Opis działalności badawczej

Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Artystyczny
Opis działalności badawczej, załącznik nr 8
Działalność naukowo-badawcza jest ściśle związana z procesem dydaktycznym prowadzonym w
Instytucie Sztuki. Można ją określić jako lokującą się na styku sztuki i nauki, jako że kierunek jest
umocowany w strukturach uniwersyteckich. Wyraża się to z jednej strony tym, że pracownicy
dydaktyczni Instytutu Sztuki zajmujący się teorią, choć reprezentują różne dyscypliny, uwzględniają w
swych kierunkach badawczych nurt szeroko rozumianej sztuki, w tym sztuki graficznej. Świadczą o
tym publikacje albumowe, w których istotną część poświęcono teoretycznym rozważaniom. We
wspomnianych publikacjach reprezentowane są też prace studenckie. Wielu artystów, czynnie
zajmujących się dydaktyką, publikuje teksty teoretyczne z zakresu sztuki.
We wszystkich konferencjach, wystawach i publikacjach realizowanych w ramach
ogólnoinstytutowego przedsięwzięcia o zasięgu ogólnopolskim, znanego jako Forum (2005 — Czas na
interdyscyplinarność, 2008 — Człowiek jest w drodze. Pejzaż śląski – pamięć, tradycja, współczesność,
2009 — Dyskurs i intuicja. Portret – twarz – maska. Pomiędzy identyfikacją, prezentacją a projekcją.)
obok artystów i teoretyków związanych z Instytutem, artystów znanych w Polsce i w regionie,
uczestniczyli studenci (prace prezentowane w publikacjach towarzyszących Forum - pod tym samym
tytułem).
W wydanej w 2010 roku publikacji W kręgu sztuki, będącej rocznikiem działalności Instytutu
Sztuki, a zarazem publikacją naukowych tekstów pracowników Katedry Teorii) prezentowane są
prace studentów pracowni projektowania graficznego, a także inne przedsięwzięcia artystyczno–
naukowe, w których uczestniczyli studenci kierunku Grafika i Edukacja Artystyczna (kalendarium).
Publikacja ta dystrybuowana jest w księgarniach, co stanowi rodzaj promocji nie tylko Instytutu, ale i
studentów. W następnych rocznikowych wydaniach przewidywane są także teoretyczne wypowiedzi
studentów).
Prace studenckie reprodukowane były w publikacji naukowej poświęconej Cieszynowi, powstałej
na bratnim Wydziale – R. Mrózek, Miejski krajobraz nazewniczy Cieszyna w perspektywie
diachronicznej (UŚ 2010).
Na kierunku grafika, w ramach pisemnych prac licencjackich i magisterskich, podejmowany jest
często, a od 2010 roku niemal wyłącznie, temat mieszczący się w nurcie sztuk graficznych, także
projektowych.
Związek działalności naukowo-badawczej i artystycznej z procesem dydaktycznym jest widoczny
w działalności 3 kół naukowych Art-Media,
Kurant i Deha, afiliowanych przy kierunku,
koordynowanych przez pracowników dydaktycznych katedry grafiki i projektowania graficznego. Ich
plonem są wystawy prac na terenie Cieszyna i Śląska, którym towarzyszą foldery i inne druki ulotne
(np. katalog wystawy studentów kół Kurant i Deha, 2010, Grafika z Cieszyna rodem – Galeria
Akwarela, Pałac Młodzieży Katowice). Studenci regularnie wysyłają swe prace na konkursy krajowe i
międzynarodowe, odnotowywani są w katalogach i folderach. Publikacją wybitnie promującą
absolwentów grafiki i ukazującą związek realizowanej dydaktyki z działalnością naukowo – badawczą,
jest wydany w 2008 roku album Grafika. Dyplomy 2008, towarzyszący wystawie najlepszych grafik
dyplomowych. Nauczyciele i studenci Instytutu Sztuki kontynuowali współpracę z uczelniami w
Republice Czeskiej - Uniwersytetem w Ostrawie (Fakulta Vytvarnej Umeni) np. FACTORY - Ostrawa
07, CK Dizajnerzy, Face to Face czy Warsztaty Monitorowane. Rozwijano współpracę ze słowackim
Uniwersytetem Katolickim w Rużomberoku uczestniczyli w międzynarodowych warsztatach np. -
1
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Artystyczny
Opis działalności badawczej, załącznik nr 8
Oswoić górę (2006), w międzynarodowej konferencji na temat sztuk wizualnych oraz w wystawie pt.
Wspólny świat oraz w projekcie pt. Simplicity and beauty, który rozpoczął się w 2010 i obecnie jest
kontynuowany. Pedagodzy organizują wspólne, międzynarodowe wystawy i warsztaty (np. wraz ze
Śląskim Zamkiem Sztuki i Przedsiębiorczości, warsztaty dla studentów polskich i czeskich np.: C. K.
Dizajnerzy. Współpraca obejmuje także wymianę nauczycieli i studentów.
Koło Artystyczno-Naukowe Art-Media zrealizowało 6 edycji weekendowych warsztatów
artystycznych Laboratorium 115 poświęconych grafice cyfrowej w kontekście przenikania się
współczesnego warsztatu cyfrowego z dokonaniami wybitnych artystów przeszłości oraz różnych
nurtów artystycznych XX wieku. Kolejne warsztaty poświęcone były: abstrakcji analitycznej
(warsztatom towarzyszyła mini publikacja prezentująca powstałe prace), dadaizmowi i surrealizmowi,
pop-artowi, nauce jako inspiracji działań artystycznych (warsztatom tym towarzyszyła wycieczka
dydaktyczna na katowickie i sosnowieckie wydziały Uniwersytetu Śląskiego), ekspresji
(ekspresjonizmowi, ekspresjonizmowi abstrakcyjnemu, Neue Wilde) oraz czterem wielkim artystom
(Hoper, Moore, Modigiliani, Klimt), kolejne poświęcone kubizmowi są planowane na wiosnę.
Studenci zorganizowali ponadto trzykrotnie plener artystyczny (dwukrotnie w Lanckoronie oraz
Iwoniczu Zdroju) oraz plenerowe warsztaty ambient-artu „Zostawiono—znaleziono”. Dorobek
graficzny Koła był prezentowany na kilku wystawach na terenie Instytutu Sztuki oraz w Galerii Akcent
bielskiego Liceum Plastycznego, Galerii Karolinka w Radzionkowie i Galerii Śrubka w Żywcu.
Koło Artystyczno-Naukowe Poza Pracownią w ostatnich latach zrealizowało 5 edycji warsztatów
artystycznych Eksploracje, Kultura żydowska w Cieszynie, Festiwal Nauki, Wykluczeni (ostatni projekt
w toku).Wszystkie z przeprowadzonych zdarzeń łączyły teorię z praktyką. Wraz z projektem
dotyczącym kultury żydowskiej zrealizowano postulat wyjścia poza campus uniwersytecki. Studenci
uczestniczący w projekcie z jednej strony rozpoznają aktualne narzędzia artystyczne, jak i
towarzyszące im koncepcje teoretyczne, a z drugiej realizują swoje zamysły wychodząc odważnie
poza ramy akademickiego myślenia.
Częste są wystawy wspólne pedagogów i studentów — niejednokrotnie posiadające formułę
mistrz-uczeń np.: Wystawa Grafiki pedagogów i studentów Instytutu Sztuki UŚ, Radom Galeria
„Pentagon” Wydziału Sztuki Politechniki Radomskiej (III-IV.2009); Katowice, Pałac Młodzieży, Galeria
(2009).
Katedra Grafiki organizowała wspólne ze studentami przedsięwzięcia artystyczne np.
prezentując prace studentów i pedagogów w ramach konkursu Intergrafia (2005-2008) – Mistrz i jego
uczeń i Najlepszy dyplom. Studenci regularnie uczestniczą w konkursach graficznych (m.in.: XX
Biennale Plakatu Polskiego — Katowice; XXI Międzynarodowe Biennale Plakatu w Warszawie; IV
Międzynarodowe Biennale Plakatu Studenckiego — Nowy Sad, Serbia; III Międzynarodowe Biennale
Plakatu Społeczno-Politycznego — Oświęcim; TAMGA 2010 The International Biennial of Trade Marks
and Logotypes — Novosibirsk Rosja; III Międzynarodowy Konkurs Plakatów ECOLOGIC, Skopje,
Macedonia; 6-th International Triennial of Graphic Art – Bitola, Macedonia, 13th International
Biennial Print Exhibition, R.O.C, Taiwan).
W ramach zajęć z rysunku organizowane były wystawy studentów i wykładowcy prowadzącego
zajęcia z rysunku pod hasłem: Świat jest wielkim kolażem, Ślad i obecność, Arteria (Dom Narodowy w
Cieszynie). Wystawy studentów z pedagogami są także częścią projektów międzynarodowych (np.
2
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Artystyczny
Opis działalności badawczej, załącznik nr 8
powarsztatowa wystawa pt. C. K. Dizajnerzy z udziałem Uniwersytetu Ostrawskiego w Galerii ,,Nizio”
w Warszawie, jako oficjalna impreza towarzysząca XXI Międzynarodowemu Biennale Plakatu w
Warszawie). Podobnych inicjatyw podejmowano w Instytucie wiele i będą one nadal kontynuowane.
Inicjatywą, bezpośrednio związaną z Katedrą Grafiki, jest zorganizowane po raz pierwszy w 2009
I Międzynarodowego Biennale Artystycznej Grafiki Cyfrowej Dla Studentów i Młodzieży
SZTUKA/NAUKA – NAUKA/SZTUKA, pod patronatem JM Rektora UŚ i Uniwersytetu Ostrawskiego.
Plonem tego przedsięwzięcia, którego celem jest propagowanie artystycznej grafiki cyfrowej wśród
młodzieży i studentów, była wystawa na terenie Uniwersytetu, galeria internetowa, folder.
Instytut Sztuki cyklicznie organizuje ogólnopolskie fora pod hasłem Czas na interdyscyplinarność:
w 2005 - Człowiek wybiera medium, w 2008 - Człowiek jest w drodze. Pejzaż Śląski, 2009 – Portret,
Twarz Maska. Towarzyszą im konferencje naukowe, wystawy prac artystów zaproszonych do
współuczestnictwa, warsztaty oraz recenzowane publikacje. Ponadto na terenie Instytutu
organizowane są seminaria i panele dyskusyjne z udziałem studentów.
Pracownicy Instytutu biorą czynny udział w licznych konferencjach naukowych organizowanych
w innych ośrodkach w Polsce. W niektórych przypadkach kontakty te mają charakter trwały np. ze
środowiskiem filozoficznym na Słowacji (dr D. Rymar), Uniwersytetem Ostrawskim, z Akademią im J.
Długosza w Częstochowie (Sympozja w Hucisku — prof. E. Delekta). Instytut, w tym także studenci,
bierze też żywy udział w przedsięwzięciach regionalnych, także mających wymiar teoretyczny,
głównie organizowanych na terenie Cieszyna (Zamek Sztuki i Przedsiębiorczości – wykłady, warsztaty,
wystawy). Katedra Projektowania Graficznego występuje także w roli współorganizatora warsztatów
C. K. Dizajnerzy, łączących praktykę artystyczną z refleksją teoretyczną.
3