Opis działalności badawczej

Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Artystyczny
Opis działalności badawczej, załącznik nr 8
Działalność naukowo-badawcza jest ściśle związana z procesem dydaktycznym prowadzonym w
Instytucie Sztuki. Można ją określić jako lokującą się na styku sztuki i nauki, jako że kierunek jest
umocowany w strukturach uniwersyteckich. Wyraża się to z jednej strony tym, że pracownicy
dydaktyczni Instytutu Sztuki zajmujący się teorią, choć reprezentują różne dyscypliny, uwzględniają w
swych kierunkach badawczych nurt szeroko rozumianej sztuki, w tym sztuki graficznej. Świadczą o
tym publikacje albumowe, w których istotną część poświęcono teoretycznym rozważaniom. We
wspomnianych publikacjach reprezentowane są też prace studenckie. Wielu artystów, czynnie
zajmujących się dydaktyką, publikuje teksty teoretyczne z zakresu sztuki.
We wszystkich konferencjach, wystawach i publikacjach realizowanych w ramach
ogólnoinstytutowego przedsięwzięcia o zasięgu ogólnopolskim, znanego jako Forum (2005 — Czas na
interdyscyplinarność, 2008 — Człowiek jest w drodze. Pejzaż śląski – pamięć, tradycja, współczesność,
2009 — Dyskurs i intuicja. Portret – twarz – maska. Pomiędzy identyfikacją, prezentacją a projekcją.)
obok artystów i teoretyków związanych z Instytutem, artystów znanych w Polsce i w regionie,
uczestniczyli studenci (prace prezentowane w publikacjach towarzyszących Forum - pod tym samym
tytułem).
W wydanej w 2010 roku publikacji W kręgu sztuki, będącej rocznikiem działalności Instytutu
Sztuki, a zarazem publikacją naukowych tekstów pracowników Katedry Teorii) prezentowane są
prace studentów pracowni projektowania graficznego, a także inne przedsięwzięcia artystyczno–
naukowe, w których uczestniczyli studenci kierunku Grafika i Edukacja Artystyczna (kalendarium).
Publikacja ta dystrybuowana jest w księgarniach, co stanowi rodzaj promocji nie tylko Instytutu, ale i
studentów. W następnych rocznikowych wydaniach przewidywane są także teoretyczne wypowiedzi
studentów).
Prace studenckie reprodukowane były w publikacji naukowej poświęconej Cieszynowi, powstałej
na bratnim Wydziale – R. Mrózek, Miejski krajobraz nazewniczy Cieszyna w perspektywie
diachronicznej (UŚ 2010).
Na kierunku grafika, w ramach pisemnych prac licencjackich i magisterskich, podejmowany jest
często, a od 2010 roku niemal wyłącznie, temat mieszczący się w nurcie sztuk graficznych, także
projektowych.
Związek działalności naukowo-badawczej i artystycznej z procesem dydaktycznym jest widoczny
w działalności 3 kół naukowych Art-Media,
Kurant i Deha, afiliowanych przy kierunku,
koordynowanych przez pracowników dydaktycznych katedry grafiki i projektowania graficznego. Ich
plonem są wystawy prac na terenie Cieszyna i Śląska, którym towarzyszą foldery i inne druki ulotne
(np. katalog wystawy studentów kół Kurant i Deha, 2010, Grafika z Cieszyna rodem – Galeria
Akwarela, Pałac Młodzieży Katowice). Studenci regularnie wysyłają swe prace na konkursy krajowe i
międzynarodowe, odnotowywani są w katalogach i folderach. Publikacją wybitnie promującą
absolwentów grafiki i ukazującą związek realizowanej dydaktyki z działalnością naukowo – badawczą,
jest wydany w 2008 roku album Grafika. Dyplomy 2008, towarzyszący wystawie najlepszych grafik
dyplomowych. Nauczyciele i studenci Instytutu Sztuki kontynuowali współpracę z uczelniami w
Republice Czeskiej - Uniwersytetem w Ostrawie (Fakulta Vytvarnej Umeni) np. FACTORY - Ostrawa
07, CK Dizajnerzy, Face to Face czy Warsztaty Monitorowane. Rozwijano współpracę ze słowackim
Uniwersytetem Katolickim w Rużomberoku uczestniczyli w międzynarodowych warsztatach np. -
1
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Artystyczny
Opis działalności badawczej, załącznik nr 8
Oswoić górę (2006), w międzynarodowej konferencji na temat sztuk wizualnych oraz w wystawie pt.
Wspólny świat oraz w projekcie pt. Simplicity and beauty, który rozpoczął się w 2010 i obecnie jest
kontynuowany. Pedagodzy organizują wspólne, międzynarodowe wystawy i warsztaty (np. wraz ze
Śląskim Zamkiem Sztuki i Przedsiębiorczości, warsztaty dla studentów polskich i czeskich np.: C. K.
Dizajnerzy. Współpraca obejmuje także wymianę nauczycieli i studentów.
Koło Artystyczno-Naukowe Art-Media zrealizowało 6 edycji weekendowych warsztatów
artystycznych Laboratorium 115 poświęconych grafice cyfrowej w kontekście przenikania się
współczesnego warsztatu cyfrowego z dokonaniami wybitnych artystów przeszłości oraz różnych
nurtów artystycznych XX wieku. Kolejne warsztaty poświęcone były: abstrakcji analitycznej
(warsztatom towarzyszyła mini publikacja prezentująca powstałe prace), dadaizmowi i surrealizmowi,
pop-artowi, nauce jako inspiracji działań artystycznych (warsztatom tym towarzyszyła wycieczka
dydaktyczna na katowickie i sosnowieckie wydziały Uniwersytetu Śląskiego), ekspresji
(ekspresjonizmowi, ekspresjonizmowi abstrakcyjnemu, Neue Wilde) oraz czterem wielkim artystom
(Hoper, Moore, Modigiliani, Klimt). Studenci zorganizowali ponadto trzykrotnie plener artystyczny
(dwukrotnie w Lanckoronie oraz Iwoniczu Zdroju) oraz plenerowe warsztaty ambient-artu
„Zostawiono—znaleziono”. Dorobek graficzny Koła był prezentowany na kilku wystawach na terenie
Instytutu Sztuki oraz w Galerii Akcent bielskiego Liceum Plastycznego, Galerii Karolinka w
Radzionkowie i Galerii Śrubka w Żywcu.
Koło Artystyczno-Naukowe Poza Pracownią w ostatnich latach zrealizowało 5 edycji warsztatów
artystycznych Eksploracje, Kultura żydowska w Cieszynie, Festiwal Nauki, Wykluczeni (ostatni projekt
w toku).Wszystkie z przeprowadzonych zdarzeń łączyły teorię z praktyką. Wraz z projektem
dotyczącym kultury żydowskiej zrealizowano postulat wyjścia poza campus uniwersytecki. Studenci
uczestniczący w projekcie z jednej strony rozpoznają aktualne narzędzia artystyczne, jak i
towarzyszące im koncepcje teoretyczne, a z drugiej realizują swoje zamysły wychodząc odważnie
poza ramy akademickiego myślenia.
Częste są wystawy wspólne pedagogów i studentów — niejednokrotnie posiadające formułę
mistrz-uczeń np.: Wystawa Grafiki pedagogów i studentów Instytutu Sztuki UŚ, Radom Galeria
„Pentagon” Wydziału Sztuki Politechniki Radomskiej (III-IV.2009); Katowice, Pałac Młodzieży, Galeria
(2009).
Katedra Grafiki organizowała wspólne ze studentami przedsięwzięcia artystyczne np.
prezentując prace studentów i pedagogów w ramach konkursu Intergrafia (2005-2008) – Mistrz i jego
uczeń i Najlepszy dyplom. Studenci regularnie uczestniczą w konkursach graficznych (m.in.: XX
Biennale Plakatu Polskiego — Katowice; XXI Międzynarodowe Biennale Plakatu w Warszawie; IV
Międzynarodowe Biennale Plakatu Studenckiego — Nowy Sad, Serbia; III Międzynarodowe Biennale
Plakatu Społeczno-Politycznego — Oświęcim; TAMGA 2010 The International Biennial of Trade Marks
and Logotypes — Novosibirsk Rosja; III Międzynarodowy Konkurs Plakatów ECOLOGIC, Skopje,
Macedonia; 6-th International Triennial of Graphic Art – Bitola, Macedonia, 13th International
Biennial Print Exhibition, R.O.C, Taiwan).
W ramach zajęć z rysunku organizowane były wystawy studentów i wykładowcy prowadzącego
zajęcia z rysunku pod hasłem: Świat jest wielkim kolażem, Ślad i obecność, Arteria (Dom Narodowy w
Cieszynie). Wystawy studentów z pedagogami są także częścią projektów międzynarodowych (np.
2
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Artystyczny
Opis działalności badawczej, załącznik nr 8
powarsztatowa wystawa pt. C. K. Dizajnerzy z udziałem Uniwersytetu Ostrawskiego w Galerii ,,Nizio”
w Warszawie, jako oficjalna impreza towarzysząca XXI Międzynarodowemu Biennale Plakatu w
Warszawie). Podobnych inicjatyw podejmowano w Instytucie wiele i będą one nadal kontynuowane.
Inicjatywą, bezpośrednio związaną z Katedrą Grafiki, jest zorganizowane po raz pierwszy w 2009
I Międzynarodowego Biennale Artystycznej Grafiki Cyfrowej Dla Studentów i Młodzieży
SZTUKA/NAUKA – NAUKA/SZTUKA, pod patronatem JM Rektora UŚ i Uniwersytetu Ostrawskiego.
Plonem tego przedsięwzięcia, którego celem jest propagowanie artystycznej grafiki cyfrowej wśród
młodzieży i studentów, była wystawa na terenie Uniwersytetu, galeria internetowa, folder.
Instytut Sztuki cyklicznie organizuje ogólnopolskie fora pod hasłem Czas na interdyscyplinarność:
w 2005 - Człowiek wybiera medium, w 2008 - Człowiek jest w drodze. Pejzaż Śląski, 2009 – Portret,
Twarz Maska. Towarzyszą im konferencje naukowe, wystawy prac artystów zaproszonych do
współuczestnictwa, warsztaty oraz recenzowane publikacje. Ponadto na terenie Instytutu
organizowane są seminaria i panele dyskusyjne z udziałem studentów.
Pracownicy Instytutu biorą czynny udział w licznych konferencjach naukowych organizowanych
w innych ośrodkach w Polsce. W niektórych przypadkach kontakty te mają charakter trwały np. ze
środowiskiem filozoficznym na Słowacji (dr D. Rymar), Uniwersytetem Ostrawskim, z Akademią im J.
Długosza w Częstochowie (Sympozja w Hucisku — prof. E. Delekta). Instytut, w tym także studenci,
bierze też żywy udział w przedsięwzięciach regionalnych, także mających wymiar teoretyczny,
głównie organizowanych na terenie Cieszyna (Zamek Sztuki i Przedsiębiorczości – wykłady, warsztaty,
wystawy). Katedra Projektowania Graficznego występuje także w roli współorganizatora warsztatów
C. K. Dizajnerzy, łączących praktykę artystyczną z refleksją teoretyczną.
3