Uchwała nr 66/14/II/02 - Towarowa Giełda Energii SA
Transkrypt
Uchwała nr 66/14/II/02 - Towarowa Giełda Energii SA
Warunki obrotu dla programu miesięcznych instrumentów terminowych na energię elektryczną. Tekst jednolity Zatwierdzony Uchwałą Zarządu Nr 209 /49/15 z dnia 23 września 2015 r. Warunki obrotu wchodzą w życie z dniem 1 października 2015 r. Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Rozdział 1 Wykaz terminów i skrótów użytych w tekście. Członek Giełdy – podmiot posiadający status Członka Giełdy, zgodnie z Regulaminem Giełdy, Dzień Dostawy – dzień, w którym energia zakontraktowana na giełdzie w Dniu Obrotu, zostanie dostarczona lub odebrana, Dzień Obrotu – dzień, kiedy odbywa się sesja RTT w zakresie instrumentów terminowych na energię elektryczną, Dzień wygaśnięcia – ostatni dzień obrotu, giełda – Rynek Towarów Giełdowych, prowadzony przez Towarową Giełdę Energii S.A. zgodnie z Regulaminem Giełdy, Giełda, TGE – Towarowa Giełda Energii S.A., Grafik Pracy – program dostaw lub odbioru energii elektrycznej dla pojedynczej Jednostki Grafikowej, w każdej godzinie terminu wykonania kontraktu terminowego, obejmujący energię zakontraktowaną na RDN oraz RTT, Instrument bazowy – energia elektryczna, której kurs jest określony na RDN zgodnie z zasadami obowiązującymi w Regulaminie Giełdy, Instrument terminowy – instrument terminowy towarowy w rozumieniu Regulaminu Giełdy, Izba Rozliczeniowa – Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych S.A. z siedzibą w Warszawie prowadząca izbę rozliczeniową i rozrachunkową, która pełni funkcję giełdowej izby rozrachunkowej, zgodnie z ustawą o obrocie instrumentami finansowymi, Jednostka Grafikowa – zbiór miejsc dostarczania energii rynku bilansującego prowadzonego przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A., Jednostka Grafikowa Udostępniona – Jednostka Grafikowa udostępniana Członkowi Giełdy na zasadach określonych w Regulaminie Giełdy, Kontrakt, kontrakt terminowy – umowa zawarta na RTT, w wyniku której powstają prawa lub obowiązki związane z posiadaniem instrumentów terminowych, Kontrakt miesięczny – kontrakt terminowy o miesięcznym terminie wykonania, Kontrakt tygodniowy – kontrakt terminowy o tygodniowym terminie wykonania, Kurs instrumentu terminowego – określona w momencie zawarcia terminowego cena energii elektrycznej w terminie wykonania, Otwarcie pozycji długiej (pozycja długa) – kupno (nabycie) instrumentu terminowego, Otwarcie pozycji terminowego, Portfel – jeden lub grupa obiektów wytwórczych lub odbiorczych, należących do tego samego Członka Giełdy, dla których przygotowywany jest jeden Grafik Pracy, Pozycja długa w terminie wykonania kontraktu terminowego – pozycja długa w momencie wygaśnięcia kontraktu terminowego, Pozycja krótka w terminie wykonania kontraktu terminowego – pozycja krótka w momencie wygaśnięcia kontraktu terminowego, krótkiej (pozycja krótka) – sprzedaż (zbycie) kontraktu instrumentu strona 2 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Pozycja przeciwstawna - pozycją przeciwstawną do pozycji krótkiej jest pozycja długa dotycząca instrumentów terminowych tej samej serii; pozycją przeciwstawną do pozycji długiej jest pozycja krótka dotycząca instrumentów terminowych tej samej serii, Regulamin Giełdy – Regulamin obrotu Rynku Towarów Giełdowych Towarowej Giełdy Energii S.A., Rozporządzenie – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2009 r. w sprawie szczególnego trybu i warunków wprowadzania do obrotu giełdowego praw majątkowych (Dz. U. z 2010 r., Nr 6, poz. 30), Rynek bazowy – rynek instrumentu bazowego, Rynek Dnia Następnego energii elektrycznej prowadzony przez Giełdę, RDN – wyodrębniony w ramach RDNiB Rynek Dnia Następnego, prowadzony przez Giełdę, RDNiB – Rynek Dnia Następnego i Bieżącego, prowadzony przez Giełdę, RTT– Rynek Terminowy Towarowy prowadzony przez Giełdę, Seria instrumentu terminowego – instrumenty terminowe odpowiadające określonemu przez Giełdę standardowi, charakteryzujące się w szczególności tym samym instrumentem bazowym i tą samą datą wygaśnięcia, system informatyczny giełdy – zespół urządzeń i oprogramowania, w szczególności wyspecjalizowany program komputerowy, za pośrednictwem, którego odbywa się obrót na RTT, Tabela zleceń – uporządkowane zestawienie zleceń kupna i sprzedaży, Transakcja pozasesyjna – umowa sprzedaży instrumentów terminowych zawarta między Członkami Giełdy na giełdzie poza sesją RTT zgodnie z warunkami określonymi w Warunkach obrotu, Ustawa – Ustawa z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (j.t. Dz. U. z 2010 r., Nr 48, poz. 284, z późn. zm.), ustawa o obrocie instrumentami finansowymi – ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2005 r., Nr 183, poz. 1538, z późn. zm.), Wartość kontraktu – kurs instrumentu terminowego lub cena pomnożona przez liczbę godzin w terminie wykonania kontraktu, Warunki obrotu – niniejsze Warunki obrotu dla programu miesięcznych instrumentów terminowych na energię elektryczną, Zamknięcie pozycji – zajęcie pozycji odwrotnej w stosunku do pozycji zamykanej, Zamknięcie Portfela – jednoczesne zamknięcie wszystkich pozycji długich i pozycji krótkich w odniesieniu do danego Portfela Członka Giełdy oraz otwarcie tych pozycji w odniesieniu do Portfela innego Członka Giełdy. rozliczeniowa strona 3 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Spis treści Rozdział 1 Wykaz terminów i skrótów użytych w tekście. .............................. 2 Rozdział 2 Wstęp. ........................................................................................... 5 Oddział 1 Oznaczenie rodzaju instrumentów terminowych oraz opis programu instrumentów terminowych. .......................................................................... 5 Oddział 2 Termin rozpoczęcia obrotu instrumentami terminowymi lub sposób jego ustalenia. ................................................................................................... 5 Oddział 3 Terminy prowadzenia obrotu instrumentami terminowymi w poszczególnych cyklach. ............................................................................ 5 Oddział 4 Informacja o miejscu zamieszczenia w Warunkach obrotu punktu "czynniki ryzyka" ......................................................................................... 5 Oddział 5 Data sporządzenia Warunków obrotu. ................................................. 5 Oddział 6 Określenie miejsc, form i terminów publicznego udostępniania Warunków obrotu. 6 Rozdział 3 Osoby odpowiedzialne za informacje zawarte w Warunkach obrotu. 6 Oddział 1 Firma oraz siedziba i adres sporządzającego Rozdziały 1 – 4 Warunków obrotu i Załączniki nr 1 - 3 do Warunków obrotu. ............................................ 6 Oddział 2 Osoby działające w imieniu Towarowej Giełdy Energii S.A. .................... 6 Oddział 3 Oświadczenia o odpowiedzialności ...................................................... 6 Oddział 4 Firma oraz siedziba i adres sporządzającego Załącznik nr 4 do Warunków obrotu. 7 Oddział 5 Osoby działające w imieniu Izby Rozliczeniowej Giełd Towarowych S.A. .. 7 Oddział 6 Oświadczenia o odpowiedzialności ...................................................... 7 Rozdział 4 Dane o warunkach obrotu instrumentami terminowymi................ 7 Oddział 1 Opis czynników ryzyka dla nabywców lub sprzedawców instrumentów terminowych. .............................................................................................. 7 Oddział 2 Warunki jakie powinni spełniać nabywcy i sprzedawcy instrumentów terminowych. .............................................................................................. 9 Oddział 3 Uprawnienia i obowiązki wynikające z kontraktów terminowych. ............ 9 Oddział 4 Terminy notowania instrumentów terminowych. ................................... 9 Oddział 5 Sposób ustalenia dziennych kursów rozliczeniowych oraz tryb i terminy udostępnienia do publicznej wiadomości. ........................................................ 9 Oddział 6 Termin wykonania kontraktu terminowego. ........................................10 Oddział 7 Termin wygaśnięcia instrumentów terminowych. .................................11 Oddział 8 Podstawowe zasady obrotu instrumentami terminowymi. Tryb dokonywania ewentualnych zmian tych zasad. ...............................................11 Oddział 9 Informacje, które mogą mieć istotny wpływ na ocenę instrumentów terminowych i ryzyka związanego z ich nabyciem. ..........................................16 Załącznik nr 1. Standard instrumentu terminowego miesięcznego na energię elektryczną. ...................................................................................................... 17 Załącznik nr 2. Standard instrumentu terminowego miesięcznego na energię elektryczną w godzinach od 7 do 22 w dni robocze. ......................................... 18 Załącznik nr 3. Standard instrumentu terminowego miesięcznego na energię elektryczną w godzinach od 0:00 do 7:00 i od 22:00 do 24:00 w dni robocze oraz od 0:00 do 24:00 w dni wolne od pracy. ................................................... 19 Załącznik nr 4. Szczegółowe zasady rozliczeń rynków prowadzonych przez TGE S.A. ……………………………………………………………………………………………………….20 strona 4 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Rozdział 2 Wstęp. Oddział 1 Oznaczenie rodzaju instrumentów terminowych oraz opis programu instrumentów terminowych. Przez instrument terminowy rozumie się instrument terminowy towarowy, o którym mowa w § 84 Regulaminu Giełdy, którego cena zależy bezpośrednio od ceny energii elektrycznej. Instrumenty terminowe na energię elektryczną, stanowią program praw majątkowych w rozumieniu § 3 ust. 3 Rozporządzenia. Przez kontrakt terminowy na energię elektryczną rozumie się umowę, której przedmiotem jest instrument terminowy na energię elektryczną, zobowiązującą sprzedającego (wystawcę instrumentu) do dostarczenia energii elektrycznej, w określonym terminie, po określonej cenie oraz zobowiązującą kupującego (nabywcę instrumentu) do odbioru energii elektrycznej w określonym terminie i zapłaty określonej ceny. Instrumenty terminowe na energię elektryczną notowane są w seriach. Jednocześnie notowanych jest dziewięć serii miesięcznych instrumentów terminowych. Termin wykonania kontraktu miesięcznego jest określony w odpowiednim standardzie instrumentu, stanowiącym załącznik do niniejszych Warunków obrotu oraz zgodny z „Kalendarzem notowania instrumentów terminowych i wykonania umów”. Oddział 2 Termin rozpoczęcia obrotu instrumentami terminowymi lub sposób jego ustalenia. Termin rozpoczęcia obrotu pierwszych serii instrumentów terminowych określa Zarząd Giełdy przy wprowadzaniu instrumentów terminowych do obrotu giełdowego. Zarząd Giełdy określa terminy notowania instrumentów terminowych i wykonania umów dla wszystkich wprowadzanych instrumentów terminowych w „Kalendarzu notowania instrumentów terminowych i wykonania umów”. „Kalendarz notowania instrumentów terminowych i wykonania umów” zostaje ustalony i przekazany do publicznej wiadomości najpóźniej na 14 dni przed rozpoczęciem obrotu. Oddział 3 Terminy prowadzenia obrotu instrumentami terminowymi w poszczególnych cyklach. Zarząd Giełdy określa terminy notowania dla wszystkich wprowadzanych instrumentów terminowych w „Kalendarzu notowania instrumentów terminowych i wykonania umów”. Oddział 4 Informacja o miejscu zamieszczenia w Warunkach obrotu punktu "czynniki ryzyka" Opis czynników ryzyka dla nabywców lub sprzedawców instrumentów terminowych został zamieszczony w Oddziale 1 Rozdziału 4 Warunków obrotu. Członkowie Giełdy dokonujący obrotu instrumentami terminowymi powinni dokonać szczególnej analizy treści tego punktu. Oddział 5 Data sporządzenia Warunków obrotu. Niniejsze Warunki obrotu zostały sporządzone w dniu 20 marca 2014 r. strona 5 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Oddział 6 Określenie miejsc, form i terminów publicznego udostępniania Warunków obrotu. Warunki obrotu udostępniane są co najmniej na 7 dni przed rozpoczęciem obrotu instrumentami terminowymi w siedzibie Giełdy oraz na jej stronach internetowych. Rozdział 3 Osoby odpowiedzialne za informacje zawarte w Warunkach obrotu. Oddział 1 Firma oraz siedziba i adres sporządzającego Rozdziały 1 – 4 Warunków obrotu i Załączniki nr 1 - 3 do Warunków obrotu. Firma : Towarowa Giełda Energii S.A. Siedziba: Warszawa Adres: ul. Poleczki 23, 02-822 Warszawa Numery telekomunikacyjne : Telefon: +48 22 341 99 12 Fax: +48 22 341 99 10 Adres poczty elektronicznej: [email protected] Adres strony Internetu: http://www.tge.pl Oddział 2 Osoby działające w imieniu Towarowej Giełdy Energii S.A. Ireneusz Łazor - Prezes Zarządu Michał Tryuk - Wiceprezes Zarządu Osoby te są odpowiedzialne za wszystkie informacje zawarte w Rozdziałach 1 – 4 Warunków obrotu i Załącznikach nr 1 - 3 do Warunków obrotu. Oddział 3 Oświadczenia o odpowiedzialności Oświadczamy, że informacje zawarte w Rozdziałach 1 – 4 Warunków obrotu i Załącznikach nr 1 - 3 do Warunków obrotu są prawdziwe i rzetelne oraz nie pomijają żadnych faktów ani okoliczności, których ujawnienie jest wymagane przepisami prawa. Ireneusz Łazor Michał Tryuk Prezes Zarządu Wiceprezes Zarządu strona 6 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Oddział 4 Firma oraz siedziba i adres sporządzającego Załącznik nr 4 do Warunków obrotu. Firma : Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych S.A. Siedziba: Warszawa, Al. Jana Pawła II 80 lok. F 35 Adres: ul. Poleczki 23, 02-822 Warszawa Numery telekomunikacyjne : Telefon: +48 22 341 99 01 Fax: +48 22 341 99 83 Adres poczty elektronicznej: [email protected] Adres strony Internetu: http://www.irgit.pl Oddział 5 Osoby działające w imieniu Izby Rozliczeniowej Giełd Towarowych S.A. Dariusz Bliźniak - Prezes Zarządu Andrzej Kalinowski – Członek Zarządu Osoby te są odpowiedzialne za wszystkie informacje zawarte w Załączniku nr 4 do Warunków obrotu. Oddział 6 Oświadczenia o odpowiedzialności Oświadczamy, że informacje zawarte w Załączniku nr 4 do Warunków obrotu są prawdziwe i rzetelne oraz nie pomijają żadnych faktów ani okoliczności, których ujawnienie jest wymagane przepisami prawa. Dariusz Bliźniak Prezes Zarządu Rozdział 4 Oddział 1 Andrzej Kalinowski Członek Zarządu Dane o warunkach obrotu instrumentami terminowymi. Opis czynników ryzyka dla nabywców lub sprzedawców instrumentów terminowych. §1 Informacje ogólne 1. Wszelkie decyzje inwestycyjne powinny być podejmowane na podstawie odpowiedniej znajomości mechanizmów regulujących obrót instrumentami terminowymi oraz ze świadomością występowania ryzyka specyficznego dla tych instrumentów. 2. Giełda nie ponosi żadnej odpowiedzialności z wynikającego z obrotu instrumentami terminowymi. tytułu ryzyka inwestycyjnego strona 7 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną §2 Ryzyko rynkowe 1. Ryzyko rynkowe związane jest ze zmianą kursów instrumentów terminowych i ceny instrumentu bazowego. Kurs instrumentu terminowego zależy głównie od ceny instrumentu bazowego. Członek Giełdy zawierający transakcje na Rynku Terminowym Towarowym jest narażony na większe ryzyko zmiany kursów niż na rynku instrumentu bazowego w związku z istnieniem tzw. efektu dźwigni finansowej. 2. Efekt dźwigni finansowej jest spowodowany faktem, że wartość wpłaconego zabezpieczenia stanowi część wartości instrumentu terminowego, w związku z czym straty bądź zyski spowodowane zmianą kursu instrumentu terminowego odniesione do wartości zaangażowanego kapitału (czyli wartości zabezpieczenia) mogą przyjmować znaczne wartości, niespotykane na rynku instrumentu bazowego. 3. Ewentualna strata poniesiona na Rynku Terminowym Towarowym może przekroczyć wartość początkową inwestycji, rozumianą jako kwota wpłaconego zabezpieczenia. 4. W przypadku spadku środków w depozycie wstępnym i depozycie uzupełniającym poniżej określonego przez Izbę Rozliczeniową minimalnego poziomu, inwestor posiadający otwarte pozycje zostaje wezwany do uzupełnienia depozytu. Gdy uzupełnienie nie zostanie dokonane w określonym czasie, pozycje danego inwestora będą zamykane. 5. Zamknięcie pozycji po kursie niższym od kursu otwarcia pozycji długiej oraz zamknięcie pozycji po kursie wyższym od kursu otwarcia pozycji krótkiej oznacza stratę na transakcji. Strata ta przewyższa wielkość początkowej inwestycji, jeżeli odpowiednia różnica między wartością otwarcia i zamknięcia pozycji jest wyższa niż wartość wniesionego depozytu. §3 Ryzyko płynności 1. Na Rynku Terminowym Towarowym, szczególnie w początkowym okresie, mogą wystąpić trudności w zawarciu dużej transakcji lub zawarcie takiej transakcji może niekorzystnie wpłynąć na poziom kursów rynkowych. 2. Członek Giełdy może mieć problemy z zamknięciem uprzednio otwartej pozycji, po spodziewanej cenie z powodu braku zleceń przeciwstawnych. 3. Płynność obrotu może również zależeć od aktywności animatorów rynku. §4 Ryzyko specyficzne Ryzyko specyficzne wynika ze zmian cen energii elektrycznej notowanej na Rynku Dnia Następnego prowadzonym przez Giełdę, które mogą podlegać znacznej zmienności wpływając na kurs instrumentu terminowego oraz wysokość depozytów zabezpieczających. §5 Ryzyko prawne Sektor energetyczny podlega aktom prawnym ustawodawczym i wykonawczym, które mogą mieć wpływ na cenę instrumentu bazowego. strona 8 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną §6 Ryzyko dostawy. 1. Giełda nie ponosi odpowiedzialności za fizyczną dostawę lub odbiór energii elektrycznej w ramach kontraktów terminowych zawartych na RTT. 2. W przypadku braku możliwości dokonania zgłoszenia do fizycznej realizacji dostawy energii elektrycznej, wolumen transakcji zawartej na RTT ulegnie odpowiedniemu zmniejszeniu o wolumen właściwy dla tych Dni Dostawy. Oddział 2 Warunki jakie powinni spełniać nabywcy i sprzedawcy instrumentów terminowych. §7 Nabywcami i sprzedawcami instrumentów terminowych na zasadach określonych w niniejszych Warunkach obrotu mogą być Członkowie Giełdy dopuszczeni do działania na RTT w zakresie instrumentów terminowych na energię elektryczną zgodnie z Regulaminem Giełdy, posiadający status Członka Izby Rozliczeniowej. Oddział 3 Uprawnienia i obowiązki wynikające z kontraktów terminowych. §8 Kontrakt terminowy rozumiany jest jako umowa, o której mowa w §87 Regulaminu Giełdy, zobowiązująca sprzedającego (wystawcę) do dostarczenia energii elektrycznej w określonym terminie i po określonej cenie, oraz zobowiązująca kupującego (nabywcę) do odbioru energii elektrycznej w określonym terminie i zapłaty określonej ceny. Wykonanie zawartej na giełdzie umowy następuje poprzez rozliczenie pieniężne i dostawę fizyczną energii elektrycznej. Oddział 4 Terminy notowania instrumentów terminowych. §9 Rozpoczęcie i zakończenie obrotu kolejnymi seriami instrumentów terminowych następuje zgodnie z „Kalendarzem notowania instrumentów terminowych i wykonania umów”, określanym przez Zarząd Giełdy. Oddział 5 Sposób ustalenia dziennych kursów rozliczeniowych oraz tryb i terminy udostępnienia do publicznej wiadomości. § 10 Dzienny kurs rozliczeniowy. 1. Dzienny kurs rozliczeniowy jest obliczany na podstawie transakcji zawartych w systemie notowań ciągłych po zakończeniu sesji giełdowej z dokładnością do 1 grosza (0,01 PLN). 2. Dzienny kurs rozliczeniowy określany jest jako średnia arytmetyczna kursów ostatnich 10 transakcji zawartych podczas sesji giełdowej w systemie notowań ciągłych. strona 9 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną 3. Jeżeli podczas sesji giełdowej zawarto mniej niż 10 transakcji za dzienny kurs rozliczeniowy przyjmuje się średnią arytmetyczną kursów wszystkich transakcji zawartych w systemie notowań ciągłych. 4. Wyznaczenie pierwszego dziennego kursu rozliczeniowego dla danego instrumentu następuje na podstawie transakcji zawartych w systemie notowań ciągłych. Jeżeli dzienny kurs rozliczeniowy nie został określony na podstawie transakcji zawartych w systemie notowań ciągłych, wówczas dzienny kurs rozliczeniowy określony jest jako ostatnia wyznaczona średnia cena ważona na sesji w systemie aukcji. 5. W szczególnie uzasadnionych przypadkach Giełda może ustalić kurs rozliczeniowy na innych zasadach niż określone powyżej. W szczególności, jeżeli podczas sesji giełdowej nie zawarto żadnej transakcji w systemie notowań ciągłych ani w systemie aukcji, za dzienny kurs rozliczeniowy przyjmuje się średnią arytmetyczną z limitów cen w najlepszych zleceniach kupna i sprzedaży biorących udział w notowaniach ciągłych, będących jednocześnie na rynku, przy czym każde z tych zleceń musi znajdować się na rynku przez czas określony przez Giełdę. 6. Dzienny kurs rozliczeniowy wyznaczany na zasadach opisanych w ust. 5 podlega ograniczeniu wahań względem ostatniego znanego dziennego kursu rozliczeniowego. Dopuszczalny limit wahań dziennego kursu rozliczeniowego określa Giełda. W przypadku przekroczenia dopuszczalnego limitu wahań względem ostatniego znanego dziennego kursu rozliczeniowego, za dzienny kurs rozliczeniowy przyjmuje się kurs rozliczeniowy odpowiadający wartości górnego limitu wahań w przypadku przekroczenia górnego limitu oraz wartości dolnego limitu wahań, w przypadku przekroczenia dolnego limitu. W przypadku braku możliwości wyznaczenia kursu zgodnie z ust. 5 za dzienny kurs rozliczeniowy przyjmuje się ostatni znany dzienny kurs rozliczeniowy. § 11 Tryb i terminy udostępnienia cen do publicznej wiadomości. 1. Informacje o wolumenie, kursach oraz wartości zawartych transakcji są udostępniane Członkom Giełdy na niepublicznej stronie internetowej, dostępnej tylko dla danego Członka Giełdy i Giełdy. 2. Po zakończeniu sesji giełdowej informacje o wolumenie i kursach zawartych transakcji Giełda publikuje na swojej publicznej stronie internetowej. Oddział 6 Termin wykonania kontraktu terminowego. § 12 1. Rozpoczęcie i zakończenie terminu wykonania umów obejmujących kolejne serie instrumentów terminowych następuje zgodnie z „Kalendarzem notowania instrumentów terminowych i wykonania umów”, określanym przez Zarząd Giełdy. 2. Każdego dnia w okresie wykonania kontraktu jest realizowana dostawa energii elektrycznej zgodnie z zasadami określonymi dla Rynku Dnia Następnego, z zastrzeżeniem § 6. strona 10 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Oddział 7 Termin wygaśnięcia instrumentów terminowych. § 13 Dniem wygaśnięcia jest ostatni dzień obrotu daną serią instrumentów terminowych. Oddział 8 Podstawowe zasady obrotu instrumentami terminowymi. Tryb dokonywania ewentualnych zmian tych zasad. § 14 Dopuszczenie instrumentów terminowych do obrotu giełdowego Dopuszczenia instrumentów terminowych do obrotu giełdowego dokonuje Zarząd Giełdy. § 15 Wprowadzenie instrumentów terminowych do obrotu giełdowego Wprowadzenia instrumentów terminowych do obrotu giełdowego dokonuje Zarząd Giełdy, określając jednocześnie terminy notowania i wykonania dla wszystkich wprowadzanych serii instrumentów terminowych, zwane „Kalendarzem notowania instrumentów terminowych i wykonania umów”. § 16 Instrument bazowy Instrumentem bazowym jest energia elektryczna, której kurs jest określany na Rynku Dnia Następnego, wyrażony jako PLN/MWh z dokładnością do 1 grosza (0,01 PLN). § 17 System notowań 1. Obrót na instrumentach terminowych odbywa się w systemie notowań ciągłych lub poprzez zawieranie transakcji pozasesyjnych, wyłącznie przy użyciu systemu informatycznego giełdy. 2. Transakcje pozasesyjne mogą być zawierane na zasadach Regulaminie Giełdy i Warunkach obrotu. 3. Transakcja pozasesyjna może zostać zawarta na wniosek Członka Giełdy, jeżeli w jej wyniku nastąpi Zamknięcie pozycji lub Zamknięcie Portfela. 4. Po otrzymaniu wniosku o przeprowadzenie Transakcji pozasesyjnej Zarząd Giełdy określa szczegółowe warunki złożenia i realizacji zleceń dla danej transakcji. 5. Zarząd Giełdy może nie wyrazić zgody na zawarcie Transakcji pozasesyjnej, jeżeli uzna, że zawarcie transakcji może naruszać obowiązujące prawo albo, gdy wymaga tego bezpieczeństwo obrotu lub rozliczeń. 6. Zarząd Giełdy może zażądać od wnioskodawcy przedstawienia dodatkowych informacji niezbędnych do oceny wniosku lub do określenia szczegółowych warunków złożenia i realizacji zleceń. W szczególności, Zarząd Giełdy może zażądać od wnioskodawcy przedstawienia dokumentów dotyczących zobowiązania, w celu którego wykonania ma być zawarta transakcja pozasesyjna. określonych w strona 11 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną § 18 Godziny trwania notowań Notowania odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 – 14:00, zgodnie z „Kalendarzem notowania instrumentów terminowych i wykonania umów” określanym przez Zarząd Giełdy, o ile Zarząd Giełdy nie postanowi inaczej. § 19 Zlecenia 1. Członkowie Giełdy składają zlecenia w odniesieniu do Portfeli. W systemie informatycznym giełdy Portfel jest zdefiniowany jako konto. 2. Każdy Członek Giełdy, posiada w systemie informatycznym giełdy tyle Portfeli ile posiada Jednostek Grafikowych. Członek Giełdy może posiadać Portfele dla Jednostek Grafikowych Udostępnionych. 3. Do Portfela Członka Giełdy przyporządkowana jest Jednostka Grafikowa. 4. Członek Giełdy może złożyć więcej niż jedno zlecenie w odniesieniu do danego Portfela. § 20 1. 2. Każde zlecenie Członka Giełdy składane na RTT powinno zawierać w szczególności następujące parametry: a) oznaczenie (kod) instrumentu przedmiotem zlecenia, terminowego danego rodzaju będącego b) rodzaj zlecenia (kupno / sprzedaż), c) portfel, w odniesieniu do którego zlecenie jest składane, d) liczba instrumentów terminowych, e) limit ceny wyrażony w PLN/MWh z dokładnością do jednego grosza lub polecenie wykonania zlecenia bez określania limitu ceny, f) termin ważności, g) warunki realizacji zlecenia, których szczegółowy opis zawarty jest w Warunkach obrotu, h) oznaczenie Członka Giełdy wystawiającego zlecenie, i) datę i godzinę wystawienia zlecenia, j) numer zlecenia. Jedno zlecenie nie może obejmować więcej niż 100 instrumentów terminowych. Na wniosek Członka Giełdy, TGE może jednorazowo zwiększyć limit instrumentów terminowych w zleceniu. § 21 1. Zlecenia wprowadzane do notowań powinny zawierać warunki realizacji i termin ich ważności. W zależności od warunków i terminu realizacji występują następujące typy zleceń: a) Zlecenie dzienne (Rest of day) - zlecenie jest ważne w dniu przekazania na giełdę. strona 12 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną b) Zlecenie ważne do końca okresu notowań (Good until expiry) - zlecenie jest ważne do końca notowania instrumentu. Niezrealizowana część zlecenia przechodzi na kolejną sesję notowania instrumentu. c) Zlecenie do dnia (Good until date) - zlecenie jest ważne do daty określonej na etapie składania zlecenia. Niezrealizowana część zlecenia przechodzi na kolejną sesję notowania instrumentu. Notowanie odbywa się do daty dnia, w którym upływa określony termin. d) Zlecenie czasowe (Timed order) - zlecenie jest ważne w dniu przekazania na giełdę do czasu określonego na etapie składania zlecenia. e) Zlecenie typu zrealizuj i anuluj (Fill and kill) - zlecenie jest ważne do momentu zawarcia pierwszej transakcji (lub pierwszych transakcji, jeżeli zlecenie jest realizowane w kilku transakcjach jednocześnie), przy czym niezrealizowana część zlecenia traci ważność. Zlecenie może być realizowane w całości, częściowo lub nie zostać zrealizowane w ogóle. Zlecenie to można złożyć bez podania limitu ceny. f) 2. Zlecenie typu zrealizuj lub anuluj (Fill or kill) - zlecenie jest ważne do momentu zawarcia pierwszej transakcji (lub pierwszych transakcji, jeżeli zlecenie jest realizowane w kilku transakcjach jednocześnie), przy czym zlecenie musi być zrealizowane w całości albo nie zostać zrealizowane w ogóle. Jeżeli układ zleceń nie pozwala na realizację zlecenia w całości, zlecenie traci ważność. Zlecenia typu Fill and kill i Fill or kill nie są ujęte w tabeli zleceń. Po złożeniu takich typów zlecenia następuje zawarcie transakcji albo są one usuwane. § 22 1. Zlecenia mogą zostać złożone na rynek (zlecenie rynkowe) albo lokalnie (zlecenie lokalne). Zlecenia lokalne nie biorą udziału w notowaniach. 2. Zlecenie lokalne może zostać złożone na rynek przez aktywowanie. Czas aktywowania wyznacza czas przyjęcia zlecenia na giełdę. 3. Zlecenie rynkowe może stać się zleceniem lokalnym przez zawieszenie. Aktywowanie i zawieszenie zleceń można wykonać podczas prowadzenia notowań na RTT. 4. Weryfikacja zleceń lokalnych ze względu na okres ważności zlecenia następuje wg. poniższych zasad: a) Zlecenia lokalne nie są weryfikowane ze względu na okres ważności zlecenia i pozostają ważne do ich usunięcia, b) Zlecenia lokalne są weryfikowane ze względu na okres ważności zlecenia w momencie aktywowania. 5. Składanie zleceń na rynek możliwe jest tylko podczas fazy notowań na RTT. Poza okresem prowadzenia notowań na RTT Członek Giełdy może złożyć zlecenie lokalne. 6. Zlecenie złożone na rynek pozostaje aktywne do czasu zakończenia procesu modyfikacji albo anulowania. strona 13 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną § 23 1. Zlecenie może zawierać dodatkowo warunek, od którego zależy pojawienie się tego zlecenia na rynku – zlecenie z warunkiem aktywacji (Stop Loss), na zasadach określonych w niniejszym paragrafie: 2. Warunek aktywacji obejmuje następujące parametry: a) instrument warunku aktywacji – nazwa instrumentu, którego dotyczy warunek aktywacji b) limit warunku aktywacji – kurs lub limit ceny instrumentu warunku aktywacji c) rodzaj warunku aktywacji – oznaczenie, czy spełnienie warunku aktywacji zlecenia nastąpi z chwilą, gdy: i) kurs ostatniej transakcji będzie równy lub niższy od limitu warunku aktywacji, ii) kurs ostatniej transakcji będzie równy lub wyższy od limitu warunku aktywacji, iii) w tabeli zleceń pojawi się zlecenie rynkowe określonego rodzaju (kupno / sprzedaż) z limitem ceny równym lub niższym od limitu warunku aktywacji, z zastrzeżeniem ust. 5 poniżej, iv) w tabeli zleceń pojawi się zlecenie rynkowe określonego rodzaju (kupno / sprzedaż) z limitem ceny równym lub wyższym od limitu warunku aktywacji, z zastrzeżeniem ust. 5 poniżej. 3. Do momentu aktywacji zlecenie z warunkiem aktywacji jest zleceniem lokalnym. 4. Aktywacja zlecenia z warunkiem aktywacji następuje w chwili spełnienia warunku aktywacji. W wyniku aktywacji zlecenie z warunkiem aktywacji zostaje złożone na rynek, a jego modyfikacja, zawieszenie, anulowanie oraz realizacja następuje zgodnie z zasadami określonymi dla zleceń bez warunku aktywacji. O kolejności aktywacji zleceń z warunkiem aktywacji decyduje czas przyjęcia zlecenia na giełdę. 5. Zlecenie rynkowe, które podlega spełnienia warunku aktywacji. 6. Aktywacja zlecenia z warunkiem aktywacji następuje wyłącznie w fazie notowań ciągłych. 7. Zlecenie z warunkiem aktywacji przed jego aktywacją ma termin ważności do końca okresu notowania instrumentu. Zlecenie z warunkiem aktywacji po jego aktywacji ma termin ważności zgodny z wybranym typem zlecenia. 8. Zlecenia z warunkiem aktywacji nie podlegają modyfikacji w zakresie warunków aktywacji. natychmiastowej realizacji nie powoduje § 24 1. Członkowie Giełdy podlegać: mogą modyfikować własne zlecenia. Modyfikacji mogą a) oferowana liczba instrumentów terminowych, b) limit ceny. strona 14 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną 2. Zlecenia można modyfikować podczas fazy notowań na RTT oraz poza fazą notowań, w dniach prowadzenia notowań, w godz. od 14:00 do 15:00. Jeśli modyfikacja polega na zmniejszeniu wolumenu, czas złożenia zlecenia nie ulega zmianie. W pozostałych przypadkach modyfikacji (zwiększenie wolumenu i zmiana ceny), zlecenie otrzyma nowy czas złożenia. 3. Zlecenie złożone na rynek pozostaje aktywne do czasu zakończenia procesu modyfikacji albo anulowania. 4. W przypadku, gdy notowania na instrumencie terminowym są zawieszone, zlecenia nie mogą być modyfikowane. § 25 Zlecenie może zostać anulowane przez Członka Giełdy, który złożył to zlecenie, przed upływem terminu ważności zlecenia. Nie mogą być anulowane zlecenia będące przedmiotem zawartych transakcji. § 26 Zasady ustalania kursu, realizacja zleceń i transakcji. 1. Transakcje zawierane są po kursie równym limitowi ceny, jaki został podany w zleceniu wcześniej wprowadzonym, oczekującym w tabeli zleceń na realizację, zgodnie z następującymi zasadami: a) w pierwszej kolejności będą realizowane zlecenia o najwyższym limicie ceny w przypadku zleceń kupna i o najniższym limicie ceny w przypadku zleceń sprzedaży, b) w przypadku zleceń z równymi limitami ceny będą one realizowane według czasu przyjęcia zlecenia (zlecenie przyjęte wcześniej zostanie zrealizowane w pierwszej kolejności). 2. Zlecenia mogą być realizowane częściowo, przy czym każda częściowa transakcja będzie dotyczyć przynajmniej jednego instrumentu terminowego. § 27 Transakcje giełdowe. 1. Stroną transakcji mogą być wyłącznie Członkowie Giełdy dopuszczeni przez Zarząd Giełdy do działania na Rynku Terminowym Towarowym w zakresie instrumentów terminowych na energię elektryczną. 2. Transakcje zawarte na RTT zgłaszane są razem z transakcjami zawartymi na RDN, zgodnie z zasadami przedstawionymi w Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń dla energii elektrycznej na Rynku Dnia Następnego. 3. W przypadkach określonych w Regulaminie Giełdy, Giełda ma prawo do składania w imieniu Członka Giełdy zleceń, których realizacja doprowadzi do zmniejszenia jego zobowiązań. Zamykanie pozycji otwartych w ramach transakcji zawartych na RTT może polegać na złożeniu w imieniu Członka Giełdy zlecenia na RDN. Koszty wynikające z różnicy kursów otwarcia i zamknięcia pozycji ponosi Członek Giełdy § 28 Tryb dokonywania zmian w Warunkach obrotu. Niniejsze Warunki obrotu mogą być zmieniane przez Zarząd Giełdy. Zmiana Warunków obrotu powinna zostać podana do wiadomości publicznej co najmniej strona 15 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną na 7 dni przed jej wejściem w życie. Oddział 9 Informacje, które mogą mieć istotny wpływ na ocenę instrumentów terminowych i ryzyka związanego z ich nabyciem. Poza informacjami zawartymi w Warunkach obrotu nie są znane Giełdzie inne informacje, które mogą mieć istotny wpływ na ocenę instrumentów terminowych i ryzyka związanego z ich nabyciem. strona 16 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Załącznik nr 1. Standard instrumentu terminowego miesięcznego na energię elektryczną. Nazwa instrumentu terminowego BASE_M-mm-yy, gdzie : BASE_M – rodzaj instrumentu terminowego, mm – kolejny numer miesiąca w roku, w którym wypada termin wykonania kontraktu terminowego, yy – dwie ostatnie cyfry roku, w którym wypada termin wykonania kontraktu terminowego. Instrument bazowy Nominał instrumentu terminowego Kurs instrumentu terminowego Energia elektryczna, której kurs jest określony na Rynku Dnia Następnego, wyrażony jako PLN/MWh z dokładnością do 1 grosza. 1MW pomnożony przez określoną w „Kalendarzu notowania instrumentów terminowych i wykonania umów” liczbę godzin, która zależy od liczby godzin w dobie i dni w miesiącu: 672745 MWh. Wyrażony jako PLN/MWh z dokładnością do 1 grosza. Wartość kontraktu Nominał instrumentu terminowego pomnożony przez kurs instrumentu terminowego. Termin wykonania Jeden miesiąc kalendarzowy, (od 28 do 31 dni) w godzinach od 0:00 do 24:00. Okres wykonania Zgodnie z „Kalendarzem notowania instrumentów terminowych i wykonania umów”. Okres notowania Zgodnie z „Kalendarzem notowania instrumentów terminowych i wykonania umów”. Jednostka dostawy 1MWh dla każdej godziny terminu wykonania kontraktu. Dzień wygaśnięcia Ostatni dzień obrotu. Ostatni dzień sesyjny ustalony w „Kalendarzu notowania instrumentów terminowych i wykonania umów”. Pierwszy dzień obrotu nowej serii Pierwszy dzień sesyjny ustalony w „Kalendarzu notowania instrumentów terminowych i wykonania umów” Jednostka notowania Sposób rozliczenia kontraktu terminowego 1 instrument terminowy. Fizyczna dostawa energii elektrycznej w równych ilościach w każdej godzinie terminu wykonania. strona 17 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Załącznik nr 2. Standard instrumentu terminowego miesięcznego na energię elektryczną w godzinach od 7 do 22 w dni robocze. Nazwa instrumentu terminowego Instrument bazowy Nominał instrumentu terminowego Kurs kontraktu Wartość kontraktu terminowego Termin wykonania Okres wykonania Okres notowania Jednostka dostawy Dzień wygaśnięcia Pierwszy dzień obrotu nowej serii Jednostka notowania Sposób rozliczenia kontraktu terminowego PEAK5_M-mm-yy, gdzie : PEAK5_M – rodzaj instrumentu terminowego, mm – kolejny numer miesiąca w roku, w którym wypada termin wykonania kontraktu. yy – dwie ostatnie cyfry roku, w którym wypada termin wykonania kontraktu terminowego Energia elektryczna, której kurs jest określony na Rynku Dnia Następnego, wyrażony jako PLN/MWh z dokładnością do 1 grosza. 1MW pomnożony przez określoną w „Kalendarzu notowania instrumentów terminowych i wykonania umów” liczbę godzin, która zależy od liczby dni roboczych w miesiącu: 285-345 MWh. Wyrażony jako PLN/MWh z dokładnością do 1 grosza. Nominał instrumentu terminowego pomnożony przez kurs instrumentu terminowego. Jeden miesiąc kalendarzowy uwzględniający wyłącznie dni robocze, (od 19 do 23 dni) w godzinach od 7:00 do 22:00 Zgodnie z „Kalendarzem notowania instrumentów terminowych i wykonania umów”. Zgodnie z „Kalendarzem notowania instrumentów terminowych i wykonania umów” . 1MWh dla każdej godziny terminu wykonania kontraktu. Ostatni dzień obrotu. Ostatni dzień sesyjny ustalony w „Kalendarzu notowania instrumentów terminowych i wykonania umów”. Pierwszy dzień sesyjny ustalony w „Kalendarzu notowania instrumentów terminowych i wykonania umów”. 1 instrument terminowy. Fizyczna dostawa energii elektrycznej w równych ilościach w każdej godzinie terminu wykonania. strona 18 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Załącznik nr 3. Standard instrumentu terminowego miesięcznego na energię elektryczną w godzinach od 0:00 do 7:00 i od 22:00 do 24:00 w dni robocze oraz od 0:00 do 24:00 w dni wolne od pracy. Nazwa instrumentu terminowego Instrument bazowy Nominał instrumentu terminowego Kurs instrumentu terminowego Wartość kontraktu Termin wykonania Okres wykonania Okres notowania Jednostka dostawy Dzień wygaśnięcia Pierwszy dzień obrotu nowej serii Jednostka notowania Sposób rozliczenia kontraktu terminowego OFFPEAK_M-mm-yy, gdzie : OFFPEAK _M – rodzaj instrumentu terminowego, mm – kolejny numer miesiąca w roku, w którym wypada termin wykonania kontraktu terminowego, yy – dwie ostatnie cyfry roku, w którym wypada termin wykonania kontraktu terminowego. Energia elektryczna, której kurs jest określony na Rynku Dnia Następnego, wyrażony jako PLN/MWh z dokładnością do 1 grosza. 1MW pomnożony przez określoną w „Kalendarzu notowania instrumentów terminowych i wykonania umów” liczbę godzin. Wyrażony jako PLN/MWh z dokładnością do 1 grosza. Nominał instrumentu terminowego pomnożony przez kurs instrumentu terminowego. Jeden miesiąc kalendarzowy, (od 28 do 31 dni) w godzinach od 0:00 do 7:00 i od 22:00 do 24:00 w dni robocze oraz od 0:00 do 24:00 w dni wolne od pracy. Zgodnie z „Kalendarzem notowania instrumentów terminowych i wykonania umów”. Zgodnie z „Kalendarzem notowania instrumentów terminowych i wykonania umów”. 1MWh dla każdej godziny terminu wykonania kontraktu. Ostatni dzień obrotu. Ostatni dzień sesyjny ustalony w „Kalendarzu notowania instrumentów terminowych i wykonania umów”. Pierwszy dzień sesyjny ustalony w „Kalendarzu notowania instrumentów terminowych i wykonania umów” 1 instrument terminowy. Fizyczna dostawa energii elektrycznej w równych ilościach w każdej godzinie terminu wykonania. strona 19 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Załącznik nr 4. Szczegółowe zasady rozliczeń rynków prowadzonych przez TGE S.A. Wchodzą w życie w dniu 1 października 2015 r. strona 20 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Definicje 1) Bank Płatnik Członka Izby lub BPCI – bank, który na podstawie umowy z Izbą, BPI oraz umów z Członkami Izby zapewnia Członkom Izby usługi finansowe związane z rozrachunkiem Transakcji zawartych przez nich na giełdzie; 2) Bank Rozliczeniowy, Bank Płatnik Izby lub BPI – bank, który na podstawie umowy z Izbą oraz umów z Bankami Płatnikami Członków Izby zapewnia Izbie usługi finansowe związane z rozrachunkiem Transakcji zawartych na giełdzie; 3) Członek Giełdy – podmiot, który zawarł z Giełdą umowę o członkostwo; 4) Dzień Dostawy – dzień, w którym towar giełdowy sprzedany lub zakupiony w Dniu Obrotu, zostanie dostarczony lub odebrany; 5) Dzień N – dzień przeprowadzania przez Izbę bieżących rozliczeń Transakcji. Dni poprzedzające lub następujące po dniu N oznacza się odpowiednio N-1 lub N+1; 6) Dzień Obrotu – dzień, kiedy odbywa się określenie kursów na rynkach TGE dla danego Dnia Dostawy; 7) Gaz – paliwa gazowe, o których mowa w art. 3 pkt 3 a) Ustawy Prawo Energetyczne będący towarem giełdowym dopuszczonym do obrotu na Rynku Towarów Giełdowych zgodnie z odpowiednimi uregulowaniami wewnętrznymi Giełdy; 8) giełda – Rynek Towarów Giełdowych prowadzony przez Giełdę; 9) Giełda, TGE – Towarowa Giełda Energii S.A.; 10) Harmonogram – szczegółowy plan przebiegu rozrachunku pieniężnego prowadzonego przez Izbę, będący załącznikiem do niniejszego dokumentu; 11) IRGiT – spółka Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych S.A. z siedzibą w Warszawie; 12) IRiESPe – rozumie się przez to Instrukcję Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej opracowaną przez OSPe; 13) IRiESPg – rozumie się przez to Instrukcję Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej opracowaną przez OSPg; 14) Izba – giełdowa izba rozrachunkowa (w rozumieniu Ustawy) prowadzona przez Izbę Rozliczeniową Giełd Towarowych S.A.; 15) Jednostka Grafikowa – podstawowy obiekt rynku bilansującego w rozumieniu IRiESPe, przydzielony przedsiębiorstwu energetycznemu przez OSPe lub udostępniony przez przedsiębiorstwo energetyczne Członkowi Izby lub klientowi Członka Izby w celu fizycznej realizacji dostawy energii elektrycznej; 16) KOBiZE – Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami – podmiot odpowiedzialny za prowadzenie ewidencji Uprawnień do emisji na terenie strona 21 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Rzeczypospolitej Polskiej, wyznaczony przez ministra właściwego do spraw środowiska; 17) Kod ZUP – kod przydzielony danemu Członkowi Izby przez OSPg służący do identyfikacji Zleceniodawcy Usługi Przesyłania zdefiniowany w IRiESPg lub kod udostępniony Członkowi Izby lub klientowi Członka Izby zgodnie z regulacjami obowiązującymi na Giełdzie w celu fizycznej realizacji dostawy gazu; 18) Komunikaty SWIFT – komunikaty przesyłane pomiędzy bankami biorącymi udział w procesie rozrachunku, zgodne ze standardami Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication; 19) Konta ewidencyjne – urządzenia ewidencyjne służące do rejestrowania pozycji w towarach giełdowych prowadzone przez IRGiT według kodu Rozliczającego Członka Izby, kodu klienta, kodu serii towarów giełdowych, kodu rodzaju działalności, kodu portfela; 20) Konta obrachunkowe – urządzenia ewidencyjne służące do ustalania zobowiązań i należności wynikających z rozliczeń Transakcji giełdowych i aktualizacji wymaganych depozytów zabezpieczających, prowadzone przez IRGiT według kodu Rozliczającego Członka Izby oraz kodu klienta; 21) Konto zabezpieczeń – urządzenie ewidencyjne służące do rejestrowania łącznej wartości zabezpieczeń wniesionych przez Rozliczającego Członka Izby w środkach pieniężnych zdeponowanych na subkontach Rachunków depozytów transakcyjnych i depozytów zabezpieczających, jak również w uznanych zgodnie z regulacjami Izby formach zabezpieczeń niepieniężnych zarejestrowanych w Rejestrze Zabezpieczeń Niepieniężnych; 22) Limit Transakcyjny – maksymalna łączna dzienna wartość Transakcji kupna możliwych do zawarcia w danym dniu na RDN, RDB, RDNg, RDBg, RPM i RUE przez danego Rozliczającego Członka Izby; 23) Niepubliczna Strona Internetowa – strona internetowa dostępna tylko dla danego Członka Izby, dla Izby oraz Komisji Nadzoru Finansowego; 24) Nominacja – nominacja zdefiniowana w IRiESPg; 25) OSPe lub Operator Systemu Przesyłowego Elektroenergetycznego – rozumie się przez to Polskie Sieci Elektroenergetyczne Spółkę Akcyjną z siedzibą w Konstancinie-Jeziornie; 26) OSPg lub Operator Systemu Przesyłowego Gazowego – rozumie się przez to Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie; 27) Podmiot zagraniczny – Członek Izby działający na terytorium RP z siedzibą za granicą; strona 22 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną 28) Portfel – pozycje w towarach giełdowych zarejestrowane na Kontach ewidencyjnych oznaczonych tym samym kodem Członka Izby oraz tym samym kodem Portfela; 29) Prawa Majątkowe ŚP – prawa majątkowe ze świadectw pochodzenia w rozumieniu przepisów Ustawy Prawo Energetyczne oraz prawa majątkowe ze świadectw efektywności energetycznej w rozumieniu przepisów Ustawy o efektywności energetycznej; 30) Rachunek depozytów transakcyjnych – rachunek Izby w BPI wraz z subkontami dedykowanymi Członkom Izby, na których księgowane są środki stanowiące depozyty transakcyjne wnoszone przez Członków Izby; 31) Rachunek depozytów zabezpieczających – rachunek Izby w BPI wraz z subkontami dedykowanymi Członkom Izby, na których księgowane są środki stanowiące depozyty zabezpieczające dla RTT wnoszone przez Członków Izby; 32) Rachunek rozliczeniowy – rachunek Rozliczającego Członka Izby w BPCI służący do obsługi rozrachunku pieniężnego dla Transakcji zawartych na RDN, RDB, RDNg, RDBg, RPM, RTT i RUE, oraz aktualizacji depozytów zabezpieczających dla RTT; 33) Rachunek rozliczeniowy Izby – rachunek Izby w BPI dedykowany do obsługi transferów międzybankowych podczas rozrachunku aktualizacji wymaganych depozytów zabezpieczających; pieniężnego oraz 34) Rachunek techniczny – rachunek Izby w BPCI dedykowany do obsługi rozrachunku pieniężnego zabezpieczających; oraz aktualizacji wymaganych depozytów 35) Raport Kontrolny – raport wysyłany przez Izbę do BPCI w każdym dniu roboczym zawierający informacje o płatnościach poszczególnych Rozliczających Członków Izby z tytułu rozliczeń Transakcji zawartych na giełdzie oraz aktualizacji wymaganych depozytów zabezpieczających; 36) Raport Rozliczeniowy – raport dostępny dla Członka Izby w Systemie rozliczeniowym zawierający wartości depozytów oraz płatności na dany dzień z tytułu rozliczeń Transakcji zawartych na giełdzie; 37) RDB – Rynek Dnia Bieżącego, prowadzony przez Giełdę; 38) RDBg – Rynek Dnia Bieżącego gazu, prowadzony przez Giełdę; 39) RDN – Rynek Dnia Następnego, prowadzony przez Giełdę; 40) RDNg – Rynek Dnia Następnego gazu, prowadzony przez Giełdę; 41) Regulamin – Regulamin Giełdowej Izby Rozrachunkowej (Rynek towarowy); 42) Regulamin TGE – Regulamin obrotu Rynku Towarów Giełdowych Towarowej Giełdy Energii S.A.; strona 23 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną 43) Rejestr Unii – system ewidencji Uprawnień do emisji prowadzony przez KOBiZE zgodnie z właściwymi przepisami; 44) Rejestr Zabezpieczeń Niepieniężnych – Rejestr prowadzony przez Izbę, w którym rejestrowane są Prawa Majątkowe ŚP, Uprawnienia do Emisji CO2, Gwarancje Bankowe stanowiące zabezpieczenie pokrycia zobowiązań Rozliczających Członków Izby oraz odpowiednio ich klientów z tytułu depozytów zabezpieczających oraz depozytów transakcyjnych; 45) Rozliczający Członek Izby – podmiot, który uzyskał członkostwo w Izbie na mocy uchwały Zarządu IRGiT i dopuszczony został przez Izbę do rozliczania Transakcji zawartych na giełdzie; 46) RPM – Rynek Praw Majątkowych, prowadzony przez Giełdę; 47) RTT – Rynek Terminowy Towarowy Energii Elektrycznej i Rynek Terminowy Towarowy Gazu, prowadzone przez Giełdę; 48) RUE – Rynek Uprawnień do Emisji CO2, prowadzony przez Giełdę; 49) System rozliczeniowy – zespół urządzeń i oprogramowania, w szczególności wyspecjalizowany program komputerowy, prowadzony jest proces rozliczenia Transakcji; za przy pomocy którego 50) Toe – rozumie się przez to tonę oleju ekwiwalentnego w rozumieniu Ustawy o efektywności energetycznej; 51) Transakcja – umowa sprzedaży towaru giełdowego zawarta na giełdzie, której stroną rozliczeń jest Rozliczający Członek Izby; 52) Transakcja pozasesyjna – umowa sprzedaży towaru giełdowego zawarta poza sesją na giełdzie, której stroną rozliczeń jest Rozliczający Członek Izby; 53) Ustawa – ustawa z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (t. jedn. Dz. U. z 2005 r., Nr 121 poz. 1019 z późn. zm.); 54) Ustawa o efektywności energetycznej – rozumie się przez to ustawę z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2011 r., Nr 94, poz. 551 z późn. zm.); 55) Ustawa Prawo Energetyczne – rozumie się przez to ustawę z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne (Dz. U. z 2006 r., Nr 89. poz. 625 z późn. zm.); 56) Zagraniczna izba rozliczeniowa – podmiot działający samodzielnie wobec Izby, który dokonuje rozliczenia Transakcji w obrocie energią elektryczną zawieranych na giełdach i wykonywanych poza systemem, o którym mowa w art. 3 pkt 23 Prawo Energetyczne; 57) Zlecenie – złożona przez Członka Giełdy oferta kupna lub sprzedaży towarów giełdowych na giełdzie. strona 24 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Część I - Zabezpieczenie rozliczeń 1. System zabezpieczenia rozliczeń Transakcji. 1.1. Izba tworzy i zarządza systemem zabezpieczeń rozliczeń Transakcji sesyjnych i pozasesyjnych zawartych na giełdzie w oparciu o środki finansowe zgromadzone na subkontach Rachunku depozytów transakcyjnych i subkontach Rachunku depozytów zabezpieczających Rozliczających Członków Izby w Banku Płatniku Izby oraz o uznane zabezpieczenia niepieniężne, zarejestrowane w Rejestrze Zabezpieczeń Niepieniężnych, z zastrzeżeniem postanowień pkt. 1.6. 1.2. Wpłaty i wypłaty z subkonta Rachunku depozytów transakcyjnych dokonywane są przez Członka Izby oraz wpływają bezpośrednio na Limit Transakcyjny. Aktualizacja środków zgromadzonych na subkontach Rachunku depozytów zabezpieczających odbywa się w sposób automatyczny, na podstawie zleceń płatniczych składanych przez IRGiT w każdym dniu roboczym. 1.3. Każdy Rozliczający Członek Izby posiada w Systemie rozliczeniowym Konto zabezpieczeń odzwierciedlające bieżący stan wniesionych zabezpieczeń dla Transakcji zawieranych przez niego na giełdzie. 1.4. W każdym dniu roboczym po zakończeniu rozliczeń do godziny 18:30 stan Konta zabezpieczeń jest aktualizowany w oparciu o wniesione środki pieniężne i uznane zabezpieczenia niepieniężne. 1.5. Przed każdym Dniem Obrotu Izba przesyła do Giełdy aktualne Limity Transakcyjne Rozliczających Członków Izby. Sposób wyliczania Limitu Transakcyjnego opisany jest w pkt. 7.3. 1.6. W przypadku domów maklerskich oraz towarowych domów maklerskich, które spełniły warunki wymienione w pkt. 8.7. poniżej, za Rachunek depozytów transakcyjnych lub depozytów zabezpieczających Izba może uznać wskazany Rachunek rozliczeniowy prowadzony w BPCI. 1.7. Limit Transakcyjny umożliwiający złożenie Zlecenia, które wykonywane będzie poza systemem, o którym mowa w art. 3 pkt 23 Ustawy Prawo Energetyczne ustanawiany jest przez Zarząd IRGiT w formie uchwały. 2. Urządzenia do prowadzenia ewidencji. 2.1. Izba prowadzi odrębne zespoły Kont ewidencyjnych dla poszczególnych Rozliczających Członków Izby, a w przypadku jeżeli Rozliczający Członek Izby rozlicza klientów, również dla klientów tego Członka Izby oraz dla poszczególnych rynków rozliczanych przez Izbę, w których uczestniczy Rozliczający Członek Izby. 2.2. Zespół Kont ewidencyjnych dla rynków, na których przedmiotem obrotu jest energia elektryczna, składa się z kont ewidencyjnych dla godzin dostawy grupowanych w Portfele przyporządkowane do Jednostek Grafikowych. strona 25 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną 2.3. Zespół Kont ewidencyjnych dla Rynku Praw Majątkowych składa się z Kont ewidencyjnych dla świadectw pochodzenia z Praw Majątkowych ŚP wytwarzanych w poszczególnych źródłach wytwarzania, zgodnie z zasadami, na których Prawa Majątkowe ŚP są przedmiotem obrotu na giełdzie. 2.4. Dla Rynku Uprawnień do Emisji CO2 Izba prowadzi dla każdego Rozliczającego Członka Izby, a także dla każdego z jego klientów jedno Konto ewidencyjne Uprawnień do Emisji CO2. 2.5. Zespół Kont ewidencyjnych dla rynków, na których przedmiotem obrotu jest Gaz, składa się z kont ewidencyjnych dla godzin dostawy lub dla dni dostawy grupowanych w Portfele przyporządkowane do Kodów ZUP. 3. Depozyty zabezpieczające dla RTT. 3.1. Wartość depozytu zabezpieczającego naliczana jest codziennie dla każdego Rozliczającego Członka Izby. 3.1.1. Wartości zobowiązań z tytułu depozytów zabezpieczających dla Rozliczającego Członka Izby rejestrowane są na subkontach depozytów wstępnych i depozytów uzupełniających prowadzonych w ramach konta obrachunkowego. 3.1.2. Jeżeli Rozliczający Członek Izby rozlicza inne podmioty to wartość depozytu zabezpieczającego naliczana dla Rozliczającego Członka Izby stanowi sumę depozytów zabezpieczających naliczanych odrębnie dla każdego klienta tego Członka Izby oraz depozytów zabezpieczających od pozycji własnych Rozliczającego Członka Izby. 3.2. W celu określenia wartości depozytów zabezpieczających (wstępnych oraz uzupełniających), o których mowa w §39 Regulaminu, pozycje zajmowane przez danego Rozliczającego Członka Izby oraz jego klientów umieszczane są w koszykach uformowanych według okresów dostawy z uwzględnieniem kompensacji pozycji w ramach okresów dostawy. 3.2.1. Wstępne depozyty zabezpieczające. 3.2.1.1. Depozyty wstępne dla kontraktów terminowych na energię elektryczną, wyznaczone w dniu N, obejmują wszystkie dni dostawy począwszy od dnia N+3 dla kontraktów, które zostały zawarte do dnia N włącznie. Depozyty wstępne naliczane są wg poniższego algorytmu: Gdzie: Dw – wartość depozytu wstępnego [zł], strona 26 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną LKi – ilość niedostarczonej energii przypadającej na kontrakty kupna dla i – tego okresu dostawy [MWh], LSi – ilość niedostarczonej energii przypadającej na kontrakty sprzedaży dla i tego okresu dostawy [MWh], Kri – kurs rozliczeniowy dla i – tego okresu dostawy, i – okres dostawy, Pi – parametr ryzyka dla ostatniego dnia i – tego okresu dostawy, N - liczba okresów dostawy kontraktów terminowych. 3.2.1.2. Depozyty wstępne dla kontraktów terminowych na Gaz wyznaczone w dniu N obejmują wszystkie dni dostawy począwszy od dnia N+3 dla kontraktów, które zostały zawarte do dnia N włącznie. Depozyty wstępne naliczane są wg poniższego algorytmu: Gdzie: Dw – wartość depozytu wstępnego [zł], LKi – ilość niedostarczonego Gazu przypadającego na kontrakty kupna dla i – tego okresu dostawy [MWh], LSi – ilość niedostarczonego Gazu przypadającego na kontrakty sprzedaży dla i tego okresu dostawy [MWh], Kri – kurs rozliczeniowy dla i – tego okresu dostawy, i – okres dostawy, Pi – parametr ryzyka dla ostatniego dnia i – tego okresu dostawy, N - liczba okresów dostawy kontraktów terminowych. 3.2.2. Depozyty uzupełniające 3.2.2.1. Depozyty uzupełniające dla kontraktów terminowych na energię elektryczną wyznaczone w dniu N obejmują wszystkie dni dostawy począwszy od dnia N+3 dla kontraktów, które zostały zawarte do dnia N włącznie. Depozyty uzupełniające naliczane są wg następującego algorytmu: Gdzie: Du – wartość depozytu uzupełniającego, LKi – ilość niedostarczonej energii przypadającej na kontrakty kupna dla i - tego okresu dostawy [MWh], strona 27 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną LSi – ilość niedostarczonej energii przypadającej na kontrakty sprzedaży dla i tego okresu dostawy [MWh], Kri – kurs rozliczeniowy dla i – tego okresu dostawy, Kki – średni ważony kurs Transakcji kupna kontraktów dla i – tego okresu dostawy [zł/MWh], Ksi – średni ważony kurs Transakcji sprzedaży kontraktów dla i –tego okresu dostawy [zł/MWh], i – okres dostawy, N - liczba okresów dostawy kontraktów terminowych. 3.2.2.2. Depozyty uzupełniające dla kontraktów terminowych na Gaz wyznaczone w dniu N obejmują wszystkie dni dostawy począwszy od dnia N+3 dla kontraktów, które zostały zawarte do dnia N włącznie. Depozyty uzupełniające naliczane są wg następującego algorytmu: Gdzie: Du – wartość depozytu uzupełniającego, LKi – niedostarczonego Gazu przypadającego na kontrakty kupna dla i - tego okresu dostawy [MWh], LSi – niedostarczonego Gazu przypadającego na kontrakty sprzedaży dla i - tego okresu dostawy [MWh], Kri – kurs rozliczeniowy dla i – tego okresu dostawy, Kki – średni ważony kurs Transakcji kupna kontraktów dla i – tego okresu dostawy [zł/MWh], Ksi – średni ważony kurs Transakcji sprzedaży kontraktów dla i –tego okresu dostawy [zł/MWh], i – okres dostawy, N - liczba okresów dostawy kontraktów terminowych. 3.2.3. Jeżeli Rozliczający Członek Izby rozlicza wyłącznie własne Transakcje, to wartość depozytu zabezpieczającego wyliczana jest według następującego wzoru: Gdzie: – całkowity depozyt zabezpieczający, - depozyt wstępny dla kontraktów na energię elektryczną, - depozyt uzupełniający dla kontraktów na energię elektryczną, - depozyt wstępny dla kontraktów na Gaz, - depozyt uzupełniający dla kontraktów na Gaz. strona 28 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną 3.2.4. W przypadku gdy Rozliczający Członek Izby rozlicza Transakcje swoich klientów, to zasada przedstawiona w punkcie 3.2.3. obowiązuje na poziomie poszczególnych klientów, a całkowity depozyt zabezpieczający liczony dla tego Rozliczającego Członka Izby jest równy sumie depozytów zabezpieczających naliczonych dla poszczególnych klientów i depozytów zabezpieczających od pozycji własnych Rozliczającego Członka Izby. 3.3. Okres dostawy dla energii elektrycznej. 3.3.1. Depozyt wstępny obliczany jest osobno dla każdego okresu dostawy. Za okres dostawy przyjmuje się jeden dzień, jeżeli dostawa nastąpi w okresie od dnia N+3 do: a) 14 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest piątek, b) 13 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest sobota, c) 12 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest niedziela, d) 11 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest poniedziałek, e) 10 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest wtorek, f) 9 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest środa, g) 8 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest czwartek. 3.3.2. Dla kolejnych dni tworzy się tygodniowe okresy dostawy pokrywające się z terminami wykonania kontraktów tygodniowych będących w notowaniu. 3.3.3. Dni, które zawierają się w kontrakcie tygodniowym obejmującym przełom dwóch miesięcy rozbijane są na dwa koszyki: do pierwszego zaliczają się dni z kończącego się miesiąca, a do drugiego z miesiąca rozpoczynającego się. 3.3.4. Jeśli okres dostawy ostatniego z notowanych kontraktów tygodniowych nie kończy się w ostatnim dniu miesiąca to tworzy się koszyk z dni począwszy od dnia, który jest pierwszym następującym po ostatnim Dniu Dostawy ostatniego notowanego kontraktu tygodniowego aż do ostatniego dnia tego miesiąca. 3.3.5. Kolejne okresy dostawy tworzone są dla dni, które pokrywają się w całości z notowanymi kontraktami miesięcznymi i tworzą koszyki miesięczne. 3.3.6. Jeśli okres dostawy ostatniego z notowanych kontraktów miesięcznych nie kończy się w ostatnim dniu kwartału to tworzy się koszyk z dni począwszy od dnia, który jest pierwszym następującym po ostatnim Dniu Dostawy ostatniego notowanego kontraktu miesięcznego aż do ostatniego dnia tego kwartału. 3.3.7. Kolejne dni, których nie obejmują okresy dostawy notowanych kontraktów miesięcznych grupuje się w koszyki kwartalne. 3.3.8. Jeśli okres dostawy ostatniego z notowanych kontraktów kwartalnych nie kończy się w ostatnim dniu roku to tworzy się koszyk z dni począwszy od dnia, który jest pierwszym następującym po ostatnim Dniu Dostawy ostatniego notowanego kontraktu kwartalnego aż do ostatniego dnia roku. strona 29 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną 3.3.9. Kolejne dni, których nie obejmują okresy dostawy notowanych kontraktów kwartalnych grupuje się w koszyki roczne. 3.4. Okresy dostawy dla Gazu 3.4.1. Depozyt wstępny obliczany jest osobno dla każdego okresu dostawy. Za okres dostawy przyjmuje się jeden dzień, jeżeli dostawa nastąpi w okresie od dnia N+3 do: a) 14 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest piątek, b) 13 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest sobota, c) 12 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest niedziela, d) 11 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest poniedziałek, e) 10 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest wtorek, f) 9 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest środa, g) 8 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest czwartek. 3.4.2. Dla kolejnych dni tworzy się tygodniowe okresy dostawy pokrywające się z terminami wykonania kontraktów tygodniowych będących w notowaniu. 3.4.3. Dni, które zawierają się w kontrakcie tygodniowym obejmującym przełom dwóch miesięcy rozbijane są na dwa koszyki: do pierwszego zaliczają się dni z kończącego się miesiąca, a do drugiego z miesiąca rozpoczynającego się. 3.4.4. Jeśli okres dostawy ostatniego z notowanych kontraktów tygodniowych nie kończy się w ostatnim dniu miesiąca to tworzy się koszyk z dni począwszy od dnia, który jest pierwszym następującym po ostatnim Dniu Dostawy ostatniego notowanego kontraktu tygodniowego aż do ostatniego dnia tego miesiąca. 3.4.5. Kolejne okresy dostawy tworzone są dla dni, które pokrywają się w całości z notowanymi kontraktami miesięcznymi i tworzą koszyki miesięczne. 3.4.6. Jeśli okres dostawy ostatniego z notowanych kontraktów miesięcznych nie kończy się w ostatnim dniu kwartału to tworzy się koszyk z dni począwszy od dnia, który jest pierwszym następującym po ostatnim Dniu Dostawy ostatniego notowanego kontraktu miesięcznego aż do ostatniego dnia tego kwartału. 3.4.7. Kolejne dni, których nie obejmują okresy dostawy notowanych kontraktów miesięcznych grupuje się w koszyki kwartalne. 3.4.8. Jeśli okres dostawy ostatniego z notowanych kontraktów kwartalnych nie kończy się w ostatnim dniu sezonu (przez który rozumie się okres drugiego i trzeciego kwartału roku (sezon letni) lub ostatni kwartał roku wraz pierwszym kwartałem roku następnego (sezon zimowy)) to tworzy się koszyk z dni począwszy od dnia, który jest pierwszym następującym po ostatnim Dniu Dostawy ostatniego notowanego kontraktu kwartalnego, aż do ostatniego dnia tego sezonu. strona 30 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną 3.4.9. Kolejne dni, których nie obejmują okresy dostawy notowanych kontraktów kwartalnych grupuje się w koszyki sezonowe. 3.4.10. Okres od dnia, który jest pierwszym następującym po ostatnim Dniu Dostawy ostatniego notowanego kontraktu sezonowego aż do ostatniego dnia roku tworzy kolejny koszyk. 3.4.11. Kolejne dni, których nie obejmują okresy dostawy notowanych kontraktów sezonowych grupuje się w koszyki roczne. 3.5. Kurs rozliczeniowy dla i – tego okresu dostawy energii elektrycznej obliczany jest w dni robocze wg następujących algorytmów: 3.5.1. Dla wszystkich okresów dostawy, które nie pokrywają się z żadnym notowanym oraz umożliwiającym zawarcie Transakcji w dniu następnym kontraktem terminowym, kurs rozliczeniowy wyznaczany jest: a) jako średnia arytmetyczna indeksu IRDN24 z ostatnich 7 dni w przypadku kontraktów typu BASE; b) jako średnia arytmetyczna indeksu IRDN8.22 z ostatnich 5 dni roboczych w przypadku kontraktów typu PEAK5; c) jako średnia ważona z ostatnich 7 dni (wagami są liczby godzin na podstawie których wyznaczany jest indeks na dany dzień), w tym: indeksu IRDN23.7 (w przypadku dni roboczych) oraz indeksu IRDN24 (w przypadku dni wolnych od pracy) dla kontraktów typu OFFPEAK. 3.5.2. W okresie od dnia 24 grudnia danego roku do dnia 6 stycznia kolejnego roku dla okresów dostawy wymienionych w punkcie 3.5.1. za kurs rozliczeniowy przyjmuje się kurs wyznaczony zgodnie z wyżej wymienioną konwencją w dniu 23 grudnia, z zastrzeżeniem pkt 3.7. 3.5.3. Dla okresów dostawy pokrywających się wyłącznie z kontraktami tygodniowymi będącymi w notowaniu na giełdzie kurs rozliczeniowy jest liczony jako średnia kursu danego kontraktu tygodniowego odpowiadającego danemu okresowi dostawy oraz średnich wymienionych w pkt 3.5.1. (7dniowej dla kontraktów BASE, 5-dniowej dla kontraktów PEAK5 oraz 7dniowej dla kontraktów OFFPEAK). W przypadku gdy kurs kontraktu tygodniowego wynosi 0, do obliczenia kursu rozliczeniowego dla okresu dostawy przyjmuje się kurs najbliższego kontraktu tygodniowego. W przypadku gdy kurs wszystkich kontraktów tygodniowych o bliższym okresie dostawy wynosi 0, kurs rozliczeniowy dla okresu dostawy liczony jest jak w punkcie 3.5.1. 3.5.4. Dla pozostałych okresów dostawy dla kontraktów typu BASE, PEAK5, kurs rozliczeniowy jest liczony jako średnia ważona kursów rozliczeniowych kontraktów będących w notowaniach TGE, odpowiadających danemu okresowi dostawy: strona 31 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Gdzie: – kurs rozliczeniowy kontraktu, tygodniowego/miesięcznego/kwartalnego/rocznego. – liczba otwartych pozycji na kontraktach, tygodniowych/miesięcznych/kwartalnych/rocznych. 3.5.5. Dla pozostałych okresów dostawy dla kontraktów typu OFFPEAK do momentu pojawienia się otwartych pozycji w kontraktach miesięcznych, kwartalnych lub rocznych, kurs wyznaczany jest według wzoru: Gdzie: OFFPEAK - kurs rozliczeniowy zabezpieczający kolejny okres, BASE i PEAK5 - giełdowe kursy rozliczeniowe odpowiadające danemu okresowi. Kursy rozliczeniowe dla koszyków, które pokrywają się z kontraktami, w których są otwarte pozycje, wyznaczane są według wzoru przedstawionego w pkt 3.5.4. 3.5.6. W przypadku gdy obliczony według wymienionych w pkt 3.5.1.-3.5.5. powyżej kurs wynosi 0, kurs rozliczeniowy dla okresu dostawy jest równy kursowi z poprzedniego okresu dostawy. 3.5.7. Kursy rozliczeniowe ustalone do wyznaczenia depozytów w dni wolne od pracy równe są kursom ustalonym w dzień roboczy poprzedzający te dni. 3.6. Kurs rozliczeniowy dla i – tego okresu dostawy Gazu obliczany jest w dni robocze wg następujących algorytmów: 3.6.1. Dla wszystkich okresów dostawy, które nie pokrywają się z żadnym notowanym oraz umożliwiającym zawarcie Transakcji w dniu następnym kontraktem terminowym kurs rozliczeniowy wyznaczany jest jako średnia arytmetyczna indeksu POLPX gas z ostatnich 7 dni. 3.6.2. W przypadku braku możliwości wyznaczenia kursów rozliczeniowych wspomnianych w pkt 3.6.1. kursem rozliczeniowym jest ostatni kurs kontraktu miesięcznego, którego dostawa pokrywała się z wymienionymi w pkt 3.6.1. okresami dostawy. 3.6.3. Dla okresów dostawy pokrywających się wyłącznie z kontraktami tygodniowymi będącymi w notowaniu na giełdzie kurs rozliczeniowy jest liczony jako średnia kursu danego kontraktu tygodniowego odpowiadającego danemu okresowi dostawy oraz średniej wymienionej w pkt 3.6.1. W strona 32 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną przypadku gdy kurs kontraktu tygodniowego wynosi 0, do obliczenia kursu rozliczeniowego dla okresu dostawy przyjmuje się kurs najbliższego kontraktu tygodniowego. W przypadku gdy kurs wszystkich kontraktów tygodniowych o bliższym okresie dostawy wynosi 0, kurs rozliczeniowy dla okresu dostawy liczony jest jak w pkt 3.5.1. 3.6.4. W przypadku gdy istnieją dni, które następują po okresie notowania ostatniego notowanego kontraktu tygodniowego i które nie pokrywają się z okresem dostawy żadnego notowanego kontraktu miesięcznego, za kurs rozliczeniowy dla okresu składającego się z tych dni przyjmuje się kurs rozliczeniowy dla poprzedniego okresu dostawy. 3.6.5. Dla pozostałych okresów dostawy, kurs rozliczeniowy jest liczony jako średnia ważona kursów rozliczeniowych kontraktów będących w notowaniach TGE, odpowiadających danemu okresowi dostawy: Gdzie: – kurs rozliczeniowy kontraktu, tygodniowego/miesięcznego/kwartalnego/sezonowego/rocznego. – liczba otwartych pozycji na kontraktach, tygodniowych/miesięcznych/kwartalnych/sezonowych/rocznyc h. 3.6.6. W przypadku gdy obliczony zgodnie z zasadami, o których mowa w pkt 3.6.3. kurs wynosi 0, kurs rozliczeniowy dla okresu dostawy jest równy kursowi z poprzedniego okresu dostawy. 3.6.7. Kursy rozliczeniowe ustalone do wyznaczenia depozytów w dni wolne od pracy równe są kursom ustalonym w dzień roboczy poprzedzający te dni. 3.7. Ustalanie kursów rozliczeniowych dla okresów dostawy energii elektrycznej lub Gazu w warunkach szczególnych: 3.7.1. W przypadku, gdy ustalany przez Giełdę kurs kontraktu znacząco odchyli się od kursu z dnia poprzedniego oraz sytuacja taka wpływa (lub może wpływać) na kurs rozliczeniowy dla okresów dostaw, Zarząd IRGiT może dokonać korekty kursu kontraktu przyjętego do ustalenia kursu rozliczeniowego w danym dniu tak, aby odpowiadał on wartościom rynkowym lub przyjąć kurs z dnia poprzedniego. 3.7.2. W przypadku, gdy kurs rozliczeniowy dla i-tego okresu dostawy ustalony zgodnie z punktem 3.5. lub 3.6. znacząco odchyli się od wartości rynkowych, Zarząd IRGiT może dokonać korekty tego kursu rozliczeniowego. 3.8. Zarząd IRGiT może w drodze uchwały przydzielić Rozliczającym Członkom Izby oraz określonym klientom Rozliczającego Członka Izby indywidualne współczynniki korygujące depozyt wstępny dla energii elektrycznej lub Gazu ze strona 33 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną względu na generowane przez tych Rozliczających Członków Izby lub ich klientów ryzyko. Współczynniki korygujące mogą być odmienne dla zajmowanych pozycji długich lub pozycji krótkich. Współczynniki korygujące modyfikują parametry ryzyka wykorzystywane do obliczania depozytów wstępnych. 3.9. Wymagany depozyt zabezpieczający może zostać pokryty środkami pieniężnymi oraz wniesionymi zabezpieczeniami niepieniężnymi na zasadach określonych przez Zarząd IRGiT. Środki pieniężne wpłacane na depozyty zabezpieczające są, z zastrzeżeniem pkt 1.6., gromadzone na dedykowanych Rozliczającym Członkom Izby subkontach Rachunku depozytów zabezpieczających w Banku Płatniku Izby. Aktualizacja wysokości wymaganych depozytów zabezpieczających publikowana jest codziennie do godziny 17:00 w Raporcie Rozliczeniowym. W dni robocze o godzinach 11:00 oraz 13:00 w Systemie rozliczeniowym dokonywana jest prognoza wartości depozytów zabezpieczających w oparciu o śróddzienne kursy rozliczeniowe, które wyliczane są na podstawie wszystkich Transakcji zawartych na RTT do momentu wykonania prognozy. W przypadku gdy prognozowana wartość zobowiązań z tytułu depozytów przekroczy łączną wartość wniesionych zabezpieczeń, Członek Izby wzywany jest niezwłocznie do uzupełnienia środków na subkoncie Rachunku depozytów zabezpieczających. 3.10. Rozliczający Członkowie Izby mają obowiązek regulowania zobowiązań wynikających z naliczonych depozytów zabezpieczających w najbliższym dniu roboczym w procesie realizacji paczki zleceń płatniczych nr 3, o której mowa w pkt. 15.8.3. pod rygorem niedopuszczenia do działania na RTT. 3.11. Jeżeli Rozliczający Członek Izby nie dysponuje środkami na pokrycie swoich zobowiązań, o których mowa w pkt 3.10., jest on zobowiązany na wezwanie Izby do zredukowania liczby swoich pozycji na RTT do stanu, w którym wartość zdeponowanych przez niego środków pieniężnych i możliwa uznana wartość zabezpieczeń niepieniężnych będzie wystarczająca do pokrycia jego zobowiązań. 3.12. Jeżeli Rozliczający Członek Izby w terminie 2 dni roboczych nie uzupełni wymaganych środków na pokrycie swoich zobowiązań lub nie wykona polecenia Izby, o którym mowa w pkt 3.11., Zarząd IRGiT ma prawo zawiesić Rozliczającego Członka Izby lub wdrożyć procedury związane z jego niewypłacalnością. 3.13. Dla kontraktów będących w okresie dostawy zamykanie pozycji dokonywane jest poprzez otwarcie pozycji przeciwstawnych do zajmowanych pozycji na instrumentach notowanych na RTT oraz na RDN, RDB, RDNg i RDBg. Wolumen oraz termin wykonania pozycji nowo otwartych musi pokrywać się z wolumenem i terminem pozycji zamykanych. 3.14. W przypadku, gdy BPCI Rozliczającego Członka Izby, który działając na Giełdzie nie posiada otwartych pozycji na rynku terminowym zgłosi zastrzeżenie zlecenia płatniczego, o którym mowa w pkt. 14.16. dotyczącego tego Członka Izby, IRGiT ma prawo do natychmiastowego przystąpienia do zamykania pozycji tego Członka Izby na RDB, RDBg, RDN, RDNg, RPM i RUE. strona 34 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną 4. Podział pozycji kontraktów terminowych z RTT, których przedmiotem obrotu jest Gaz. 4.1. Podział pozycji z kontraktów rocznych na kontrakty kwartalne: Na jeden dzień przed wykonaniem kontraktu rocznego, w procesie bieżących rozliczeń Izba dokonuje podziału zarejestrowanych przez Izbę pozycji z kontraktu rocznego o najbliższym okresie dostawy na analogiczną ilość pozycji na czterech najbliższych kontraktach o kwartalnym okresie dostawy, tym samym łącząc pozycje z podzielonego kontraktu rocznego z wcześniej zarejestrowanymi przez Izbę pozycjami na kontraktach kwartalnych o pokrywających się okresach dostawy z ulegającym podziałowi kontraktem rocznym. 4.2. Podział pozycji z kontraktów sezonowych na kontrakty kwartalne: Na jeden dzień przed wykonaniem kontraktu sezonowego, w procesie bieżących rozliczeń Izba dokonuje podziału zarejestrowanych przez Izbę pozycji z kontraktu sezonowego o najbliższym okresie dostawy na analogiczną ilość pozycji na dwóch najbliższych kontraktach o kwartalnym okresie dostawy, tym samym łącząc pozycje z podzielonego kontraktu sezonowego z wcześniej zarejestrowanymi przez Izbę pozycjami na kontraktach kwartalnych o pokrywających się okresach dostawy z ulegającym podziałowi kontraktem sezonowym. 4.3. Podział pozycji z kontraktów kwartalnych na kontrakty miesięczne: Na jeden dzień przed wykonaniem kontraktu kwartalnego, w procesie bieżących rozliczeń Izba dokonuje podziału zarejestrowanych przez Izbę pozycji z kontraktu kwartalnego o najbliższym okresie dostawy na analogiczną ilość pozycji na trzech najbliższych kontraktach o miesięcznym okresie dostawy, tym samym łącząc pozycje z podzielonego kontraktu kwartalnego z wcześniej zarejestrowanymi przez Izbę pozycjami na kontraktach miesięcznych o pokrywających się okresach dostawy z ulegającym podziałowi kontraktem kwartalnym. 5. Depozyt transakcyjny. 5.1. Depozyt transakcyjny służy zabezpieczeniu rozrachunków pieniężnych oraz zobowiązań z tytułu zmian wartości depozytów zabezpieczających. 5.2. Wartość depozytu transakcyjnego stanowi suma środków wpłaconych na poczet wymaganego depozytu dostawy oraz środków wniesionych na rzecz Limitu Transakcyjnego. 5.3. Środki depozytu transakcyjnego wniesione przez Rozliczającego Członka Izby gromadzone są na dedykowanym temu Członkowi subkoncie Rachunku depozytów transakcyjnych w Banku Płatniku Izby oraz w Rejestrze Zabezpieczeń Niepieniężnych z zastrzeżeniem pkt. 1.6. 5.4. Wypłaty środków pieniężnych wniesionych na depozyt transakcyjny są dokonywane w dni robocze na zlecenie Członka Izby pod warunkiem uzyskania uprzedniej akceptacji Izby. strona 35 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną 5.5. Uzyskanie akceptacji zlecenia wypłaty środków pieniężnych wniesionych z tytułu depozytu transakcyjnego nie później niż następnego dnia roboczego po dniu złożenia odpowiedniej dyspozycji przez Członka Izby, pod warunkiem, że środki pozostałe na subkoncie Rachunku depozytów transakcyjnych nie są mniejsze od wartości wymaganego depozytu dostawy zgodnie z pkt. 6.1. 5.6. Akceptacja zleceń wypłat środków wniesionych na depozyt transakcyjny następuje w dni robocze w godz. 16:00 – 16:30. 5.7. Zarząd Izby określa w drodze Uchwały transakcyjnych dla poszczególnych rynków. minimalną wartość depozytów 6. Depozyt dostawy. 6.1. Rozliczający Członek Izby zobowiązany jest do wniesienia i utrzymywania określonej przez Izbę wartości depozytu dostawy na dedykowanym mu subkoncie Rachunku depozytów transakcyjnych w BPI, z zastrzeżeniem pkt. 1.6. 6.2. Środki zgromadzone jako depozyt dostawy Rozliczającego Członka Izby zapewniają pokrycie zobowiązań w wypadku dokonania przez Bank Płatnik Członka Izby zastrzeżenia zlecenia płatniczego z tytułu dostawy towarów giełdowych, o którym mowa w pkt. 14.15. 6.3. Algorytm wyznaczania oraz tryb regulacji wymaganego depozytu określa Zarząd Izby w drodze Uchwały. 6.4. Wartość wymaganego depozytu dostawy musi zostać pokryta w całości w środkach pieniężnych. 6.5. Dniem regulacji przez Członków Izby wymaganego depozytu dostawy jest pierwszy dzień miesiąca, o ile jest to dzień roboczy lub pierwszy dzień roboczy następujący po pierwszym dniu miesiąca. Regulacja wymaganej wartości depozytu dostawy następuje, z zastrzeżeniem pkt 1.6., na dedykowanych Rozliczającym Członkom Izby subkontach Rachunku depozytów transakcyjnych w BPI, wpływając na zmniejszenie lub zwiększenie Limitu Transakcyjnego. W przypadku, gdy w wyniku aktualizacji stan środków pieniężnych na subkoncie Rachunku depozytów transakcyjnych nie jest wystarczający do pokrycia zaktualizowanej wartości depozytu dostawy, Rozliczający Członek Izby wzywany jest do niezwłocznej dopłaty środków. Do momentu wniesienia wymaganych środków Limit Transakcyjny danego Członka Izby wynosi 0. W przypadku nieuzupełnienia środków do wymaganej wartości, Zarząd Izby może podjąć działania, o których mowa w §54 Regulaminu. 6.6. W wypadku wykorzystania środków depozytu dostawy do pokrycia zastrzeżonego zlecenia płatniczego, o którym mowa w pkt. 14.15., Rozliczający Członek Izby zobowiązany jest do uzupełnienia wartości depozytu dostawy do wymaganego poziomu nie później niż do godz. 16:00 w danym dniu . W wypadku gdy wpłata odtworzeniowa nie zostanie wniesiona lub nie może być pokryta poprzez strona 36 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną zmniejszenie Limitu Transakcyjnego Członka Izby, Zarząd Izby może podjąć działania, o których mowa w §54 Regulaminu. 6.7. W przypadku gdy wszystkie środki na subkoncie Rachunku depozytów transakcyjnych są niewystarczające do pokrycia zastrzeżonego zlecenia płatniczego danego Członka Izby, IRGiT do przeprowadzenia rozrachunku wykorzystuje środki pieniężne zgromadzone na subkoncie Rachunku depozytów zabezpieczających danego Rozliczającego Członka Izby. 7. Limit Transakcyjny. 7.1. Wartość Limitu Transakcyjnego danego Rozliczającego Członka Izby wyznacza suma środków wniesionych na depozyt transakcyjny pomniejszona o wymaganą wartość depozytu dostawy. 7.2. Wpłaty zasilające Limit Transakcyjny mogą być wnoszone w środkach pieniężnych oraz w środkach niepieniężnych na zasadach określonych w Uchwale Zarządu IRGiT. 7.3. Wartość Limitu Transakcyjnego obliczana jest jako wartość wniesionego depozytu transakcyjnego, pomniejszona o wymaganą wartość depozytu dostawy oraz pomniejszona lub powiększona o saldo zobowiązań lub należności z tytułu rozliczeń Transakcji giełdowych z RDB i RDBg z dostawą w dniu N+1, RDN z dostawą w dniu N+2, N+3 (w czwartki) oraz RDNg z dostawą w dniu N+2 (w czwartki i piątki), N+3 (w czwartki) z zastrzeżeniem pkt. 7.4. 7.4. Wartość Limitu Transakcyjnego w dni wolne od pracy jest powiększana lub pomniejszana o saldo zobowiązań lub należności z tytułu rozliczeń Transakcji giełdowych z RDB, RDBg, RDN i RDNg. strona 37 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Część II - Rozliczenie finansowe 8. Postanowienia ogólne. 8.1. W procesie rozliczeń rynków prowadzonych przez TGE Izba staje się stroną rozliczeń. 8.2. Naliczenie i rozliczenie podatku VAT oraz podatku akcyzowego następuje zgodnie z obowiązującymi przepisami. 8.3. Rozliczający Członek Izby posiada co najmniej jedno Konto obrachunkowe w Systemie rozliczeniowym, na którym prowadzone są rozliczenia Transakcji zawartych na RDN, RDB, RDNg, RDBg, RPM, RTT lub RUE. 8.4. W procesie rozliczenia następuje kompensata pomiędzy należnościami i zobowiązaniami poszczególnych Rozliczających Członków Izby wynikającymi z Transakcji zawartych na RDN, RDB, RDNg, RDBg, RPM, RTT lub RUE. 8.5. Proces rozliczeń rozpoczyna się po otrzymaniu przez Izbę od Giełdy danych wszystkich Transakcji zawartych na giełdzie w danym Dniu Obrotu i potwierdzenia ostateczności tych danych. Z chwilą potwierdzenia Transakcji przez Giełdę stają się one nieodwołalne dla Giełdy i podmiotów trzecich. 8.6. Rozliczający Członek Izby zobowiązany jest wskazać IRGiT Rachunek rozliczeniowy w BPCI. 8.7. W przypadku domów maklerskich oraz towarowych domów maklerskich Zarząd IRGiT, na wniosek danego podmiotu, może wyrazić zgodę aby dla działalności na rachunek klientów, Rachunek rozliczeniowy, o którym mowa w pkt. 8.6. powyżej, pełnił jednocześnie rolę subkonta Rachunku depozytów transakcyjnych lub subkonta Rachunku depozytów zabezpieczających. Zarząd IRGiT w stosownej uchwale określi warunki na jakich udzielana jest zgoda, o której mowa powyżej. 8.8. Rozliczający Członek Izby zobowiązany jest do udzielenia BPCI pełnomocnictwa do składania dyspozycji w zakresie dokonania przelewu środków z Rachunku rozliczeniowego Rozliczającego Członka Izby na Rachunek techniczny w danym BPCI w wysokości wskazanej przez Izbę w Raporcie Rozliczeniowym. 8.9. Funkcję Banku Płatnika Izby dla rozrachunków pieniężnych Transakcji zawartych na giełdzie oraz aktualizacji depozytów zabezpieczających pełni Deutsche Bank Polska S.A. 8.10. Rozrachunek pieniężny Transakcji oraz aktualizacja depozytów zabezpieczających dla wszystkich Rozliczających Członków Izby, będących stroną Transakcji zawartych na RDN, RDB, RDBg, RDNg, RPM, RTT i RUE, Izba prowadzi za pośrednictwem BPI oraz wszystkich BPCI. strona 38 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną 8.11. W celu zapewnienia bezpiecznego i sprawnego przebiegu rozrachunków pieniężnych Transakcji giełdowych oraz aktualizacji depozytów zabezpieczających Izba współpracuje z BPI oraz wszystkimi BPCI zgodnie z Harmonogramem. 8.12. Rozrachunek pieniężny Transakcji z Zagraniczną izbą rozliczeniową może być prowadzony poza Bankiem Rozliczeniowym. W takim przypadku Zagraniczna izba rozliczeniowa jest zobowiązania do regulowania swoich zobowiązań poprzez wpłatę środków bezpośrednio na rachunek wskazany przez IRGiT przed dokonaniem rozrachunku pieniężnego przez Izbę w terminie określonym uchwałą Zarządu IRGiT. 8.13. Zobowiązania bądź należności Zagranicznej izby rozliczeniowej mogą być powiększone lub pomniejszone o płatności wynikające z Transakcji zawartych na giełdzie, które wykonywane będą poza systemem, o którym mowa w art. 3 pkt 23 Ustawy Prawo Energetyczne. 9. Zasady ustalania wysokości należności i zobowiązań z tytułu Transakcji zawartych na RDN i RDB. 9.1. W każdym Dniu Obrotu po zarejestrowaniu pozycji z Transakcji rozliczanych przez danego Rozliczającego Członka Izby, Izba na poszczególnych Kontach obrachunkowych Rozliczającego Członka Izby i odpowiednio jego klientów dokonuje bieżących rozliczeń Transakcji sesyjnych zawartych na RDN i RDB w Dniu Obrotu i pozasesyjnych, dla których otrzymała polecenie rozliczenia. 9.2. Suma sald rozliczeń poszczególnych Kont obrachunkowych, za których rozliczenie odpowiada dany Rozliczający Członek Izby, jest określana jako wartość Transakcji sprzedaży zawartych na RDN i RDB w Dniu Obrotu pomniejszonych o wartość Transakcji kupna zawartych na RDN i RDB w Dniu Obrotu przy jednoczesnym powiększeniu o wartość podatku VAT. 9.3. Dla Podmiotów zagranicznych, o ile nic innego nie wynika z obowiązujących przepisów prawa, saldo rozliczeń nie jest powiększane o podatek VAT. 9.4. Wartość Transakcji zawartych na RDN i RDB w Dniu Obrotu obliczana jest jako iloczyn wolumenu Transakcji, nominału instrumentu liczonego w MWh oraz kursu Transakcji wyrażonego jako PLN/MWh. 10. Zasady ustalania wysokości należności i zobowiązań z tytułu realizacji Transakcji zawartych na RTT. 10.1. W każdym roboczym Dniu N Izba na poszczególnych Kontach obrachunkowych Rozliczającego Członka Izby i odpowiednio jego klientów, dokonuje bieżących rozliczeń Transakcji sesyjnych zawartych na RTT i pozasesyjnych, dla których otrzymała polecenie rozliczenia, których dostawa nastąpi w Dniu N+1. W pierwszym dniu roboczym następującym po dniu wolnym od pracy Izba dokonuje bieżących rozliczeń Transakcji sesyjnych zawartych na RTT i pozasesyjnych, dla których otrzymała polecenie rozliczenia które nie zostały rozliczone do Dnia N+1. strona 39 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną 10.2. Suma sald rozliczeń poszczególnych Kont obrachunkowych, za których rozliczenie odpowiada dany Rozliczający Członek Izby, jest określana jako wartość dostarczanej w Dniu N+1 energii elektrycznej lub Gazu wynikającej z Transakcji sprzedaży zawartych na RTT pomniejszonych o wartość dostarczanej w Dniu N+1 i energii elektrycznej lub Gazu wynikającej z Transakcji kupna zawartych na RTT przy jednoczesnym powiększeniu o wartość podatku VAT oraz podatku akcyzowego naliczonego zgodnie z obowiązującymi przepisami. 10.3. Dla Podmiotów zagranicznych, o ile nic innego nie wynika z obowiązujących przepisów prawa, saldo rozliczeń nie jest powiększane o podatek VAT, jest natomiast, o ile wymagają tego przepisy prawa, powiększane o podatek akcyzowy. 10.4. Wartość Transakcji zawartych na RTT obliczana jest jako iloczyn wolumenu Transakcji, nominału instrumentu liczonego w MWh oraz kursu Transakcji wyrażonego jako PLN/MWh. 11. Zasady ustalania wysokości należności i zobowiązań z tytułu Transakcji zawartych na RPM. 11.1. W każdym Dniu Obrotu po zarejestrowaniu pozycji z Transakcji rozliczanych przez danego Rozliczającego Członka Izby, Izba na poszczególnych Kontach obrachunkowych Rozliczającego Członka Izby i odpowiednio jego klientów dokonuje bieżących rozliczeń Transakcji sesyjnych zawartych w Dniu Obrotu na RPM i pozasesyjnych, dla których otrzymała polecenie rozliczenia. 11.2. Suma sald rozliczeń poszczególnych Kont obrachunkowych, za których rozliczenie odpowiada dany Rozliczający Członek Izby, jest określana jako wartość Transakcji sprzedaży zawartych na RPM w Dniu Obrotu pomniejszonych o wartość Transakcji kupna zawartych na RPM w Dniu Obrotu przy jednoczesnym powiększeniu o wartość podatku VAT. 11.3. Dla Podmiotów zagranicznych, o ile nic innego nie wynika z obowiązujących przepisów prawa, saldo rozliczeń nie jest powiększane o podatek VAT. 11.4. Wartość Transakcji zawartych na RPM w Dniu Obrotu obliczana jest jako: 11.4.1. iloczyn wolumenu Transakcji liczonego w kWh oraz kursu Transakcji wyrażonego jako PLN/MWh podzielony przez 1 000, dla Praw Majątkowych ŚP ze świadectw pochodzenia, w rozumieniu przepisów Ustawy Prawo Energetyczne, 11.4.2. iloczyn wolumenu Transakcji liczonego w Toe oraz kursu Transakcji wyrażonego jako PLN/Toe podzielony przez 1 000, dla Praw Majątkowych ŚP ze świadectw efektywności energetycznej, w rozumieniu przepisów Ustawy o efektywności energetycznej. strona 40 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną 12. Zasady ustalania wysokości należności i zobowiązań z tytułu Transakcji zawartych na RUE. 12.1. W każdym Dniu Obrotu po zarejestrowaniu pozycji z Transakcji rozliczanych przez danego Rozliczającego Członka Izby, Izba na poszczególnych Kontach obrachunkowych Rozliczającego Członka Izby i odpowiednio jego klientów dokonuje bieżących rozliczeń Transakcji sesyjnych zawartych w Dniu Obrotu na RUE i pozasesyjnych, dla których otrzymała polecenie rozliczenia. 12.2. Suma sald rozliczeń poszczególnych Kont obrachunkowych, za których rozliczenie odpowiada dany Rozliczający Członek Izby, jest określana jako wartość Transakcji sprzedaży zawartych na RUE w Dniu Obrotu pomniejszonych o wartość Transakcji kupna zawartych na RUE w Dniu Obrotu. Rozliczenie podatku VAT następuje zgodnie z obowiązującymi przepisami. 12.3. Dla Podmiotów zagranicznych, o ile nic innego nie wynika z obowiązujących przepisów prawa, saldo rozliczeń nie jest powiększane o podatek VAT. 12.4. Wartość Transakcji zawartych na RUE w Dniu Obrotu obliczana jest jako iloczyn wolumenu Transakcji liczonego w tonach (Mg) oraz kursu Transakcji wyrażonego jako PLN/Mg. 13. Zasady ustalania wysokości należności i zobowiązań z tytułu Transakcji zawartych na RDNg i RDBg. 13.1. W każdym Dniu Obrotu po zarejestrowaniu pozycji z Transakcji rozliczanych przez danego Rozliczającego Członka Izby, Izba na poszczególnych Kontach obrachunkowych Rozliczającego Członka Izby i odpowiednio jego klientów dokonuje bieżących rozliczeń Transakcji sesyjnych zawartych na RDNg i RDBg w Dniu Obrotu i pozasesyjnych, dla których otrzymała polecenie rozliczenia. 13.2. Suma sald rozliczeń poszczególnych Kont obrachunkowych, za których rozliczenie odpowiada dany Rozliczający Członek Izby, jest określana jako wartość Transakcji sprzedaży zawartych na RDNg i RDBg w Dniu Obrotu pomniejszonych o wartość Transakcji kupna zawartych na RDNg i RDBg w Dniu Obrotu przy jednoczesnym powiększeniu o wartość podatku VAT oraz podatku akcyzowego naliczonego zgodnie z obowiązującymi przepisami. 13.3. Dla Podmiotów zagranicznych, o ile nic innego nie wynika z obowiązujących przepisów prawa, saldo rozliczeń nie jest powiększane o podatek VAT, jest natomiast, o ile wymagają tego przepisy prawa, powiększane o podatek akcyzowy. 13.4. Wartość Transakcji zawartych na RDNg i RDBg w Dniu Obrotu obliczana jest jako iloczyn wolumenu Transakcji, nominału instrumentu liczonego w MWh oraz kursu Transakcji wyrażonego jako PLN/MWh. strona 41 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Część III - Rozrachunek pieniężny 14. Zasady przekazywania informacji pomiędzy Izbą, BPI oraz BPCI. 14.1. W każdy dzień roboczy Izba przygotowuje dane do rozrachunku pieniężnego i aktualizacji depozytów zabezpieczających, wykonywanych za pośrednictwem Banku Płatnika Izby we współpracy ze wszystkimi BPCI. Dane mają formę Raportu Rozliczeniowego i Raportów Kontrolnych. 14.2. Raport Rozliczeniowy zawiera płatności wszystkich Rozliczających Członków Izby wynikające z aktualizacji depozytów zabezpieczających dla rynku RTT oraz salda płatności obliczone jako suma sald rozliczeń Transakcji z rynków RDN, RDB, RDNg, RDBg, RPM, RTT i RUE. Raport rozliczeniowy jest przekazywany do Banku Płatnika Izby i stanowi podstawę rozrachunku realizowanego przez Izbę za pośrednictwem BPI. 14.3. Do Raportu Rozliczeniowego, sporządzanego w roboczym Dniu N, wliczane są zobowiązania i należności wynikające z aktualizacji depozytów zabezpieczających dla rynku RTT oraz zobowiązania i należności wynikające z Transakcji zawartych na rynkach RPM i RUE w Dniu N, wynikające z rozliczenia rynku RDB i RDBg z dostawą na Dzień N oraz wynikające z rozliczenia rynku RDN, RDNg i RTT z dostawą na Dzień N+1, z zastrzeżeniem pkt. 14.4. 14.4. Raport Rozliczeniowy może zostać rozszerzony na wniosek Giełdy o inne zobowiązania bądź należności Rozliczających Członków Izby wobec Giełdy wynikające z ich członkostwa w Giełdzie. 14.5. Raport Rozliczeniowy przekazywany jest do BPI w każdym Dniu Obrotu do godziny 17:30. Jeżeli Dzień Obrotu jest dniem wolnym od pracy, Raport Rozliczeniowy przekazywany jest w pierwszy następujący po tym dniu dzień roboczy jako skompensowane saldo płatności za dni wolne od pracy i pierwszy następujący po nich dzień roboczy. 14.6. W przypadku dokonania przez Giełdę rekalkulacji Ceny Rozliczeniowej opisanej w „Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń dla energii elektrycznej na Rynku Dnia Następnego” Raport Rozliczeniowy może zostać przekazany do BPI po godzinie 17:30. W takim przypadku Izba informuje Rozliczających Członków Izby oraz BPI o zaistniałej sytuacji. 14.7. Raporty Kontrolne dla poszczególnych BPCI stanowią potwierdzenie informacji zawartych w Raporcie Rozliczeniowym. 14.8. Raport Kontrolny przekazywany jest do BPCI w każdym Dniu Obrotu do godziny 17:30. Jeżeli Dzień Obrotu jest dniem wolnym od pracy, Raport Kontrolny przekazywany jest w pierwszy następujący po tym dniu dzień roboczy jako skompensowane saldo płatności za dni wolne od pracy i pierwszy następujący po nich dzień roboczy. strona 42 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną 14.9. W przypadku dokonania przez Giełdę rekalkulacji Ceny Rozliczeniowej opisanej w „Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń dla energii elektrycznej na Rynku Dnia Następnego” Raport Kontrolny może zostać przekazany do BPCI po godzinie 17:30. W takim przypadku Izba informuje BPCI o zaistniałej sytuacji. 14.10. W pierwszym dniu roboczym po dniu przekazania Raportu Rozliczeniowego, BPI przy współpracy z BPCI wykonuje operacje zgodnie z Harmonogramem oraz dyspozycjami Raportu Rozliczeniowego. 14.11. Podstawą wymiany informacji pomiędzy BPI, a BPCI są następujące komunikaty SWIFT: 14.11.1. SWIFT MT101 – wysyłany przez BPI zawiera wszystkie zlecenia płatnicze do zrealizowania przez BPCI; 14.11.2. SWIFT MT942 – wysyłany przez BPCI zawiera informacje o wszystkich operacjach wykonanych na Rachunku technicznym, do momentu jego wygenerowania; 14.11.3. SWIFT MT 940 – wysyłany przez BPCI, zawiera informacje o wszystkich operacjach wykonanych na Rachunku technicznym. 14.12. W celu zapewnienia możliwie największej szybkości wykonania operacji składających się na rozrachunek pieniężny i aktualizację depozytów zabezpieczających w danym dniu, wszystkie przelewy pomiędzy bankami, realizowane są przy użyciu systemu SORBNET2, prowadzonego przez Narodowy Bank Polski. 14.13. IRGiT przekazuje do realizacji dyspozycje płatnicze, o których mowa w pkt. 15.8. zgodnie z Harmonogramem. 14.14. BPCI realizuje dyspozycje płatnicze otrzymane od BPI w formie komunikatów SWIFT MT 101. Dyspozycje te są zgodne z Raportami Kontrolnymi. 14.15. BPCI ma prawo zastrzec wykonanie zlecenia płatniczego obciążającego Rachunek rozliczeniowy wybranego Członka Izby, na zasadach i w sposób określony w umowie BPCI z IRGiT. 14.16. Zastrzeżenie płatności dla rozrachunku pieniężnego Transakcji giełdowych, o których mowa w pkt. 15.8.1, może nastąpić tylko w przypadku, gdy dodatkowe zabezpieczenia płynności, o których mowa w pkt. 15.9. nie wystarczają na pokrycie zobowiązań Rozliczającego Członka Izby. 14.17. Zastrzeżenie płatności dla aktualizacji depozytów zabezpieczających, o których mowa w pkt. 15.8.3. może nastąpić w przypadku, gdy Członek Izby nie zapewnił odpowiedniej ilości środków na swoim Rachunku rozliczeniowym. 14.18. W wypadku zastrzeżenia płatności przez BPCI, wartości przelewu pomiędzy Rachunkiem technicznym i Rachunkiem rozliczeniowym w Raporcie kontrolnym wysłanym przez Izbę do BPCI zgodnie z pkt. 14.8., a rzeczywistą kwotą dyspozycji wysyłaną przez BPI za pomocą komunikatu SWIFT MT 101, mogą być różne. W strona 43 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną takim wypadku Izba wysyła do BPCI, który zastrzegł płatność korektę Raportu kontrolnego. 14.19. Po wykonaniu każdej z paczek zleceń płatniczych, o których mowa w pkt 15.8., każdy BPCI wysyła komunikat SWIFT MT 942 dla Rachunku technicznego zgodnie z Harmonogramem. 14.20. Po zakończeniu procesu rozrachunku, BPCI wysyła komunikat SWIFT MT 940 dla Rachunku technicznego zgodnie z Harmonogramem. 14.21. BPCI, który złożył pisemne zobowiązanie, do wysyłania komunikatów SWIFT MT942 oraz MT940 z Rachunku rozliczeniowego domu maklerskiego lub towarowego domu maklerskiego wykonuje operacje zgodnie z Harmonogramem. 15. Obsługa Rozliczających Członków Izby w ramach rozrachunku pieniężnego. 15.1. Do obsługi finansowej Rozliczającego Członka Izby dedykowane są następujące rachunki bankowe: 15.1.1. Subkonto Rachunku depozytów transakcyjnych w Banku Płatniku Izby; 15.1.2. Rachunek rozliczeniowy w BPCI; 15.1.3. Subkonto Rachunku depozytów zabezpieczających w BPI, jeśli dany Członek Izby jest dopuszczony do działania na RTT. 15.2. Rachunkiem Członka Izby uznawanym lub obciążanym z tytułu rozliczeń Transakcji jest Rachunek rozliczeniowy. Rachunek rozliczeniowy służy także do regulacji zobowiązań lub należności z tytułu aktualizacji wymaganych depozytów zabezpieczających dla RTT. 15.3. Na subkontach Rachunku depozytów transakcyjnych znajdują się środki stanowiące depozyt dostawy oraz środki pieniężne stanowiące podstawę wyznaczania Limitów Transakcyjnych Rozliczających Członków Izby. Wpłaty na subkonto Rachunku depozytów transakcyjnych są wykonywane przez Członka Izby. 15.4. Na subkontach Rachunku depozytów zabezpieczających znajdują się środki pieniężne stanowiące pokrycie depozytów zabezpieczających dla RTT wymaganych od Rozliczających Członków Izby. Wpłaty i wypłaty z subkonta Rachunku depozytów zabezpieczających są wykonywane automatycznie przez Izbę. 15.5. W celu wykonywania rozrachunku Członków Izby w BPCI, IRGiT posiada Rachunek techniczny w każdym BPCI oraz Rachunek rozliczeniowy w BPI. 15.6. W wypadku, gdy z tytułu rozliczeń Transakcji oraz z tytułu aktualizacji depozytów zabezpieczających Rozliczający Członek Izby posiada: 15.6.1. Saldo zobowiązań, wtedy rachunkiem obciążanym rozliczeniowy, zaś uznawanym Rachunek techniczny; jest Rachunek 15.6.2. Saldo należności, wtedy rachunkiem obciążanym jest Rachunek techniczny, zaś uznawanym Rachunek rozliczeniowy. strona 44 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną 15.7. Transfery międzybankowe wykonywane są jako salda zobowiązań i należności wszystkich Członków Izby w BPCI, za pośrednictwem Rachunku rozliczeniowego Izby w BPI. 15.8. Dyspozycje płatnicze zgodne z Raportem Rozliczeniowym przekazywane są do realizacji przez BPI oraz BPCI w podziale na cztery paczki zleceń: 15.8.1. Paczka zleceń płatniczych numer 1 – dotyczy rozrachunku Transakcji zawartych na giełdzie i zawiera zlecenia przelewów obciążających Rachunki rozliczeniowe w BPCI dla Członków Izby, posiadających saldo zobowiązań; 15.8.2. Paczka zleceń płatniczych numer 2 – dotyczy rozrachunku Transakcji zawartych na giełdzie i zawiera zlecenia przelewów uznających Rachunki rozliczeniowe w BPCI dla Członków Izby, posiadających saldo należności oraz zlecenia transferów międzybankowych za pośrednictwem Rachunku rozliczeniowego w BPI; 15.8.3. Paczka zleceń płatniczych numer 3 – dotyczy aktualizacji depozytów zabezpieczających dla RTT i zawiera zlecenia przelewów obciążających Rachunki rozliczeniowe w BPCI dla Członków Izby, posiadających saldo zobowiązań oraz obciążających subkonta Rachunku depozytów zabezpieczających dla Członków Izby, posiadających saldo należności; 15.8.4. Paczka zleceń płatniczych numer 4 – dotyczy aktualizacji depozytów zabezpieczających dla RTT i zawiera zlecenia przelewów uznających Rachunki rozliczeniowe w BPCI dla Członków Izby, posiadających saldo należności oraz uznających subkonta Rachunku depozytów zabezpieczających dla Członków Izby, posiadających saldo zobowiązań. 15.9. Członkowie Izby, przy współpracy z wybranymi przez siebie BPCI, zobowiązani są do utrzymywania i zabezpieczania odpowiedniej płynności finansowej na Rachunkach rozliczeniowych, w sposób umożliwiający realizację zleceń płatniczych, o których mowa w pkt 15.8., zgodnie z Harmonogramem. 15.10. Rozrachunek pieniężny Zagranicznej izby rozliczeniowej, prowadzony poza Bankiem Rozliczeniowym realizowany jest poprzez pobranie środków wpłaconych na konto wskazane przez IRGiT w przypadku posiadania przez Zagraniczną izbę rozliczeniową salda zobowiązań oraz poprzez wpłatę środków przez Izbę na konto wskazane przez Zagraniczną izbę rozliczeniową w przypadku posiadania przez Zagraniczną izbę rozliczeniową salda należności. strona 45 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Część IV - Rozrachunek w towarach 16. Rozrachunek energii elektrycznej. 16.1. Transakcje, których przedmiotem jest energia elektryczna, rozliczane przez Izbę, zgłaszane są saldem do OSPe w podziale na Jednostki Grafikowe przydzielone przez OSPe Rozliczającym Członkom Izby i odpowiednio ich klientom oraz Giełdzie. 16.2. Zgłoszenie wykonywane jest na Jednostkach Grafikowych należących do TGE. Zmiana Jednostek Grafikowych, na które zgłaszane będą Transakcje, dokonywana jest uchwałą Zarządu IRGiT i jest podawana do wiadomości Rozliczających Członków Izby najpóźniej na tydzień przed jej dokonaniem. 16.3. Szczegółowe zasady rozrachunku energii elektrycznej określone są w IRiESPe oraz Szczegółowych Zasadach Obrotu i Rozliczeń Towarowej Giełdy Energii S.A. 17. Rozrachunek Praw Majątkowych ŚP. 17.1. W Dniu Obrotu po zakończeniu rozliczenia Transakcji Izba przekazuje do rejestru plik zawierający salda zobowiązań i należności poszczególnych Rozliczających Członków Izby wyrażone w Prawach Majątkowych ŚP 17.2. Realizacja Transakcji zawartych na RPM następuje poprzez zmianę stanu posiadania poszczególnych Praw Majątkowych ŚP na Kontach ewidencyjnych Rozliczających Członków Izby w odpowiednim rejestrze prowadzonym przez Giełdę: 17.2.1. rejestrze świadectw pochodzenia, o którym mowa w Ustawie Prawo Energetyczne, 17.2.2. rejestrze świadectw efektywności energetycznej, o którym mowa w Ustawie o efektywności energetycznej. 17.3. W przypadku zawarcia Transakcji przez Rozliczającego Członka Izby na rachunek klienta, proces przeksięgowania Praw Majątkowych ŚP jest dokonywany z wykorzystaniem Konta ewidencyjnego klienta w rejestrze. 17.4. Zawieszenie rozliczeń Transakcji. Postępowanie w przypadku braku dostatecznej ilości Praw Majątkowych ŚP na koncie Członka rejestru w trybie normalnym. Transakcja kupna na TGE brakującej ilości Praw Majątkowych ŚP w trybie Transakcji pozasesyjnej lub sesyjnej na RPM. 17.4.1. W przypadku konieczności zawieszenia rozliczenia przez Izbę Transakcji giełdowej z RPM z powodu braku w rejestrze dostatecznej ilości Praw Majątkowych ŚP Rozliczającego Członka Izby, IRGiT niezwłocznie komunikuje się ze stronami Transakcji, nie później niż w dniu następującym po dniu zawarcia takiej Transakcji do godziny 9:00. 17.4.2. W przypadku gdy stroną Transakcji zobowiązaną do dokupienia Praw Majątkowych ŚP jest dom maklerski, realizuje on zlecenie na rzecz klienta, na rachunek którego dokonał sprzedaży. strona 46 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną 17.4.3. W przypadku gdy stroną Transakcji zobowiązaną do dokupienia Praw Majątkowych ŚP jest inny Rozliczający Członek Izby niż dom maklerski, realizuje on zlecenie na własny rachunek. 17.4.4. Izba blokuje, na własnym rachunku w Banku Rozliczeniowym, środki pieniężne wpłacone przez stronę kupującą na rozliczenie Transakcji, która została zawieszona. 17.4.5. Środki pieniężne, o których mowa w pkt 17.4.4., wykorzystane zostają do rozrachunku pieniężnego Transakcji kupna brakującej ilości Praw Majątkowych ŚP. Strona zobowiązana do dokupienia Praw Majątkowych ŚP pokrywa różnicę kursową przy rozrachunku pieniężnym tej Transakcji. 17.4.6. Strona zobowiązana do dokupienia brakującej ilości Praw Majątkowych ŚP, na bieżąco informuje Izbę o podjętych działaniach i ich rezultatach. 17.4.7. Uzupełnienie brakującej ilości Praw Majątkowych ŚP następuje poprzez złożenie przez Rozliczającego Członka Izby zlecenia kupna i zawarcie Transakcji sesyjnej lub pozasesyjnej rozliczanej na TGE. Strona kupująca zobowiązana jest niezwłocznie poinformować Izbę o złożeniu zlecenia w Systemie Informatycznym Giełdy oraz przekazać jej pisemne potwierdzenie tego zlecenia. 17.4.8. Uzupełnienie brakującej ilości Praw Majątkowych ŚP powinno nastąpić w najbliższym terminie przewidywanym w harmonogramie tzn. w trakcie najbliższego Dnia Obrotu na giełdzie. 17.5. Transakcja kupna brakującej ilości Praw Majątkowych ŚP w trybie Transakcji pozasesyjnej na RPM. 17.5.1. Zarząd Giełdy w porozumieniu z Izbą może zezwolić na zawarcie Transakcji pozasesyjnej, na pisemny wniosek podmiotu zobowiązanego do kupna brakującej ilości Praw Majątkowych ŚP. 17.5.2. Transakcja pozasesyjna zostaje zawarta na RPM i rozliczona przez Izbę poza ustalonymi w odpowiednich regulacjach Giełdy i Izby dniami. 17.6. Tryb postępowania po wykonaniu dokupienia Praw Majątkowych ŚP. 17.6.1. Po zawarciu Transakcji dokupienia Praw Majątkowych ŚP następuje ostateczne rozliczenie przez Izbę Transakcji, które zostało zawieszone. 17.6.2. Transakcja dokupienia Praw Majątkowych ŚP zostaje rozliczona finansowo oraz w Prawach Majątkowych ŚP. 17.6.3. W przypadku Transakcji dokupienia Praw Majątkowych ŚP w trybie transakcji pozasesyjnej, rozliczenie w Prawach Majątkowych ŚP następuje niezwłocznie po zawarciu Transakcji. Rozliczenie finansowe następuje w najbliższym terminie wykonywania rozrachunku pieniężnego przez Bank Rozliczeniowy. 17.6.4. Po rozliczeniu Transakcji nabycia dodatkowych Praw Majątkowych ŚP wykonywane jest rozliczenie Transakcji, której rozliczenie zostało strona 47 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną zawieszone, poprzez rozliczenie finansowe i wprowadzenie do Systemu Informatycznego rejestru parametrów takiej Transakcji. 17.6.5. Rozliczenia finansowe dokonywane są z wykorzystaniem środków pieniężnych, o których mowa w pkt 17.4.4., oraz korygowane są o ewentualne różnice kursowe. Izba oblicza korektę oraz wystawia stosowne dokumenty płatnicze. 18. Rozrachunek uprawnień do emisji. 18.1. W celu dokonania rozrachunku Transakcji zawartych na RUE Izba wykorzystuje własny rachunek w Rejestrze Unii. 18.2. Każdy Rozliczający Członek Izby dopuszczony do uczestnictwa w RUE zobowiązany jest posiadać rachunek w Rejestrze Unii. 18.3. Rozliczający Członek Izby jest zobowiązany poinformować Izbę o numerze swojego rachunku w Rejestrze Unii oraz odpowiednio go skonfigurować dodając numer rachunku Izby do listy rachunków zaufanych w ustawieniach dostępnych w Rejestrze Unii. 18.4. W przypadku zmiany numeru rachunku, o którym mowa w pkt 18.2., Rozliczający Członek Izby jest zobowiązany przekazać aktualne dane Izbie oraz powtórzyć czynności opisane w pkt. 18.3. 18.5. Warunkiem dopuszczenia Rozliczającego Członka Izby do działania na RUE jest dodanie przez Izbę rachunku tego Członka do listy rachunków zaufanych w ustawieniach dostępnych w Rejestrze Unii. 18.6. Rozliczający Członek Izby, który zamierza dokonać Transakcji sprzedaży Uprawnień do Emisji na Giełdzie musi uprzednio dokonać transferu Uprawnień do Emisji z własnego rachunku w Rejestrze Unii na rachunek Izby w tymże rejestrze. 18.7. Ilość wniesionych przez danego Rozliczającego Członka Izby Uprawnień do Emisji aktualizowana jest przez Izbę do godziny 10:20 w dniu sesji na RUE. 18.8. Przedmiotem Zlecenia sprzedaży mogą być wyłącznie Uprawnienia do Emisji, które znajdują się na rachunku Izby w Rejestrze Unii. 18.9. Izba prowadzi ewidencję Uprawnień do Emisji zdeponowanych na rachunku Izby w Rejestrze Unii. 18.10. Izba prowadzi własny, wewnętrzny rejestr Uprawnień do Emisji z kontami przypisanymi do konkretnych Rozliczających Członków Izby dopuszczonych do działania na RUE. Wartość Uprawnień do Emisji przypisana Rozliczającemu Członkowi Izby odzwierciedla aktualny stan posiadania Uprawnień do Emisji oraz odzwierciedla wartość zabezpieczenia na najbliższą sesję RUE. 18.11. Izba rejestruje zmiany stanu posiadania Uprawnień do Emisji wynikające z zawartych Transakcji rozliczanych przez Rozliczających Członków Izby do godz. 15:45 w dniu, w którym odbyła się sesja RUE, na której zawarto daną Transakcję. strona 48 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną 18.12. W wyniku dokonania Transakcji oraz w przypadku gdy Rozliczający Członek Izby chce wycofać Uprawnienia do Emisji z rachunku Izby na swój rachunek w Rejestrze Unii, Izba na wniosek Rozliczającego Członka Izby po jego akceptacji dokonuje odpowiedniego transferu Uprawnień do Emisji. Wniosek należy przekazać do Izby drogą poczty elektronicznej do godziny 14:30 na wskazany przez Izbę adres. 18.13. Akceptacja wniosku następuje jeżeli wolumen przedstawiony we wniosku nie przekracza liczby Uprawnień do Emisji na koncie danego Rozliczającego Członka Izby w wewnętrznym rejestrze Uprawnień do Emisji. 18.14. Jeżeli wniosek o Transfer wpłynął do Izby w dniu sesji RUE, operacja złożenia zlecenia transferu Uprawnień do Emisji dokonywana jest przez Izbę w tym samym dniu do godziny 15:45 z zastrzeżeniem pkt. 18.13. 19. Rozrachunek Gazu. 19.1. Transakcje, których przedmiotem jest Gaz, rozliczane przez Izbę, zgłaszane są saldem do OSPg w podziale na Kody ZUP przydzielone przez OSPg Rozliczającym Członkom Izby i odpowiednio ich klientom. 19.2. Zgłoszenie wykonywane jest przez TGE w imieniu Rozliczających Członków Izby i odpowiednio ich klientów poprzez złożenie Nominacji, na podstawie danych uzyskanych z Systemu rozliczeniowego Izby. 19.3. Szczegółowe zasady dostawy Gazu określone są w IRiESPg oraz Szczegółowych Zasadach Obrotu i Rozliczeń Towarowej Giełdy Energii S.A. 20. Rozrachunek i rozliczenie Transakcji w obrocie energią elektryczną zawieranych na giełdach i wykonywanych poza systemem, o którym mowa w art. 3 pkt 23 Ustawy Prawo Energetyczne. 20.1. W ramach organizacji i prowadzenia rozliczeń Transakcji zawieranych w obrocie energią elektryczną na giełdzie, które są wykonywane poza systemem, o którym mowa w art. 3 pkt 23 Ustawy Prawo Energetyczne, Izba w szczególności: 20.1.1. ustala wielkość świadczeń niepieniężnych, do spełnienia których są zobowiązani, lub do których uzyskania są uprawnieni Rozliczający Członkowie Izby dla danego połączenia międzysystemowego (w rozumieniu pkt 20.2. poniżej), 20.1.2. ustala wielkość świadczeń pieniężnych Rozliczających Członków Izby wynikających z ustalenia wielkości świadczeń, o których mowa w pkt 20.1.1., 20.1.3. umożliwia spełnienie świadczeń, o których mowa w pkt 20.1.2., poprzez przygotowanie dyspozycji powodujących uznanie lub obciążenie rachunków bankowych wskazanych przez Rozliczających Członków lub poprzez uznanie lub obciążenie odpowiedniego rachunku bankowego Izby, strona 49 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną 20.1.4. w zakresie określonym w regulaminie Izby organizuje i zarządza systemem gwarantowania rozliczeń, w tym ustala wartość Limitów Transakcyjnych dla poszczególnych Rozliczających Członków Izby lub Zagranicznych izb rozliczeniowych na dany dzień, 20.1.5. wystawia lub akceptuje w imieniu Rozliczających Członków Izby odpowiednie dokumenty księgowe obejmujące świadczenia pieniężne, o których mowa w pkt 20.1.2. 20.2. Zgłaszanie dostaw do OSPe dokonywane jest w podziale na Jednostki Grafikowe przydzielone przez OSPe Członkom Izby lub odpowiednio ich klientom, z uwzględnieniem dostaw realizowanych z wykorzystaniem połączeń międzysystemowych. Za połączenie międzysystemowe rozumie się udostępnianie przez Giełdę dla celów handlowych zdolności przesyłowych przez połączenie pomiędzy krajowym systemem elektroenergetycznym przesyłowym i systemami przesyłowymi państw sąsiednich. 20.3. Podmiotem odpowiedzialnym za zapewnienie odpowiednich mocy przesyłowych w połączeniach międzysystemowych pozwalających na wykonanie przez Członków Izby świadczeń niepieniężnych wynikających z Transakcji rozliczanych przez Izbę jest dana giełda. Zasady udostępnienia mocy przesyłowych dla Członków Izby określa Izba w umowie dotyczącej rozliczania Transakcji zawieranej z daną giełdą. strona 50 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Część V - Inne Operacje 21. Transfer pozycji. 21.1. Transfer pozycji polega na przeniesieniu zapisów wyrażających stany posiadania pozycji w towarach giełdowych z Konta ewidencyjnego prowadzonego dla Rozliczającego Członka Izby na inne Konto ewidencyjne prowadzone dla tego samego lub innego podmiotu, bez przeniesienia własności towarów giełdowych. 21.2. Transfer pozycji odbywa się poprzez zmianę konta ewidencyjnego przypisanego wszystkim Transakcjom, które składają się na pozycję wskazaną do transferu. 21.3. Transfer, o którym mowa w pkt 21.1., wykonywany jest przez Izbę na podstawie złożonego przez Rozliczającego Członka Izby pisemnego wniosku, który powinien zawierać nazwy Kont ewidencyjnych, z których i na które ma być dokonany transfer oraz zawierać szczegółowe informacje opisujące transferowane Transakcje, w tym m.in. typ, numer, kurs, datę i czas zawarcia, ilość kontraktów oraz nazwę instrumentu. 21.4. Możliwe jest także wykonanie przez Izbę transferu pozycji – w przypadkach, gdy dopuszczają to właściwe przepisy prawa – polegającego na przeniesieniu zapisów wyrażających stany posiadania pozycji w towarach giełdowych z Konta ewidencyjnego prowadzonego dla Rozliczającego Członka Izby na Konto ewidencyjne prowadzone dla innego Rozliczającego Członka Izby, w związku z ich nabyciem na skutek określonego zdarzenia prawnego, z przeniesieniem prawa własności towarów giełdowych. 21.5. Transfer, o którym mowa w pkt 21.4., wykonywany jest przez Izbę na podstawie złożonego pisemnego wniosku zarówno przez Rozliczającego Członka Izby, który przyjmuje transfer jak i Rozliczającego Członka, z którego konta transfer jest wykonywany. Wniosek powinien wskazywać nazwy Kont ewidencyjnych, z których i na które ma być dokonany transfer oraz zawierać szczegółowe informacje opisujące transferowane Transakcje, w tym m.in. typ, numer, kurs, datę i czas zawarcia, ilość kontraktów oraz nazwę instrumentu. Dodatkowo do wniosku Rozliczający Członek Izby załącza odpowiednie dokumenty potwierdzające zajście określonego zdarzenia lub dokonanie czynności, których przedstawienia zażąda Izba w terminie wskazanym przez Izbę. 21.6. Opłata za transfer pozycji, naliczana i pobierana jest przez Izbę na podstawie tabeli opłat Regulaminu, od każdej transferowanej Transakcji osobno. 21.7. Transfer pozycji wykonywany jest w przedostatnim dniu miesiąca, po wcześniejszym dokonaniu rozliczeń Transakcji skutkujących dostawą w ostatnim dniu miesiąca. 21.8. Jeśli przedostatni dzień miesiąca nie jest dniem roboczym to transfer wykonywany jest w najbliższym dniu roboczym spełniającym warunek opisany w pkt. 21.7. 21.9. W uzasadnionych przypadkach Izba może wyznaczyć w danym miesiącu inny termin wykonywania transferu pozycji, niż termin, o którym mowa w pkt. 21.7. strona 51 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną 22. Działania Izby w przypadku wystąpienia ograniczeń w poborze lub dostawach energii elektrycznej lub Gazu. 22.1. W przypadku wystąpienia ograniczeń w poborze lub dostawach energii elektrycznej lub Gazu, Rozliczający Członkowie Izby lub ich klienci objęci takim ograniczeniem nie są zwolnieni z obowiązków wynikających z posiadania pozycji otwartych na RTT (których przedmiotem obrotu jest energia elektryczna lub Gaz), na RDN lub RDNg, chyba że zostanie podjęta decyzja o zawieszeniu rozrachunków, o której mowa w pkt 22.2. Jeśli Rozliczający Członek Izby lub jego klient nie ma możliwości zbilansowania dostaw za pomocą dostępnych na giełdzie instrumentów, wtedy podlega on usłudze bilansowania (fizycznego i handlowego), przewidzianej w IRiESPe lub IRiESPg. W takim też przypadku przepisy niniejszych Szczegółowych Zasad Rozliczeń stosuje się odpowiednio do rozliczeń oraz rozrachunku Transakcji, których przedmiotem jest energia elektryczna lub Gaz. 22.2. W przypadku powzięcia przez Izbę informacji o wprowadzeniu lub wystąpieniu ograniczeń w poborze lub dostawie energii elektrycznej lub Gazu, Izba zastrzega sobie możliwość zawieszenia na czas określony dokonywania rozrachunków lub rozliczeń Transakcji, których przedmiotem jest energia elektryczna lub Gaz. Po ustaniu przyczyny podjęcia decyzji o wprowadzeniu zawieszenia, o którym mowa w niniejszym punkcie 22.2, Zarząd IRGiT podejmie decyzję o wznowieniu prowadzenia rozrachunków lub rozliczeń Transakcji. 22.3. W okresie zawieszenia przez Izbę dokonywania rozrachunku lub rozliczeń, o którym mowa w pkt 22.2, Izba nie będzie wykonywała: 22.3.1. rozrachunku energii elektrycznej, o którym mowa w pkt. 16 lub rozrachunku Gazu, o którym mowa w pkt. 19; 22.3.2. rozrachunku finansowego dla Transakcji zawartych na RDN, RDB, RDNg, RDBg lub RTT (w przypadku, gdy przedmiotem jest energia elektryczna lub Gaz), których dostawa pokrywa się z okresem zawieszenia. Dodatkowo Izba dla wskazanego okresu zawieszenia nie będzie wystawiała faktur VAT dla Transakcji, których przedmiotem jest energia elektryczna lub Gaz. 22.4. Decyzja w zakresie, o którym mowa w pkt 22.2., podjęta zostanie w drodze uchwały Zarządu IRGiT. 23. Działania Izby w przypadku zawieszenia świadczenia usług przesyłowych przez OSPe lub OSPg dla Członka Izby. 23.1. W przypadku otrzymania przez Izbę informacji od Giełdy o wstrzymaniu przez OSPe lub OSPg świadczenia usług przesyłowych dla Członka Izby lub jego klienta na wskazanych Jednostkach Grafikowych lub Kodach ZUP, Izba uniemożliwi od daty dostawy wskazanej przez Giełdę danemu Członkowi Izby lub klientowi Członka Izby zgłaszanie zarejestrowanych na tych Jednostkach Grafikowych lub Kodach ZUP pozycji. 23.2. Członek Izby, który na Kontach ewidencyjnych w Izbie, pod którymi zdefiniowane są Jednostki Grafikowe lub Kody ZUP, dla których OSPe lub OSPg wstrzymał strona 52 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną świadczenie usług przesyłowych, posiada zarejestrowane pozycje do wykonania, zobowiązany jest na wezwanie Izby do zamknięcia tych pozycji najpóźniej do godziny 9:00 na jeden dzień przed ich datą dostawy. 23.3. Jeżeli Członek Izby, o którym mowa w pkt 23.2, nie zamknął pozycji do godziny 9:00 na jeden dzień przed datą dostawy, Izba może za pośrednictwem Giełdy podjąć działania w imieniu Członka Izby w celu zamknięcia otwartych pozycji. Koszty wynikające z różnicy kursów zamykanych pozycji obciążają Członka Izby. 24. Działania Izby w przypadku nie przyjęcia przez OSPe lub OSPg zgłoszenia do fizycznej realizacji Transakcji, których przedmiotem jest energia elektryczna lub Gaz. 24.1. W przypadku nie przyjęcia do fizycznej realizacji przez OSPe zgłoszenia, o którym mowa w pkt. 16, lub nie przyjęcia do fizycznej realizacji przez OSPg zgłoszenia, o którym mowa w pkt. 19, Izba zastrzega sobie możliwość zawieszenia na czas określony dokonywania rozrachunków lub rozliczeń Transakcji, których przedmiotem jest energia elektryczna lub Gaz. Zawieszenie, o którym mowa w zdaniu powyżej, może dotyczyć wszystkich Transakcji lub części Transakcji w stosunku do których zaistniały przyczyny, o których mowa w zdaniu pierwszym, pokrywających z się z datą dostawy nie przyjętych zgłoszeń do fizycznej realizacji przez OSPe lub OSPg. Po ustaniu przyczyny podjęcia decyzji o wprowadzeniu zawieszenia, o którym mowa w niniejszym pkt 24.1, Zarząd IRGiT podejmie decyzję o wznowieniu prowadzenia rozrachunków lub rozliczeń Transakcji. 24.2. W okresie zawieszenia przez Izbę dokonywania rozrachunku lub rozliczeń, o którym mowa w pkt 22.1, Izba nie będzie wykonywała: 24.2.1. rozrachunku energii elektrycznej, o którym mowa w pkt. 16, lub rozrachunku Gazu, o którym mowa w pkt. 19; 24.2.2. rozrachunku finansowego dla Transakcji zawartych na RDN, RDB, RDNg, RDBg lub RTT (w przypadku, gdy przedmiotem jest energia elektryczna lub Gaz), których dostawa pokrywa się z okresem zawieszenia. Dodatkowo Izba dla wskazanego okresu zawieszenia nie będzie wystawiała faktur VAT dla Transakcji, których przedmiotem jest energia elektryczna lub Gaz. 24.3. Decyzja w zakresie, o którym mowa w pkt 24.1, podjęta zostanie w drodze uchwały Zarządu IRGiT. strona 53 Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną Część VI - Załączniki 25. Załącznik - Harmonogram Godzina Dzień N 17:00 Do 17:30 Do 18:00 Dzień N+1 Do 8:30 Do 8:30 Do 9:00 Do 9:00 Do 10:30 10:30-12:00 11:30-12:00 Do 12:30 12:00-13:00 Do 13:30 Do 13:30 Do 15:00 15:00-16:00 Do 16:30 Dzień N+2 Do 8:30 Zadanie Wykonawca Wysłanie komunikatów SWIFT MT 942 do BPI (tylko dla rachunków domów maklerskich oraz towarowych domów maklerskich zwolnionych z obowiązku wnoszenia depozytu transakcyjnego) Przekazanie Raportów Kontrolnych do BPCI Przekazanie do realizacji paczki zleceń płatniczych numer 1 BPCI Wysłanie komunikatów SWIFT MT 940 do BPI (tylko dla rachunków domów maklerskich oraz towarowych domów maklerskich zwolnionych z obowiązku wnoszenia depozytu transakcyjnego) Księgowanie płatności z paczki zleceń płatniczych numer 1 (księgowania wewnętrzne) Zgłaszanie zastrzeżeń zleceń płatniczych z paczki numer 1 BPCI Wysłanie komunikatu SWIFT MT 942 z rachunku technicznego Izby do BPI Przekazanie do realizacji paczki zleceń płatniczych numer 2 Księgowanie płatności oraz przesłanie środków zgodnie z paczką zleceń płatniczych numer 2 Przekazanie do realizacji paczki zleceń płatniczych numer 3 BPCI Wysłanie komunikatu SWIFT MT 942 z rachunku technicznego Izby do BPI Księgowanie płatności z paczki zleceń płatniczych numer 3 (księgowania wewnętrzne) Zgłaszanie zastrzeżeń zleceń płatniczych z paczki numer 3 BPCI Wysłanie komunikatu SWIFT MT 942 z rachunku technicznego Izby do BPI Przekazanie do realizacji paczki zleceń płatniczych numer 4 BPCI Księgowanie płatności oraz przesłanie środków zgodnie z paczką zleceń numer 4 Wysłanie komunikatu SWIFT MT 942 z rachunku technicznego Izby do BPI BPCI Wysłanie komunikatu SWIFT MT 940 z rachunku technicznego Izby do BPI BPCI IRGiT IRGiT BPCI BPCI IRGiT BPCI, BPI IRGiT BPCI, BPI BPCI IRGiT BPCI strona 54