Kontrasty w strukturze walencyjnej_spis tresci

Michał Smułczyński
Kontrasty w strukturze walencyjnej
polskich i duńskich czasowników ruchu
Wrocław 2014
Spis treści
1. Wstęp i założenia metodologiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
1.1. Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
1.2. Struktura pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
1.3. Cel, przedmiot i metoda badania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
2. Teoria walencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
2.1. Istota i definicja walencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
2.2. Walencja syntaktyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
2.2.1. Uzupełnienie obligatoryjne a uzupełnienie fakultatywne . . . . 18
2.2.1.1. Usuwalność uzupełnienia obligatoryjnego . . . . . . . . . . . . . . 19
2.2.2. Uzupełnienie fakultatywne a okolicznik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
2.2.3. Klasyfikacja uzupełnień czasownika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
2.2.3.1. Opis uzupełnień czasownika w języku polskim . . . . . . . . . . 22
2.2.3.1.1. Uzupełnienie podmiotowe (podmiot) . . . . . . . . . . . . . . . . 22
2.2.3.1.2. Uzupełnienie biernikowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
2.2.3.1.3. Uzupełnienie dopełniaczowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
2.2.3.1.4. Uzupełnienie celownikowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
2.2.3.1.5. Uzupełnienie narzędnikowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
2.2.3.1.6. Uzupełnienie przyimkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
2.2.3.1.7. Uzupełnienie określające miejsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
2.2.3.1.8. Uzupełnienie określające kierunek . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
2.2.3.1.9. Uzupełnienie określające ekspansję . . . . . . . . . . . . . . . . 33
2.2.3.1.10. Uzupełnienie rzeczownikowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
2.2.3.1.11. Uzupełnienie przymiotnikowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
2.2.3.1.12. Uzupełnienie czasownikowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
2.2.3.2. Opis uzupełnień czasownika w języku duńskim . . . . . . . . . 38
2.2.3.2.1. Uzupełnienie podmiotowe (podmiot) . . . . . . . . . . . . . . . . 38
2.2.3.2.2. Uzupełnienie bliższe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
2.2.3.2.3. Uzupełnienie dalsze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
7
2.2.3.2.4. Uzupełnienie przyimkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2.3.2.5. Uzupełnienie określające miejsce . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2.3.2.6. Uzupełnienie określające kierunek . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2.3.2.7. Uzupełnienie określające ekspansję . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2.3.2.8. Uzupełnienie rzeczownikowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2.3.2.9. Uzupełnienie przymiotnikowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.2.3.2.10. Uzupełnienie czasownikowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3. Walencja semantyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3.1. Role semantyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3.1.1. Wykaz ról semantycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3.2. Restrykcje semantyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4. Stan badań nad walencją . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4.1. Opracowania teoretyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4.1.1. Wielopłaszczyznowość walencji i wzajemne relacje
z innymi zjawiskami językoznawczymi . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4.1.2. Problematyka walencji typów uzupełnień oraz form
ich realizacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4.2. Walencja w ujęciu kontrastywnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4.2.1. Opracowania polsko-niemieckie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4.2.2. Opracowania niemiecko-duńskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4.2.3. Opracowania niemiecko-angielskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4.2.4. Inne opracowania kontrastywne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4.3. Słowniki walencyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4.3.1. Słowniki walencyjne jedno- i dwujęzyczne . . . . . . . . . . . . . .
2.4.3.2. Słowniki walencyjne innych części mowy niż czasownik
2.4.4. Problematyka walencji w kompendiach gramatycznych . . . . .
2.4.5. Badania diachroniczne nad walencją . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4.6. Badania walencyjne innych części mowy niż czasownik . . . . .
2.4.7. Walencja w różnych dziedzinach językoznawstwa . . . . . . . . . . .
2.4.8. Walencja na płaszczyźnie dydaktycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Czasowniki ruchu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.1. Przysłówki kierunkowe w języku duńskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2. Zależności między walencją duńskich czasowników ruchu
a czasownikiem posiłkowym w czasie perfektum
i pluskvamperfektum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
41
43
44
45
46
47
47
48
49
50
52
53
53
55
55
56
56
57
57
57
58
58
59
59
59
60
60
60
63
66
71
4. Zestawienie polskich czasowników ruchu i ich duńskich
ekwiwalentów wraz z opisem kontrastów walencyjnych . . . . . . . 73
5. Wnioski końcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
6. Źródła przykładowych zdań użytych w opracowaniu . . . . . . . . . . 227
7. Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229