Optymalizacja metod finansowania działalności

Optymalizacja metod finansowania działalności
Wpisany przez dr Krzysztof Biernacki
W praktyce firma rozwija się dynamicznie, a mimo to wciąż odczuwa brak gotówki - na pokrycie
zobowiązań lub na nowe inwestycje.
Dostarczanie środków pieniężnych dla przedsiębiorstwa jest jednym z największych
wyzwań każdego menedżera. W praktyce firma bardzo często rozwija się dynamicznie, a
mimo to wciąż odczuwa brak gotówki - czy to na pokrycie zobowiązań czy też na nowe
inwestycje.
Finansowanie działalności - począwszy od jej założenia aż do rozkwitu, zawsze stanowić
będzie decyzję o charakterze strategicznym. Poza aspektami finansowymi, które będą
determinować wybór źródła finansowania (np. oprocentowanie kredytu, koszt emisji nowych
udziałów) zawsze należy rozważyć także konsekwencje podatkowe. W praktyce bowiem to
najczęściej zakres i wielkość opodatkowania przesądzać będą o wyborze konkretnej formy
pozyskania środków pieniężnych przez firmę.
Źródła kapitału dla MSP
W wielu opracowaniach wymienia się szereg źródeł finansowania, z których mogą skorzystać
przedsiębiorcy. W praktyce podmiotów z sektora MSP ten szeroki wachlarz środków należy w
znacznym stopniu zawęzić. Wynika to przede wszystkim ze specyfiki małych i
mikroprzedsiębiorstw, które nie mają możliwości sięgania po wyrafinowane metody
finansowania. Takim klasycznym przykładem jest np. sekurytyzacja, z którą do końca lat 90.
wiązano duże nadzieje. Ze względu na zmianę przepisów - w tym przede wszystkim przepisów
podatkowych - sekurytyzacja obecnie jest stosowana wyłącznie przez podmioty bankowe i brak
jest nadziei na rozszerzenie beneficjentów tego sposobu finansowania.
1/5
Optymalizacja metod finansowania działalności
Wpisany przez dr Krzysztof Biernacki
Klasycznie, źródła finansowania dzieli się na:
-
wewnętrzne - pochodzące od właścicieli;
zewnętrzne - pochodzące od osób trzecich.
Taka struktura znajduje swoje odzwierciedlenie także w pasywach bilansu, który w
uproszczonej formie wygląda następująco.
PASYWA
1.
1.
2.
3.
Kapitały własne, w tym (m.in.):
Kapitał podstawowy (wniesiony przez udziałowców)
Kapitał zapasowy (np. zatrzymany zysk z lat poprzednich)
Zysk bieżącego roku obrotowego
4. Kapitały obce, w tym (m.in.):
1. Zobowiązania długoterminowe
2. Zobowiązania krótkoterminowe
Taki uproszczony bilans może sporządzić każdy podmiot - nawet ten, który nie ma obowiązku
prowadzenia ewidencji rachunkowej na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości. Pasywa
bilansu bowiem zawsze odzwierciedlają źródła finansowania majątku, który wykazywany jest w
aktywach. Stąd też można traktować podatkową analizę form finansowania działalności
gospodarczej jako formę optymalizacji pasywów w płaszczyźnie podatkowej.
2/5
Optymalizacja metod finansowania działalności
Wpisany przez dr Krzysztof Biernacki
Jednak należy pamiętać, iż wiele metod finansowania nie znajduje swojego odzwierciedlenia w
bilansie. Mając na względzie szczególne uwarunkowania podmiotów sektora MSP, można
wskazać na najczęściej występujące formy.
Źródła finansowania wewnętrznego
Źródła finansowania zewnętrznego
1. Finansowanie nieodpłatne
Dotacje
2. Finansowanie odpłatne, w tym:
- Środki pieniężne o charakterze
Pożyczki
zwrotnym
udziałowców lubKredyty
właścicieli
bankowe i pożyczki od innych podmiotów
- Środki pieniężne o charakterze
Wpłaty na
bezzwrotnym
pokrycie udziałów
(lubFundusze
zwrotnym venture
pośrednio)
capital
- Odpłatne przekazanie majątku
Aporty
Leasing
- Świadczenia wspomagające
Dopłaty
płynność
w spółkach
finansową
z ograniczoną
Faktoringodpowiedzialnością
Koszt kapitału
Każdy ze wskazanych sposobów dostarczania kapitału niesie ze sobą odmienny koszt dla
przedsiębiorcy. Przykładowo można wskazać na koszt pozyskania środków pieniężnych z
kredytów bankowych i pożyczek od innych podmiotów, który określa się następująco:
Kk = kn*(1-T)
gdzie,
Kk = koszt pozyskanego kapitału dla przedsiębiorcy
3/5
Optymalizacja metod finansowania działalności
Wpisany przez dr Krzysztof Biernacki
kn = koszt nominalny długu (np. oprocentowanie kredytu bankowego)
(1-T) = tzw. tarcza podatkowa, gdzie T to stawka podatku dochodowego, którą płaci
przedsiębiorca.
Na tym prostym przykładzie widać, iż rzeczywisty koszt kapitału dla spółki będzie skorygowany
o wartość tzw. tarczy podatkowej, która jest pochodną stopy opodatkowania. Dla przedsiębiorcy
oznacza to faktycznie niższy koszt pozyskanego kapitału, gdyż tarcza nie jest niczym innym jak
odzwierciedleniem możliwości uznania zapłaconych odsetek za koszty uzyskania przychodu. W
przypadku gdy taki wydatek nie może być zarachowany jako koszt podatkowy, np. ze względu
na objęcie przedsiębiorcy ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub udzielaniem
pożyczek przez niektórych udziałowców spółki kapitałowej, wówczas tarcza podatkowa nie
będzie mieć zastosowania. Przykład ten wskazuje na ścisły związek kosztów związanych z
finansowaniem prowadzonej działalności z przepisami podatkowymi.
Optymalizacja źródeł finansowania
Wybór określonych źródeł finansowania - poza dążeniem do minimalizacji kosztów finansowych
- powinien być również przedmiotem optymalizacji podatkowej. W szerokim ujęciu
optymalizacja pasywów firmy powinna zmierzać do pozyskania jak najtańszego źródła
finansowania, przy jednoczesnym zapewnieniu płynności finansowej przedsiębiorstwa.
Tworzenie optymalnej struktury źródeł finansowania w płaszczyźnie podatkowej powinno
zapewnić:
-
zmniejszenie kosztów finansowania,
4/5
Optymalizacja metod finansowania działalności
Wpisany przez dr Krzysztof Biernacki
- zmniejszenie ogólnej wartości podstawy opodatkowania,
- przesunięcie momentu powstania obowiązku podatkowego,
- maksymalizację korzyści związanych z określoną formą finansowania dla właścicieli i
innych dawców kapitału.
W praktyce najczęściej konieczne będzie wybranie określonego celu, któremu
podporządkowane będą inne zamierzenia o charakterze drugorzędnym. Nie jest możliwe np.
jednoczesne minimalizowanie kosztów przy maksymalizowaniu korzyści dla właścicieli. Stąd
też, w szerszym ujęciu można mówić o konieczności stworzenia strategii podatkowej
obejmującej prawidłowy (optymalny) dobór i zarządzanie źródłami finansowania. Podkreślenia
wymaga fakt, iż strategia taka nie jest tworzona jednorazowo, ale powinna być efektem
bieżących analiz i ewaluacji stosowanych rozwiązań. Szczególnie widoczne jest to w kontekście
wciąż zmieniającego się prawa podatkowego.
W celu wskazania praktycznych przykładów optymalizacji podatkowej niezbędne jest przede
wszystkim opisanie konsekwencji podatkowych i finansowych poszczególnych form
finansowania, a następnie przeprowadzenie analizy opłacalności każdej z nich. Każdy
menedżer uzyska wówczas narzędzie, które będzie mógł stosować w swojej codziennej pracy.
5/5