sztuka sędziowania

Sztuka sędziowania
Aby sędziować i to sędziować na najważniejszych międzynarodowych zawodach jest sztuką, która wymaga wielu
lat praktyki i pracy. By być mistrzem w sztuce sędziowania, sędzia musi umieć „wczuć się w rywalizację” tak,
aby uczestniczyć w jej rozwinięciu zarówno na poziomie myślowym i duchowym tak, aby być częścią zdarzeń,
aby przewidywać techniki, być we właściwym miejscu we właściwym czasie, z jasnym umysłem, by właściwie
ocenić sytuację.
Zdrowy umysł i zdrowe ciało to konieczne elementy warunkujące optymalne wykonanie zadania.
Aby podjąć szybkie, dokładne decyzje i właściwą ocenę potrzebna jest intensywna koncentracja.
Istotne znaczenie ma wytrwałość. Ten sam, wysoki poziom wykonania zadania jest wymagany na początku
zawodów i taki sam wysoki poziom jest wymagany po wielu godzinach pracy, podczas ostatniego dnia zawodów.
W wielu przypadkach sędzia to były zawodnik, który ćwiczył judo na poważnie i zgłębił jego tajniki.
Przejście od zawodnika do sędziego to naturalny postęp wydarzeń w życiu judoki, co zapewnia sposobność
doskonalenia poznanych zasad judo, które już wcześniej zostały zgłębione dzięki shiai.
Presja obecna podczas sędziowania dla wielu przywołuje wspomnienia uczuć jakich doznawali podczas udziału
w zawodach. Dla niektórych osób to przyjemne uczucie, ponieważ przypomina im czasy kiedy to oni walczyli.
Jednakże presja na sędziach nie jest tylko efektem osobistych odczuć, lecz także jest wywołana samym
wydarzeniem, jego uczestnikami, trenerami, widzami, ekipami telewizyjnymi i sędziowskim jury egzaminacyjnym.
Te wszystkie uczucia muszą być pod kontrolą i niejako odłożone na bok, umysł musi być oczyszczony
z niepotrzebnych myśli i odczuć tak, aby przygotować się do ważnego oczekującego sędziego zadania.
Sędzia musi podchodzić do zawodów w taki sam sposób jak zawodnicy, zwracając uwagę na takie czynniki jak:
zmęczenie wywołane zmianą stref czasowych, forma fizyczna i właściwy odpoczynek po to, aby być czujnym,
spokojnym i mieć zapas energii. Przed rozpoczęciem zawodów, często dzień przed, sędzia powinien odwiedzić
shiai-jo, żeby zapoznać się z przestrzennym rozplanowaniem zawodów, umiejscowieniem tablicy wynikowej,
sędziów punktowych i mierzących czas i miejscem załogi medycznej. Na zawodach najwyższego szczebla, takich
jak Igrzyska Olimpijskie lub Mistrzostwa Świata niezbędna jest próba generalna, aby zapewnić płynną
koordynację pomiędzy stacjami telewizyjnymi, komentatorami i sędziami, którzy przewodniczą tym zawodom.
Takie przygotowanie pomaga w zmniejszeniu stresu przed zawodami i w psychicznym przygotowaniu się
do nadchodzącej walki (shiai).
Rys charakterologiczny sędziego
Do głównych obowiązków sędziego należy: zagwarantowanie, żeby zawodnicy przestrzegali zasad sportowego
zachowania, szanując honor i tradycję judo oraz kontrolowanie przebiegu zawodów w taki sposób,
aby ich zasady były jasno czytelne dla zawodników, co pozwoli im na swobodę działania w ramach Regulaminu
Sędziowania Międzynarodowej Federacji Judo (MFJ). Do tego wszystkiego potrzeba osoby o silnej osobowości
i cechach umysłu, osoby pokornej, lecz pewnej siebie, bez wydawania się arogancką i wyniosłą.
Sędzia musi oceniać stosowane techniki i udzielać kar za działanie zabronione, będąc stanowczym, bezstronnym
i ludzkim w swoim traktowaniu i w żadnym wypadku nie może nadużywać powierzonej mu władzy.
Interpretacja zasad nie może być osobista, lecz musi najbliżej jak to możliwe odpowiadać interpretacji zasad
przez Komitet Sędziowski Międzynarodowej Federacji Judo.
Ta Federacji opracowała system trójki, jeden sędzia i dwóch sędziów bocznych tak, aby poradzić sobie
z trudną sztuką jaką jest sędziowanie. Tych dwóch sędziów bocznych ma zapewnić wsparcie sędziemu poprzez
niezawisłą ewaluację sytuacji, często z perspektywy innego punktu obserwacyjnego. Gdy konsultacja będzie
niezbędna powinna być krotka, lecz długa na tyle, aby w pełni zrozumieć i wyważyć punkt widzenia innych.
Sędzia musi zaakceptować stanowisko pozostałych bezdyskusyjnie, jako że sędziowanie nie podlega
indywidualnej racji bądź jej braku. Końcowa decyzja, jako wspólna trzech sędziów, zagwarantuje zawodnikom
sprawiedliwą i słuszna decyzję.
Podczas pracy z obsługą techniczną zawodów wymagane są praca zespołowa i efektywna komunikacja,
zarówno werbalna jak i wizualna. Na sędzim ciąży obowiązek upewnienia się, że przy ogłaszaniu rożnych decyzji
wszystkie polecenia są jasno zrozumiane przez sędziów punktowych i tych mierzących czas. Wszyscy sędziowie
poświęcają swój czas wspólnie i są częścią ogólnej grupy wsparcia i powinni być stosownie do tego traktowani.
Sędziowie i sędziowie boczni powinni być bezstronni, w swoim zachowaniu winni być uważni, dostojni
i opanowani, a nie powinni zachowywać się obojętnie lub teatralnie. Decyzja i niepodzielność sędziów i sędziów
bocznych nie powinny być przejawem czynników zewnętrznych lub własnych opinii.
Doskonalenie
Tak jak zawodnik dokłada starań, żeby osiągnąć lepsze wyniki by zostać mistrzem tak samo sędzia musi
dokładać wszelkich starań, żeby stać się najlepszym jak tylko to możliwe. Jednakże w przeciwieństwie
do zawodników, pomiędzy sędziami nie może być żadnej rywalizacji i żadne jej oznaki nie będą tolerowane.
Dorobek osiągnięć jest mierzalny poprzez samoczynnie wytyczone osiągnięte cele i przez uznanie w oczach
innych sędziów.
Podejmowanie decyzji musi być szybkie, bez wahania tak, aby zachować autorytet. Taka umiejętność wymaga
stałej praktyki poprzez możliwość rzeczywistego sędziowania na macie. Nawet wysokiej rangi sędzia powinien
pełnić obowiązki na tylu zawodach na ilu to możliwe, bez względu na ich rangę i zawsze powinien prosić innych
sędziów o komentarze i uwagi dotyczące własnego występu, po to, aby doskonalić swój sędziowski warsztat.
Sędziowie główni również powinni spędzać czas na macie, żeby zachować swoje umiejętności i spryt, a nie
powinni stronić od sposobności sędziowania.
Wszyscy sędziowie w swojej karierze sędziowskiej muszą stale uczestniczyć w zorganizowanych szkoleniach,
aby doskonalić swoja wiedzę i wyostrzyć swoje umiejętności sędziowania; powinni zabiegać o informację zwrotną
i radę od starszych bardziej doświadczonych kolegów co do problemów, które napotykają w swojej pracy,
żeby lepiej rozumieć właściwe zachowania; powinni z radością przyjąć przyjazne, dyskretne i szczere rozmowy
od kolegów w celu samodoskonalenia.
Regulamin Sędziowski Międzynarodowej Federacji Judo powinien być regularnie poddawany przeglądom
a szczególnie przed ważniejszymi zawodami. Gesty rąk, ruchy ciała, i komendy werbalne powinny
być przećwiczone przed lustrem. Ci, którzy maja dostęp do magnetowidu powinni ponownie przeanalizować
własny występ na macie, co powinno być doskonałą metodą samoanalizy.
Nauce i samodoskonaleniu nie ma końca. Nigdy nie można w pełni osiągnąć perfekcji lecz należy z entuzjazmem
starać się ją osiągnąć.
Sztuka mentorstwa
Wszyscy doświadczeni sędziowie maja obowiązek względem swojego zawodu wspierać rozwój tych, którzy po
nich następują. Dzięki udziałowi w lokalnych i regionalnych zawodach starszy rangą sędzia może lepiej
zrozumieć problemy i powtarzające się błędy sędziów z niższych szczebli i może pomóc w ich rozwiązywaniu.
Przewodnictwo i opieka nad niższymi rangą sędziami pozwoli wykształcić system doskonalenia i zapewni
następstwo najlepiej wyszkolonej kadry sędziów międzynarodowych.
Sztuka mentorowania i umiejętność wpojenia pewności siebie w innych wymaga wyjątkowych umiejętności.
Doświadczony sędzia musi umieć zapewnić innym przewodnictwo bez bezpośredniej ingerencji lub dominacji.
Ingerencja może spowodować u innego sędziego zażenowanie, obrazę, napięcie nerwowe bądź też widzowie
mogą odnieść wrażenie, że skład sędziowski sam nie wie co robi. Tylko w przypadku dużej omyłki sędziowskiej ,
takiej jak poważne uchybienie techniczne, dopuszcza się bezpośrednią ingerencję tak, aby zawodnicy zostali
potraktowani sprawiedliwie.
Rola sędziego bocznego
Sędzia boczny jest ważnym członkiem składu sędziowskiego z równym prawem głosu jak sędzia,
ale z innym zakresem odpowiedzialności. Na większości zawodach jest dwóch sędziów bocznych i jeden sędzia,
choć
czasami
zdarza
się
w
składzie
sędziowskim
jeden
sędzia
boczny
i
jeden
sędzia.
Członkowie składu wymieniają się obowiązkami sędziego bocznego i sędziego.
Sędziowie boczni siedzący na przeciwległych rogach obszaru walki mają pogląd na jej obszar brzeżny, który
często różni się od tego jaki maja sędziowie. W przypadku technik zastosowanych blisko obszaru końca maty
właściwy sędzia boczny wskaże, z korzyścią dla pozostałych, czy technika zmieściła się w polu maty,
czy nie.
Sędzia boczny jest zobowiązany niezależnie od innych śledzić przebieg zawodów i być przygotowanym
na wydanie opinii co do przeprowadzonych czynności. Zadania sędziego bocznego wymagają takiej samej
wiedzy, koncentracji i umiejętności jak u sędziego. Sędzia boczny musi przewidywać ruchy zawodników tak,
aby mógł się przemieścić zabierając ze sobą krzesło, lecz schodząc zawodnikom z drogi, aby nie ingerować.
Kiedy powraca z krzesłem na pierwotna pozycje, sędzia boczny nie może stracić zawodników z pola widzenia.
Tak jak sędziowie, sędziowie boczni są odpowiedzialni za nadzór nad tablicami wyników, aby upewnić się,
że sędziowie punktowi i mierzący czas nie popełnili błędu. Od czasu do czasu, szczególnie po przyznaniu
punktów powinno się sprawdzić tablice wyników czy nie zaszła pomyłka.
Kodeks moralny
Sędziowie międzynarodowi są reprezentantami Międzynarodowej Federacji Judo i jej Komitetu Sędziowskiego,
zarówno na terenie rozgrywanych zawodów jak i poza. Koniecznym jest aby ich sposób prowadzenia się
był zawsze przykładny.
Sędzia MFJ jest w pełni profesjonalistą, schludny w wyglądzie, melduje się na czas na wszystkie spotkania
i do wszystkich zadań , jest przygotowany do dokładnego pełnienia obowiązków aż do ostatniego dnia zawodów,
uczęszcza na wszystkie sesje podsumowujące, poprzedzające swoje odejście ogłoszone przez Głównego
Sędziego lub Komitet.
Sędzia ma obowiązek być na bieżąco doinformowanym o międzynarodowych protokołach judo
oraz o Regulaminie Sędziowania MFJ dotyczącym jego najbardziej aktualnych adaptacji i interpretacji.
Sędzia nie może narażać swojej bezstronności. Podczas trwania zawodów, aby pozostać bezstronnym,
jeśli sędziowie nie wykonują akurat swoich obowiązków powinni pozostać w sekcj,i gdzie przydzielono im miejsce
i powinni unikać prowadzenia rozmów z jakimkolwiek zawodnikiem lub trenerem.
Sędzia jest zobowiązany do promowania ducha judo poprzez wydawanie sprawiedliwych i niezawisłych decyzji.
Aby pozostać wolnym od jakichkolwiek pomówień o stronniczość sędziowie muszą odmówić jakichkolwiek
propozycji współpracy jako trenerzy lub managerowie drużyny judo, która będzie uczestniczyła w zawodach
międzynarodowych.
Wszyscy sędziowie powinni wnieść swój wkład w przyszły rozwój następujących po nich sędziów poprzez
przyjęcie przez nich zwierzchnictwa w programach sędziowskich na arenie narodowej i kontynentalnej, służąc
swoja wiedzą, radą i wsparciem.
Sędziowanie to praca grupowa. Sędziowie muszą współpracować ze swoimi kolegami w sposób zgrany
i opierający się na wzajemnej współpracy zarówno przyjmując uwagi innych w celu poprawy, jak i udzielając rady
innym w sposób dyskretny i konstruktywny.
Sędziowanie, szkolenia i seminaria wymagają zaangażowania. Sędziowie muszą zapewnić sobie wystarczającą
ilość odpoczynku w dni poprzedzające zawody lub szkolenie tak, aby mieć dużo energii i zachować jasność
umysłu.