w numerze mi dzy innymi

Wieúci
aniøowskie
Nr 7 (77)
Lipiec 2003
Cena 1,50 z≥.
ISSN 1509-6025
W NUMERZE MI DZY INNYMI:
Na szczycie wydmy na piπtym przystanku zbudowano taras widokowy. Z niego moøna podziwiaÊ piÍkno doliny rzecznej, zalewu, lasÛw i pÛl uprawnych.
Stπd teø jest rozpoúciera siÍ panorama Woli Raniøowskiej, z centralnie zlokalizowanym koúcio≥em parafialnym. £agodnie wznoszπce siÍ od zalewu do wsi wπskie paski pÛl uprawnych dodajπ kolorytu i tworzπ
niepowtarzalny widok. Jest to jedno z najciekawszych
miejsc na ca≥ej trasie...
ciπg dalszy na str. 5
Od d≥uøszego czasu staramy siÍ przygotowaÊ piekarniÍ do standardÛw Ñwarunki techniczne produkcji wed≥ug ustawodawstwa krajowego i Unii Europejskiejî. W tej chwili jesteúmy na etapie gromadzenia úrodkÛw finansowych potrzebnych do modernizacji piekarni. Nas Unia nie zaskoczy≥a i na pewno
bÍdziemy przygotowani na czas. Mamy nadziejÍ, øe
po modernizacji piekarni bÍdziemy produkowaÊ jeszcze smaczniejsze wyroby piekarnicze...
ciπg dalszy na str. 9
NastÍpnym wielkim myúliwym po Kazimierzu Wielkim by≥ krÛl W≥adys≥aw Jagie≥≥o. Przebudowa≥ on obiekt
przyszowski na krÛlewski dwÛr myúliwski. Tu wielokrotnie przebywa≥, ale rÛwnoczeúnie wykonywa≥ teø funkcje
urzÍdowe. Wed≥ug niekompletnych wyliczeÒ by≥ w Przyszowie 12 razy od roku 1389 po rok 1433. Natomiast w
Raniøowie i w okolicy by≥ tylko jeden raz, gdzie polowa≥ w
roku 1410 na grubπ zwierzynÍ, celem przygotowania zapasÛw miÍsiwa na przysz≥π wojnÍ z Krzyøakami...
ciπg dalszy na str. 6
2
Wieúci Raniøowskie nr 7 (77)
Przepiêkny region na skraju kontynentu europejskiego, otoczony Oceanem Atlantyckim to oczywiœcie Bretania. Stary celtycki region Francji s³yn¹cy nie tylko ze œredniowiecznych legend, menhirów, dolmenów, ale tak
jak ca³a Francja z wielu specjalnoœci kulinarnych znanych amatorom kuchni francuskiej. Ka¿dy kto spêdzi³
kilka dni w Bretanii delektowa³ siê z pewnoœci¹ bretoñskimi maœlanymi ciasteczkami, skosztowa³ naleœników
(cr˜pes i galettes), owoców morza, nie pogardzi³ szklaneczk¹ cidre'u - napoju regionalnego.
Kraina tradycji i powrotu do korzeni…
Bretania to takøe piÍkne plaøe, miasta, miasteczka, wioski, gdzie krÛluje porzπdek, czystoúÊ, a przydomowe ogrÛdki
ukwiecone sπ pelargoniami, hortensjami, kameliami. PragnÍ
podzieliÊ siÍ moimi spostrzeøeniami i wraøeniami z pobytu w
PloÎrmel. Kaødy mieszkaniec ziemi kolbuszowskiej wie o
zwiπzkach z tym bretoÒskim miasteczkiem i o d≥ugoletniej
wymianie i wspÛ≥pracy.
Od 2 lat jestem nauczycielkπ jÍzyka francuskiego w Szkole Podstawowej i Gimnazjum w Woli Raniøowskiej. Moja sympatia do Francji i jÍzyka trwa od wielu lat, ale do Bretanii i
poznania tego regionu przyczyni≥a siÍ Pani Joanna Zio≥o, dziÍki
ktÛrej mog≥am przebywaÊ na staøu w PloÎrmel w okresie od 11
do 30 listopada 2002 r. WiedzÍ o tym regionie sama pog≥Íbiam
jednoczeúnie przygotowujπc uczniÛw do Konkursu Wiedzy o
Francji i Bretanii.
Podczas pobytu mog≥am poznaÊ system szkolnictwa od
przedszkola po liceum, spÍdzajπc w kaødej jednostce edukacyjnej kilka dni. Przez trzy tygodnie staøu mog≥am obserwowaÊ, braÊ aktywny udzia≥ w lekcjach w Szkole Podstawowej i
Przedszkolu (Ecole Saint Joseph), w Gimnazjum (College SacrÈCoeur) i Liceum ( La Mennais - Saint Armel). Spotka≥am siÍ z
zainteresowaniem dzieci i m≥odzieøy naszym systemem szkolnym , problemami polskiej m≥odzieøy, strukturπ i organizacjπ
roku szkolnego, a takøe polskimi tradycjami i úwiÍtami. DziÍki
øyczliwoúci przyjmujπcych mnie szkÛ≥, dyrekcji, nauczycieli,
mog≥am swobodnie wybieraÊ interesujπce mnie lekcje, zajÍcia. Jednoczeúnie dokumentacja dotyczπca pracy szko≥y, struk-
Widok na centrum PloÎrmel.
tury, statutu, zajÍÊ pozalekcyjnych, imprez szkolnych nie by≥a
øadnπ tajemnicπ i chÍtnie udostÍpniana przez dyrektorÛw i
nauczycieli.
Dzienniki lekcyjne, prace kontrolne, testy, wyniki klasyfikacji trymestralnej by≥y do wglπdu i objaúniane przez francuskich nauczycieli. Oczywiúcie, oprÛcz funkcjonowania szko≥y
mog≥am pog≥ÍbiÊ moja wiedzÍ z zakresu dydaktyki nauczania
jÍzykÛw obcych i metodyki (najczÍúciej uczestniczy≥am w lekcjach jÍzykÛw obcych aby porÛwnaÊ poziom nauczania). DziÍki
takiemu pobytowi kaødy nauczyciel "dokszta≥ca siÍ" jÍzykowo, odkrywa jÍzyk mÛwiony, potoczny, gwarÍ szko≥y. PragnÍ
podkreúliÊ, øe w dziedzinie nauczania jÍzykÛw obcych nasze
metody sπ identyczne, natomiast wiedza, kwalifikacje i umiejÍtnoúci naszych nauczycieli sπ niekiedy wyøsze. Szko≥y wprowadzajπ europejskie programy Socrates, Comenius, Lingua,
majπce na celu wymianÍ m≥odzieøy, wspÛ≥pracÍ szkÛ≥ w ca≥ej
Europie. Nauczanie jÍzykÛw obcych pozwoli na lepszπ komunikacjÍ wúrÛd m≥odzieøy, a takøe odkrycie innych kultur europejskich, uwraøliwi m≥odego cz≥owieka na problemy kolegÛw,
przyczyni siÍ do lepszego wzajemnego poznania. Nauczanie
jÍzykÛw we Francji odbywa siÍ etapami; stopniowo jest wprowadzane na wszystkich poziomach, wed≥ug ustawy z 25 stycznia 2002 r. i po okresie przejúciowym dopiero w 2008 roku
bÍdzie obowiπzywa≥o we wszystkich klasach. Moøemy byÊ
dumni, øe w wielu polskich szko≥ach, i rÛwnieø wiejskich, nauczanie jÍzykÛw odbywa siÍ juø od przedszkola i pierwszych
klas szko≥y podstawowej, chociaø wymiar godzin jest jeszcze
ograniczony.
Da≥o mi siÍ zauwaøyÊ, i pragnÍ to podkreúliÊ, øe wiedza
ogÛlna naszych uczniÛw jest bardzo wysoka i nie mamy siÍ
czego wstydziÊ, natomiast dyscyplina w tych szko≥ach mile
mnie zaskoczy≥a. Uczniowie sπ bardzo dobrze zorganizowani,
wykorzystujπ swÛj pobyt w szkole na naukÍ, pomoc nauczyciela.
Chcia≥abym zaznaczyÊ, øe wszystkie szko≥y, w ktÛrych
mia≥am zaszczyt goúciÊ, sπ szko≥ami katolickimi, gdzie w pla-
Wieúci Raniøowskie nr 7 (77)
nie lekcyjnym umieszczono religiÍ (biorπc pod uwagÍ fakt, øe
we Francji wiÍkszoúÊ szkÛ≥, to szko≥y úwieckie). Szko≥y tego
typu cieszπ siÍ w Bretanii duøym zainteresowaniem. Bardzo
duøy nacisk k≥adzie siÍ na wychowanie, kulturÍ, dyscyplinÍ,
tolerancjÍ, akceptacje bliüniego. W takich placÛwkach dba siÍ
o ucznia chorego, upoúledzonego , majπcego problemy w nauce. Z myúlπ o nich od 2 lat istniejπ klasy integracyjne: w
szkole podstawowej CLIS - klasa integracyjna dla dzieci upoúledzonych, w gimnazjum mogπ one kontynuowaÊ naukÍ w
UPI (UnitÈ PÈdagogique d'IntÈgration) lub w klasie SEGPA (Section d'Enseignement GÈnÈral et Professionnel) gdzie zdobywajπ proste kwalifikacje i przygotowanie do zawodu.
Pobyt oraz zakwaterowanie u rodzin pozwoli≥o mi na lepsze poznanie kultury i obyczajÛw tego regionu. BretoÒczycy
to ludzie bardzo otwarci, øyczliwi. CzÍsto podkreúlajπ swojπ
odrÍbnoúÊ, choÊby poprzez wprowadzanie do szkÛ≥ nauczania
jÍzyka przodkÛw - jÍzyka bretoÒskiego, kultywujπ obrzÍdy i
swoje tradycje. Ogromne, pozytywne wraøenie wywar≥a na mnie
ludowa zabawa taneczna (fest-noz), podczas ktÛrej wszyscy
bez wzglÍdu na wiek, pochodzenie, wykszta≥cenie, ubiÛr, ba-
3
wiπ siÍ wspÛlnie w rytmie bretoÒskich taÒcÛw ludowych. Liczba uczestnikÛw jest imponujπca, a zabawa trwa w sobotÍ do
pÛünych godzin i jest piÍknym potwierdzeniem powrotu do
korzeni i w≥asnej toøsamoúci.
OprÛcz codziennego pobytu w szko≥ach, weekendy mog≥am spÍdzaÊ z rodzinami na zwiedzaniu bretoÒskich miasteczek, wybrzeøa atlantyckiego, a takøe poznawaniu ich codziennego øycia, trosk i radoúci.
Pobyt mimo jesiennej pory wspominam bardzo mi≥o, dziÍki
otwartoúci i øyczliwoúci BretoÒczykÛw i rodakÛw spotkanych
na francuskiej ziemi.
Brygida Pastu≥a
Mapka i zdjÍcie: internet
PragnÍ wyraziÊ wyrazy szacunku i podziÍkowania Komisji WspÛ≥pracy z Zagranicπ Miasta Kolbuszowa, w szczegÛlnoúci Pani Joannie Zio≥o, Gminie RaniøÛw, Pani Dyrektor Stanis≥awie Stec i Pani Dyrektor Marii Bednarz oraz wszystkim, ktÛrzy przyczynili siÍ do mojego staøu we PloÎrmel - zarÛwno ze
strony polskiej jak i francuskiej.
Las widziany oczami dziecka
Taki by≥ temat konkursu plastycznego zorganizowanego przez Nadleúnictwo Kolbuszowa i ko≥o
zak≥adowe Stowarzyszenia InøynierÛw i TechnikÛw
Leúnictwa i Drzewnictwa dla uczniÛw szkÛ≥ podstawowych z klas IV ñ VI znajdujπcych siÍ w zasiÍgu
terytorialnym dzia≥alnoúci Nadleúnictwa.
Temat fascynujπcy i bliski dzieciom tego regionu, bowiem wiÍkszoúÊ z nich na co dzieÒ widzi las,
zna jego tajniki, bogactwa i podziwia jego piÍkno o
kaødej porze roku. Chociaøby z tego wzglÍdu 240
uczniÛw z duøym zaangaøowaniem przystπpi≥o do
konkursu. Wykonali prace w rÛønych formatach i ciekawych technikach plastycznych. Moøna je by≥o zobaczyÊ w dwÛch miejscach: w Miejskiej i Powiatowej
Bibliotece Publicznej w Kolbuszowej w dniach od 6
do 14 czerwca oraz w Galerii Centrum Kultury ÑPodziemieî w budynku Starostwa Powiatowego na pokonkursowej wystawie prac plastycznych od 9 do 23 NagrodÍ
czerwca 2003 roku.
W dniu 6 czerwca podczas otwarcia wystawy, ktÛrego dokona≥ nadleúniczy Kazimierz Kriger, odby≥o siÍ rÛwnieø uroczyste rozstrzygniÍcie konkursu. Zaproszenia otrzyma≥o 32
uczniÛw z 17 szkÛ≥ powiatu kolbuszowskiego z: Cmolasu,
HadykÛwki, Huciska, Kolbuszowej Nr 1 i Nr 2, Kolbuszowej
Dolnej, Kopci, Lipnicy, MazurÛw, Mechowca, Spi, Staniszewskiego, TrzÍsÛwki, Weryni, Wilczej Woli, Woli Raniøowskiej,
Zielonki oraz z Kamienia.
Komisja konkursowa przyzna≥a pierwsze, drugie i trzecie
miejsce oraz kilkanaúcie wyrÛønieÒ. Dodatkowo wy≥oni≥a po
trzy najlepsze prace wykonane przez czwartoklasistÛw, piπtoklasistÛw i szÛstoklasistÛw.
Uczniowie szkÛ≥ z gminy RaniøÛw otrzymali nastÍpujπce
nagrody: II miejsce w konkursie zdoby≥a Katarzyna Popek ze
Szko≥y Podstawowej w Mazurach.
WyrÛønienia otrzymali: Anna Raczek i Ryszard Sudo≥ z
odbiera Mateusz Partyka z Sp w Mazurach.
SP Wola Raniøowska, Jadwiga Sπdej z SP Staniszewskie oraz
Paulina Popek z SP Mazury.
W kategorii klasowej nagrody zdobyli: I miejsce klas VI ñ
Miros≥awa Puzio z SP Zielonka, II miejsce klas V ñ Justyna
Kasica z SP Wola Raniøowska i III miejsce klas V ñ Mateusz
Partyka z SP Mazury.
Wszyscy uczniowie otrzymali pamiπtkowe dyplomy i nagrody rzeczowe. Dodatkowπ atrakcjπ dla uczestnikÛw uroczystoúci by≥y lody, ciastka, owoce oraz napoje ch≥odzπce podane
po zakoÒczeniu imprezy.
Organizatorom naleøπ siÍ s≥owa uznania i podziÍkowania
za wzorowe przygotowanie konkursu, dobrπ organizacjÍ i cenne nagrody. By≥a to wspania≥a przygoda i niezwyk≥a lekcja
przyrody dla uczniÛw i nauczycieli. Mamy nadziejÍ, øe w latach nastÍpnych bÍdziemy mogli uczestniczyÊ w podobnych
imprezach zorganizowanych przez Nadleúnictwo Kolbuszowa.
Danuta Popek
4
Wieúci Raniøowskie nr 7 (77)
Letnie wystêpy „Mazurzan”
Niezwykle pracowity by≥ miesiπc czerwiec dla
zespo≥u obrzÍdowego ÑMazurzanieî.
Po wielu prÛbach w dniu 15 tego miesiπca
panie tworzπce trzon grupy, uda≥y siÍ na VIII WojewÛdzki Przeglπd Wiejskich Zespo≥Ûw åpiewaczych do Tyczyna. Wystπpi≥y tam w roli faworytÛw, gdyø miejscowej publicznoúci i organizatorom sπ juø bardzo dobrze znane. Wielokrotnie zdobywa≥y w poprzednich latach czo≥owe miejsca. Tak
teø by≥o i tym razem. Zaúpiewa≥y Ña capellaî trzy
piosenki: ÑKozarekî, ÑDajøe nam Boøeî, ÑJedzie
nasz pan, jedzieî. Jury konkursu przyzna≥o im za
to wykonanie II miejsce.
Za nieca≥y tydzieÒ, bo juø w sobotÍ 21 czerwca, zespÛ≥ uda≥ siÍ na zaproszenie do Oúrodka
Sportowo-Wypoczynkowego do StraszÍcina k. DÍbicy. Tam w pÛünych godzinach wieczornych zaprezentowa≥ widowisko obrzÍdowe ÑSobÛtkiî, Mazurzanki na scenie Domu Kultury w Tyczynie ...
przedstawiajπc lasowiackie zwyczaje zwiπzane z
nocπ úwiÍtojaÒskπ.
Po tygodniu, w dniach 28-29 czerwca br. zespÛ≥ znÛw uda≥ siÍ na konkurs, tym razem do Kazimierza Dolnego na XXXVII OgÛlnopolski Festiwal Kapel i åpiewakÛw Ludowych. Jako laureat
III miejsca w 1999 roku musia≥ przez 4 lata Ñpau-
... oraz w Kazmierzu Dolnym w towarzystwie JÛzefa Brody - znanego
gawÍdziarza i konferansjera festiwalu.
zowaÊî na tej prestiøowej imprezie. Tam zespÛ≥ teø zosta≥ przez jurorÛw dostrzeøony, lecz z powodu bardzo silnej konkurencji, miejsca premiowanego nie otrzyma≥.
W dniu 6 lipca najm≥odsza czÍúÊ, tj. Alicja, Ewa, Danuta i Monika uda≥y siÍ z opiekunem do Bukowska k. Sanoka na VIII Festiwal ÑBukowskie Prezentacje Folkloru
M≥odychî. Przed jurorami i publicznoúciπ zaprezentowa≥y
trzy piosenki ludowe: ÑKwietna niedzielaî, ÑJak mama nabijeî, ÑOj na podwÛreczkuî. Perfekcyjnie wykonane wpad≥y w ucho komisji, ktÛra przyzna≥a im I miejsce.
W m≥odzieøy przysz≥oúÊ, gratulujemy!
Stanis≥aw Samojedny
Wieúci Raniøowskie nr 7 (77)
5
åcieøka edukacyjno-wypoczynkowa ÑMaziarniaî
W dniu 15 lipca 2003 r. w godzinach
po≥udniowych mia≥o miejsce uroczyste
otwarcie úcieøki edukacyjno-wypoczynkowej ÑMaziarniaî leøπcej bezpoúrednio
w sπsiedztwie zbiornika wodnego o takiej
samej nazwie w Wilczej Woli. Wybudowany obiekt znajduje siÍ na terenie gminy Dzikowiec, chociaø na jednym z przystankÛw bezpoúrednio graniczy i zahacza
o pole namiotowe ÑPod lasemî znajdujπce siÍ juø w granicach gminy RaniøÛw.
Przed symbolicznym przeciÍciem øerdzi otwierajπcym úcieøkÍ, przyby≥ych goúci powita≥ nadleúniczy Kazimierz Kriger.
W szczegÛlnoúci wymieni≥ osoby i instytucje, ktÛre przyczyni≥y siÍ do powstania i
sfinansowania tego obiektu. Koszt wybudowania zamknπ≥ siÍ kwotπ 70.000 z≥., z
czego gmina Dzikowiec wy≥oøy≥a 10.000
z≥, powiat kolbuszowski 10.000 z≥., Nadleúnictwo Kolbuszowa 20.000 z≥. oraz WojewÛdzki Fundusz Ochrony årodowiska
30.000 z≥.
≥em parafialnym. £agodnie wznoszπce
siÍ od zalewu do wsi wπskie paski pÛl
uprawnych dodajπ kolorytu i tworzπ niepowtarzalny widok. Jest to jedno z najciekawszych miejsc na ca≥ej trasie.
Poruszajπc siÍ dalej wzd≥uø brzegu
dochodzimy do przystanku siÛdmego,
skπd rÛwnieø z wysokoúci piaszczystej
wydmy moøna podziwiaÊ panoramÍ zalewu w kierunku StecÛw i Porπb Wolskich. Miejsce to bezpoúrednio graniczy
z naszym polem namiotowym ñ oazπ ciszy i spokoju ñ pod warunkiem, øe zrozumiejπ to wszyscy odwiedzajπcy to
miejsce i korzystajπcy z niego.
Ostatni, dziewiπty przystanek, poúwiÍcony jest historycznej drodze, po ktÛrej od XIV wieku w≥adcy i ksiπøÍta jeüdzili na ≥owy. W czasach Rzeczypospolitej Szlacheckiej chodzili po niej ch≥opi
Trasa úcieøki ìMaziarniaî.
odrabiaÊ paÒszczyznÍ. W niedziele i úwiÍta parafianie z Bojanowa, Spi, Wilczej
Woli udawali siÍ niπ na msze do koúcio≥a w Raniøowie.
Na úcieøce ustawione sπ nastÍpujπce przystanki:
1. Szkodnictwo leúne.
2. Poøary lasu.
3. Wypoczynkowa rola lasu.
4. Erozja gleby.
5. Rola wody w przyrodzie.
6. Rola produkcyjna lasu.
7. Ochrona gatunkowa roúlin i zwierzπt.
8. Urzπdzanie lasu.
9. KrÛlewski Trakt Piastowski.
Zatem przebywanie na úcieøce pomoøe w zdobyciu wiedzy przyrodniczej, geograficznej, biologicznej i historycznej.
Umoøliwi cz≥owiekowi kszta≥towanie zmys≥u obserwacji i wyobraüni przestrzennej oraz wp≥ynie na zachowanie higieny psychicznej.
Stanis≥aw Samojedny
Starosta Bogdan Romaniuk jako pierwszy rozpoczπ≥ ìotwieranieî
úcieøki.
Przy zejúciu z tamy przy granicy lasu swÛj
poczπtek ma úcieøka edukacyjno-wypoczynkowa
ÑMaziarniaî. Prowadzi ona wydmami úrÛdlπdowymi wzd≥uø zbiornika wodnego. Wyznaczony szlak
jest d≥ugoúci oko≥o 3,5 km, ktÛrego przejúcie zajmuje oko≥o 2 godziny. Moøna poruszaÊ siÍ po nim
rÛwnieø rowerem. Trasa oznaczona jest na drzewach
paskiem bia≥o-czerwonym. Dodatkowo ustawione
sπ strza≥ki pomocnicze w miejscach, w ktÛrych zmienia swÛj kierunek. Na trasie ustawiono wiele ≥awek, na ktÛrych moøna odpoczπÊ, znajdujπ siÍ rÛwnieø przy drodze tabliczki z opisem spotykanych
roúlin.
Na szczycie wydmy na piπtym przystanku zbudowano taras widokowy. Z niego moøna podziwiaÊ
piÍkno doliny rzecznej, zalewu, lasÛw i pÛl uprawnych. Stπd teø jest rozpoúciera siÍ panorama Woli
Raniøowskiej, z centralnie zlokalizowanym koúcio-
Widok na zalew i wieú Wola Raniøowska z tarasu widokowego przy piπtym przystanku.
6
Wieúci Raniøowskie nr 7 (77)
Jest to najstarsza arteria lπdowa i wodna, przecinajπca dawnπ PuszczÍ Sandomierskπ z pÛ≥nocy od Sandomierza na
po≥udnie po dzisiejszy G≥ogÛw Ma≥opolski. Po drodze przechodzi przez Gorzyce, Zaleszany, P≥aw (obecnie Stalowa Wola),
PrzyszÛw, Stany, BojanÛw, Wilczπ WolÍ, WolÍ Raniøowskπ, RaniøÛw, PogwizdÛw Stary, Przewrotne, a takøe StykÛw. Od G≥ogowa
≥πczy siÍ z innπ drogπ, biegnπcπ od Rzeszowa na KolbuszowÍ i ØochÛw, dziú RzochÛw.
Królewski trakt Piastowski
Naturalne warunki dla jej istnienia stanowi≥a granica gajÛw ≥Ígowych z
litym, gÍstym lasem szpilkowym i liúciastym o rÛønym wieku swego istnienia. Ten swoisty przesmyk, obfitujπcy w liczne polany, halizny i uwrocia1)
obok dorzeczy g≥Ûwnej rzeki puszczy, nazywanej najwczeúniej od ürÛd≥a jako
D≥otowa ñ Zyzoga, a od ujúcia do niej Turki, noszπca miano Trzeúni ñ £Ígu2)
zosta≥ najpierw dostrzeøony przez pierwszych w≥adcÛw piastowskich. Osadzali oni w tutejszej puszczy indywidualnych myúliwych, a rozradzajπc siÍ z
czasem, dawali poczπtek pÛüniejszym wsiom ≥owieckim. Dostarcza≥y one
bowiem zapasÛw miÍsa dla ksiπøÍcego grodu w Sandomierzu i rÛwnoczeúnie
czuwa≥y nad miejscowπ ludnoúciπ tubylczπ, zamieszka≥π w puszczy i nad tak
zwanym ruchem granicznym z Rusi i na Ruú3).
W oparciu o analizy komperatywne sπ to wed≥ug Wojciecha Rawskiego
miejscowoúci nad £Ígiem w pierwszym rzucie PrzyszÛw od Przysza, a w
drugim etapie Raniø od Ramsza, czyli dzisiejszy RaniøÛw4). Sπ to stwierdzenia
nie pozbawione racji, bo sπ prawdziwe, jeúli chodzi o wiek osadnictwa, ale nie
znajdujemy dla nich dziejowego udokumentowania w ürÛd≥ach.
Natomiast fakty historyczne mÛwiπ, øe fundatorem zamku w Przyszowie, zbudowanego w latach 1353-13575), okaza≥ siÍ Kazimierz Wielki. W
nastÍpnym roku wspomniany monarcha w dniu 31 sierpnia przyjmowa≥ na
nim Ottona z Pilczy, starostÍ ruskiego, dyplomatÍ Jana Pakos≥awa, dziedzica
Rzeszowa, Drogomira z Chobrzan, pÛüniejszego sÍdziego Ziemi Krakowskiej, Jana Tarnowskiego, syna Rafa≥a oraz NiemierzÍ z Go≥czy, kasztelana
sieciechowskiego. Wed≥ug Jana D≥ugosza mia≥ to byÊ curia venationis, czyli
dwÛr myúliwski6).
Obecnie po licznych analizach przeczy temu ksiπdz Wilhelm Gaj - Piotrowski, twierdzπc7), øe zamys≥ krÛla by≥ dojrzalszy, a zamek z ceg≥y przede
wszystkim mia≥ spe≥niaÊ cele strategiczne i stanowiÊ takie centrum administracyjno-gospodarcze.
Tak zapewne by≥o, ale kiedy szala wojny Kazimierza Wielkiego o Ruú
Czerwonπ przechyli≥a siÍ na korzyúÊ Polski, wielki myúliwy w Koronie postanowi≥ zbudowaÊ podobny zameczek myúliwski, ale juø z drzewa w≥aúnie w
Raniøowie, jako pÛüniejszy od Przyszowa. Jego czas przypada≥by zatem
zaraz w roku 1358 i w latach nastÍpnych. Jednakøe sπ to tylko hipotezy. Nic
jednak na ten temat nie wiemy. Natomiast koúcielne i úwieckie ürÛd≥a historyczne úwiadczπ, øe fundatorem koúcio≥a i parafii w Raniøowie by≥ w≥aúnie
Ramsz8). Zatem przypuszczaÊ naleøy, øe w≥aúnie po nim, albo razem z nim
wielki monarcha ustanowi≥ w puszczy dwa wielkie rezerwaty ≥owieckie, czyli
wed≥ug Kazimierza SkowroÒskiego dwa stany myúliwskie; najpierw w Przyszowie Stan I i Stan II w Raniøowie9), gdzie osadzi≥ dziewiÍciu ≥owcÛw i
krÛlewskich straønikÛw zwierzyny. By≥y to tak zwane regalia, czyli prawnie
zastrzeøone tereny na polowania tylko na uøytek krÛlewski. KrÛl Kazimierz
Wielki by≥ w Przyszowie tylko dwa razy: pierwszy raz w roku 1358 i drugi
raz w roku 136810).
NastÍpnym wielkim myúliwym po Kazimierzu Wielkim by≥ krÛl W≥adys≥aw Jagie≥≥o. Przebudowa≥ on obiekt przyszowski na krÛlewski dwÛr
myúliwski. Tu wielokrotnie przebywa≥, ale rÛwnoczeúnie wykonywa≥ teø
funkcje urzÍdowe. Wed≥ug niekompletnych wyliczeÒ by≥ w Przyszowie 12
razy od roku 1389 po rok 1433.11) Natomiast w Raniøowie i w okolicy by≥
tylko jeden raz, gdzie polowa≥ w roku 1410 na grubπ zwierzynÍ, celem przygotowania zapasÛw miÍsiwa na przysz≥π wojnÍ z Krzyøakami12). Jakby z
tradycji wzmiankÍ o tym wydarzeniu znajdujemy w ÑS≥owniku Geograficznym KrÛlestwa Polskiego i innych krajÛw s≥owiaÒskichî13), øe Ñtu w≥aúnie
wokÛ≥ tych wsi po≥oøonych w g≥Íbi puszczy, pe≥nej zwierza, w pobliøu dworu myúliwskiego w Raniøowie a na terenie wsi Turza przed rokiem 1410
odbywa≥y siÍ tu ≥owy krÛla Jagie≥≥y przed wyprawπ krzyøackπî.
RÛwnieø Kazimierz JagielloÒczyk tylko raz odwiedzi≥ PrzyszÛw w
maju 1448 roku i wziπ≥ udzia≥ w kilkudniowym polowaniu, a Stefan Batory
przebywa≥ na polowaniach w Przyszowie w latach: 1578 i w 158514). Tyle o
monarchach.
Pierwotny zameczek w Przyszowie powiÍkszony i zaadaptowany w
czasach W≥adys≥awa Jagie≥≥y na krÛlewski zajazd myúliwski
(rekonstrukcja wspÛ≥czesna wg. art. R. ZieliÒskiego).
Za to ch≥opi z Zielonki i Woli Raniøowskiej rok rocznie chodzili znanπ
nam juø drogπ odrabiaÊ daremszczyznÍ 12 dni w roku z ≥anu przy Stawie
Przyszowskim i spe≥niaÊ paÒszczyznÍ wed≥ug ustalonych limitÛw na folwarku w Nisku.15) Dopiero z chwilπ za≥oøenia folwarku w Raniøowie w roku
1589 i folwarku w Zielonce w latach 1615 - 1658 wÍdrÛwki przewaønie
kmieci do wyznaczonych miejscowoúci czÍúciowo usta≥y.16)
Droga ta jednak juø nie na tak dalekiej trasie by≥a dalej uczÍszczana przez
ch≥opÛw Raniøowszczyzny z chwilπ powstania od roku 1744 w ekonomii
sandomierskiej na miejsce przyszowskiego nowego klucza raniøowskiego.
Wtedy to z racji wÛjtostwa Woli Raniøowskiej przynaleønego do Wilczej
Woli odrabia≥o paÒszczyznÍ w kuünicy wilczowolskiej osiemnastu pieszych
i szeúciu wo≥owych z tamtej miejscowoúci. PowinnoúÊ tÍ odrabiali rÛwnieø
wszyscy mieszkaÒcy Wilczej Woli17). Wyroby tej kuünicy by≥y wywoøone do
siedziby klucza w Raniøowie
Sytuacja spo≥eczna nie zmieni≥a siÍ rÛwnieø, kiedy nasze tereny znalaz≥y
siÍ pod zaborem austriackim, kiedy upad≥ miejscowy przemys≥, a dawne
dobra krÛlewskie przesz≥y na w≥asnoúÊ skarbu zaborczego paÒstwa, czyli
Kamery. Poniewaø nie przynosi≥y one spodziewanego zysku, zosta≥y w kluczu raniøowskim sprzedane na licytacji w czterech sekcjach w roku 1833.
Wilczπ WolÍ wraz ze wspomnianym wÛjtostwem w Woli Raniøowskiej naby≥ 24 lipca 1833 roku szlachcic herbu Sas, Franciszek Ksawery Rychlicki19).
Sytuacja poddanych Wilczej Woli i czÍúci Woli Raniøowskiej pozosta≥a bez
zmian. Dalej musieli odrabiaÊ paÒszczyznÍ w≥aúnie w tym majπtku. Dopiero
kiedy w 1848 roku w ca≥ym cesarstwie austrowÍgierskim zniesione zosta≥o
poddaÒstwo ch≥opÛw, wspomniana droga przesta≥a byÊ uczÍszczana gdzieú
od roku 1852. DodaÊ wszakøe naleøy, øe tπ drogπ od zarania chodzili ludzie z
Wilczej Woli i z jej dalszych okolic, nawet z Bojanowa do koúcio≥a parafialnego w Raniøowie. Przestali niπ uczÍszczaÊ z chwilπ, kiedy w Spiach zosta≥
wybudowany koúciÛ≥ filialny macierzystej parafii, erygowany przez ostatniego krÛla Polski Stanis≥awa Augusta Poniatowskiego.20) Wspomniana arteria
lπdowa na polach Woli Raniøowskiej zosta≥a zlikwidowana, bo zaorana dopiero po zniesieniu paÒszczyzny i poddaÒstwa w Galicji. Jedynie jej úlad
utrzyma≥ siÍ w lesie o nazwie SojÛw BÛr w obecnym Leúnictwie Maziarnia Nadleúnictwa Kolbuszowa z siedzibπ w åwierczowie. Rewir ten administracyjnie naleøy do gminy Stary Dzikowiec, wsi Lipnica, a od roku 1833 do 1939
naleøa≥ do prywatnego w≥aúciciela B≥otnickich w Dzikowcu. W miejscowym
narzeczu Stary Goúciniec. Faktycznie jest on stary, bo liczy setki lat. Wszelako
wspomniana droga nie znik≥a. Jest umiejscowiona na mapach z XVI wieku.
Znajduje siÍ w Atlasie Historycznym PAN w Warszawie pod redakcjπ W≥a-
Wieúci Raniøowskie nr 7 (77)
7
dys≥awa Pa≥uckiego w roku 1994. Znajdujemy jπ takøe w wojskowej mapie
topograficznej Wilczej Woli z roku 1936. Podtrzymujπc jej znaczenie musimy
kilka s≥Ûw o niej powiedzieÊ, bo przecieø o niπ w temacie g≥Ûwnie chodzi.
Tak wiec idπc niπ od znamiennego Przyszowa w kierunku Sandomierza
arteria ta w P≥awie rozga≥Ízia siÍ. Jeden odcinek w kierunku pÛ≥nocno-zachodnim przez Zaleszany i Gorzyce ≥πczy siÍ z Sandomierzem. Drugi, uwaøany przez historykÛw za waøniejszy, przekracza San i przez PysznicÍ, Radomyúl biegnie do Sandomierza. W Przyszowie zaú przekroczywszy £Íg na
prawπ stronÍ, jeszcze raz przechodzi przez tÍ rzekÍ w po≥owie trasy miÍdzy
Przyszowem a Wilczπ Wolπ, by znÛw tutaj za dworem - leúniczÛwkπ przejúÊ
na prawπ stronÍ i wejúÊ w las - Sojowy BÛr i dojúÊ do Woli Raniøowskiej, a
od niej przez Karwiny21) dojúÊ do Raniøowa. W Raniøowie juø teraz jeszcze
raz przejúÊ ZyzogÍ na lewπ stronÍ i przez Stary PogwizdÛw, Przewrotne,
StykÛw wejúÊ w lasy Puszczy Bratkowskiej, gdzie dawniej jej matecznikiem
by≥ dzisiejszy G≥ogÛw M≥p.
Rzek≥o siÍ na poczπtku, øe droga ta by≥a arteriπ lπdowπ i wodnπ. Rzeka
Trzeúnia ñ £Íg by≥a sp≥awnym potokiem. Jako prawobrzeøny dop≥yw Wis≥y
p≥ynie na d≥ugoúci 83 km. To niπ w≥aúnie W≥adys≥aw Jagie≥≥o przes≥a≥ z
Przyszowa do P≥ocka 50 beczek solonego miÍsa przed wielkπ wojnπ z Zakonem Krzyøackim w 1410 roku.22) Moøna teø przypuszczaÊ, øe sp≥aw ten mÛg≥
mieÊ miejsce od Raniøowa po zejúciu pokrywy zimowej i lodowej, kiedy
Jagie≥≥o polowa≥ na tura i ≥osia, czy teø øubra w Raniøowszczyünie. Dorzecza
tej rzeki stanowiπ powierzchniÍ 940 km2. Jej g≥Ûwny dop≥yw to Przyrwa,
≥πczπca siÍ na Zmys≥owie (przysiÛ≥ek Wilczej Woli na tak zwanym ZakrÍcie),
skπd bierze nurt wybitnie pÛ≥nocny.23)
W≥adys≥aw Puzio
Fragment atlasu historycznego wojewÛdztwa sandomierskiego z XVI
wieku wydany w 1994 r. przez PAN pod redakcjπ W≥adys≥awa
Pa≥uckiego.
1 ) Maria Dobrowolska ÑRola úrodowiska geograficznego i procesÛw
osadniczych w kszta≥towaniu zrÛønicowaÒ kulturalnychî. W: Etnografia Polska, tom II, Ñprzemiany kultury ludowejî Wroc≥aw ñ Warszawa, s. 91-141.
2 ) Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa 1974, tom 2, s. 787.
3 ) JÛzef Rawski, ÑPiastowskie dzieje Puszczy Sandomierskiejî. Tarnobrzeg 1997, s. 13.
4 ) Ibidem ñ Rawski, s. 13.
5 ) Ksiπdz Wilhelm Gaj ñ Piotrowski, ÑKrÛlewski zamek w Przyszowieî.
TuchÛw ñ Stalowa Wola, 1998, s. 98.
6 ) Jan D≥ugosz, ÑLiber Beneficiorumî, tom 2, s. 366.
7 ) Ksiπdz Wilhelm Gaj ñ Piotrowski, ÑKrÛlewski zamek w Przyszowieî.
TuchÛw ñ Stalowa Wola, 1998 rok.
8 ) Szymon Starowolski, Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powszechna.
Wydawnictwo Gutenberga. PoznaÒ 1995, tom XVI, s. 196.
9 ) Kazimierz SkowroÒski, ÑZ dziejÛw osadnictwa nad Wis≥okπ w XIV
wiekuî, s. 136 (praca doktorska).
10) Kuraú ñ Su≥kowska, ÑZbiÛr dokumentÛw ma≥opolskichî, tom 4, s.
108, nr 958.
11) Ksiπdz Wilhelm Gaj ñ Piotrowski, ÑKrÛlewski zamek w Przyszowieî.
TuchÛw ñ Stalowa Wola, 1998 rok, s. 80-82.
12) Jan D≥ugosz, ÑDzieje...î, tom 4, s. 5.
13) S≥ownik Geograficzny KrÛlestwa Polskiego i innych krajÛw s≥owiaÒskich, tom XI, s. 32.
14) Biblioteka PAN w Krakowie. Rkp. Sygn. 486, s. 412.
15) Jadwiga MuszyÒska, ÑGospodarstwo folwarczne w starostwie sandomierskimî, WSP, Kielce 1984, s. 36, 37 i nastÍpne.
16) Jadwiga MuszyÒska, tamøe, s. 37 i nastÍpne.
17) WÛjtostwo Woli Raniøowskiej naleøa≥o do majora wojsk krÛlewskich
Gordona i Karoliny z GÛreckich Gordonowej. /w:/ Kasper Niesiecki,
dz. C, tom VIII, s. 385. AGAD, dz. XVIII, sygn. 70. Inwentarz ekonomii sandomierskiej z 1744 roku ñ Wieú Wilcza Wola przy Kluczu Raniøowskim.
18) Wspomina o tym Wojciech Mroczka w swej monograficznej pracy o
Lipnicy.
19) Kornel CzemeryÒski, ÑO dobrach koronnych by≥ej Rzeczypospolitej
Polskiejî, LwÛw 1870, s. 131-132.
20) Dokument z dnia 25.I.1773 pod nazwπ ÑErecttionis ecclesie in loco
Spie dictaî, s. 180.
21) W jÍzyku staropolskim Ñkorwaî to dzisiaj krowa, wÛ≥ to Ñkarwî. Jest
to wymiana najstarszych procesÛw fonetycznych grup: tort, tolt. Od
nazwy wo≥u karw powsta≥o pastwisko Karwina ñ Karwiny w liczbie
mnogiej. /w:/ Br. Wieczorkiewicz i Barbara Sinielnikof, ÑElementy
gramatyki historycznej jÍzyka polskiegoî. PZWS. Warszawa, 1959, s.
28.
22) Jan D≥ugosz, ÑOpera Omniaî, tom 4, s. 5.
23) Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa 1974, tom 2, s. 787.
8
Wieúci Raniøowskie nr 7 (77)
Ratownictwo Drogowe
w Gminie RaniøÛw
Klub Motorowy i Ratownictwa Drogowego ÑNILî w Kolbuszowej istnieje od 10 lat. Jego dzia≥alnoúÊ skierowana jest na
edukacjÍ spo≥eczeÒstwa w zakresie bezpieczeÒstwa w ruchu drogowym. Instruktorzy ds. ratownictwa drogowego PZM przeprowadzili kilkadziesiπt kursÛw szkoleniowych z zakresu udzielania pierwszej pomocy przed lekarskiej. Uczestnicy tych kursÛw
po zdaniu egzaminu uzyskali tytu≥ Ratownika Drogowego.
W Gminie RaniøÛw na przestrzeni 10 lat naszej dzia≥alnoúci przeszkolono 50 osÛb, ktÛre zdoby≥y tytu≥ Ratownika Drogowego. Sπ to przewaønie ludzie m≥odzi, bardzo zaangaøowani w dzia≥alnoúÊ naszego Klubu. Uczestniczπ w organizowanych Zlotach RatownikÛw Drogowych nie tylko na terenie
naszego powiatu, ale startujπ rÛwnieø w Mistrzostwach WojewÛdztwa Podkarpackiego i Mistrzostwach Polski, osiπgajπc
bardzo dobre wyniki. Udzia≥ w Zlotach umoøliwia ratownikom
zdobycie dodatkowej wiedzy i umiejÍtnoúci w udzielaniu
pierwszej pomocy przedlekarskiej.
Ratownicy Klubu Motorowego i Ratownictwa Drogowego ÑNILî w Kolbuszowej wyjeødøajπ kilka razy w roku na obstawÍ rÛønych imprez lokalnych oraz organizowanych na skalÍ krajowπ. MiÍdzy innymi zabezpieczajπ trasÍ przejazdu Rzeszowskiego Rajdu Samochodowego. Od 2 lat w sezonie letnim
ratownicy pe≥niπ ca≥odobowe dyøury od piπtku do niedzieli na
polu biwakowym ÑPod Z≥otym Szczupakiemî w Wilczej Woli,
czuwajπc nad bezpieczeÒstwem wypoczywajπcych.
W roku bieøπcym Klub swojπ dzia≥alnoúÊ chce rozwinπÊ
rÛwnieø na sporty motorowe.
W dniu 12 lipca 2003 r. w Kolbuszowej odby≥ siÍ 24.
OkrÍgowy Zlot Ratownictwa Drogowego po≥πczony z V Mistrzostwami WojewÛdztwa Podkarpackiego w Ratownictwie
Drogowym. W zlocie tym duøy sukces odnios≥y za≥ogi Klubu
Motorowego i Ratownictwa Drogowego ÑNilî. I tak I miejsce
zdoby≥a za≥oga w sk≥adzie: Wojciech Jurasz z Kolbuszowej i
Pawe≥ Gil z Raniøowa, III miejsce za≥oga w sk≥adzie: Bartosz
Grupa ratownikÛw przed letniπ bazπ w oúrodku ìPod Z≥otym
Szczupakiemî. Druga z lewej Barbara Nycek - prezes klubu.
Samojedny i Edyta Ryczek ñ oboje z Raniøowa. Obie za≥ogi
zakwalifikowa≥y siÍ na VII Mistrzostwa Polski w Ratownictwie Drogowym, ktÛre odbÍdπ siÍ we wrzeúniu w Jaúle. RÛwnieø pozosta≥e z naszych za≥Ûg, w ktÛrych sk≥ad wchodzili
koledzy z Kolbuszowej i Raniøowa, zajÍ≥y wysokie pozycje,
co spowodowa≥o, øe Klub zajπ≥ I miejsce druøynowo.
ZachÍcamy wszystkich zainteresowanych o kontakt z
przedstawicielami Zarzπdu Klubu poprzez osoby najbardziej
zaangaøowane w naszπ dzia≥alnoúÊ na terenie Gminy RaniøÛw
ñ Bartka Samojednego i Macieja PartykÍ .
Prezes Klubu Motorowego
i Ratownictwa Drogowego ÑNILî w Kolbuszowej
Barbara Nycek
Wakacje, wakacje
Agencja W≥asnoúci Rolnej Skarbu PaÒstwa Oddzia≥
Terenowy w Rzeszowie w ramach realizacji zadaÒ na rzecz
by≥ych pracownikÛw paÒstwowych gospodarstw rolnych zorganizowa≥a oraz ca≥kowicie sfinansowa≥a dwutygodniowy
wypoczynek letni - kolonie dla 14 dzieci z terenu gm. RaniøÛw. Dzieci wypoczywajπ w miejscowoúciach turystycznych
w okolicach Zakopanego. Na zakoÒczenie kolonii kaødy
uczestnik otrzymuje wyprawkÍ szkolnπ.
Organizacjπ wypoczynku koordynowa≥ lider terenowy
pow. Kolbuszowa Zwiπzku By≥ych PracownikÛw PaÒstwowych Gospodarstw Rolnych Burek Mieczys≥aw.
Ponadto AWRSP finansuje stypendia dla dzieci z rodzin PGR. Przydzielane sπ uczniom klas III gimnazjum,
ktÛrzy planujπ uczÍszczanie do szkÛ≥ úrednich na terenie
ca≥ego kraju. Otrzymane stypendium w kwocie 200 z≥. miesiÍcznie obowiπzuje do pierwszego roku studiÛw koÒczπcych siÍ magisterium uczelni publicznej. W tym roku szkolnym z pomocy finansowej skorzysta 8 uczniÛw pierwszych
klas szkÛ≥ úrednich.
Autor powyøszego artyku≥u pragnie gorπco podziÍkowaÊ przedstawicielom Gimnazjum z Woli Raniøowskiej oraz
Raniøowa, ktÛrzy w sposÛb sumienny i øyczliwy przygotowywali odpowiednie dokumenty.
Z dniem 01-07-2003 Agencja W≥asnoúci Rolnej Skarbu PaÒstwa zgodnie z Ustawπ o kszta≥towaniu ustroju rolnego z dnia 11 kwietnia 2003 r. zmienia nazwÍ na Agencja
Nieruchomoúci Rolnych. Miejsce siedziby Agencji oraz ≥πcznoúÊ telefoniczna nie ulega zmianie.
Mieczys≥aw Burek
Wieúci Raniøowskie nr 7 (77)
9
O sytuacji w GS ÑSChî w Raniøowie z prezesem Markiem Smolakiem rozmawia Stanis≥aw Samojedny
SpÛ≥dzielczoúÊ w Raniøowie
- W dobie powszechnej prywatyzacji, gdzie prawie ca≥a
sieÊ handlowa znajduje siÍ w rÍkach prywatnych, jak swoje
miejsce znajduje spÛ≥dzielczoúÊ, w tym Gminna SpÛ≥dzielnia
ÑSChî w Raniøowie?
- Zgodnie ze Statutem Gminnej SpÛ≥dzielni ÑSChî w Raniøowie mamy zapisane: ÑMajπtek SpÛ≥dzielni jest prywatnπ
w≥asnoúciπ jej cz≥onkÛwî. Jak wynika z tego, jesteúmy jednostkπ prywatnπ. Gminna SpÛ≥dzielnia ÑSChî obecnie prowadzi dzia≥alnoúÊ w 11 placÛwkach handlowych na terenie
gminy RaniøÛw. Nie ma nas tylko w Korczowiskach, gdzie
sklep zosta≥ zlikwidowany z powodu bardzo czÍstych kradzieøy. Praktycznie w kaødym sklepie, prywatnym jak i spÛ≥dzielczym, znajdujπ siÍ wyroby z naszej piekarni. Sam fakt
prowadzenia tylu placÛwek úwiadczy o tym, øe SpÛ≥dzielnia
nasza ma ugruntowanπ pozycjÍ w gminie. Jednak biorπc realia dnia dzisiejszego, tj. duøe bezrobocie i upadek rolnictwa, z niepokojem spoglπdamy w przysz≥oúÊ. Dlatego teø dalszy los SpÛ≥dzielni bÍdzie zaleøa≥ od zamoønoúci naszego
spo≥eczeÒstwa.
- Ilu cz≥onkÛw liczy raniøowski GS i jaki jest ich udzia≥
w majπtku?
- Gminna SpÛ≥dzielnia ÑSChî na dzieÒ 31 grudnia 2002
roku liczy≥a 345 cz≥onkÛw. Fundusz udzia≥owy cz≥onkÛw
SpÛ≥dzielni wynosi 40.890 z≥. åredni udzia≥ to 118 z≥. Cz≥onkÛw z pe≥nym udzia≥em mamy 148. Temat ten zostaje porzπdkowany i iloúÊ bÍdzie siÍ systematycznie zmniejszaÊ. W ostatnim czasie znaczna czÍúÊ wypowiedzia≥a cz≥onkostwo i wycofa≥a swoje udzia≥y. Nie jest to zjawisko nagminne, ale kaødemu cz≥onkowi dajemy wolnπ rÍkÍ co do cz≥onkostwa w
SpÛ≥dzielni.
- Do maja 2004 roku wiele firm dzia≥ajπcych w przetwÛrstwie rolno-spoøywczym dosta≥o od s≥uøb sanitarnych
ultimatum: albo obiekty zostanπ odpowiednio wyposaøone
celem spe≥nienia unijnych norm, albo zostanπ zamkniÍte. Czy
takie zarzπdzenia dotykajπ rÛwnieø Waszego zak≥adu?
- W czerwcu br. nasze spo≥eczeÒstwo zadecydowa≥o, øe
bÍdziemy przystÍpowaÊ do Unii Europejskiej. Dlatego teø
nasze placÛwki handlowe, zak≥ady produkcyjne muszπ spe≥-
niÊ rygorystyczne normy techniczne, ktÛre wymagajπ bardzo
duøych nak≥adÛw finansowych. Oczywiúcie niespe≥nienie
norm unijnych praktycznie spowoduje zamkniÍcie danego
zak≥adu. W tym zakresie mamy bardzo wiele do zrobienia.
Ale my nie jesteúmy zaskoczeni unijnymi normami. Od d≥uøszego czasu staramy siÍ przygotowaÊ piekarniÍ do standardÛw Ñwarunki techniczne produkcji wed≥ug ustawodawstwa
krajowego i Unii Europejskiejî. W tej chwili jesteúmy na etapie gromadzenia úrodkÛw finansowych potrzebnych do modernizacji piekarni. Nas Unia nie zaskoczy≥a i na pewno bÍdziemy przygotowani na czas. Mamy nadziejÍ, øe po modernizacji piekarni bÍdziemy produkowaÊ jeszcze smaczniejsze
wyroby piekarnicze.
- Czy zatem SpÛ≥dzielnia jest w stanie udüwignπÊ ten
ciÍøar przemian?
- Tak, jak wspomnia≥em wczeúniej, pog≥Íbiajπca siÍ zapaúÊ gospodarcza ma bezpoúredni wp≥yw na kondycjÍ naszej
SpÛ≥dzielni. Przy obecnej sytuacji finansowej SpÛ≥dzielnia
jest w stanie udüwignπÊ ciÍøar przemian. Koszty zwiπzane z
dostosowaniem do norm unijnych bÍdπ bardzo wysokie. BÍdziemy szukaÊ tanich kredytÛw na sfinansowanie modernizacji obiektÛw. Zawsze mamy rezerwÍ w postaci sprzedaøy Ñmajπtku trwa≥egoî SpÛ≥dzielni. W tym temacie teø mamy wiele
do zrobienia, bo nie wszystkie obiekty sπ nam potrzebne do
dalszej dzia≥alnoúci gospodarczej. To wyjúcie traktujemy jako
ostatecznoúÊ, bo w dobie kryzysu gospodarczego trudno znaleüÊ dobrego kupca na majπtek trwa≥y.
- Gminna SpÛ≥dzielnia ÑSChî w Raniøowie zawsze by≥a
jednym z wiÍkszych pracodawcÛw w skali gminy. Jak w 2003
roku ta sytuacja siÍ przedstawia?
- Zawsze byliúmy jednym z wiÍkszych pracodawcÛw na
terenie gminy RaniøÛw i taka sytuacja trwa nadal. Trzeba takøe jasno powiedzieÊ, øe jesteúmy teø nadal najwiÍkszym podatnikiem gminy. Obecnie dajemy zatrudnienie 46 osobom.
Taki stan utrzymuje siÍ od kilku lat. Na dzieÒ dzisiejszy staramy siÍ utrzymaÊ poziom zatrudnienia, a po wejúciu do Unii
czas pokaøe.
- DziÍkujÍ za rozmowÍ.
W pawilonie handlowym w centrum Raniøowa ekspedienci sklepu
Danuta i Wojciech Rzeszutkowie z uúmiechem obs≥ugujπ kupujπcych.
Smaczny GS-owski chleb wyciπgajπ z pieca panie Zofia TÍcza i Irena
Ba≥os.
10
Wieúci Raniøowskie nr 7 (77)
Informacja dla producentów mleka
W zwiπzku z wejúciem w øycie ustawy z dnia 6 wrzeúnia
2001 r. o regulacji rynku mleka i przetworÛw mlecznych, wprowadzanie do obrotu surowego mleka krowiego i przetworÛw mlecznych do bezpoúredniego spoøycia bÍdzie podlega≥o kwotowaniu. Dla producenta mleka, kwota mleczna oznacza przydzielony indywidualny limit iloúci mleka o referencyjnej zawartoúci
t≥uszczu, ktÛra moøe zostaÊ wprowadzona przez niego do obrotu rynkowego w roku kwotowym, tj. od 1 kwietnia do 31 marca
nastÍpnego roku.
WyrÛønia siÍ :
- indywidualnπ kwotÍ mlecznπ dla dostawcy hurtowego, ktÛry
dostarcza mleko dla podmiotu skupujπcego w roku kwotowym
- indywidualnπ kwotÍ mlecznπ dla dostawcy bezpoúredniego,
ktÛry wprowadza w roku kwotowym przetwory mleczne bezpoúrednio na rynek.
Aby otrzymaÊ indywidualnπ kwotÍ mlecznπ dostawca powinien:
v posiadaÊ gospodarstwo rolne (np. w≥asnoúÊ, wspÛ≥w≥asnoúÊ,
dzierøawa gospodarstwa rolnego, uøytkowanie) udokumentowane aktem w≥asnoúci, wypisem z ksiÍgi wieczystej, umowπ uøytkowania, umowπ uøyczenia lub zaúwiadczeniem z
UrzÍdu Gminy potwierdzajπcym posiadanie gospodarstwa rolnego;
v posiadaÊ dokumenty potwierdzajπce wprowadzenie mleka
na rynek w roku referencyjnym.
Dostawcy hurtowi i dostawcy bezpoúredni ubiegajπcy siÍ o
przyznanie indywidualnych kwot mlecznych, majπ obowiπzek
z≥oøenia wnioskÛw o przyznanie indywidualnej kwoty mlecznej
w terminie do 31 paüdziernika 2003 r. ñ ostateczny termin sk≥adania wnioskÛw moøe ulec skrÛceniu z uwagi na trwajπce obecnie
prace nad nowelizacjπ Ustawy z dnia 6 wrzeúnia 2001 r. o regulacji rynku mleka i przetworÛw mlecznych. W zwiπzku z powyøszym ARR proponuje, aby z≥oøyÊ wnioski do koÒca wrzeúnia
2003 r. Wczeúniejsze z≥oøenie wniosku nie bÍdzie mia≥o wp≥ywu
na wysokoúÊ otrzymanej indywidualnej kwoty mlecznej, ani na
termin wydania decyzji.
Agencja Rynku Rolnego sugeruje, aby rolnicy zg≥osili siÍ
po pomoc w wype≥nianiu wnioskÛw, w pierwszej kolejnoúci do
oddzia≥Ûw terenowych ARR i podmiotÛw skupujπcych. Pomocπ
bÍdπ takøe s≥uøy ODR i Izby Rolnicze.
PamiÍtaj:
v nie otrzymasz kwoty mlecznej bez z≥oøenia wniosku;
v nie bÍdziesz mÛg≥ sprzedawaÊ mleka na rynek bez uzyskania
indywidualnej kwoty mlecznej.
Wnioski naleøy z≥oøyÊ do dyrektorÛw OT ARR w≥aúciwych
ze wzglÍdu na miejsce po≥oøenia gospodarstwa rolnego - producenci z gminy RaniøÛw do OT ARR w Rzeszowie, ul. Lubelska
46, 35-959 RzeszÛw. Tel. 864-20-27
Jeøeli producent mleka dostarcza mleko do podmiotu skupujπcego np. do mleczarni i jednoczeúnie wprowadza bezpoúrednio na rynek mleko i przetwory mleczne, powinien z≥oøyÊ dwa
wnioski:
v o przyznanie indywidualnej kwoty mlecznej dla dostawcy
hurtowego,
v o przyznanie indywidualnej kwoty mlecznej dla dostawcy
bezpoúredniego.
Do wniosku o przyznanie indywidualnej kwoty mlecznej
dla dostawcy hurtowego naleøy do≥πczyÊ nastÍpujπce za≥πczniki:
k orygina≥ zaúwiadczenia o iloúci mleka z podmiotu skupujπcego (podmiotÛw skupujπcych w przypadku, gdy dostawca
sprzedawa≥ mleko do kilku podmiotÛw) i úredniej waøonej
zawartoúci t≥uszczu w roku referencyjnym z gospodarstwa
lub poszczegÛlnych gospodarstw;
k kopie poúwiadczone za zgodnoúÊ z orygina≥em faktur i paskÛw otrzymane w roku referencyjnym z podmiotu skupujπcego lub podmiotÛw skupujπcych, jeøeli podmiot nie wyda
zaúwiadczenia potwierdzajπcego dostawy z roku referencyjnego;
k orygina≥ lub poúwiadczona przez notariusza, adwokata, radcÍ prawnego kopia dokumentu potwierdzajπcego posiadanie
gospodarstwa rolnego np. aktualny wypis z ksiÍgi wieczystej, umowa dzierøawy, a w przypadku braku w/w dokumentÛw zaúwiadczenie z UrzÍdu Gminy o posiadaniu gospodarstwa rolnego wydane nie wczeúniej niø 3 miesiπce przed datπ
z≥oøenia wniosku w oddziale terenowym ARR.
Na podstawie z≥oøonego wniosku oraz za≥πczonych dokumentÛw Dyrektor OT ARR, uwzglÍdniajπc wysokoúÊ krajowej
kwoty mlecznej dla dostawcÛw hurtowych, wyda decyzjÍ o przyznaniu indywidualnej kwoty mlecznej. Decyzja taka zostanie
wydana do dnia 31 stycznia 2004 r. (biorπc pod uwagÍ prace nad
nowelizacjπ obowiπzujπcej ustawy, Agencja Rynku Rolnego informuje, øe projekt nowelizacji zak≥ada przesuniÍcie terminu do
15 marca 2004 r.).
Od tej decyzji przys≥uguje producentowi odwo≥anie do Prezesa ARR, z≥oøone za poúrednictwem Dyrektora OT ARR, ktÛry
wyda≥ decyzjÍ.
Zasady ubiegania siÍ o przyznanie indywidualnej kwoty
mlecznej z krajowej rezerwy krajowej kwoty mlecznej:
Dostawcy bÍdπ mogli takøe ubiegaÊ siÍ o przyznanie indywidualnej kwoty mlecznej z krajowej rezerwy krajowej kwoty
mlecznej na specjalnie przygotowanym do tego formularzu wniosku. Formularz ten bÍdzie dostÍpny od poczπtku roku 2004 w:
a/
b/
c/
d/
e/
oddzia≥ach terenowych ARR;
podmiotach skupujπcych;
Oúrodkach Doradztwa Rolniczego
Izbach Rolniczych
na stronie internetowej ARR
Krystyna KoúciÛ≥ek
Wieúci Raniøowskie nr 7 (77)
11
Badania techniczne opryskiwaczy ciπgnikowych
Ochrona roúlin przy uøyciu sprzÍtu technicznego- opryskiwaczy rÛønych wersji ñ wiπøe siÍ z szeregiem czynnoúci
majπcych na celu prawid≥owe wykonanie zabiegu. Sprawny,
dobrze przygotowany sprzÍt, prawid≥owy dobÛr preparatu, odpowiedni termin zabiegu pozwoli uzyskaÊ zamierzony efekt
jakim moøe byÊ zwalczanie chorÛb, szkodnikÛw lub niszczenie chwastÛw. Prawid≥owy przeglπd aparatury i sprzÍtu pomocniczego przed przystπpieniem do zabiegu eliminuje awarie w
pracy.
Zbadanie stanu technicznego opryskiwacza dotyczy
przede wszystkim:
r sprawnoúci pompy i rozpylaczy;
r sprawnoúci zaworÛw odcinajπcych i mieszad≥a;
r szczelnoúci wszystkich zespo≥Ûw przewodzenia cieczy.
Obowiπzkowym badaniom podlegajπ wszystkie opryskiwacze ciπgnikowe. Kaødy opryskiwacz musi byÊ poddany badaniom co 2 lata. Dowodem przeprowadzenia badania jest znak
kontrolny umieszczony na opryskiwaczu i uzyskane zaúwiadczenie.
Takie badania na terenie powiatu kolbuszowskiego sπ przeprowadzane przez SKR w Kolbuszowej.
Urzπd Gminy w Raniøowie zawar≥ umowÍ z w/w SpÛ≥dzielniπ na przeprowadzenie badania na terenie naszej gminy
przy jednoczesnym dofinansowaniu z budøetu gminy w wysokoúci 50 z≥./szt. badanego opryskiwacza. W wyniku tego badanie dla rolnikÛw by≥o bezp≥atne.
Jednak nie wszyscy skorzystali z tej us≥ugi. Dnia 23 czerwca br. dziÍki uprzejmoúci p. Stanis≥awa Rodzenia badanie zosta≥o przeprowadzone w Posuchach, ktÛrym objÍto 13 szt. opryskiwaczy oraz 24 czerwca w gospodarstwie so≥tysa JÛzefa Gila
w Woli Raniøowskiej ñ 15 szt.
W okresie jesiennym jest planowane przeprowadzenie takiego badania w pozosta≥ych so≥ectwach.
(K.K.)
Kalendarz biodynamiczny
LIPIEC (OD 15 VII)
Dni korzeniowe: 15.VII., 16.VII. do 900, 23.VII. od 1100 ñ
18 , 24.VII., 25.VII.
Dni owocowe: 21.VI2I. od 1000, 22.VII., 23.VII. do 1000,
30.VII. od 700.
Dni liúciowe: 18.VII.od 800, 19.VII., 20.VII., 21.VII. do 900,
28.VII. od 1600, 29.VII., 30.VII. do 600.
Dni kwiatowe: 16.VII.od 1000, 17.VII.od 1200, 18.VII. do
00
7 , 26.VII. od 2100, 27.VII., 28.VII. do 1500.
Dni niekorzystne: 26.VII. do 2100, 31.VII.
Czas sadzenia: od 27.VII. do 30.VII.
Sk≥onnoúÊ do burz: 18.VII., 19.VII., 25.VII., 30.VII.
Sk≥onnoúÊ do wichur: 16.VII., 17.VII., 19.VII., 21.VII.,
23.VII., 25.VII., 27.VII.
00
SIERPIE—
Dni korzeniowe: 1.VIII. od 2000, 2.VIII., 3.VIII. do 1200,
12.VIII. od 800 ñ 1800, 29.VIII. do 2000.
Dni owocowe: 1.VIII. do 1900, 8.VIII. od 1400, 9.VIII. do
1800, 10.VIII. od 1100 do 1600, 17.VIII. od 1800, 18.VIII., 19.VIII.
do 1800, 26.VIII. od 1500., 27.VIII., 28.VIII.
Dni liúciowe: 7.VIII., 8.VIII. do 1300, 9.VIII. od 1900, 10.VIII.
do 1000, 14.VIII. od 1600, 15.VIII., 16.VIII., 17.VIII. do 1700,
25.VIII., 26.VIII. do 1400.
Dni kwiatowe: 5.VIII., 12.VIII. od 1900, 13.VIII., 14.VIII.
do 1500.
Dni niekorzystne: 3.VIII. od 1200, 6.VIII., 11.VIII., 19.VIII.
od 1800, 20.VIII., 21.VIII., 22.VIII., 23.VIII., 24.VIII., 30.VIII.,
31.VIII.
Czas sadzenia: od 1.VIII. do 8.VIII. i od 25.VIII. do 29.VIII.
Sk≥onnoúÊ do wichur: 1.VIII., 6.VIII., 13.VIII., 17.VIII.
Sk≥onnoúÊ do gradobicia: 8.VIII., 31.VIII.
Czas krytyczny w komunikacji: 17.VIII.
Bank SpÛ≥dzielczy G≥ogÛw Ma≥opolski,
Oddzia≥ w Raniøowie
oferuje dla klientÛw nowy rodzaj kredytu
KREDYT WAKACYJNY
DLA OS”B FIZYCZNYCH
Warunki kredytowania:
, maksymalna kwota kredytu do 5.000 PLN,
, sp≥ata w ciπgu 1 roku,
, oprocentowanie 5% w stosunku rocznym wg
sta≥ej stopy procentowej,
, prowizja w wysokoúci 5% od kwoty udzielonego
kredytu.
12
Wieúci Raniøowskie nr 7 (77)
Usuwanie eternitu
Urzπd Gminy w Raniøowie informuje zainteresowanych
mieszkaÒcÛw, ktÛrzy chcπ usunπÊ stary eternit pochodzπcy z
remontÛw dachÛw, øe naleøy siÍ w tym celu skontaktowaÊ z
firmami, ktÛre spe≥niajπ wymogi w tym zakresie i otrzyma≥y
zezwolenie od Starosty Kolbuszowskiego.
PPHU ÑGRAMAî
Os. Gen. Stanis≥awa Maczka 17/5
37-100 £aÒcut
tel./fax (017) 852 15 51
P.U.H. ÑSanTa-EKOî s.c.
Tadeusz Zych, Izabela Rutowska
ul. Portowa 24
27-600 Sandomierz
tel. (015) 823 69 41
Centrum Gospodarki Odpadami,
Azbestu i Recyklingu ÑCAROî
Ul. BohaterÛw
Monte Cassino 4/12
22-400 ZamoúÊ
tel./fax (084) 627 30 13
Aktualnie koszt wywozu i utylizacji pokrywa w≥aúciciel
odpadÛw.
(inf. w≥.)
Urzπd Gminy w Raniøowie, 36-130 RaniøÛw, tel.
2285034, fax. 2285365 woj. podkarpackie, og≥asza przetarg nieograniczony na wykonanie: ÑOpracowanie projektu budowlano- wykonwaczego kanalizacja sanitarnej w miejscowoúciach RaniøÛw ñ Porπbki, Staniszewskie, Zielonka, Mazury w Gminie RaniøÛw ,
woj. podkarpackieî.
Termin rozpoczÍcia robÛt: z dniem podpisania
umowy.
Termin zakoÒczenia robÛt: 30.08.2004 r.
SpecyfikacjÍ Istotnych WarunkÛw ZamÛwienia
moøna uzyskaÊ w UG RaniøÛw p. nr 23 za odp≥atnoúciπ
80 z≥. Pracownikiem upowaønionym do kontaktu z oferentami jest Pani Halina Sa≥ek tel. 017 ñ 7442552. Miejsce i termin sk≥adania ofert: sekretariat UG RaniøÛw do
godz. 900 dnia 25.07.2003 r. Wadium w wysokoúci 3000
z≥. naleøy wnieúÊ w kasie UrzÍdu Gminy w Raniøowie,
pok. nr 27 w dniu przetargu do godz. 900. Otwarcie ofert
w obecnoúci oferentÛw nastπpi w dniu : 25.07.2003 r. o
godz. 930 w sali Nr l UG RaniøÛw.
PostÍpowanie bÍdzie prowadzone z zastosowaniem
preferencji krajowych.
PostÍpowanie nie zosta≥o poprzedzone wstÍpnπ
kwalifikacjπ.
W przetargu mogπ braÊ udzia≥ oferenci spe≥niajπcy nastÍpujπce wymogi:
a ) spe≥niaj π wymogi okreúlone w art. 22 ust. 2,
b) nie podlegajπ wykluczeniu z postÍpowania na
podstawie art. 19,
c) spe≥niajπ wymogi Specyfikacji Istotnych WarunkÛw ZamÛwienia.
W≥Ûkienka azbestu widziane pod mikroskopem
Azbest w jÍzyku staroøytnych GrekÛw znaczy Ñniewygasajπcyî, z azbestu bowiem wyrabiane by≥y knoty do lamp
oliwnych. Dzisiaj azbest to niewygasajπce ürÛd≥o k≥opotÛw
tych administratorÛw, ktÛrzy majπ pecha, øe w ich budynkach mieszkalnych zastosowano ten materia≥.
Surowcem powszechnie stosowanym sta≥ siÍ dopiero w
XX wieku. Przyczyni≥y siÍ do tego unikalne w≥aúciwoúci tego
minera≥u. W≥Ûkna azbestu sπ bardzo elastyczne, mocne i
trwa≥e. Produkty azbestowe sπ kwasoodporne, ogniotrwa≥e,
odporne na korozjÍ i charakteryzujπ siÍ duøπ wytrzyma≥oúciπ mechanicznπ. DziÍki tym cechom minera≥ ten zaczÍto
po drugiej wojnie úwiatowej powszechnie stosowaÊ w przemyúle w≥Ûkienniczym, maszynowym, elektrotechnice i budownictwie.
BETONIARSTWO NAGROBKOWE
Józef Bajek
Wola Rani¿owska 392
Tel. (017) 744 37 23
Kom. 0694 758 800
u NAGROBKI u GRANIT u
u GROBOWCE u LASTRYKO u
US£UGI REMONTOWE:
ø
ø
ø
ø
szpachlowanie, malowanie, p≥ytki,
uk≥adanie kostki brukowej,
palisady,
us≥ugi wielobranøowe.
"BRUK- BUD"
Maria Szczepankiewicz
36-122 Dzikowiec 183
te. 7442002, 0602 778754
Wieúci Raniøowskie nr 7 (77)
13
Zwalczanie zarazy ziemniaka
Zaraza ziemniaka jest najgroüniejszπ i najbarJAKIE FUNGICYDY STOSOWA∆ I KIEDY?
dziej rozpowszechnionπ chorobπ ziemniakÛw. ZniszWúrÛd stosowanych fungicydÛw wyrÛønia siÍ 3 grupy:
czenie 50-70% powierzchni liúci zatrzymuje ca≥ko- , uk≥adowe (systemiczne) - dzia≥ajπ zapobiegawczo i leczwicie przyrost plonu. Im wczeúniej dochodzi do zniszniczo. Wnikajπ do roúliny, przemieszczajπ siÍ w niej
czenia roúlin, tym straty sπ wiÍksze.
wraz z sokami, chroniπ przed poraøeniem takøe nowo
WystÍpowanie choroby zaleøy w durosnπce czÍúci roúlin, np. Galben M. 73 WP,
øym stopniu od przebiegu pogody w
Ridomil MZ 72 WP, Ridomil Gold MZ 68
WP, Sandofan Manco 64 WP, Tattoo 550
czerwcu i na poczπtku lipca. Rozwojowi
SC, Tattoo 750 SC, Ripost M. 67,2 WP;
grzyba wywo≥ujπcego zarazÍ sprzyjajπ
, wg≥Íbne - dzia≥ajπ w miejscu naniesieprzed≥uøajπce siÍ okresy podwyøszonej
nia do kilku warstw komÛrek. Niszczπ
wilgotnoúci powietrza, spowodowane
grzyba, ktÛry zaczπ≥ siÍ juø rozwijaÊ, nadeszczami lub utrzymujπcπ siÍ rosπ.
wet wtedy gdy zakaøenie nastπpi≥o 2-3 dni
Pierwszym infekcjom zarazy na liúciach
przed zabiegiem, poniewaø preparat wnisprzyjajπ niøsze temperatury (12-15∞C).
ka do roúliny, ale nie przemieszcza siÍ do
Dalszy rozwÛj zarazy najintensywniej
nowych czÍúci roúlin, np. Acrobat MZ 69
rozwija siÍ przy temperaturze powyøej
WP, Curzate Cu, Curzate M 72,5 WP,
20∞C i duøej wilgotnoúci panujπcej we, kontaktowe - dzia≥ajπ tylko zapobiegawwnπtrz ≥anu. Pierwsze widoczne objawy
czo i muszπ byÊ zastosowane przed zakazarazy na liúciach to niewielkie, niereguøeniem. Powierzchnia roúlin musi byÊ dolarne, jasnozielone plamki. Objawy te
k≥adnie pokryta preparatem, gdyø chroniπ
spotyka siÍ przede wszystkim na dolnych,
one tylko te czÍúci roúlin, ktÛre zosta≥y
najniøej po≥oøonych liúciach, gdzie paopryskane. Nie wnikajπ one do roúliny, dlanuje wiÍksza wilgotnoúÊ.
tego zbiegi naleøy powtarzaÊ co 7-10 dni,
Od kilku lat obserwuje siÍ wystÍpo- Objawy zarazy ziemniaka.
aby chroniÊ nowe czÍúci roúlin, a takøe po
wanie rÛwnieø innych objawÛw chorogwa≥townych deszczach, ktÛre zmywajπ
bowych. Zamiast poraøenia liúci ziemniapreparat z roúlin. Do nich naleøπ: Altima
ka, pojawia siÍ masowe zakaøenie ≥odyg.
500 SC, Antracol 70 WP, Bravo 500 SC,
Jest to tzw. zaraza ≥odygowa. Infekcja
Bravo Plus 500 SC, Gwarant 500 SC, Brerozpoczyna siÍ w úrodkowej czÍúci roúlistan 72 WP, Brestanid 502 SC.
ny i jej wierzcho≥ku. Na ≥odydze widoczDo I zabiegu zaleca siÍ stosowaÊ prene sπ brunatne lub czarne, wyd≥uøone
paraty
o dzia≥aniu uk≥adowym (systemiczplamy, obejmujπce ca≥y jej obwÛd, pronym)
lub
wg≥Íbnym.
wadzπce nawet do jej prze≥amania. Przy
Do
II
zabiegu, po 10-14 dniach zawilgotnej pogodzie, na ca≥ej powierzchstosowaÊ fungicyd o dzia≥aniu kontaktoni, obserwuje siÍ bia≥y nalot zarodnikÛw
wym lub wg≥Íbnym w przypadku silnego
grzyba. Zaraza ≥odygowa czÍsto pojawia
zagroøenia zarazπ.
siÍ na plantacjach wczeúniej niø forma
Kolejne zabiegi wykonywaÊ fungicyliúciowa. Wysoka temperatura powietrza
dami kontaktowymi co 7-10 dni, pamiÍtanie hamuje jej rozwoju.
jπc o przemiennym stosowaniu fungicydÛw
Aby nie dopuúciÊ do poraøenia rozawierajπcych rÛønπ substancjÍ aktywnπ.
úlin oraz bulw, trzeba skutecznie chroniÊ
Do ostatniego zabiegu zaleca siÍ Breroúliny w okresie wegetacji. Wykonanie
stan 72 WP lub Brestanid 502 SC, ktÛre
I zabiegu decyduje o jego powodzeniu.
niszczπ zarodniki poraøajπce bulwy. Dla
Termin zabiegu powinien byÊ sygnalizo- Gnicie bulw ziemniaka poraøonego
skutecznej ochrony bulw, plantacja powinzarazπ.
wany przez s≥uøbÍ ochrony roúlin. Najna byÊ chroniona przez 2-3 miesiπce, tzn.
czÍúciej pierwszy zabieg wykonuje siÍ:
do momentu wytworzenia plonu.
, na plantacjach odmian bardzo wczesnych i wczesnych
IloúÊ zabiegÛw stosowanych do ochrony ziemniakÛw
w okresie zwierania siÍ roúlin w rzÍdzie,
przed zarazπ uzaleøniona jest od warunkÛw meteorologicz, na plantacjach odmian pÛüniejszych, gdy na odmianach nych, wp≥ywajπcych na nasilenie patogena w danym roku, z
wczesnych w danym rejonie wystπpi≥y pierwsze objawy uwzglÍdnieniem odpornoúci genetycznej uprawianej odmiachorobowe.
ny. WiÍksza podatnoúÊ odmiany wymaga zwiÍkszenia liczTerminy dalszych zabiegÛw uzaleønione sπ od warun- by zabiegÛw przy intensywnej uprawie ziemniaka.
kÛw pogodowych i od tego, jaki rodzaj preparatu by≥ stosoNa podst. literatury
wany do zabiegu wczeúniejszego.
opr. K. KoúciÛ≥ek
14
Wieúci Raniøowskie nr 7 (77)
Festyn
ÑPod Z≥otym Szczupakiemî
nizowano zabawy w piaskownicy, rzuty pi≥eczkπ do kosza, biegi na trzech
nogach.
Po burzy, ktÛra czÍúciowo pokrzyøowa≥a plany organizatorom, odby≥ siÍ konkurs piosenki dzieciÍcej oraz
wiele innych atrakcji.
Organizator ñ punkt handlowogastronomiczny ÑPod Z≥otym Szczupakiemî ñ dziÍkuje wszystkim sponsorom, ktÛrzy w najmniejszy sposÛb
przyczynili siÍ do wspomoøenia imprezy, ku zadowoleniu wszystkich uczestnikÛw.
Stanis≥aw Samojedny
Turniej siatkÛwki plaøowej. Na pierwszym planie druøyna z Raniøowa.
W dniu 13 lipca 2003 r. w oúrodku wypoczynkowym
ÑPod Z≥otym Szczupakiemî w Woli Raniøowskiej ñ Stecach odby≥ siÍ festyn rodzinny po≥πczony z licznymi atrakcjami dla wszystkich. Poczπtkowo przy ≥adnej, s≥onecznej
pogodzie wypoczywajπcym przygrywa≥ zespÛ≥ muzyczny
ÑVIVATî. Moøna by≥o pos≥uchaÊ muzyki w ich wykonaniu oraz pokibicowaÊ uczestnikom II turnieju pi≥ki siatkowej.
Dla dzieci by≥y zabawy przygotowane przez Klub Ratownictwa Drogowego ÑNILî z Kolbuszowej, ktÛry na terenie oúrodka ma swojπ letniπ bazÍ. Najm≥odszym zorga-
Piaskowe zabawy na czas dla najm≥odszych uczestnikÛw.
INFORMACJA ñ ZOSTA— £AWNIKIEM
W dniu 31 grudnia 2003 roku up≥ywa kadencja ≥awnikÛw
sπdÛw powszechnych.
Zgodnie z pismem Prezesa Sπdu OkrÍgowego w Rzeszowie,
Rada Gminy w Raniøowie wybiera 8 ≥awnikÛw do Sπdu Rejonowego w Kolbuszowej, celem orzekania w sprawach karnych i rodzinnych.
Termin zg≥aszania kandydatÛw na ≥awnikÛw na kadencjÍ
2004-2007 mija w dniu 31 lipca 2003 roku.
Zgodnie z art. 162 ß 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku Prawo o ustroju sπdÛw powszechnych, kandydatÛw na ≥awnikÛw
zg≥aszajπ Radzie Gminy: prezesi sπdÛw, zak≥ady pracy, stowarzyszenia, organizacje i zwiπzki zawodowe zarejestrowane na pod-
stawie przepisÛw prawa oraz co najmniej 25 obywateli majπcych
prawo wyborcze, zamieszka≥ych na terenie gminy.
Obywatel podpisujπcy zg≥oszenie podaje czytelnie swoje
imiÍ i nazwisko, datÍ urodzenia i miejsce zamieszkania. Upowaønionymi do sk≥adania oúwiadczeÒ w sprawie zg≥oszenia kandydata sπ trzy pierwsze osoby, ktÛre podpisa≥y jego zg≥oszenie.
Kandydatem moøe byÊ osoba, ktÛra ukoÒczy≥a 30 lat, a nie
przekroczy≥a 65 lat.
Zg≥aszajπc kandydata na ≥awnika, naleøy podaÊ jego imiÍ,
nazwisko, datÍ urodzenia, miejsce zamieszkania, okres zamieszkiwania i zatrudnienia na obszarze gminy.
Kandydat powinien swym podpisem potwierdziÊ zgodÍ na
kandydowanie.
Wieúci Raniøowskie nr 7 (77)
Rekordowy borowik
Chociaø sezon na grzybobranie jeszcze siÍ nie zaczπ≥, ale
wytrawni grzybiarze wiedzπ, øe Ñprawdziwkiî pojawiajπ siÍ
juø wczeúniej. Wyjπtkowego borowika szlachetnego znalaz≥
juø w dniu 16 czerwca br. p. JÛzef Wilk z PlackÛwki. I to gdzie?!
Przy ruchliwej drodze, w rowie obok kapliczki w lesie Ñborzeî.
15
Gminny Oúrodek Kultury,
Sportu i Rekreacji w Raniøowie
organizuje
przeznaczony dla m≥odzieøy
gimnazjalnej i ze szkÛ≥ úrednich
KURS TAÑCA
TOWARZYSKIEGO
MoøliwoúÊ indywidualnego
toku nauki.
W programie:
r
r
r
r
Rekordowy grzyb mia≥ 1,04 kg i 94 cm obwodu kapelusza. Mia≥by jeszcze wiÍcej, gdyby nie úlimaki, ktÛre znacznie
go uszczupli≥y.
(inf. w≥.)
walc wiedeÒski,
tango,
fokstrot,
jive.
ChÍtni (pary) proszeni sπ o zg≥aszanie siÍ do
biura Oúrodka (Urzπd Gminy, pok. nr 20).
Powstaje nowa droga
W drugiej dekadzie czerwca br.
rozpoczÍto czπstkowy remont i budowÍ nowych odcinkÛw drogi dojazdowej do gruntÛw rolnych i terenÛw
rekreacyjnych przy zalewie "Maziarnia" od po≥udniowej jego strony w
miejscowoúci Wola Raniøowska.
Roboty wykonano ze úrodkÛw
gminy RaniøÛw przy wspÛ≥udziale
UrzÍdu Marsza≥kowskiego z Terenowego Funduszu Ochrony GruntÛw
Rolnych.
årodki te pozwoli≥y na wykonanie remontu drogi tak niezbÍdnej z
gospodarczego punktu widzenia.
(inf. w≥.)
16
Wieúci Raniøowskie nr 7 (77)
„Rani¿ovia” rewelacj¹ rundy wiosennej
25 maja ÑRaniøoviaî wyjecha≥a na spotkanie do Z≥otnik, gdzie
pokona≥a miejscowπ ÑZ≥otniczankÍî 0:1. BramkÍ w 25. min. dla Raniøowa zdoby≥ po zamieszaniu podbramkowym Tomasz Sondej. By≥ to mecz
bardzo szczÍúliwy dla ÑRaniøoviiî, poniewaø w drugiej po≥owie zdecydowana przewaga na boisku naleøa≥a do ÑZ≥otniczankiî, ale dobra gra
obroÒcÛw i bramkarza nie pozwoli≥y na strzelenie bramki. PrzewagÍ w
golach nasi zawodnicy utrzymali do 90. minuty. Sprawdzi≥o siÍ pi≥karskie przys≥owie: ÑszczÍúcie sprzyja lepszymî.
TydzieÒ pÛüniej, 1 czerwca, ÑRaniøoviaî podejmowa≥a Ñu siebieî,
tj. na boisku w Soko≥owie M≥p. druøynÍ ÑSokÛ≥î Kolbuszowa Dolna. I
tu mi≥e zaskoczenie dla kibicÛw, gdyø pokonujπ wysoko goúci 4:1.
Bramki dla ÑRaniøoviiî zdobyli: Krzysztof Burek, Grzegorz Soja, Andrzej Pado (2x). Od poczπtku spotkania przewaga naleøa≥a do raniøowskich zawodnikÛw, ktÛrzy szybko zdobyli prowadzenie za sprawπ
Krzysztofa Burka. Goúcie tylko przy stanie 2:1 zaczÍli ostrzej atakowaÊ,
ale Andrzej Pado g≥owπ zdoby≥ trzeciπ bramkÍ, co ca≥kiem za≥ama≥o
kolbuszowskich pi≥karzy. Dalsza czÍúÊ spotkania to juø kontrolowanie
sytuacji na boisku przez naszπ druøynÍ, a efektem tego by≥a czwarta
bramkπ w 75. minucie, ktÛra ustali≥a ostatecznie wynik spotkania.
8 czerwca nasi pi≥karze wyjechali na bardzo trudny mecz do sπsiadujπcej w tabeli druøyny ÑOstroviiî Ostrowy Baranowskie. Poczπtek
spotkania to badanie si≥ przez obydwie druøyny, dopiero od 20. minuty
druøyny zaczÍ≥y stwarzaÊ sytuacje poodbramkowe. Jednak na przerwÍ
schodzili z rezultatem bezbramkowym. Druga ods≥ona meczu to juø
zdecydowane ataki gospodarzy, ktÛrzy szybko zdobywajπ bramkÍ. Jednak tym prowadzeniem d≥ugo siÍ nie cieszyli, bo 8 minut poüniej Andrzej Pado g≥owπ pokonuje bramkarza gospodarzy. W 74. minucie obroÒcy ÑRaniøoviiî pope≥niajπ b≥πd i napastnik gospodarzy zdobywa drugπ
bramkÍ. Jednak radoúÊ nie by≥a d≥uga. W nastÍpnej minucie meczu Grzegorz Sondej prÛbowa≥ doúrodkowaÊ. Zrobi≥ to tak, øe pi≥ka znalaz≥a siÍ
w siatce ÑOstroviiî. Tym samym ustali≥ wynik spotkania na 2:2, co da≥o
cenny 1 punkt. By≥o to 10. z rzÍdu spotkanie bez poraøki w rundzie
wiosennej.
15 czerwca ÑRaniøoviaî podejmowa≥a na boisku w Soko≥owie
M≥p. druøynÍ z Tuszymy w ramach przedostatniej kolejki. Sprawi≥a
niespodziankÍ, ulegajπc ÑTuszymceî 2:3. By≥ to dziwny mecz, bo atakowa≥a ÑRaniøoviaî a gole zdobywali goúcie. BramkÍ dla naszej druøyny
zdobyli Grzegorz Sondej i Mariusz Mo≥doch. Jedynym usprawiedliwieniem dla naszego zespo≥u by≥o to, øe ÑRaniøoviaî gra≥a w os≥abionym sk≥adzie. Trener wystawi≥ od poczπtku spotkania dwÛch juniorÛw
i rezerwowego bramkarza.
TydzieÒ pÛüniej, 22 czerwca 2003 r., ÑRaniøoviaî wyjecha≥a na
ostatni mecz do Goleszowa. Obie druøyny myúlami by≥y juø na wakacjach. Rozegra≥y mecz na remis, nie myúlπc o strzelaniu bramek. Tylko
sÍdzia nie mÛg≥ siÍ przystosowaÊ do pi≥karzy i szuka≥ sposobu, jak tu
pomÛc gospodarzom w zmienieniu wyniku. A oni siÍ uparli i nawet
prezentu od sÍdziego w postaci rzutu karnego, nie potrafili wykorzystaÊ.
Spotkanie zakoÒczy≥o siÍ sprawiedliwym wynikiem 0:0.
Oceniajπc ca≥y sezon pi≥karski 2002/2003 moøna powiedzieÊ, øe
gdyby nie kiepskie wyniki w rundzie wiosennej (9. miejsce w tabeli), to
moøna by by≥o powalczyÊ o ÑokrÍgÛwkÍî, a nie o utrzymanie. 4. miejsce
w tabeli po zakoÒczeniu sezonu jest sporym sukcesem naszego zespo≥u.
Druøyna godnie reprezentowa≥a gminÍ RaniøÛw. Ciekawostkπ jest to,
øe ÑRaniøoviaî zosta≥a mistrzem wiosny, odnoszπc 8 zwyciÍstw, 3 remisy i 2 poraøki.
Co do meczu dniu 15 czerwca, gdzie ÑRaniøoviaî uleg≥a na swoim
boisku 2:3 ÑTuszymceî, Zarzπd Klubu wyjaúnia, øe ani on, ani pi≥karze
nie Ñsprzedaliî tego spotkania, jak niektÛrzy sympatycy naszego Klubu
uwaøali. Dowodem tego by≥a sytuacja druøyny z Tuszymy, ktÛra juø
przed tym meczem by≥a zdegradowana do B klasy. Tak wiÍc prosimy,
aby bardziej interesowaÊ siÍ sytuacjπ w tabeli, a nie oceniaÊ meczu po
samym wyniku. Pi≥karze grajπ i ryzykujπ zdrowiem dla Was, a Wy tylko
odbieracie chÍÊ gry tym ch≥opcom. £atwo jest usiπúÊ na trybunach i
krytykowaÊ. Z tego wynika, øe ≥atwiej jest przegrywaÊ mecze, tak jak w
rundzie jesiennej, niø wygrywaÊ z rzÍdu 8 razy, a pÛüniej przegraÊ jeden.
Druøyna ÑStartî Wola Mielecka awansowa≥a do klasy okrÍgowej,
natomiast ÑCzarniî TrzeúÒ i ÑTuszymkaî Tuszyma poøegna≥a siÍ z klasπ A.
Grzegorz Woú
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Druøyna
Start Wola Mielecka
SokÛ≥ Malinie
Kolbuszowianka II
Raniøovia
Ostrovia
B≥Íkitni
SokÛ≥ K.
Smoczanka
Z≥otniczanka
Victoria
Madras
DÍbiaki
Czarni
Tuszymka
Kolejka
26
26
26
26
26
26
26
26
26
26
26
26
26
26
Punkty
64
51
47
42
40
38
36
34
34
30
28
26
21
18
Bramki
92-21
86-47
62-43
53-42
58-46
51-41
59-48
35-38
32-38
49-73
40-62
57-85
51-92
43-90
Zarzπd Klubu Sportowego ÑRaniøoviaî oraz koledzy z boiska
sk≥adajπ serdeczne øyczenia na nowej drodze øycia dla Tomasza Sondeja, ktÛry 28 czerwca 2003 roku wstπpi≥ w zwiπzek ma≥øeÒski z Martπ
Warzocha.
PielÍgnacja nowej p≥yty boiska. Na zdjÍciu Bartek Samojedny kosi
trawÍ samobieønπ kosiarkπ uøyczonπ przez pana Janusza LuberÍ.
ìWieúci Raniøowskieî - pismo spo≥eczno-kulturalne. MiesiÍcznik. Wydawca: Gminny Oúrodek Kultury, Sportu i Rekreacji
w Raniøowie, tel. (017) 22 85 703, e-mail: [email protected] Redaguje ZespÛ≥. Teksty podpisane odzwierciedlajπ
poglπdy autorÛw. Przedruk dozwolony za zgodπ Redakacji lub autora. Adres internetowy: www.ranizow.pl
www.abakus.kolbuszowa.pl/html/prasa.html
Oddano do druku 16.07.2003 r.
Nak≥ad: 350 szt.