PROJEKT ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ i KIERUNKÓW

Transkrypt

PROJEKT Zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kościerzyna –
wersja do ponownego wyłożenia do publicznego wglądu – sierpień 2014
Tekst studium przyjęty Uchwałą Rady Gminy Kościerzyna
Nr………../…………/2014 z dn……….2014r.
w sprawie uchwalenia
ZMIANY Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
Gminy Kościerzyna
PROJEKT ZMIANY
STUDIUM UWARUNKOWAŃ i KIERUNKÓW
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
GMINY KOŚCIERZYNA
Część tekstowa
Zmiany (aktualizacja) dotyczą całego obszaru gminy z wyłączeniem nieruchomości
oznaczonych numerami geodezyjnymi: 92; 124/2; 127; 178/1; 178/2, 181; 182; 320; 340;
352; 387 oraz części nieruchomości oznaczonych numerami geodezyjnymi: 108; 179; i 319/2
położonych w obrębie geodezyjnym Gostomie.
Opracowanie sporządzono w okresie:
kwiecień 2012- sierpień 2014
Przedsiębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o. o. w Starogardzie Gdańskim
1
Skład elaboratu STUDIUM:
1. Część tekstowa – tekst studium wraz z załącznikami do tekstu - tabelami:
Załącznik do tekstu – tabela nr 1 – Zestawienie obowiązujących planów miejscowych.
Załącznik do tekstu – tabela nr 2– Gminna Ewidencja Zabytków – wykaz obiektów.
Załącznik do tekstu – tabela nr 3– Zestawienie terenów inwestycyjnych.
2. Część graficzna zał. graficzne do Uchwały Rady Gminy Kościerzyna.
Załącznik graficzny nr 1 do Uchwały Rady Gminy Kościerzyna – Uwarunkowania
zagospodarowania przestrzennego – skala 1:10 000,
Załącznik graficzny nr 2 do Uchwały Rady Gminy Kościerzyna – Uwarunkowania
infrastruktury wodno - kanalizacyjnej– skala 1:25 000,
Załącznik graficzny nr 3 do Uchwały Rady Gminy Kościerzyna – Kierunki
zagospodarowania przestrzennego – docelowa struktura przestrzenna gminy – skala
1:10 000,
zagospodarowania przestrzennego – Zasady ochrony środowiska przyrodniczego,
dziedzictwa kulturowego i krajobrazu – skala 1:20 000,
Załącznik graficzny nr 5 do Uchwały Rady Gminy Kościerzyna – Kierunki rozwoju
sieci infrastruktury technicznej – sieć wodno - kanalizacyjna – skala 1:25 000,
zagospodarowania przestrzennego – Kierunku rozwoju systemów komunikacji – skala
1:25 000,
zagospodarowania przestrzennego – kierunki rozwoju infrastruktury technicznej –
zaopatrzenie w ciepło, gaz - skala 1:25 000,
2
SPIS TREŚCI
WSTĘP; CZĘŚĆ OGÓLNA ........................................................................................... 7
1.1
Wstęp .......................................................................................................................... 7
1.2
Podstawa opracowania, materiały wyjściowe. ......................................................... 10
1.3
Zespół autorski zmiany studium. ............................................................................. 12
2
UWARUNKOWANIA ................................................................................................... 12
2.1
Wnioski wynikające z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju. ............ 12
2.2
Uwarunkowania i wnioski z uwarunkowań wynikające z planu zagospodarowania
przestrzennego województwa pomorskiego. ........................................................................ 15
2.2.1 Położenie w strukturze przestrzennej województwa i rola w sieci osadniczej. ... 15
2.2.2 Ochrona środowiska przyrodniczego. .................................................................. 16
2.2.3 Ochrona środowiska kulturowego i system ochrony walorów krajobrazu. ......... 16
2.2.4 Gospodarka turystyczna. ...................................................................................... 17
2.2.5 Komunikacja o znaczeniu ponadlokalnym. ......................................................... 18
2.2.6 Infrastruktura techniczna ponadlokalna. .............................................................. 18
2.2.7 Inne uwarunkowania. ........................................................................................... 19
2.3
Uwarunkowania i wnioski z uwarunkowań wynikające z pozostałych dokumentów
– planów i programów województwa pomorskiego............................................................. 20
2.3.1 Wieloletni Program Inwestycyjny Województwa Pomorskiego 2007–2013 Uchwała Sejmiku Województwa Pomorskiego nr 683/XXIX/08 z dnia 29 listopada 2008
r.
20
2.3.2 „Strategia rozwoju województwa pomorskiego” - Uchwała nr 458/XXII/12
Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 24 września 2012 roku w sprawie przyjęcia
Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020. ..................................................... 20
2.3.3 Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego 2007–2013. . 21
2.4
Uwarunkowania i wnioski wynikające z polityki przestrzennej w gminach
sąsiednich ............................................................................................................................. 21
2.5
Uwarunkowania i wnioski wynikające z lokalnych planów i programów gminy
Kościerzyna. ......................................................................................................................... 22
2.6
Uwarunkowania wynikające z dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania
i uzbrojenia terenu ................................................................................................................ 24
2.6.1 Użytkowanie i zagospodarowanie terenu gminy. ................................................ 24
2.6.2 Struktura demograficzna. ..................................................................................... 27
2.6.3 Charakterystyka zagospodarowania poszczególnych miejscowości gminy. ....... 29
2.6.4 Uwarunkowania wynikające z dotychczasowego przeznaczenia terenów (plany
miejscowe obowiązujące oraz nieaktualne, wnioski dotyczące zmiany studium). .......... 40
2.6.5 Uzbrojenie terenu. ................................................................................................ 45
2.7
Uwarunkowania wynikające ze stanu ładu przestrzennego i wymogów jego
ochrony. ................................................................................................................................ 52
2.7.1 Charakter środowiska przyrodniczego ................................................................. 52
2.7.2 Charakterystyka krajobrazu oraz stan zachowania dziedzictwa kulturowego na
obszarze gminy ................................................................................................................. 53
2.7.3 Główne problemy kształtowania ładu przestrzennego ......................................... 54
2.8
Uwarunkowania wynikające ze stanu środowiska, w tym rolniczej i leśnej
przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony
środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego. ................................................................. 56
2.8.1 Ogólna charakterystyka zasobów środowiska przyrodniczego. ........................... 56
2.8.2 Ustanowione formy ochrony przyrody. ............................................................... 57
2.8.3 Osnowa ekologiczna ............................................................................................ 64
2.8.4 Źródła i stan zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego. ............................... 65
1
3
2.8.5 Użytkowania terenu a środowisko przyrodnicze. ................................................ 69
2.9
Uwarunkowania wynikające ze stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz
dóbr kultury współczesnej. ................................................................................................... 71
2.9.1 Zasoby dziedzictwa i krajobrazu kulturowego miejscowości gminy Kościerzyna.
71
2.9.2 Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. ........................................ 75
2.9.3 Obiekty wpisane do Gminnej Ewidencji Zabytków ............................................ 76
2.9.4. Wykaz stanowisk archeologicznych. ..................................................................... 76
2.10 Uwarunkowania wynikające z warunków i jakości życia mieszkańców, w tym
ochrony ich zdrowia. ............................................................................................................ 78
2.10.1 Warunki zamieszkania. .................................................................................... 78
2.10.2 Rynek pracy i bezrobocie. ................................................................................ 79
2.10.3 Zakłady pracy i usługi. ..................................................................................... 83
2.10.4 Oświata i wychowanie. .................................................................................... 83
2.10.5 Ochrona zdrowia. ............................................................................................. 84
2.10.6 Obiekty kultury. ............................................................................................... 85
2.10.7 Baza turystyczna. ............................................................................................. 86
2.11 Uwarunkowania wynikające z zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia.... 89
2.11.1 Zagrożenia powodziowe. ................................................................................. 89
2.11.2 Obiekty stwarzające zagrożenie wystąpieniem poważnej awarii..................... 91
2.11.3 Zagrożenie ruchami masowymi. ...................................................................... 92
2.12 Uwarunkowania wynikające z potrzeb i możliwości rozwoju gminy. ..................... 92
2.12.1 Potencjał transurbacyjny. ................................................................................. 92
2.12.2 Potencjał rekreacyjny. ...................................................................................... 93
2.12.3 Stan i potencjał rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjny. ............................. 95
2.12.4 Prognoza liczby ludności Gminy Kościerzyna do roku 2030. ......................... 96
2.12.5 Zapotrzebowanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe. ........................ 100
2.13 Uwarunkowania wynikające ze stanu prawnego gruntów. .................................... 101
2.14 Uwarunkowania wynikające z występowania obiektów i terenów chronionych na
podstawie przepisów odrębnych. ....................................................................................... 105
2.14.1 Ustawa o ochronie przyrody. ......................................................................... 105
2.14.2 Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. ................................. 105
2.14.3 Ustawa o lasach. ............................................................................................. 105
2.14.4 Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych ............................................... 105
2.14.5 Ustawa Prawo wodne. .................................................................................... 106
2.14.6 Ustawa Prawo geologiczne i górnicze (tereny i obszary górnicze)................ 106
2.15 .Uwarunkowania wynikające z występowania obszarów naturalnych zagrożeń
geologicznych. .................................................................................................................... 106
2.16 .Uwarunkowania wynikające z występowania udokumentowanych złóż kopalin,
zasobów wód podziemnych i uwarunkowania wynikające z występowania terenów
górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odrębnych . ...................................... 106
2.16.1 Udokumentowane złoża kopalin. ................................................................... 106
2.16.2 Tereny górnicze wyznaczone na podstawie przepisów odrębnych. ............... 110
2.16.3 Zasoby wód podziemnych. ............................................................................. 110
2.17 Systemy komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopień uporządkowania
gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami ......................... 111
2.17.1 Drogi............................................................................................................... 111
2.17.2 Bezpieczeństwo ruchu drogowego. ................................................................ 118
2.17.3 Koleje. ............................................................................................................ 119
2.17.4 Komunikacja autobusowa. ............................................................................. 120
4
2.17.5 Komunikacja rowerowa – trasy rowerowe. .................................................... 120
2.17.6 Lotnictwo. ...................................................................................................... 120
2.17.7 Stan systemów infrastruktury technicznej, w tym stopień uporządkowania
gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami ..................... 121
3
WPŁYW UWARUNKOWAŃ NA USTALENIE KIERUNKÓW
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO. .......................................................... 121
3.1.1 Syntetyczne wnioski z analizy wnioskowanych zmian w przeznaczeniu terenów
121
3.1.2 Wnioski z analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy .............. 123
4
KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WG ART.10 UST 2
USTAWY O PLANOWANIU I ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM ....... 125
4.1
Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów 125
4.1.1 Obszary zdecydowanego przeznaczenie terenów według obowiązujących planów
miejscowych. .................................................................................................................. 125
4.1.2 Teren istniejącej zabudowy i zainwestowania wsi Korne (obszar bez planu
miejscowego) ................................................................................................................. 125
4.1.3 Docelowa hierarchia ważniejszych ośrodków obsługi ludności. ....................... 126
4.2
Kierunki zmian w przeznaczeniu terenów projektowane w studium, w tym tereny
rozwojowe gminy ............................................................................................................... 127
4.2.1 Obszar możliwego, docelowego zainwestowania zabudowy wsi. ..................... 127
4.2.2 Obszar możliwego, docelowego zainwestowania turystycznego i rekreacyjnego.
128
4.2.3 Tereny zwartej zabudowy wsi. ........................................................................... 130
4.2.4 Lokalizacja miejsc obsługi turystyki wodnej z polami namiotowymi. .............. 130
4.2.5 Inne tereny .......................................................................................................... 131
4.3
Przeznaczenie terenów – funkcje wiodące. ............................................................ 131
4.3.1 Obszary kontynuacji form i funkcji istniejącej zabudowy sąsiedniej. ............... 131
4.3.2 Nowe tereny rozwojowe. .................................................................................... 132
4.3.3 Obszary rozmieszczenia urządzeń produkujących energię ze źródeł odnawialnych
wraz ze strefą ochronną. ................................................................................................. 134
4.3.4 Obszary udokumentowanych zasobów naturalnych gminy. .............................. 137
4.4
Kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania przestrzennego gminy wiejskiej
Kościerzyna. ....................................................................................................................... 137
4.4.1 Podział terenów dla potrzeb ustalania kierunków i wskaźników. ...................... 137
4.4.2 Tereny o charakterze publicznym. ..................................................................... 140
4.5
Ograniczenia w zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu w tym tereny wyłączone
spod zabudowy. .................................................................................................................. 142
4.5.1 Obszary ciągów ekologicznych narażone na nadmierną ekspansję zabudowy wsi i
użytkowania rekreacyjnego – zakaz zabudowy. ............................................................ 142
4.5.2 Obszar w odległości 100m od brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych
wg. przepisów odrębnych. .............................................................................................. 142
4.5.3 Obszar szczególnego zagrożenia powodzią. ...................................................... 143
4.5.4 Strefa ograniczenia wysokości zabudowy w związku z lądowiskiem „Korne” oraz
lądowiskiem helikopterów na dachu szpitala w mieście Kościerzyna. .......................... 143
4.5.5 Zakład o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. .............. 143
4.5.6 Planowana obwodnica miasta Kościerzyna ( obwodnica drogi krajowej nr 20)
oraz obejście drogi wojewódzkiej 214 w ciągu tej drogi. .............................................. 144
4.5.7.
Ponadlokalne sieci infrastruktury technicznej ................................................ 145
4.6
Zakaz zabudowy o funkcji mieszkaniowej. ........................................................... 147
4.6.1 Obszary predysponowane do lokalizacji elektrowni wiatrowych. ..................... 147
5
4.7
Ustalenia dotyczące obszarów oraz zasad ochrony środowiska i jego zasobów,
ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk. .................................................. 147
4.7.1 Generalne kierunki działań w ochronie środowiska. ......................................... 147
4.7.2 Obszary objęte ochroną na podstawie przepisów odrębnych. ............................ 148
4.7.3 Obszary planowane do objęcia ochroną na podstawie przepisów odrębnych.... 148
4.7.4 Środowisko przyrodnicze osnowy ekologicznej. ............................................... 156
4.7.5 Obszary wskazane do wzmocnienia spójności ekologicznej ............................. 158
4.7.6 Zasady ochrony zasobów środowiska. ............................................................... 158
4.7.7 Kształtowanie ekologicznych warunków życia. ................................................ 160
4.7.8 Obszary rekreacyjne. .......................................................................................... 161
4.8
Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury
współczesnej....................................................................................................................... 162
4.8.1 Obiekty i obszary wpisane do rejestru zabytków. .............................................. 162
4.8.2 Obiekty i obszary wskazane do objęcia ochroną. .............................................. 163
4.9
Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej. ................ 168
4.9.1 Kierunki rozwoju systemów komunikacji .......................................................... 168
4.9.2 Kierunki rozwoju systemów infrastruktury technicznej .................................... 173
4.10 Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu
lokalnym. ............................................................................................................................ 180
4.11 Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu
ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego
województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1. ....................... 181
4.12 Obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary
wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, a także obszary
rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 oraz
obszary przestrzeni publicznej. .......................................................................................... 182
4.13 Obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego, w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i
leśnych na cele nierolnicze i nieleśne................................................................................. 183
4.14 Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej. ........ 184
4.15 Obszary szczególnego zagrożenia powodzią oraz obszary osuwania się mas
ziemnych. ........................................................................................................................... 185
4.16 Obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar ochronny. 185
4.17 Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na nich
ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7
maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41, poz.
412 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 153, poz. 1271); ................................................ 186
4.18 Obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji. ...................... 186
4.19 Granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych. ........................................... 187
4.20 Inne obszary problemowe, w zależności od uwarunkowań i potrzeb
zagospodarowania występujących w gminie. .................................................................... 187
6
1 WSTĘP; CZĘŚĆ OGÓLNA
1.1 Wstęp
Pierwsze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
obejmującego cały obszar gminy zostało sporządzone w 2002 r. i przyjęte Uchwałą
nr VIII/295/2002 Rady Gminy Kościerzyna z dnia 10 października 2002r. Opracowane
na podstawie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym z 1994 roku. Od tego czasu
nastąpiły dwie zmiany zatwierdzone uchwałami:
 Nr VII/ 184/ 2004 Rady Gminy Kościerzyna z dnia 9 września 2004r. w sprawie
uchwalenia zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Kościerzyna”, obejmującej fragment wsi Rybaki: działki
geodezyjne 41/1, 41/2, 201/4L oraz działki geodezyjne nr 187/6, 186/2, 185/3, 198/5,
197/3, 196/1 i wsi Łubiana, działki geodezyjne nr 188/2, 189/1, 189/2, 198/1, 198/2,
199, 200, 201, 340/1, 340/2;
 Nr VII/ 185/ 2004 Rady Gminy Kościerzyna z dnia 9 września 2004r. w sprawie
uchwalenia zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Kościerzyna”, obejmującej fragment wsi Gostomie działki
geodezyjne nr 47/2, 47/3, 47/4, 47/6.
Obie zmiany dotyczyły jedynie wyszczególnionych wyżej fragmentów – ustanowienia
konkretnego przeznaczenia tych terenów i nie miały większego wpływu na dokument studium
dla całego obszaru gminy Kościerzyna z 2002r.
Niniejsze opracowanie, sporządzane jest na podstawie Uchwały nr XII/262/09 Rady Gminy
Kościerzyna z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmian
w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Kościerzyna. Uchwała ta została zmieniona przez Uchwałę Nr XI/89/11 Rady Gminy
Kościerzyna z dnia 9 listopada 2011r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Kościerzyna
dla części obrębu ewidencyjnego Gostomie oraz zmiany uchwały Nr XII/262/09 z dnia 30
grudnia 2009 roku o przystąpieniu do sporządzenia zmian w „Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kościerzyna”, wg której granica
zmiany studium obejmuje granicę administracyjną Gminy Kościerzyna, z wyłączeniem
nieruchomości oznaczonych numerami geodezyjnymi: 92. 124/2, 127, 178/1, 178/2, 181, 182,
320, 340, 352, 387 oraz cz. nieruchomości oznaczonych numerami geodezyjnymi: 108, 179 i
319/2. Niniejsza zmiana stanowi aktualizację dokumentu Studium.
Studium nie jest przepisem gminnym (aktem prawa miejscowego) i nie stanowi podstawy
prawnej dla wydawanych decyzji administracyjnych, nie należy go utożsamiać z dawnym
„planem ogólnym” gminy. Jest to wykładnia polityki przestrzennej gminy, dokument
obejmujący obszar gminy w jej granicach administracyjnych. Obowiązuje Wójta Gminy oraz
Radę Gminy, zwłaszcza w działaniach związanych ze sporządzaniem planów miejscowych,
które w myśl ustawy nie mogą być sprzeczne z ustaleniami studium. Jest to dokument
sporządzany obligatoryjnie dla każdej gminy, na podstawie przepisów ustawy o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym. Zakres rzeczowy opracowania, a także sposób
opracowania, jego tryb formalny, wynika z przepisów ustawowych.
Studium, zgodnie z art. 9 ust. 2 Ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 647, z późn. zm.), sporządza się
uwzględniając zasady określone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju,
7
ustalenia strategii rozwoju przestrzennego i planu zagospodarowania przestrzennego
województwa oraz strategii rozwoju gminy.
W studium uwzględnia się uwarunkowania i kierunki wynikające w szczególności z art. 9
i 10 ustawy (stan prawny na dzień przystąpienia do sporządzania dokumentu studium):
Art. 9.
1. W celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego,
rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzania studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy, zwanego dalej "studium".
2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza studium zawierające część tekstową i graficzną,
uwzględniając zasady określone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii
rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy, o ile gmina
dysponuje takim opracowaniem.
3. Studium sporządza się dla obszaru w granicach administracyjnych gminy.
4. Ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych.
5. Studium nie jest aktem prawa miejscowego.
Art. 10.
1. W studium uwzględnia się uwarunkowania wynikające w szczególności z:
1) dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu;
2) stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony;
3) stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów
wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego;
4) stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;
5) warunków i jakości życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia;
6) zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia;
7) potrzeb i możliwości rozwoju gminy;
8) stanu prawnego gruntów;
9) występowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odrębnych;
10) występowania obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych;
11) występowania udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych;
12) występowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odrębnych;
13) stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporządkowania gospodarki
wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami;
14) zadań służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych;
15) wymagań dotyczących ochrony przeciwpowodziowej;
2. W studium określa się w szczególności:
1) kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów;
2) kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów, w tym tereny wyłączone
spod zabudowy;
3) obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego
i uzdrowisk;
4) obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;
5) kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej;
6) obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym;
7) obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym,
zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów,
o których mowa w art. 48 ust. 1;
8) obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary wymagające przeprowadzenia
8
scaleń i podziału nieruchomości, a także obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni
sprzedaży powyżej 400 m2 oraz obszary przestrzeni publicznej;
9) obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego,
w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze
i nieleśne;
10) kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej;
11) obszary szczególnego zagrożenia powodzią i osuwania się mas ziemnych;
12) obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar ochronny;
13) obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na nich ograniczenia prowadzenia
działalności gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów
byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41, poz. 412 ze zm.);
14) obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji;
15) granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych;
16) inne obszary problemowe, w zależności od uwarunkowań i potrzeb zagospodarowania występujących
w gminie.
3. Obowiązek przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
w przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 8, powstaje po upływie 3 miesięcy od dnia ustanowienia tego
obowiązku.
4. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej określi, w drodze
rozporządzenia, wymagany zakres projektu studium w części tekstowej i graficznej, uwzględniając
w szczególności wymogi dotyczące materiałów planistycznych, skali opracowań kartograficznych,
stosowanych oznaczeń, nazewnictwa, standardów oraz sposobu dokumentowania prac planistycznych.
W niniejsze aktualizacji studium uwzględnia się także kierunki wymagane dla studium
wprowadzone późniejszymi (po przystąpieniu do sporządzania studium) zmianami ustawy
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w szczególności:
Art. 10 ust. 2a Jeżeli na obszarze gminy przewiduje się wyznaczenie obszarów, na których rozmieszczone będą
urządzenia wytwarzające energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100kW, a także ich stref
ochronnych związanych z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu; w studium
ustala się ich rozmieszczenie.
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w art.1 ust.2 ustala też konieczność
uwzględnienia w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:
 wymagań ładu przestrzennego, w tym urbanistyki i architektury;
 walorów architektonicznych i krajobrazowych;
 wymagań ochrony środowiska w tym gospodarowania wodami i ochrony gruntów
rolnych i leśnych;
 wymagań ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury
współczesnej;
 wymagań ochrony zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi walorów mienia, walorów
także potrzeby osób niepełnosprawnych;
 walorów ekonomicznych przestrzeni;
 prawa własności;
 potrzeb obronności i bezpieczeństwa państwa;
 potrzeb interesu publicznego;
 potrzeb w zakresie rozwoju infrastruktury technicznej, w szczególności sieci
szerokopasmowych.
W rozporządzeniu1 w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy sprecyzowane są wymagania co do zakresu projektu
oraz rodzajów dokumentów obrazujących tok formalny jego sporządzania.
1
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 roku w sprawie e zakresu projektu studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118, poz. 1233)
9
Zgodnie z wymogami ustawowymi niniejsze opracowanie zawiera uwarunkowania oraz
kierunki rozwoju przestrzennego, a inne aspekty rozwoju społecznego i gospodarczego
podejmowane są w tym opracowaniu tylko w zakresie niezbędnym, bezpośrednio
oddziałującym na problemy przestrzenne. Ustalenia Studium koncentrują się na
najważniejszych problemach gospodarki przestrzennej i nie rozwiązują wszystkich
możliwych kwestii szczegółowych, te wskazane są do rozstrzygnięć w opracowaniach
bardziej szczegółowych np. planach miejscowych, studiach problemowych, koncepcyjnych,
branżowych, operacyjno-realizacyjnych itd.
Na kształt proponowanych rozwiązań wpływ miały także przepisy innych ustaw
obowiązujących, w tym zwłaszcza ustawy o ochronie środowiska, ochronie przyrody,
ochronie zabytków.
Dokument sporządzono w oparciu o dotychczasowe Studium z 2002r. (Przedsiębiorstwo
Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp z.o.o) zmienione na niewielkich fragmentach w 2004 r.,
a także dodatkowe analizy i studia wielobranżowe, uzupełniające, przeprowadzone przez
obecny zespół autorski, obejmujące swym zasięgiem obszar administracyjny gminy,
a w wybranych elementach także szerszy zakres przestrzenny.
1.2 Podstawa opracowania, materiały wyjściowe.
 Umowa nr 2012/GK/1 z dnia 22.02.2012. pomiędzy Gminą wiejską Kościerzyna
a Przedsiębiorstwem Projektowo-Realizacyjnym “DOM” Sp. z o.o. w Starogardzie
Gdańskim, ul. Kościuszki 34G.
 Uchwała nr XII/262/09 Rady Gminy Kościerzyna z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie
przystąpienia do sporządzenia zmian w „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy Kościerzyna.
 Uchwała Nr XI/89/11 Rady Gminy Kościerzyna z dnia 9 listopada 2011r. w sprawie
przystąpienia do sporządzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego Gminy Kościerzyna dla części obrębu ewidencyjnego
Gostomie oraz zmiany uchwały Nr XII/262/09 z dnia 30 grudnia 2009 roku
o przystąpieniu do sporządzenia zmian w „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy Kościerzyna”
podstawowe przepisy prawne:
 Ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U.
2012.647, z późniejszymi zmianami);

Ustawa z dnia 03.10.2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko (t.j. Dz.U. 2013 poz. 1235);

Ustawa z 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. 2013 poz. 1409);

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. 2013 poz. 1232,
z późniejszymi zmianami);

Ustawa z dnia 18 lipca 2001 Prawo wodne (t.j. Dz.U. 2012 poz. 145, z późniejszymi
zmianami);

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. 2013 poz. 627);
10

Ustawa z dnia 3 lutego 1995r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (t.j. Dz.U. 2013 poz.
1205);

Ustawa z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U.
03.162.1568, z późn. zm.);

Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. 2010 nr 102
poz. 651, z późniejszymi zmianami);

Ustawa z 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz.U. 2010 nr 193 poz.
1287);

Ustawa z dnia 4 lutego 1994r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. 2011 nr 163 poz. 981,

Ustawa z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. 2013 poz. 260,
Główne materiały wyjściowe:

„Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030” Uchwała Nr 239 Rady
Ministrów z dnia 13 grudnia 2011r.;

Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego (pzpwp) (Gdańsk,
październik 2009, Uchwała nr 1004/XXXIX/09 Sejmiku Województwa Pomorskiego
z dnia 26 października 2009r.;

Strategia rozwoju województwa pomorskiego Uchwała nr 458/XXII/12 Sejmiku
Województwa Pomorskiego z dnia 24 września 2012 roku w sprawie przyjęcia Strategii
Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 oraz pozostałe plany i programy
województwa pomorskiego;

„Plan ochrony Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego” zatwierdzony Rozporządzeniem Nr
6/2001 Wojewody Pomorskiego (Dz. Urz. Woj. Pomorskiego Nr 64 z dnia 6 sierpnia
2001r, poz.748);

„Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy
Kościerzyna – PPR „DOM” z. o.o Starogard Gdański, październik 2002r. z późn.
zmianami;

obowiązujące i archiwalne plany miejscowe dot. obszaru gminy;

„Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe gminy Kościerzyna dla potrzeb studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego” Gdańsk, maj 2012„Proeko” dr hab. Maciej Przewoźniak z zespołem.

„Prognoza demograficzna dla gminy Kościerzyna”- opracowana przez mgr Andrzeja
Piotrzkowskiego na potrzeby aktualizacji dokumentu Studium gminy Kościerzyna (2012
r.);

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – Ochrona
dziedzictwa i krajobrazu kulturowego – opracowanie Teresa Iżewska – Gdańsk, lipiec
2002r.

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Kościerzyna na lata 2007 -2013;

Wieloletni Plan Inwestycyjny Gminy Kościerzyna na lata 2007-2013;

Program Ochrony Środowiska Gminy Kościerzyna na lata 2004 – 2007 z uwzględnieniem
perspektywy na lata 2008 – 2011;
11

Plan Gospodarki Odpadami Dla Gminy Kościerzyna na lata 2004 – 2007
z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008 – 2011;

Gminna Ewidencja Zabytków dla gminy Kościerzyna, Kościerzyna lipiec 2012 rok, opr.
mgr Ewa Bożejewicz ;

Aktualizacja założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa
gazowe, Gdańsk maj 2012 r., opr. mgr inż. Ryszard Musiał;
1.3 Zespół autorski zmiany studium.
Przedsiębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp z o. o.
ul. Kościuszki 34 G, 83-200 Starogard Gdański
prowadzenie tematu-główny projektant:
dr inż. arch. Barbara Jaszczuk - Skolimowska (nr ewid, G-005/2002 POIU w Gdańsku)
sprawdzający:
mgr inż. arch. Maria Kiełb-Stańczuk (nr ewid, G-006/2002 POIU w Gdańsku)
urbanistyka, koordynacja międzybranżowa:
mgr inż. arch. Mariola Kowalkowska
zagadnienia programowe, gospodarcze i społeczne:
mgr inż. Andrzej Piotrzkowski
zagadnienia inżynieryjne:
mgr inż. Barbara Jodłowska
zagadnienia transportu:
mgr inż. Grzegorz Długosz
środowisko przyrodnicze (opracowanie ekofizjograficzne oraz prognoza oddziaływania
na środowisko):
Biuro Projektów i Wdrożeń Proekologicznych “Proeko” Gdańsk, dr hab. Maciej Przewoźniak
z zespołem.
2 UWARUNKOWANIA
2.1 Wnioski wynikające z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju.
Opracowano na podstawie informacji zawartych w „Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania
kraju 2030”.
Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju do roku 2030 określa zasady prowadzenia
polityki przestrzennej przede wszystkim w oparciu o ustrojową zasadę zrównoważonego
rozwoju i wynikające z niej zasady planowania publicznego:

zasadę racjonalności ekonomicznej,

zasadę preferencji regeneracji (odnowy) nad zajmowaniem nowych obszarów pod
zabudowę,

zasadę przezorności ekologicznej,

zasadę kompensacji ekologicznej,
12



zasadę hierarchiczności celów zapewniająca koordynację działalności wszystkich
podmiotów podejmujących decyzję z poszanowaniem subsydiarności organizacji władz
samorządowych,
zasada dynamicznego strefowania i wyznaczania obszarów planistycznych,
zasada partycypacji społecznej (szerokiej i aktywnej),
Cel strategiczny polityki przestrzennego zagospodarowania kraju sformułowany jest
następująco:
Efektywne wykorzystanie przestrzeni kraju i jej terytorialnie zróżnicowanych potencjałów
rozwojowych dla osiągania ogólnych celów rozwojowych – konkurencyjności, zwiększenia
zatrudnienia, sprawności funkcjonowania państwa oraz spójności w wymiarze społecznym,
gospodarczym i terytorialnym w długim okresie.
Osiąganie tego celu musi się odbywać z zachowaniem spójności przyrodniczo-kulturowej
służącej realizacji konstytucyjnej zasady zrównoważonego rozwoju.
W KPZK 2030 wskazano sześć ściśle powiązanych i dopełniających się wzajemnie celów.
Spośród nich do obszaru powiatu kościerskiego i gminy Kościerzyna można odnieść
następujące działania szczegółowe służące realizacji celów rozwoju określonych w KPZK
2030.

Wspomaganie restrukturyzacji obszarów wiejskich poprzez wzmacnianie potencjału
rozwojowego w wymiarze lokalnym np. w zakresie produkcji energii w oparciu
o lokalne źródła surowców, inwestycji w infrastrukturę techniczną (energetyka niskich
napięć) zwiększenie produktywności działalności rolniczej.

Budowanie potencjału dla specjalizacji terytorialnej poprzez wsparcie rozwoju
wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych.

Rozwój zintegrowanego transportu publicznego miasto – wieś i poprawa dostępności do
dóbr i usług publicznych.

Optymalne wykorzystanie obszarów wiejskich o funkcjach rolniczych dla zapewnienia
strategicznych interesów państwa poprzez ochronę najlepszych dla rolniczych
i leśnych przed ich przeznaczeniem na cele nierolnicze i nieleśne.

Przeciwdziałanie fragmentacji systemów przyrodniczych i dostosowanie struktur
krajobrazu tworzących obszar korytarza ekologicznego do wymagań bytowych
i migracyjnych grup gatunków chronionych o określonych potrzebach terytorialnych
i powiększenie systemu o trasy przelotów ptaków, nietoperzy i migracji organizmów
wodnych.

Wprowadzenie gospodarowania krajobrazem zgodnie z zapisami Europejskiej
Konwencji Krajobrazowej (EKK) w tym objęcie ochroną prawną najcenniejszych
pod względem przyrodniczym i kulturowym krajobrazów naturalnych
i historycznych, w tym układów ruralistycznych oraz stanowisk archeologicznych.

Racjonalizacja gospodarowania ograniczonymi zasobami wód powierzchniowych
i podziemnych kraju, w tym zapobieganie występowaniu deficytu wody na potrzeby
ludności i rozwoju gospodarczego. Wprowadzony zostanie wymóg lokalizowania
przemysłów wodochłonnych wyłącznie na obszarach wyznaczonych w planach
wojewódzkich.

Zabezpieczenie cennych gospodarczo złóż kopalin i zwiększenie wykorzystania
surowców wtórnych.
13

Przeciwdziałanie zagrożeniu utraty bezpieczeństwa energetycznego i odpowiednie
reagowanie na to zagrożenie, m.in. zwiększenie możliwości wydobycia gazu ziemnego
na terytorium Polski, w tym ze złóż niekonwencjonalnych (np. gaz łupkowy) oraz
zwiększenie produkcji energii ze źródeł odnawialnych, w tym energię wiatru,
biogazu i biomasy.

Przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego poprzez prowadzenie planowania
społeczno-gospodarczego i przestrzennego zdolnego do efektywnej koordynacji działań
podmiotów publicznych i polityk publicznych a także wzmocnienie instytucjonalne
i jakościowe planowania przestrzennego.
Przedmiotem polityki przestrzennego zagospodarowania kraju jest całe jego terytorium, a jej
cele i instrumenty są różnicowane w zależności od specyfiki poszczególnych obszarów
funkcjonalnych i ukierunkowane są na wykorzystanie ich specyficznego potencjału
geograficznego dla osiągania celów rozwojowych kraju.
Dla realizacji celów KPZK 2030 wyznaczono obszary funkcjonalne, które będą delimitowane
na różnych poziomach zarządzania (krajowym, regionalnym, lokalnym).
Do obszaru powiatu kościerskiego i gminy Kościerzyna można odnieść następujące typy
obszarów funkcjonalnych:

Wiejskie obszary funkcjonalne wymagające działań z zakresu efektywnego planowania
inwestycji publicznych w warunkach zmniejszającego się zaludnienia i zagrożenia
utratą funkcji, koordynacji działań prowadzonych na tych obszarach w ramach różnych
polityk sektorowych, oraz działaniom restrukturyzacyjnym podejmowanym w ramach
polityki rozwoju regionalnego, w tym polityki rozwoju obszarów wiejskich. Obszary te
zostaną obowiązkowo ujęte w ramach wojewódzkich strategii rozwoju jako ustalenie
wiążące. W pzpw zostaną uwzględnione dla rozwiązania wskazanych problemów.

Obszary ochrony gleb dla celów produkcji rolnej wymagające ochrony przed zmianą
użytkowania w dokumentach planistycznych (studium i plany zagospodarowania
województw).

Obszary kształtowania potencjału rozwojowego wymagające programowania działań
ochronnych ze względu na ich wartość przyrodniczą, kulturową lub szczególne
znaczenie dla ochrony zasobów naturalnych wymagające podjęcia niezbędnych działań
zgodnych z przeznaczeniem każdego z tych obszarów.

Obszary cenne przyrodniczo (Parki Krajobrazowe, Natura 2000, korytarze ekologiczne,
obszary chronionego krajobrazu) powinny zachować funkcję przyrodniczą i ochronną.
Na obszarach wyznaczanych dla ochrony krajobrazu ograniczeniu podlega przede
wszystkim lokalizacja
turbin wiatrowych, plantacji, jednolitych upraw
wielkopowierzchniowych i obiektów kubaturowych niedostosowanych dla otoczenia.

Obszary ochrony krajobrazów kulturowych wymagają wprowadzenia do dokumentów
planistycznych zintegrowanej ochrony środowiska kulturowego, umożliwiającej
gospodarowanie krajobrazem w celu podniesienia konkurencyjności regionów.

Obszary ochrony i kształtowania zasobów wodnych wymagają zapewnienia równowagi
poboru i odtwarzania zasobów, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiednio wysokiego
poziomu oczyszczania wód zużytych.

Obszary ochrony strategicznych złóż kopalin wymagają określenia przestrzennego
występowania złóż (delimitacji) należy także zdefiniować rodzaje działań możliwych do
prowadzenia na tych terenach do czasu rozpoczęcia eksploatacji tych złóż.
14

Obszary funkcjonalne wymagające restrukturyzacji i rozwoju nowych funkcji przy
wsparciu instrumentów właściwych polityce regionalnej – Obszary o najniższym
poziomie dostępu do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe.
Sformułowane wyżej cele i kierunki działań polityki przestrzennej wraz z typologią obszarów
funkcjonalnych KPZK 2030 stanowią ustalenia i zalecenia wymagane do wprowadzenia do
planów zagospodarowania województw i uwzględnienia w planowaniu na szczeblu gminnym.
2.2 Uwarunkowania i wnioski z uwarunkowań wynikające z planu
zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego.
Opracowano na podstawie informacji z „Planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego„
(pzwp) – Uchwała Nr 639/XLVI/02 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 30 września 2002 roku (Dz. Urz.
Woj. OM. Z 2002 r. Nr 81, poz. 1773, z 2003 r. Nr 19, oz. 193) zmieniona Uchwałą Nr 1004/XXXIX/09
Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 26 października 2009 roku w sprawie zmiany planu
zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego (Dz. Urz. Woj. OM. Z 2009 r. Nr 172, poz.
3361) wraz z załącznikiem.
2.2.1 Położenie w strukturze przestrzennej województwa i rola w sieci
osadniczej.
 Gmina Kościerzyna jest obsługiwana przede wszystkim przez potencjalny ośrodek II
rzędu znajdujący się w Kościerzynie.
 Należy przeciwdziałać procesom suburbanizacji wokół ośrodków regionalnych przez
krystalizację sieci osadniczej w ich otoczeniu, przyczyniającym się do ochrony
wartości przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych.
 Należy tworzyć przygotowane planistycznie i infrastrukturalnie tereny inwestycyjne
dla strategicznych przedsięwzięć gospodarczych przez wyznaczenie w strukturze
przestrzennej gmin obszarów wyłączonych z inwestycji mieszkaniowych
i z inwestycji związanych z podstawową obsługą mieszkańców.
 Obszary atrakcyjne dla rozwoju turystyki i rekreacji należy wyłączyć z intensywnego
monofunkcyjnego osadnictwa i inwestycji gospodarczych kolidujących z usługami
turystyki.
 Rozwój przestrzenny należy prowadzić w sposób najefektywniej wykorzystujący
obszary istniejącego zainwestowania – należy minimalizować ekspansje
zainwestowania na nowe obszary otwarte – nowe tereny zabudowy udostępniać
zgodnie z potrzebami budowy całościowych struktur przestrzennych. Należy
chronić przestrzenie otwarte, wyłączając je z zainwestowania i przeciwdziałać
„rozlewaniu się” obszarów zainwestowania.
 Należy domykać granice zainwestowania w tym wypełniać luki w zainwestowaniu
i kontynuować zabudowę wykraczającą poza istniejący obszar zainwestowania
zgodnie z charakterem jednostki osadniczej.
W gminnych dokumentach planistycznych należy:
a) zapewnić odpowiedni dla rangi ośrodków zestaw funkcji, warunki zachowania ładu
przestrzennego oraz zrównoważony rozwój przez dogęszczanie istniejących obszarów
zainwestowania przy równoczesnym zachowaniu lub poszerzaniu terenów zielonych
i powierzchni biologicznie czynnej.
15
2.2.2 Ochrona środowiska przyrodniczego.
 Należy zachować ustanowione formy ochrony przyrody w tym występujące
w obszarze gminy, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego
krajobrazu, obszary NATURA 2000, pomniki przyrody, użytki ekologiczne i zespoły
przyrodniczo-krajobrazowych oraz powiększać te obszary o tereny dotąd nie objęte
ochroną.
 Należy ukształtować strukturę powiązań ekologicznych regionu składającą się
w obszarze gminy z ponadregionalnego płata ekologicznego charzykowsko –
kościerskiego, ponadregionalnego korytarza pojeziernego północnego i regionalnego
korytarza doliny Wierzycy. Korytarze ekologiczne należy ochraniać, rekultywować,
rewaloryzować, a także zachowywać ich ciągłość przestrzenną.
 Należy stosować rozwiązania minimalizujące wpływ inwestycji infrastrukturalnych,
przez rozważenie rozwiązań alternatywnych w przypadku kolizji z wartościami
przyrodniczymi, kulturowymi i krajobrazowymi oraz stosować kompensację
przyrodniczą w przypadku braku możliwości zastosowania rozwiązań alternatywnych.
OCHRONA ZASOBÓW ŚRODOWISKA
 Zagospodarowanie przestrzeni w strefie występowania kopalin należy prowadzić
w sposób umożliwiający w przyszłości ich wydobycie zaś samą eksploatację
surowców należy prowadzić przede wszystkim na obszarach obecnie objętych
wydobyciem z późniejszymi działaniami rewaloryzacyjnymi i rekultywacyjnymi.
 Należy zachować co najmniej obecną powierzchnię terenów leśnych i powiększać
areał poprzez zalesianie gleb o najniższej przydatności rolniczej.
 Należy objąć ochroną jeziora lobeliowe i dystroficzne oraz zachować istniejące tereny
hydrogeniczne.
2.2.3 Ochrona środowiska kulturowego i system ochrony walorów
krajobrazu.
 Należy unikać przekształceń przestrzennych mogących zagrażać zasobom dziedzictwa
kulturowego, np.: dysharmonijne lub szkodliwe sąsiedztwo.
 Należy komponować nowe struktury z uwzględnieniem historycznej zabudowy –
uzupełnianie istniejących struktur o nowe elementy tworzące harmonijną całość.
 W gminnych dokumentach planistycznych należy zidentyfikować istniejące
i potencjalne konflikty funkcjonalno-przestrzenne związane z ochroną walorów
kulturowych oraz ustalać wytyczne dla nowego zainwestowania, tak aby mogło
harmonijnie wpisywać się w istniejącą, cenną strukturę. Należy również ochraniać
i odnawiać występujące w gminie zabytkowe układy ruralistyczne
 Należy zachować i eksponować najwartościowsze zespoły i fragmenty krajobrazu,
panoramy widokowe i wnętrza architektoniczno-krajobrazowe dla wzmacniania
wizerunku regionu oraz kształtować nowe walory krajobrazowe – w tym
przeciwdziałać procesom zagrażającym walorom krajobrazu.
 Należy ograniczyć zainwestowanie na terenach leśno-rolnych przez wyznaczanie
w dokumentach planistycznych gmin obszarów wyłączonych spod zabudowy i jej
ograniczanie oraz wskazywanie linii zabudowy oddzielającej obszar zabudowany
od obszarów rolnych lub zagrodowej zabudowy rozproszonej.
 Należy przeciwdziałać powstawaniu zabudowy o cechach dysharmonijnych w strefach
wglądów na tereny o wysokich walorach krajobrazowych.
16
 W obszarze gminy wg. planu województwa postuluje się poszerzenie obszarów
chronionego krajobrazu: Gowidlińskiego OChK oraz OChK Doliny Wierzycy.
 Należy zadbać o ochronę przedpola ekspozycji bądź poprawę wyeksponowania
m.in. przez ograniczenie wprowadzania zabudowy, zalesień, reklam
wielkoformatowych i innych przekształceń, w szczególności zespołów ruralistycznych
wsi Wąglikowice i Juszki.
 Należy ochraniać wodne platformy widokowe (m.in. przez zachowanie naturalnych
i antropogenicznych walorów krajobrazowych oraz zapewnić warunki kontynuacji
aktywności typowej dla danego krajobrazu i stanowiącej o jego urodzie – dla gminy
Kościerzyna w obszarze Jeziora Wdzydze – widoki brzegów jeziora i zespołów
z nim związanych;
W gminnych dokumentach planistycznych należy określić:
a) elementy i obszary charakterystyczne dla krajobrazu kulturowego miejscowości oraz
szczegółowe zasady ich przekształceń;
b) strefy krajobrazu zdegradowanego oraz zasady i kierunki ich przekształceń;
c) sposoby rekompozycji, restylizacji i uporządkowania chaotycznych układów
zabudowy;
d) zasady zagospodarowania punktów widokowych i ochrony panoram widokowych.
e) zidentyfikować istniejące i potencjalne konflikty funkcjonalno-przestrzenne związane
z ochroną walorów kulturowych;
f) zidentyfikować elementy charakterystyczne krajobrazu kulturowego oraz określić
zasady ich ochrony (np.: wskazanie wytycznych dotyczących zgodnych z tożsamością
miejscowości zasad: posadowienia obiektów na działce, formy obiektu, detalu
architektonicznego);
g) określić elementy charakterystyczne w przypadku dóbr kultury współczesnej, które
winny zostać zachowane.
2.2.4 Gospodarka turystyczna.
 Należy ograniczać presję turystyczną na obszary wrażliwe przyrodniczo, kulturowo
i krajobrazowo przez zapewnienie infrastruktury obsługi ruchu turystycznego
przeciwdziałającą dewastacji tych obszarów oraz ograniczyć intensywność
zagospodarowania stref przybrzeżnych jezior, w przypadku jezior rynnowych należy
zagospodarować tylko jedną stronę jeziora.
 Należy poprawić jakość i estetykę stref intensywnego zagospodarowania
turystycznego. W szczególności rejon jezior Wdzydzkich.
 Należy rozwijać turystykę krajoznawczą oraz świąteczno weekendową
i agroturystykę.
 Należy ograniczyć skutki najintensywniej wykorzystywanych obszarów rekreacyjnych
– w szczególności rejon jezior Wdzydzkich, należy w tym rejonie rozbudowywać
i modernizować infrastrukturę żeglarstwa i innych sportów wodnych oraz rozwijać
szlaki turystyki wodnej – rzeka Wierzyca.
 Przez obszar gminy przebiegają szlaki rowerowe: międzynarodowa nr 4 – Tysiąca
Jezior, międzyregionalna nr 12 – Trasa Zamków Polski Północnej oraz regionalne nr
16: Szlak „Naszyjnik Północy” i nr 130.
17
2.2.5 Komunikacja o znaczeniu ponadlokalnym.
 Przez obszar gminy przebiega korytarz transportowy korytarz kaszubski (Chojnice –
Kościerzyna – Lębork – Łeba) służący poprawie dostępności wewnątrz województwa.
 Przez obszar gminy przebiega droga krajowa nr 20 (Kościerzyna, Bytów, Miastko) –
przyjmuje się zasadność budowy obwodnicy miejscowości w ciągu tej drogi. Przez
obszar gminy przebiegają również drogi wojewódzkie nr: 214 ( klasyfikacja – droga
główna – ważna dla powiązań krajowych) i 221 ( droga zbiorcza). Droga krajowa jak i
drogi wojewódzkie to drogi o znaczeniu ponadregionalnym i regionalnym szczególnie
ważnym dla obsługi województwa pomorskiego.
 Przez obszar gminy Kościerzyna przebiega trasa kolejowa nr 211 na odcinku
Kościerzyna – Lipusz oraz nr 201 na odcinku Gdynia – Kościerzyna – stanowią one
główną rolę w powiązaniach regionalnych województwa.
 Rozwój kolejowego transportu zbiorowego na obszarze województwa obejmować
będzie kolej regionalną, której rozwój następować będzie w wyniku modernizacji
(przebudowa, budowa dodatkowych torów) lub rewitalizacji linii kolejowych
łączących obszar aglomeracji Trójmiasta z ośrodkami regionalnymi – Kościerzyna –
przewiduje się rewitalizację linii nr 201: Kościerzyna – Gdynia Główna oraz
odcinków linii nr 211 i 212 na odcinku Bytów – Lipusz – Kościerzyna (tzw.
Kaszubska Kolej Regionalna) – w oparciu o dworzec kolejowy m. inn w mieście
węzłowym Kościerzyna funkcjonować będzie integracja systemu transportu
zbiorowego.
2.2.6 Infrastruktura techniczna ponadlokalna.
w zakresie ochrony przed powodzią i regulacji stosunków wodnych:
 Należy wskazać sposoby ograniczania ilości wód opadowych i roztopowych
odprowadzanych do odbiorników (wody niewymagające oczyszczania należy
w możliwie najwyższym stopniu doprowadzać do wsiąkania w grunt, a wody
z dachów wtórnie wykorzystywać.
 Odprowadzenie wód opadowych do cieków i zbiorników należy stosować tylko
w przypadkach absolutnie koniecznych z uwzględnieniem opóźnienia i spowalniania
ich odpływu oraz oczyszczania);
 Należy ustalić rozwiązania przeciwdziałające nadmiernemu uszczelnianiu terenów
zurbanizowanych;
 Należy utrzymać i/lub odtwarzać naturalne obszary retencyjne (tereny zalewowe,
poldery, zbiorniki małej retencji itp.).
w zakresie zaopatrzenia w wodę:
 Należy uwzględniać i przestrzegać nakazy i zakazy określone w decyzjach
o ustanowieniu stref ochrony pośredniej ujęć wód podziemnych i powierzchniowych,
 Należy rozszerzać zasięg obsługi wodociągów do przyjętego w planie standardu 100%
korzystających przy równoczesnym wyposażaniu terenów w kanalizację sanitarną
zakończoną oczyszczalnią ścieków,
w zakresie odprowadzenia ścieków:
 Należy dążyć do wyposażenia w system kanalizacji sanitarnej zbiorczej zakończonej
oczyszczalnią ścieków szczególnie na obszarach wyznaczonych aglomeracji
ściekowych,
 W gminach wiejskich oraz w rolniczej przestrzeni produkcyjnej 75% mieszkańców
powinno mieć dostęp do zbiorczej kanalizacji zakończonej oczyszczalnią ścieków,
18
 Na obszarach cennych przyrodniczo (objętych prawnymi formami ochrony
przyrody) oraz na obszarach wrażliwych na zanieczyszczenia wód podziemnych
i powierzchniowych należy dążyć do objęcia kanalizacją sanitarną jak
największą liczbę mieszkańców.
w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną:
 Należy budować źródła energii odnawialnych, w tym systemowe elektrownie
wiatrowe przekazujące energię do krajowej sieci elektroenergetycznej,
z zachowaniem zasad lokalizacji wymienionych w planie.
 Należy rozbudowywać i modernizować linie 15 i 0,4kV szczególnie na terenach
wiejskich.
 Należy rozwijać odnawialne źródła energii wszędzie tam, gdzie pozwalają na to
warunki.
Przy określaniu lokalizacji elektrowni wiatrowych należy uwzględniać
uwarunkowania wynikające w szczególności z ich oddziaływania na:
 obszary objęte ochroną przyrody, w formie: parków narodowych i ich otulin,
rezerwatów przyrody, obszarów NATURA 2000, parków krajobrazowych i ich otulin,
obszarów
chronionego
krajobrazu,
pomników
przyrody,
stanowisk
dokumentacyjnych, użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych;
 projektowane obszary chronione, w tym wytypowane w ramach tworzenia
Europejskiej Sieci Obszarów Chronionych NATURA 2000;
 obszary tworzące osnowę ekologiczną województwa – korytarze ekologiczne;
 tereny położone w strefach ekspozycji obiektów dziedzictwa kulturowego: pomników
historii, cennych założeń urbanistycznych i ruralistycznych oraz założeń zamkowych,
parkowo-pałacowych i parkowo-dworskich;
 tereny w otoczeniu lotnisk wraz z polami wznoszenia i podejścia do lądowania.
Konieczne jest również uwzględnianie lokalizacji i sąsiedztwa:
 terenów zabudowy mieszkaniowej oraz aktywnego wypoczynku;
 dróg o nawierzchni utwardzonej i linii kolejowych;
 linii elektroenergetycznych;
 lasów oraz akwenów i cieków wodnych;
 pasów technicznych i ochronnych brzegów morskich;
 innych farm wiatrowych.
w zakresie zaopatrzenia w gaz i paliwa płynne:
 Należy przeprowadzić gazyfikację obszarów wiejskich – tam gdzie zostanie wykazana
opłacalność.
w zakresie zaopatrzenia ciepło:
 Dla rejonu energetycznego północno – centralnego (powiaty: pucki, lęborski, kartuski,
kościerski, wejherowski) należy zwiększyć udział odnawialnych źródeł energii (OZE)
w zaspokojeniu ogólnego zapotrzebowania na ciepło w województwie do wartości
50% w gminach wiejskich oraz obniżyć udział węgla w bilansie paliw do 39%.
2.2.7 Inne uwarunkowania.
W gminie Kościerzyna występują obszary problemowe – w tym obszary atrakcyjne
turystycznie dla których plan przewiduje:
19
 Przy zagospodarowaniu obrzeży zbiorników wodnych i otoczenia parków
krajobrazowych dążenie do właściwego ukierunkowania presji masowej turystyki,
odciążenia i ochrony najbardziej wrażliwych elementów środowiska.
 Ograniczenie przeznaczania terenów otwartych na cele nowej zabudowy
letniskowej, ukierunkowując jej ekspansję na adaptację niszczejącej zabudowy
wiejskiej.
 Tworzenie infrastruktury umożliwiającej zrównoważony rozwój turystyki.
2.3 Uwarunkowania i wnioski z uwarunkowań wynikające z pozostałych
dokumentów – planów i programów województwa pomorskiego.
Opracowano na podstawie informacji regionalnych przygotowanych przez Urząd Marszałkowski – wniosek do
zmiany Studium opartych m. in. na opracowaniach i dokumenty dokumentach:
2.3.1 Wieloletni Program Inwestycyjny Województwa Pomorskiego
2007–2013 - Uchwała Sejmiku Województwa Pomorskiego nr
683/XXIX/08 z dnia 29 listopada 2008 r.
W stosunku do całego województwa przewiduje budowę infrastruktury szerokopasmowej
regionalnej sieci informacyjnej "Pomorska Sieć Szerokopasmowa " oraz wprowadzenie
zintegrowanego systemu Informacji Turystycznej Województwa Pomorskiego. Poza tym dla
gminy Kościerzyna w miejscowości Wdzydze przewiduje budowę sektora wejściowego
muzeum we Wdzydzach na bazie odbudowy XVIII w. karczmy z Rumi (inwestycja
zrealizowana).
2.3.2 „Strategia rozwoju województwa pomorskiego” - Uchwała nr
458/XXII/12 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 24
września 2012 roku w sprawie przyjęcia Strategii Rozwoju
Województwa Pomorskiego 2020.
Cel operacyjny 1.1. - Wysoka efektywność przedsiębiorstw - Pozyskiwanie inwestycji
zewnętrznych - Obszar Metropolitalny Trójmiasta oraz gminy położone wzdłuż infrastruktury
regionalnych korytarzy transportowych.
Cel operacyjny 1.3. - Unikatowa oferta turystyczna i kulturalna – Rozwój sieciowych
i kompleksowych produktów turystycznych - Obszary o wysokim potencjale turystycznorekreacyjnym środowiska przyrodniczego i kulturowego (do takich obszarów można zaliczyć
gminę Wiejską Kościerzyna. W obszarach tych ważnym, oczekiwanym efektem jest
wykorzystanie w sposób racjonalny, efektywny i zrównoważony unikatowych walorów
naturalnych, kulturalnych i dziedzictwa kulturowego, w tym kulinarnych. We wskaźnikach
zakłada się do 2020 roku średnioroczny wzrost o 3% liczby turystów korzystających
z noclegów poza sezonem turystycznym.
Samorządu Województwa Pomorskiego zobowiązuje się do Rozwój regionalnych sieciowych
produktów turystycznych obejmujących m.in. małe porty, morskie, mariny, szlaki rowerowe
i kajakowe oraz śródlądowe drogi wodne, a także unikatowe dziedzictwo regionalne i ofertę
kulturalną.
Cel operacyjny 2.2. - Wysoki poziom kapitału społecznego - Kompleksowa rewitalizacja
i rozwój przestrzeni publicznych.
Cel operacyjny 2.4. - Lepszy dostęp do usług zdrowotnych - Poprawa dostępu do wysokiej
jakości specjalistycznych usług zdrowotnych w zakresie chorób cywilizacyjnych - Obszar
20
Metropolitalny Trójmiasta, w szczególności Gdańsk, Gdynia i Sopot oraz Słupsk, Ustka,
Chojnice, Kwidzyn, Malbork, Starogard, Gdański, Lębork, Kościerzyna i Bytów.
Cel operacyjny 3.1. - Sprawny system transportowy - Modernizacja infrastruktury wiążącej
węzły multimodalne z układem transportowym regionu - Gminy położone w zasięgu
infrastruktury regionalnych korytarzy transportowych wg Planu zagospodarowania
przestrzennego województwa pomorskiego, kumulujących główne ponadregionalne
powiązania transportowe ( gmina Kościerzyna).
W związku z realizacją celu oczekuje się od władz centralnych włączenia dróg wojewódzkich
nr 235 i 214 (odcinek Kościerzyna-Łeba), Obwodnicy Północnej Aglomeracji Trójmiasta
i Trasy Kwiatkowskiego do sieci dróg krajowych oraz budowa obwodnicy Kościerzyny w
ciągu drogi nr 20 a także modernizacja kluczowych linii kolejowych: nr 131 (TczewChorzów), nr 201 (Gdynia-Nowa Wieś Wielka), nr 202 (Gdańsk-Stargard Szczeciński) i nr
203 (Tczew-Kostrzyn).
Cel operacyjny 3.2. - Bezpieczeństwo i efektywność energetyczna - Wsparcie przedsięwzięć
z zakresu efektywności energetycznej i z zakresu wykorzystania odnawialnych źródeł energii.
Cel operacyjny 3.3. - Dobry stan środowiska - Rozwój systemów odbioru i oczyszczania
ścieków komunalnych oraz wód opadowych i roztopowych – tendencja do 2020 – 100%,
Ograniczanie zagrożeń powodziowych (Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi
wyznaczone we wstępnej ocenie ryzyka powodziowego oraz obszary wyznaczone na mapach
zagrożenia powodziowego), Zachowanie walorów przyrody i poprawa spójności
przyrodniczej (Obszary objęte prawnymi formami ochrony przyrody oraz obszary wpisujące
się w strukturę korytarzy ekologicznych wg Planu zagospodarowania przestrzennego
województwa pomorskiego).
Samorząd Województwa Pomorskiego zobowiązuje się do przyjęcia planów ochrony dla
wszystkich parków krajobrazowych położonych na terenie województwa pomorskiego.
2.3.3 Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego
2007–2013.
Przewiduje rewitalizację i modernizację tzw. „Kościerskiego Korytarza Kolejowego” Kościerzyna – Gdynia, na który składają się następujące odcinki: odcinek linii kolejowej nr
201 Kościerzyna – Gdańsk Osowa od km 137,0 do km 188,3 oraz odcinek linii kolejowej nr
201 Gdańsk Osowa – Gdynia Główna od km 188,3 do km 204,3.
Program zakłada również budowę Centrów Informacji Turystycznej – Bramy Kaszubskiego
Pierścienia - budowa infrastruktury zapewniającej poprawę jakości usług informacji
turystycznej i umożliwiającej promocję wyrobów regionalnych, a także stworzenie
technicznych i organizacyjnych podstaw dla wykreowania i wypromowania kompleksowej
oferty turystycznej opartej o przyrodnicze i kulturowe zasoby Kaszub – dla powiatów:
lęborskiego, chojnickiego, bytowskiego, kartuskiego, i kościerskiego – odpowiedzialne za
realizację jest Stowarzyszenie Turystyczne „Kaszuby” – Lokalna Organizacja Turystyczna.
2.4 Uwarunkowania i wnioski wynikające z polityki przestrzennej w gminach
sąsiednich
W opracowanej zmianie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy miejskiej Kościerzyna (2014r.), w przyjętej polityce przestrzennej
miasta, są plany na przedsięwzięcia, które będą miały wpływ na przyległe do granic miasta
tereny gminy wiejskiej Kościerzyna. Do najważniejszych planów - oddziałujących na gminę
wiejską Kościerzyna należą:
21



dalekosiężne plany miasta odnośnie uzyskania dla miasta bądź jego części statusu
Uzdrowiska – postulowane przez miasto jest utworzenie stref uzdrowiskowych
w porozumieniu z gminą wiejską, w obszarze obrębu Rybaki, w jego północno –
zachodniej części, w kierunku ośrodka wypoczynkowego w miejscowości Garczyn.
miasto rozważa możliwości obejścia miasta – w ciągu drogi 214 – w studium przyjętych
jest kilka możliwości – wariantów – w tym jeden preferowany. Proponowane warianty
obejścia przebiegają między innymi przez obręby geodezyjne Kościerska Huta oraz
Kościerzyna Wybudowanie.
we wschodniej części miasta, przy granicy administracyjnej z obrębem geodezyjnym
Nowy Klincz – miasto, w Studium wyznaczyło nowe, duże powierzchniowo, tereny
inwestycyjne z przeznaczeniem pod zabudowę produkcyjną. W porozumieniu z gminą
wiejską Kościerzyna, przy poszerzeniu tych terenów w obszar obrębu Nowy Klincz,
możliwe jest utworzenie strefy produkcyjno przemysłowej.
Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania pozostałych gmin sąsiadujących z gminą
wiejską Kościerzyna, w przewadze były uchwalane jeszcze przed 2003 rokiem, a więc
według nieobowiązującej już ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. Nie mniej jednak
ich ustalenia są nadal aktualne i wiążące do czasu zmiany tych dokumentów.
Do ważniejszych ustaleń gmin sąsiednich, mających wpływ na gminę wiejską Kościerzyna
można zaliczyć wyznaczone tereny lokalizacji elektrowni wiatrowych przy granicy z obrębem
Kłobuczyno oraz Wielki Klincz, w gminie Nowa Karczma.
2.5 Uwarunkowania i wnioski wynikające z lokalnych planów i programów
gminy Kościerzyna.
Plan Rozwoju Lokalnego gminy Kościerzyna w aspekcie planowanych rozwiązań przestrzennych, mających
wpływ na formułowanie kierunków zagospodarowania przestrzennego, zakłada:
w ramach realizacji planu gospodarki ściekowej:
 budowę sieci kanalizacyjnej we wszystkich miejscowościach gminy w których jest to
ekonomicznie uzasadnione tj: Skorzewo, Kościerzyna Wybudowanie, Kościerska Huta,
Kaliska, Nowa Wieś, Dobrogoszcz, Nowy Klincz, Mały Klincz, Dębogóry, Niedamowo,
Wielki Podleś, Korne,
 budowę przydomowych oczyszczalni ścieków w takich miejscowościach jak:
Częstkowo, Wieprznica, Owśnice, Rybaki, Szarlota, Szenajda, tereny w zabudowie
rozproszonej,
 budowę i modernizacja wiejskich oczyszczalni ścieków w miejscowościach: Wielki
Klincz, Łubiana, Wąglikowice,
 budowę i modernizację zakładowych oczyszczalni ścieków,
 sukcesywną likwidację lokalnych zbiorników bezodpływowych i przyłączenie do sieci
kanalizacyjnej,
w ramach realizacji gospodarki rolnej:
 zwiększenie areału gruntów przeznaczonych pod produkcję biomasy.
w ramach realizacji programu zwiększenia lesistości:
 wsparcie instytucjonalne zalesiania gruntów rolnych,
 zalesianie gruntów zdegradowanych,
 przygotowanie planów zagospodarowania przestrzennego gminy do potrzeb
zalesieniowych,
22
w ramach zadrzewień i terenów zieleni:
 zwiększenie powierzchni zadrzewień oraz zaplanowanie w planie zagospodarowania
przestrzennego gminy terenów pod zadrzewienia,
w ramach programu gospodarki odpadami:
 budowę Zakładu Segregacji Odpadów Zmieszanych w Gostomiu,
w ramach ochrony powietrza:
 wsparcie budowy infrastruktury rowerowej: budowa nowych tras rowerowych,
 przebudowa drogi krajowej na dwujezdniową w celu upłynnienia ruchu samochodów,
 zwiększenie wielkości zadrzewień przyzakładowych,
w ramach ochrony i rozwoju obszarów chronionych:
 utworzenie szlaku kajakowego „Wda”,
 ustanawianie zakazów na terenach ochronnych, które będą chronić tereny
jednocześnie nie będą ograniczać prowadzonej gospodarki,
 podjęcie próby objęcia ochroną rezerwatową wybranych obszarów,
w ramach ochrony flory i fauny:
 podjęcie prób objęcia ochroną w formie użytku ekologicznego wybranych obszarów
oraz pomników przyrody wybranych obiektów,
 budowę przejść dla zwierząt przez trasy komunikacyjne,
w ramach gospodarki rybackiej:
 zapobieganie przegradzaniu rzek stałymi budowlami piętrzącymi poprzez budowę
przepławek dla ryb,
w ramach ochrony gruntów rolnych:
 objęcie zalesieniem gruntów rolnych o niskiej przydatności produkcyjnej,
 objęcie zalesieniem gruntów narażonych na erozję wodną i wietrzną,
 ograniczenie dalszego przeznaczania gruntów rolnych pod zabudowę letniskową
i mieszkalną,
 maksymalne wykorzystanie terenów już przeznaczonych pod budownictwo,
 niedopuszczenie do realizacji zabudowy rozproszonej;
w ramach realizacji programu ochrony lasów:
 racjonalne przeznaczenie gruntów leśnych na cele nieleśne,
 rekultywacja terenów pokopalnianych wyłącznie w kierunku leśnym,
 zakaz przeznaczania gruntów leśnych pod budownictwo,
w ramach realizacji programu ochrony kopalin:
 uwzględnienie w studium uwarunkowań i planów zagospodarowania przestrzennego
wszystkich znaczących złóż w granicach ich udokumentowania,
 rekultywację terenów poeksploatacyjnych, głównie w kierunku wodno – leśnym,
w ramach wykorzystania odnawialnych źródeł energii:
 uwzględnienie uwarunkowań przyrodniczo-krajobrazowych przy lokalizacji form
energetyki odnawialnej,
 budowa instalacji wykorzystujących energię odnawialną.
23
Gmina Kościerzyna ma wysoki potencjał rekreacyjny jednakże, mimo ogromnego znaczenia
turystyki dla rozwoju gospodarki lokalnej, nie należy przeznaczać nowych terenów pod
budownictwo letniskowe indywidualne poza terenami istniejącymi w już uchwalonych
planach przestrzennych.
Obowiązujące plany przestrzenne nie powinny być zmieniane w celu dalszego
przeznaczenia terenów rolnych pod budownictwo letniskowe i mieszkaniowe, aż do
czasu zabudowy terenów już przeznaczonych i co istotne pełnego skanalizowania
i wybudowania infrastruktury drogowej.
Większość założeń Wieloletniego Planu Inwestycyjnego Gminy Kościerzyna na lata 20072013 do chwili sporządzania aktualizacji dokumentu studium została już zrealizowana. Na
rok 2013 plan przewiduje następujące inwestycje:
 Ochrona środowiska Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego poprzez kompleksową
rozbudowę systemu kanalizacji i oczyszczalni ścieków na obszarze zlewni rzeki Wdy
i Wierzycy w tzw. aglomeracji Wielki Klincz, Łubiana i Wdzydze (rozłożone na lata
2007 – 2013);
 Rekultywacja I i II kwatery składowiska w Gostomiu;
 Budowa 8 boisk sportowych z zapleczem ( rozłożone na lata 2007-2013);
 Realizacja Programu Aktywizacji Wsi Kościerskiej ( rozłożone na lata 2007-2013);
 Wymiana sprzętu informatycznego w 12 punktach publicznego dostępu do Internetu;
 Realizacja Programu Małej Retencji na obszarze Powiatu Kościerskiego;
 Sportowy Ośrodek Rehabilitacyjny w Łubianie – Basen pływacki.
Z powodu zakończenia perspektywy czasowej należy uaktualnić dokument.
Założenia Programu Ochrony Środowiska oraz Planu Gospodarki Odpadami Gminy
Kościerzyna na lata 2004 – 2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008 – 2011,
w chwili sporządzania dokumentu studium są już nieaktualne gdyż nie obejmują późniejszej
perspektywy czasowej – należy przeprowadzić aktualizację tych dokumentów.
2.6 Uwarunkowania wynikające z dotychczasowego
zagospodarowania i uzbrojenia terenu
przeznaczenia,
2.6.1 Użytkowanie i zagospodarowanie terenu gminy.
Lokalizacja gminy Kościerzyna
Gmina Kościerzyna to gmina wiejska położona w województwie pomorskim, w powiecie
kościerskim.
W skład gminy wchodzi 35 sołectw: Czarlina, Częstkowo, Dębogóry, Dobrogoszcz,
Gostomie, Grzybowo, Juszki, Kaliska Kościerskie, Kłobuczyno, Korne, Kościerska Huta,
Kościerzyna-Wybudowanie, Loryniec, Łubiana, Małe Stawiska, Mały Klincz, Mały Podleś,
Niedamowo, Nowa Kiszewa, Nowa Wieś Kościerska, Nowy Klincz, Nowy Podleś, Puc,
Rotembark, Sarnowy, Skorzewo, Stawiska, Sycowa Huta, Szarlota, Wąglikowice, Wdzydze,
Wielki Klincz, Wielki Podleś, Wieprznica, Zielenin.
Gmina Kościerzyna została powołana uchwałą Rady Ministrów 1 stycznia 1992 r. Gmina
Kościerzyna jest największą gminą powiatu kościerskiego. Położona jest na terenie Szwajcarii
Kaszubskiej i Borów Tucholskich. W gminie krzyżują się: szlaki komunikacyjne: drogi relacji
Gdańsk, Gdynia – Chojnice, Toruń – Słupsk oraz linie kolejowe: Gdynia – Bydgoszcz,
Gdynia – Chojnice. Gospodarka ma charakter rolniczo – turystyczny. Ze względu na swoje
24
położenie gmina Kościerzyna uznawana jest za jeden z najpiękniejszych i najbardziej
atrakcyjnych turystycznie regionów Polski.
Skrócony rys historyczny.
Pierwsze ślady osadnictwa na terenie gminy Kościerzyna pochodzą z epoki brązu (1800-750
lat p.n.e.) jednak rozwój osadnictwa, z uwagi na słabe warunki agroekologiczne, postępował
stosunkowo wolno. W związku z tym osadnictwo rozwijało się głównie na wschód i północ
od Kościerzyny, gdzie ziemie były lepsze. Do najstarszych miejscowości można zaliczyć
Skorzewo, Kłobuczyno i Gostomie – wzmianki o tych miejscowościach pochodzą z XIII w.
Wśród osad, które powstały do XVI w. dominowała własność szlachecka, niejednokrotnie
rozdrobniona. Większe majątki przetrwały w okolicach obecnego Wielkiego Klincza,
Niedamowa, Wielkiego Podlesia i Puca – towarzyszyły im liczne pomniejsze folwarki i wsie
szlacheckie. Od XVI w. osadnictwo zaczęło coraz silniej wkraczać na tereny zalesione
w postaci licznych pieców smolnych i hut, wokół których powstawały małe osady rolnicze
( Sycowa Huta, Grzybowo, Szenajda, Juszki, Lizaki) Małe osady często powstawały też nad
jeziorami – wykształciły się z sezonowych osad rybackich. (Czarlina, Rybaki, Wdzydze).
Czynnikiem sprzyjającym zakładaniu osad były też przeprawy na biegnących przez puszcze
szlakach komunikacyjnych (Loryniec) oraz warunki dla przemysłu opartego na napędzie
wody ( Wieprznica, Korne, Grzybowski Młyn). Na całym obszarze gminy występuje ponadto
charakterystyczna dla poparcelacyjnego rozwoju osadnictwa w II poł. XIX w i początku XX
w. zabudowa rozproszona. Samotnicze zagrody związane z rozłogiem pól stanowią ważny
element kulturowego krajobrazu otwartego. Do połowy XX w. w gminie dominowało
budownictwo drewniane, które w latach 60-tych i następnych zaczęło ulegać gwałtownej
wymianie na budownictwo murowane. Z początku posługiwano się tradycyjną formę, jednak
później zaczęły pojawiać się obiekty dysharmonijne (z płaskimi dachami, a obecnie na
nieproporcjonalnie wysokiej podmurówce).
Tabela 1. Użytkowanie terenu wg ewidencji gruntów (2011r.)
l.p
Użytkowanie terenu
Szczegółowe użytkowanie terenu
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
użytki rolne
grunty
leśne
oraz
zadrzewienia
i
zakrzewienia
grunty zabudowane i
zurbanizowane
grunty pod wodami
grunty orne
sady
łąki trwałe
pastwiska trwałe
grunty rolne zabudowane
grunty pod stawami
grunty pod rowami
razem
lasy
grunty zadrzewione i zakrzewione
razem
tereny mieszkaniowe
tereny przemysłowe
inne tereny zabudowane
zurbanizowane tereny niezabudowane
tereny rekreacyjno - wypoczynkowe
tereny komunikacyjne – drogi
tereny komunikacyjne – tereny kolejowe
inne
użytki kopalne
razem
morskimi wewnętrznymi
powierzchniowymi płynącymi
pow.
w
ewidencyjna
9202,71
40,81
992,11
1167,12
327,06
7,99
33,97
11771,79
14897,78
24,99
14922,78
199,90
57,30
96,57
70,62
165,50
701,75
99,35
0,01
83,24
1474,27
0,00
1479,92
(ha)
-
25
24
25
26
27
28
29
powierzchniowymi stojącymi
razem
398,55
1878,47
41,45
811,92
17,87
30918,56
użytki ekologiczne
nieużytki
tereny różne
razem
Według przeprowadzonej w maju 2012 inwentaryzacji w
można wyróżnić następujące obszary zainwestowane:
obszarze gminy Kościerzyna
1. zabudowania i zainwestowania zwartych jednostek osadniczych – w skład których
wchodzi istniejąca zabudowa zagrodowa poszczególnych wsi wraz z zabudową
mieszkaniową uzupełniającą tą strukturę, zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna,
usługowo mieszkaniowa oraz usługowa w tym tereny szkół, kościołów, hal
sportowych a także innych drobniejszych usług oraz zieleń towarzysząca w postaci
zieleni urządzonej, boisk sportowych w obszarze zwartej zabudowy miejscowości.
2. zabudowania nowych zespołów/jednostek zabudowy jednorodzinnej z usługami
towarzyszącymi – to tereny z ewidentnie wyróżniającą się nową strukturą
mieszkaniową – zabudowy jednorodzinnej oraz z obiektami mieszkaniowo
rekreacyjnymi jak również drobne usługi uzupełniające w przewadze znajdujące się
w obiektach mieszkaniowych.
3. zabudowania zakładów produkcyjnych tereny istniejących obiektów
produkcyjnych, przemysłowych, składów i magazynów oraz ferm zwierząt
hodowlanych – przede wszystkim fermy drobiu.
Do większych zakładów produkcyjnych przede wszystkim można zaliczyć przedsiębiorstwa:

Zakład Porcelany Stołowej LUBIANA S.A – produkcja porcelany we wsi Łubiana,
jedyny zakład w powiecie kościerskim zatrudniający powyżej 1000 osób;

Kościerskie Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe UNIBUD – obróbka materiałów
pochodzenia drzewnego w Wielkim Klinczu;

UNITRADE Sp. z o.o. – zakład produkcji ścierniw we wsi Łubiana;

LIMKO Sp. z o.o. – zakład produkcji kalki ceramicznej we wsi Łubiana;

PETROLINVEST Gdynia Sp. z o.o. –rozlewnia gazu płynnego, we wsi Łubiana;

SKANSKA S.A. – zakład produkcji kruszyw we wsi Gostomie (wykorzystuje złoże
kruszywa naturalnego „Gostomie II”);

Przedsiębiorstwo Budownictwa Elektroenergetycznego ELBUD Gdańsk S.A –wytwórnia
prefabrykatów żelbetowych we wsi Owśnice;

„EL-TYNK” – zakład budowlany we wsi Dobrogoszcz.
4. tereny wydobycia kruszyw naturalnych – obszary obecnego wydobycia kruszyw.
5. zabudowania rekreacyjne
- w skład których wchodzą obiekty letniskowe
indywidualne, tereny ośrodków wypoczynkowych i wczasowych, hoteli, moteli,
pensjonatów oraz obiektów agroturystycznych w kompleksach wypoczynkowych.
6. zabudowa zagrodowa rozproszona – w skład której wchodzą obiekty o dominującej
funkcji zabudowy zagrodowej – siedlisk rolniczych w części z uzupełniającą funkcja
agroturystyczną.
26
Struktura powierzchniowa pokrycia gminy poszczególnymi wyodrębnionymi terenami
(sporządzona na podstawie inwentaryzacji przeniesionej na mapę – Uwarunkowania),
przedstawia się następująco:
Tabela 2. Użytkowanie terenów.
Przeznaczenie terenu
tereny zwartych jednostek
osadniczych
tereny nowych zespołów zabudowy
mieszkaniowej z usługami
towarzyszącymi
tereny zabudowy rekreacyjnej
tereny zakładów produkcyjnych
tereny wydobycia kruszyw
naturalnych
tereny zabudowy zagrodowej
teren Muzeum - Wdzydze
RAZEM
Powierzchnia zabudowy (około)
415,7 ha
% ogólnej
powierzchni
gminy
1,34%
239 ha
0,77%
350,7 ha
156,5 ha
162 ha
1,13%
0,5%
0,52%
130 ha
14,5 ha
1468 ha
0,41%
0,03%
4,7%
Powierzchnia Gminy Kościerzyna zajmuje ok. 30 989 ha.
Tabela 3. Podstawowe przeznaczenie terenu
PRZEZNACZENIE TERENU
POW. LASÓW
POW. WÓD
TERENY ZABUDOWANE I ZAINWESTOWANE
POW. GRUNTÓW ORNYCH
POWIERZCHNIA(HA)
17 000
1 800
1 468
10 721
% POW GMINY
55%
6%
4,7 %
34,3%
Tereny zabudowane i zainwestowane w tym także obszary przeznaczone pod wydobycie
kruszywa naturalnego zajmują ok. 4,7% powierzchni całej gminy.
Powierzchnia gminy wynosi ok. 30 989 ha z czego lasy i jeziora stanowią ok. 61%
(wyróżnione jako tereny bezinwestycyjne). Powierzchnia gminy z wyłączeniem terenów tzw.
bezinwestycyjnych t.j lasów i wód powierzchniowych wynosi 12 189 ha. Można więc
wyliczyć, iż na powierzchni 12 189 ha łączna powierzchnia pokryta terenami już
zainwestowanymi to ok. 1 468 ha, co stanowi ok. 12% powierzchni gminy z wyłączeniem
terenów bezinwestycyjnych do których należą lasy i wody powierzchniowe.
2.6.2 Struktura demograficzna.
Według Urzędu Gminy Kościerzyna na terenie gminy w dniu 23.04.2012 r. zameldowanych
na pobyt stały było 14741 mieszkańców a na pobyt czasowy 282 osoby. Z 35 sołectw 24 to
sołectwa małe do 400 osób. Ludność zamieszkująca w nich stanowi blisko 1/3 mieszkańców
gminy. W 3 największych sołectwach; w Wielkim Klinczu, Łubianie i Skorzewie zamieszkuje
łącznie 40% ludności gminy. Reszta to sołectwa od 400 do 800 mieszkańców.
Tabela 4. Struktura demograficzna poszczególnych sołectw.
Lp
1.
Sołectwo
Czarlina
Miejscowości w
sołectwie
Liczba
mieszkańców w
miejscowości
Czarlina
47
Czarlina Osada
18
Liczba
mieszkańców w
sołectwie
118
27
2.
Częstkowo
Skoczkowo
53
Częstkowo
71
71
Fingrowa Huta
40
40
Ludwikowo
34
34
3.
Dębogóry
Dębogóry
149
149
4.
Dobrogoszcz
Dobrogoszcz
201
201
5.
Gostomie
Gostomie
177
177
6.
Grzybowo
Grzybowo
179
7.
Juszki
8.
Grzybowski Młyn
Debrzyno
37
8
216
120
Juszki
112
Kaliska Kościerskie
Kaliska Kościerskie
415
415
9.
Kłobuczyno
Kłobuczyno
577
577
10.
Korne
Korne
484
484
11.
Kościerska Huta
Kościerzyna
Wybudowanie
Kościerska Huta
Kościerzyna
Wybudowanie
Loryniec
394
394
544
544
12.
13.
Loryniec
Szludron
Wawrzynowo
14.
Łubiana
Łubiana
15.
Małe Stawiska
Małe Stawiska
16.
Mały Podleś
17.
128
5
168
35
2219
2219
51
51
Mały Podleś
128
128
Mały Klincz
Mały Klincz
412
412
18.
Niedamowo
Niedamowo
439
439
19.
Nowa Kiszewa
Nowa Wieś
Kościerska
Nowy Klincz
217
217
333
333
21.
Nowa Kiszewa
Nowa Wieś
Kościerska
Nowy Klincz
751
751
22.
Nowy Podleś
Nowy Podleś
108
108
23.
Puc
24.
20.
Dąbrówka
38
199
Puc
161
Rotembark
Rotembark
170
170
25.
Sarnowy
Sarnowy
225
225
26.
Skorzewo
Skorzewo
1521
1521
27.
Stawiska
Stawiska
265
Szenajda
74
28.
Sycowa Huta
Lizaki
76
29.
Szarlota
Sycowa Huta
100
Stare Nadleśnictwo
70
Rybaki
54
339
176
209
28
Wierzysko
Leśnictwo
Szarlota
30.
Wąglikowice
3
82
Wąglikowice
Gołuń
31.
Wdzydze
508
508
30
Kruszyna
7
Wdzydze
184
Zabrody
16
237
32.
Wielki Klincz
Wielki Klincz
2169
2169
33.
Wielki Podleś
Wielki Podleś
288
288
34.
35.
Wieprznica
Zielenin
Garczyn
3
Owśnice
65
Wieprznica
49
Będominek
51
Kula Młyn
7
Zielenin
117
217
159
Struktura sieci osadniczej w gminie Kościerzyna w zależności od liczby
ludności
Sołectwa do 400
osób 32%
Sołectwa powyżej
1500 osób 40%
Sołectwa do 800
osób 28%
2.6.3 Charakterystyka zagospodarowania poszczególnych miejscowości
gminy.
01. OBRĘB Czarlina
Obręb położony w południowo zachodnim krańcu gminy, na terenie Wdzydzkiego Parku
Krajobrazowego, nad jeziorem Jelenie. Przez obszar obrębu przepływa rzeka Wda, będąca
szlakiem spływów kajakowych. Przez obszar przebiega czerwony Szlak Kaszubski.
W obszarze obrębu można wyróżnić trzy miejscowości:
Czarlina – zabudowa
miejscowości jest zlokalizowana po wschodniej stronie drogi gminnej – głównie jest to
zabudowa mieszkaniowa oraz zagrodowa. Miejscowość posiada bazę rekreacyjną
w postaci obiektów agroturystycznych oraz Ośrodek Szkoleniowo-Rekreacyjny Gdańskiej
Stoczni „Remontowa” im. J.Piłsudskiego zlokalizowany na południe od zabudowań wsi –
nad jeziorem Radolne; Czarlina Osada i Skoczkowo – miejscowość położona przy
29
drodze z Wąglikowic do Wdzydz Kiszewskich, na Szlaku Kaszubskim. Na południe od
miejscowości leży jezioro Jelenie. Zabudowania samej miejscowości to kilka domów
jednorodzinnych oraz zagród. Pomiędzy zabudową miejscowości a jeziorem Jelenie, na
południe od drogi gminnej, znajdują się tereny zabudowy letniskowej oraz rekreacyjnej.
02. OBRĘB Częstkowo
Obręb położony w południowej części gminy. W obrębie, przy jego wschodniej granicy
płynie rzeka Rokownica oraz jest zlokalizowane jezioro Wieprznickie. W obszarze obrębu
występuje nieliczna zabudowa mieszkaniowa oraz zagrodowa – skupiona głównie
w miejscowości Częstkowo – po obu stronach drogi gminnej oraz w miejscowości
Ludwikowo. W obszarze obrębu, przy granicy z obrębem Gostomie, znajduję się tereny
złoża kruszyw naturalnych. W miejscowości Fingrowa Huta znajdują się kompleksy
zabudowy letniskowej i rekreacyjnej – w pobliżu jeziora Wieprznickiego.
03. OBRĘB Dębogóry
Obręb położony w południowo – wschodniej części gminy, częściowo ( południowozachodnia część obrębu) w Obszarze Chronionego Krajobrazu Doliny Wierzycy. Przez
środkową część obrębu, z północy na południe oraz ze wschodu na zachód przebiegają
drogi powiatowe. W rejonie skrzyżowania tych dróg znajduje się miejscowość Dębogóry
z zabudową mieszkaniową oraz zagrodową zlokalizowaną o obu stronach tych dróg. Na
południe od zabudowań wsi znajduje się jezioro Przywidz. W pobliżu wsi (skrzyżowanie
z drogą wojewódzką 214 Kościerzyna-Warlubie) znajduje się nagrobek siedmiu
Żydówek, które zginęły w czasie marszu ewakuacyjnego Marszu śmierci w lutym 1945 r.
W południowo wschodnim krańcu obrębu znajdują się tereny przemysłowo –
produkcyjne.
04. OBRĘB Dobrogoszcz
Obręb położony w południowo – wschodniej części gminy. Zabudowa wsi Dobrogoszcz
jest zlokalizowana po obu stronach, przebiegających przez nią dróg gminnych. Jest to
zabudowa o szerokim wachlarzu funkcji – zabudowa produkcyjno – przemysłowa – na
zachodzie, mieszkaniowa oraz zagrodowa w centrum miejscowości oraz na zachód
zabudowa mieszkaniowa, pensjonatowa, letniskowa indywidualna oraz tereny
rekreacyjne. W miejscowości znajdują się obiekty agroturystyczne oraz usługi
podstawowe – sklepy – głównie spożywczo – przemysłowe. W obrębie znajduje się
również duży zakład przemysłowy - EL-TYNK” – zakład budowlany. W miejscowości
obserwuje się silną ekspansję zabudowy północnego i wschodniego brzegu jeziora
Dobrogoszcz.
05. OBRĘB Gostomie
Obręb położony w północno – zachodnim krańcu gminy. W obrębie występuje duża
obszarowo ilość terenów złoża kruszyw naturalnych – część z tych terenów jest obecnie
w trakcie wydobycia. Na terenie obrębu znajduje się zakład produkcji kruszyw SKANSKA S.A. (wykorzystuje złoże kruszywa naturalnego „Gostomie II”); Przy granicy
z obrębem Częstkowo jest zlokalizowane składowisko odpadów komunalnych.
Zabudowania wsi Gostomie rozciągają się głównie wzdłuż drogi powiatowej – jest to
zabudowa w przewadze mieszkaniowa oraz zagrodowa z nielicznymi terenami
produkcyjnymi oraz usługowymi. W miejscowości znajduje się Kościół Podwyższenia
Krzyża Świętego – filia parafii w Stężycy, siedziba ochotniczej straży pożarnej oraz
usługi podstawowe – sklepy spożywczo – przemysłowe. W południowej części obrębu,
nad jeziorem Borowe, oraz przy zachodniej granicy w obszarze i sąsiedztwie
Gowidlińskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu znajdują się kompleksy zabudowy
30
letniskowej indywidualnej oraz tereny rekreacyjne.
06. OBRĘB Grzybowo
Obręb położony w zachodniej części gminy na północnych obrzeżach Wdzydzkiego
Parku Krajobrazowego, prawie w całości w obszarze Lipuskiego Obszaru Chronionego
Krajobrazu nad rzeką Trzebiochą. W południowej części obrębu przeważają duże
kompleksy leśne Zabudowa letniskowa oraz rekreacyjna obrębu skupia się głównie
wzdłuż brzegów jezior Żołdowo i Sominko. W obrębie znajdują się dwie miejscowości:
Grzybowo – skupia zwartą zabudowę wsi – zabudowę mieszkaniową, mieszkaniową
z drobnymi usługami oraz zagrodową, zlokalizowana głównie na zachód od drogi
powiatowej. Na wschód od drogi powiatowej, w rejonie miejscowości, zlokalizowane są
obszary złóż kruszyw naturalnych – część z nich jest eksploatowana a część poddana
rekultywacji. W miejscowości znajdują się usługi podstawowe – sklepy oraz prowadzona
jest działalność agroturystyczna. Drugą miejscowością jest Grzybowski Młyn –
w obszarze zwartej zabudowy znajduje się jedynie kilka domów mieszkalnych.
07. OBRĘB Juszki
Obręb położony w południowej części gminy, na terenie Wdzydzkiego Parku
Krajobrazowego. W obrębie znajdują się dwa jeziora: Mieliste i Długie. Nad jeziorem
Długie, od południa znajduje się kompleks zabudowy letniskowej i tereny rekreacyjne.
W obrębie przeważają duże kompleksy leśne otaczające dookoła zabudowania
miejscowości Juszki. Na południu znajduje się otoczone lasami jezioro Strupino.
Okoliczne lasy i liczne jeziora nadają miejscowości Juszki charakter oazy spokoju
o szczególnych walorach rekreacyjno-turystycznych. Juszki, dzięki swojej zabudowie
z XIX
i
początku XX wieku
jak
również
zachowanemu
oryginalnemu
porządkowi ruralistycznemu, uzyskały status zabytku architektonicznego. Miejscowość
znajduje się na turystycznym zielonym Szlaku Kamiennych Kręgów. Zabudowa
miejscowości to w przewadze domy jednorodzinne oraz zabudowa zagrodowa skupiona
przy przecięciu dróg gminnych. W obszarze obrębu jest jeszcze jedna miejscowość –
Debrzyno, w którym znajduje się Ośrodek wczasowo-wypoczynkowy „Debrzyno”.
08. OBRĘB Kaliska Kościerskie
Obręb znajduje się w północnej części gminy. Północną część obrębu porastają duże
połacie leśne. Z północnego wschodu na południowy zachód przecina go droga krajowa nr
20 Stargard Szczeciński - Szczecinek - Gdynia. Na południe od miejscowości znajduje się
jezioro Dobrogoszcz. Wzdłuż drogi krajowej planowany jest rozwój zabudowy
produkcyjnej. Zabudowa mieszkaniowa oraz mieszkaniowo – usługowa miejscowości
Kaliska Kościerskie skupia się po obu stronach drogi krajowej z przewagą terenów
zabudowanych na południe od tej drogi. W miejscowości znajduje się: Szkoła
Podstawowa w Kaliskach (obwód szkolny obejmuje: Kaliska, Nowa Wieś, Dobrogoszcz,
Kościerska Huta); kwatery agroturystyczne, siedziba ochotniczej straży pożarnej oraz
usługi podstawowe – sklepy.
09. OBRĘB Kłobuczyno
Najdalej na północ wysunięty obręb gminy Kościerzyna, położony u podnóży Wzgórz
Szymbarskich z ich najwyższym wzniesieniem Wieżycą. Ponad połowę powierzchni
obrębu stanowią użytki rolne a ponad 1/3 stanowią lasy. Z północnego wschodu na
południowy zachód przecina go droga krajowa nr 20 Stargard Szczeciński - Szczecinek –
Gdynia. W obrębie znajduje się jedna miejscowość – Kłobuczyno. Kłobuczyno to jedna
z najstarszych miejscowości w rejonie kościerskim. Zaludniona już była w czasie
prehistorycznym o czym świadczą odnalezione tutaj zabytki archeologiczne należące do
31
tzw. kultury wschodniopomorskiej. Zabudowa miejscowości to przede wszystkim
budynki mieszkaniowe oraz zabudowa zagrodowa a także na południu przemysłowa.
Znajduje się tu filia szkoły podstawowej w Kaliskach oraz liczący się na rynku pracy
zakład, który wybudowano w 1965 roku na bazie byłej Rolniczej Spółdzielni
Produkcyjnej. Jest to firma przerobu betonu i materiałów budowlanych. Bardzo aktywnie
działa na terenie obrębu jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, której początki datowane
są na przełom XVII i XIX wieku. W miejscowości są również usługi podstawowe typu –
sklepy spożywcze i spożywczo – przemysłowe.
10. OBRĘB Korne
Obręb położony jest w zachodniej części gminy. W jego obszarze przeważają lasy – ok. ¾
powierzchni obrębu, zlokalizowane główne w południowej i północnej części obrębu.
Przez obręb ze wschodu na zachód przebiega droga krajowa nr 20. W południowej części
obrębu znajdują się Lipuski i Gowidliński Obszar chronionego Krajobrazu. Miejscowość
Korne jest położona na skrzyżowaniu drogi krajowej nr 20 ze Stargardu Szczecińskiego
do Gdyni z drogą wojewódzką nr 235 do Chojnic, nad rzeczką Borową (w istniejącym
młynie wodnym znajduje się mała elektrownia wodna Korne 8,1 kW). We wsi przeważa
zabudowa mieszkaniowa – zwarty obszar tej zabudowy skupia się na północ od drogi
Krajowej – w miejscowosci można zauważyć dużą liczne nowych budynków
mieszkalnych. W Kornem znajduje się obiekt sportowy zawierający pawilon sportowy,
stadion piłkarski, boisko do tenisa ziemnego, asfaltowe boisko do koszykówki, asfaltowe
boisko do piłki ręcznej i boisko do siatkówki. W bliski sąsiedztwie wsi znajduje się stacja
paliw "BP” oraz liczne jeziora (na wschodzie: Garczyn i Wieprznickie, na północy:
Borowe, Wielkie Długie i Gostomskie). Okolice wsi są bardzo atrakcyjne turystycznie.
W miejscowości Korne znajduje się Szkoła Podstawowa w Kornem (obwód szkolny
Korne), usługi podstawowe – sklep oraz punkt pocztowy i siedziba ochotniczej straży
pożarnej. W miejscowości znajduje się również Lotnisko Korne – „EPKO” – promujące
„agroturystykę lotniczą” Lądowisko Korne uzyskało wpis do ewidencji lądowisk przy
Urzędzie Lotnictwa Cywilnego pod numerem 35 – decyzja ULc-LTL-1BB-511/07
Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia 04.05.2007 r. Przeznaczenie lotniska –
wielofunkcyjne, prywatne, zarządzający - Gospodarstwo Agroturystyczne Kaszubskie
Centrum Lotnicze "KORNE".
11. OBRĘB Kościerska Huta
Obręb od północy sąsiaduje z gminą miejską Kościerzyna. W obszarze obrębu nie
występują tereny leśne. Dużą część obrębu przeznaczono w obowiązujących MPZP pod
zabudowę produkcyjną – głównie obszary wzdłuż drogi krajowej DK 20. Przez obszar
obrębu planuje się budowę obwodnicy drogi krajowej DK 20. W obszarze obrębu
znajduje się jedna miejscowość – Kościerska Huta. Zabudowania miejscowości
zlokalizowane są w dwóch skupiskach zwartej zabudowy i są to w przewadze
zabudowania mieszkaniowe, mieszkaniowo usługowe oraz produkcyjne, a w północnej
części miejscowości – nieliczne zabudowania letniskowe i agroturystyczne. Na północ od
Kościerskiej Huty znajduje się jezioro Dobrogoszcz. W obszarze miejscowości znajduje
się stacja paliw oraz usługi podstawowe – sklepy spożywcze i spożywczi-przemysłowe.
12. OBRĘB Kościerzyna Wybudowanie
Obręb od północy sąsiaduje z gminą miejską Kościerzyna. Przez jego centralną część
z północy na południe przebiega droga wojewódzka nr 214., a przy wschodniej granicy
obrębu linia kolejowa. Lasy stanowią niewielki odsetek terenów obrębu i zlokalizowane
są wzdłuż jego północnej oraz zachodniej granicy. Przewagę terenów obrębu zajmują
tereny rolne. W obszarze obrębu znajduje się jedna miejscowość: Kościerzyna
32
Wybudowanie – jej zabudowania, w przewadze zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna,
mieszkaniowo- usługowa, usługowa oraz produkcyjna zlokalizowane są po obu stronach
drogi wojewódzkiej nr 214. W obszarze miejscowości znajduje się punkt gastronomiczny,
drobne zakłady pracy oraz kwatery agroturystyczne.
13. OBRĘB Lizaki
Obręb położony w południowo – zachodniej części gminy. W obszarze obrębu
przeważają tereny leśne – stanowią około 80% powierzchni. Nad jeziorem Wałachy – na
północny wschód rozciągają się kompleksy zabudowy rekreacyjnej i letniskowej – takie
kompleksy również znajdują się blisko zwartych zabudowań miejscowości Lizaki –
zabudowa mieszkaniowa – głównie jednorodzinna oraz zagrodowa, zlokalizowana po obu
stronach drogi gminnej. W miejscowości Lizaki znajdują się gospodarstwa/kwatery
agroturystyczne oraz usługi podstawowe – sklep spożywczy. Wzdłuż zachodnich granic
obrębu ciągną się obszary złoża kruszyw naturalnych – obecnie w trakcie rekultywacji.
14. OBRĘB Loryniec
Obręb położony w południowo-zachodnim krańcu gminy, na terenie Wdzydzkiego Parku
Krajobrazowego. Wzdłuż jego południowej granicy przepływa rzeka Wda oraz jest
zlokalizowane jezioro Słupinko. Całą południową i środkową część obrębu zajmują tereny
leśne. Zabudowa mieszkaniowa oraz zagrodowa jest skupiona głównie w miejscowości
Loryniec, po obu stronach drogi powiatowej. Miejscowość znajduje się na turystycznych
szlakach zielonym - Kamiennych Kręgów i czerwonym - Kaszubskim. Nazwa
miejscowości pochodzi od dawnego właściciela wsi - Wawrzyńca SkoczekPiechowskiego. W miejscowości znajdują się kwatery agroturystyczne. Poza
miejscowością Loryniec, w obszarze obrębu, znajdują się jeszcze dwie niewielkie wsie:
Szludron – zabudowa zagrodowa – 2 siedliska i Wawrzynowo.
15. OBRĘB Łubiana
Obręb położony w zachodniej części gminy, częściowo w Lipuskim Obszarze
Chronionego Krajobrazu. Obszarowo niecałą połowę obrębu porastają lasy – głównie
zachodnia cześć obrębu. Cały obręb jest stosunkowo mocno zurbanizowany pomimo iż
w jego skład wchodzi tylko jedna miejscowość. Tereny nad jeziorem Sudomie to tereny
zabudowy letniskowej – wypoczynek indywidualny, willowej letniskowej oraz obszary
rekreacyjne tworzące całe kompleksy wypoczynkowe. Miejscowość Łubiana jest
położona nad jeziorem Granicznym i na północ od jeziora Sudomie w odległości 10 km
od Kościerzyny i 1 km od drogi krajowej nr 20 ze Stargardu Szczecińskiego do Gdyni.
Łubiana ma kilka połączeń kolejowych z Kościerzyną i Chojnicami poprzez
Lipusz i Brusy. Wieś stanowi ośrodek sportów wodnych i punkt etapowy szlaku
wodnego Graniczna-Trzebiocha. Prowadzi tędy również turystyczny czerwony Szlak
Kaszubski. Jest drugą wsią w powiecie pod względem liczby ludności, delikatnie
ustępując sąsiedniemu Lipuszowi. Miejscowość dynamicznie się rozwija – istniejąca
zabudowa mieszkaniowa, mieszkaniowo-usługowa, usługowa i produkcyjna jest
sukcesywnie uzupełniana o nowe inwestycje, zarówno bloki mieszkalne i liczne domki
jednorodzinne jak i rozbudowa zakładów przemysłowych. Największą sławę nie tylko
w kraju, ale na całym świecie Łubiana zyskiwała i zyskuje do dnia dzisiejszego dzięki
powstałemu na jej terenie w 1969 r. Zakładowi Porcelany Stołowej. Od tego czasu
zauważa się dynamiczny, trwający do dzisiaj rozwój tej miejscowości. W miejscowości
działa klub piłkarski (LKS Ceramik Łubiana). Na terenie wsi znajduje się Parafia św.
Maksymiliana Kolbego w Łubianie. W kościele parafialnym znajdują się relikwie św.
Maksymiliana Marii Kolbego oraz bł. Jerzego Popiełuszki. W obszarze miejscowości
znajdują się również: Zespół Kształcenia w Łubianie w którego skład wchodzą:
33
Przedszkole w Łubianie, (którego obwód stanowią miejscowości: Łubiana, Wieprznica,
Garczyn, Owśnice, Szarlota, Stare Nadleśnictwo, Wierzysko-leśnictwo), Szkoła
Podstawowa w Łubianie, (której obwód stanowią miejscowości: Łubiana, Wieprznica,
Garczyn, Owśnice, Szarlota, Stare Nadleśnictwo, Wierzysko-leśnictwo), Publiczne
Gimnazjum w Łubianie, (którego obwód stanowią: Łubiana, Wieprznica, Garczyn,
Owśnice, Korne, Szarlota, Stare Nadleśnictwo, Wierzysko-leśnictwo); obiekt sportowy,
poczta, przychodnia, bank (bankomat), hotel/ośrodek wypoczynkowy - OW
„Worzałówka” , punkt gastronomiczny i usługi podstawowe w formie sklepów
spożywczych i spożywczo – przemysłowych. Przez miejscowość przebiega linia kolejowa
nr 211, w miejscowości znajduje się stacja kolejowa Łubiana. W 2005 roku dworzec
w Łubianie został wyremontowany na koszt Gminy Kościerzyna i mieści się w nim
między innymi świetlica, sala do areobiku oraz oddział klubu bokserskiego "Ósemka"
z Chojnic. W miejscowości znajdują się dwa przystanki PKS, do których dojeżdżają
autobusy m.in. z Kościerzyny.
16. OBRĘB Mały Klincz
Obręb położony we wschodniej części gminy, po obu stronach drogi wojewódzkiej nr
221. W przewadze zajmują go tereny rolnicze, lasy zlokalizowane są jedynie wzdłuż
południowej granicy obrębu i stanowią niewielki powierzchniowy udział areałów.
W obszarze obrębu znajduje się jedna, niewielka miejscowość: Mały Klincz z zabudową
mieszkaniową jedno i wielorodzinną oraz obiektem produkcyjnym. W obowiązujących
planach miejscowych w obszarze obrębu wyznaczono dużą ilość nowych terenów
inwestycyjnych, które do dnia dzisiejszego w znakomitej większości nie są jeszcze
zabudowane..
17. OBRĘB Niedamowo
Obręb położony w południowo wschodniej części gminy, częściowo w obszarze
Polaszkowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Obszar obrębu pokrywają przede
wszystkim tereny rolnicze. Obszary leśne skupione są w niewielkich enklawach wzdłuż
zachodniej granicy obrębu oraz pomiędzy zespołem jezior: Gatno, Średnik i Wierzchołek.
Zabudowa w obrębie głównie skupia się w miejscowości Niedamowo – jest to
w przewadze zabudowa mieszkaniowa oraz zagrodowa i usługowa zlokalizowana po obu
stronach drogi powiatowej. W miejscowości znajduje się kościół parafialny z 1933 r,
Szkoła Podstawowa w Niedamowie (obwód szkolny obejmuje miejscowości:
Niedamowo, Dębogóry) oraz PAŁAC rodziny Schadow, zbudowany pod koniec XIX w.,
piętrowy ze skrzydłami bocznymi. Ponadto kwatery agroturystyczne oraz usługi
podstawowe – sklep spożywczo – przemysłowy. Na północ od miejscowości znajduje się
zakład produkcyjny oraz - na północ – tereny złoża kruszyw naturalnych częściowo
eksploatowane.
18. OBRĘB Nowa Kiszewa
Obręb położony na południu, przy południowej granicy gminy Kościerzyna. Przeważają
kompleksy leśne – ok. ¾ powierzchni obrębu, położone w całości w Obszarze
Chronionego Krajobrazu Doliny Wierzycy. Przez środek obrębu, z zachodu na wschód,
przebiega droga wojewódzka nr 214. Zabudowa obrębu skupia się głównie
w miejscowości Nowa Kiszewa, położonej przy drodze powiatowej, po obu brzegach
rzeki Wierzycy – w miejscowości wyróżnić można głównie zabudowę mieszkaniową
jednorodzinną oraz zagrodową, położoną po obu stronach drogi powiatowej.
W miejscowości znajdują się kwatery agroturystyczne oraz usługi podstawowe – sklep
spożywczo-przemysłowy.
34
19. OBRĘB Nowa Wieś Kościerska
Obręb położony w północno środkowej części gminy. W obszarze obrębu występują
głównie tereny rolnicze z nielicznymi połaciami lasów, ciągnących się pasmem
w północnej części obrębu. Lokalizacja zabudowy w obrębie jest stosunkowo
rozproszona, choć można zauważyć jej większe skupienie w obszarze samej miejscowości
Nowa Wieś Kościerska – w miejscowości przeważa zabudowa mieszkaniowa
jednorodzinna oraz zagrodowa.
20. OBRĘB Nowy Podleś
Obręb położony w środkowo – wschodniej części gminy, niedaleko miasta Kościerzyna.
Obszar obrębu to głównie grunty rolne z dużą ilością rozproszonych siedlisk rolniczych.
Tereny leśne zajmują jedynie północny skrawek obrębu. Wzdłuż zachodniej granicy
obrębu płynie rzeka Wierzyca. Sama miejscowość Nowy Podleś nie posiada skupionej
zabudowy – czytelnej struktury miejscowości, zabudowa mieszkaniowa i zagrodowa
ciągnie się z przerwami wzdłuż drogi gminnej. We wsi znajduje się kaplica z 1947 r. Na
zachód od miejscowości znajduje się rezerwat ptasi „Czapliniec w Wierzysku.”
21. OBRĘB Nowy Klincz
Obręb położony wzdłuż zachodniej granicy gminy z miastem Kościerzyna. Od północy
graniczy z jeziorem Dobrogoszcz zaś od południa z rzeka Wierzycą. Obręb pokrywają
głównie grunty rolne oraz obszary zabudowane i przeznaczone w MPZP pod zabudowę,
lasy występują jedynie w rejonie jeziora Dobrogoszcz oraz przy południowej granicy
obrębu. W obszarze obrębu występują kompleksy zabudowy rekreacyjnej zlokalizowane
głównie na południe od jeziora Dobrogoszcz oraz przy jeziorze Wątwie. Zabudowa
mieszkaniowa – głównie jednorodzinna, z drobnymi usługami oraz zabudowa
produkcyjna skupione są głównie w obszarze miejscowości Nowy Klincz, po obu
stronach drogi wojewódzkiej nr 214. W obszarze miejscowości znajduje się Szkoła
Podstawowa w Nowym Klinczu (obwód szkolny obejmuje miejscowości: Nowy Klincz,
Wętfie, Mały Klincz do nr 20) oraz usługi podstawowe typu sklepy spożywczo –
przemysłowe.
22. OBRĘB Puc
Obręb położony przy wschodniej granicy gminy Kościerzyna. Praktycznie cały obszar
obrębu pokrywają grunty rolne z nielicznymi enklawami w postaci terenów leśnych.
Miejscowość Puc położona nad jeziorem Dobrogoszcz, po obu stronach drogi powiatowej
składa się w przewadze z zabudowy mieszkaniowej – głównie jednorodzinnej oraz
licznych rozproszonych siedlisk rolniczych zlokalizowanych na północ od miejscowości.
W miejscowości Puc niegdyś znajdował się pałac z kompleksem parkowym, ale został
domem socjalnym dla kilkunastu rodzin, rodziny te, z uwagi na brak środków
finansowych, w mroźne zimy, niszczyły wnętrza pałacu, przeznaczając na opał jego
wyposażenie. W obrębie znajduje się również miejscowość Dąbrówka – niewielka wieś
z zabudową zagrodową skupioną przy drodze gminnej.
23. OBRĘB Rotembark
Obręb położony w południowo-środkowej części gminy na północnym obrzeżu
Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego i w bliskim sąsiedztwie Kościerzyny.
Powierzchniowo ponad połowę obszaru obrębu zajmują kompleksy leśne. W obszarze
obrębu znajdują się również dwa jeziora: Płocice i Okrężne. Nad jeziorem Okrężne
rozwinął się zespół zabudowy mieszkaniowej oraz zagrodowej jak również tereny
zabudowy letniskowej oraz rekreacyjnej. Miejscowość Rotembark skupia zwartą
35
zabudowę mieszkaniową oraz zagrodową po obu stronach drogi gminnej. W północno –
wschodniej części miejscowości znajduje się kompleks zabudowy letniskowej –
rekreacyjnej. We wsi Rotembark urodził się kaszubski poeta Franciszek Sędzicki.
24. OBRĘB Rybaki
Obręb geodezyjny graniczy z zachodnią granicą gminy miejskiej Kościerzyna.
Praktycznie 90% powierzchni obrębu jest pokryta terenami leśnymi. Jedynie
w południowych jego krańcach – nad jeziorami Sodomie i Osuszyno zlokalizowana jest
zabudowa: nad jeziorami jest to zabudowa letniskowa i rekreacyjne – tworząca odrębne
enklawy, oraz w miejscowości Rybaki – zabudowa mieszkaniowa i zagrodowa –
tworząca zwarty obszar zabudowy wsi. Przy drodze krajowej nr 20 po obu jej stronach
zlokalizowane są tereny złóż kruszyw naturalnych – częściowo w czynnej eksploatacji,
częściowo już w trakcie procesu rekultywacji. Wzdłuż drogi powiatowej, na północ od
zabudowań miejscowości Rybaki rozciągają się spore powierzchniowo tereny
przemysłowe – zdegradowane – wymagające działań rekultywacyjnych po zaprzestaniu
tam wydobycia kruszywa. W miejscowości Szarlota nad jeziorem Osuszyno
zlokalizowane są tereny usług turystyki z ośrodkami wypoczynkowymi – m. inn
Kompleks Wypoczynkowy „Szarlota” sp .z o. o oraz z terenami rekreacji indywidualnej
oraz kilkoma obiektami zabudowy mieszkaniowej – zlokalizowanymi wzdłuż północnego
brzegu jeziora.
25. OBRĘB Sarnowy
Obręb położony w południowo – środkowej części gminy, niedaleko miasta Kościerzyna,
częściowo w Obszarze Chronionego Krajobrazu , Wzdłuż jego wschodniej granicy płynie
rzeka Wierzyca. Miejscowość Sarnowy jest położona w sąsiedztwie jeziora Zagnanie
(miejsca wypoczynku mieszkańców) oraz parku krajobrazowego Dolina Wierzycy.
Sarnowy leżą przy drodze wojewódzkiej nr 214 (odcinek Kościerzyna-Toruń), od niej też
prowadzą dwie drogi (wśród nich leśna) do innych wsi i nad jezioro Drzędno. Zabudowa
miejscowości Sarnowy to przede wszystkim zabudowa mieszkaniowa – głównie
jednorodzinna z nieliczna zabudową zagrodową. W miejscowości występują obiekty
agroturystyczne. W pobliskim lesie znajduje się nagrobek kościerskiego nauczyciela
Bernarda Szumockiego (1899-1939), zamordowanego przez hitlerowskich żołnierzy
Wehrmachtu. Do lat 90. działała tu szkoła podstawowa, przeniesiona następnie do
odległego o 2 km Wielkiego Podlesia.
26. OBRĘB Skorzewo
Obręb usytuowany w północnej części gminy u południowych krańców Kaszubskiego
Parku Krajobrazowego. Na północy i południu pokryty terenami leśnymi – około połowa
powierzchni obrębu, pozostałe tereny to obszary zurbanizowane i tereny rolne. Przez
obszar obrębu, z północy na południe, przebiega droga wojewódzka nr 214. Miejscowość
Skorzewo – jedna z większych miejscowości w gminie Kościerzyna, znajduje się
w centralnej części obrębu. Zabudowania miejscowości tworzą dość zwartą strukturę
przestrzenną. W miejscowości Skorzewo zlokalizowana jest głównie zabudowa
mieszkaniowa –jednorodzinna oraz mieszkaniowo usługowa i usługowa. Na południe od
miejscowości znajduje się zakład produkcyjny. Przez Skorzewo przebiega magistrala
węglowa Maksymilianowo-Kościerzyna–Gdynia (z przystanku Skorzewo kilka połączeń
dziennych z Gdynią i Kościerzyną). Prowadzi tędy również turystyczny Szlak Kaszubski.
Na wschód od miejscowości znajduje się jezioro Długie. W miejscowości znajduje się
Zespół Szkół w Skorzewiu: Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Skorzewie oraz
Publiczne Gimnazjum w Skórzewie (granice obwodu Zespołu stanowią miejscowości:
Skorzewo, Kościerzyna Wybudowanie, Częstkowo, Fingrowa Huta, Ludwikowo,
36
Gostomie.) W Skorzewie znajduje się również: PARAFIA RZYMSKO-KATOLICKA
p.w. Matki Bożej Nieustającej Pomocy, obiekt sportowy – hala sportowa, siedziba
ochotniczej straży pożarnej, biblioteka, punkt pocztowy gospodarstwa agroturystyczne/
pokoje pod wynajem oraz usługi podstawowe – sklepy spożywcze i spożywczo –
przemysłowe.
27. OBRĘB Stawiska
Obręb położony w południowej części gminy, w całości w Obszarze Chronionego
Krajobrazu Doliny Wierzycy. W północnej części obrębu znajduje się jezioro Zagnianie
zaś od zachodu kompleks mniejszych jezior: Zakrzewie, Rzęczyce. Zabudowa
mieszkaniowa i mieszkaniowo-usługowa wsi Stawiska zlokalizowana jest na zachód od
drogi wojewódzkiej nr 214 w bliskim sąsiedztwie jeziora Zagnanie. W obszarze obrębu
znajduje się jeszcze jedna miejscowość – Małe Stawiska w której zlokalizowana jest
zabudowa zagrodowa.
28. OBRĘB Sycowa Huta
Obręb płożony jest w środkowej części gminy Kościerzyna, przy drodze powiatowej,
blisko miasta Kościerzyna. Część obrębu znajduje się w zasięgu Lipuskiego Obszaru
Chronionego Krajobrazu. Dużą powierzchniowo część obrębu stanowią wody
powierzchniowe w tym głównie jeziora: Żołdowo, Mielnica i Sudomie. Wschodnią część
obrębu pokrywają kompleksy leśne. Zwarta zabudowa mieszkaniowa oraz zagrodowa
miejscowości Sycowa Huta znajduje się głównie na zachód od drogi powiatowej – wolne
tereny na wschód od tej drogi można uznać za tereny w przyszłości rozwojowe. Nad
jeziorami wykształciły się duże kompleksy zabudowy letniskowej indywidualnej oraz
obszary rekreacyjne – zauważa się tutaj silną intensyfikację zagospodarowania
turystycznego. W obrębie znajduje się jeden większy ośrodek wypoczynkowy: Ośrodek
wypoczynkowy „Kormoran”.
29. OBRĘB Szenajda
Obręb zlokalizowany w południowo- wschodniej części gminy Kościerzyna, częściowo
w obszarze Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego a częściowo w Obszarze Chronionego
Krajobrazu Doliny Wierzycy. Największym jeziorem obrębu jest jezioro Strupino. Prawie
cały obszar obrębu jest pokryty terenami leśnymi. Zabudowa skupia się w miejscowości
Szenajda – jest to zabudowa głównie zagrodowa z kilkoma obiektami mieszkaniowymi
oraz na południe od miejscowości, obiektami letniskowymi.
30. OBRĘB Wąglikowice
Obręb położony w południowo – zachodniej części gminy, częściowo w obszarze
Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego. Część obrębu pokryta jest terenami leśnymi –
głównie wzdłuż granicy północno wschodniej. Przy granicy wschodniej znajdują się dwa
większe jeziora: Kramsko Małe i Kramsko Duże a na północ on nich liczne zespoły
zabudowy letniskowej i rekreacyjnej. Miejscowość Wąglikowice znajduje się na
turystycznym Szlaku Kamiennych Kręgów. Początek Wąglikowicom dała (jak już sama
nazwa wskazuje) stara XVI-wieczna śródleśna osada węglarzy i smolarzy. W późniejszym
okresie kojarzono miejscowość już ze szlacheckim rodem Wąglikowskich. Od 1760 roku,
po wymarciu rodu Wąglikowskich wieś była własnością Buthner-Zawadzkich.
Miejscowość Wąglikowice ma stosunkowo zamknięty układ przestrzenny – Zwarta
zabudowa wsi: mieszkaniowa jednorodzinna i zagrodowa oraz usługowa zlokalizowana
jest po obu stronach drogi powiatowej. Obserwuje się rozwój miejscowości w kierunku
południowym – panorama północna jest cenna i należałoby ją zachować, ograniczając
lokalizacje nowych inwestycji. W miejscowości znajduje się Kościół NMP
37
w Wąglikowicach, Zespół Szkół w Wąglikowicach: Szkoła Podstawowa im. NSZZ
„Solidarność” w Wąglikowicach oraz Publiczne Gimnazjum w Wąglikowicach (granice
obwodu Zespołu stanowią miejscowości: Gołuń, Kruszyna, Zabrody, Wąglikowice,
Loryniec, Szludron, Wawrzynowo, Czarlina, Skoczkowo, Wdzydze Kiszewskie,
Grzybowo, Grzybowski Młyn, Sycowa Huta, Rybaki, Lizaki) Ponadto w Wąglikowicach
jest obiekt sportowy – hala sportowa, biblioteka, siedziba ochotniczej straży pożarnej,
punkt gastronomiczny, liczne kwatery turystyczne i agroturystyczne oraz usługi
podstawowe typu sklep spożywczo – przemysłowy i spożywczy.
31. OBRĘB Wdzydze
Obręb położony w południowej części gminy, nad kompleksem jezior Wdzydzkich: m.
inn. Gołuń i Jelenie, na obszarze Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego. W obrębie
znacznie przeważają duże kompleksy leśne i bory sosnowe pokrywające około 80%
powierzchni całego obrębu. Przez obszar obrębu prowadzi czerwony turystyczny Szlak
Kaszubski. Miejscowość Wdzydze jest miejscowością turystyczną na Kaszubach,
położoną nad jeziorem Gołuń, siedzibą najstarszego w Polsce skansenu - Kaszubskiego
Parku Etnograficznego - założonego w 1906 przez nauczyciela miejscowej szkoły Izydora
Gulgowskiego i jego żonę Teodorę. Zgromadzono w nim obiekty ludowe z XVII-XIX
wieku, w tym kompletne wyposażenie kilku budynków. W skansenie znajduje się między
innymi XVII-wieczny kościółek przeniesiony ze Swornegaci, chata z Piechowic oraz
wiatrak holenderski. Oprócz muzeum, wieś Wdzydze jest bogato wyposażona w bazę
turystyczna: zlokalizowane są tutaj i w najbliższej okolicy liczne ośrodki wypoczynkowe
i domy wczasowe oraz gospodarstwa i kwatery agroturystyczne m. inn: Dom Wczasowy
„Zacisze”, Dom Wczasowy „Danuta”, Dom Wczasowy „Gabriela”, Villa Marzenie, Dom
Wczasowy „Helena”, A.M.P. Maria i Marian Podworscy, Hotel Niedźwiadek oraz
zlokalizowane w najbliższej okolicy: Portowe Usługi Socjalne „Portus” II, Portowe
Usługi Socjalne „Portus” I, Ośrodek Leśny Szkoleniowo-Wypoczynkowy oraz Hotel
Gołuń. Poza bogatą bazą noclegową w miejscowości Wdzydze znajdują się punkty
gastronomiczne i restauracje, punkt pocztowy oraz usługi podstawowe – sklepy
spożywczo przemysłowe i spożywcze. Oprócz miejscowości Wdzydze w obszarze obrębu
są jeszcze miejscowości: Gołuń – miejscowość o charakterze głównie turystyczno
wypoczynkowym z ośrodkami wczasowymi, hotelem oraz agroturystyką, Kruszyna
z zabudową zagrodową – nieliczną oraz Zabrody – miejscowość z przewagą zabudowy
letniskowej indywidualnej oraz tereny rekreacyjne – przypuszczalnie cały kompleks
zabudowy jest nieusankcjonowany prawnie.
32. OBRĘB Wielki Klincz
Obręb położony we wschodniej części gminy pomiędzy granicami gminy miejskiej
Kościerzyna oraz wschodnią granicą gminy wiejskiej Kościerzyna. W obszarze obrębu
przeważają grunty rolne, tereny leśne stanowią niewielki procent powierzchni obrębu
i rozciągają się wzdłuż północnej granicy obrębu. Miejscowość Wielki Klincz to obecnie
największa wieś gminy Kościerzyna. Wieś założona w XIV wieku. Własność rodziny
Wąglikowskich później zaś Buthner-Zawadzkich. W czasie II wojny światowej niektórzy
mieszkańcy zostali zesłani do ZSRR lub zamordowani przez Niemców. W miejscowości
znajduje się kaplica ku pamięci ofiar II wojny światowej, zbudowana na sześćsetlecie wsi,
obchodzone w 2000 roku. Zwarty obszar zabudowany, który przede wszystkim stanowi
zabudowa mieszkaniowa – głównie jednorodzinna, mieszkaniowo – usługowa oraz
usługowa i produkcyjna – zajmuje znaczną powierzchnię obrębu. Tereny przeznaczone
w planach miejscowych pod zabudowę, są stopniowo zabudowywane nowymi
inwestycjami, ale w dalszym ciągu ich nadmiar stanowi spore zaplecze inwestycyjne na
najbliższe lata. Przez miejscowość przebiegają nasypy dawnej linii kolejowej,
38
w miejscowości znajduje się stacja kolejowa Wielki Klincz. W obszarze miejscowości
znajduje się Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. Świętej Rodziny, Zespół Kształcenia
w Wielkim Klinczu – w skład którego wchodzą: Przedszkole w Wielkim Klinczu, którego
obwód stanowią miejscowości: Wielki Klincz, Mały Klincz od nr 20 (włącznie), Zielenin,
Szkoła Podstawowa w Wielkim Klinczu, której obwód stanowią miejscowości: Wielki
Klincz, Mały Klincz od nr 20 (włącznie), Zielenin, Puc, Będominek, Dąbrówka, Publiczne
Gimnazjum w Wielkim Klinczu, którego obwód stanowią miejscowości: Wielki Klincz,
Mały Klincz, Zielenin, Puc, Będominek, Dąbrówka, Kłobuczyno, Kaliska, Nowa Wieś,
Dobrogoszcz, Kościerska Huta, Niedamowo, Dębogóry, Nowy Klincz, Wętfie. Poza tym
w obszarze miejscowości znajdują się: obiekt sportowy – hala sportowa, biblioteka, bank,
poczta, służba zdrowia, apteka, siedziba ochotniczej straży pożarnej, stacja paliw, usługi
podstawowe typu sklepy spożywczo – przemysłowe i spożywcze.
33. OBRĘB Wielki Podleś
Obręb położony w południowo – wschodniej części gminy Kościerzyna, częściowo
w Obszarze Chronionego Krajobrazu Doliny Wierzycy, nad rzeką Wierzycą i jeziorem
Zagnanie, na północno - wschodnim obrzeżu Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego.
Większość obszaru obrębu to grunty rolne, lasy znajdują się w zachodnim krańcu obrębu,
w okolicy jeziora Drzędno. Zwarta zabudowa miejscowości Wielki Podleś - głównie
zabudowa mieszkaniowa z nieliczną zabudową zagrodową, skupiają się w zwartej
strukturze przestrzennej przy skrzyżowaniu drogi powiatowej i gminnej, w bardzo bliski
sąsiedztwie jeziora Zagnanie. Na południe od miejscowości, nad jeziorem Zagnanie
znajdują się dwa kompleksy zabudowy letniskowej i rekreacyjnej. We wsi znajduje się
kościół - pod wezwaniem Św. Andrzeja Boboli - filia parafii w Niedamowie, stylizowany
na romański, Zespół Szkół w Wielkim Podlesiu w skład którego wchodzą Szkoła
Podstawowa im. kontradmirała Xawerego Czernickiego w Wielkim Podlesiu oraz
Publiczne Gimnazjum w Wielkim Podlesiu (granice obwodu Zespołu stanowią
miejscowości: Wielki Podleś, Mały Podleś, Nowy Podleś, Stawiska, Sarnowy, Małe
Stawiska, Juszki, Debrzyno, Szenajda, Rotembark, Nowa Kiszewa). W pobliskim lesie,
zwanym Ostrówek, znajdują się groby (nie ustalono historycznego charakteru
cmentarza)oraz kaplica z 1991 r.
34. OBRĘB Wieprznica
Obręb znajduje się w centralnej części północno zachodniej części gminy Kościerzyna.
Ponad połowę powierzchni obrębu stanowią tereny leśne. Zespoły zabudowy
mieszkaniowej, zagrodowej oraz rekreacyjnej skupiają się głównie w niewielkiej
miejscowości Wieprznica oraz w miejscowości Owśnice. W miejscowości Garczyn
znajduje się ośrodek rekreacyjno wypoczynkowy - PSS „Społem” OW – szkoleniowy.
35. OBRĘB Zielenin
Obręb położony jest we wschodniej części gminy, nad rzeką Wierzycą przy drodze
wojewódzkiej nr 221. Obręb, prócz nielicznej zabudowy zagrodowej, pokryty jest
w całości gruntami rolnymi z nielicznymi enklawami leśnymi zlokalizowanymi
w północnej części obrębu. Miejscowość Zielenin nie ma zwartej struktury przestrzennej,
w jej skład wchodzi kilka rozproszonych siedlisk, położonych wzdłuż drogi
wojewódzkiej. Bardziej zwartą strukturę posiada miejscowość Będominek – struktura
złożona głównie z zabudowy zagrodowej z nielicznymi enklawami zabudowy
mieszkaniowej oraz Kula Młyn – jedno gospodarstwo agroturystyczne z zabudową
zagrodową oraz mieszkaniową oraz w niedalekim sąsiedztwie – kilka rozproszonych
siedlisk.
39
2.6.4 Uwarunkowania wynikające z dotychczasowego przeznaczenia
terenów (plany miejscowe obowiązujące oraz nieaktualne, wnioski
dotyczące zmiany studium).
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego.
Dotychczasowy, obowiązujący plan miejscowy dla całego obszaru (mpzp ogólny dla gminy
Kościerzyna, sporządzony na podstawie ustawy z 1994r. o zagospodarowaniu przestrzennym)
przestał obowiązywać z mocy prawa z dniem 01.01.2003r. – zgodnie z ustawą o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j Dz. U. z 2012r., poz. 647 z późn. zm.) – jednak
ustalenia zawarte w nim, a dotyczące potencjalnych terenów inwestycyjnych są wiążące
w zakresie przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze. Większość takich terenów
zostało już zagospodarowanych lub kontynuuje się ich przeznaczenie pod inwestycje
w obowiązujących planach.
Obecnie w gminie Kościerzyna obowiązuje 119 miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego uchwalonych po 01.01.1995r. (stan na luty 2012r.)
Zestawienie obowiązujących planów miejscowych (stan na luty 2012r.) jest zamieszczone
w załączniku nr 1 do tekstu.
Praktycznie cały obszar gminy, oprócz obrębu geodezyjnego Korne, dla którego miejscowy
plan zagospodarowania przestrzennego jest w trakcie opracowania oraz dwóch fragmentów
obrębu Gostomie i Czarlina (gdzie decyzją sądu uchylono plan miejscowy), pokryty jest
miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego – jest to nadzwyczaj dobry wynik,
zważywszy na fakt, iż jest to gmina wiejska.
Fakt pokrycia planami miejscowymi obszaru całej gminy oraz radykalne zapisy zakazu
zabudowy na obszarach rolnych i leśnych, przyczynił się do sytuacji, w której każda chęć
zainwestowania w obszarze obecnie przeznaczonym pod tereny rolne i leśne, wymaga
przeprowadzenia całej procedury planistycznej począwszy od zmiany studium przez
zmianę planów miejscowych dla poszczególnych, wnioskowanych fragmentów gminy.
Generalnie przeznaczenie terenów w obowiązujących planach na terenie całej gminy
Tabela 5. Przeznaczenie terenów w obowiązujących planach miejscowych (stan na luty 2012r.).
L.P PRZEZNACZENIE TERENU
PRZYBLIŻONA
% TERENU CAŁEJ
POWIERZCHNIA (ha) GMINY
1. POW. GMINY
30 989
100%
2. POW. LASÓW
17 000
55%
3. POW. WÓD
1 800
6%
4. POW.GRUNTÓW ORNYCH
10 239
31,6%
5. POW. TERENÓW PRZEZNACZONYCH POD 190
0,6%
ZAB. MIESZKANIOWĄ
1,7%
ZAB. MIESZKANIOWO – USŁUGOWĄ
7. POW. TERENÓW PRZEZNACZONA POD
241
0,7%
ZAB. USŁUGOWĄ
1,2%
ZAB. REKREACYJNĄ
2,7%
ZAB. PRODUKCYJNO – USŁUGOWĄ,
PRODUKCYJNĄ, WYDOBYCIE KOPALIN
0,2%
40
11.
ZIELEŃ URZĄDZONĄ I CMENTARZE
POW. TERENÓW Z INNYM
PRZEZNACZENIEM
93
0,3%
W obowiązujących, miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego na cele
inwestycyjne przeznaczonych zostało ok. 2 310 ha co stanowi ok. 7,4% powierzchni całej
gminy.
Powierzchnia gminy wynosi ok. 30 989 ha z czego lasy i jeziora stanowią ok. 61%
(wyróżnione jako tereny bezinwestycyjne). Grunty już zabudowane i zurbanizowane stanowią
pow. ok. 1 468 ha co stanowi 12% terenów bezinwestycyjnych. Powierzchnia potencjalnych
gruntów inwestycyjnych w gminie to ok. 12 189 ha ( powierzchnia gminy z wyłączeniem
terenów tzw bezinwestycyjnych t.j lasów i wód powierzchniowych). Można więc wyliczyć, iż
na powierzchni 12 189 ha łączna powierzchnia pokryta terenami przeznaczonymi pod
zainwestowanie oraz z istniejącym zainwestowanie objętym obowiązującymi planami wynosi
ok. 2 310 ha, co stanowi ok. 19% potencjalnych terenów inwestycyjnych. Z powyższego
wynika iż gmina Kościerzyna posiada na obecny stan prawny 7% obszarów do tej pory
niezabudowanych a przeznaczonych pod zainwestowanie.
Większość terenów przeznaczonych w obowiązujących planach pod zabudowę, do dnia
dzisiejszego nie jest jeszcze zainwestowana. Głównie tyczy się to ogromnych powierzchni
przeznaczonych pod zabudowę produkcyjno-usługową (głównie w miejscowościach: Wielki
Klincz, Nowy Klincz, Mały Klincz, Kościerzyna Wybudowanie, Skorzewo, Kaliska
Kościerskie i Łubiana) oraz mieszkaniowo - usługową w miejscowościach Skorzewo,
Kościerzyna Wybudowanie. W południowej części gminy ogromne tereny są również
przeznaczone pod zabudowę turystyczną, co drastycznie obniża walory rekreacyjne tych
terenów.
Jak wynika z dat uchwalenia oraz publikacji planów, szczególnie planów sporządzanych
przed opracowaniami planów miejscowych dla całych obrębów, część z nich sporządzana
była w oparciu o ustawę z 1994r o zagospodarowaniu przestrzennym. Plany te były jednak
opracowywane na ogół w skalach dość dokładnych – przede wszystkim 1:1000. Na ogół też
plany miejscowe w obszarze gminy Kościerzyna dość szczegółowo odnoszą się do kwestii
zasad zabudowy, nie są wyłącznie dyspozycjami funkcjonalnymi. Zatem mogą być nadal
podstawą dla projektów budowlanych i pozwoleń budowlanych, choć ich zakres ustaleń nie
zawiera wprost ustaleń, jakie są obecnie wymagane dla planów miejscowych.
Istotnym uwarunkowaniem mogącym mieć wpływ na decyzje co do opracowań
planistycznych jest fakt, że plany sporządzane przed listopadem 2008r nie były
przeprowadzane ze strategiczną oceną oddziaływania na środowisko w rozumieniu obecnych
przepisów (ustawa z 03.10.2008r). Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko dotyczyć
będzie także każdorazowej zmiany tych obowiązujących planów miejscowych.
Plany te zazwyczaj były jednak sporządzane w oparciu o studia wyjściowe przyrodnicze bądź
pełne opracowania ekofizjograficzne, a dla większości opracowań wykonano prognozy
oddziaływania na środowisko. Dla planów starszych, sporządzanych przed 2003r. przy okazji
zmian wskazane byłoby uaktualnienie opracowań ekofizjograficznych, chyba, że zmiana
dotyczyć miałaby niewielkiego fragmentu czy też zmiany parametrów o niewielkim
środowiskowym znaczeniu.
W gminie Kościerzyna występuje prawie 100% pokrycie planami miejscowymi oprócz obrębu geodezyjnego Korne. Świadczy to o ustalonej polityce przestrzennej,
dającej kontrolę nad prowadzonym zainwestowaniem na terenie gminy.
Wg obowiązujących planów miejscowych gmina Kościerzyna posiada na obecny stan
41
prawny 7% obszarów do tej pory niezabudowanych, a przeznaczonych pod
zainwestowanie – jest to znaczna rezerwa terenowa dla nowej zabudowy.
Wyznaczenie nowych terenów inwestycyjnych w dokumencie studium ponosi za sobą
konieczność zmiany obowiązujących planów miejscowych na wybranych fragmentach.
Aktualnie toczą się procedury planistyczne związane ze sporządzaniem zmian miejscowych
planów zagospodarowania przestrzennego – stan na dzień 29.02.2012 r.:
Tabela 6. Plany miejscowe w trakcie opracowania (stan na luty 2012r.)
Lp
Nazwa planu
Powierzchnia objęta
planem (ha)
1.
2.
3.
4.
5.
Zmiana
miejscowego
planu
zagospodarowania przestrzennego dla
obrębu
ewidencyjnego
Nowa
Kiszewa,
obejmującego
działkę
geodezyjną nr 155/2.
Zmiana
miejscowego
planu
obrębu
ewidencyjnego
Lizaki,
obejmującego działki geodezyjne nr:
cz. dz. 257, dz. 258, dz. 259 i dz. 260.
Zmiana
miejscowego
planu
obrębu ewidencyjnego Wdzydze,
obejmującego działkę geodezyjną nr
93/3.
Zmiana
miejscowego
planu
obrębu ewidencyjnego Skorzewo,
obejmującego działkę geodezyjną nr
68/5.
Zmiana
miejscowego
planu
obrębu
ewidencyjnego
Nowa
Kiszewa,
obejmującego
działkę
geodezyjną nr 148.
0.30
Nr i data uchwały Rady Gminy
Kościerzyna o przystąpieniu do
sporządzania zmiany planu.
VII/302/2010
z dnia 24 września 2010 r.
0.3731
III/31/11
z dnia 25 marca 2011 r.
0.30
VI/54/11
z dnia 16 czerwca 2011 r.
0.38
VII/61/11
z dnia 12 sierpnia 2011 r.
0.04
XI/91/11
z dnia 09 listopada 2011 r.
Rada Gminy Kościerzyna podjęła również uchwały w sprawie zmian miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego – wykaz poniżej (tabela 7); prace planistyczne są
w różnym stanie zaawansowania (aktualne dane dotyczące stanu prawnego w zakresie
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego należy każdorazowo sprawdzać
w Biuletynie Informacji Publicznej gminy Kościerzyna).
Tabela 7. Plany miejscowe, dla których podjęto uchwały w sprawie zmian obowiązujących planów
miejscowych
Lp
Nr i data podjęcia uchwały przez
Treść uchwały
Radę Gminy Kościerzyna
1.
Nr III/32/11 z 25 marca 2011 roku
Przystąpienie do sporządzenia zmiany miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego działek ozn. nr ewid:
1076,1077, 1078, 1079, 1080, 1082, 1083, 1084, 1085, 1086,
1087, 1088, 1089, 1090, 1091, 318/1 oraz cz. działki nr 284/1
położonych w obrębie ewidencyjnym Skorzewo, gmina
Kościerzyna oraz w sprawie przystąpienia do sporządzenia
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części
działki ozn. nr ewid. 284/1
42
2.
Nr II/120/12 z 14 lutego 2012 roku
3.
Nr II/121/12 z 14 lutego 2012 roku
4.
172/IX/12 z dnia: 2012.06.22
5.
173/IX/12 z dnia: 2012.06.22
6.
232/I/13 z dnia: 2013.01.18
7.
240/III/13 z dnia: 2013.03.23
8.
Nr_VIII_274 z dnia 2013-08-22
9.
Nr_XIII_303 z dnia 2013-12-13
10.
Nr_IV_357 z dnia: 2014-04-25
11
Nr_IV_363 z dnia 2014-05-30
zagospodarowania przestrzennego działek ozn. nr ewid: 492,
128/7 i 127/15 położonych w obrębie ewidencyjny m Nowy
Klincz
zagospodarowania przestrzennego działek ozn. nr ewid. 380,
278/1, 278/2, 278/3 i części działki ozn. nr ewid. 338/3
położonych w obrębie ewidencyjnym Dobrogoszcz
przystąpienie do sporządzania zmiany miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego działki ozn. nr ewid: 202/14
o pow. 6.1330 ha połoŜonej w obrębie ewidencyjnym
Grzybowo, gmina Kościerzyna
zagospodarowania przestrzennego działek ozn. nr ewid: 265 o
pow. 0.1406 ha, 266 o pow. 0.0951 ha, 267 o pow. 0.0948 ha,
268 o pow. 0.1894 ha, 269 o pow. 0.1287 ha, 270 o pow.
0.1238 ha, 271 o pow. 0.1238 ha, 272 o pow. 0.1374 ha, 273 o
pow. 0.1587 ha, 274 o pow. 0.1399 ha, 275 o pow. 0.1254 ha,
276 o pow. 0.1223 ha, 277 o pow. 0.1257 ha, 278 o pow.
0.1226 ha, 279 o pow. 0.1208 ha, 280 o pow. 0.1250 ha, 281 o
pow. 0.1251 ha, 282 o pow. 0.1428 ha i 283 o pow. 0.2472 ha
połoŜonych w obrębie ewidencyjnym Lizaki, gmina
Kościerzyna
zagospodarowania przestrzennego części działek ozn. nr ewid:
138/2, 139, 140, 142/2, 148, 166 i 226 położonych w obrębie
ewidencyjnym Wieprznica, gmina Kościerzyna
zagospodarowania przestrzennego Gminy Kościerzyna dla
części obrębu ewidencyjnego Gostomie, obejmującej działki
oznaczone numerami geodezyjnymi: 92, 124/2, 127, 178/1,
178/2, 181, 182, 320, 340, 352, 387 oraz części działek
oznaczonych numerami geodezyjnymi: 108, 179 i 319/2
w sprawie przystąpienia do sporządzania zmiany miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego części działek ozn. nr
ewid: 533 o pow. 0,04 ha, 535 o pow. 4.10 ha, 604 o pow. 2.82
ha, 1149 o pow. 5.87 ha, 1150 o pow. 1.21 ha i 1168 o pow.
0.50 ha, położonych w obrębie ewidencyjnym Skorzewo,
gmina Kościerzyna
w sprawie: zmiany uchwały Rady Gminy Kościerzyna Nr
VIII/274/13 z dnia 22 sierpnia 2013 roku dotyczącej
przystąpienia do sporządzania zmiany miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego części działek ozn. nr ewid:
533 o pow. 0,04 ha, 535 o pow. 4.10 ha, 604 o pow. 2.82 ha,
1149 o pow. 5.87 ha, 1150 o pow. 1.21 ha i 1168 o pow. 0.50
ha, położonych w obrębie ewidencyjnym Skorzewo, gmina
Kościerzyna
w sprawie: przystąpienia do sporządzania zmiany
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego działek
ozn. nr ewid: 307/21 o pow. 0.3012 ha, 307/22 o pow. 0.3509
ha i 307/23 o pow. 1.4503 ha położonych w obrębie
ewidencyjnym Kaliska Kościerskie, gmina Kościerzyna
w sprawie: przystąpienia do sporządzania zmiany
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego działek
ozn. nr ewid: 75/22 o pow. 1.7695 ha i 75/23 o pow. 0.5223 ha
położonych w obrębie ewidencyjnym Kościerska Huta, gmina
Kościerzyna
43
Wnioski zgłoszone do aktualizacji studium.
W ogłoszeniu o przystąpieniu do sporządzenia studium, które ukazało się dnia 23 marca 2010
roku wyznaczono termin składania wniosków do dnia 31.03.2011. W tym czasie wpłynęło
1348 wniosków. Do rozpatrywania wniosków powołano komisję w następującym składzie:


















Grzegorz Piechowski – Przewodniczący Komisji
Grzegorz Świtała – Zastępca
Marzena Kleinschmidt – Sekretarz
Krzysztof Lisakowski – członek
Kazimierz Konk – członek
Zbigniew Malek – członek
Bogdan Mański – Radny
Daniel Gierszewski – Radny
Jerzy Śliwicki – Radny
Kazimierz Brzoskowski – Radny
Franciszek Niklas – Radny
Elżbieta Hildebrandt – Radny
Zygmunt Szulist – Radny
Andrzej Bober – Radny
Czesław Synakowski – Sołtys
Waldemar Hetmański – Radny
Piotr Jankowski – Radny
Arkadiusz Maliszewski - Radny
na spotkaniach komisja rozpatrywała złożone wnioski – obrady komisji były protokołowane.
Na terenie całej gminy większość wniosków dotyczyła przeznaczenia gruntów rolnych na cele
mieszkaniowe i rekreacyjno – letniskowe, oraz w części północno wschodniej – wyznaczenia
terenów pod lokalizacje elektrowni wiatrowych.
Treść oraz przestrzenne rozmieszczenie wniosków mają znaczący wpływ na kształt
zaproponowanych w studium rozwiązań dotyczących zagospodarowania.
Znaczna część wniosków, z racjonalnych względów, popartych obowiązującymi
przepisami prawa, została odrzucona. Te z obszarów wskazywanych we wnioskach,
które uwzględniały istniejące, obiektywne uwarunkowania, należy przeznaczyć
w studium na przyszłe tereny inwestycyjne. Dla terenów, gdzie wnioski zgrupowane są
na bliskim obszarze, należy wyznaczyć obszary priorytetowe do sporządzenia
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz zmian miejscowych
planów – w zależności od sytuacji prawnej, w celu określenia nowego przeznaczenia
terenu oraz nowych zasad zachowania i ochrony ładu przestrzennego.
Dla wniosków dotyczących lokalizacji farm (turbin) wiatrowych istotne i decydujące
jest przeprowadzenie analiz wpływu planowanych inwestycji na środowisko
przyrodnicze i możliwości włączenia elektrowni do sieci energetycznych.
44
2.6.5 Uzbrojenie terenu.
W zakresie zaopatrzenia w wodę.
Gmina Kościerzyna zaopatrywana jest w wodę z 11 ujęć wody będących własnością Urzędu
Gminy Kościerzyna i administrowanych przez Zakład Komunalny Gm. Kościerzyna.
Zaopatrzenie ludności w wodę odbywa się poprzez systemy wodociągowe: wodociągi
wiejskie i wiejskie grupowe ( obejmujące swym zasięgiem kilka miejscowości.) W obrębie
gminy istnieją również wodociągi lokalne obsługujące ośrodki wypoczynkowe, zespoły
domków letniskowych, fermy itp. Wodociągi te ze względu na niewielki zasięg obsługi oraz
na fakt, ze są to głównie wodociągi prywatne, nie zostały zcentralizowane.
W gminie Kościerzyna wyróżnia się 11 wodociągów:











Wodociąg grupowy z ujęciem wody w Kłobuczynie;
Wodociąg wiejski w Nowym Klinczu;
Wodociąg wiejski w Małym Klinczu;
Wodociąg wiejski grupowy z ujęciem zlokalizowanym w Wielkim Klinczu;
Wodociąg wiejski w miejscowości Wdzydze Kiszewskie;
Wodociąg grupowy z ujęciem zlokalizowanym w Wąglikowicach;
Wodociąg grupowy z ujęciem zlokalizowanym w Grzybowie;
Wodociąg grupowy z ujęciem zlokalizowanym w miejscowości Łubiana;
Wodociąg wiejski w Gostomiu;
Wodociąg wiejski w Częstkowie;
Wodociąg grupowy z ujęciem zlokalizowanym we wsi Skorzewo;
Dwa ujęcia: w Nowym Klinczu i Małym Klinczu są wyłączone z eksploatacji
i wykorzystywane tylko w sytuacjach awaryjnych. Spośród 9 pozostałych ujęć
eksploatowanych w sposób ciągły, woda z 2 ujęć ( w Grzybowie i Gostomiu) nie wymaga
uzdatniania. 7 ujęć posiada stacje uzdatniania wody. Tylko stacja uzdatniania wody
w Kłobuczynie jest po modernizacji i jest w dobrym stanie technicznym. Ponadto stacja
uzdatniania w Łubianie jest w trakcie modernizacji. Pozostałe stacje uzdatniania wody
wymagają modernizacji i przebudowy, zwłaszcza stacja wodociągowa w Skorzewie. Woda na
tym ujęciu jest na granicy wymogów normatywnych w zakresie zawartości żelaza i manganu.
W sytuacjach kryzysowych ujęcie jest wspomagane wodą z ujęcia w Kłobuczynie jest to
jednak rozwiązanie doraźne. Rozbudowa i modernizacja stacji w Skorzewie dawałaby szanse
zaopatrywania w wodę Gostomia i Cząstkowa i wyłączenie tych ujęć z eksploatacji
( planowanych od wielu lat). Pilnej modernizacji i rozbudowy wymaga również stacja
uzdatniania w Wielkim Klinczu ponieważ jest przestarzała i w złym stanie technicznym,
a posiada duży zasięg obsługi. Rozbudowy wymaga również ujęcie we Wdzydzach. Na ujęciu
istnieje tylko jedna studnia (brak studni awaryjnej) a uzdatnianie wody rozwiązano doraźnie
przez dostawienie kontenera. Ujęcie we Wdzydzach w sezonie letnim obsługuje dużą ilość
turystów i jest ujęciem bardzo ważnym dla gminy.
W stanie obecnym następujące, większe miejscowości korzystają ze studni indywidualnych:
Stawiska, Szenajda, Nowa Kiszewa i Czarnina oraz znaczna ilość siedlisk w zabudowie
rozproszonej. Ponadto wiele ośrodków rekreacyjnych, zakładów produkcji kruszywa oraz
zespołów rekreacyjnych posiada własne ujęcia. Także FP „Łubiana” posiada własne ujęcie na
cele przemysłowe.
Na dzień 31.12.2011r.
45
 Liczba osób zamieszkałych w gminie Kościerzyna wynosiła 15023 mieszkańców
w tym zameldowanych na pobyt stały 14741 osób oraz na pobyt czasowy 282 osoby.
 Ze zbiorowych systemów zaopatrzenia w wodę korzysta obecnie około 80% ludności
gminy.
 Łączna długość sieci wodociągowej – 176,5 km
 Ilość wody pobrana w 2011r. łącznie, ze wszystkich 11 ujęć w gminie wyniosła
407400m3/rok czyli 1116,2 m3/d śr. W tym na cele technologiczne 149,3 m3/d =
13,3%. Straty wody w sieci 2,6m3/d= około 8,3%
 Ilość wody dostarczona odbiorcom wyniosła 315100m3/rok = 863,3m3/d śr. w tym:
gospodarstwom domowym i indywidualnym gosp. rolnym - 681,4 m3/d
na cele produkcyjne – 76,4 m3/d
na pozostałe cele – 105,5 m3/d
 Średni wskaźnik zużycia wody wyniósł na 1 mieszkańca 71,8 l/ M
 Dobowa zdolność produkcyjna czynnych ujęć uzdatniania 10464 m3/d, 7860m3/d
Przebieg i średnice istniejących sieci wodociągowych przedstawiono na mapie uzbrojenia
w skali 1:25000 – załącznik graficzny nr 2 do dokumentu studium. Sieć wodociągowa
posiada średnice ϕ od 90 do 160 oraz niewielki procent ϕ 63. Wykonana jest głównie z rur
PCV i PE. Występuje także sieć rur a-c, w obrębie centralnych fragmentów kilku wsi. Sieć ta
nie jest szczegółowo zinwentaryzowana.
Gmina Kościerzyna w około 80% zaopatrywana jest w wodę ze zbiorowych systemów
wodociągowych.
Dobowa zdolność produkcyjna ujęć czynnych
dziewięciokrotnie obecną produkcję wody.
w
gminie
przekracza
około
Stacje uzdatniania wody, oprócz stacji w Kłobuczynie i Łubianie, wymagają
modernizacji i przebudowy – zwłaszcza stacja uzdatniania wody w Skorzewie.
Przy projektowaniu kierunków rozwoju wodociągów w gminie Kościerzyna należałoby
zlikwidować część funkcjonujących obecnie ujęć a docelowe zaopatrzenie gminy
w wodę opierać na ujęciach najbardziej zasobnych czyli w Kłobuczynie, Skorzewie,
Grzybowie, Łubianie i Wielkim Klinczu i powinny one stanowić źródło zaopatrzenia
w wodę nowych terenów inwestycyjnych oraz miejscowości, które w chwili obecnej
korzystają ze studni indywidualnych.
W zakresie odprowadzenia ścieków.
W gminie Kościerzyna
miejscowościach:
funkcjonują
3
oczyszczalnie
ścieków
w
następujących
 Wielki Klincz – jest to wysokosprawna oczyszczalnią mechaniczno – biologiczną.
W 2011r. została zakończona jej rozbudowa do wydajności Q d śr= 660m3/d
i przepustowości Q d max = 1120,6m3/d. W 2011r. rzeczywisty, średniodobowy
dopływ ścieków na oczyszczalnie wynosił 169,9m3/d. Po zakończeniu budowy
kanalizacji sanitarnej w 8 miejscowościach, gdzie obecnie trwa jej realizacja, ilość
dopływających ścieków wzrośnie orientacyjnie do około 520,0m3/d śr. Na budowę
46
kanalizacji sanitarnej w tych miejscowościach nie zostały opracowane jeszcze
projekty wykonawcze. Oczyszczalnia w Wielkim Klinczu ma możliwość rozbudowy
do Q d śr. = 860,0m3/d. Istniałaby zatem możliwość skanalizowania całej, wschodniej
części gminy w oparciu o oczyszczalnię w Wielkim Klinczu (dotyczy kolejno
miejscowości: Kłobuczyno, Rotembark i Nowa Kiszewa oraz Sarnowy, Stawiska,
Mały Podleś, a następnie ewentualnie Juszki i Szenajda).
 Łubiana - Jest wysokosprawną oczyszczalnią mechaniczno – biologiczną. Posiada
ona projektowana przepustowość Q=360 m3/d. Oczyszczalnia jest eksploatowana
przez firmę „Lubeko”. W chwili obecnej na oczyszczalnie odprowadzane są wszystkie
ścieki komunalno – bytowe z miejscowości Łubiana i Korne oraz z zabudowy
letniskowo-rekreacyjnej nad jeziorem Garczyn. W 2011r. dopływ ścieków na
oczyszczalnie w Łubianie wynosił Q śr dob = 243,8 m3/d. W granicach aglomeracji
ściekowej, znajdują się ośrodki rekreacyjne nad jeziorem Sudomie oraz miejscowości
Grzybowo i Sycowa Huta, przewidziane do skanalizowania. Ewentualna dalsza
rozbudowa zlewni tej oczyszczalni wymagałaby rozbudowy oczyszczalni. W chwili
obecnej opracowywana jest branżowa koncepcja rozbudowy kanalizacji sanitarnej
w zachodniej części gminy Kościerzyna. Koncepcja ta będzie stanowiła wytyczne do
sprecyzowania kierunków zagospodarowania przestrzennego.
 Wdzydze - Oczyszczalnia mechaniczno biologiczna we Wdzydzach posiada
projektowaną wydajność Q d max = 300m3/d. Dopływ ścieków w 2011r wynosił Q śr
dob = 65,7m3/d. Dopływ ścieków poza sezonem letnim jest niewielki, w sezonie
wzrasta wielokrotnie. Oczyszczalnia nie może być rozbudowywana ze względu na
konieczność zapewnienia jakości oczyszczonych ścieków na poziomie II klasy
czystości wód z uwagi na odbiornik, którym jest sztuczny staw szuwarowy połączony
z jeziorem Gołuń w kompleksie jezior Wdzydzkich. Dla zlewni oczyszczalni we
Wdzydzach nie został opracowany plan aglomeracji ściekowej.
Zatem w gminie Kościerzyna na koniec 2011 r. ścieki sanitarne, odprowadzało do
zorganizowanych systemów kanalizacji sanitarnej 5556 osób co stanowi około 38% ogółu
ludności w gminie. Ludność z pozostałych miejscowości gminy odprowadza ścieki do
urządzeń indywidualnych, najczęściej są to zbiorniki bezodpływowe (szamba).
Ponadto gmina posiada opracowane 8 projektów wykonawczych na budowę kanalizacji
sanitarnej, na które wydane już zostały pozwolenia na budowę, a realizacja jest już w różnym
stopniu zaawansowana. Po zrealizowaniu tych przedsięwzięć ilość ludności obsługiwanej
przez zorganizowane systemy kanalizacji sanitarnej wzrośnie do ok. 65%.
W gminie Kościerzyna zostały ustanowione 2 aglomeracje ściekowe: Wielki Klincz
i Łubiana. Zasięgi aglomeracji ściekowych zostały zmienione w 2014r.; obecnie obowiązują
w tej kwestii następujące przepisy:
 Uchwała Nr 806/XXXVII/14 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 24 lutego
2014 r. w sprawie likwidacji dotychczasowej aglomeracji Łubiana i wyznaczenia
aglomeracji Łubiana, która w § 2 stanowi „Wyznacza się aglomerację Łubiana
o równoważnej liczbie mieszkańców (RLM) wynoszącej 5 100, z oczyszczalnią ścieków
w miejscowości Łubiana, której obszar obejmuje położone w gminie Kościerzyna
miejscowości: Łubiana, Korne, Grzybowo i Sycowa Huta”;
 Uchwała Nr 817/XXXVII/14 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 24 lutego
2014 r. w sprawie likwidacji dotychczasowej aglomeracji Wielki Klincz
i wyznaczenia aglomeracji Wielki Klincz, która w § 2 stanowi „Wyznacza się
aglomerację Wielki Klincz o równoważnej liczbie mieszkańców (RLM) wynoszącej 9
47
600, z oczyszczalnią ścieków w miejscowości Wielki Klincz, której obszar obejmuje
położone w gminie Kościerzyna miejscowości: Dębogóry, Dobrogoszcz, Kaliska
Kościerskie, Kościerska Huta, Kościerzyna Wybudowanie, Mały Klincz, Niedamowo,
Nowy Klincz, Nowa Wieś Kościerska, Skorzewo, Wielki Klincz i Wielki Podleś”.
Można stwierdzić, ze dalsza rozbudowa kanalizacji sanitarnej w gminie Kościerzyna
(obejmująca kolejno miejscowości dotąd nie posiadające jej oraz nowe tereny
inwestycyjne) będzie możliwe w oparciu o oczyszczalnie w Wielkim Klinczu, Łubianie
i oczyszczalnię miejską w Kościerzynie.
W zakresie odprowadzenia wód opadowych.
W gminie Kościerzyna, podobnie jak w innych gminach wiejskich nie ma zorganizowanych
systemów kanalizacji deszczowej. Istnieją w wielu wsiach pojedyncze kanały deszczowe we
fragmentach ulic ( najczęściej w centralnych miejscach wsi).Drobne układy kanalizacji
deszczowej w obrębie pojedynczych zakładów lub obiektów np. ZPS LUBIANA ma
w obrębie zakładu kanalizację deszczową wraz z oczyszczalnią wód opadowych. Ze względu
na skalę opracowania studium, pojedyncze, drobne urządzenia kanalizacji deszczowej nie
mają znaczenia dla rozwiązań kierunkowych i jako takie nie zostały zinwentaryzowane.
Z uwagi na brak systemowych układów kanalizacji deszczowej oraz brak potrzeby
tworzenia takowych w przyszłości, problemy kanalizacji deszczowej powinny być
rozwiązywane na etapie opracowywania MPZP i projektów wykonawczych.
W zakresie gospodarki odpadami komunalnymi
W gminie Kościerzyna funkcjonują dwa składowiska odpadów, tj:
 składowisko odpadów komunalnych we wsi Gostomie (z kwaterą na odpady
przemysłowe) - jest własnością Gminy Kościerzyna i zarządzane przez Zakład
Komunalny Gminy. Zajmuje powierzchnię ok. 5,82 ha. Składowisko zostało oddane
do użytkowania w 1989 r. Składowisko położone jest w odległości 500 m do
najbliższego zabudowania. W bezpośrednim sąsiedztwie składowiska nie występują
powierzchniowe cieki wodne. Najbliższa rzeka (Kania) przepływa w odległości
ok. 800 m. Poziom wodonośny rozpoznany wierceniami występuje na głębokości 5060 m. Deponowane na składowisku odpady pochodzą z terenu dwóch gmin:
Kościerzyna i Stężyca. Na składowisku nie prowadzi się segregacji odpadów, nie
zostały także wydzielone kwatery na odpady niebezpieczne. Na składowisko
w Gostomiu przyjmowane są głównie: niesegregowane odpady komunalne (w tym
ulegające biodegradacji), odpady betonu i gruzu budowlanego, odpady z oczyszczalni
ścieków (aktualizacja "Planu gospodarki odpadami dla powiatu kościerskiego na lata
2008-2011 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2012-2015”, 2011). Według
informacji opublikowanych w „Raporcie o stanie środowiska w województwie
pomorskim w 2010 roku” (2011) składowisko odpadów komunalnych w Gostomiu:

posiada pojemność całkowitą: 500 000 Mg;

ilość odpadów składowanych (unieszkodliwionyc) w 2010 r. to: 18 422,7 Mg;

średnia ilość odpadów deponowanych na dobę w 2010 r. to 73,69 Mg/250 dni rob.
48
 składowisko odpadów przemysłowych we wsi Łubiana - jest własnością
przedsiębiorstwa Zakłady Porcelany Stołowej LUBIANA S.A. Kierowane są tam
odpady pochodzą z produkcji w ZPS LUBIANA S.A. Składowisko powstało w 1976
r. w miejscu byłego wyrobiska żwiru i kruszywa budowlanego, w odległości ok. 600800 m od zakładu. Całkowita powierzchnia działki przewidzianej na składowisko
odpadów wynosi ok. 4,7 ha, przy czym teren przeznaczony pod składowanie odpadów
posiada powierzchnię ok. 2,8 ha („Plan gospodarki odpadami dla powiatu
kościerskiego na lata 2008-2011 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2012-2015”,
2007). Według informacji opublikowanych w „Raporcie o stanie środowiska
w województwie pomorskim w 2010 roku” (2011) składowisko odpadów
komunalnych w Łubianie:

posiada pojemność całkowitą: 253 927,3 Mg;

ilość odpadów składowanych (unieszkodliwionych) w 2010 r. to: 1046,9 Mg.
Ponadto na terenie gminy Kościerzyna znajduje się nieczynne składowisko odczynników
chemicznych, środków ochrony roślin (tzw. „mogilnik”). Zlokalizowane jest ono
w podległości ok. 1,2 km od zabudowań wsi Skorzewo. Składowisko funkcjonowało w latach
1978-2003 i obejmowało obszar ok. 40x40 metrów, jego powierzchnia wynosiła 0,19 ha.
Mogilnik składał się z 3 komór o łącznej kubaturze ok. 150 m3. Teren był ogrodzony i dobrze
oznaczony tablicami, częściowo porośnięty samosiejką sosny. Po zamknięciu składowiska
usunięto z łącznie ok. 580 Mg odpadów. Obecnie jest ono zrekultywowane w kierunku
leśnym.
W zakresie zaopatrzenia w ciepło
Opracowane na podstawie: „Aktualizacji założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe”
Gdańsk maj 2012r. – opracowanie mgr inż. Ryszard Musiał
Na terenie gminy nie ma zorganizowanego systemu zaopatrzenia w ciepło. Zaspokajanie potrzeb
cieplnych odbiorców na terenie gminy odbywa się obecnie w oparciu o:
 lokalne kotłownie węglowe i olejowe, jedna opalana gazem ziemnym oraz opalane drewnem
i jego odpadami, umiejscowione w zakładach przemysłowych, obiektach użyteczności publicznej
i budownictwie wielorodzinnym, dostarczające energię cieplną na potrzeby centralnego
ogrzewania, przygotowania cieplej wody oraz na potrzeby technologiczne,
 indywidualne źródła w domach mieszkalnych i obiektach usługowych na paliwa stale (węgiel,
odpady drzewne i drewno) i olej opałowy (nieliczne), dostarczające energię cieplną na potrzeby
centralnego i przygotowania cieplej wody,
 w szczątkowej formie występują też elektryczne urządzenia grzewcze; udział ich w bilansie nie
przekracza 1,0 %. Ciepła woda w lecie przygotowywana jest w zdecydowanej większości
(szacuje się na ok. 85 %} w urządzeniach elektrycznych.
Budynki jednorodzinne ogrzewane są najczęściej ze źródeł indywidualnych takich jak piece
węglowe, ogrzewanie etażowe, ogrzewanie centralne w budynku. Dominującym nośnikiem
energii jest węgiel, Budynki są sukcesywnie modernizowane. Właściciele wymieniają okna
i/lub docieplają ściany zewnętrzne budynków.
Budynki wielorodzinne osiedli mieszkaniowych Łubianie ogrzewane są zdalaczynnie
z kotłowni gazowej ZPS „Lubiana". Pozostałe – za pomocą węgla.
Obiekty użyteczności publicznej – jedna szkoła ogrzewana jest za pomocą gazu ziemnego,
cztery za pomocą oleju opalowego, pozostałe za pomocą węgla. Sale wiejskie ogrzewane są
49
przeważnie za pomocą drewna i gazu płynnego. Część sal oraz remiz OSP ogrzewana jest
elektrycznie.
Obiekty usługowe - ciepło wytwarzane jest w lokalnych kotłowniach opalanych głównie
węglem, ale też olejem opalowym i drewnem.
Przemysł – do wytwarzania ciepła technologicznego i do ogrzewania wykorzystywany jest:
gaz ziemny, olej opałowy i węgiel.
Tabela 8 Większe kotłownie na terenie gminy
Nazwa
Zakłady Porcelany Stołowej „Lubiana”
Zakładzie Produkcji Kruszywa
Wytworni Ma bitumicznych
Farmy wylęgu drobiu
Zespoły kształcenia
Szkoły podstawowe
Ośrodek wczasowo-wypoczynkowy „Debrzyno”
Kompleks Wypoczynkowy „Szarlota”
Dom Wczasowy „Zacisze”
Dom Wczasowy „Danuta”
Dom Wczasowy „Gabriela
Villa Marzenie ,
Dom Wczasowy „Helena”
Hotel „Niedźwiadek”
Hotel Gołuń
Ośrodek wypoczynkowy „Worzałówka”
Centrum Wypoczynkowo – Szkoleniowe „Garczyn”
Lokalizacja
Łubiana
Rybaki
Debogóry
Skorzewo
Wielki Klincz
Łubiana
Wielki Podleś
Wielki Klincz
Skorzewo
Nowy Klincz
Pozostałe
Debrzyno
Szarlota
Wdzydze
Gołuń
Łubiana
Moc
kotłowni *)
[MW]
4,00
0,60
2,00
0,40
0,40
0,25
Paliwo
Gaz
Olej
Olej
Węgiel
Węgiel
Gaz
0,25
Olej
0,06
0,05
0,36
0,40
0,12
0,06
0,06
0,04
0,04
0,24
0,18
0,15
0,18
Olej
Węgiel
Olej
Olej
Drewno
Drewno
Drewno
Drewno
Drewno
Olej
Węgiel
Węgiel
Węgiel
Tabela 9 Zapotrzebowanie na ciepło w stanie istniejącym
Zapotrzebowanie ciepła
Odbiorcy ciepła
Energia [TJ]
Moc [MW]
CO
CW
Techn.
Razem
CO
CW
Techn.
Budynki
53,47
272,01
mieszkalne
218,54
25,69
6,33
Obiekty
1,13
12,41
publiczne
11,28
1,33
0,13
Usługi
7,81
0,78
0,92
0,09
8,59
Obiekty turystyki
7,69
2,13
0,90
0,25
9,82
Przemysł
12,96
3,24 103,68
1,20
0,30
8,00
119,88
Razem gmina
258,28
60,75 103,68
422,71 30,04
7,10
8,00
CO – centralne ogrzewanie, CW – ciepła woda użytkowa,
Techn. Potrzeby technologiczne przemysłu
Razem
32,02
1,46
1,01
1,15
9,50
45,14
W zakresie zaopatrzenia w gaz
Gdańsk maj 2012r. – opracowanie mgr inż. Ryszard Musiał
50
Gmina w niewielki stopniu korzysta z gazu ziemnego. Do sieci włączone jest ok. 70
gospodarstw domowych tylko we wsi Łubiana. Zużycie gazu do ogrzewania wynosi
ok. 71,4 tys. m 3/rok, odsetek ludności korzystającej z gazu ok. 2 % . Przez tereny gminy
przebiega równoleżnikowo gazociąg wysokiego ciśnienia Pszczółki - Kościerzyna - Bytów. Na
odnodze tego gazociągu zlokalizowana jest stacja gazowa wysokiego ciśnienia obsługująca
miasto. Na obszarze gminy, na terenie Zakładów Porcelany Stołowej „Lubiana”
zlokalizowana jest stacja gazowa wysokiego ciśnienia obsługująca zakład i wieś. Ze stacji tej
gaz jest przesalany do kotłowni wytwarzającej ciepło dla celów technologicznych oraz
ogrzewania zakładu. Z kotłowni tej zasilane jest również spółdzielcze osiedle mieszkaniowe
w Łubianie.
W zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną.
Gdańsk maj 2012r. – opracowanie mgr inż. Ryszard Musiał oraz wytycznych zarządców sieci elektroenergetycznej
Dystrybucję energii elektrycznej na terenie gminy prowadzi „Energa Operator SA”
w zakresie sieci: 110, 15 i 0,4 kV.
Przez teren gminy przebiegają:
 linia elektroenergetyczna 220 kV w relacji Żydowo - Gdańsk I (w Leźnie) , operator
Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.,
 linia elektroenergetyczna 110 kV łącząca Główne Punkty Zasilające: „Kiełpino”
i „Kościerzyna”,
 linia elektroenergetyczna 110 kV łącząca GPZ : „Kościerzyna” i „Skarszewy”,
 linia elektroenergetyczna 110 kV łącząca GPZ: „Kościerzyna" i „Sierakowice”.
Na terenie miasta Kościerzyna znajduje się Główny Punkt Zasilający 110/15 kV, z którego
zasilany jest obszar gminy. Jednostki osadniczce na terenie gminy zasilane są z sieci 15 kV
wyprowadzonej z tego GPZ. Linie te stanowią sieć rozdzielczą, która poprzez stacje
transformatorowe 15/0,4 kV zasilają końcowych odbiorców energii. Sieć średniego napięcia
i odbiorcza niskiego napięcia w zdecydowanej większości wykonana jest jako napowietrzna.
Stacje transformatorowe w przeważającej mierze pracują jako słupowe. Stacje murowane są
przeważnie kioskowe i mają ponad 50 lat. Z energii elektrycznej korzysta 100 %
mieszkańców. Stan zaopatrzenia w energię elektryczną nie jest w pełni zadowalający.
Występują przerwy w dostawie energii i spadki napięcia. Główna tego przyczyną są duże
odległości pomiędzy punktami zasilającymi i wydłużenie linii niskiego napięcia. Większość
sieci 15 kV została wybudowana w latach 50 - tych, a więc ma około 50 lat i jest
wyeksploatowana mimo bieżących remontów i konserwacji. Istniejąca sieć niskiego napięcia 0,4 kV i oświetlenie uliczne we wsiach wymaga również przebudowy i modernizacji.
Operator realizuje program modernizacji sieci dystrybucyjnej zapewniający znaczącą
poprawę stanu zaopatrzenia w energię elektryczną. Zużycie energii określono na podstawie
informacji uzyskanych od dostawcy energii, Urzędu Gminy i odbiorców energii
w poszczególnych działach. W 2010 r. wyniosło ono ok. 27710 MWh, w tym:

w gospodarstwach domowych – ok. 17180 MWh,

w usługach, gospodarce komunalnej i w obiektach publicznych – 3190 MWh,

w oświetleniu – ok. 830 MWh,

w przemyśle – ok. 5300 MWh.
Zużycie jednostkowe energii wyniosło ok. 1936 kWh /rok i mieszkańca. Średnie zużycie
energii w gospodarstwach domowych wyniosło ok. 1200 kWh /rok i mieszkańca.
51
Najwięksi odbiorcy energii to: ZPS„Lubiana"- ok. 3200 MWh, Olsztyńskie Kopalnie
Surowców Mineralnych - ok. 1100 MWh., Zakłady Produkcji Kruszywa w Rybakach - ok.
1300 MWh., fermy drobiu - ok. 500 MWh.
Zgodnie z Planem rozwoju Krajowej Elektroenergetycznej Sieci Przesyłowej na terenie
gminy Kościerzyna planowana jest budowa napowietrznej dwutorowej elektroenergetycznej
linii przesyłowej o napięciu 2x400kV relacji Gdańsk Przyjaźń- Żydowo Kierzkowo, której
orientacyjny przebieg pokazano na załączniku graficznym do Studium.
Dla istniejącej linii elektroenergetycznej 220kV wymagany jest pas technologiczny
o szerokości 50m (po 25 m od osi linii w obu kierunkach w rzucie poziomym). Dla
planowanej linii elektroenergetycznej 2x400kV wymagany jest pas technologiczny
o szerokości 70m (po 35m od osi linii w obu kierunkach w rzucie poziomym).
Wytyczne dotyczące ograniczeń w użytkowaniu terenu w pasach technologicznych
elektroenergetycznych linii przesyłowych najwyższych napięć określono w rozdziale 4.5.7.
Dla napowietrznych linii elektroenergetycznych wysokich napięć 110 kV obowiązuje strefa
ograniczeń o szerokości 40m (po 20m od osi linii)
Planuje się także budowę nowego GPZ „Kościerzyna II” oraz linii elektroenergetycznej 110
kV łączącej go z istniejącym GPZ. Inwestycje te w znaczący sposób poprawią warunki
zasilania gminy w energię elektryczną, w tym również ZPS „Lubiana”.
Gmina Kościerzyna położona jest w rejonie o korzystnych warunkach wietrznych dla
lokalizacji elektrowni wiatrowych. Najkorzystniejsze warunki anemometryczne dla
lokalizacji elektrowni wiatrowych w gminie występują w obrębie bezleśnych wzniesień
wysoczyzny morenowej.
2.7 Uwarunkowania wynikające ze stanu ładu przestrzennego i wymogów
jego ochrony.
2.7.1 Charakter środowiska przyrodniczego
Gmina położona jest w obrębie dwóch mezoregionów fizycznogeograficznych: Pojezierza
Kaszubskiego – regionu najbardziej zróżnicowanego przyrodniczo w granicach województwa
pomorskiego i Borów Tucholskich Wschodnich, które stanowią część krajowego płata
ekologicznego – największego kompleksu leśnego w Polsce.
Gmina Kościerzyna posiada urozmaiconą rzeźbę terenu, związaną z działalnością lądolodu
podczas zlodowacenia bałtyckiego. Generalnie obszar gminy pochylony jest kierunku
północnego i północno – wschodniego w kierunku południowym, a wysokości bezwzględne
osiągają tutaj wartość do ok. 134m n.p.m. – dla południowo zachodniej części gminy oraz do
ok. 253m n.p.m w okolicach miejscowości Kłobuczyno.
W obszarze gminy występują trzy typy struktury środowiska przyrodniczego:
 typ wysoczyzn morenowych - w północno – wschodniej części gminy,
 sandrów – w przewadze w zachodniej i południowej części gminy,
 rynien subglacjalnych oraz dolin rzecznych – rozcinają one zarówno obszary
morenowe jak i sandrowe.
52
Gmina Kościerzyna z uwagi na klimat należy do krainy Pojezierza Pomorskiego –
najchłodniejszej i najbardziej zasobnej w opady. Występują tu najniższe minima absolutne
temperatury powietrza oraz najwięcej dni przymrozkowych i mroźnych.
2.7.2 Charakterystyka krajobrazu oraz stan zachowania dziedzictwa
kulturowego na obszarze gminy
Pod względem wartości kulturowych gmina Kościerzyna – ze względu na usytuowanie
w zróżnicowanym morfologicznie, atrakcyjnym krajobrazowo rejonie Kaszub południowych
oraz z uwagi na znacznie zróżnicowany, specyficzny rozwój osadnictwa i sieci osadniczej jak
również przynależność do znaczącej i czytelnej kulturowo formacji etnicznej – posiada
zarówno przesłanki jak i warunki dla kultywowania historycznych i krajobrazowych wartości
krajobrazu kulturowego. Jednocześnie gmina podlega ogromnej presji turystycznej zarówno
ze strony miasta Kościerzyna jak i z terenów całej aglomeracji Trójmiejskiej i okolic.
Znaczna część gminy znajduje się na obszarze Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego i jego
otuliny – atrakcyjnych turystycznie i krajobrazowo. W obszarze WPK ochrona istniejących
zabytkowych wartości i ich kontynuacja ważna jest jako element stymulujący rozwój
turystyki.
W obszarze gminy Kościerzyna występuje szereg zespołów i układów przestrzennych, które
reprezentują znaczne wartości, konieczne do zachowania. Do tych wartościowych układów
przestrzennych należą:
1. Układy przestrzenne miejscowości, które należy bezwzględnie zachować z uwagi na ich
wysokie walory kompozycyjne, krajobrazowe i kulturowe, w celu ochrony ich obecnego
charakteru, ładu przestrzennego i harmonii krajobrazu:
 Będominem - Zielenin – zespół ruralistyczny wsi,
 Juszki – zespół ruralistyczny wsi,
 Loryniec – zespół ruralistyczny wsi,
 Kaliska Kościerskie – zespół ruralistyczny wsi,
 Niedamowo – zespół ruralistyczny wsi,
 Rotembark – zespół ruralistyczny wsi,
 Szenajda – zespół ruralistyczny wsi,
 Wąglikowice – zespół ruralistyczny wsi,
 Wdzydze – zespół ruralistyczny wsi wraz z obszarem muzeum KPE,
 Wielki Klincz – zespół dworsko – parkowy,
 Wielki Podleś – zespół dworsko – parkowy,
Poza wymienionymi wyżej, cennymi układami przestrzennymi miejscowości,
wymagającymi ochrony są również:
 Grzybowski Młyn – zespół ruralistyczny osady,
 Ludwikowi – zespół dawnego leśnictwa,
 Małe Stawiska – zespół ruralistyczny przysiółka,
 Mały Klincz – zespół dworsko – parkowy,
 Niedamowo – zespół dworsko – parkowy,
 Wielki Klincz – zespół dworsko – parkowy,
 Wielki Podleś – zespół dworsko – parkowy,
2. Elementy struktury przestrzennej i pojedyncze obiekty, które należy bezwzględnie
zachować z uwagi na ich wysokie walory kompozycyjne , krajobrazowe i kulturowe:
 Grzybowski Młyn ( Obr. Grzybowo) – zespół młyna,
53
 Juszki – domy mieszkalne: 2,3,6,7,8, 20, 23 z budynkiem gospodarczym, 18/19,
budynek szkoły nr 1 wraz z budynkiem gospodarczym,
 Korne – zespół młyna i zagroda nr 7,
 Kula Młyn ( Obr. Zielenin) zespół młyński,
 Niedamowo – zespół dworsko – parkowy z folwarkiem oraz kościół parafialny p. w.
św. Barbary z 1932 r.
 Wąglikowice – budynek szkoły nr 20 wraz z bud. gospodarczym, budynek
mieszkalny w zagrodzie 41 ( wybudowanie)
 Wdzydze – chata rybacka, ob. MUZEUM KPE, nr rej. 161/8.12.1961, chata
gburska, ob. Muzeum KPE, nr rej.162/8.12.1961
 Wielki Klincz – zespół dworsko – parkowy
 Wielki Podleś – zespół dworsko – parkowy oraz kościół filialny p.w. św. Andrzeja
Boboli -1905)
 Wieprznica – Młyn – zespół młyński





3. Poza wymienionymi wyżej, cennymi elementami struktury przestrzennej –
zespołami i pojedynczymi obiektami ochrony wymagają również:
tradycyjne układy zagród wszystkich typów (w tym: usytuowanie budynków
i rozmieszczenie zasadniczych elementów przestrzeni gospodarowania: przedogródki, sady, podwórza, pastwiska przydomowe etc.)
tradycyjne i specyficzne (np. tzw. poniatówki) formy budynków mieszkalnych
w budownictwie powstałym do 1939 roku
tradycyjne formy budownictwa gospodarczego,
wszelkie pozostałości tradycyjnych form zagospodarowania wsi i zagród w tym:
kapliczki, krzyże przydrożne, kuźnie, piwnice, piece chlebowe, tradycyjne formy
ogrodzeń siedlisk,
powstała przed 1939r. zabudowa o architekturze „katalogowej” związana z obsługą
kolei, szkoły, plebanie, organistówki, leśniczówki, remizy straży pożarnej itp.
Należy również wyodrębnić w strukturze gminy cenne elementy przyrodnicze takie jak aleje,
parki i cmentarze, które reprezentują wysokie walory kompozycyjne i środowiskowo –
kulturowe. Do cennych parków na terenie gminy należą parki w Małym Klinczu, Nowym
Klinczu (Wętwie), Kościerskiej Hucie, Niedamowie, Wielkim Klinczu, Wielkim Podlesiu
i Pucu. Do cennych cmentarzy oraz pozostałości po nich zaliczamy cmentarze
w miejscowościach: Zielenin-Będominek, Dobrogoszcz, Gostomie, Grzybowski Młyn,
Kaliska Kościerskie, Kłobuczyno, Niedamowo, Nowa Kiszewa, Nowa wieś Kościerska,
Nowy Klincz, Wetwie Nowy Podleś i Wielki Podleś – przy kościele.
W gminie Kościerzyna szereg wsi zasługuje na ochronę walorów ekspozycyjnych w celu
ochrony harmonii krajobrazowej i kształtowania przedpola ekspozycyjnego. Do wsi takich
zaliczyć można: Będominek - Zielenin, Juszki, Loryniec, Kaliska Kościerskie, Niedamowo,
Rotembark, Szenajda, Wąglikowice, Wdzydze , Wielki Klincz i Wielki Podleś.
2.7.3 Główne problemy kształtowania ładu przestrzennego
Główne problemy, zakłócenia ładu przestrzennego w gminie można scharakteryzować
następująco:
 brak jest ciągłości systemów ekologicznych rzekami Wda Trzebiocha – obserwowana
jest ekspansja zabudowy i użytkowania rekreacyjnego w obrębie tych obszarów,
54









różnorodność walorów kulturowych i krajobrazowych nie jest odpowiednio
wyeksponowana i użytkowana; brak jest poszanowania dla historycznej zabudowy –
formy budynków i detalu architektonicznego (w szczególności budynków o funkcji
mieszkalnej i gospodarczej)
brak jest ogólnodostępnych przestrzeni publicznych, miejsc spotkań i terenów zieleni
urządzonej dla mieszkańców poszczególnych miejscowości,
dogodne położenie geograficzne – duży potencjał wodny i leśny w szczególności
w południowo zachodniej części gminy predysponujące do rozwoju niektórych form
turystyki i wypoczynku przede wszystkim ogólnodostępnej, zaś występują tu
w przewadze formy rekreacji indywidualnej, a formy zorganizowane to najczęściej
dawne ośrodki wypoczynkowe o przypadkowej lokalizacji i niskim standardzie
infrastruktury turystycznej,
zauważalne jest naruszenie układu przestrzennego niektórych wsi ze względu na
wprowadzenie nowych dużych zespołów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej nie
kontynuujących tradycji budowlanej Kaszub, lokalizację baz produkcyjnych czy
zespołów zabudowy usługowej tworzących nowe obszary zainwestowania;
historyczne układy przestrzenne niektórych wsi są znacznie przekształcone i prawie
nieczytelne, np. Kościerska Huta, Korne, Wielki Klincz,
obiekty o walorach kulturowych, szczególnie folwarki i dwory użytkowane
niezgodnie z ich przeznaczeniem lub są w złym stanie technicznym, niektóre są już
całkowicie zdewastowane i ledwo czytelne w krajobrazie – np. zespół dworskoparkowy w Małym Klinczu,
dewastację krajobrazów wsi powoduje przede wszystkim tworzenie nowych jednostek
osadniczych i wydzielanie zespołów zabudowy mieszkaniowej poza historycznym
układem przestrzennym wsi, a także „obrastanie” miejscowości zespołami
indywidualnych domów letniskowych użytkowanych sezonowo,
zagrożeniem możliwości przekroczenia chłonności rekreacyjnej obszaru gminy są
intensywnie użytkowane otoczenie przyrodnicze istniejących dużych zespołów
zabudowy letniskowej, powstających nowych zespołów zabudowy (często bez
wymaganych decyzji administracyjnych) i chęć właścicieli gruntów do rezerwy
nowych terenów rekreacyjnych, dotyczy to m. in. obrębów geodezyjnych
Waglikowice, Sycowa Huta, Łubiana, Grzybowo, Dobrogoszcz,
poważnym zagrożeniem krajobrazu są trwające i planowane eksploatacje kruszyw
naturalnych na obszarze gminy powodujące przekształcenia ukształtowania
powierzchni ziemi oraz wylesienia na znacznych obszarach; dotyczy to rejonów wsi
Niedamowo, Grzybowo, Rybaki, Cząstkowo, Gostomie – postulowany kierunek
rekultywacji tych obszarów po zakończeniu eksploatacji to przywrócenie naturalnie
występujących tam kompleksów leśnych lub stworzenie terenów rekreacyjnych
ogólnodostępnych z wykorzystaniem nowej rzeźby terenu,
zagrożeniem ładu przestrzennego jest nadmierna chęć (niepoparta rzeczywistymi
trendami rozwojowymi gminy, ani prognozami rozwoju demograficznego) do rezerwy
nowych terenów inwestycyjnych, głównie z przeznaczeniem pod budownictwo
mieszkaniowe i zabudowę letniskową, wyrażona ogromna ilością wniosków
właścicieli nieruchomości do zmiany przeznaczenia dotychczasowych gruntów
rolnych; takie działania doprowadzają nieuchronnie do rozpraszania zabudowy oraz
generowania nadmiernych kosztów związanych z obsługą komunikacyjną i techniczną
planowanej zabudowy,
55



odczuwalne jest występowanie nadmiernego hałasu komunikacyjnego oraz
uciążliwość wynikająca z ilości pojazdów ruchu tranzytowego w obrębie drogi
krajowej nr 20 – w miejscowościach położonych przy tej drodze, w szczególności
dotyczy to wsi Kłobuczyno, Kaliska Kościerskie, Kościerska Huta; problemy te nasila
się podczas budowy planowanej obwodnicy miasta Kościerzyna,
degradację krajobrazu powodują także istniejące elementy ponadlokalnej
infrastruktury elektroenergetycznej – napowietrzne linie elektroenergetyczne
wysokich napięć (110kV) oraz najwyższych napięć (220kV),
potencjalnym elementem wpływającym na krajobraz będą urządzenia produkujące
energię ze źródeł odnawialnych elektrownie wiatrowe oraz ogniwa fotowoltaiczne,
które mają być lokalizowane w rejonie wsi Mały Klincz, Zielenin, Nowy Podleś,
Wielki Podleś i Wielki Klincz,
2.8 Uwarunkowania wynikające ze stanu środowiska, w tym rolniczej i leśnej
przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów wodnych oraz
wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego.
Opracowano na podstawie: „Opracowania ekofizjograficznego podstawowego gminy Kościerzyna dla potrzeb
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego” Gdańsk, maj 2012- „Proeko” dr hab.
Maciej Przewoźniak z zespołem.
2.8.1 Ogólna charakterystyka zasobów środowiska przyrodniczego.
Gmina Kościerzyna jest zasobna w wody powierzchniowe. Występują tu liczne cieki i rowy
melioracyjne oraz jeziora i mniejsze zbiorniki wodne, tzw. oczka wodne. Największymi
ciekami w granicach gminy są Wda – przepływa przez południowo-zachodnią część gminy na
odcinku ok. 8,5 km i Wierzyca – przepływa przez środkową, północno-wschodnią
i południową część gminy na odcinku niespełna 30 km. Ogólna powierzchnia wód płynących
i stojących stanowi ok. 6% powierzchni gminy. Pod względem hydrograficznym gmina
Kościerzyna położona jest w zlewniach trzech rzek, tj.:

Wierzycy – obejmująca wschodnią część gminy;

Wdy – obejmująca zachodnią część gminy;

Raduni – obejmująca niewielki fragment gminy, na północ od wsi Skorzewo.
Gmina Kościerzyna charakteryzuje się występowaniem znacznej liczby zbiorników wodnych,
z których 33 posiadają powierzchnię większą niż 10 ha – są to przede wszystkim jeziora
polodowcowe. Ponadto licznie występują tu oczka wodne.
Największe
zbiorniki
wodne występują w południowej części gminy Kościerzyna. Należą do nich jeziora: Radolne,
Gołuń i Jelenie, stanowiące wspólnie jezioro Wdzydze Północne (łącznie ponad 535 ha),
a także bezpośrednio sąsiadujące z gminą jezioro Wdzydze Południowe, będące jednym
z największych w województwie pomorskim (niespełna 920 ha). Do największych na terenie
gminy (lub z nią sąsiadujące) zaliczamy również jeziora: Słupinko, Schodno, Sudomie,
Osuszyno, Hutowo, Zagnanie, Gatno, Wierzynko, Garczyn, Dobrogoszcz.
Gmina Kościerzyna jest zasobna w wody podziemne, na co wpływają przede wszystkim
poziomy wód czwartorzędowych w osadach fluwioglacjalnych. Na wysoczyźnie poziom
wodonośny występuje na głębokości ok. 50-60 n p.p.t. Na obszarach sandrowych warstwa
wodonośna jest na głębokości ok. 30-40 m p.p.t. Gmina Kościerzyna położona jest poza
zasięgiem głównych zbiorników wód podziemnych. Najbliższy znajduje się w odległości
56
ok. 1,7 km w kierunku wschodnim od gminy - jest nim GZWP nr 116, zbiornik
międzymorenowy „Gołębiewo”
Na terenie gminy Kościerzyna występują zróżnicowane warunki glebowe. Powierzchniowo
zdecydowanie dominują gleby brunatne wyługowane i brunatne kwaśne oraz gleby bielicowe
i pseudobielicowe, wykształcone na glinach zwałowych i piaskach. Znaczne powierzchnie
zajmują także gleby pochodzenia organogenicznego – torfowo-mułowe, murszowo-torfowe
i torfy, występujące w rozproszeniu na terenach wytopiskowych oraz w dnach dolin
rzecznych i rynnach polodowcowych. Ponadto na terenie gminy fragmentarycznie występują
gleby glejowe oraz czarne ziemie zdegradowane i gleby szare.
Gmina Kościerzyna posiada charakter rolniczo-leśny. Grunty rolne zajmują ponad 11 500 ha,
natomiast grunty leśne niespełna 15 000 ha. Stanowią one odpowiednio ok. 37 % i ok. 47 %
ogólnej powierzchni gminy (razem ok. 36 500 ha, tj. ok. 84%).
W gminie Kościerzyna występuje bogata i zróżnicowana fauna, reprezentowana przez wiele
gatunków ryb, płazów (wszystkie chronione), co najmniej cztery gatunki gadów (wszystkie
chronione), ponad sto gatunków ptaków (zdecydowana większość chroniona), kilkadziesiąt
gatunków ssaków (wiele chronionych) i nieznaną liczbę gatunków bezkręgowców.
2.8.2 Ustanowione formy ochrony przyrody.
W granicach gminy Kościerzyna i w jej bezpośrednim sąsiedztwie, spośród form ochrony
przyrody w rozumieniu ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 roku (Dz. U.
2004 r., Nr 92, poz. 880 z późn. zm.), występują:
REZERWATY PRZYRODY

„Czapliniec w Wierzysku” – obszar leśny o powierzchni 10,47 ha, położony
w centralnej części gminy Kościerzyna (na południe od miasta Kościerzyna) - utworzony
Zarządzeniem Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 15 grudnia
1980 r. (MP Nr 30 z 30.12.1980r., poz. 171). Celem jego utworzenia było zachowanie
fragmentu starodrzewiu sosnowego oraz miejsca lęgowego czapli siwej. Flora
i zbiorowiska roślinne rezerwatu przedstawiają przeciętną wartość przyrodniczą.
 „Strzelnica”, sąsiadujący z gminą Kościerzyna, położony w całości na obszarze miasta
Kościerzyna - o powierzchni ok. 3,55 ha, utworzony został Zarządzeniem Ministerstwa
Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 15 grudnia 1980 roku (MP Nr 30
z 30.12.1980r., poz. 171) w celu zachowania fragmentu starodrzewu o charakterze
naturalnym ze skupieniem pomnikowych drzew.
 „Krwawe Doły”, sąsiadujący z gminą od południa, położony w całości na obszarze
gminy Stara Kiszewa - zajmuje ok. 13 ha, utworzony został w 1996 r. Zarządzeniem
MOŚZNiL z dnia 12.11.1996 w sprawie uznania za rezerwaty przyrody (MP 75/96, p.
681 grudnia). Celem jego utworzenia było zachowanie zbiorowisk leśnych typowych dla
Borów Tucholskich.
PARKI KRAJOBRAZOWE I ICH OTULINY
 „Kaszubski Park Krajobrazowy” wraz z otuliną (KPK) o całkowitej powierzchni ok.
33 tys. ha. Utworzony został 15 czerwca 1983 roku. Położony jest w centralnej części
Pojezierza Kaszubskiego i obejmuje zespół Jezior Raduńsko-Ostrzyckich, Wzgórza
Szymbarskie oraz kompleks Lasów Mirachowskich z zespołem Jezior Potęgowskich.
57
Występuje tu 650 gatunków roślin, w tym wiele rzadkich, chronionych oraz zwierzęta
takie jak: sarny, dziki, jelenie, łosie, borsuki, jenoty, piżmaki, kuny leśne i łasice oraz 170
gatunków ptaków 9 gatunków płazów, 5 gatunków gadów i 40 gatunków ryb. Obserwuje
się znaczny stopień antropizacji środowiska jak również niekiedy dewastacji środowiska
przyrodniczego. Rozwój zainwestowania rekreacyjnego, w szczególności w postaci
indywidualnych domków letniskowych spowodował obniżenie a nawet utratę
walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Dla ochrony środowiska KPK przed
negatywnymi wpływami z otoczenia ustanowiono wokół niego otulinę o powierzchni ok.
32,5 tys ha. W otulinie położone są 62 miejscowości, zamieszkałe przez ponad 31 tys.
ludzi. W granicy gminy Kościerzyna znajduje się tylko nieznaczny, południowy
kraniec Parku (ok. 100 ha) i część jego otuliny (ok. 2000 ha).
 „Wdzydzki Park Krajobrazowy” wraz z otuliną (WPK) o całkowitej powierzchni ok.
17,8 tyś ha. Utworzony został 15 czerwca 1983 roku. Położony jest w północnej części
Borów Tucholskich i obejmuje zespół Jezior Wdzydzkich wraz z ich otoczeniem. Prawie
64% powierzchni parku zajmują lasy, ok. 10%, grunty orne a wody powierzchniowe
stanowią ponad 10% jego powierzchni. Na terenie WPK znajdują się 53 jeziora
o powierzchni ponad 1 ha. Największy jest zespół Jezior Wdzydzkich (jez. Wdzydze, jez.
Gołuń, jez. Radolne i jez. Jelenie), o łącznej powierzchni niespełna 1,5 tys. ha.
Maksymalna głębokość jeziora wynosi 68 m, co stawia je pod tym względem na szóstym
miejscu w Polsce. Zespół Jezior Wdzydzkich posiada ogromną wartość przyrodniczą.
Występują tu rzadko spotykane gatunki ssaków, jak gronostaj, wydra i bóbr, którego
populacja w ostatnich latach wyraźnie wzrosła. Ichtiofauna reprezentowana jest przez
około 40 gatunków, bogata jest także awifauna. Jest to między innymi jedyny zbiornik
w Polsce z endemiczną odmianą troci jeziorowej, która tarło odbywa w rzekach Wda
i Trzebiocha, powyżej jeziora. WPK otacza otulina o łącznej powierzchni ponad 15 tyś.
ha.Podstawowe zagrożenie dla środowiska przyrodniczego WPK stwarza intensywne
jego użytkowanie rekreacyjne. W granicach gminy Kościerzyna znajduje się północnowschodnia część WPK (ok. 5,5 tys. ha) i jego otuliny (ponad 4 tys. ha).
Na obszarze Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego aktualnie obowiązuje
Uchwała Sejmiku Województwa Pomorskiego nr 145/VII/11 z dnia 27 kwietnia 2011
r. w sprawie Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Woj. Pom. Nr 66, poz.
1460). WPK posiada plan ochrony - „Plan ochrony Wdzydzkiego Parku
Krajobrazowego” zatwierdzony Rozporządzenie, Nr 6/2001 Wojewody Pomorskiego
- Dz. Urz. Woj. Pomorskiego Nr 64 z dnia 6 sierpnia 2001 r., poz. 748)
OBSZARY NATURA 2000
 Specjalny obszar ochrony ptaków „Bory Tucholskie” PLB220009 obejmuje obszar ok.
322,5 tys. ha, położony w woj. kujawsko-pomorskim i woj. pomorskim. W obrębie
obszaru występuje co najmniej 28 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 6
gatunków z PCK. Gniazduje tu 107 gatunków ptaków. Zagrożenie dla obszaru stanowią
przede wszystkim: eksploatacja torfu, kredy, piasku; zmiany stosunków wodnych,
zagrożenie eutrofizacją siedlisk oligotroficznych; presja turystyczna, zabudowa
letniskowa, zabudowa rozproszona, kłusownictwo, drapieżnictwo ze strony norki
amerykańskiej, odpady, ścieki, zanieczyszczenie wód, zakładanie upraw plantacyjnych
(borówka amerykańska).
 Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty „Leniec nad Wierzycą” PLH220073
o powierzchni ok. 25 ha, obejmuje fragment doliny Wierzycy, brzeg jez. Wierzysko
58
i przyległy las na siedlisku grądu subatlantyckiego - stwierdzono stanowisko leńca
bezpodkwiatkowego. Zagrożenie dla obszaru stanowią:
 postępujące osuszanie łąk nad Wierzycą powoduje osłabienie siedliska, co może mieć
bezpośredni wpływ na kondycję stanowiska leńca;
 populacja jest częściowo osłabiona przez coroczne koszenie oraz wydeptywanie
(przez skraj stanowiska przebiega droga gruntowa) oraz jednorazowe zrzucenie
w pobliżu gruzu i śmieci;
 niektóre działania w ramach gospodarki leśnej mogłyby spowodować zniszczenie
populacji (np. zrywka prowadzona przez stanowisko leńca).
 Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty „Rynna Dłużnicy” PLH220081
o powierzchni ok. 353,4 ha, obejmuje wąską, głęboko wciętą rynna w utworach
sandrowych. Obszar ten jest bardzo wartościowy pod względem przyrodniczym.
Zagrożenie dla obszaru stanowią:
 niewielkie skupienie kilku domków, nie podłączonych do sieci kanalizacyjnej;
 parcelacja siedlisk podmokłych i ich odwadnianie lub zasypywanie materiałem
mineralnym, w celu uzyskania miejsc pod zabudowę;
 budowa kolejnych domków letniskowych;
 nadmierna penetracja, a także niewłaściwa gospodarka leśna na zboczach doliny;
 Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty „Dąbrówka” PLH220088 zajmuje obszar
o powierzchni ok. 505 ha. Ostoja znajduje się w czołówce najwartościowszych siedlisk
strzebli błotnej w regionie. Występują tu w większości dobrze zachowane, rozległe
i bezodpływowe zbiorniki i wyrobiska potorfowe o małym zagrożeniu, z liczną populacją
strzebli błotnej oraz elismy wodnej. Najcenniejszymi z gatunków roślin, poza elismą
wodną, są: widłaczek torfowy, grążel drobny oraz pływacze drobny i zwyczajny, a także
bebłek błotny. Zagrożeniem dla strzebli błotnej oraz dla cennych kompleksów
torfowiskowych i zbiorników dystroficznych w rejonie Kłobuczyna i Dąbrówki mogą być
przede wszystkim:
 zarastanie i wysychanie zbiorników, związane z naturalną sukcesją i celowym
odwadnianiem;
 spływy zanieczyszczeń z pól;
 presja rybacko-wędkarska, w tym nadmierne połowy i zarybianie gatunkami
niepożądanymi, jak karaś srebrzysty i drapieżniki.
 Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty „Jeziora Wdzydzkie” PLH220034 o łącznej
powierzchni ponad 13,5 tys. ha, obejmuje tu kompleks mezotroficznych jezior.
W obszarze wyróżniono 17 rodzajów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady
92/43/EWG, które zajmują łącznie blisko 20% powierzchni obszaru. Cenne są jeziora
lobeliowe, ramieniowe oraz liczne zbiorniki dystroficzne, a także skupienie torfowisk
wysokich i przejściowych, o typowo wykształconych zbiorowiskach roślinnych. Główne
zagrożenia dla tego obszaru mającego znaczenie dla Wspólnoty „Jeziora Wdzydzkie”
PLH220034 stanowią:
 intensywna zabudowa brzegów jezior w celach rekreacyjnych;
 eutrofizacja jezior;
 wycinka drzew i krzewów;
 osuszanie i eutrofizacja torfowisk.
 Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty „Wielki Klincz” PLH220083 zajmuje obszar
o powierzchni niespełna 290 ha. Obejmuje lekko falisty teren z polami uprawnymi
59
i rozrzuconymi gospodarstwami, położony na południowy wschód od zwartej zabudowy
Wielkiego Klincza. Wartość przyrodniczą posiada tu skupienie zbiorników z bogatą
populacją strzebli błotnej. Zagrożeniem dla obszaru jest ewentualne niszczenie
zbiorników (zasypywanie, osuszanie) lub ich naturalne zanikanie (zarastanie
i wypłycanie), albo przekształcanie w stawy rekreacyjne, zwłaszcza zarybiane gatunkami
ryb drapieżnych; intensyfikacja rolniczego lub rekreacyjnego zagospodarowania terenu,
szczególnie z chemizacją.
 Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty „Nowa Sikorska Huta” PLH220090
o powierzchni 174,7 ha obejmuje swym zasięgiem fragment wysoczyzny morenowej
o rzeźbie falistej z lokalnym wyniesieniem Serża Góra oraz z zespołem niewielkich
torfowisk i oczek wodnych w lokalnych obniżeniach terenu. W ostoi znajduje się kilka
niewielkich zbiorników zasiedlonych przez strzeblę. Potencjalnym zagrożeniem jest
naturalna sukcesja roślinności, a tym samym zarastanie zbiorników, co zagraża zwłaszcza
najmniejszym zbiornikom.
 Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty „Uroczyska Pojezierza Kaszubskiego”
PLH220095 zajmuje powierzchnię ok. 3,9 tys. ha. Położony jest w centralnej części Poj.
Kaszubskiego i obejmuje zespół rozległych rynien polodowcowych. Występuje tu 19
typów siedlisk przyrodniczych wymienianych w zał. I Dyrektywy Siedliskowej.
obecnością szerokiego inwentarza zagrożonych i chronionych gatunków roślin i zwierząt,
w tym wielu wyszczególnianych w zał. II Dyrektywy Siedliskowej oraz w Dyrektywie
Ptasiej. Główne źródła zagrożeń środowiska przyrodniczego w rejonie ostoi „Uroczyska
Pojezierza Kaszubskiego” PLH220095 stanowią przede wszystkim :
 rozprzestrzenianie się zabudowy i obiektów rekreacyjnych;
 nasilająca się turystyka, zwłaszcza wypoczynkowa w okresie letnim, w tym
zanieczyszczenie wód oraz zagospodarowanie i użytkowanie turystyczne jezior
 melioracje osuszające;
 włączanie pierwotnie izolowanych zagłębień do systemu odpływu powierzchniowego;
 zarzucenie użytkowania kośno-pastwiskowego w terenach intensywnie uwodnionych,
z utrudnionym dostępem, przy jednoczesnej nadmiernej intensyfikacji użytkowania w
niektórych obszarach łatwo dostępnych, suchszych;
 zbyt intensywna gospodarka leśna,
 zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych.
 odwadnianie i eksploatacja torfu (w przeszłości) na torfowiskach przejściowych
 wprowadzanie w odnowieniach gatunków drzew obcych siedliskowo i geograficznie
(głównie sosny, świerka, lokalnie jodły podokapowo),
 selektywne usuwanie ze starszych drzewostanów niektórych gatunków drzew
liściastych,
 Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty „Piotrowo” PLH220091 o powierzchni 483
ha obejmuje wysoczyznę moreny dennej przeciętą doliną rzeki Wierzycy, z zagłębieniami
wypełnionymi różnej wielkości torfowiskami i zbiornikami wodnymi. Ostoja klasyfikuje
się w czołówce najwartościowszych w regionie obszarów siedliskowych strzebli błotnej.
Potencjalnymi zagrożeniami dla strzebli w całej ostoi mogą być próby odwadniania
zbiorników, zanieczyszczenia substancjami biogennymi z pól i związane z tym
przyspieszenie sukcesji (zarastanie zbiorników).
OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU
60
Znajdujące się na terenie gminy Kościerzyna obszary chronionego krajobrazu utworzone
zostały na mocy Rozporządzenia Wojewody Gdańskiego Nr 5/94. Aktualnie na terenach ww.
obszarów chronionego krajobrazu obowiązują przepisy uchwały Nr 1161/XLVII/10 Sejmiku
Województwa Pomorskiego z dnia 28 kwietnia 2010 r. (Dz. Urz. woj. pom. Nr 80, poz.
1455).
 Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Wierzycy o powierzchni 10.784 ha, na
obszarze gminy (ok. 2.355 ha ) położony w południowo-wschodniej części gminy.
Obejmuje środkowy odcinek doliny charakteryzujący się bogactwem form
morfologicznych, obecnością licznych jezior. Dużą wartości odznaczają się dobrze
zachowane lasy dębowo-sosnowe i bukowo-dębowe w okolicach Pogódek.
 Gowidliński Obszar Chronionego Krajobrazu o powierzchni 14.736 ha, na obszarze
gminy (ok. 52 ha ) położony w północno-zachodniej części gminy. Obejmuje obszar
o młodoglacjalnym krajobrazie wzgórz morenowych i rozległych równin sandrowych.
Podstawowym walorem krajobrazowym jest silnie rozwinięta sieć hydrograficzna
z licznymi jeziorami z których j. Mausz i j. Gowidlińskie należy do największych na
Pojezierzu Kaszubskim.
 Lipuski Obszar Chronionego Krajobrazu o powierzchni 17.148 ha, na obszarze gminy
(ok. 1.122 ha ) położony w zachodniej części gminy. Obejmuje zalesione równiny
sandrowe z licznymi jeziorami rynnowymi i wytopiskowymi, porośnięte borami
mieszanymi z enklawami buczyn i lasów dębowo-bukowych.

Polaszkowski Obszar Chronionego Krajobrazu o powierzchni 2.448 ha, na obszarze
gminy (ok. 572 ha ) położony we wschodniej części gminy. Obejmuje rozbudowany
układ płytkich rynien zajętych przez liczne jeziora.. W otoczeniu przeważa falista
wysoczyzna morenowa.
Ponadto w bezpośrednim sąsiedztwie gminy Kościerzyna, ale poza jej granicami znajduje się
Obszar Chronionego Krajobrazu Borów Tucholskich. Nie warunkuje on zasad
inwestowania i gospodarowania w gminie.
ZESPOŁY PRZYRODNICZO KRAJOBRAZOWE
Na terenie gminy Kościerzyna znajdują się małe fragmenty zespołów przyrodniczokrajobrazowych, które utworzono na terenie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego w 1998 r.,
na mocy Rozporządzenia Wojewody Gdańskiego Nr 11/98. Są to:
 Rynna Raduńska – znajduje się w granicach gmin Chmielno, Stężyca i Kościerzyna,
powierzchnia całkowita wynosi 3137 ha., z czego ok. 21 ha znajduje się na terenie gm.
Kościerzyna);
 Rynna Dąbrowsko-Ostrzycka – znajduje się w granicach gmin Chmielno, Kartuzy,
Somonino, Stężycai Kościerzyna, powierzchnia całkowita wynosi ok. 1756 ha., natomiast
powierzchnia na terenie gminy Kościerzyna to ok. 49 ha.
UŻYTKI EKOLOGICZNE
Na obszarze gminy występują użytki ekologiczne ustanowione rozporządzeniem nr 2/2003
z 9 stycznia 2003 r. (Dz. Urz. Woj. Pom. Nr 6, poz. 56), rozporządzeniem nr 49/06 z 06
marca 2006 r. (Dz. Urz. Woj. Pom. Nr 37 poz. 753) oraz uchwałą Nr VI/224/09 Rady Gminy
Kościerzyna z dnia 21.07.2009 r. – wg tabeli poniżej:
61
Tabela 10 Użytki ekologiczne
Nr rej.
Nazwa użytku (opis)
WKP
261
Wesków Bagna
Pow.
[ha]
2,42
Żabińskich Błoto
(śródleśne oczko
wodne)
Grzybowski Młyn
(śródleśne
torfowisko)
Kotel
(łąki i torfowiska)
1,43
Zabrody
(torfowisko
przejściowe)
Torfowisko Szenajda
(torfowisko)
2,91
Kiszewskie Bagno
(torfowisko
przejściowe)
Torfowisko
Ludwikowi
(torfowisko
przejściowe)
Modrzewicowy
Moczar
2,36
295
Żurawinowe Bagno
(torfowisko wysokie)
0,43
296
Wełniankowe Mszary
1,17
297
Torfowisko nad
Jeziorem Gołuń
(torfowisko
przejściowe i
wysokie)
Księże Łąki*
(kompleks łąk i
bagien)
10,05
262
285
288
289
290
292
293
294
_
2,4
6,14
2,19
2,91
0,9
Nr i data aktu
ustanawiającego
rozp. nr 2/2003 z 9.01.2003 r.
Dz. Urz. Woj. Pom. Nr 6,
poz. 56
rozp. nr 2/2003 z 9.01.2003 r.
poz. 56
rozp. nr 49/06 z 06.03.2006 r.
poz. 753
rozp. nr 49/06 z 06.03.2006 r.
poz. 753
rozp. nr 49/06 z 06.03.2006 r.
poz. 753
rozp. nr 49/06 z 06.03.2006 r.
poz. 753
rozp. nr 49/06 z 06.03.2006 r.
poz. 753
rozp. nr 49/06 z 06.03.2006 r.
poz. 753
Opis położenia
obr. Loryniec, część dz.
54,57,60,61,62,63,64,65,67,
68,69,70
obr. Loryniec, część dz. 103
(częściowo na terenie sąsiedniej
gminy Dziemiany)
obr. Grzybowo, część dz. 472
obr. Wdzydze, część dz. 493L
i 536/2L
obr. Wdzydze, część dz. 529/1L
obr. Szenajda, część dz. 427L
obr. Cząstkowo, część dz. 147
rozp. nr 49/06 z 06.03.2006 r.
poz. 753
rozp. nr 49/06 z 06.03.2006 r.
poz. 753
rozp. nr 49/06 z 06.03.2006 r.
poz. 753
rozp. nr 49/06 z 06.03.2006 r.
poz. 753
uchwała Nr VI/224/09 Rady
Gminy Kościerzyna z dn
21.07.2009 r.
obr. Rybaki, dz. 472/5 i 473
(częściowo na terenie sąsiedniej
gminy Karsin)
obr. Wdzydze część dz. 541
i 548/1L
POMNIKI PRZYRODY
Na obszarze gminy Kościerzyna pomniki przyrody ustanowione zostały różnorodnymi aktami
prawnymi; stanowią je drzewa lub grupy drzew oraz w jednym przypadku głaz narzutowy
W obszarze gminy występują następujące pomniki przyrody:
62
Tabela 11 Pomniki przyrody
Numer
rej. WKP
Obiekt
chroniony
Obwód
[m]
Wysokość
[m]
Wiek
Akty prawne
ustanawiające pomniki
przyrody
Orzeczenie nr 33
L. Wierzysko, przy
Prezydium WRN w
leśniczówce
Gdańsku z dn.24.01.1955 r.
Orzeczenie nr 35
Owśnica, na polu
Prezydium WRN w
L. Srztelnica, obr. Orzeczenie nr 314 Dyr.
Kościerzyna, o.151 Wydz. RLiS Urz. Woj. w
d
L. Grzybowski
Orzeczenie nr 315 Dyr.
Młyn, obr.
Wydz. RLiS Urz. Woj. w
Kościerzyna, o.344
f
Zarządzenie Woj.
Wlk. Klincz, park Gdańskiego nr 42/86 z dn.
25.11.1986 r.
Położenie
33
trzy lipy
drobnolistne
2,44
2,56
2,58
20
20
20
35
głaz
13,20
2,20
314
sosna
zwyczajna
3,18
35
180
315
dąb
szypułkowy
5,64
20
350
528
grab
zwyczajny
2,50
27
150
529
cztery buki
zwyczajne
3,70
3,87
3,40
3,60
22
23
21
22
160
Wlk. Puc, park
Zarządzenie Woj.
Gdańskiego nr 42/86 z dn.
25.11.1986 r.
656
buk zwyczajny 2,95
18
100 120
Będominek, były
cmentarz
Zarządzenie Woj.
29.03.1989 r.
658
klon
zwyczajny
klon
zwyczajny
klon
zwyczajny
4,10
3,40
3,15
17-18
15-16
15
150
Kaliska, były
cmentarz
Zarządzenie Woj.
29.03.1989 r.
659
klon
zwyczajny
2,90
16-17
130
Zielenin, przy
budynku
mieszkalnym
Zarządzenie Woj.
29.03.1989 r.
855
lipa
drobnolistna
klon
zwyczajny
4,01
2,82
28
220
Kościerska Huta
Rozporządzenie Woj.
17.02.1992 r.
L. Grzybowski
Młyn, obr.
Kościerzyna ,
o.353g
17.02.1992 r.
200
856
dąb
szypułkowy
3,21
17
150200
857
klon
zwyczajny
3,85
19
200
Loryniec
858
dąb
szypułkowy
4,52
20
180
Sycowa Huta
859
topola biała
5,19
22
130
Niedamowo
860
lipa
drobnolistna
lipa
drobnolistna
4,45
5,28
24
28
180
Niedamowo, ferma Gdańskiego nr 1/92 z dn.
17.02.1992 r.
17.02.1992 r.
17.02.1992 r.
17.02.1992 r.
63
17.02.1992 r.
17.02.1992 r.
861
klon
zwyczajny
3,62
18
180
Niedamowo –
Barkoczyn
863
dąb
szypułkowy
3,38
20
250
Czarlina
2,70
3,18
21
24
140
150
Zielenin, teren
bazy hodowlanej
17.02.1992 r.
6,80
3,15
25
20
400
120
Niedamowo, park
17.02.1992 r.
2,52
1,42
34
27
120
L. Strzelnica, obr. Rozporządzenie Woj.
Kościerzyna, o.147 Gdańskiego nr 1/92 z dn.
c
17.02.1992 r.
864
865
866
lipa
drobnolistna
modrzew
europ.
dąb
szypułkowy
robinia
akacjowa
daglezja
zielona
daglezja
zielona
867
dąb
szypułkowy
3,66
16
160
Lisaki
879
lipa
drobnolistna
4,05
25
200
Lisaki
1052
klon jawor
3,40
30
250
Wieprznica, nad
Jez. Wieprznickim
bd
Wawrzynowo,
przy drodze leśnej
przy budynku
mieszkalnym
bd
L.Grzybowski
Młyn, o. 356m
1975
buk purpurowy 2,5
1096
daglezja
zielona
daglezja
zielona
daglezja
zielona
2,3
16
28
2,4
31
2,0
29
17.02.1992 r.
06.04.1993 r.
10.04.1998 r.
Rozp. Woj. Pom. Nr 13/07
z 23.04.2007 r (Dz. Urz.
Woj. Pom. Nr 91,
poz.1434).
Rozp. Woj. Pom. Nr 13/07
z 23.04.2007 r (Dz. Urz.
Woj. Pom. Nr 91,
poz.1434).
2.8.3 Osnowa ekologiczna
Podstawowymi elementami osnowy ekologicznej gminy Kościerzyna i jej bliskiego
otoczenia są, wskazane w „Planie zagospodarowania przestrzennego województwa
pomorskiego” (2009), elementy:
 rangi ponadregionalnej:
 charzykowsko-kościerski płat ekologiczny – jest rozległym obszarem północnego
krańca Borów Tucholskich i środkowo-wschodniej części Równiny Charzykowskiej.
Stanowią go duże, stosunkowo zwarte powierzchniowo kompleksy leśne;
 korytarz ekologiczny pojezierny-północny – obejmuje pas pojezierzy Polski
północnej, począwszy od Puszczy Augustowskiej i Białowieskiej do Pojezierza
Kaszubskiego. W obszarze opracowania studium przebiega przez północny kraniec
Borów Tucholskich w rejonie jeziora Wdzydze. Wraz z płatem ekologicznym Borów
Tucholskich stanowi cenną ostoję przyrodniczą;
 rangi regionalnej:
 stężycko-kartuski płat ekologiczny – obejmuje obszar rozdrobnionych zespołów
leśnych oraz przenikające je obszary rolnicze i liczne jeziora;
64

korytarz ekologiczny Doliny Wierzycy – jest elementem łączącym obszary pojezierzy
z dolina Wisły. W obszarze opracowania studium rozciąga się od jeziora Wierzysko
w kierunku wschodnim, wzdłuż rzeki Wierzycy. Jest silnie przekształcony
antropogenicznie, z licznymi zespołami zabudowy oraz miejscowościami.
Osnowę ekologiczną gminy Kościerzyna tworzą elementy rangi subregionalnej takie jak:

subregionalny korytarz ekologiczny w południowo-wschodniej części gminy,
przebiegający równoleżnikowo od korytarza ekologicznego Doliny Wierzycy rangi
regionalnej, poprzez znajdujący się na terenie gminy Kościerzyna zespół jezior: Hutowe,
Gatno, Przywidz, Wierzchołek i Średnik i przyległe do nich płaty leśne, oraz ciągnący się
dalej w kierunku wschodnim i północno-wschodnim ku dolinie Wietcisy ( na terenie
sąsiednia gminy Liniewo);
Ponadto osnowę ekologiczną gminy Kościerzyna tworzą elementy rangi lokalnej takie
jak:
 niewielkie płaty zbiorowisk leśnych i semileśnych, w tym porastające tereny
hydrogeniczne nadwodne oraz w lokalnych zagłębieniach terenu;
 śródpolne zadrzewienia i zakrzewienia;
 szpalery i aleje drzew występujące wzdłuż dróg oraz cieków i rowów melioracyjnych;
 zbiorniki wodne i cieki.
2.8.4 Źródła i stan zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego.
Antropizacja środowiska przyrodniczego.
Podstawową formą działalności gospodarczej w Gminie Kościerzyna są rolnictwo i turystyka.
W obszarze gminy występują liczne gospodarstwa rolnicze a także mocno rozwinięty system
gospodarstw agroturystycznych, ośrodków wczasowych oraz turystyka indywidualna.
Ponadto znaczny jest udział zakładów usługowych, rzemieślniczych i handlowych.
Do głównych przejawów antropizacji środowiska przyrodniczego gminy Kościerzyna należą:
 tereny użytkowania rolniczego, czego efektem są m.in. synantropizacja roślinności,
degradacja struktury ekologicznej terenu oraz specyfika krajobrazu o cechach
kulturowego krajobrazu rolniczego;
 osadnictwo wiejskie i w poszczególnych miejscowościach, które jest źródłem
zanieczyszczeń do atmosfery, ścieków komunalnych i gospodarczych oraz odpadów
komunalnych i gospodarczych;
 miasto Kościerzyna położone w centralnej części gminy, w którym koncentrują się
antropogeniczne przekształcenia środowiska przyrodniczego;
 droga krajowa nr 20 relacji Gdynia – Kościerzyna – Starogard Szczeciński,
drogi wojewódzkie nr 214, nr 221 i nr 235, a także sieć dróg powiatowych oraz dróg
lokalnych utwardzonych i gruntowych – komunikacja samochodowa jako źródło emisji
zanieczyszczeń atmosfery i hałasu;
 istniejące linie kolejowe: nr 201 relacji Nowa Wieś Wielka – Bydgoszcz – Kościerzyna –
Gdynia oraz nr 211 relacji Chojnice – Bursy – Kościerzyna;
 nasypy, mosty, wiadukty zlikwidowanej i rozebranej, byłej linii kolejowej nr 233;
65
 lądowisko we wsi Korne o charakterze rekreacyjnym, promujące tzw. „agrotustykę
lotniczą;
 składowisko odpadów komunalnych w Gostomiu i odpadów przemysłowych w Lubianie;
 funkcjonujące kopalnie surowców mineralnych oraz wyrobiska i tereny poeksploatacyjne;
 sieci linii elektroenergetycznych: najwyższych napięć, wysokiego i średniego napięcia
oraz gazociąg wysokiego ciśnienia.
Dalsze działania antropizacji środowiska przyrodniczego (wyznaczanie nowych terenów
inwestycyjnych, wprowadzanie nowego przeznaczenia terenu np. elektrownie wiatrowe)
oraz dopuszczenie rozlewania się zainwestowania rekreacyjnego w szczególności
w postaci indywidualnych domów i działek letniskowych, w efekcie prowadzić będzie do
znacznego pogorszenia warunków krajobrazowych i dalszej degradacji, już i tak
znacznie przekształconego środowiska przyrodniczego.
Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego.
Do głównych źródeł zanieczyszczeń atmosfery w rejonie gminy Kościerzyna należą:
 emitory obiektów przemysłowych;
 indywidualne źródła ciepła na terenach zwartej zabudowy mieszkaniowej i usługowej
(emisja niska);
 źródła ciepła obiektów rekreacji zbiorowej;
 emisja technologiczna z obiektów gospodarczo-hodowlnaych – przede wszystkim
z zakładów w Łubianie i Wielkim Klinczu oraz emisja tlenków azotu i odorów
z funkcjonujących na terenie gminy ferm hodowlanych trzody chlewnej i drobiu;
 zanieczyszczenia komunikacyjne (emisja liniowa, wzdłuż ciągów komunikacji
samochodowej przebiegających przez teren gminy) – wpływają na wartość produkcyjną
gleb oraz roślinność przydrożną, jak również na zdrowie mieszkających wzdłuż dróg
ludzi;
 emisję niezorganizowaną pyłu z terenów pozbawionych roślinności i z terenów
o utwardzonej nawierzchni, głównie komunikacyjnych oraz dawnych wyrobisk surowców
mineralnych, składowisk odpadów i innych;
 napływ zanieczyszczeń z miasta Kościerzyna.
Uchwałą Nr 833/XXXV/09 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 25 maja 2009 r.
przyjęto „Program ochrony powietrza dla strefy kartusko-kościerskiej”, mający na celu
osiągnięcie poziomów dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10 oraz poziomu docelowego
dla benzo[α]pirenu, którego przekroczenia wskazały oceny jakości powietrza za rok 2005,
2006 i 2007 wykonane przez Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska
w Gdańsku. Przekroczenia te dotyczyły w szczególności miasta Kościerzyna, które
oddziaływuje na obszar gminy.
Podstawowym problemem jest brak na terenie gminy Kościerzyna stałej sieci
monitoringu zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego. Systematyczne pomiary
prowadzone są tylko na obszarze miasta Kościerzyna – nie są one jednak miarodajne
dla obszaru gminy. Pośrednio stan atmosfery na terenie gminy określa charakter
zainwestowania oraz emisja zanieczyszczeń.
66
Hałas i wibracje.
Na terenie gminy Kościerzyna wyróżnić można następujące, główne typy uciążliwości
akustycznej:
 hałas komunikacyjny – zwłaszcza na drodze krajowej nr 20, ale także na drogach
wojewódzkich, drogach powiatowych i parkingach, liniach kolejowych oraz w mniejszym
stopniu na drogach lokalnych. Wg Maciaka (1996) wpływ na wielkość i rozprzestrzenianie się
hałasu komunikacyjnego mają: charakter ruchu samochodowego (osobowy, ciężarowy,
autobusowy), natężenie ruchu, średnia prędkość pojazdów i płynność ich ruchu, charakter
dróg i ich otoczenia. Przy intensywności 100-400 pojazdów na godzinę hałas osiąga 75-95
dB.;
 hałas pochodzący z zakładów przemysłowych (m.in. przemysłu drzewnego, stolarni,
przemysłu ceramicznego, itp) – powodujących znaczną uciążliwość o charakterze
lokalnym;
 hałas związany z wszelkimi formami rekreacji indywidualnej i zbiorowej (zwłaszcza
w rejonie Wdzydz i Gołunia), w tym związany z funkcjonowaniem lądowiska we wsi
Korne (tzw. „agroturystyka lotnicza”);
 hałas na terenach zainwestowania osadniczego wsi;
 hałas związany z funkcjonowaniem kopani kruszywa naturalnego.
Potencjalnym źródłem hałasu mogą być planowane elektrownie wiatrowe.
Promieniowanie elektromagnetyczne.
Na terenie gminy Kościerzyna występują obiekty stanowiące istotne źródła niejonizującego
promieniowania elektromagnetycznego. Przez północną część gminy przebiegają linie
elektroenergetyczne 110 kV i 220 kV. Linie elektroenergetyczne stwarzają uwarunkowania
sozologiczne w zakresie promieniowania elektromagnetycznego dla kształtowania
środowiska, polegające na ograniczeniu możliwości zabudowy terenów i ich otoczenia
(Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie
dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów
sprawdzania dotrzymywania tych pomiarów, Dz. U. Nr 192, poz. 1883).
Ponadto na terenie gminy Kościerzyna znajdują się stacje bazowe telefonii komórkowej, m.in.
w rejonie wsi: Łubiana, Skorzewo, Wąglikowice, Wdzydze, Wielki Klincz. W przypadku
stacji telefonii komórkowych, pola elektroenergetyczne są wypromieniowane na dużych
wysokościach, w miejscach niedostępnych dla ludzi.
Stan zanieczyszczenia wód i przekształcenia jej obiegu.
Gmina Kościerzyna jest zasobna w wody powierzchniowe. Najważniejszymi ciekami są tu
Wierzyca i Wda – badane pod katem czystości i jakości wody w 2010 roku. Rzekę Wierzycę
oceniono na II klasę(dobrej jakości) pod względem stanu biologicznego oraz poniżej
potencjału dobrego pod względem stanu fizykochemicznego, nie oceniono zaś stanu
chemicznego rzeki. Rzekę Wdę oceniono na II klasę ( dobrej jakości) pod względem
fizykochemicznym i chemicznym oraz nie oceniono jej stanu biologicznego. Ponadto przez
gminę Kościerzyna przepływa rzeka Trzebiocha – stanowiąca dopływ Wdy, która badana po
raz ostatni była w 2006 r. Stan ogólny Trzebiochy oceniono jako zadowalający, a stan
sanitarny jako dobry.
Jeziora występujące na obszarze gminy objęte były monitoringiem w różnych latach.
W 2010r. Stan ekologiczny jezior Wierzysko i Schodno oceniono odpowiednio jako
67
umiarkowany i dobry zaś pod względem przydatności rybackiej jeziora te sklasyfikowano
jako „poza normą”. W 2006r. przeprowadzono monitoring jezior: Wdzydze Północne,
Wdzydze Południowe, Gatno, Hutowe. Stan sanitarny wszystkich tych jezior oceniono klasą
I, klasę czystości - klasą II i dla jeziora Hutowe – III oraz podatność na degradację – klasa II
– Wdzydze Południowe – I. W latach 1996 – 2005 były poddane monitoringowi jeziora
Garczyn, Osuszyno, Sudomie, Żegnanie.
Wody podziemne w granicach gminy Kościerzyna występują w czwartorzędowym piętrze
wodonośnym. Cała gmina położona jest poza zasięgiem głównych zbiorników wód
podziemnych. Obecnie wody podziemne w przewadze zakwalifikować można do I klasy
czystości czyli wody bardzo dobrej jakości.
Potencjalne zagrożenie dla wód powierzchniowych i podziemnych na terenach
nieskanalizowanych stanowi niedostateczny rozwój sieci kanalizacyjnej oraz ścieki
gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych, tzw. szambach, w przypadku ich
nieszczelności, co jak wykazuje praktyka jest częstym zjawiskiem i/lub wylewania ścieków
w przypadkowe miejsca.
Źródłem zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych mogą być nawozy,
zarówno sztuczne jak i organiczne oraz chemiczne środki ochrony roślin stosowane w
rolnictwie. Przy nieprawidłowym składowaniu następuje zanieczyszczenie wód
gruntowych znacznie stężonymi składnikami nawozu, oddziałującymi na środowisko
przez dłuższy czas. Poza tym stanowią potencjalne źródło zanieczyszczenia sanitarnego
organizmami chorobotwórczymi.
Przekształcenia litosfery.
Do podstawowych przejawów przekształceń litosfery na obszarze Kościerzyna należą:
 zniszczenia geomechaniczne spowodowane realizacją liniowych elementów infrastruktury
technicznej (tereny komunikacyjne);
 przekształcenia w obrębie i w sąsiedztwie wsi, związane z lokalizacją na tych na terenach
nowego
zainwestowania
mieszkaniowego,
komunikacyjnego,
usługowego
i przemysłowego.
 geomechaniczne zniszczenia zboczy dolin i terenów przyjeziornych w rejonach
intensywnego zagospodarowania rekreacyjnego w wyniku nadmiernej penetracji –
w wyniku rozwoju rekreacji przekształceniu ulegają w różnym stopniu wszystkie
komponenty środowiska przyrodniczego, najbardziej zagrożone są wystromione zbocza
rynien i dolin rzecznych; silnie degradowanymi elementami środowiska są szata roślinna
i gleba, które narażone są przez wydeptywanie na niszczenie (rośliny) i zmianę
właściwości fizycznych (gleby);
 skutki rolniczego użytkowania ziemi – wyniku rolniczego użytkowania terenów nastąpiło
znaczne zintensyfikowanie procesów erozyjnych szczególnie w obrębie zboczy dolinnych
prowadzące do degradacji gleb; z gospodarką rolną związana jest również degradacja gleb
w wyniku nadmiernego osuszania terenów rolniczych oraz przekształceń fizykochemicznych gleb (m.in. związanych ze stosowaniem nawozów sztucznych i środków
ochrony roślin);
 wyrobiska głównie po materiale piaszczysto-żwirowym o różnym, zwykle dużym stopniu
przekształceń litosfery;
 zniszczenia litosfery związane z gromadzeniem odpadów, szczególne silne a także
68
negatywne, niekontrolowane przekształcenia związane z występowaniem „dzikich”
składowisk odpadów.
Wszystkie wymienione tereny wymagają rekultywacji o kierunkach wynikających ze
stopnia przekształcenia, charakteru środowiska przyrodniczego w otoczeniu oraz
możliwości technicznych. W pierwszej kolejności dotyczy to wyrobisk po eksploatacji
surowców i „dzikich” składowisk odpadów oraz terenów zniszczeń geomechanicznych.
2.8.5 Użytkowania terenu a środowisko przyrodnicze.
W obszarze gminy Kościerzyna możemy wyróżnić następujące rodzaje użytkowania terenu:
obszary zabudowania i zainwestowania zwartych jednostek osadniczych zawierające
zabudowę mieszkaniową, mieszkaniowo-usługową, usługową oraz zabudowę zagrodową;
Zabudowania nowych zespołów/jednostek zabudowy jednorodzinnej z usługami
towarzyszącymi, obszary zakładów produkcyjnych i produkcyjno usługowych oraz obszary
eksploatacji kruszyw naturalnych; obszary zabudowy rekreacyjno – letniskowej zespołów
rekreacyjnych indywidualnych oaz rekreacji zbiorowej, obszary użytkowane rolniczo
z zabudową siedliskową, obszary leśne oraz nieużytki.
W obszarze gminy Kościerzyna grunty leśne stanowią ok. 47% powierzchni gminy, zaś
użytki rolne ok. 37% tej powierzchni – razem jest to ok. 84% powierzchni gminy, a więc
stanowią one przewagę w użytkowaniu terenu.
Zainwestowanie osadnicze w gminie skupia się przede wszystkim w kilkudziesięciu wsiach,
z których największymi są: Wielki Klincz, Łubiana i Skorzewo. Większość wsi
charakteryzuje się umiarkowanymi ograniczeniami fizjograficznymi rozwoju zabudowy,
wynikającymi przede wszystkim z lokalnego występowania gruntów podmokłych
i nienośnych oraz występowania barier w postaci cieków czy stromych zboczy.
W obszarze gminy obserwuje się dużą ekspansję terenów rekreacyjnych, w szczególności
tereny rekreacji indywidualnej oraz obserwuje się ogromną presję na lokalizacje tego tupu
zabudowy w obszarach chronionych, nad jeziorami i w lasach, w miejscach gdzie dotąd nie
istniało jeszcze jakiekolwiek zainwestowanie.
Środowisko przyrodnicze obszaru gminy wykazuje istotne zróżnicowanie struktury
i w efekcie odporności na obciążenie antropogeniczne i zdolności do regeneracji.
Oddziaływanie człowieka – antropizacja wpływa na zmiany i zagrożenia dotyczące
środowiska przyrodniczego. Te antropogeniczne zmiany wynikają przede wszystkim
z zajmowania nowych terenów pod zainwestowanie kubaturowe oraz przystosowania terenu
do użytkowania.
Na etapie inwestycyjnym mogą zachodzić również pozytywne środowiskowo zmiany, jak:
rekultywacja, uporządkowanie terenu oraz tworzenie nowych terenów zieleni.
Do podstawowych istniejących i potencjalnych zagrożeń środowiska przyrodniczego
związanych z działalnością człowieka na terenie gminy Kościerzyna należą:
1.
Prowadzenie melioracji osuszających, nie uwzględniających negatywnych skutków dla
środowiska przyrodniczego i w rezultacie powodujących pogłębianie się przesuszania
terenu, w tym:
 postępujące przesuszenie torfowisk;
 niszczenie cennych biotopów, zbiorowisk i stanowisk gatunków, ubożenie flory
i fauny;
69
osłabienie przesuszonych lasów;
 postępujące przesuszenie łąk;
 obniżenie poziomu lustra wody w jeziorach ze wszystkimi tego konsekwencjami, jak
zanik zbiorowisk nadbrzeżnych, zmiany w roślinności wodnej i in.
Skażenie chemiczne (wody, gleb, powietrza), związane z chemizacją rolnictwa,
wyrażające się zwłaszcza przez kumulowanie się pestycydów w glebie, ich spływ do wód
powierzchniowych i przenikanie do wód podziemnych oraz skażenia związanego
z napływem zanieczyszczonych mas powietrza (w tym m.in. kwaśne deszcze, związki
metali ciężkich).

2.
3.
Wzrost zanieczyszczenia terenu odpadami, zwłaszcza trudnymi do rozłożenia
w przyrodzie (plastykowe opakowania).
4.
Intensyfikacja turystyki bez odpowiedniej infrastruktury, prowadząca do
negatywnych dla środowiska przyrodniczego zjawisk, przede wszystkim na terenach
chronionych.
5.
Z problemów typowo sozologicznych podstawowe zagrożenia związane są i będą z:
 słabym rozwojem sieci kanalizacji sanitarnej;
 intensyfikacją komunikacji samochodowej;
 procederem nielegalnego porzucania i składowania odpadów.
6.
Podział nieruchomości rolnych położonych na atrakcyjnych dla rekreacji terenach
na niewielkie działki, z negatywnymi, końcowymi efektami środowiskowymi
i krajobrazowymi.
7.
Nasilające się obciążenie turystyczne obszaru gminy Kościerzyna. Dalszy wzrost
natężenia turystyki uruchomi na większą skalę procesy destrukcyjne środowiska.
Problemem jest przede wszystkim rozrost kolonii letniskowych i rozproszonych obiektów
rekreacyjnych.
Aktualny jest i zapewne pozostanie problem budownictwa nie tylko niezwiązanego
z tradycją kaszubską, ale również odległego od jakichkolwiek wzorców
estetycznych, szpecącego krajobraz.
Konsekwencją wprowadzenia zainwestowania będzie jego dalsze oddziaływanie na
środowisko, tzw. oddziaływanie na etapie funkcjonowania. Może ono być bardzo
zróżnicowane w zależności od charakteru zrealizowanych obiektów. W przewadze
oddziaływanie takie ma wpływ na wszystkie komponenty środowiska przyrodniczego.
8.
Specyficzne oddziaływania na środowisko będą związane z planowaną budową
elektrowni wiatrowych, zwłaszcza w zakresie emisji hałasu oraz zmian krajobrazu.
Wprowadzanie nowego zainwestowania znacząco wpłynie na stan i jakość środowiska
przyrodniczego. Dla obszarów rekreacyjnych prawdopodobne jest przekroczenie
chłonności rekreacyjnej tych terenów, degradacja środowiska oraz znaczne obniżenie
wartości przyrodniczych i krajobrazowych, będących głównymi generatorami ruchu
turystycznego w gminie.
70
2.9 Uwarunkowania wynikające ze stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków
oraz dóbr kultury współczesnej.
2.9.1 Zasoby dziedzictwa i krajobrazu kulturowego miejscowości gminy
Kościerzyna.
1. OBRĘB Czarlina
Czarlina to dawny majątek i wieś rybacka o układzie jednostronnej ulicówki. W skład
zabudowań wchodziła duża zagroda (folwarczek) oraz zespół zagród rybackich. Szludron
dawniej był przysiółkiem pokutniczym z dużą zagrodą wielobudynkową.
2. OBRĘB Częstkowo
W obrębie występują trzy wsie: Częstkowo – dawna wieś szlachecka z XV w. o układzie
ulicowym z tradycyjną strukturą przestrzenną zagród wielobudynkowych dużych i bardzo
dużych – stan zachowania określa się jako średni , wartościowa duża zagroda i pojedyncze
obiekty budownictwa regionalnego, Fingerowa Huta – osada pohutnicza z XVIII w – bez
czytelnego układu przestrzennego tradycyjnymi strukturami przestrzennymi w formie zagród
wielobudynkowych średnich – zachowały się przykłady zabudowy tradycyjnej z XX w.,
Ludwikowo – wieś powstała w 20-leciu międzywojennym – składała się z folwarku i parku
a tradycyjnymi strukturami przestrzennymi były zabudowania gospodarcze wielokubaturowe
– zachowane zabudowania folwarczne i pozostałości parku – w miejscu dawnego leśnictwa
obecnie istnieje dysharmonijny budynek szkoły.
3. OBRĘB Dębogóry
Wieś Dębogórzy to dawne dobra rycerskie, potem w XVIII w. pustkowie a następnie wieś
gburska, nie posiadająca czytelnego układu przestrzennego. Tradycyjne struktury
przestrzenne występujące w miejscowości to zagrody wielobudynkowe. Zachowały się
tradycyjne układy zagród
4. OBRĘB Dobrogoszcz
Wieś Dobrogoszcz jest dawna własnością szlachecką z XVIII w. posiada układ przestrzenny
ulicowy z tradycyjnymi strukturami przestrzennymi – zagrodami wielobudynkowymi
średnimi i małymi oraz budynkiem szkoły. Zachowały się przykłady zabudowy tradycyjnej
z XX w.
5. OBRĘB Gostomie
Wieś Gostomie to wieś szlachecka z XIII, lokowana na prawie polskim z układem ulicowym
i typowymi formami przestrzennymi w postaci zagród wielobudynkowych średnich i małych.
Zachowały się przykłady zabudowy tradycyjnej z XX w. W obrębie jest również Przysiółek –
Plon, w którym zachowały się układy tradycyjne zagród i przykłady tradycyjnego
budownictwa z XIX/XX w.
6. OBRĘB Grzybowo
Wieś Grzybowo to dawny folwark z XVII w, będący krótką ulicówką z tradycyjnymi
formami przestrzennymi w postaci zagród wielobudynkowych średnich i małych oraz
z budynkiem szkoły. We wsi zachowały się przykłady zabudowy tradycyjnej z XX w.
Oprócz wsi Grzybowo w obszarze obrębu znajdują się jeszcze młyn i osada z 1631 roku –
Grzybowski Młyn bez czytelnego układu przestrzennego. W skład zabudowań wchodził
młyn z zabudowaniami zagrodowymi i mały cmentarz, leśniczówka i pojedyncze zagrody.
Zachował się tutaj młyn wraz z zespołem leśnictwa, układy zagród i pojedyncze obiekty
budownictwa tradycyjnego.
71
7. OBRĘB Juszki
Wieś Juszki to wieś pohutnicza z 1664 roku o nieregularnym układzie wsi pohutniczej.
Tradycyjne formy przestrzenne tworzyły zagrody wielo i dwubudynkowe – średnie i małe
oraz zespół szkoły. We wsi jest wysoki stan zachowania form historycznych – liczne
przykłady zagród i pojedyncze przykłady tradycyjnego budownictwa z XIX w oraz szkoła.
Oprócz wsi Juszki w obszarze obrębu znajduje się również Debrzyno – leśniczówka z 1830 r
w skład której wchodziła zagroda wielobudynkowa – gospodarstwa leśnego z początku XX
w. Stan zachowania historycznych form można określić tutaj jako wysoki.
8. OBRĘB Kaliska Kościerskie
Wieś Kaliska to wieś osadnicza z 1620 roku o układzie przestrzennym owalnicowo –
placowym. Tradycyjną strukturę przestrzenną tworzyły zagrody duze wielobudynkowe
i mniejsze o układzie holenderskim ( budynek mieszkalny i gospodarcze w jednym ciągu)
oraz szkoła na placu. Zachowały się tutaj przykłady zabudowy zagrodowej wielobudynkowej
oraz zagrody holenderskie – w stanie szczątkowym
9. OBRĘB Kłobuczyno
Kłobuczyno jest wsią gburską o układzie owalnicowym i tradycyjnych strukturach
przestrzennych w formie zagród dużych i średnich wielobudynkowych oraz z zespołem
szkoły. Zachowały się tutaj ciekawe przykłady zabudowy zagrodowej wielobudynkowej
i pojedyncze przykłady zabudowy tradycyjnej.
10.OBRĘB Korne
Wieś Korne to wieś chłopska z XIII (1284) lokowana na prawie polskim z układem
ulicowym. Tradycyjne struktury przestrzenne tworzyły zagrody wielobudynkowe średnie
i małe oraz zespół młyna. W pobliżu miejscowości w 1667 roku powstał tartak a potem
w 1746 – karczma – zagroda karczmy była wielobudynkowa o znacznej skali. We wsi Korne
zachował się zespół młyna, układ ruralistyczny i przykłady tradycyjnego budownictwa w tym
zagroda z drewnianym budynkiem mieszkalnym i kamienne budynki gospodarcze.
11.OBRĘB Kościerska Huta
Wieś Kościerska Huta to osada pohutnicza z XVIII wieku o nieregularnym układzie
przestrzennym i tradycyjnymi strukturami przestrzennymi w formie zagród
wielobudynkowych różnej wielkości. Zachowało się duże gospodarstwo wielkobudynkowe
i pojedyncze przykłady tradycyjnej zabudowy.
12.OBRĘB Kościerzyna Wybudowanie
Kościerzyna Wybudowanie to zespół wybudowań z XIX w. bez czytelnego układu
przestrzennego w skład którego wchodziły zagrody wielobudynkowe różnej wielkości.
Zachowały się tradycyjne układy zagród.
13.OBRĘB Lizaki
Lizaki to wieś pohutnicza z 1682 roku o nieregularnym układzie wsi pohutniczej. Tradycyjne
struktury przestrzenne tworzyły zagrody wielo i dwubudynkowe – średnie i małe. We wsi
zachowały się przykłady tradycyjnej zabudowy w tym drewnianej.
14.OBRĘB Loryniec
Loryniec niegdyś był Karczmą i wsią przy przeprawie z 1664 roku. Wieś posiadała układ
ulicowy. Tradycyjne formy przestrzenne składały się z zagród wielo i dwubudynkowych
średnich i małych. W niedalekim sąsiedztwie wsi znajdował się folwark leśny – leśnictwo
z przełomu XIX/XX w. w Wawrzynowie. Stan zachowania wartości historycznych można tu
określić jako wysoki gdyż zachowały się liczne układy zagród i przykłady tradycyjnej
zabudowy w tym drewnianej oraz budynek zajazdu.
15.OBRĘB Łubiana
72
Wieś Łubiana to dawna wieś chłopska z końcówki XIII w, lokowana na prawie polskim
o nieregularnym układzie ulicowym. Zachowały się nieliczne, pojedyncze przykłady
zabudowy tradycyjnej w tym szkoła i kapliczka. W Łubianie zachowały się tylko nieliczne
elementy zabudowy tradycyjnej oraz budynek szkoły.
16.OBRĘB Mały Klincz
Wieś Mały Klincz jest wsią szlachecką z XVI w. o układzie przestrzennym nieregularnym.
17.OBRĘB Niedamowo
Wieś Niedamowo to dawne dobra rycerskie – majatek z osadą z XIII w. We wsi znajdował
się zespół dworsko parkowy z folwarkiem i kościołem. Można tutaj zauważyć przykłady
zabudowy tradycyjnej w osadzie. Zachował się we wsi budynek pałacu, zabudowania
folwarczne oraz układ parku
18.OBRĘB Nowa Kiszewa
Wieś Nowa Kiszewa to wieś z początku XVII w - niegdyś młyn i osada o nieregularnym
układzie przestrzennym. Tradycyjne struktury przestrzenne tworzyły zagrody tradycyjne
wielobudynkowe średnie i małe oraz zespół dawnej karczmy. W pobliżu znajdował się zespół
młyna. We wsi zachował się tylko zespół karczmy w bardzo złym stanie technicznym.
19.OBRĘB Nowa Wieś Kościerska
Nowa Wieś Kościerska niegdyś była dużym folwarkiem miasta Kościerzyna o nieregularnym
układzie przestrzennym. Tradycyjne struktury przestrzenne tworzyły zagrody
wielobudynkowe średnie, szkoła i karczma. Zachowały się tutaj liczne tradycyjne zagrody
oraz liczne przykłady tradycyjnego budownictwa i tradycyjny klimat
20.OBRĘB Nowy Podleś
Wieś Nowy Podleś był przysiółkiem z XIX w.
21.OBRĘB Nowy Klincz
Nowy Klincz dawniej był wsia gburską i osadą parcelacyjną z XIX – XX w. W bliskim
sąsiedztwie znajdował się również przysiółek pokutniczy z XVIII w.
22.OBRĘB Puc
Wieś Puc to dawny majątek szlachecki z XVI w. w skład którego wchodził zespół folwarku
z parkiem podworskim. We wsi zachował się budynek chlewni oraz park podworski.
W obszarze obrębu znajduje się również miejscowość Dąbrówka – wieś pohutnicza z XVIII
w. o nieregularnym układzie przestrzennym oraz z tradycyjnymi strukturami zabudowy
w postaci zagród wielobudynkowych zlokalizowanych w skupieniu i na wybudowaniach.
Zachowały się we wsi tradycyjne układy zagród i przykłady tradycyjnego budownictwa.
23.OBRĘB Rotembark
Rotembark jest wsią pohutniczą z XVIII w o nieregularnym układzie przestrzennym oraz
z tradycyjnymi strukturami zabudowy w postaci zagród tradycyjnych z przewagą
dwubudynkowych małych, ponadto kapliczka w centrum wsi i szkoła na obrzeżach.
Zachowały się liczne przykłady tradycyjnej zabudowy mieszkaniowej i gospodarczej w tym
budynki drewniane.
24.OBRĘB Rybaki
Rybaki były osadą rybacka a potem wsią gburską z XVIII w. o nieregularnym układzie
przestrzennym z tradycyjnymi formami zabudowy w postaci zespołu zagród zlokalizowanych
wzdłuż ulicy w kierunku jeziora – zagrody małe i średnie. Zachował się układ wsi oraz
przykłady tradycyjnych zagród oraz zabudowy.
73
Szarlota była osadą leśną z XIX w. bez czytelnego układu przestrzennego z pojedynczymi
siedliskami śródleśnymi. Zachowały się jedynie pojedyncze elementy dawnej, tradycyjnej
struktury.
25.OBRĘB Sarnowy
Sarnowy były wsią szlachecką z XVI w. o nieregularnym układzie przestrzennym
z typowymi strukturami przestrzennymi w postaci zagród średnich i małych,
wielobudynkowych oraz szkoły. Zachowały się jedynie pojedyncze elementy dawnej,
tradycyjnej struktury, budynki szkół i częściowo duże gospodarstwo przy starej szkole.
26.OBRĘB Skorzewo
Skorzewo było wsią klasztorną a następnie folwarkiem i wsią gburską – powstała w XIII w.
Układ przestrzenny wsi jest nieregularny z charakterystyczną owalnicą w centrum. Do
tradycyjnych struktur przestrzennych należały zagrody małe zlokalizowane w znacznym
skupieniu oraz szkoła, duży zajazd, folwark itp. zachowały się liczne przykłady zabudowy
tradycyjnej w tym, pojedyncze drewniane. Niedaleko Skorzewa istniała osada przy młynie –
Skorzewski Młyn. Zachowały się jedynie pozostałości zespołu
27.OBRĘB Stawiska
Wieś Stawiska była majątkiem szlacheckim z XVI w. a następnie wsią szlachecką
o nieregularnym układzie przestrzennym. W skład tradycyjnych struktur przestrzennych
wchodziły zagrody małe i średnie przeważnie dwubudynkowe. Zachowały się przykłady
tradycyjnego budownictwa.
28.OBRĘB Sycowa Huta
Sycowa Huta była wsią pohutniczą z XVIII. o nieregularnej strukturze przestrzennej
z zagrodami średnimi i małymi , dwu lub trzybudynkowymi. Zachowały się przykłady
układów zagród oraz pojedyncze obiekty budownictwa tradycyjnego.
29.OBRĘB Szenajda
Szenajda jest wsią pohutniczą z XVII w. , krótko – ulicówką. Występowały tu nieregularnie
rozmieszczone zagrody małe i średnie o tradycyjnym układzie wielo i dwubudynkowe.
Występują tu liczne , zachowane, przykłady budownictwa regionalnego mieszkalnego
i gospodarczego – w tym drewniane.
30.OBRĘB Wąglikowice
Wąglikowice były wsią chłopską z XVI w. z folwarkiem szlacheckim o nieregularnym
układzie przestrzennym. Tradycyjną strukturę przestrzenną tworzyły zagrody średnie,
przeważnie dwu lub trzybudynkowe o zróżnicowanym rozplanowaniu oraz szkoła i kościół.
Zachowały się tradycyjne układy zagród, struktura zabudowy przy wymienionej w latach 60tych substancji budynków pierwotnie drewnianych.
31.OBRĘB Wdzydze
Wdzydze były osadą rybacką z XIII w a następnie wsią gburską o strukturze przestrzennej
nieregularnej ulicówki. Tradycyjną strukturę przestrzenną stanowiły zagrody średnie,
przeważnie dwu lub trzybudynkowe, z tradycją sytuowania budynku gospodarczego szczytem
przy drodze, poza tym szkoła, kapliczka i budynek leśnictwa, Muzeum skansenowskie
i szkoła haftu Gulgowskiej. W miejscowości zachowały się liczne przykłady budownictwa
regionalnego i tradycyjnego, relikty wąskofrontowego usytuowania budynków mieszkalnych
i gospodarczych w Muzeum KPE oraz najstarsze przykłady kaszubskiego budownictwa
drewnianego z terenu wsi oraz obiekty przeniesione.
Oprócz miejscowości Wdzydze w obszarze obrębu znajdowały się również: Zabrody –
przysiółek z XVIII w., Kruszyna – duży folwark z XVIII w, Gołuń – osada z XIX w.
32.OBRĘB Wielki Klincz
74
Wielki Klincz to folwark i wieś szlachecka z przełomu XIV i XV w. lokowana na prawie
polskim. Jest to duża wieś o układzie nieregularnym. W przeszłości Wielki Klincz składał się
z: majątku – dwór z parkiem, folwark, wieś folwarczna i chłopska. Do zespołu należał też
kościół, szkoła, duży młyn, piekarnia, kuźnia i dworzec kolejowy wraz z osiedlem. Do dziś
zachował się budynek dworu park i część zabudowań folwarcznych zaś w samej wsi liczne
przykłady tradycyjnego budownictwa mieszkalnego i gospodarczego oraz przemysłowego,
szkoła, piekarnia oraz zespół zabudowy przy kolei.
33.OBRĘB Wielki Podleś
Wielki Podleś był majątkiem szlacheckim z XVI w. oraz folwarkiem i wsią chłopską. Wieś
posiadała układ placowy związany z założeniem dworsko parkowym. W skład tradycyjnych
zabudowań wchodziły: majątek składający się z pałacu i zabudowań folwarcznych oraz
parku, zabudowa wiejska zagrodowa, kościół z cmentarzem w centrum wsi. Występuje tutaj
wysoki stopień zachowania wartości historycznej – zachował się układ i wszystkie elementy
struktury.
34.OBRĘB Wieprznica
Wieprznica była osadą z XVIII w. bez czytelnego układu przestrzennego z pojedynczymi
zagrodami skupionymi. Struktura wsi jest słabo zachowana – zniekształcona – zachowały się
jedynie pojedyncze elementy budownictwa tradycyjnego. Owśnice były osadą z XVIII w..
Stanowiły je pojedyncze zagrody w małym skupieniu oraz zagrody rozproszone. Zachowały
się przykłady zabudowy tradycyjnej i tradycyjny układ zagród. Garczyn to stacja kolejowa
i ośrodek wczasowy – które powstały w latach 30 XX w.
35.OBRĘB Zielenin
Wieś Zielenin niegdyś był dużym majątkiem rycerskim, od XVIII w. – pustkowie.
Zachowały się pojedyncze elementy tradycyjnej struktury. Będominek był przysiółkiem
z XVI w. – wieś placowa z placem trójkątnym. Tradycyjna strukturę przestrzenną tworzyły
zagrody małe i średnie o tradycyjnym układzie oraz budynek szkoły i cmentarz. Zachowały
się liczne przykłady tradycyjnych układów zagród i tradycyjnych budynków mieszkalnych
i gospodarczych oraz cmentarz i zespół zabudowań szkoły.
W obszarze obrębu znajduje się również Kula Młyn – dawny młyn i osada z XVIII w.
2.9.2 Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
Tabela 112. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków województwa pomorskiego.
nr
nr
organ
data wpisu
rejestru
dawnego
wpisujący
do rejestru
obiekt
miejscowość
rejestru
do rejestru
zabytków
97
Wojewódzki 1960-04-05
chata
Lizaki II
177
Konserwator
Zabytków w
Koszalinie
231
prezbiterium kościoła p.w.
Lizaki II
317
Konserwator
Oczyszczenia NMP z Tyłowa
Zabytków w
Gdańsku
911
układ ruralistyczny wsi Juszki wraz
Juszki
1072
Konserwator
ze strefą ochrony ekspozycji
Zabytków w
Gdańsku
979
układ ruralistyczny wsi Wąglikowice Wąglikowice
1133
Konserwator
wraz ze strefą ochrony ekspozycji
Zabytków w
Gdańsku
75
Tabela 13 Wykaz stanowisk archeologicznych wpisanych do rejestru zabytków archeologicznych
województwa
Nr
Obręb/miej Rodzaj stanowiska
rejestr
uwagi
Stanowiska scowość
w ewidencji
zabytków
archeol.
4
Czarlina
cmentarzysko płaskie
/Dec. 219/A/
data wpisu 02.XII.1972
8
Łubiana
ślad osadniczy i cmentarzysko
/Dec. 296 /A/
data wpisu 16.X. 1976
9
Łubiana
osada
/Dec. 297 /A/
10
Łubiana
/Dec. 295 /A/
13
Gostomie
cmentarzysko kurhanowe
/Dec. 355 /A/
23
Gostomie
grodzisko
/Dec. 106 /A/
data wpisu 25.XI.1970
25
Owśnice
osada
/Dec. 371 /A/
data wpisu 29.IV.1982
27
Owśnice
osada
/Dec. 372 /A/
32
Skorzewo
/Dec. 375 /A/
39
Skorzewo
/Dec. 374/A
41
Skorzewo
/Dec. 373 /A/
43
Częstkowo
/Dec. 370 /A/
data wpisu 28.IV. 1982
47
Nowa Wieś
/Dec. 196 /A/
data wpisu 17.XII. 1971
56
Wielki
kurhan i cmentarzysko płaskie
/Dec. 378/A/
data wpisu 3.V.1982
Klincz
57
Wielki
/Dec. 377 /A/
Klincz
58
Wielki
/Dec. 376/A/
data wpisu 3.V.1982
Klincz
59
Skorzewo
/Dec. 338 /A/
data wpisu 16.X.1978
62
Skorzewo
kurhan
/Dec. 354 /A/
66
Cząstkowo
/Dec. 260 /A/
data wpisu 23.XII. 1975
67
Cząstkowo
/Dec. 369 /A/
73
Będominek
/Dec. 332 /A/
74
Będominek
/Dec. 331 /A/
data wpisu 16/XII.1977

*Numer zgodny z zaznaczonym na załączniku graficznym
2.9.3 Obiekty wpisane do Gminnej Ewidencji Zabytków
Dla gminy Kościerzyna została opracowana Gminna ewidencja zabytków, w której znalazł się
wykaz zabytków: architektury, budownictwa, cmentarze, kapliczki parki i układy
ruralistyczne – razem 279 obiektów.
Wykaz obiektów znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków znajduje się w załączniku nr
3 do niniejszego opracowania.
2.9.4. Wykaz stanowisk archeologicznych.
Tabela 14 Wykaz stanowisk archeologicznych (poza wpisanymi do rejestru zabytków)
Nr
Obręb/miejscowość
Rodzaj stanowiska
uwagi
Stanowiska
w ewidencji
zabytków
archeol.*
1
Czarlina
osada
2
Czarlina
osada
3
Czarlina
ślad osadniczy
5
Wąglikowice
6
Wąglikowice
76
7
11
12
14
15
16
17
20
21
22
24
26
28
29
30
31
33
34
35
36
37
38
Łubiana
Łubiana
Sycowa Huta
Gostomie
Gostomie
Kłobuczyno
Kłobuczyno
Gostomie
Gostomie
Gostomie
Owśnice
Owśnice
Owśnice
Skorzewo
Skorzewo
Skorzewo
Skorzewo
Skorzewo
Skorzewo
Skorzewo
Skorzewo
Skorzewo
40
42
44
45
46
48
49
50
51
52
53
54
55
60
61
63
64
65
68
69
70
71
72
75
76
77
78
79
80
Skorzewo
Częstkowo
Częstkowo
Częstkowo
Nowa Wieś
Puc
Puc
Dąbrówka
Niedamowo
Niedamowo
Niedamowo
Wielki Klincz
Wielki Klincz
Skorzewo
Skorzewo
Skorzewo
Skorzewo
Skorzewo
Zielenin
Kłobuczyno
Stawiska
Mały Podleś
Mały Podleś
Będominek
Gostomie
Skorzewo
Skorzewo
Skorzewo
Kościerska Huta
skarb z V w. n.e.
skarb z V okresu epoki brązu
huta szkła nowożytna
ślad osadniczy
osada
osada
ślad osadniczy
ślad osadniczy
ślad osadniczy
ślad osadniczy
cmentarzysko płaskie i osada
ślad osadniczy
ślad osadniczy
ślad osadniczy
osada
ślad osadniczy i cmentarzysko
płaskie
osada
ślad osadniczy
dłutko brązowe
huta szkła nowozytna
ślad osadniczy
ślad osadniczy
ślad osadniczy
ślad osadniczy
ślad osadniczy
osada
osada
punkt osadniczy
punkt osadniczy
punkt osadniczy
domniemane grodzisko (?)
81
Kościerska Huta
Osada-wczesne średniowiecze

Obwodnica
Kościerzyny - konflikt
*Numer zgodny z zaznaczonym na załączniku graficznym
77
2.10 Uwarunkowania wynikające z warunków i jakości życia mieszkańców,
w tym ochrony ich zdrowia.
2.10.1 Warunki zamieszkania.
Na podstawie: „Prognoza demograficzna” opracowana przez mgr Andrzeja Piotrzkowskiego na potrzeby aktualizacji Studium gminy
Kościerzyna 2012.
Według GUS w końcu 2010 r. na terenie gminy Kościerzyna było 3 592 mieszkań o łącznej
powierzchni użytkowej 351 401m2 i o liczbie izb 16 777. Liczba mieszkań w gminie
przeliczona na 1000 mieszkańców jest niższa od średniej dla powiatu kościerskiego oraz
znacząco niższa od średniej dla województwa pomorskiego z uwagi na zdecydowanie wyższy
wskaźnik w środowisku miejskim.
Tabela 15. Gmina Kościerzyna - wskaźniki zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych na tle województwa
Przeciętna
Przeciętna
Przeciętna liczba osób
Liczba
Wyszczególnienie
powierzchnia powierzchnia
mieszkań na
użytkowa
użytkowa na
na
1000 ludności
na izbę
mieszkania
osobę
mieszkanie
346
69,7
24,1
2,9
0,8
Województwo pomorskie
Gminy wiejskie
269
88,6
23,8
3,7
0,9
woj. pomorskiego
Powiat kościerski
282
84,4
23,8
3,5
0,8
Gmina Kościerzyna
252
97,8
24,6
4,0
0,9
Gmina Starogard Gdański
258
100,2
25,9
3,9
0,9
Przeciętna wielkość mieszkania w gminie jest wyższa od przeciętnej dla wszystkich gmin
wiejskich województwa jak i od przeciętnej w województwie.
Charakterystycznym dla gminy jest bardzo wysoka liczba osób przypadająca na mieszkanie.
Samodzielność zamieszkiwania wynosi około 1,2 czyli na 100 mieszkań przypada 120
gospodarstw domowych. Zestawiając liczby mieszkań oficjalnie oddanych na terenie gminy
w latach 2006-2010 (wg GUS - 406) z liczbą zawartych w tym czasie w gminie małżeństw
(514) nasuwa się wniosek, że część młodych małżeństw się nie usamodzielnia, a jeżeli już to
robią to w przewadze poza terenem gminy.
W ostatnich latach w gminie następuje znacząca poprawa warunków zamieszkania. Od 2002
roku przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania wzrosła o 8,7 m2 a przeciętna
powierzchnia użytkowa na osobę wzrosła o blisko 4 m2.
Tabela 16 Wskaźniki charakteryzujące warunki zamieszkania w gminie Kościerzyna.
Wyszczególnienie
2002
Liczba mieszkań na 1000 mieszkańców
2006
2010
233
248
252
89,1
94,0
97,8
20,8
23,3
24,6
Przeciętna liczba osób na mieszkanie
4,3
4,0
4,0
Przeciętna liczba osób na izbę
1,0
0,9
0,9
Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania w m
Przeciętna powierzchnia użytkowa na osobę
2
Na ocenę warunków zamieszkiwania wpływa poziom wyposażenia w urządzenia
infrastruktury technicznej; wyraża się to udziałem ludności korzystającej z sieci
wodociągowej, gazowej i kanalizacji.
78
Z tabeli zamieszczonej poniżej wynika, że poziom wyposażenia w infrastrukturę
techniczną (wodociąg, kanalizację i gaz.) w gminie Kościerzyna w porównaniu do średniego
wyposażenia na terenach gmin wiejskich województwa pomorskiego jest jeszcze dużo
niższy.
Tabela 17 Korzystający z instalacji w % ogółu ludności.
Wyszczególnienie
Gmina Kościerzyna
Gmina Starogard
Gdański
Gminy wiejskie
województwa.
pomorskiego
83,5
Wodociąg
66,5
72,1
Kanalizacja
30,4
27,2
42,8
Gaz
2,1
10,7
7,3
Liczba mieszkań w gminie przeliczona na 1000 mieszkańców jest niższa od średniej dla
powiatu kościerskiego oraz znacząco niższa od średniej dla województwa pomorskiego.
W ostatnich latach w gminie nastąpiła znacząca poprawa warunków zamieszkania.
Poziom wyposażenia w infrastrukturę techniczną w gminie Kościerzyna jest
stosunkowo niski i należy go poprawiać.
2.10.2 Rynek pracy i bezrobocie.
Informacje na temat aktywności zawodowej mieszkańców znamy tylko dla momentów
przeprowadzania narodowych spisów powszechnych. Aktywność zawodowa ludności
w trakcie NSP 2002 gminy Kościerzyna kształtowała się następująco:
Tabela 18 Aktywność zawodowa.
Wyszczególnienie
Gmina Kościerzyna
Aktywni ekonomicznie w wieku 15 lat i więcej
Aktywni zawodowo
9396
razem
5367
pracujący
4225
bezrobotni
1142
Bierni zawodowo
3891
Nieustalony status na rynku pracy
138
Współczynnik aktywności zawodowej2 w %
Współczynnik aktywności zawodowej grupy w wieku
produkcyjnym w %
Wskaźnik zatrudnienia3 w %
57,1
4
Stopa bezrobocia w %
71,3
45,0
21,3
W końcu I kwartału 2012 roku w gminie Kościerzyna było zarejestrowanych 787
bezrobotnych. Blisko 53% z nich stanowiły kobiety. Młodzi ludzie w wieku do 24 lat to
33,2% bezrobotnych, a długotrwale bezrobotni 29,2%. Stopa bezrobocia w gminie
kształtuje się obecnie na poziomie 12,3%.
2
Udział ludności aktywnej zawodowo w ogólnej liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej lub danej grupy
Procentowy udział ludności pracującej w ogólnej liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej
4
Stosunek liczby osób bezrobotnych do liczby osób aktywnych zawodowo
3
79
Struktura wykształcenia bezrobotnych w gminie przedstawia się następująco:
 wykształcenie: wyższe
6,0%
 policealne i średnie zawodowe
23,8%
 średnie ogólnokształcące
11,6%
 zasadnicze zawodowe
40,4%
 gimnazjalne i poniżej
18,2%.
Ze statusu bezrobotnego najczęściej korzystają osoby o niskim wykształceniu – osoby te
chętniej niż wyżej wykształcone pracują w szarej strefie. Ta konstatacja w znacznym stopniu
podważa wiarygodność danych o bezrobociu.
Tabela 19 Liczba bezrobotnych w gminie Kościerzyna w latach 2003-2010
Liczba
%
Udział bezrobotnych
zarejestrowanych w liczbie
ludności w wieku
produkcyjnym w %
Kobiety
Rok
Ogółem
2003
1212
619
51,1
15,8
2004
1178
626
53,1
14,9
2005
1150
642
55,8
14,1
2006
1024
629
61,4
12,3
2007
777
541
69,6
9,1
2008
672
432
64,3
7,7
2009
818
425
52,0
9,2
2010
836
451
53,9
9,2
2011
835
467
55,9
Statystyki Powiatowego Urzędu Pracy w Kościerzynie wykazują, że stopa bezrobocia na
terenie gminy jest stosunkowo niska w porównaniu do wielu gmin wiejskich. Niepokojącym
jest natomiast duży udział w liczbie bezrobotnych ludzi młodych do 24 lat i fakt znacznej
feminizacji bezrobocia. Spowodowane jest to słabą dostępnością do miejsc pracy dla kobiet
w gminie i trudnością pogodzenia prowadzenia domu z dojazdami do odległych miejsc pracy.
Na koniec 2010 r. na terenie gminy zarejestrowanych były 1116 podmiotów gospodarki
narodowej, w tym 1084 w sektorze prywatnym.
Tabela 20 Liczba podmiotów gospodarki narodowej w gminie zarejestrowanych w rejestrze Regon
wg sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007)
Liczba
Działy gospodarki narodowej
podmiotów
Ogółem
1116
Rolnictwo leśnictwo i rybactwo
Górnictwo i wydobywanie
Przetwórstwo przemysłowe
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię i gaz
Dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami oraz
rekultywacja
Budownictwo
Handel hurtowy i detaliczny, naprawy pojazdów
samochodowych i motocykli
38
1
160
2
7
284
199
80
Transport i gospodarka magazynowa
Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami
gastronomicznymi
Informacja i komunikacja
103
43
9
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa
Działalność w zakresie usług administrowania i działalność
wspierająca
Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości
17
Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna
Administracja publiczna, obrona narodowa; obowiązkowe
zabezpieczenia społeczne
Edukacja
26
Ochrona zdrowia i opieka społeczna
30
13
46
6
45
Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją
22
Liczbę miejsc pracy w gminie Kościerzyna szacuje się na 5400. Około 900 osób to
pracujący w rolnictwie indywidualnym, około 3100 to pracujący w podmiotach
gospodarczych o zatrudnieniu powyżej 9 osób (stan na 31.12.2010).
Tabela 21 Pracujący w gospodarce narodowej w gminie Kościerzyna (w podmiotach o zatrudnieniu
powyżej 9 osób). (Stan w dniu 31.12. 2010r.)
Gmina Kościerzyna
Sekcja
Liczba
%
Ogółem
3116
100,0
Sektor publiczny
349
11,2
Sektor prywatny
2737
87,8
55
1,8
2296
73,7
388
12,5
24
0,8
343
11,0
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo
Przemysł i budownictwo
Handel, naprawy pojazdów, transport, gospodarka magazynowa,
zakwaterowanie, gastronomia, informacja i komunikacja
Działalność finansowa, ubezpieczenia, obsługa rynku
nieruchomości
Pozostałe
Na 1000 mieszkańców gminy przypada tylko około 215 miejsc pracy w podmiotach
zatrudniających powyżej 9 osób tzn. w podmiotach objętych statystyką zatrudnienia, co może
tłumaczyć wielkość bezrobocia w gminie. Pozostałe to miejsca pracy w rolnictwie
i podmiotach o zatrudnieniu do 9 osób. Liczba ich jest wielkością trudną do określenia
i została przyjęta szacunkowo5. Pomocna w tym jest informacja o liczbie osób fizycznych
prowadzących działalność gospodarczą. Takich osób na koniec 2010r. było 966.
5
Sprawozdawczość GUS nie obejmuje pracujących w podmiotach o zatrudnieniu do 9 osób
81
Tabela 22 Osoby fizyczne prowadzący działalność (Stan w dniu 31.12. 2010 r.)
Sekcje
Gmina
%
Ogółem
966
100,0
146
15,1
Budownictwo
276
28,6
Handel i naprawy
188
19,5
Hotele i restauracje
38
3,9
Transport gospodarka magazynowa i łączność
98
10,1
Pośrednictwo finansowe
17
1,8
3
0,3
Obsługa nieruchomości i firm
Liczbę pracujących w podmiotach gospodarczych o zatrudnieniu poniżej 9 osób
(w podmiotach nie podlegającej statystyce) szacuje się na ok. 1400 osób. Jeżeli szacunek jest
trafny, oznacza to, że zatrudnienie w małych podmiotach jest równie znaczące jak to objęte
statystyką.
Na 1000 mieszkańców gminy przypada zatem ok. 370 miejsc pracy, co jest wielkością
niewystarczającą i zmusza mieszkańców do szukania miejsc pracy poza gminą.
Tabela 23. Osoby fizyczne prowadzące działalność na 1000 mieszkańców (stan w dniu 31.12. 2010r.)
Gmina
Powiat
Wyszczególnienie
Kościerzyna
kościerski
Ogółem
67,7
64,0
10,2
8,3
Budownictwo
19,3
16,2
Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów
Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami
gastronomicznymi
Transport, gospodarka magazynowa,
13,2
15,0
2,7
2,3
6,9
5,1
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa
1,2
1,5
Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości
0,2
0,3
Miejsca pracy podobnie jak w większości gmin wiejskich to głównie praca w budownictwie
i przetwórstwie przemysłowym oraz w handlu i naprawach.
Bilans zasobów pracy ma charakter szacunkowy, gdyż szacowana jest zarówno liczba
aktywnych zawodowo, jak i liczba pracujących w gminie. Wynikowy charakter ma też
wielkość salda dojazdów do pracy. Jest on różnicą nieznanej liczby dojazdów do pracy
i wyjazdów poza gminę.
Liczba aktywnych zawodowo
6500 – szac.
Liczba pracujących w podmiotach powyżej 9 osób
3100
Liczba pracujących w podmiotach poniżej 9 osób
1400 - szac.
Liczba pracujących w rolnictwie
900 - szac.
Liczba bezrobotnych
800
Saldo dojazdów do pracy
ok. minus 300 - szac.
Saldo dojazdów do pracy jest ujemne tzn. występuje przewaga wyjazdów do pracy poza
gminę nad przyjazdami. W wielkości tej ujęte są również osoby pracujące za granicą.
82
Liczba miejsc pracy w gminie pokrywa ok. 83% potrzeb lokalnego rynku pracy. Dla
6500 aktywnych zawodowo mamy do dyspozycji około 5400 miejsc pracy, a i te też
częściowo zajmowane są przez dojeżdżających spoza gminy, między innymi przez osoby
o wysokich kwalifikacjach, których brakuje na terenie gminy.
Wyjazdy do pracy poza gminę wynikają z braku wystarczającej liczby miejsc pracy
na terenie gminy.
2.10.3 Zakłady pracy i usługi.
Na terenie gminy Kościerzyna poza Zakładami Porcelany Stołowej „Lubiana” w Łubianie nie
ma większych zakładów produkcyjnych. Z większych zakładów należy wymienić:
 Kruszywa Polskie SA. w Rybakach
 Olsztyńskie Kopalnie Surowców Mineralnych
 Petrolinwest sp. z o.o. – rozlewnia gazu Gdynia
 Kościerskie Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowe „ Unibud” w Wielkim Klinczu
 „Unitrade” sp. z o.o. w Łubianie
 „Wroński” spółka jawna w Kłobuczynie
 Zakład Wydobywczy „Kruszywo” w Grzybowie
 Zakłady Rybackie „Wdzydze” sp. z o.o. w Czarlinie
 „Elbud” Przedsiębiorstwo Budownictwa Elektroenergetycznego w Częstkowie
W miejscowościach położonych na terenie gminy znajduje się około:







50 sklepów ( w przewadze spożywczo – przemysłowe);
33 bary, zajazdy i restauracje;
3 stacje benzynowe;
przeszło 200 firm zajmujących się usługami budowlanym;
90 podmiotów świadczących usługi transportowe;
30 podmiotów zajmujących się mechaniką pojazdową;
25 podmiotów świadczących usługi ślusarskie.
W gminie Kościerzyna dominują głównie gospodarstwa rolne, małe zakłady świadczące
usługi budowlane i podmioty działające w otoczeniu rolnictwa, zarówno w sferze
handlu jaki i usług.
2.10.4 Oświata i wychowanie.
Łącznie z wychowania przedszkolnego korzysta 537 dzieci. W gminie są 2 przedszkola
publiczne oraz klasy „0” mieszczące się na terenie wszystkich 9 szkół będących w gestii
samorządu oraz 2 przedszkola prywatne zlokalizowane w Skorzewie i Wielkim Klinczu.
Na koniec 2010 r. w gminie było (wg GUS) 740 dzieci w wieku 3-6 lat. Przyjmując, że liczba
dzieci obecnie jest zbliżona, to poziom uczestnictwa w opiece przedszkolnej dzieci wynosi
około 73%. Jest to udział w porównaniu z wieloma gminami stosunkowo wysoki lecz ze
względu na potrzebę wyrównywania szans edukacyjnych dzieci wiejskich jeszcze nie w pełni
zadowalający.
W gminie Kościerzyna w roku szkolnym 2011/2012 w dwóch szkołach podstawowych
podporządkowanych samorządowi gminnemu w 55 oddziałach uczy się łącznie 918 dzieci a
w gimnazjach w 22 oddziałach 528 uczniów. Średnio na jeden oddział przypada 19 uczniów.
83
Tabela 24 Wykaz Szkół w gminie Kościerzyna
Lp.
Nazwa szkoły
Liczba oddziałów
Liczba
uczniów
Zatrudnieni
nauczyciele
1
Zespół Kształcenia w
Wielkim Klinczu
Gimnazjum - 9
Przedszkole - 4
Szkoła - 9
229
86
198
43
2
Zespół Kształcenia w
Łubianie
Gimnazjum - 4
Przedszkole - 5
Szkoła - 7
99
115
161
35
3
Zespół Szkół w Wielkim
Podlesiu
4
Zespół Szkół w
Skorzewie
5
Zespół Szkół w
Wąglikowicach
Gimnazjum - 3
„O” - 1
Szkoła - 6
Gimnazjum - 3
„O” - 2
Szkoła - 6
Gimnazjum - 3
„O” - 1
Szkoła - 6
62
21
104
79
50
124
59
17
77
6
Szkoła Podstawowa w
Kaliskach
„O” - 2
Szkoła - 8
7
Nowym Klinczu
8
W szkole jest:
Biblioteka,
Stołówka
Hala sportowa
Biblioteka
Stołówka
Sala sportowa
Boisko orlik
22
Biblioteka
Sala sportowa
37
Biblioteka
Hala Sportowa
27
Biblioteka
Sala sportowa
25
95
17
Biblioteka
„O” - 2
Szkoła - 6
32
86
15
Biblioteka
Sala sportowa
Niedamowie
„O” - 1
Szkoła - 4
11
42
9
Biblioteka
9
Kornem
„O” - 0,5
Szkoła - 3,5
9
31
15
Biblioteka
10
RAZEM
96
1812
261
Wszystkie szkoły posiadają pracownie komputerowe. Łącznie 132 komputerów z czego 89
w szkołach podstawowych a 43 w gimnazjach. Komputery przeznaczone do użytku uczniów
– 108 odpowiednio 70 i 38, wszystkie z dostępem do internetu. Liczba uczniów przypadający
na 1 komputer wynosi: w szkołach podstawowych 13,1 a w gimnazjach 13,9.
2.10.5 Ochrona zdrowia.
Opiekę zdrowotną mieszkańców gminy zapewniają:
 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Wielkim Klinczu;
 Punkt lekarski w Łubianie.
Porad lekarskich udzielają tu lekarze pierwszego kontaktu. Mieszkańcy gminy korzystają
również z usług medycznych świadczonych na terenie miasta Kościerzyna.
Na terenie gminy obecnie działają 2 punkty zaopatrujące w leki.
Na terenie gminy działa Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. Zajmuje się on głównie
rozdziałem zasiłków stałych i okresowych oraz zasiłków celowych.
Rzeczywista liczba rodzin i osób objętych pomocą społeczną w 2011 r. na terenie gminy
84
Tabela 25 Rzeczywista liczba rodzin i osób objętych pomocą w 2011 roku
Wyszczególnienie
Liczba osób
którym przyznano
świadczenie
Świadczenia przyznane w ramach zadań
zleconych i własnych
Pomoc udzielona w postaci pracy socjalnej ogółem
W tym wyłącznie w postaci pracy socjalnej
Liczba rodzin
893
Liczba osób w
rodzinach
515
1759
181
563
58
129
Tabela 26. Powody przyznania pomocy w 2010 roku
Powód trudnej sytuacji życiowej
Liczba rodzin
Liczba osób w rodzinach
Ubóstwo
296
995
Sieroctwo
1
3
Bezdomność
16
18
Potrzeba ochrony macierzyństwa
Bezrobocie
7
31
233
818
Niepełnosprawność
177
508
Długotrwała lub ciężka choroba
83
266
Bezradność w sprawach opiekuńczowychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa
domowego
204
1012
Przemoc w rodzinie
14
70
Alkoholizm
46
145
Trudności w przystosowaniu do życia po
zwolnieni z zakładu karnego
2
4
Zdarzenia losowe
2
15
Ponadto na terenie gminy w miejscowości Stawiska w Domu Pomocy Społecznej będącego
w gestii Gdańskiej Fundacji Dobroczynności przebywa około 30 pensjonariuszy – głównie
ludzi starszych.
2.10.6 Obiekty kultury.
Zasadnicza część działalności kulturalnej w gminie Kościerzyna koncentruje się wokół
Ośrodka Kultury i Edukacji w Nowym Klinczu. Podstawowym celem Ośrodka jest włączenie
społeczności gminy do aktywnego uczestnictwa w kulturze oraz jej współtworzenie przez
organizację wydarzeń kulturalnych, edukację kulturalną, promocję kultury lokalnej.
Ośrodek wybudowany został z funduszy programu „Odnowa Rozwój Wsi”
W ośrodku maja swoją siedzibę:
 Koło gospodyń wiejskich
 Zespół folklorystyczny „Kaszubskie Nuty”
Na terenie gminy oprócz bibliotek szkolnych działa Biblioteka Publiczna Gminy Kościerzyna
w Wąglikowicach. W skład biblioteki wchodzą: biblioteka główna oraz filie w Wielkim
Klinczu i Skorzewie. Popularyzuje literaturę i współorganizuje życie kulturalno – oświatowe
w gminie. Organizuje różnego rodzaju imprezy dla czytelników: spotkania z pisarzami,
85
wieczory poetyckie. Udziela informacji bibliograficznych i bibliotecznych, organizuje
wystawy książek tematycznych. W czytelni można skorzystać z 6 stanowisk komputerowych
w tym 3 przeznaczonych dla czytelników.
Na terenie gminy nie ma kina i teatru. Można natomiast odwiedzić Muzeum - Kaszubski Park
Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach.
Na terenie gminy istnieje pięć parafii rzymskokatolickich:


p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Wąglikowicach,
p.w. św. Mikołaja w Niedamowie, która posiada swój kościół filialny p.w. św.
Andrzeja Boboli w we wsi Wielki Podleś
p.w. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Łubianie
p.w. Świętej Rodziny w Wielkim Klinczu
p.w. Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Skorzewie



Część wiernych mieszkających na terenie gminy Kościerzyna jest przypisana do parafii
znajdujących się poza gminą: parafie w Rekownicy, Szymbarku, Stężycy czy Grabowie. Na
jedną parafię przypada średnio około 2,5 tys. mieszkańców gminy. Przy wszystkich parafiach
znajdują się cmentarze. Ponadto w Wąglikowicach istnieje również cmentarz komunalny.
2.10.7 Baza turystyczna.
Gmina posiada wiele terenów o znacznych walorach przyrodniczych, takich jak jeziora i lasy.
Amatorów aktywnego wypoczynku czeka moc atrakcji w postaci przejażdżek konnych,
wędkowania, żeglowania, jazdy rowerem, czy spływów kajakowych wśród bajecznych
krajobrazów Dużą atrakcją turystyczną gminy jest Wdzydzki Park Krajobrazowy z zespołem
jezior rynnowych stanowiących raj dla kajakarzy. Na trenie gminy znajduje się kilka
rezerwatów przyrody: Czapliniec, Strzelnica z 200 letnimi dębami oraz około 30 pomnikami
przyrody. Największą atrakcją turystyczną gminy jest Muzeum - Kaszubski Park
Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach. Jest to muzeum na
wolnym powietrzu powstałe w 1906 rok, prezentujące dorobek dawnej wsi kaszubskiej,
kociewskiej i borowiackiej. Obiektami wartymi uwagi są również: Galeria sztuki „Odyseja”
we Wdzydzach, Zakłady Porcelany Stołowej „Lubiana” w Łubianie czy Diabelski Kamień
Owśnice. Dla amatorów zabytków atrakcje na pewno stanowią rozrzucone po całej gminie
cmentarze ewangelickie czy zabytki archeologiczne w postaci cmentarzysk płaskich
i kurhanowych.
W gminie Kościerzyna jest bogata baza noclegowa. Stanowią ją hotele, zajazdy, ośrodki
wczasowo-wypoczynkowe, domy wczasowe oraz pokoje w kwaterach agroturystycznych.
Łączna liczba zgłoszonych miejsc noclegowych w gminie wynosi 2688 z czego 527 w 53
kwaterach agroturystycznych.
Tabela 27. Wykaz zgłoszonych obiektów o charakterze hotelowo - wczasowym poza gospodarstwami
agroturystycznymi. (http://www.koscierzyna.pl/Turystyka/Bazanoclegowa.aspx)
Liczba
pomieszczeń/m
L.p.
Nazwa obiektu
Miejscowość
iejsc
noclegowych
Ośrodek wczasowo-wypoczynkowy
1.
Debrzyno
64/184
„Debrzyno”
2.
Kompleks Wypoczynkowy „Szarlota” sp .z o.
Szarlota11
30/269
86
o, Kategoria Hotel **
3.
Ośrodek wypoczynkowy „Kormoran”
Sycowa Huta
54/168
4.
Dom Wczasowy „Zacisze”
Wdzydze 45
14/24
5.
Dom Wczasowy „ Danuta”
Wdzydze 42
12/48
6.
Dom Wczasowy „ Gabriela”
Wdzydze 43
12/36
7.
Dom Wczasowy „ Helena”
Wdzydze 41
8/24
8.
Portowe Usługi Socjalne „Portus”
Gołuń- Wdzydze
71/208
9.
Portowe Usługi Socjalne „Portus”
Gołuń
72/215
10.
A.M.P. Maria i Marian Podwojscy
Wdzydze
11.
OW „Mała Szarlota” ST .Jabłonka
Rybaki
30/126
12.
OW- szkoleniowy „ Relax”
Stawiska 41
40/120
13.
Garczyn
66/164
Czarlina
114/224
16
PSS „Społem” OW -szkoleniowy
Zakładowy Ośrodek Wypoczynkowy
Gdańskiej Stoczni „Remontowej”
Ośrodek Leśny Szkoleniowo –
Wypoczynkowy
OW „Worzałówka” Wiesława Jagiełło”
17.
OW Studenckich Spółdzielni Pracy
18.
Usługi Turystyczne Zbigniew Galiński
Sudomie
Stanica Wodna PTTK
Wdzydze Kiszewskie
Wąglikowice
ul. Kościerska 21
Garczyn
Skorzewo Peplińskiego
20
14.
15.
18/36
Gołuń
14/47
Łubiana
20/40
35/108
20
20.
Wojciech Formela- Biuro Podróży :ELA _
TRANS”
Obozowisko Garczyn
21.
ZSKi T Baza Noclegowa CSiR
22.
Hapka Andrzej
Korne 183L
23.
Zajazd „Astra”
Kłobuczyno
2/4 Dom
letniskowy
7/14
24.
Villa Marzenie
Wdzydze 75
7/25
19.
14/33
8/24
Tabela 28 Wykaz zgłoszonych kwater agroturystycznych w gminie Kościerzyna.
(http://www.koscierzyna.pl/Turystyka/Bazanoclegowa.aspx)
L.p.
Nazwa obiektu: właściciel
Adres
1.
Cieszyńska Małgorzata
Wieprznica 9
2.
Baca Stefania
Kłobuczyno 72
3.
Rogińska Halina
Kaliska Kościerskie34
4.
Lipska Janina
Skorzewo
5.
Dering Anna i Edmund
Dobrogoszcz 17
6.
Migowska Zofia
Kościerska Huta 23
7.
Broca Marian i Grażyna
Wąglikowice 56/2
8.
Gołuński Bogumił
Zabrody 2
9.
Gliszczyński Piotr i Brygida
Sycowa Huta 14
10.
Peplińska Urszula
Wąglikowice 60
87
11.
Jaszewscy Maria i Adam
Dębogóry 23
12.
Krystoforski Ryszard
Skorzewo 125 A
13.
Jaremczuk Urszula
Zabrody 4
14.
Datta Barbara
Czarlina 4/1
15
Jaszewska Krystyna
Skoczkowo5
16
Skwierawscy Iwona i Jarosław
Rybaki 4
17
Konkol Kazimierz
Rotembark 26
18
Mroch Zenon
Niedamowo 24
20
Jażdżewska Magdalena
Szarlota 1
21
Dering Elżbieta
Dobrogoszcz 19
22
Mańska Danuta
Dobrogoszcz 19 b
23
Bielawska Aleksandra
Kościerzyna Wyb.34
24
Marian Seyda
Skorzewo 205
25
Mierska Elżbieta
Wąglikowice 47 I
26
Mierski Zbigniew
Kościerzyna Wyb.
27
Grulkowski Wacław
Czarlina -Skoczkowo
28
Norek Tomasz
Wąglikowice 50B
29
Szczypior Danuta
Sycowa Huta 3
29
Łangowska Maria
Wdzydze
30
Ptak Aleksander
Grzybowo 24 A
31
Rekowska Eryka
Loryniec 3
32
Ziplińska Agata
Lizaki 6
33
Rudnicka Anna
Zielenin 5
34
Żurowska Maria
Skorzewo 131A
35
Gańska Ewa
Skorzewo 109A
36
Kościelski Sebastian
Wąglikowice
37
Przytarska Mariola
Nowa Kiszewa 42
38
Pniewski Adam
Sycowa Huta 29
Jolanta Czapiewska
Sarnowy 8A
40
Iwona i Piotr Jaszewscy
Loryniec 18/1
41
Modrzejewski Andrzej
Kłobuczyno 57
42
Olszewski Kazimierz
Skorzewo1 36/1
43
Norek Krzysztof
Wąglikowice 102
44
Ewa i Mirosław Brzezińscy
Czarlina 19
39
88
2.11 Uwarunkowania wynikające z zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej
mienia.
2.11.1 Zagrożenia powodziowe.
W ujęciu prawnym, zgodnie z ustawą Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (tekst jednolity Dz.
U. z 9 lutego 2012 r., poz. 145 ze zm.) obszarami szczególnego zagrożenia powodzią są:




obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest średnie i wynosi raz
na 100 lat;
obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest wysokie i wynosi raz
na 10 lat;
obszary, między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim
brzegiem, w który wbudowano trasę wału przeciwpowodziowego, a także wyspy
i przymuliska, stanowiące działki ewidencyjne;
pas techniczny w rozumieniu art. 36 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach
morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej.
Spośród rzek występujących w granicach gminy Kościerzyna obszary
o prawdopodobieństwie wystąpienia 1% (woda stuletnia) i 10% (woda dziesięcioletnia)
zostały wyznaczone dla:

Wierzycy, w opracowaniu „Wyznaczenie granic obszarów bezpośredniego zagrożenia
powodzią w celu uzasadnionego odtworzenia terenów zalewowych etap II. Wierzyca”
(IMGW Oddział Morski w Gdyni, 2004/2005).

Wdy, w opracowaniu „Wyznaczenie granic obszarów bezpośredniego zagrożenia
powodzią w celu uzasadnionego odtworzenia terenów zalewowych etap II. Wda” (IMGW
Oddział Morski w Gdyni, 2004/2005).
W ujęciu formalno-prawnym na terenie gminy Kościerzyna obszary szczególnego zagrożenia
powodzią wyznaczone są przez zasięg obszarów zalewowych wodą powodziową
o prawdopodobieństwie wystąpienia 1% (powódź stuletnia). Zajmują one wąskie pasy terenu
wzdłuż biegu rzek Wierzycy i Wdy (w dnach ich dolin), w południowo-zachodniej, północnowschodniej oraz centralnej części gminy.
Na ograniczenie zagrożenia powodziowego w zlewniach Wierzycy i Wdy korzystnie
wpływa duża jeziorność zlewni, co determinuje zdolność retencji wody.
Ponadto, okresowo mogą pojawiać się podtopienia w obrębie dolin pozostałych cieków oraz
w podmokłych zagłębieniach terenu. Powodować je mogą intensywne opady atmosferyczne
i roztopy śniegu.
W celu zminimalizowania ryzyka wystąpienia powodzi, związanych z nią zagrożeń dla życia
i zdrowia ludzi, strat w gospodarce i szkód w środowisku naturalnym ustawa Prawo wodne
(tekst jednolity Dz. U. z 9 lutego 2012 r., poz. 145 ze zm.) nakłada nowe obowiązki na:

organy rządowe odpowiedzialne za krajową gospodarkę wodną, które sporządzają mapy
zagrożenia powodziowego, mapy ryzyka powodziowego i plany zarządzania ryzykiem
powodziowym,

jednostki samorządu terytorialnego, które muszą uwzględniać poziom zagrożenia
powodziowego wynikający z wyznaczenia obszarów zagrożenia powodziowego i ryzyka
powodziowego:
89
w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zmiany wprowadza się
w terminie 18 miesięcy od dnia przekazania map zagrożenia powodziowego oraz map
ryzyka powodziowego;
w decyzjach o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzjach
o warunkach zabudowy od dnia przekazania map zagrożenia powodziowego oraz map
ryzyka powodziowego należy uwzględniać poziom zagrożenia powodziowego
wynikający z wyznaczenia tych obszarów.
Wg informacji Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej (KZGW) (www.kzgw.gov.pl)
z dnia 22.12.2013 r. określone w ww. ustawie mapy zagrożenia powodziowego i mapy
ryzyka powodziowego zostały sporządzone dla obszarów narażonych na
niebezpieczeństwo powodzi, wskazanych w tzw. wstępnej ocenie ryzyka powodziowego.
Ich głównym celem jest stworzenie podstaw do opracowania planów zarządzania ryzykiem
powodziowym – ostatniego etapu wdrażania Dyrektywy Powodziowej. Mapy te będą
skutecznym narzędziem pozyskiwania danych, podstawą ustanawiania priorytetów
i podejmowania dalszych decyzji o charakterze technicznym, finansowym i politycznym
dotyczących zarządzania ryzykiem powodziowym (termin opracowania planów
zarządzania ryzykiem powodziowym dla regionów wodnych do 22.11.2015 r.).
Mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego w wersji
kartograficznej w formacie pdf zostały opublikowane na Hydroportalu KZGW dnia
22.12.2013 r. (http://mapy.isok.gov.pl). Zgodnie z informacją zamieszczoną na stronach
internetowych KZGW nie jest to jednoznaczne z przekazaniem map jednostkom
administracji, o którym mowa w art. 88f ust. 3 i 4 ustawy Prawo wodne.
Opracowane przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej mapy zagrożenia
powodziowego i mapy ryzyka powodziowego w wersji numerycznej, podlegają obecnie
sprawdzeniu i weryfikacji kompletności. Przekazanie map jednostkom administracji,
nastąpi niezwłocznie po gotowaniu poszczególnych partii danych. W związku
z powyższym zgodnie z informacją zamieszczoną przez Krajowy Zarząd Gospodarki
Wodnej (KZGW) (www.kzgw.gov.pl) do czasu oficjalnego przekazania pełnej cyfrowej
formy map jednostkom administracji, podstawą dla dyrektorów regionalnych zarządów
gospodarki wodnej przy uzgadnianiu dokumentów w zakresie zagospodarowania
przestrzennego, o których mowa w art. 4a ustawy Prawo wodne oraz wydawaniu decyzji
zwalniających z zakazów, o których mowa w art. 88l ust. 1 i art. 40 ust. 1 pkt 3 ustawy
Prawo wodne, są obszary bezpośredniego zagrożenia powodzią wyznaczone w studiach
ochrony przeciwpowodziowej - w odniesieniu do gminy Kościerzyna są to obszary
zagrożenia powodziowego w zlewniach Wdy i Wierzycy wyznaczone w opracowaniach
(zob. zał. kartogr.):

„Wyznaczenie granic obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią w celu
uzasadnionego odtworzenia terenów zalewowych etap II. Wierzyca” (IMGW Oddział
Morski w Gdyni, 2004/2005);

„Wyznaczenie granic obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią w celu
uzasadnionego odtworzenia terenów zalewowych etap II. Wda” (IMGW Oddział Morski
w Gdyni, 2004/2005).
Oznacza to, że studia ochrony przeciwpowodziowej, dla rzek które we „Wstępnej ocenie
ryzyka powodziowego” (WORP) zostały wskazane do opracowania map w II cyklu
planistycznym, zachowują ważność do czasu przekazania właściwym organom nowych map
zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego.
90
Art. 88f ust. 6 ustawy Prawo wodne nakazuje również, aby od dnia przekazania map
zagrożenia powodziowego i ryzyka powodziowego jednostkom samorządu terytorialnego,
wszystkie decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzje
o warunkach zabudowy na obszarach wykazanych na mapach zagrożenia powodziowego,
uwzględniały poziom zagrożenia powodziowego wynikający z wyznaczenia tych obszarów.
Na załączniku kartogr. przedstawiono zasięg obszarów zalewowych wodą powodziową
o prawdopodobieństwie wystąpienia 1% (woda stuletnia) wyznaczony w ww. opracowaniach
dla rzeki Wdy i Wierzycy oraz zasięg zagrożenia powodziowego o prawdopodobieństwie
wystąpienia powodzi 1% – raz na 100 lat na podstawie map zagrożenia zamieszczonych na
Hydroportalu KZGW dnia 22.12.2013 r. (http://mapy.isok.gov.pl - aktualność 3 lutego 2014
r.).
Na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią obowiązują zakazy wynikające z art. 88l
ust. 1 ustawy Prawo wodne, tj. zakaz wykonywania robót oraz czynności utrudniających
ochronę przed powodzią lub zwiększających zagrożenie powodziowe. Dyrektor RZGW może,
w drodze decyzji, zwolnić od zakazów określonych w ust. 1, jeżeli nie utrudni to ochrony
przed powodzią. Może to dotyczyć nowych terenów inwestycyjnych w rejonie wsi Nowa
Kiszewa i Stawiska.
2.11.2 Obiekty stwarzające zagrożenie wystąpieniem poważnej awarii.
Według informacji opublikowanych w „Raporcie o stanie środowiska w województwie
pomorskim w 2010” (2011) rozlewnia gazu płynnego we wsi Łubiana, należąca do
przedsiębiorstwa PETROLINVEST Gdynia Sp. z o.o. należy do zakładów o dużym ryzyku
wystąpienia potencjalnych poważnych awarii przemysłowych w rozumieniu
Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów i ilości
substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do
zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii
przemysłowej z późniejszymi zmianami. (Dz. U. z 2002 r. Nr 58, poz. 535 i Dz. U. z 2006 r.
Nr 30, poz. 208).
Niebezpieczeństwo wystąpienia awarii stwarza również transport samochodowy i kolejowy
substancji niebezpiecznych. Na obszarze gminy Kościerzyna dotyczy to przede wszystkim
drogi krajowej nr 20 oraz linii kolejowej nr 201.
Zagrożenie poważną awarią związane jest w przebiegiem przez teren gminy gazociągu
wysokiego ciśnienia. W przypadku wystąpienia awarii bądź uszkodzenia gazociągu istnieje
zagrożenie wybuchu gazu z jednoczesnym pożarem, co może stanowić niebezpieczeństwo
zwłaszcza dla terenów przyległych i skupisk ludności znajdujących się w okolicach magistrali
gazowej.
Ponadto zgodnie z „Programem ochrony środowiska gminy Kościerzyna na lata 2004-2007
z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008-2011” (2004) do obiektów stwarzających
zagrożenia (chemiczno-ekologiczne i pożarowe) należy zaliczyć m.in.: zakłady związane
z przerobem drewna oraz stacje benzynowe.
91
2.11.3 Zagrożenie ruchami masowymi.
Zgodnie z literaturą przedmiotu (Klimaszewski 1978), słabe ruchy masowe (soliflukcja 2)
mogą pojawiać się już przy kącie nachylenia 2-70, przy 7-150 może wystąpić silne
spełzywanie i soliflukcja oraz osuwanie. Przy kącie nachylenia terenu 15-350 możliwe jest
silne osuwanie gruntu. Za osuwiskotwórcze uznaje się generalnie nachylenie terenu 15-350.
Powyżej 350 występuje zjawisko odpadania i obrywania mas skalnych i zwietrzeliny
(Klimaszewski 1978).
Potencjalne zagrożenie morfodynamiczne na obszarze gminy Kościerzyna występuje na
obszarach o spadkach powyżej 10°. Duże wysokości względne i nachylenia zboczy dolin
stwarzają zagrożenie morfodynamiczne zwłaszcza przy występowaniu naprzemian warstw
utworów piaszczystych i gliniastych. Potencjalne zagrożenie potęgować mogą niewłaściwe
lokalizacje obiektów, brak roślinności na stokach i występowanie sztucznych podcięć zboczy
(skarp).
Wg „Rejestracji i inwentaryzacji naturalnych zagrożeń geologicznych na terenie całego
kraju (ze szczególnym uwzględnieniem osuwisk oraz innych zjawisk geodynamicznych)”
na terenie gminy Kościerzyna nie występują tereny zagrożone ruchami masowymi ziemi.
2.12 Uwarunkowania wynikające z potrzeb i możliwości rozwoju gminy.
Na podstawie „Opracowania ekofizjograficznego podstawowego gminy Kościerzyna dla potrzeb studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego” Gdańsk w 2012- „Proeko”- dr hab. Maciej Przewoźniak z zespołem.
„Prognoza demograficzna dla gminy Kościerzyna” opracowana przez mgr Andrzeja Piotrzkowskiego
2.12.1 Potencjał transurbacyjny.
Dla każdej miejscowości w gminie Kościerzyna przeprowadzono ocenę warunków
ekofizjograficznych dla zabudowy na obszarach jeszcze niezagospodarowanych wg
następujących cech:

warunki geologiczne posadowienia budynków;

stosunki wodne, a zwłaszcza głębokość pierwszego poziomu wody gruntowej;

spadki terenu;

warunki biotopoklimatyczne;

rola poszczególnych ekosystemów w funkcjonowaniu środowiska na poziomie
regionalnym lub lokalnym;

ograniczenia prawne związane z występowaniem chronionych zasobów środowiska
przyrodniczego.
Dla każdej miejscowości, po przeprowadzeniu analizy, zostały wyznaczone progi
ekofizjograficzne rozwoju zwartej zabudowy. Progi te wskazują tereny , dla których nie
występują istotne ograniczenia fizjograficzne bądź ekologiczne, utrudniające wprowadzenie
nowej zabudowy. Wprowadzanie zainwestowania poza wyznaczonymi progami jest
nieuzasadnione w aspekcie przyrodniczym, technicznym i ekonomicznym. Większość wsi
charakteryzuje się częściowymi ograniczeniami fizjograficznymi rozwoju, wynikającymi
przede wszystkim z lokalnego występowania gruntów nienośnych i podmokłych, a lokalnie
również z uwagi na występowanie terenów o znacznym nachyleniu i z uwagi na
występowanie wysokiej jakości gleb – co tyczy się miejscowości Niedamowo i Mały Podleś.
Do progów rozwoju zabudowy zaliczyć należy również duże powierzchnie lasów oraz
2
Proces pełznięcia pokrywy zwietrzelinowej, nasiąkniętej wodą (Klimaszewski 1978).
92
występowanie ekosystemów torfowiskowych – które z powodu wartości przyrodniczych
stanowią barierę dla rozwoju przestrzennego miejscowości. Po przeprowadzonej analizie
można stwierdzić iż wsiami najkorzystniejszymi pod względem możliwości rozwoju
przestrzennego są: Skorzewo, Nowa Wieś Kościerska, Kaliska Kościerskie, Puc, Mały
Klincz, Wielki Klincz, Niedamowo, Korne oraz Gostomie.
2.12.2 Potencjał rekreacyjny.
Potencjał rekreacyjny środowiska przyrodniczego gminy Kościerzyna jest bardzo duży. Jest
to wynikiem zróżnicowanych jakościowo i bogatych ilościowo walorów przyrodniczych.
Znaczna lesistość (47%) i różnorodność zbiorowisk roślinnych, duża jeziorność (prawie 6 %),
urozmaicone ukształtowanie terenu oraz będące wypadkową współwystępowania ww.
komponentów środowiska walory krajobrazowe, stwarzają warunki dla rozwoju funkcji
rekreacyjnej. Występują tu warunki dla rozwoju wszystkich typów turystyki kwalifikowanej,
w tym kajakarstwa, żeglarstwa, turystyki pieszej, rowerowej, konnej, narciarstwa biegowego
itp.
Ze względu na bardzo dużą presję na rozwój indywidualnych form rekreacji oraz relatywną
bliskość Trójmiasta występuje duże zainteresowanie obszarem gminy Kościerzyna, jako
miejscem rekreacji weekendowej.
Największe skupiska zainwestowania rekreacyjnego (zarówno ogólnodostępnego
i indywidualnego) zlokalizowane są w zachodniej część gminy (o największej jeziorności
i lesistości) oraz na jej północno- i południowo- wschodnich krańcach.
Najsilniejszym czynnikiem lokalizacyjnym obiektów rekreacyjnych są strefy przyjeziorne.
Najbardziej intensywna kolonizacja letniskowa i rekreacyjna ma miejsce w rejonie większych
jezior i ich zespołów (Radolne - Jelenie - Gołuń - Wdzydze – Słupinko, Sudomie -Osuszyno Sominko - Żółnowo - Mielnica, Sumino, Borowe - Małe Długie - Wielkie Długie,
Wieprznickie - Garczyn) ale miejscami również nad mniejszymi jeziorami (Lubowisko,
Długiego, Kramsko Małe, Kramsko Duże, Białe, Strupino, Zakrzewie, Długie, Chude,
Wałachy, Dobrogoszcz, Wętfie, Gatno - Hutowe).
W rysunku uwarunkowań wyszczególniono 6 kompleksów rekreacyjnych – ich
zainwestowanie rekreacyjne pokrywa się z przyjeziornymi rejonami o największej
atrakcyjności dla rekreacji:
A - rejon jezior Gostomskiego, Borowego, Małego Długiego, Wielkiego Długiego;
B - rejon jezior Wieprznickiego i Garczyn;
C - rejon jezior Wielkie Płocice, Sudomie, Osuszyno, Sominko, Żółnowo, Mielnica;
D - rejon jezior Kramsko Małe, Kramsko Duże, Białe, Strupino, Debrzno, Drzędno,
Zakrzewie, Długie, Rzęczyce, Mieliste, Głęboczko;
E - rejon jez. Zagnanie, Przywidz, Wierzchołek, Średnik, Gatno;
F - rejon jezioro Schodno, rzeki Czarna Woda (Wda), jeziora Radolne - Jelenie - Gołuń Wdzydze – Słupinko (rejon wdzydzki).
Przez obszar gminy przebiegają szlaki kajakowe, przede wszystkim na rzekach: Wda, Pilica,
Wierzyca i Trzebiocha.
Bory sosnowe i lasy mieszane, zajmujące ponad połowę obszaru gminy są rajem dla
grzybiarzy.
93
Gmina Kościerzyna jest rajem dla wędrówek pieszych i rowerowych oraz turystyki
krajoznawczej. Przez obszar gminy Kościerzyna przebiegają ważne trasy turystyczne.
(informacje
–
Polskie
Towarzystwo
Turystyczno
Krajoznawcze
http://www.pomorskie.pttk.pl)
1. Szlak KASZUBSKI przebiegający od Sierakowic do Gołunia, oznaczony kolorem
czerwonym, o łącznej długości 137,7 km. Jest to najdłuższy i zarazem najpiękniejszy
szlak całego regionu gdańskiego. Stosunkowo kręta trasa przeprowadzona jest przez
praktycznie cały obszar Pojezierza Kaszubskiego. „Szlak jest bardzo atrakcyjny przez
cały rok, bowiem każda pora roku wydobywa inny, odmienny walor pejzażu
kaszubskiego pojezierza. Trasę daje się pokonać przy podzieleniu jej na odcinki
jednodniowe, jak i w całości podczas jednej wędrówki korzystając z różnorodnych
możliwości noclegowych po drodze. Dojazdy na szlak (punkty etapowe) są dosyć
dogodne (z wyjątkiem może odcinka początkowego); do niektórych miejsc nawet
bardzo dobre. Szlak Kaszubski jest bardzo zróżnicowany zarówno jeśli chodzi
o walory krajobrazowe jak i w odniesieniu do trudów wędrówki. Znaleźć tu można
odcinki łatwe, dogodne także dla innych rodzajów turystyki, ale też fragmenty
przeznaczone dla wytrawniejszych piechurów. Do szczególnie uciążliwych należy
zaliczyć odcinek biegnący brzegiem Jeziora Wieprznickiego, który jednakże można
pominąć wędrując drogą położoną powyżej jeziora” Na terenie gminy Kościerzyna
szlak ten łączy się ze szlakami: zielonego szlaku Kręgów Kamiennych, w Gołuniu i w
Loryńcu łączy się ze szlakami czarnym i zielonym, a także niebieskim im. Izydora
Gulgowskiego (odcinek olpuski). Ten ostatni napotyka się już wcześniej we
Wdzydzach.
2. Szlak KRĘGÓW KAMIENNYCH, biegnących od Sierakowic do Czarnej Wody,
szlak koloru zielonego o łącznej długości 92,6 km Trzeci pod względem długości
szlak regionu gdańskiego prowadzący niemal w całości przez Ziemię Kaszubską.
Przemierza najpierw wschodnią część Pojezierza Kaszubskiego, później zahacza
o Równinę Charzykowską, by zakończyć swój bieg w Borach Tucholskich. Przede
wszystkim na całym swym biegu szlak prezentuje wiele ciekawych zakątków
okraszonych wodami bardzo licznych jezior, mało znanych ale nie mniej urokliwych
niż te okrzyczane, a w gminie Kościerzyna na szczególną uwagę wioska Juszki, niegdyś bardzo biedna dziś bardziej letniskowa, posiadająca własny, specyficzny
klimat. Technicznie szlak nie stwarza większych problemów, jest stosunkowo łatwy
do pokonania i dogodny także, niemal na całej swej długości, dla turystyki kolarskiej,
chociaż miejscami uciążliwy. W rejonie jeziora Wdzydze spotyka się z innymi
szlakami (czerwonym Kaszubski i czarnym Wdzydzkim, oraz odcinkiem olpuskim
niebieskiego szlaku Izydora Gulgowskiego).
3. Szlak im. IZYDORA GULGOWSKIEGO - odcinek olkuski przebiegający od
Wdzydz do Olpucha, szlak koloru niebieskiego o łącznej długości 7,5km .
4. Szlak WDZYDZKI, przebiegający od
Gołunia do Wiela, koloru czarnego
i o długości 19,3 km. Jeden z krótszych szlaków regionu gdańskiego przebiegający
w południowo-zachodniej jego części na terenie Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego.
Spełnia rolę łącznika między dwoma dłuższymi trasami przebiegającymi w tej części
województwa. W gminie Kościerzyna zawiera się pierwsza część szlaku - jest to
wschodnie ramię - jezioro Gołuń. Szlak w zasadzie monotematyczny, ale nie
monotonny. Zgodnie z nazwą, jezioro Wdzydze stanowi zasadniczy motyw całej trasy.
W węźle Goduńskim łączy się ze Szlakiem Kaszubskim, Kręgów Kamiennych
i Izydora Gulgowskiego.
94
5. Szlak Czarny – Wzgórz Szymbarskich – w bliskim sąsiedztwie granicy gminy
Kościerzyna.
2.12.3 Stan i potencjał rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjny.
Potencjał agroekologiczny
Na obszarze gminy Kościerzyna występują kompleksy rolniczej przydatności gleb od 2. pszennego bardzo dobrego do 9. - zbożowo-pastewnego słabego oraz kompleksy użytków
zielonych 2z. średnie i 3z - słabe i bardzo słabe. Obszar i udział poszczególnych kompleksów
rolniczych w terenach rolniczych przedstawia się następująco:
Tabela 29. Kompleksy przydatności rolniczej.
Gmina
Kompleksy przydatności rolniczej
Kościerzyna
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Powierzchnia [ha]
1
26
348
3601
3011
4674
19
0,0
0,2
3,0
30,7
25,7
39,8
0,2
UDZIAŁ
9.
49
0,4
2z.
246
15
3z.
1397
85
PROCENTOWY
Na terenie gminy Kościerzyna minimalny jest udział najlepszych kompleksów przydatności
rolniczej gleb (2-3). Bardzo mały jest również udział gleb dobrych (4 kompleksu - żytniego
bardzo dobrego), które stanowią zaledwie 3% gruntów ornych gminy. Gleby kompleksu 4
występują głównie w południowo-wschodniej części gminy (w okolicy Niedamowa i Małego
Podlesia). Zdecydowanie wśród gruntów ornych gminy Kościerzyna przeważają gleby
umiarkowane i słabe kompleksów 5-9, stanowiące blisko 97 % gruntów ornych.
Kompleks 2z. użytków zielonych średnich obejmuje łąki dwukośne o wydajności siana 2,5 - 3
t z ha. Pastwiska mają wydajność wystarczającą na wyżywienie 2 krów przez 130 dni
(Gleboznawstwo, 1981). Kompleks 3z. użytków zielonych słabych i bardzo słabych obejmuje
użytki na glebach zbyt suchych lub zbyt wilgotnych. Jednokośne łąki dają plon około 1,5 t
siana. Pastwiska mogą wyżywić 1 krowę w ciągu 120 dni. Kompleksy dotyczące użytków
zielonych zaliczone zostały do grupy o umiarkowanym potencjale agroekologicznym.
W ogólnej ocenie potencjał agroekologiczny gminy Kościerzyna jest mały.
Potencjał leśny
W gminie Kościerzyna zestawić można przybliżony podział układów leśnych na 4 grupy - od
posiadających największy potencjał produkcji biomasy w ciągu sezonu wegetacyjnego, po
najniższy.
1. Zespoły grądów i łęgu – cechują się bardzo dużą produktywnością biomasy – wysoka
produkcja drewna oraz masy listowia. W zespołach tych duże znaczenie ma udział buka.
Zespoły z tej grupy cechuje także bogate, wielogatunkowe runo, dające również znaczny
przyrost biomasy. W płatach tych zespołów obecna jest często zwarta warstwa krzewów,
dorzucająca do bilansu produkowanej biomasy znaczny wkład. Lasy łęgowe w obszarze
gminy Kościerzyna występują dość rzadko, znacznie większy jest udział grądów. Największe
kompleksy grądów występują na południowym brzegu jez. Wierzysko i na zboczach doliny
Wierzycy.
2. Zespoły ubogich lasów dębowo – bukowych, z udziałem sosny - drzewostan bukowy lub
ze znacznym udziałem buka warunkuje duży przyrost zarówno masy drewna, jak i listowia.
Mniejszą rolę odgrywa tu warstwa krzewów, tylko niekiedy występująca w postaci podrostu
95
buka, a także stosunkowo uboższe runo. Lasy tego typu przeważnie występują na
wierzchowinie morenowej.
3. Bory mieszane i świeże, bory i brzeziny bagienne, a także zarośla wierzbowo-olszowe
i olsy - Posiadają one mniejsze zwarcie drzewostanu niż wcześniej przedstawione zbiorowiska,
a także udział drzew szpilkowych w drzewostanie, głównie sosny i świerka. Olsy mają często
mniejsze zwarcie drzewostanu, spowodowane specyficzną strukturą lasu - z kępami drzew
i zabagnionymi przestrzeniami pomiędzy nimi. Zbiorowiska borowe występują na polach
sandrowych, znajdujących się głównie w południowej i zachodniej części gminy. Bory
i brzeziny bagienne zajmują małe powierzchnie, tworząc małe płaty występujące na całym
obszarze gminy. Zajmują one przeważnie bezodpływowe powytopiskowe, zatorfione niecki
terenowe, które w większości są zagrożone poprzez antropogeniczne osuszanie terenu. Olsy
i zarośla wierzbowe występują powszechnie na terenie gminy w postaci małych płatów, nad
ciekami i zbiornikami wodnymi. Największe zgrupowanie olsów znajduje się w południowowschodniej części gminy Kościerzyna.
4. Nasadzenia drzew iglastych (rzadziej liściastych) występują na siedliskach porolnych
i terenach rekultywacji, posiadają małą produkcję biomasy. Wprowadzone zostały one na
różnorodne siedliska. Uboższe siedliska warunkują na ogół słabsze przyrosty masy drzewnej
nasadzonych iglaków. Warstwa krzewów jest najczęściej znikoma, podobnie jak runo, lepsze
niekiedy w kwaśnej dąbrowie. Czasem w runie występują chwasty porolne (np. łubin).
Zbiorowiska porolne występują powszechnie, natomiast rekultywacyjne nasadzenia drzew
w wyeksploatowanych żwirowniach i piaskowniach (w okolicach Gostomia, Wieprznicy,
Rybaków i Lizaków).
Z uwagi na zgeneralizowanie podziału – wzięcie pod uwagę przeciętnych fitocenoz możliwe
jest, iż poszczególne grupy mogą się zazębiać pod względem produktywności biotycznej.
Lesistość gminy Kościerzyna jest bardzo duża (powierzchniowy udział gruntów leśnych
ok. 47%).
Ogólnie potencjał leśny gminy, biorąc pod uwagę produktywność zbiorowisk i
powierzchnię lasów, ocenić można jako duży.
2.12.4 Prognoza liczby ludności Gminy Kościerzyna do roku 2030.
Założenia do prognozy
Prognozę ludności sporządzono korzystając z następujących danych:
 struktura ludności wg płci i wieku dla gminy Kościerzyna na dzień 31 XII 2010r.
na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Gdańsku,
 tablice długości trwania życia na okres obecny najbardziej przystąjące do rejestrowanej
w gminie liczby zgonów. Założono stopniową poprawę jakości życia, a tym samym
wydłużanie się średniej długości jego trwania,
 wartości współczynników płodności kobiet przyjęte do prognozy urodzeń otrzymano
również z „dopasowania" do wykazywanej liczby urodzeń w gminie. Przyjęte do
prognozy współczynniki wyznaczają dzietność dla kobiet 1,95 dziecka urodzonego przez
kobietę w całym okresie rozrodczym tzn. w wieku od 15 do 49 lat. Przyjęto, że ten
poziom dzietności utrzyma się do 2030 r. Jest to dzietność która w przekroju całej Polski
jest stosunkowo wysoka ale nie zapewnia reprodukcji prostej czyli zastępowalności
pokoleń.
Do określenia danych wyjściowych do prognozy opierano się na następujących danych:
96
Tabela 30 Tabela urodzeń, zgonów, saldo migracji.
Rok
Urodzenia
Zgony
Saldo migracji
2006
182
79
111
2007
194
86
138
2008
209
109
79
2009
217
96
96
2010
249
104
63
Najtrudniejszym założeniem do sporządzenia prognozy jest określenie przyszłego strumienia
migracji. Jak widać w przedstawionej powyżej tabeli mamy do czynienia z zdecydowanie
dodatnim saldem migracji. Wydaje się, że faktyczne saldo migracji ze względu na
rozluźnienie przepisów dotyczących obowiązku meldowania może różnić się od
odnotowywanego w statystykach. Tysiące ludzie w kraju latami przebywają poza miejscem
zameldowania, dlatego do danych statystycznych dotyczących migracji należy podchodzić
z dużą rezerwą. Otwarcie zachodniego rynku pracy spowodowało wzrost wyjazdów do pracy
za naszą zachodnią granicę, które w przypadku młodych roczników zakończyć się mogą
całkowitą emigracją. Średni napływ ludności do gminy w ostatniej dekadzie oscyluje wokół
100 osób. Jednak do prognozy oparto się na wielkości strumienia migracji z ostatnich trzech
lat zakładając, że napływ w następnych latach będzie się zmniejszał. W konsekwencji
założono napływ 70 osób rocznie.
W prognozie liczby gospodarstw domowych oparto się na prognozach GUS dotyczących
przeciętnej liczbie osób w gospodarstwie domowym na terenach wiejskich województwa
pomorskiego i przyjęto:
Tabela 31. Liczba osób na gospodarstwo.
2010
Liczba osób ogółem
w gospodarstwie
3,262
Liczba osób dorosłych w
gospodarstwie
2,453
2015
3,057
2,350
2020
2,921
2,265
2025
2,814
2,203
2030
2,707
2,150
Rok
Wyniki prognozy
Tabela 32 Prognoza liczby ludności gminy Kościerzyna według społeczno- ekonomicznych grup wieku
Rok
2010
2015
2020
2025
2030
Funkcjonalne grupy wieku
Ogółem
14265
15202
16101
16927
17649
Żłobkowa
0-2
673
671
663
631
610
3-5
562
689
676
659
625
5
180
247
227
222
211
Szkoły podstawowej
6-11
1095
1200
1390
1373
1335
Gimnazjalna, w tym:
Liceum profilowanego,
szkoły zawodowej
12-14
646
547
616
693
697
15-17
670
608
564
717
714
Przedszkolna, w tym:
97
18
238
225
188
208
236
19-24
1453
1384
1263
1163
1377
Produkcyjna w tym:
18-59K/64M
9043
9609
9881
10048
10406
Mobilna
18-24
1691
1609
1451
1371
1613
25-44
4248
4618
4820
4877
4651
45-59/64
3104
3382
3611
3799
4142
60/65 i więcej
1576
1879
2311
2807
3262
Studencka
Niemobilna
Poprodukcyjna
Zmiany liczby ludności w grupach wiekowych w mieście w latach 2010 - 2030
osoby w tys.
3,0
2,5
2,0
1,5
1,0
0,5
produkcyjny
0,0
2010
przedprodukcyjny
2015
poprodukcyjny
2020
2025
2030
Tabela 33 Struktura wieku ludności wg prognozy pomigracyjnej
Grupa wieku
Ogółem
2010
2015
2020
2025
2030
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
0-2
4,7
4,4
4,1
3,7
3,5
3-5
3,9
4,5
4,2
3,9
3,5
5
1,3
1,6
1,4
1,3
1,2
6-11
7,7
7,9
8,6
8,1
7,6
12-14
4,5
3,6
3,8
4,1
3,9
15-17
4,7
4,0
3,5
4,2
4,0
18
1,7
1,5
1,2
1,2
1,3
19-24
10,2
9,1
7,8
6,9
7,8
18-59/64
63,4
63,2
61,4
59,4
59,0
18-24
11,9
10,6
9,0
8,1
9,1
25-44
29,8
30,4
29,9
28,8
26,4
45-59/64
21,8
22,2
22,4
22,4
23,5
60/65-więcej
11,0
12,4
14,4
16,6
18,5
98
0-17
25,6
24,4
24,3
24,1
22,6
6-17
16,9
15,5
16,0
16,4
15,6
Ludność gminy Kościerzyna według płci i wieku w roku
2010
2030
97
97
mężczyźni
91
85
79
79
73
73
67
67
61
61
55
55
49
49
43
43
37
37
31
31
25
25
19
19
13
13
7
7
1
-150 -120 -90 -60 -30
kobiety
91
85
wiek
wiek
mężczyźni
kobiety
1
0
30
60
90 120 150
-150 -120 -90 -60 -30
0
30
60
90 120 150
Tabela 34 Dynamika zmian liczby ludności
Grupa wieku
2010
2015
2020
2025
2030
Ogółem
100,0
106,6
112,9
118,7
123,7
0-17
100,0
101,9
107,2
111,7
109,2
6-17
100,0
97,7
106,6
115,4
113,9
18-59/64
100,0
106,3
109,3
111,1
115,1
60/65 i więcej
100,0
119,2
146,7
178,1
207,0
Tabela 35 Prognoza gospodarstw domowych
Liczba
Rok
gospodarstw
Dynamika wzrostu
rok 2010=100
Okres poprzedni = 100%
2010 szac.
4350
100,0
2015
4900
112,6
112,6
2020
5450
125,3
111,2
2025
5900
135,6
108,3
2030
6400
147,1
108,5
99
Tabela 36 Prognoza aktywnych zawodowo
2010 szac.
6500
Dynamika wzrostu
rok 2010=100
100,0
2015
6900
106,2
106,2
2020
7100
109,2
102,9
2025
7250
111,5
102,1
2030
7500
115,4
103,4
Rok
Aktywni zawodowo
Okres poprzedni =
100%
Omówienie wyników prognozy
Przy wyżej przyjętych założeniach będzie następował stopniowy wzrost liczby mieszkańców
gminy blisko 24% do roku 2030), Prognozy dla kraju przewidują w tym czasie spadek liczby
ludności o około 8%. W latach 2010-2030 następować dość istotne zmiany w strukturze wieku
ludności. Wpłyną one w dużym stopniu na potrzeby społeczno-gospodarcze rozwoju gminy.
Według prognozy liczba dzieci i młodzieży w wieku przedprodukcyjnym (0-17 lat) będzie
wzrastała i do 2025 zwiększy się w stosunku do stanu obecnego o około 400 dzieci tj. blisko
12%. Podobne zmiany będą następowały w poszczególnych grupach wiekowych tego
przedziału tj. grupie przedszkolnej, szkoły podstawowej i gimnazjalnej.
Zmiany również będą następowały w grupie produkcyjnej (18-59/64). Grupa ta także będzie
ulegała stopniowemu wzrostowi się by w roku 2030 osiągnąć stan o około 15% wyższy od
obecnego. Jednak największe zmiany nastąpią w grupie (60/65 i więcej). Będzie tu
następował systematyczny przyrost liczebności by w końcu prognozowanego okresu
wzrosnąć aż o około 107%. Wynika on z przechodzenia na emeryturę powojennego wyżu
demograficznego. Dynamiczny wzrost liczebności najstarszej grupy wieku wymuszać będzie
zwiększoną potrzebę rozwoju opieki społecznej.
Dokonana na podstawie prognozy demograficznej prognoza stanu aktywnych zawodowo
wskazuje, że w latach 2010-2030 będzie następował dość znaczący ich wzrost i w końcu 2030
roku wyniesie ok. 15%, co w połączeniu z ograniczoną ilością miejsc pracy na terenie gminy
może przyczynić się do obniżenia do niej dalszego napływu ludności.
Opierając się na prognozach GUS dotyczących przeciętnej liczby osób w gospodarstwie
domowym na terenach wiejskich województwa pomorskiego przewiduje się, że do 2030 wraz
ze wzrostem liczby ludności na terenach gminy nastąpi intensywny wzrost liczby
gospodarstw domowych blisko 50% (wzrost gospodarstw jedno i dwuosobowych). Zarówno
wzrost liczby gospodarstw jak i przewidywana poprawa wskaźników zamieszkania; takich jak
przeciętna powierzchnia użytkowa na osobę, wyznaczają zapotrzebowanie na tereny pod
budownictwo mieszkaniowe.
2.12.5 Zapotrzebowanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe.
Obecnie przeciętna powierzchnia użytkowa na osobę w gminie – 24,6 m2
Prognozowana przeciętna powierzchnia użytkowa na osobę w gminie w 2030 roku
- 30 m2
Łączna powierzchnia użytkowa w roku 2010 – 351,4 tys. m2
Zakładana łączna powierzchnia użytkowa w roku 2030 – 529,5 tys. m2
Prognozowany przyrost „netto” powierzchni użytkowej do roku 2030 – 178 tys. m2
Prognozowana liczba mieszkań na 100 gospodarstw domowych w 2030 r. - 100
100
Prognozowany przyrost mieszkań „netto” do 2030 roku około 1000 mieszkań.
Określenie netto oznacza przyrost pomniejszony o ewentualne wyburzenia zarówno
inwestycyjne, jak i wynikające z likwidacji substandartów. Zakłada się również proces
łączenia mieszkań, co oznacza obniżanie się liczby mieszkań przy zachowaniu substancji tzn.
powierzchni mieszkaniowej.
2.13 Uwarunkowania wynikające ze stanu prawnego gruntów.
Tabela 37. Stan prawny gruntów (2011r.)
Numer
gr.
rej.
Numer
podgr.
rej.
Wyszczególnienie gruntów
wchodzących w skład grupy
lub podgrupy rejestrowej
Rodzaj
jedn.
teryt.
Powierz
-chnia
ogólna
gruntów [ha]
1.1
Grunty wchodzące w skład
Zasobu Własności Rolnej
Skarbu Państwa
1.2
Grunty w zarządzie
Państwowego Gospodarstwa
Leśnego Lasy Państwowe
1.3
Grunty w trwałym zarządzie
państ. jedn. organizacyjnych
z wyłączeniem gruntów PGL
1.4
Gr. wchodzące w skład zasobu
nier. Skarbu Państwa z wył.
gr. przekaz. w trwały zarząd
1.5
Grunty Skarbu Państwa
przekazane do zagospodarowania
Agencji Mienia Wojskowego
1.6
Grunty Skarbu Państwa
przekazane do zagospodarowania
Wojskowej Agencji Mieszk.
1.7
Pozostałe grunty SP
spośród gruntów zaliczanych
do 1 grupy
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
0,0000
291,8142
291,8142
0,0000
11247,1379
11247,1379
0,0000
704,2275
704,2275
0,0000
82,3632
82,3632
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
653,2079
653,2079
0,0000
12978,7507
12978,7507
0,0000
4,9712
4,9712
0,0000
95,6295
95,6295
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
85,8285
85,8285
1
Razem
2
Grunty SP z wyłącz.
gruntów przekazanych
w użytkowanie wieczyste
2.1
Grunty SP
w użytkowaniu wieczystym
osób fizycznych
2.2
Grunty SP
państwowych os. prawnych
2.3
Grunty SP
spółdzielni mieszkaniowych
2.4
Grunty SP
pozostałych osób
101
Razem
Grunty SP przekazane w
użytkowanie wieczyste
3
Grunty spółek SP, przedsiębiorstw
państwowych i innych
państwowych osób prawnych
4
4.1
Gr. wchodzące w skład gm.
zasobu nier. z wyłączeniem
4.2
Grunty gmin i związków
międzygminnych przekazanych w trwały
zarząd gminnym jedn. organ.
4.3
Pozostałe grunty spośród
gruntów zaliczanych do
4 grupy
Razem
Grunty gmin i zw. międzygminnych
z wyłączeniem gruntów
przekazanych w użytkowanie
5.1
Grunty gmin i ich związków
osób fizycznych
5.2
gminnych osób prawnych
5.3
5.4
pozostałych osób
5
7.1
Grunty gmin i związków
międzygminnych
przekazane w uż. wieczyste
Grunty, które są wł. gm.
osób prawnych, oraz grunty,
których wł. są nieznani
Grunty, które są wł. powiat.
Grunty, które są wł. woj.
Grunty, które są własnością
samorządowych os. prawnych
oraz gr. których wł. są nieznani
Grunty osób fizycznych
wchodzące w skład
gospodarstw rolnych
7.2
nie wchodzące w skład
gospodarstw rolnych
Razem
Razem
6
6.1
6.2
6.3
Razem
7
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
0,0000
186,4292
186,4292
0,0000
87,2552
87,2552
0,0000
722,1276
722,1276
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
1,5893
1,5893
0,0000
723,7169
723,7169
0,0000
2,9659
2,9659
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,2955
0,2955
0,0000
8,2414
8,2414
0,0000
11,5028
11,5028
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
16,1300
16,1300
0,0000
16,1300
16,1300
0,0000
14692,0708
14692,0708
0,0000
1799,0090
1799,0090
0,0000
102
8.1
Grunty, które są wł. rolniczych
spółdzielni produkcyjnych i ich zw. oraz
grunty których wł. nie są znani
8.2
Grunty, które są własnością
spółdzielni mieszk. i ich zw. oraz
grunty których wł. nie są znani
8.3
8 grupy
Razem
8.1
8.3
Grunty spółdzielni
8
9
Grunty kościołów
i związków wyznaniowych
10
Wspólnoty gruntowe
11.1
Gr. wchodzące w skład powiatowego
zasobu nier. z wyłączeniem
gr. przekazanych w trwały zarząd
11.2
Grunty powiatów przekazane
w trwały zarząd oraz grunty,
których wł. nie są znani
11.3
11 grupy
11
Razem
Grunty powiatów
12.1
Grunty powiatów
osób fizycznych
12.2
Grunty powiatów
powiatowych osób prawnych
12.3
Grunty powiatów
12.4
Grunty powiatów
pozostałych osób
12
Razem
Grunty powiatów przekazane
w użytkowanie wieczyste
13
13.1
Gr. wchodzące w skład wojewódzkiego
zasobu. nier. z wyłączeniem
Grunty wojew. przekazane
w trwały zarząd oraz grunty,
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
16491,0798
16491,0798
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
1,2455
1,2455
0,0000
19,7894
19,7894
0,0000
21,0349
21,0349
0,0000
58,7200
58,7200
0,0000
0,7521
0,7521
0,0000
1,0278
1,0278
0,0000
18,5635
18,5635
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
19,5913
19,5913
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
8,5146
8,5146
0,0000
0,0000
103
13.2
13.3
Razem
których wł. nie są znani
13 grupy
Grunty województw
14.1
Grunty województw
osób fizycznych
14.2
Grunty województw
wojew. osób prawnych
14.3
Grunty województw
14.4
Grunty województw
pozostałych osób
Razem
14.1
14.4
Grunty województw
przekazane w użytkowanie
wieczyste
15.1
Grunty spółek prawa
handlowego
15.2
Grunty partii politycznych
i stowarzyszeń
15.3
15 grupy
Razem
15.1
15.3
Grunty będące przedmiotem
własności i władania osób
niewymienionych w pkt.1-14
14
15
Razem
grupy
1~15
Powierzchnia ewidencyjna
Powierzchnia wyrównawcza
Powierzchnia geodezyjna
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
M
W
Razem
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
8,5146
8,5146
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
21,9905
21,9905
0,0000
21,9905
21,9905
0,0000
45,5493
45,5493
0,0000
0,0000
0,0000
0,0000
247,5444
247,5444
0,0000
293,0937
293,0937
0,0000
30918,5617
30918,5617
0,0000
70,4383
70,4383
0,0000
30989,0000
30989,0000
104
2.14 Uwarunkowania wynikające z występowania obiektów i terenów
chronionych na podstawie przepisów odrębnych.
2.14.1 Ustawa o ochronie przyrody.
Omówione w rozdziale 2.8.2
2.14.2 Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
Omówione w rozdziałach 2.9.2; 2.9.3
2.14.3 Ustawa o lasach.
Lasy Skarbu Państwa w gminie Kościerzyna należą do Nadleśnictw: Kościerzyna, Kartuzy
i Lipusz, wszystkie w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku. Aktualnie (maj
2012 r.) obowiązują:

Plan urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Kościerzyna na lata 2009-2018, zatwierdzony
decyzją Ministra Środowiska z dnia 17 kwietnia 2009 r. (znak: DL-1pn-61127/0773/09);

Plan urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Kartuzy na lata 2008-2017, zatwierdzony decyzją
Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2008 r. (znak: DL-L-lp-611-30/08);

Plan urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Lipusz na lata 2009-2018, zatwierdzony decyzją
Ministra Środowiska z dnia 17 kwietnia 2009 r. (znak: DL-1pn-611-31/0773/09);
Część lasów na terenie gminy Kościerzyna uznana została za ochronne. Posiadają one
następujące kategorie ochronności:

wodochronne;

glebochronne;

stanowiące drzewostany nasienne;

ochronne wokół miast.
2.14.4 Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych
Zasoby leśne
Zgodnie z Ustawą z dnia 03.02.95 o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr 16, poz.
78 z późniejszymi zmianami), przeznaczenie na cele nieleśne:

gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa – wymaga uzyskania zgody
Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa lub upoważnionej
przez niego osoby;

pozostałych gruntów leśnych wymaga uzyskania zgody marszałka województwa
wyrażanej po uzyskaniu opinii izby rolniczej.
Zasoby glebowe
Zgodnie z Ustawą z dnia 03.02.95 o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr 16, poz.
78 z późniejszymi zmianami) grunty rolne wyższych klas bonitacyjnych oraz grunty
organogeniczne podlegają ochronie prawnej. Zgodnie z Ustawą:
„Przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne:
105
1) gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas I-III, – wymaga uzyskania zgody Ministra
Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej [obecnie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi];
2) gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa – wymaga uzyskania zgody
Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa [obecnie Ministra
Środowiska] lub upoważnionej przez niego osoby;
3) (skreślony)
4) (skreślony)
5) pozostałych gruntów leśnych
wymaga uzyskania zgody marszałka województwa wyrażonej po uzyskaniu opinii izby
rolniczej.
2.14.5 Ustawa Prawo wodne.
Omówione w rozdziale 2.11.1
2.14.6 Ustawa Prawo geologiczne i górnicze (tereny i obszary górnicze).
Omówione w rozdziale 2.16.1 i 2.16.2.
2.15 .Uwarunkowania wynikające z występowania obszarów naturalnych
zagrożeń geologicznych.
Na obszarze gminy Kościerzyna występują miejsca narażone na występowanie naturalnych,
powierzchniowych zjawisk masowych – lokalnie, silnie nachylone zbocza pagórków
morenowych i dolin rzecznych.
Zagrożenie morfodynamiczne na obszarze gminy jest stosunkowo niewielkie poza obszarami
na których występują zbocza(pagórki morenowe, doliny rzeczne) > 15º.
Zagrożenie osuwania się mas ziemnych mogą wywoływać lub potęgować niewłaściwe
lokalizacje obiektów budowlanych oraz brak roślinności na stokach jak również
występowanie sztucznych podcięć zboczy(skarp).
Na terenie gminy Kościerzyna nie występują zarejestrowane tereny zagrożone ruchami
masowymi ziemi (wg "Rejestracji i inwentaryzacji naturalnych zagrożeń geologicznych
na terenie całego kraju ze szczególnym uwzględnieniem osuwisk oraz innych zjawisk
geodynamicznych").
2.16 .Uwarunkowania wynikające z występowania udokumentowanych złóż
kopalin, zasobów wód podziemnych i uwarunkowania wynikające
z występowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie
przepisów odrębnych .
2.16.1 Udokumentowane złoża kopalin.
Na obszarze gminy Kościerzyna występuje gruba warstwa osadów czwartorzędowych
(o miąższości ok. 140 m). Na przeważającym obszarze, poza północno-wschodnią, morenową
częścią gminy, dominują utwory akumulacji wodnolodowcowej (piaski o różnej miąższości
i granulacji). Bazę surowcową gminy stanowi głównie kruszywo naturalne.
106
Według danych PIF (baza MIDAS) oraz wg „Bilansu zasobów kopalin i wód podziemnych
w Polsce wg stanu na 31.12.2010 r.” (2011) na terenie gminy aktualnie występują
następujące, udokumentowane złoża surowców mineralnych określone w poniższej tabeli
(tab. 38 Tabela surowców mineralnych).
Dane w tabeli zgromadzone na podstawie ogólnodostępnych dokumentów zweryfikowano
i uzupełniono o złoża udokumentowane w latach 2011-2012 na podstawie dokumentacji złóż
kopalin znajdujących się w Urzędzie Marszałkowskim województwa pomorskiego.
Kolorem żółtym zaznaczono złoża posiadające koncesję.
107
PROJEKT Zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kościerzyna – wersja do ponownego wyłożenia do publicznego wglądu –
sierpień 2014
Tabela 38. Tabela surowców mineralnych.
Nazwa złoża
Pow.
złoża
[ha]
Typ kopaliny
Zasoby
[tys. ton]
geologicznoprzemysłowe
bilansowe
26969
-
Częstkowo
kruszywo naturalne
112,6
Gostomek3
kruszywo naturalne
58,6
4711
Gostomie II
kruszywo naturalne
13,2
Gostomie III (A)
kruszywo naturalne
Gostomie III (B)
KONCESJA
STAN ZAGOSPODAROWANIA ZŁOŻA
złoże rozpoznane szczegółowo
-
-
złoże rozpoznane wstępnie
-
2679
633
złoże zagospodarowane (eksploatowane)
DROŚ-G.7422.2.20.2011
9,6
2649
-
-
kruszywo naturalne
43,5
8539
-
-
Gostomie IV
kruszywo naturalne
4,6
1141
-
Gostomie V
kruszywo naturalne
24,3
4078
-
Gostomie VI
kruszywo naturalne
5,1
1344
-
Grzybowo
kruszywo naturalne
207,1
26035
-
eksploatacja zaniechana
zniesiona
Grzybowo I
p. C i D
Grzybowo II
kruszywo naturalne
7,5
540
-
zniesiona
kruszywo naturalne
16,8
2829
2829
DROŚ.G-7412-2-33/07
Grzybowo III
kruszywo naturalne
4,2
866
-
we wschodniej części eksploatacja zakończona
Grzybowo - Lizaki
kruszywo naturalne
43,1
6737
-
DROŚ-G.7422.2.19.2012
Grzybowo –
Sycowa Hura
Lubiana I i II
kruszywo naturalne
9,8
bd
bd
DROŚ-G.7422.2.2.2012
kruszywo naturalne
8
2347
-
zniesiona
Lubiana-Owśnica
kruszywo naturalne
17,6
2390
-
-
Łubiana I
kreda i torf
1,0
46+9
-
-
Łubiana II
kruszywo naturalne
7,9
bd
bd
-
Niedamowo III
kruszywo naturalne
7,6
1010
-
DROŚ-G.7422.2.3.2012
3
-
-
Złoże położone jest w obszarze dwóch gmin: Kościerzyna i Lipusz
108
PROJEKT Zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kościerzyna – wersja do ponownego wyłożenia do publicznego wglądu –
sierpień 2014
Niedamowo IV
kruszywo naturalne
7,6
1010
-
OŚ-IV-74125/413/01
Niedamowo
p. Dębogóry
Niedamowo
p. Niedamowo
Niedamowo VIII
kruszywo naturalne
20,5
2656
-
zniesiona
kruszywo naturalne
145,3
5120
-
złoże eksploatowane okresowo
-
kruszywo naturalne
9,9
bd
bd
DROŚ-G.7422.2.4.2012
Owśnice
kruszywo naturalne
13,5
2486
-
złoże nieeksploatowane
-
Rybaki II pole C
kruszywo naturalne
28,7
3641
3641
DROŚ.G-7512-2-20/07 i
DROŚ.G.7422.2.16.2011
Rybaki III
kruszywo naturalne
50,0
7523
-
-
Rybaki VI
kruszywo naturalne
104,3
20246
19983
DROWOŚ.GL-7512-245/06/07 i
DROŚ.G.7422.2.17.2011
Wielki Klincz
kruszywo naturalne
47,0
5654
-
-
Wieprznica
kruszywo naturalne
26,8
5003
-
-
Źródło:
baza MIDAS Państwowego Instytutu Geologicznego oraz „Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na 31.12.2010 r.” (dostępny na www.surowcemineralne.pgi.gov.pl) oraz dokumentacja złóż kopalin Urzędu Marszałkowskiego województwa pomorskiego.
109
Ponadto na terenie gminy w rejonie miejscowości: Dębogóry, Gostomie, Owśniczka,
Częstkowo, Skorzewo Wybudowanie, Wybudowanie Kłobuczyno, Nowy Klincz, Mały
Podleś, Lizaki prowadzona jest sporadycznie eksploatacja kruszywa naturalnego.
Eksploatacja w tych miejscach prowadzona jest przez miejscową ludność w lokalnym
zakresie, w związku z tym przekształcenia litosfery są w ich przypadku umiarkowane,
ograniczone do niewielkiego obszaru.
Tereny, dla których zaniechano eksploatacji, w tym skreślone z bilansu zasobów surowców
mineralnych, należy zrekultywować w kierunku rolniczym, leśnym lub wodnym.
2.16.2 Tereny górnicze wyznaczone na podstawie przepisów odrębnych.
Aktualnie na terenie gminy prowadzona jest (lub zostanie rozpoczęta), na podstawie koncesji,
eksploatacja następujących złóż kruszywa naturalnego:
 Gostomie II – koncesja DROŚ-G.7422.2.20.2011;
 Grzybowo II – koncesja DROŚ.G-7412-2-33/07;
 Grzybowo-Sycowa Huta – koncesja DROŚ-G.7422.2.2.2012;
 Grzybowo-Lizaki – koncesja DROŚ-G.7422.2.19.2012
 Niedamowo III – koncesja DROŚ-G.7422.2.3.2012;
 Niedamowo IV – koncesja OŚ-IV-74125/413/01
 Niedamowo VIII – koncesja DROŚ-G.7422.2.4.2012
 Rybaki II pole C – koncesja DROŚ.G-7512-2-20/07
 Rybaki VI – koncesja DROWOŚ.GL-7512-2-45/06/07.
Dla obszarów eksploatacji złóż wyznaczone zostały obszary i tereny górnicze, które
przedstawiono na rysunku uwarunkowań studium.
2.16.3 Zasoby wód podziemnych.
W przypadku jakości wód podziemnych, w 2009 r. Zakład Badania Zanieczyszczenia
Środowiska IMGW w Poznaniu wykonał badanie stanu fizyko-chemicznego wód
podziemnych znajdujących się wokół wysypiska odpadów w Gostomiu4. Monitoring
obejmował m.in. badanie poziomu wody i jej składu na czterech poziometrach (11,22-11,33
m ppt, 10,65-10,88 m ppt, 9,45-9,72 m ppt oraz 10,47-10,80 m ppt), a także badanie jakości
wody podziemnej pobieranej z ujęcia znajdującego się w sąsiedztwie składowiska. Woda na
poszczególnych poziome trach wykazywała: niewielkie, sezonowe zmiany zawartości
związków organicznych i mineralnych. Stężenie niebezpiecznych metali było na poziomie
śladowym. Wody spełniały wymogi I klasy czystości (tj. wody bardzo dobrej jakości). Nie
stwierdzono również żadnego wpływu składowiska na jakość wód podziemnych.
W przypadku wody z badanego ujęcia, jej jakość w zakresie badanych parametrów jest
również dobra, a woda nadaje się do spożycia.
4
Zamieszczone jako załączniki 2 do aktualizacji „Planu gospodarki odpadami dla powiatu kościerskiego na
lata 2008-2011 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2012-2015”.
110
Ponadto punkt monitoringowy jakości wód podziemnych zlokalizowany jest w mieście
Kościerzyna i stanowi go ujęcie miejskie o głębokości 14 m (nr punktu w CBDW: 880170).
Ostatnie badanie, wykonane w październiku 2010 r., pozwoliło zakwalifikować wody
podziemne do I klasy czystości – bardzo dobrej jakości.
2.17 Systemy komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopień
uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz
gospodarki odpadami
2.17.1 Drogi.
Podstawowy układ drogowy gminy Kościerzyna tworzą drogi o znaczeniu ponadregionalnym
i regionalnym klasy G i Z. Są to: droga krajowa nr 20 Stargard Szczeciński – Kościerzyna –
Gdynia oraz drogi wojewódzkie: nr 214 Łeba – Kościerzyna – Warlubie, nr 221 Gdańsk –
Kościerzyna i 235 Korne - Chojnice. Szkielet ten uzupełniają drogi powiatowe klasy Z i L
oraz główne drogi gminne klasy L.
Numerację dróg publicznych w gminie Kościerzyna określają następujące akty prawne:
 droga krajowa nr 20 - „Zarządzenie nr 73 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych
i Autostrad z dnia 2 grudnia 2008 w sprawie nadania numerów drogom krajowym”,
 drogi wojewódzkie – „Zarządzenie nr 74 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych
i Autostrad z 2 grudnia 2008 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim”,
 drogi powiatowe - „Uchwała nr 734/03 Zarządu Województwa Pomorskiego z dnia
16 grudnia 2003 r.”,
 drogi gminne - „Uchwała nr 1964/181/05 Zarządu Województwa Pomorskiego z dnia
15 marca 2005 r.”.
Poniżej w tabeli przedstawiono numerację, przebieg i klasy wszystkich dróg publicznych
w gminie Kościerzyna.
Tabela 39. Numerację, przebieg i klasy wszystkich dróg publicznych w gminie Kościerzyna (stan na luty
2012r.)
Lp.
Numer Opis przebiegu
Klasa
Drogi krajowe
1
20
(Stargard Szczeciński) - Bytów - Kościerzyna - Egiertowo - Żukowo - Gdynia
G
Drogi wojewódzkie
2
214
Łeba – Lębork – Sierakowice – Puzdrowo – Kościerzyna - Warlubie
G
3
221
Gdańsk – Przywidz - Kościerzyna
Z
4
235
Korne - Chojnice
Z
Drogi powiatowe
5
1931G
Węsiory-Gostomie-Kościerzyna/ul. Strzelnica-Strzelecka-Wybickiego/
L
6
1932G
(Stężyca)-Gostomie
L
7
2201G
(Przywidz)-Szpon-Grabowo-Wielki Klincz-Dębogóry-DW nr 214
Z
8
2402G
Dziemiany-Piechowice-Wąglikowice
Z
9
2403G
Kościerzyna/ul. Leśna/-Grzybowo-Wdzydze Kiszewskie-Olpuch
Z
10
2404G
DW 214-Nowa Kiszewa-Olpuch-Borsk-Wiele
Z
111
11
2413G
Sarnowy-Dębogóry-Sobącz-Liniewo
Z
Drogi gminne
12
187001G
Granica gminy Dziemiany – Czarlina – Wąglikowice droga pow. nr 2403G
D
13
187002G
Czarlina droga gm. nr 187001 G – Skoczkowa droga pow. nr 2403G
D
14
187003G
Gostomie droga pow. nr 1932G – Częstkowo – Skorzewo droga woj. nr 241
D
15
187004G
Ludwikowo – Częstkowo droga gm. nr 187003G
D
16
187005G
Częstkowo droga gm. nr 187004G – Wieprznica droga pow. nr 1931G
D
17
187006G
Nowa Kiszewa droga woj. nr 214 – droga pow. nr 2201G
D
18
187007G
Dębogóry droga pow. nr 2413G – Smolniki – Niedamowo droga pow. nr 2413G
D
19
187008G
Kościerska Huta droga kraj. nr 20 – Dobrogoszcz – Puc droga pow. nr 2201G
D
20
187009G
Dobrogoszcz droga gm. nr 187008G – Mały Klincz droga pow. nr 2201G
D
21
187010G
Kaliska droga kraj. nr 20 – Dobrogoszcz droga gm. nr 187008G
D
22
187011G
Gostomie droga pow. nr 1931G – do szkoły
D
23
187012G
Gostomie droga pow. nr 1931G – Korne droga kraj. nr 20
D
24
187013G
jez. Sominko (z kierunku Łubiana) – Grzybowo droga pow. nr 2403G
D
25
187014G
Grzybowo droga gm. nr 187013G – do szkoły
D
26
187015G
Grzybowo droga pow. nr 2403G - Lizaki
D
27
187016G
wieś Juszki – droga woj. nr 214
D
28
187017G
Kaliska droga kraj. nr 20 – do nowej szkoły
D
29
187018G
Kaliska droga kraj. nr 20 – Nowa Wieś – Kościerzyna Wybudowanie (granica m.
Kościerzyna)
D
30
187019G
Kaliska droga kraj. Nr 20 – kierunek Sikorzyno (do osiedla domków)
D
31
187020G
Kaliska droga kraj. nr 20 – droga gm. nr 187010G
D
32
187021G
Kłobuczyno droga kraj. nr 20 (przy hydroforni) – do drogi kraj. nr 20
D
33
187022G
Kłobuczyno droga kraj. nr 20 – granica gminy Nowa Karczma (kierunek Śledziowa
Huta)
D
34
187023G
Kłobuczyno droga gm. nr 187022G – granica gminy Nowa Karczma (kierunek
Grabowo)
D
35
187024G
Korne droga kraj. nr 20 – przed tartakiem
D
36
187025G
Korne: od dr. gm. nr 187012G przez os. domków jednorodzinnych z powrotem do
tej samej drogi – stroną północno wschodnią
D
37
187026G
Korne: od dr. gm. nr 187012G przez os. domków jednorodzinnych z powrotem do
tej samej drogi – stroną południowo zachodnią
D
38
187027G
Kościerska Huta droga kraj. nr 20 – Nowa Wieś – Skorzewo droga gm. nr
187124G
D
39
187028G
Kościerska Huta droga kraj. nr 20 – gospodarstwo (posesja nr 39D)
D
40
187029G
Kościerska Huta droga kraj. nr 20 – gospodarstwo (posesja nr 73)
D
41
187030G
Kościerska Huta droga kraj. nr 20 - Nowy Klincz droga woj. nr 221
D
42
187031G
Kościerzyna Wybudowanie droga woj. nr 214 – hurtownia Elstyp
D
43
187032G
Kościerzyna Wybudowanie droga woj. nr 214 – gospodarstwo (posesja nr 4)
D
44
187033G
Kościerzyna Wybudowanie droga woj. nr 214 – gospodarstwo (posesja nr2)
D
45
187034G
Kościerzyna Wybudowanie droga woj. nr 214 – gospodarstwo ogrodnicze
D
46
187035G
Kościerzyna Wybudowanie (granica m. Kościerzyna) do torów PKP
D
112
w miejscowości Łubiana
47
187036G
ul. Zakładowa
D
48
187037G
ul. Kościerska
D
49
187038G
ul. Długa
D
50
187039G
ul. Akacjowa
D
51
187040G
ul. Kasztanowa
D
52
187041G
ul. Świerkowa
D
53
187042G
ul. Jodłowa
D
54
187043G
ul. Dębowa
D
55
187044G
ul. Brzozowa
D
56
187045G
ul. Lipowa
D
57
187046G
ul. Ogrodowa
D
58
187047G
ul. Wodna
D
59
187048G
ul. Pogodna
D
60
187049G
ul. Słoneczna
D
61
187050G
ul. Źródlana
D
62
187051G
ul. Kwiatowa
D
63
187052G
ul. Wiosenna
D
64
187053G
ul. Jesienna
D
65
187054G
ul. Rolnicza
D
66
187055G
ul. Spacerowa
D
67
187056G
ul. Kamienna
D
68
187057G
ul. Miodowa
D
69
187058G
ul. Szkolna
D
70
187059G
od ul. Kościelnej do O.W. Worzałówka
D
71
187060G
ul. Jeziorna
D
72
187061G
ul. Kościelna
D
73
187062G
ul. Zacisze
D
74
187063G
ul. Łąkowa
D
75
187064G
ul. Różana
D
76
187065G
ul. Zielona
D
77
187066G
ul. Leśna
D
78
187067G
ul. Rzemieślnicza
D
79
187068G
ul. Kaszubska
D
80
187069G
droga przy garażach (wzdłuż torów kolejowych)
D
w miejscowości Mały Klincz
81
187070G
droga woj. nr 221 – droga gm. nr 187009G
D
82
187071G
ul. Leśna
D
83
187072G
ul. Kwiatowa
D
84
187073G
ul. Kasztanowa
D
85
187074G
ul. Bukowa
D
113
86
187075G
ul. Dębowa
D
87
187076G
ul. Wierzbowa
D
88
187077G
ul. Osiedlowa
D
89
187078G
ul. Polna
D
90
187079G
ul. Lipowa
D
91
187080G
ul. Akacjowa
D
92
187081G
ul. Rzemieślnicza
D
93
187082G
ul. Łąkowa
D
94
187083G
ul. Parkowa
D
95
187084G
Niedamowo droga pow. nr 2413G – granica gminy Nowa Karczma (kierunek St.
Barkoczyn)
D
96
187085G
Niedamowo droga pow. nr 2413G – kierunek Hamerberg
D
97
187086G
Sarnowy droga woj. nr 214 – Nowy Podleś droga gm. nr 187137G
D
98
187087G
Mały Podleś droga gm. nr 187137G – Wielki Klincz droga gm. nr 187150G
D
99
187088G
Nowy Klincz droga gm. nr 187030G – przez dr. woj. nr 221 – wzdłuż granicy z m.
Kościerzyna – Mały Klincz droga pow. nr 2201G
D
100
187089G
Nowy Klincz droga gm. nr 187088G – droga woj. nr 221
D
101
187090G
Nowy Klincz droga woj. nr 221 - zabudowania
D
102
187091G
Nowy Klincz droga woj. nr 221 – droga gm. nr 187092G
D
103
187092G
od torów kolejowych – wzdłuż granicy z m. Kościerzyna – Nowy Klincz droga
woj.nr 221
D
104
187093G
od granicy m. Kościerzyny – Nowy Klincz droga gm. nr 187030G
D
105
187094G
Dąbrówka – Puc droga pow. nr 2201G – Zielenin droga woj. nr 221
D
106
187095G
Rotembark droga gm. nr 187137G – droga gm. nr 187016G
D
107
187096G
Rybaki droga kraj. nr 20 – Garczyn (POSW)
D
108
187097G
Rybaki droga pow. nr 2403G przez centrum i dalej kierunek Łubiana
D
109
187098G
Szarlota pomnik – granica m. Kościerzyna w Starym Nadleśnictwie
D
110
187099G
Szarlota droga gm. nr 187098 – droga pow. nr 2403G – droga kraj. Nr 20
L
111
187100G
Szarlota droga gm. nr 187099 – w kierunku jeziora
D
112
187101G
Szarlota działki przy jez. Osuszyno – droga pow. nr 2403G
D
113
187102G
Wieprznica Młyn – droga pow. nr 1931G
D
114
187103G
Sarnowy droga woj. nr 214 – do działek
D
w miejscowości Skorzewo
115
187104G
ul. Starowiejska
D
116
187105G
ul. Sportowa
D
117
187106G
ul. Polna
D
118
187107G
ul. Rekowska
D
119
187108G
ul. Kolejarzy
D
120
187109G
ul. Wąska
D
121
187110G
ul. Kwiatowa
D
122
187111G
ul. Długa
D
123
187112G
ul. Peplińskiego
D
114
124
187113G
ul. Lipowa
D
125
187114G
ul. Słoneczna
D
126
187115G
ul. Zdrojewskiego
D
127
187116G
ul. Kościelna
D
128
187117G
ul. Łąkowa
D
129
187118G
ul. Rzemieślnicza
D
130
187119G
ul. Krótka
D
131
187120G
ul. Ogrodowa
D
132
187121G
od ul. Sportowej – kierunek Fingerowa Huta
D
133
187122G
od ul. Kościelnej – droga woj. nr 214
D
134
187123G
droga woj. nr 214 (koło cmentarza) – droga gm. nr 187122G
D
135
187124G
od torów kolejowych w kierunku Sikorzyna
D
136
187125G
Stawiska droga woj. nr 214 – droga woj. nr 214
L
137
187126G
Stawiska droga gm. nr 187125G – Małe Stawiska – droga woj. nr 214
D
138
187127G
Szenajda – Stawiska droga gm. nr 187126G
D
139
187128G
Stawiska droga woj. nr 214 – Dębogóry droga pow. nr 2201G
D
140
187129G
Sycowa Huta droga pow. nr 2403G – działki po stronie wschodniej
D
141
187130G
Sycowa Huta droga pow. nr 2403G – Ośrodek DRUTEX
D
142
187131G
Wąglikowice droga pow. nr 2403G – kierunek Lizaki
D
143
187132G
Wąglikowice droga pow. nr 2403G – droga gm. nr 187134G
D
144
187133G
Wąglikowice droga pow. nr 2403G – do cmentarza
D
145
187134G
Wąglikowice droga gm. nr 187001G – droga gm. nr 187132G
D
146
187135G
Wdzydze Kiszewskie droga pow. nr 2403G - przy skansenie do ośrodka Morskiej
Agencji G.
D
147
187136G
Wdzydze Kiszewskie droga gm. nr 187135G – do działek przy leśniczówce
D
148
187137G
Rotembark droga gm. nr 187095 – droga woj. nr 214 – Nowy Podleś – Wielki
Podleś droga pow. nr 2413G
D
149
187138G
Wielki Podleś droga pow. nr 2413G – Wielki Klincz (ul. Wybickiego)
D
w miejscowości Wielki Klincz
150
187139G
ul. Polna
D
151
187140G
ul. Kolejowa
D
152
187141G
ul. Osiedle 2000
D
153
187142G
ul. Słoneczna
D
154
187143G
ul. Szkolna
D
155
187144G
ul. Derdowskiego
D
156
187145G
ul. Sędzickiego
D
157
187146G
ul. K. Wojtyły
D
158
187147G
ul. Witosa
D
159
187148G
ul. 8-go Marca
D
160
187149G
ul. Klasztorna
D
161
187150G
ul. Gościeradzka
D
115
162
187151G
ul. gen. Hallera
D
163
187152G
ul. Rzemieślnicza
D
164
187153G
ul. Tomasza Rogali
D
165
187154G
ul. ks. Peplińskiego
D
166
187155G
droga pow. nr 2210G – oczyszczalnia ścieków
D
167
187156G
droga pow. nr 2210G – gospodarstwo (posesja nr 25/1)
D
168
187157G
Zielenin droga woj. nr 221 - Będominek
D
169
187158G
Owśnice Wybudowanie – Wieprznica Elbud droga gm. nr 187005G
D
170
187159G
Łubiana droga kraj. nr 20 – Wieprznica Elbud droga gm. nr 187005G
D
171
187160G
Wieprznica droga pow. nr 1931G – Fingerowa Huta
D
Zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego5 gmina
Kościerzyna leży na przecięciu dwóch regionalnych korytarzy transportowych:
1. Kaszubskiego (Chojnice – Kościerzyna – Lębork – Łeba).
2. Pojeziernego (Trójmiasto – Kartuzy – Kościerzyna – Bytów – Miastko).
Wynikające stąd implikacje to m.in. duży udział podróży o charakterze turystycznorekreacyjnym, głównie dla mieszkańców aglomeracji trójmiejskiej, co wpływa decydująco na
obciążenia ruchem zwłaszcza w sezonie letnim oraz w okresie powrotów weekendowych.
Korytarze te stanowią również alternatywne trasy dla podróży z aglomeracji trójmiejskiej
w kierunku Poznania i Wrocławia, z pominięciem zatłoczonych dróg krajowych nr A1, 91 i 5
oraz w kierunku Szczecina, z pominięciem drogi krajowej nr 6.
Największe natężenia ruchu samochodowego występują na drogach układu podstawowego, tj.
przede wszystkim na drodze krajowej nr 20, a także na drogach wojewódzkich nr 214, 221
i 235. Tylko na tych drogach wykonuje się pomiary ruchu, ostatnio w 2010 roku w ramach
Generalnego Pomiaru Ruchu GDDKiA lub pomiarów własnych prowadzonych przez ZDW.
Wyniosły one kolejno:







DK nr 20 odc. Bytów – Korne – 3488 SDR;
DK nr 20 odc. Korne – Kościerzyna – 9265 SDR;
DK nr 20 odc. Kościerzyna- Egiertowo – 8292 SDR ;
DW nr 214 odc. Klukowa Huta – Kościerzyna – 5547 SDR;
DW nr 214 odc. Kościerzyna – Nowa Kiszewa – 3638 SDR;
DW nr 221 odc. Nowa Karczma - Kościerzyna – 5373 SDR;
DW nr 235 odc. Korne – Brusy – 4774 SDR 2005;
Na drogach powiatowych i gminnych w gminie Kościerzyna nie wykonuje się pomiarów
ruchu.
OBWODNICA MIASTA KOŚCIERZYNA
W najbliższych latach inwestycją, która w zasadniczy sposób wpłynie na układ drogowy
i zagospodarowanie przestrzenne gminy, będzie budowa obwodnicy Kościerzyny w ciągu
drogi krajowej nr 20. W 2012 roku na zlecenie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych
i Autostrad Oddział w Gdańsku, biuro projektów Lafrentz Polska sp. z o.o. z Poznania
wykonało opracowanie pn. „Koncepcja Programowa budowy Obwodnicy Kościerzyny
w ciągu drogi krajowej nr 20 Stargard Szczeciński – Gdynia”6:
Celem opracowania było:
5
6
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego, Gdańsk październik 2009
http://www.obwodnicakoscierzyny.pl/o-projekcie.html
116
 uściślenie zakresu rzeczowego i finansowego przedsięwzięcia poprzez ustalenie
szczegółowych rozwiązań geometrycznych elementów drogi, konstrukcji obiektów
drogowych i inżynierskich, granic terenowych zadania inwestycyjnego oraz
przedmiaru robót i ich kosztorysu,
 dostarczenie informacji do podjęcia ostatecznej decyzji inwestorskiej w sprawie
celowości, zakresu i horyzontu czasowego realizacji zadania inwestycyjnego,
 określenie wytycznych dla projektu budowlanego.
Projektowana droga będzie miała następujące parametry techniczne
 przekrój normalny
- dwie jezdnie po dwa pasy ruchu
 klasa drogi
- GP
 prędkość projektowa
- 80 km/h
 prędkość miarodajna
- 100 km/h
 szerokość jezdni
- 2 x 7,0 m
 szerokość opaski zewnętrznej
- 2x0,5 m
 szerokość pasa dzielącego
- 4,0 m (w tym 2x0.5 m opaski)
 szerokość poboczy gruntowych umocnionych – 1.5 m
 szerokość chodników (obszary zabudowane) – 2.0 m
 dopuszczalny nacisk osi pojazdu
- 115 kN/oś
 kategoria ruchu
- KR4
 skrajnia pionowa
- 4,7 m
Długość obwodnicy wynosi ok. 11 km. Początek obwodnicy przewidziano 700 m przed
granicą miasta, a koniec 1,7 km za skrzyżowaniem z drogą gminną nr 187008G Kościerska
Huta – Dobrogoszcz. Na odcinkach (kilometraż wg koncepcji programowej) od km 0+000 do
km 0+700, od km 1+210 do km 1+950, i od km 6+725 do km 10+979 trasa przebiega przez
obszar gminy Kościerzyna.
Na terenie gminy znajdują się dwa węzły drogowe:
 „Kościerzyna Zachód” w km 1+310 (skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2403G
Kościerzyna – Wdzydze Kiszewskie),
 „Wieżyca” w km 7+979 (skrzyżowanie z dotychczasowym odcinkiem DK nr 20,
w przyszłości możliwe włączenie DW nr 214 od strony Klukowej Huty),
i dwa skrzyżowania w dwóch poziomach :
 w km 7+532 z drogą gminą nr 187030G: Kościerska Huta droga kraj. nr 20 - Nowy
Klincz droga woj. nr 221,
 w km 9+521 z drogą gminą nr 187008G: Kościerska Huta droga kraj. nr 20 –
Dobrogoszcz – Puc droga pow. nr 2201G.
Zaprojektowano również drogi serwisowe wzdłuż obwodnicy i przejścia dla zwierząt .
Powyższa koncepcja programowa budowy obwodnicy Kościerzyny stanowi podstawę do
kształtowania układu komunikacyjnego gminy Kościerzyna i zagospodarowania
przestrzennego w rejonie obwodnicy. Do rozstrzygnięcia pozostaje kwestia powiązania
z obwodnicą drogi wojewódzkiej nr 214 po północnej stronie Kościerzyny. Jak dotąd,
zarówno w planie zagospodarowania przestrzennego województwa, jak i w planach
inwestycyjnych ZDW, nie ujęto budowy tego powiązania, ale konieczność taka istnieje.
Obwodnica Kościerzyny przyniesie oczekiwane efekty, wynikające przede wszystkim
z eliminacji ruchu tranzytowego z centrum miasta, jedynie wówczas, gdy także ruch z drogi
wojewódzkiej nr 214 Łeba - Kościerzyna – Warlubie zostanie wyprowadzony poza miasto.
Ewentualny nowy przebieg drogi nr 214 musi zostać skoordynowany w dokumentach
117
planistycznych dwóch sąsiednich gmin: miasta Kościerzyny i gminy Kościerzyna.
Wyznaczenie nowego przebiegu wiązać się może z przejęciem przez gminę fragmentu
dotychczasowej drogi wojewódzkiej, co skutkować będzie obniżeniem klasy drogi tego
odcinka i zwiększeniem dostępności.
Pozostałe inwestycje drogowe w najbliższych latach stanowią głównie modernizacje
i przebudowy w ramach istniejącego pasa drogowego. Wyjątek stanowi przewidziana na rok
2012 przebudowa fragmentu drogi powiatowej nr 2413G Sarnowy-Dębogóry-SobączLiniewo w miejscowości Wielki Klincz, w miejscu skrzyżowania ze zlikwidowaną linią
kolejową nr 233 Kościerzyna – Pszczółki. Przebudowa obejmie rozbiórkę wiaduktu
kolejowego oraz korektę geometrii poziomej i pionowej drogi.
2.17.2 Bezpieczeństwo ruchu drogowego.
Analizy bezpieczeństwa ruchu opracowano wyłącznie dla drogi krajowej nr 207 i dla dróg
wojewódzkich nr 214, 221 i 2358.
Na DK nr 20 w gminie Kościerzyna jako odcinek gromadzenia się wypadków
zakwalifikowano odcinek Garcz-Kościerzyna. W 2010 roku na analizowanym odcinku
odnotowano 3 kolizje i 6 wypadków, w których 8 osób zostało rannych. W raporcie
bezpieczeństwa ruchu drogowego zaleca się „przebudowę drogi zgodnie z opracowaną
w 2010 roku dokumentacją techniczną, gdyż na odcinku może się ujawniać wpływ stanu
nawierzchni na bezpieczeństwo ruchu drogowego z uwagi na niedostateczną szorstkość
i występujące koleiny”.
Na drogach wojewódzkich w 2010 w gminie Kościerzyna miało miejsce 6 wypadków,
w których rannych zostało 12 osób. Nie było ofiar śmiertelnych. Ponadto wydarzyło się 16
kolizji odnotowanych przez policję. Zdecydowana większość zdarzeń drogowych wystąpiła
na drodze wojewódzkiej nr 214, w tym najwięcej na odcinkach:
 odcinek Nowa Kiszewa – Chrósty: 3 wypadki, 1 kolizja,
 przejście przez miejscowość Skorzewo:1 wypadek, 5 kolizji.
Gmina Kościerzyna pod względem gęstości wypadków sytuuje się poniżej średniej dla dróg
wojewódzkich województwa pomorskiego. Żaden z odcinków nie został zaliczony do
kategorii krytycznych, niebezpiecznych, bardzo zagrożonych lub zagrożonych. Natomiast pod
względem względnej gęstości kosztów wypadków gmina zakwalifikowana została jako
niebezpieczna. Świadczy to o tym, że wypadki drogowe w gminie zdarzają się rzadko, ale za
to ich skutki są na ogół tragiczne.
Z powyższej analizy bezpieczeństwa ruchu drogowego wynika, że najpilniej przebudowy lub
modernizacji wymagają następujące fragmenty dróg:
 DK nr 20, odcinek Garczyn-Kościerzyna,
 DW nr 214, odcinek Nowa Kiszewa – Chrósty,
 DW nr 214, przejście przez miejscowość Skorzewo.
Z kolei według opracowania „Identyfikacja potrzeb rozwojowych infrastruktury transportu
w miastach woj. pomorskiego w aspekcie kształtowania polityki miejskiej” 9, wykonanego na
Raport o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego na sieci pomorskich dróg krajowych pozostających w
zarządzie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddziału w Gdańsku w 2010 roku
8
Raport o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego w kontekście utrzymania sieci dróg wojewódzkich
Województwa Pomorskiego (lata 1999-2010)
7
118
zlecenie urzędu marszałkowskiego, klasyfikacja poziomu ryzyka indywidualnego dla dróg
krajowych i wojewódzkich na terenie gminy i miasta Kościerzyna w latach 2007-2009
 droga krajowa nr 20, drogi wojewódzkie nr 221 i 235 - poziom ryzyka bardzo duży,
 droga wojewódzka nr 214 - poziom ryzyka duży.
Wynika stąd, że potrzeba modernizacji dotyczy także dróg DW 221 i 235.
2.17.3 Koleje.
Na terenie gminy Kościerzyna nie występują linie kolejowe znaczenia państwowego.
Znajdują się jedynie linie kolejowe znaczenia lokalnego:
 linia PKP nr 201 Nowa Wieś Wielka – Bydgoszcz - Kościerzyna – Gdynia
(przystanki Skorzewo, Podleś, Olpuch),
 linia PKP nr 211 Kościerzyna – Lipusz – Chojnice (przystanek Garczyn),
 zlikwidowana linia nr 233 Kościerzyna – Pszczółki (tory rozebrano w 2008 r.).
Już poza granicami gminy znajdują się linie, które zapewniają połączenia mieszkańcom
gminy Kościerzyna z Czerskiem i Bytowem:
 linia PKP nr 215 Bąk – Czersk
 linia nr 212 Lipusz – Bytów, będąca własnością samorządu miasta Bytowa,
a zarządzana przez spółkę PMT Linie Kolejowe.
Przewozy pasażerskie obecnie odbywają się jedynie na liniach kolejowych zarządzanych
przez spółkę PKP Polskie Linie Kolejowe. Przewozy wykonywane są przez spółkę PKP
Przewozy Regionalne, a ich przeciętna częstotliwość w poszczególnych relacjach wynosi:
 Kościerzyna – Gdynia – 8 par pociągów
 Kościerzyna – Lipusz – Chojnice – 4 pary pociągów
 Kościerzyna – Bąk – Czersk – 2 pary pociągów
Na trasie Kościerzyna – Bydgoszcz w okresie od 30 czerwca do 26 sierpnia 2012 r. w soboty,
niedziele i święta kursuje pociąg w relacji Bydgoszcz Główna – Kościerzyna – Gdynia
Główna – Hel. Przewozy wykonywane są przez spółkę Arriva RP.
Od 2010 roku trwają starania władz samorządowych Bytowa o włączenie linii kolejowej nr
212 do systemu połączeń kolejowych obsługiwanych przez projektowaną sieć Pomorskiej
Kolei Metropolitalnej.
Infrastruktura kolejowa w gminie Kościerzyna wymaga pilnej modernizacji, gdyż
obecny stan torowisk, obiektów inżynierskich, dworców i przystanków, powoduje stałe
zmniejszanie prędkości rozkładowej pociągów. W ramach Regionalnego Programu
Operacyjnego na lata 2007-2013 prowadzona jest aktualnie rewitalizacja
i modernizacja tzw. „Kościerskiego korytarza kolejowego” - odcinka KościerzynaGdynia linii kolejowej nr 201.
9
Identyfikacja potrzeb rozwojowych infrastruktury transportu w miastach woj. pomorskiego w aspekcie
kształtowania polityki miejskiej, Fundacja Rozwoju Inżynierii Lądowej, Gdańsk 2011
119
2.17.4 Komunikacja autobusowa.
Gmina Kościerzyna posiada dobrze rozwiniętą sieć połączeń autobusowych dalekobieżnych
i lokalnych, obsługiwanych przez 3 przewoźników: PKS Gdańsk, PKS w Bytowie i PKS
w Starogardzie Gd. Z terenu gminy bezpośrednio lub z przesiadką w Kościerzynie, można
dojechać do takich docelowych miejscowości, jak: Bytów, Chojnice, Czersk, Człuchów,
Dziemiany, Egiertowo, Elbląg, Garczyn, Garczyn Lin., Gdańsk, Głodowo, Gołuń, Gostomie,
Grabowo Kościerskie, Kalisz k. Dziemian, Karsin, Kartuzy, Klukowa Huta, Kłobuczyno,
Konarzyny, Korne, Liniewo, Lipusz, Lipy, Lubań, Ludwikowo, Łeba, Łubiana, Miastko,
Nowa Karczma, Nowe Polaszki, Nowa Wieś Kościerska, Niedamowo, Olpuch, Olsztyn,
Osowo, Piechowice, Przywidz, Raduń, Rokity, Skarszewy, Słupsk, Stara Kiszewa, Starogard
Gdański, Stężyca, Sulęczyno, Szatarpy, Szczecin, Sztofrowa Huta, Trzebuń, Tuszkowy,
Warszawa Zachodnia, Wdzydze Kiszewskie, Wiele, Wielki Klincz, Wielki Podleś, Wrocław,
Wysin.
Najwięcej połączeń, 28 dziennie, występuje w relacji do Gdańska, co jest zrozumiałe z uwagi
na znaczenie administracyjne, gospodarcze i kulturalne aglomeracji trójmiejskiej. Brak jest
natomiast bezpośredniego połączenia do Bydgoszczy, która stanowi alternatywny wobec
Trójmiasta i atrakcyjny dla mieszkańców gminy Kościerzyna, ośrodek szkolnictwa wyższego.
2.17.5 Komunikacja rowerowa – trasy rowerowe.
Na terenie gminy nie ma dróg rowerowych, prowadzących wydzielonymi ścieżkami. Ruch
rowerowy odbywa się po drogach publicznych, polnych lub leśnych.
Na terenie Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego z inicjatywy pracowników parku
wyznaczono i wyposażono w infrastrukturę turystyczną poniższe szlaki rowerowe10:
 Przyrodnicza ścieżka rowerowa Kościerzyna- Wdzydze Kiszewskie, długości 20 km,
zrealizowana w 2005 r.; prowadzi istniejącymi drogami o nawierzchni bitumicznej lub
gruntowej, wyposażona została w tablice informacyjne i dwie wiaty.
 Edukacyjna ścieżka rowerowa „Dookoła Jezior Wdzydzkich”, długości 48,5 km,
zrealizowana w latach 2006-2007.
 Przyrodnicza ścieżka rowerowa Schodno – Wdzydze Kiszewskie, długości 24 km.
 Przyrodnicza ścieżka rowerowa „Pętla Przytarnia”, długości 21 km.
 Przyrodnicza ścieżka rowerowa „Pętla Lipno”, długości 27 km.
 Przyrodnicza ścieżka rowerowa Lipusz – Wdzydze Kiszewskie, długości 20 km.
2.17.6 Lotnictwo.
Na obszarze gminy, w miejscowości Korne znajduje się prywatne wielofunkcyjne lotnisko,
wpisane w 2007 roku do ewidencji lądowisk Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Lotnisko
obsługuje głównie loty szybowcowe, jak również samoloty sportowe. Posiada zaplecze
sportowo - rekreacyjne, w tym wiatę hangarową i bar. Lotniskiem zarządza Gospodarstwo
Agroturystyczne Kaszubskie Centrum Lotnicze „Korne”.11 Lądowisko Korne uzyskało wpis
do ewidencji lądowisk przy Urzędzie Lotnictwa Cywilnego pod numerem 35 – decyzja ULcLTL-1BB-511/07 Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia 04.05.2007 r.
Nie przewiduje się innych inwestycji lotniczych w gminie Kościerzyna.
10
11
Informacja Zakładu Sportu, Kultury i Turystyki gminy Kościerzyna
http://www.lotniskokorne.gka.pl/
120
Stan systemów infrastruktury technicznej, w tym stopień
uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz
gospodarki odpadami
2.17.7
Zagadnienia te omówione zostały w rozdziale 2.6.5
3 WPŁYW UWARUNKOWAŃ NA USTALENIE
KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO.
3.1.1 Syntetyczne wnioski z analizy wnioskowanych zmian
w przeznaczeniu terenów
W gminie Kościerzyna obserwuje się ogromną presję na wyznaczanie nowych, rozległych
obszarów inwestycyjnych, mimo iż wiele terenów obecnie już zarezerwowanych
w obowiązujących planach miejscowych, nie jest jeszcze zainwestowana. Jak wynika
z analizy ruchu inwestycyjnego w gminie Kościerzyna – ruchu obecnie w miarę
ustabilizowanego – z roku na rok zmniejsza się ilość wydawanych wypisów i wyrysów
z obowiązujących planów miejscowych – co może być również spowodowane faktem
zamieszczenia całych opracowań obowiązujących planów miejscowych na stronie
internetowej gminy co ułatwia potencjalnemu inwestorowi zapoznanie się z możliwościami
inwestycyjnymi bez zbędnych procedur formalnych oraz dodatkowych kosztów w dalszym
ciągu liczba wydawanych pozwoleń na budowę utrzymuje się jednak na stosunkowo
wyrównanym poziomie – ok. 240 pozwoleń rocznie. Nie mniej z uwagi na spowolnienie
ruchu inwestycyjnego spowodowanego kryzysem budowlanym rokuje się dalsze zmniejszanie
ilości nowych przedsięwzięć budowlanych na terenie gminy Kościerzyna. Oprócz ogólnych
tendencji do spowolnienia ruchu inwestycyjnego, w gminie Kościerzyna występuje szereg
uwarunkowań, które mają wpływ na ustalanie kierunków rozwoju gminy. Wiele z nich
w znaczący sposób może ograniczyć możliwość wyznaczenia nowych terenów
inwestycyjnych. Te ograniczające uwarunkowania można podzielić na trzy grupy:
 uwarunkowania przyrodnicze,
 uwarunkowania infrastrukturalne,
 uwarunkowania kulturowe i krajobrazowe;
Wśród tych uwarunkowań wyodrębniono uwarunkowania bezwzględne (oznaczone kolorem
szarym), tj. wynikające z przepisów prawa lub obowiązujących przepisów lokalnych oraz
uwarunkowania względne (pozostałe), tj. ważne dla zachowania ładu przestrzennego
i przestrzegania zasady zrównoważonego rozwoju oraz zachowania atrakcyjności gminy
i konkurencyjności gminy wśród gmin kaszubskich, szczególnie w aspekcie rozwoju funkcji
rekreacji i turystyki.
UWARUNKOWANIA PRZYRODNICZE W TYM WYNIKAJĄCE Z FORM OCHRONY
PRZYRODY:
1. południowa część gminy znajduje się w obszarze Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego –
z „Planu ochrony Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego” (Dz. U. Woj. Pom. Nr 64 z dnia 6
sierpnia 2001r., poz 748) wynikają następujące ograniczenia:
 zakaz sytuowania budownictwa rekreacyjnego w bezpośrednim otoczeniu wsi; zakaz
przeznaczania nowych terenów pod kompleksy rekreacyjne
121
 nakaz ograniczenia kierunków przestrzennego rozwoju wsi – dopuszczone zabudowy
wolnych działek we wnętrzu wsi, tworzenie pojedynczych nowych wzdłuż dróg
wylotowych
 stworzenie wolnej od zabudowy strefy buforowej z celu ochrony zabytkowej
panoramy wsi z kierunku północnego i zachodniego
2. Inne formy ochrony przyrody – wymogi ustawy o ochronie przyrody
 obszary Natura 2000 w szczególności obszar specjalnej ochrony siedlisk w obszarach
tych zabrania się działań, które mogą pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych oraz
wpływać negatywnie na gatunki, dla których ochrony został powołany ten obszar jak
również pogorszyć integralność obszaru Natura 2000 lub jego powiązania z innymi
obszarami;
 obszary Chronionego Krajobrazu oraz Parki Krajobrazowe zakaz budowy nowych
obiektów budowlanych w pasie szerokości 100m od linii brzegów rzek, jezior i innych
zbiorników wodnych, z wyjątkiem obiektów służących turystyce wodnej, gospodarce
wodnej lub rybackiej – obowiązuje w terenach Parków Krajobrazowych oraz
w Obszarach Chronionego Krajobrazu;
3. Utrzymanie walorów rekreacyjnych gminy – nie przekraczanie progu chłonności
rekreacyjnej istniejących zbiorników wodnych i odporności lasów:
 nie tworzenie nowych zespołów rekreacji indywidualnej – lub znaczne ograniczenia
w ich tworzeniu;
 ograniczenie rozwoju przestrzennego istniejących dużych zespołów rekreacji
indywidualnej;
4. Planowane rezerwaty przyrody – z racji planowanych rezerwatów przyrody sugeruje się
ograniczenie budowy i rozbudowy obiektów budowlanych i urządzeń technicznych,
z wyjątkiem obiektów i urządzeń służących celom rezerwatu przyrody.
5. Pozostałe planowane formy ochrony przyrody – przede wszystkich sąsiedztwo
planowanych użytków ekologicznych (lokalizacja wg opracowania ekofizjograficznego).
6. Obszar szczególnego zagrożenia powodzią – w obszarach tych zabrania się w
szczególności wykonywania urządzeń wodnych oraz wznoszenia innych obiektów
budowlanych, sadzenia drzew i krzewów oraz zmiany ukształtowania terenu.
7. Wyznaczone w opracowaniu ekofizjograficznym, sporządzanym na potrzeby zmiany
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy progi
ekofizjograficzne rozwoju przestrzennego wsi o zwartej zabudowie – w odniesieniu do
wszystkich wsi zaleca się lokalizacje nowego zainwestowania w obrębie istniejących struktur
osadniczych.
8. Tereny najmniej konfliktowe dla lokalizacji elektrowni wiatrowych – w przypadku
wyznaczenia przez gminę terenów pod lokalizację elektrowni wiatrowych należy wziąć pod
uwagę zakaz lokalizacji w tych terenach budynków mieszkaniowych i rekreacyjnych z uwagi
na normy hałasowe.
UWARUNKOWANIA INFRASTRUKTURALNE
9. Brak istniejącej lub projektowanej infrastruktury wodno kanalizacyjnej – zmiany projektów
budowlanych lub konieczność realizacji nowej infrastruktury jest rozwiązaniem kosztownym
dla gminy i przy istniejących stanie wyposażenia w infrastrukturę oraz nowe tereny
inwestycyjne – jest działaniem zbędnym.
10. Lokalizowanie zabudowy wzdłuż dróg powoduje zmniejszenie wydolności
komunikacyjnej istniejącej drogi, znaczne zwolnienie ruchu oraz wprowadzenie
122
niebezpieczeństwa z uwagi na lokalizacje zjazdów z tej drogi, zlokalizowanych w niewielkich
odległościach, ponadto może spowodować zamknięcie otwarć przestrzennych i wglądów
w tereny rolnicze i wiejskie stanowiące walor krajobrazowy gminy, takie pasmowe
sytuowanie zabudowy w przyszłości ogranicza możliwości wyznaczenia i zabudowy
ewentualnych większych kompleksów zabudowy. Uwarunkowaniem ograniczającym jest
również bliskie sąsiedztwo planowanej obwodnicy Kościerzyny.
UWARUNKOWANIA KRAJOBRAZOWE I KULTUROWE
11. Tereny położone w zasięgu kształtowania otoczenia krajobrazowego o wysokich walorach
ekspozycyjnych – obszary te wymagają objęcia ścisłą ochroną istniejącej harmonii
krajobrazowej i kształtowania przedpola ekspozycyjnego.
12. Obszary położone peryferyjnie z brakiem sąsiedztwa jakiegokolwiek zainwestowania lub
zabudowy o pokrewnych funkcjach – wyznaczenie nowych obszarów zabudowy z dala od
istniejących spowoduje dalsze chaotyczne rozpraszanie się zabudowy, a przy obecnej ilości
nowych niezainwestowanych obszarów wyznaczonych w planach pod zabudowę jest zupełnie
zbędne i może jedynie negatywnie wpłynąć na i tak już dosyć zniszczony krajobraz gminy,
który stanowił jeden z głównych walorów turystycznych tego regionu.
13. Obszary, dla których występuje konflikt sąsiednich funkcji np. – tereny zabudowy
rekreacyjnej i usługowo pensjonatowej w sąsiedztwie terenów wydobywania kruszyw
naturalnych lub przy terenach produkcyjno przemysłowych.
14. Obszary wsi wpisane do rejestru zabytków - jakakolwiek ingerencja w istniejącą
zabudowę wymaga zgody konserwatora zabytków – należy unikać prób zmiany zabytkowego
układu urbanistycznego.
15. Wnioskowana funkcja terenu leży w sprzeczności z funkcją ustaloną w obowiązujących
planach miejscowych – zmiana istniejącej funkcji na funkcję wnioskowaną może ponadto
skutkować dla gminy wypłatami odszkodowań z tytułu zmiany wartości nieruchomości.
16.
Lokalizacja
administracyjnymi.
zabudowy
nie
usankcjonowanej
prawomocnymi
decyzjami
3.1.2 Wnioski z analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym
gminy
W okresie poprzedzającym sporządzenie projektu studium, jako I etap prac wykonano analizę
zmian w zagospodarowaniu przestrzennym, z której wnioski zostały przyjęta przez Radę
Gminy Kościerzyna dnia 03 sierpnia 2012r. Główne przesłanki wynikające z tej analizy dla
projektu zmiany studium są następujące:
 nowy stan prawny, zmienione i nowe uwarunkowania oraz odmienna polityka
przestrzenna gminy są koniecznością dla przeprowadzanej aktualizacji dokumentu
studium;
 obszar gminy Kościerzyna prawie w 100% jest pokryty obowiązującymi planami
miejscowymi, stanowiącymi prawo gminne, regulującymi działania przestrzenne. To
bardzo dobra sytuacja, gdyż pozwala kontrolować ruch inwestycyjny w gminie,
zapobiegając tym samym rozpraszaniu zabudowy. Przy realizacji nowej polityki
przestrzennej gminy, zwłaszcza dla obszarów, na których zostaną wyznaczone w
części kierunków nowe tereny inwestycyjne, należy sukcesywnie aktualizować
obowiązujące plany miejscowe wprowadzając ich zmiany;
123
 do zmiany Studium wpłynęło ok. 1400 wniosków od osób prywatnych i firm.
W większości wnioski dotyczyły zmiany gruntów rolnych na cele inwestycyjne.
Wynika z tego, iż albo plany miejscowe są złe, albo wnioski są niewłaściwe.
Uwzględnienie większości wniosków w postaci wyznaczenia nowych terenów
inwestycyjnych w kierunkach studium, zagraża ładowi przestrzennemu,
a w przyszłości spowoduje ogromne rozproszenie zabudowy oraz znacznie zagrozi
walorom przyrodniczym i turystycznym gminy;
 wyznaczanie nowych terenów inwestycyjnych w kierunkach studium w wielu
przypadkach jest stosunkowo zbędne. Gmina Kościerzyna posiada dużą rezerwę
inwestycyjną. W obowiązujących planach miejscowych przeznaczono pod
zainwestowanie ok. 7,4% powierzchni całej powierzchni gminy zaś istniejące
zainwestowanie to 4,7%. Wynika z tego że rezerwa inwestycyjna to 2,7% powierzchni
całej gminy, co przy obecnym ruchu budowlanym w gminie jest rezerwą
wystarczającą na co najmniej 40 najbliższych lat. Przy wyznaczaniu nowych terenów
inwestycyjnych w obszarze gminy należy ograniczyć ich ilość do niezbędnego
minimum;
 wyznaczanie nowych terenów inwestycyjnych pociąga za sobą ogromne koszty
związane z budową i utrzymaniem infrastruktury oraz obsługującej sieci drogowej.
Generowanie kosztów jest związane również z konieczności płacenia odszkodowań
w sytuacji zmiany terenów inwestycyjnych na tereny rolne i wykluczające zabudowę.
 bardzo groźnym zjawiskiem dla ładu przestrzennego na terenie gminy może okazać
się dopuszczenie rozbudowy siedlisk rolniczych o dwa domy mieszkalne
z możliwością lokalizacji funkcji turystycznych – przyjęcie takiego kierunku
zagospodarowania grozi niekontrolowanym rozprzestrzenianiem się zabudowy
i zmianą charakteru terenu z przyrodniczo wiejskiego na zurbanizowany o niskich
walorach krajobrazowych i przyrodniczych. W zapisach kierunków studium należy
uniemożliwić powstawanie kolejnych zespołów zabudowy siedliskowej o charakterze
czysto mieszkaniowym, które mogą rozlewajć się po obszarze gminy i wprowadzać
dalszy chaos przestrzenny i obowiązki dla gminy z tytułu konieczności wyposażenia
w infrastrukturę komunikacyjną i techniczną oraz zapewnienie odpowiedniego
poziomu infrastruktury usług społecznych.
 należy ograniczyć możliwości zabudowy wzdłuż dróg gminnych co również
przyczynia się do niekontrolowanego rozprzestrzeniania się zabudowy i niszczenia
cennego krajobrazu – takie inwestowanie generuje koszty z uwagi na konieczność
budowy, modernizacji i utrzymania dróg gminnych oraz budowy kilometrów sieci
wodociągowej i kanalizacyjnej obsługującej niewielką ilość mieszkańców, a także
stwarza zagrożenia komunikacyjne i nadmierne spowolnienie ruchu – liczne zjazdy.
 w kierunkach studium należy położyć nacisk na wyznaczenie terenów przeznaczonych
pod inwestycje publiczne, poprawiające jakość życia mieszkańców gminy takie jak
sale wiejskie, ścieżki rowerowe, stanice, przystanie itp.
124
4 KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
WG ART.10 UST 2 USTAWY O PLANOWANIU
I ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM
Kierunki zagospodarowania przestrzennego wskazane w Studium są kontynuacją
dotychczasowych procesów inwestycyjnych, zapisów dotychczasowych planów
miejscowych, które straciły ważność (plan ogólny gminy) oraz planów miejscowych
aktualnych, a także dokonanych podziałów geodezyjnych oraz zgłoszonych wniosków
i propozycji dotyczących zagospodarowania.
4.1 Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu
terenów
4.1.1 Obszary zdecydowanego przeznaczenie
obowiązujących planów miejscowych.
terenów
według
Obszary te obejmują tereny inwestycyjne znajdujące się w sporządzonych dotychczas,
obowiązujących, planach miejscowych. Zestawienie obowiązujących planów miejscowych
znajduje się w załączniku do tekstu nr 1 – dołączonym do elaboratu studium.
Przedstawione na rysunku kierunków studium zasięgi przestrzenne terenów przeznaczonych
pod zainwestowanie, mają charakter orientacyjny - wynika to przede wszystkim ze skali
opracowania dokumentu studium 1:10000 w stosunku do skali opracowania planów
miejscowych 1:1000 i z braku warstwy informacji o ewidencji gruntów na mapie
topograficznej, będącej podkładem do projektu studium; w celu określenia dokładnego ich
zasięgu, każdorazowo należy odnosić się do rysunku planu miejscowego. Określenie funkcji
dla poszczególnych terenów ma charakter funkcji wiodących dla poszczególnych terenów –
w celu dokładnego, dopuszczonego przeznaczenia terenu oraz wskaźników i parametrów
należy się odnieść do zapisów tekstowych poszczególnych obowiązujących planów
miejscowych.
Przeznaczenie poszczególnych terenów zostało w tym przypadku już zdecydowane, a studium
jedynie je wpisuje w zmienianą politykę przestrzenną gminy. Bilans terenów
zarezerwowanych w planach miejscowych na funkcje rozwojowe gminy z podziałem na
poszczególne funkcje jest zawarty w uwarunkowaniach elaboratu studium.
Przyjęto zasadę, ze nie rezygnuje się z terenów przeznaczonych pod zainwestowanie, tzn.
nie przewiduje się powrotu do przeznaczenia rolniczego, nawet w sytuacji, kiedy
dotychczas zarezerwowane pod inwestycje tereny pozostają użytkowane rolniczo nawet
kilkanaście lat.
4.1.2 Teren istniejącej zabudowy i zainwestowania wsi Korne (obszar
bez planu miejscowego)
Obszar istniejącej zabudowy i zainwestowania, który obejmuje obszary obecnie zabudowane
i zainwestowane w granicach wsi Korne. Są to obszary stanowiące w przewadze zabudowę
mieszkaniową jednorodzinną, zagrodową z usługami.
125
4.1.3 Docelowa hierarchia ważniejszych ośrodków obsługi ludności.
Ustalenia funkcji wiodących oraz kierunku przeznaczenia nowych terenów inwestycyjnych –
ustalono dla gminy następujący system ośrodków obsługi mieszkańców:
 Główne ośrodki usługowe – ośrodki obsługi ludności
- wyznaczone
w miejscowościach: SKORZEWO; ŁUBIANA; WĄGLIKOWICE; WIELKI
KLINCZ - w ośrodkach tych winny być zlokalizowane wszystkie funkcje i usługi
podstawowe potrzebne do zaspokojenia podstawowych potrzeb mieszkańców gminy.
Wiodącym przeznaczeniem ośrodków usługowych winna być funkcja
administracyjno – usługowo – mieszkaniowa.
 Główne ośrodki obsługi ruchu turystycznego – wyznaczone w miejscowościach:
WDZYDZE; GOŁUŃ; SZARLOTA – w ośrodkach tych winny być zlokalizowane
i dalej się rozwijać funkcje usługowe związane z ruchem turystycznym – rozwój bazy
noclegowej opartej na hotelach, motelach, pensjonatach i ośrodkach SPA jak również
winno rozwijać się zaplecze gastronomiczne i kulturowo – sportowe z odpowiednim
zapleczem terenów aktywnych biologicznie służących celom rekreacyjnym.
 Ośrodki z tendencją przekształceń w kierunku indywidualnej zabudowy
mieszkaniowo - rekreacyjnej – wyznaczone w miejscowościach: DOBROGOSZCZ,
GRZYBOWO, JUSZKI, CZARLINA – w ośrodkach tych powinny być realizowane
sukcesywne zmiany przestrzenne dążące do przekształceń miejscowości z przeznaczenia
pod zabudowę zagrodowo - mieszkaniową w funkcję mieszkaniowo – rekreacyjną.
Docelowo ośrodki te powinny stanowić zaplecze mieszkaniowo – rekreacyjne gminy
rozwijane w kierunku rekreacji indywidualnej.
 Ośrodki rozwoju rekreacji indywidualnej – obszary predysponowane do utrzymania
i rozwoju funkcji rekreacyjnych w gminie, z ograniczeniem powstawania nowych terenów
rekreacyjnych, uwarunkowanym maksymalną możliwą chłonnością rekreacyjną terenu.
 Główne ośrodki usługowo – produkcyjne - wyznaczone w miejscowościach: MAŁY
KLINCZ; KOŚCIERSKA HUTA jako ośrodki obsługi usługowej oraz obszary
lokalizacji głównych funkcji produkcyjnych w gminie.
 Główne ośrodki mieszkaniowe – wyznaczone w miejscowościach: KŁOBUCZYNO,
KALISKA KOSCIERSKIE; KORNE; KOŚCIERZYNA WYBUDOWANIE
I NOWY KLINCZ jako ośrodki stanowiące główne zaplecze mieszkaniowe gminy
Kościerzyna.
Usługi wyższego stopnia są i pozostaną w mieście Kościerzyna.
126
4.2 Kierunki zmian w przeznaczeniu terenów projektowane w studium, w tym
tereny rozwojowe gminy
W zakresie głównych kierunków zmian w strukturze przestrzennej gminy wyznacza się
w studium generalne typy obszarów:
4.2.1 Obszar możliwego, docelowego zainwestowania zabudowy wsi.
Stanowi obszar zabudowany lub przeznaczony do zabudowy, w ramach którego zostaną
zaspokojone potrzeby rozwoju przestrzennego wynikające z przyjętych kierunków rozwoju
gminy, prognoz demograficznych, możliwości rozwoju komunikacji i infrastruktury
przestrzennej oraz wniosków o zmianę przeznaczenia gruntów.
W obszarze możliwego, docelowego zainwestowania, w ramach którego przewiduje się
docelowe zainwestowanie kubaturowe, wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą
i zielenią urządzoną, wyróżniamy:
 obszar istniejącej zabudowy i zainwestowania który obejmuje obszary obecnie
zabudowane i zainwestowane, wraz z terenami sportu i rekreacji, zieleni urządzonej
i cmentarzami;
127
 obszar kontynuacji zabudowy, który obejmuje obszary najbliższego sąsiedztwa terenów
zainwestowanych; lokalizacja nowej zabudowy nie powoduje budowy nowych dróg
publicznych stanowiących powiązania między wsiami oraz magistralnych sieci
infrastruktury technicznej, lecz odbywa się w oparciu o rozbudowę istniejących systemów
infrastruktury transportowej i technicznej,
 nowe tereny potencjalnie inwestycyjne o zdecydowanym przeznaczeniu docelowym
oznaczonym w części graficznej studium poprzez oznaczenia literowe oraz kolorystyczne,
 tereny, dla których gmina opracowała plany miejscowe lub zamierza opracować
miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, rozstrzygające między innymi
o sposobach zaopatrzenia terenu w sieci infrastruktury technicznej oraz obsługę
komunikacyjną, a także ustalające lokalne parametry dotyczące zagospodarowania terenu
i kształtowania zabudowy. W terenach objętych planami miejscowymi, zdecydowane,
dominujące przeznaczenie pokazano w części graficznej studium poprzez odpowiedni
kolor na planszy, z podziałem na:
 tereny zabudowy mieszkaniowej (w przewadze jednorodzinnej);
 tereny zabudowy mieszkaniowo – usługowej;
 tereny zabudowy zagrodowej (wyodrębnione w obowiązujących planach liniami
rozgraniczającymi);
 tereny zabudowy usługowej – w tym usług turystyki;
 tereny usług sportu i rekreacji – w tym z obiektami obsługi turystyki;
 tereny zabudowy usługowo produkcyjnej i produkcyjnej;
 tereny zieleni urządzonej w tym tereny cmentarzy;
 tereny eksploatacji kruszyw naturalnych
W nowych terenach inwestycyjnych, oznaczenia terenu określają następującą podstawową
funkcję terenu:
 MN –– tereny rozwojowe dominującej funkcji mieszkaniowej,
 MU – tereny rozwojowe dominującej funkcji mieszkaniowo-usługowej,
 U – tereny rozwojowe dominującej funkcji usługowej,
 UP – tereny rozwojowe dominującej funkcji usługowo produkcyjnej,
 ZP – tereny zieleni urządzonej – parki,
 ZS – tereny otwarte sportowo – rekreacyjne,
Na planszy graficznej docelowej struktury
zagospodarowania planowane przez gminę.
4.2.2 Obszar możliwego,
i rekreacyjnego.
docelowego
symbolem
pokazano
zainwestowania
także
zmiany
turystycznego
Stanowi obszar zabudowany lub przeznaczony do zabudowy, w ramach którego zostaną
zaspokojone potrzeby rozwoju przestrzennego terenów letniskowo - rekreacyjnych,
wynikające z przyjętych kierunków rozwoju gminy, prognoz demograficznych, możliwości
rozwoju komunikacji i infrastruktury przestrzennej oraz wniosków o zmianę przeznaczenia
gruntów.
W obszarze możliwego, docelowego zainwestowania turystycznego i rekreacyjnego,
w ramach którego przewiduje się docelowe zainwestowanie rekreacyjne, wraz z niezbędną
infrastrukturą towarzyszącą i zielenią urządzoną, wyróżniamy:
 obszar istniejącej zabudowy letniskowo rekreacyjnej wraz z terenami sportu i rekreacji,
zieleni urządzonej i cmentarzami,
128
 obszar kontynuacji zabudowy rekreacyjnej, który obejmuje obszary najbliższego
sąsiedztwa terenów zainwestowanych;
 nowe tereny potencjalnie inwestycyjne o zdecydowanym przeznaczeniu docelowym
oznaczonym w części graficznej studium jako tereny rozwojowe z przeznaczeniem pod
zabudowę turystyczno – rekreacyjną.
 tereny, dla których gmina opracowała plany miejscowe lub zamierza opracować
miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego z przeznaczeniem pod zabudowę
rekreacyjną, letniskową i usług turystyki, rozstrzygające między innymi o sposobach
zaopatrzenia terenu w sieci infrastruktury technicznej oraz obsługę komunikacyjną,
a także ustalające lokalne parametry dotyczące zagospodarowania terenu i kształtowania
zabudowy.
W nowych terenach inwestycyjnych, oznaczenia terenu określają następującą podstawową
funkcję terenu:
 ZR – tereny rozwojowe dominującej funkcji letniskowo - rekreacyjnej
Gmina Kościerzyna jest narażona na dalszy niekontrolowany rozwój zainwestowania
rekreacyjnego – w celu określenia możliwego zainwestowania na wyznaczonych nowych
terenach rekreacyjnych należy każdorazowo badać chłonność rekreacyjną tych terenów.
Chłonność rekreacyjna według teoretycznych założeń określa możliwości trwałego
użytkowania rekreacyjnego środowiska przyrodniczego bez jego dewaloryzacji, a zwłaszcza
bez zniszczenia wartości przyrodniczych, które stanowiły podstawę rozwoju funkcji
rekreacyjnej.
Efektem przekroczenia chłonności rekreacyjnej jest przekształcenie lub zniszczenie
środowiska przyrodniczego obszaru, na który oprócz liczby użytkowników, wpływają:
 stan infrastruktury rekreacyjnej i sposób (lub brak) urządzenia zieleni terenów
rekreacyjnych ogólnodostępnych;
 sposób spędzania czasu przez ludzi, a przede wszystkim ich mobilność przestrzenna;
 poziom kultury proekologicznej ludzi.
W przypadku przekroczenia chłonności rekreacyjnej niezbędne są takie działania, jak:
 zmniejszenie liczby użytkowników;
 zmiany struktury form rekreacji;
 przystosowanie części terenów dla potrzeb rekreacyjnych przez ich zagospodarowanie
jako ogólnodostępnych terenów zielonych z zainwestowaniem tzw. małą architekturą;
 rewaloryzacja przyrodnicza terenów zniszczonych w wyniku nadmiernego obciążenia
rekreacyjnego.
Zabezpieczenie trwałego ekologicznie i efektywnego ekonomicznie użytkowania
przyrodniczych walorów rekreacyjnych w gminie Kościerzyna wymaga następujących
działań:
 Odciążenie terenów nadmiernie eksploatowanych, zwłaszcza w zespołach nadjeziornych
oraz w obrębie i w pobliżu terenów poddanych szczególnym formom ochrony przyrody
i krajobrazu.
 Kształtowanie ładu przestrzennego w zagospodarowaniu rekreacyjnym oraz podniesienie
estetyki zagospodarowania.
Poprawa stanu istniejących oraz budowa nowych obiektów i urządzeń ochrony środowiska
służących obiektom rekreacyjnym.
129
Konieczne jest kontrolowanie procesu zainwestowania rekreacyjnego na terenie gminy
Kościerzyna, poprzez uwzględnienie, w szczególności, następujących zagadnień:
 lokalizowanie zainwestowania kubaturowego na terenach o umiarkowanych spadkach
(wartość progową stanowi 100), w pobliżu brzegów jezior o dobrej dostępności (nie bliżej
niż 100 m od brzegu, w szczególności w obszarach parków krajobrazowych i obszarach
chronionego krajobrazu);
 tereny nowej zabudowy rekreacyjnej w obszarze Natura 2000 Rynna Dłużnicy możliwe
będą do zagospodarowania po wykazaniu braku negatywnego oddziaływania
planowanego zagospodarowania na stan siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin
i zwierząt w tym obszarze;
 tereny nowego zainwestowania powinny spełniać normy w zakresie infrastruktury
technicznej ochrony środowiska (gospodarka wodno-ściekowa, proekologiczne źródła
ogrzewania itp.);
 lokalizowanie obiektów letniskowych, wypoczynkowych, rekreacyjnych na terenach
zwartej zabudowy;
 stosowanie wysokich standardów zabudowy i odpowiednich dla regionu rozwiązań
architektonicznych;
 estetyzacja zielenią, w tym wysoką, nowo lokalizowanych obiektów;
 adaptowanie istniejących obiektów kubaturowych na cele rekreacyjne (zalecane), w tym
na gospodarstwa agroturystyczne;
 preferencje w zagospodarowaniu turystycznym dla obiektów ogólnodostępnych;
 niedopuszczenie do nadmiernego obciążenia turystyką środowiska. przyrodniczego
(prowadzi to do jego dewaloryzacji i utraty wartości, które były podstawą rozwoju funkcji
turystycznej).
4.2.3 Tereny zwartej zabudowy wsi.
W obszarze gminy wyznaczono tereny tzw. zwartej zabudowy wsi w rozumieniu przepisów
o ochronie przyrody. Są to obszary w obrębie których, możliwe jest zastosowanie wyjątku
sytuowania zabudowy bliżej niż 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników
wodnych (granice parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu, w których
obowiązują wskazane zasady pokazano na załącznikach graficznych nr 3 i 4).
Zagospodarowanie i zabudowa terenu według kierunków wskazanych w studium będzie
możliwe po wykazaniu zgodności ustaleń zmiany planu miejscowego lub decyzji
o warunkach zabudowy z przepisami odrębnymi dotyczącymi zasad zagospodarowania
i zabudowy na terenach parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu.
Tereny zwartej zabudowy wyznaczone są w miejscowościach: Sycowa Huta, Grzybowo,
Grzybowski Młyn, Wąglikowice, Loryniec, Czarlina, Skoczkowo Wdzydze, Szenajda, Juszki,
Sarnowy, Stawiska, Nowa Kiszewa, Dębogórzy, Wielki Podleś.
4.2.4 Lokalizacja miejsc obsługi turystyki wodnej z polami namiotowymi.
W obszarze gminy wyznaczono tereny potencjalnej lokalizacji miejsc obsługi turystyki
wodnej z polami namiotowymi nad ciekami i zbiornikami wodnymi. Celem wyznaczenia tych
miejsc jest prawne uregulowanie istniejących dzisiaj miejsc biwakowania, które często nie
spełniają wymogów budowlanych i ochrony środowiska. Wskazane miejsca mają służyć
przede wszystkim obsłudze turystyki wodnej, tj. obsłudze spływów kajakowych, obsłudze
łodzi żaglowych oraz możliwości powszechnego korzystania wód.
130
Pojedyncze miejsce obsługi turystyki wodnej wraz z polem namiotowym powinno zawierać
następujące elementy zagospodarowania:
 wielkość pola namiotowego maksimum 0,5ha,
 obowiązkowe wyposażenie w urządzenia infrastruktury wodno-ściekowej, np. przewoźne
kabiny WC o prysznicowe, lub szczelne zbiorniki na ścieki w dostosowaniu do liczby
obsługiwanych turystów,
 dopuszcza się budowę niewielkich budynków sanitariatów (pow. zabudowy max. 15m2,
wysokość do 4m), obiektów z urządzeniami do mycia naczyń, miejsc postojowych,
utwardzonych miejsc do ustawienia pojemników na odpady komunalne,
 dopuszcza się lokalizację obiektów małej architektury w postaci altan o wysokości do 4m,
 na obszarach przywodnych dopuszcza się budowę pomostów o długości do 15m lub na
obszarach wód lokalizację pomostów pływających,
W wariancie minimalnym, jeśli przepisy odrębne ograniczają sposób zagospodarowania,
miejsce obsługi turystyki wodnej powinno być wyposażone co najmniej w: ławki, mały
sanitariat, miejsce na pojemniki na odpady, małe zadaszenie, pomost.
Zabudowa i zainwestowanie miejsc obsługi turystyki wodnej lokalizowane w obrębie
obszarów chronionych przyrodniczo (Obszar Natura 2000, Park Krajobrazowy i Obszar
Chronionego Krajobrazu) muszą spełniać wymogi przepisów odrębnych obowiązujących w
tych obszarach.
Miejsca obsługi turystyki wodnej lokalizowane w obrębie terenów leśnych, w tym w lasach
ochronnych muszą spełniać wymogi przepisów odrębnych obowiązujących w tych obszarach.
Zakłada się utrzymanie leśnego charakteru tych miejsc, a zagospodarowanie powinno
ograniczać się do elementów dopuszczonych do realizacji na terenach leśnych. Ewentualna
zmiana przeznaczenia terenu leśnego na cele nieleśne zgodnie z przepisami odrębnymi.
4.2.5 Inne tereny
W obszarze gminy znajdują się tereny zainwestowane i zabudowane zgodnie z prawem, które
nie znajdują się w obrębie terenów przeznaczonych pod zainwestowanie i zabudowę zgodnie
z ustaleniami obowiązujących planów miejscowych. Są to inwestycje zrealizowane na
podstawie wydanych decyzji o warunkach zabudowy w sytuacji tzw. braku planu
miejscowego, które wydawane są w gminie Kościerzyna od 2003r. Dotyczy to sytuacji, kiedy
podczas sporządzania planu miejscowego inwestor uzyskał prawo do zainwestowania lub
zabudowy terenu, a plan miejscowy w tym miejscu ustalał zakaz zabudowy. Sytuacje te
dotyczą pojedynczych inwestycji w obrębie różnych miejscowości i ze względu na skalę
inwestycji nie można przedstawić ich w formie graficznej na rysunku studium.
Jako ustalenie studium uznaje się, iż wszystkie inwestycje zrealizowane na podstawie
prawomocnych
decyzji
administracyjnych
stanowią
tereny
zabudowane
i zainwestowane w strukturze przestrzennej gminy.
Podczas sporządzania nowych planów miejscowych należy ten stan prawny uporządkować.
4.3 Przeznaczenie terenów – funkcje wiodące.
4.3.1 Obszary kontynuacji form i funkcji istniejącej zabudowy sąsiedniej.
Tereny te obejmują obszary najbliższego sąsiedztwa terenów zainwestowanych, dla których
lokalizacja nowej zabudowy nie powoduje konieczności budowy nowych dróg publicznych
oraz magistralnych sieci infrastruktury technicznej, lecz odbywa się w oparciu o rozbudowę
istniejących systemów infrastruktury transportowej i technicznej. Dla obszarów tych ustala
się kontynuację funkcji terenów sąsiednich. Obowiązuje tutaj tzw. zasada dobrego
131
sąsiedztwa, podobnie jak przy określaniu zasad dla nowej zabudowy w sytuacji bez planu –
musi to być funkcja identyczna jak występująca w sąsiedztwie lub tzw. komplementarna czyli
uzupełniająca funkcje istniejące.
4.3.2 Nowe tereny rozwojowe.
Stanowią je nowe tereny inwestycyjne (w skład których wchodzą obszary dotychczas nie
przeznaczone pod inwestycje lub stanowiące zmianę funkcji w stosunku do obowiązujących
planów), na których przewiduje się lokalizację zabudowy i zainwestowania o podstawowej,
wiodącej funkcji określonej w studium i dla których należy zmienić/opracować miejscowy
plan zagospodarowania przestrzennego, rozstrzygający między innymi o sposobach
zaopatrzenia terenu w sieci infrastruktury technicznej oraz obsługę komunikacyjną, a także
ustalający lokalne parametry dotyczące zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy.
Nowe tereny inwestycyjne należy powiązać z istniejącym układem komunikacyjnym gminy
poprzez wydzielenie nowych dróg publicznych lub wewnętrznych – rozwiązania
komunikacyjne powinny być objęte jednym opracowaniem planistycznym (łącznie ze zmianą
przeznaczenia terenu).
W nowych terenach rozwojowych, oznaczenia terenu określają następującą, podstawową
funkcję terenu:
 MN - zabudowę mieszkaniową jednorodzinną;
 MU - zabudowę mieszkaniowo – usługową;
 U - zabudowę usługową;
 UP - zabudowę usługowo – produkcyjną;
 ZR - zabudowę turystyczno rekreacyjną;
 ZP - tereny o charakterze publicznym – zieleń urządzona;
 ZS - tereny o charakterze publicznym – otwarte sportowo – rekreacyjne.
Tabela 40. Zestawienie powierzchniowe terenów inwestycyjnych dla całej gminy wg podstawowych
funkcji:
Funkcja
Powierzchnia łącznie [ha]
Orientacyjna liczba działek
MN
100
992
MU
417,5
2766
U
36
174
UP
58,3
188
ZR
93,9
1167
ZS/ZP
24,0
---
RAZEM
737,5
5338
Na skutek uwzględnienia uwag złożonych podczas wyłożenia do publicznego wglądu
projektu studium w dniach (17.06.2013r. do 29.07.2013r.)12, zweryfikowanych ponownymi
uzgodnieniami iopiniowaniem projektu studium, znacząco wzrosła wielkość nowych terenów
inwestycyjnych, szczegółowe dane według poszczególnych funkcji przedstawia poniższa
tabela.
12
Rozstrzygnięcie uwag nieuwzględnionych przez Wójta Gminy Kościerzyna zawarte jest w Uchwale Nr
X/278/2013 Rady Gminy Kościerzyna z dnia 17 października 2013 r.
132
Tabela 41.1. Zestawienie powierzchniowe terenów inwestycyjnych (po uwzględnieniu uwag) dla całej
gminy wg podstawowych funkcji:
Funkcja
Powierzchnia łącznie [ha]
Orientacyjna liczba działek
MN
104,39
1035
MU
515,14
3418
U
50,23
273
UP
60,87
199
ZR
160,10
1994
ZS/ZP
22,41
---
RAZEM
919,14
6919
Zestawienie nowych terenów inwestycyjnych z podziałem na poszczególne obręby geodezyjne
zawarte jest w załączniku nr 3 do niniejszego tekstu ”Zestawienie terenów inwestycyjnych”
Do obliczeń przyjęto średnią wielkość nowo wydzielonej działki budowlanej:
 dla MN – zabudowy mieszkaniowej - 1000 m²,
 dla MU – zabudowy mieszkaniowo – usługowej - 1500 m²,
 dla U – zabudowy usługowej - 2000m²,
 dla UP – zabudowy usługowo – produkcyjnej – 3000 m²,
 dla ZR – zabudowy letniskowo – rekreacyjnej – 800 m²,
Są to wartości orientacyjne, które w ogólny sposób przedstawiają potencjalny, prognozowany
rozwój gminy.
W sumie, w Gminie Kościerzyna – wyznaczono w Studium ogółem około 737,5 ha
nowych terenów inwestycyjnych Na tym obszarze można wydzielić orientacyjnie przy w/w
założeniach ok. 5338 nowych działek budowlanych. Przyjmując prognostycznie, że
średniorocznie wydawanych jest 200 pozwoleń na budowę, gmina w nowych terenach
inwestycyjnych posiada rezerwę terenową na około 27 lat.
Dodatkowo na skutek złożonych uwag wielkość nowych terenów inwestycyjnych wzrosła
o ponad 200 ha i została ostatecznie ustalona na: 919,14 ha nowych terenów inwestycyjnych
Na tym obszarze można wydzielić orientacyjnie przy w/w założeniach ok. 6919 nowych
działek budowlanych. Przyjmując prognostycznie, że średniorocznie wydawanych jest 200
pozwoleń na budowę (nowych budynków), gmina w nowych terenach inwestycyjnych
posiada rezerwę terenową na około 35 lat. Wielkość nowych terenów inwstycyjnych
wzrosła na skutek uwzględnienia uwag o 181,64ha, czyli o 24,62%. Najbardziej
zwiększone zostały rezerwy w trzech funkcjach:
 zabudowy mieszkaniowo – usługowej MU o 97,64ha, czyli o 23,38%
 zabudowy usługowej o 14, 23ha, czyli o 39,52%
 zabudowy rekreacyjnej ZR o 66,20ha, czyli o 70,50%
Zagospodarowanie i zabudowa nowych terenów inwestycyjnych w obrębie obszarów
chronionych przyrodniczo (Natura 2000, parków krajobrazowych i obszarów chronionego
krajobrazu) według kierunków wskazanych w studium będzie możliwe po wykazaniu
zgodności ustaleń zmiany planu miejscowego lub decyzji o warunkach zabudowy
z przepisami odrębnymi dotyczącymi zasad zagospodarowania i zabudowy na tych terenach,
133
w szczególności dotyczy to zabudowy w odległości mniejszej niż 100m od brzegów rzek,
jezior i innych zbiorników wodnych w parkach krajobrazowych i obszarach chronionego
krajobrazu.
4.3.3 Obszary rozmieszczenia urządzeń produkujących energię ze źródeł
odnawialnych wraz ze strefą ochronną.
Obszary predysponowane do lokalizowania elektrowni wiatrowych wraz ze strefą
ochronną.
W studium wskazuje się tereny predysponowane dla lokalizacji elektrowni wiatrowych
w rejonach miejscowości Zielenin, Mały Klincz, Wielki Klincz, Nowy Podleś, Wielki Podleś,
Dębogóry.
Tereny wskazane w studium jako predysponowane do lokalizowania elektrowni wiatrowych
przeznacza się na lokalizację urządzeń technicznych niezbędnych do budowy i prawidłowego
funkcjonowania farm wiatrowych tj.:
1) elektrowni wiatrowych,
2) sieci elektroenergetycznej odprowadzającej wytworzoną energię do Krajowego
Systemu Elektroenergetycznego,
2) sieci elektroenergetycznej, telekomunikacyjnej oraz pomiarowej łączącej
poszczególne elektrownie wiatrowe, ewentualnie lokalizacji GPZ farmy, tzw.
abonenckiego,
3) pasy komunikacji kołowej, niezbędne na czas budowy i eksploatacji zespołu
elektrowni wiatrowych, dla prawidłowej komunikacji kołowej pomiędzy istniejącymi
drogami a miejscami lokalizacji elektrowni wiatrowych.
W związku z lokalizacją elektrowni wiatrowych wystąpi konieczność ustanowienia stref
ochronnych, związanych z ograniczeniami w zabudowie, zagospodarowaniu i użytkowaniu
terenu oraz występowaniem znaczącego oddziaływania tych urządzeń na środowisko. Strefy
mogą się zawierać we wskazanych na rysunku studium obszarach, ale może wystąpić też
potrzeba zwiększenia ich zasięgu poza granice wskazanych obszarów obejmując przyległe
tereny rolniczo-leśne, nie szerzej zaś jak do granic możliwego docelowego zainwestowania
wsi lub możliwego, docelowego zainwestowania turystycznego i rekreacyjnego wskazanego
w studium.
Tereny wskazane w studium w granicach wyznaczonych na rysunku kierunków studium, jako
predysponowane dla lokalizacji elektrowni wiatrowych wymagają opracowania zmian
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Zmiany miejscowych planów dla
tych obszarów należy sporządzać w przypadku przystępowania do realizacji inwestycji. Nie
określa się granic obszarów dla których sporządzone maja być plany miejscowe. Granice
planu miejscowego należy każdorazowo ustalić w oparciu o odpowiednie analizy o których
mowa w art., 14 ustawy dla każdej farmy wiatrowej, tak aby opracowaniem planu
miejscowego objęty został także obszar oddziaływania elektrowni wiatrowych.
Dla lokalizacji poszczególnych elektrowni wiatrowych ustala się następujące zasady:
a) wskazane jest zachowanie minimalnych odległości siłowni:
 od zwartych kompleksów leśnych o znacznej powierzchni– 250 m od wieży
elektrowni,
 od cieków i większych zbiorników wodnych – 250 m od wieży elektrowni,
 od terenów istniejącej i planowanej zabudowy o różnych funkcjach, w tym
w szczególności funkcji mieszkaniowej i rekreacyjnej wg norm akustycznych
134
w zależności od typu turbiny, zaleca się zachowanie odległości od zabudowy
zagrodowej i mieszkaniowo-usługowej co najmniej 400 m,
b) elektrownie wiatrowe lokalizować należy z uwzględnieniem konieczności
ograniczenia negatywnego wpływu na obszary ochrony przyrody i ciągłość korytarzy
ekologicznych,
c) elektrownie wiatrowe lokalizować należy z uwzględnieniem otoczenia krajobrazowego
wsi o wysokich walorach ekspozycyjnych,
d) lokalizacja elektrowni wiatrowych w pobliżu linii elektroenergetycznych najwyższych
napięć istniejącej i planowanej), musi spełniać wymagania Standardowej Specyfikacji
Technicznej Nr PSE-SF.ODLTW.NN PL/2009v1 (minimalna wymagana odległość
najbardziej skrajnego elementu turbiny wiatrowej (krańców łopat turbiny) od osi linii,
wynosi trzykrotną średnicę koła (3xd) zataczanego przez łopaty turbiny.
Ostateczne przesądzenia odnośnie możliwości i warunków lokalizacji poszczególnych
elektrowni wiatrowych wynikać powinno z opracowań ekofizjograficznych – problemowych,
uwzględniających szczegółowo uwarunkowania ekologiczne, sozologiczne, krajobrazowe
i kulturowe dla obszarów wstępnie przewidywanych pod ww. zainwestowanie.
Planowane inwestycje farm wiatrowych będą wymagały włączenia wewnętrznego układu
komunikacyjnego - dróg wewnętrznych, dojazdowych od poszczególnych turbin do dróg
publicznych głównie powiatowych i gminnych, miejsca skrzyżowań zostaną określone po
ustaleniu dokładnych lokalizacji turbin wiatrowych.
Inwestycje farm wiatrowych spowodują trwałą zmianę klimatu akustycznego w obszarze
opracowania, co spowoduje ograniczenia w lokalizacji przyszłej zabudowy. W obszarze
lokalizacji elektrowni wiatrowych dopuszcza się prowadzenie gospodarki rolnej, ale może
być ustanowiony zakaz lokalizacji zabudowy dla zabudowy zagrodowej, w szczególności dla
zabudowy o funkcji mieszkalnej - w zasięgu ponadnormatywnego hałasu zgodnie
z przepisami odrębnymi od planowanych turbin elektrowni wiatrowych.
Inwestycje parków elektrowni wiatrowych spowodują zmianę krajobrazu w obszarze
lokalizacji tych elektrowni oraz w najbliższym sąsiedztwie.
Wszystkie projektowane obiekty o wysokości równej i wyższej niż 50m nad poziom terenu
podlegają, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę zgłoszeniu do Szefostwa Służby
Ruchu Lotniczego Sił Zbrojnych.
Na obszarach planowanych elektrowni wiatrowych należy wykonać przedrealizacyjny
monitoring awifauny i nietoperzy, na obszarach dla których badania te nie były jeszcze
prowadzone, zgodnie z wymogami przepisów odrębnych.
Na obszarach lokalizacji elektrowni wiatrowych dopuszcza się realizację innych niż
elektrownie wiatrowe urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł o mocy
przekraczającej 100kW.
Obszary potencjalnych badań w kierunku lokalizacji elektrowni wiatrowych.
W wyznaczonym w studium terenie, obejmującym rejon miejscowości Kłobuczyno, jako
kontynuacja planowanej farmy wiatrowej w sąsiedniej gminie dopuszcza się w przyszłości
lokalizację elektrowni wiatrowych. Dotychczas nie zostały tam prowadzone żadne prace
analityczne zmierzające do wyznaczenia rejonów lokalizacji elektrowni wiatrowych, lecz
właściciele nieruchomości wnioskują o ustalenie takiego przeznaczenia terenu, biorąc pod
uwagę określone w studium gminy Nowa Karczma kierunkowe możliwości lokalizacji farmy
wiatrowej w tym obszarze. Lokalizacja tych przedsięwzięć będzie możliwa po
uszczegółowionej analizie warunków środowiskowych, jeżeli zostaną przeprowadzone
135
szczegółowe badania dotyczące warunków wiatrowych oraz monitoringi ornitologiczne
i chiropterologiczne, jak również zostaną zachowane niezbędne odległości od istniejącej
i projektowanej w kierunkach studium zabudowy, dla której obowiązują poszczególne normy
hałasowe.
W obszarach tych, dla lokalizacji obiektów i urządzeń związanych z funkcjonowanie farmy
wiatrowej obowiązują zasady określone w pkt 1.
Pozostałe obiekty produkujące energię ze źródeł odnawialnych
W granicach gminy dopuszcza się lokalizację innych obiektów wytwarzających energię ze
źródeł odnawialnych o mocy przekraczającej 100kV, w szczególności biogazowni i ogniw
fotowoltaicznych. Dopuszcza się lokalizację tych obiektów w szczególności w terenach
produkcyjnych i produkcyjno – usługowych użytkowanych obecnie w ten sposób,
przeznaczonych na ten cel w obowiązujących planach miejscowych i wskazywanych
w studium obszarach, tzw. nowych terenach inwestycyjnych (jako instalacje wolnostojące),
a także w wyznaczonym w studium docelowym obszarze zwartej zabudowy wsi, jako
instalacje ogniw fotowoltaicznych montowane na budynkach. Strefy ochronne związane
z ograniczeniami w zabudowie i zagospodarowaniu terenów w związku z eksploatacją tych
urządzeń powinny zawierać się w granicach terenów, gdzie dopuszcza się lokalizację
obiektów wytwarzających energię ze źródeł odnawialnych o mocy przekraczającej 100kV
oraz terenów , do których inwestor posiada tytuł prawny.
Na rysunku studium (plansza Kierunki zagospodarowania przestrzennego – docelowa
struktura przestrzenna gminy) zaznaczono obszary predysponowany do lokalizowania ogniw
fotowoltaicznych. Są to tereny wnioskowane przez potencjalnych inwestorów tzw. farm
solarnych. Obszar oddziaływania tych przedsięwzięć zawiera się w wyznaczonych w studium
obszarach.
Przewiduje się także możliwość budowy urządzeń wykorzystujących energię słoneczną do
produkcji energii elektrycznej – ogniw fotowoltaicznych w zespołach, tzw. farmach
solarnych, na gruntach rolnych niezabudowanych, poza obszarami wyznaczonymi jako
rozwojowe w gminie, tam gdzie badania środowiska wykażą potencjał do produkcji energii ze
słońca oraz gdzie będzie możliwość odprowadzenia wytworzonej energii do sieci
elektroenergetycznej..
Na obszarze gminy przewiduje się możliwość lokalizacji lokalnych biogazowni i innych
instalacji do wytwarzania biogazu rolniczego - paliwa gazowego otrzymywanego z surowców
rolniczych, produktów ubocznych rolnictwa, płynnych lub stałych odchodów zwierzęcych,
produktów ubocznych lub pozostałości przemysłu rolno-spożywczego lub biomasy leśnej
w procesie fermentacji metanowej. Lokalizacja takich obiektów nie została ustalona;
konieczne jest sporządzenie stosownych analiz, w celu poszukiwania optymalnej lokalizacji
Przewiduje się także budowę gminnej biogazowni, która będzie produkowała energię
elektryczną sprzedawaną do krajowej sieci elektroenergetycznej oraz biogaz tłoczony do
gminnej sieci w celu zasilania indywidualnych urządzeń grzewczych i kotłowni lokalnych;
wskazana na załączniku graficznym (plansza Kierunki zagospodarowania przestrzennego –
kierunki rozwoju infrastruktury technicznej – zaopatrzenie w energię elektryczna i gaz)
lokalizacja obiektu w rejonie miejscowości Mały Klincz ma charakter orientacyjny, przed
lokalizacją obiektu konieczne jest sporządzenie stosownych analiz, w celu poszukiwania
optymalnej lokalizacji.
136
4.3.4 Obszary udokumentowanych zasobów naturalnych gminy.
W studium wskazano obszary udokumentowanych zasobów naturalnych na podstawie
dotychczasowej dokumentacji i prognoz występowania zasobów – szczegółowe lokalizacje
zawarte w części uwarunkowań elaboratu studium w rozdz. 2.16.
Na skutek rozstrzygnięcia Wójta Gminy w sprawie złożonych uwag do projektu studium
podczas pierwszego wyłożenia do publicznego wglądu oraz rozstrzygnięcia Rady Gminy
w sprawie uwzględnienia uwag nieuwzględnionych przez Wójta Gminy Kościerzyna
(Uchwała Nr X/278/2013 Rady Gminy Kościerzyna z dnia 17 października 2013 r.) nie
przeznaczone do eksploatacji pozostają fragmenty złóż w Rybakach oraz Sycowej Hucie
(zasięg przestrzenny wskazano na załączniku nr 3 Kierunki zagospodarowania przestrzennego
– docelowa struktura przestrzenna gminy). Dodatkowo, na skutek złożnych opinii do projektu
studium (Nadlesnictwo Lipusz) oraz obecnego stanu zagospodarowania nie przeznaczone do
eksploatacji pozostają złoża w miejscowościach: Korne, Łubiana i Wielki Klincz (zasięg
przestrzenny wskazano na załączniku nr 3 Kierunki zagospodarowania przestrzennego –
docelowa struktura przestrzenna gminy).
W rejonie miejscowości Niedamowo, przy granicy z gminą Nowa Karczma prowadzone są
obecnie działania w kierunku rozpoznania złóż kruszywa naturalnego. Przygotowywana jest
dokumentacja geologiczna złoża i planowana jest w perspektywie eksploatacja tego złoża.
Obszar ten stanowić ma powiększenie terenów eksploatacji znajdujących się w rejonie
miejscowości Barkoczyn (gmina Nowa Karczma).
Podobne analizy w kierunku rozpoznania złóż kruszywa naturalnego prowadzone sa w rejonie
miejscowości Sycowa Huta, Grzybowo i Lizaki, w sąsiedztwie terenów udokumentowanych
złóż surowców naturalnych, w tym w sąsiedztwie rejonów prowadzonej obecnie eksploatacji
złóż.
4.4 Kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania przestrzennego gminy
wiejskiej Kościerzyna.
4.4.1 Podział terenów dla potrzeb ustalania kierunków i wskaźników.
Dla wszystkich terenów znajdujących się w zasięgu wyznaczonych granic obszarów
możliwego, docelowego zainwestowania i zabudowy wsi oraz granic obszarów możliwego
docelowego zainwestowania turystycznego i rekreacyjnego ustalono typy przeważającego
użytkowania docelowego w 6 podstawowych kategoriach, dla których przyjęto ustalenia:
A – obszary bez szczególnych predyspozycji do wyznaczania nowych terenów
rozwojowych: obszary nie posiadające predyspozycji rozwojowych za wyjątkiem
pojedynczych działek ewidencyjnych wewnątrz istniejącej struktury, stanowiących
uzupełnienie istniejącego zainwestowania i kontynuację dotychczasowych funkcji terenów
sąsiednich. W obszarach tych ustala się następujące parametry i wskaźniki dla nowej
zabudowy – w szczególności zabudowy nowych terenów rozwojowych.
RM
min.
pow.
działki
budowlanej
(m2)
maks. pow.
zabudowy
MN
MU
U
UP
ZR
1500
1000
1500
2000
3000
800
20%
30%
35%
35%
40%
20%
137
(%)
min
pow.
biologicznie
czynna (%)
35%
35%
30%
20%
15%
50%
B – obszary kontynuacji istniejących funkcji i form zabudowy: - obszary istniejących,
przeważających funkcji i form zabudowy jako obszary kontynuacji tych form i funkcji jako
funkcji wiodących w przyszłym zagospodarowaniu. Określa się następujące typy funkcji
wiodących obecnego zagospodarowania:
B.1 – obszar kontynuacji zabudowy zagrodowej – typowe obszary wiejskie z przewagą
zabudowy zagrodowej.
B.2 – obszar kontynuacji zabudowy mieszkaniowej jednorodzinne i/lub mieszkaniowo
usługowej – obszar przewagi zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i mieszkaniowo
usługowej.
B.3 – obszar kontynuacji zabudowy usługowo - produkcyjnej – obszar przewagi
zabudowy usługowej, produkcyjnej oraz usługowo – produkcyjnej.
B.4 – obszar kontynuacji zabudowy letniskowo - rekreacyjnej – obszar przewagi
zabudowy letniskowej i rekreacyjnej.
B.5 – obszar kontynuacji zabudowy obsługującej ruch turystyczny, z dopuszczeniem
usług zdrowia i opieki społecznej – obszar przewagi zabudowy usług turystyki.
W obszarach tych ustala się następujące parametry i wskaźniki dla nowej zabudowy –
w szczególności zabudowy nowych terenów rozwojowych.
RM
min.
pow.
działki
budowlanej
(m2)
maks. pow.
zabudowy
(%)
min
pow.
biologicznie
czynna (%)
MN
MU
UP
ZR
1500
1000
1500
3000
1000
20%
30%
35%
40%
15%
35%
35%
30%
15%
50%
C – typowe obszary wiejskie predysponowane do przekształceń: - typowe obszary
wiejskie z przewagą w obecnym zagospodarowaniu - zabudowy zagrodowej, mieszkaniowej
jednorodzinnej i mieszkaniowo – usługowej. Dla obszarów tych określa się następujące,
wiodące typy funkcji w docelowym zagospodarowaniu:
C.1 – w kierunku rozwoju zabudowy
towarzyszących.
mieszkaniowej z dopuszczeniem usług
MN
min. pow. działki budowlanej (m2)
maks. pow. zabudowy (%)
MU
1000
1500
30%
35%
35%
30%
min pow. biologicznie czynna (%)
C.2 – w kierunku rozwoju zabudowy
mieszkaniowej z dopuszczeniem usług
towarzyszących oraz w kierunku rozwoju rekreacji indywidualnej.
MN
MU
ZR
138
min.
pow.
działki
budowlanej (m2)
maks. pow. zabudowy
(%)
min pow. biologicznie
czynna (%)
1000
1500
1000
30%
35%
15%
35%
30%
50%
C.3 – w kierunku rozwoju zabudowy letniskowej i rekreacyjnej w szczególności
rekreacji indywidualnej.
ZR
1000
15%
50%
D –obszary wielofunkcyjne predysponowane do przekształceń: - obszary wielofunkcyjne
z przewagą w obecnym zagospodarowaniu - zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
mieszkaniowo – usługowej i usługowo produkcyjnej. Dla obszarów tych określa się
następujące, wiodące typy funkcji w docelowym zagospodarowaniu:
D.1 – w kierunku rozwoju zabudowy mieszkaniowo – usługowej.
MN
MU
min.
pow.
działki
budowlanej (m2)
min pow.
czynna (%)
U
800
1000
2000
35%
40%
40%
30%
25%
25%
biologicznie
D.2 – w kierunku rozwoju zabudowy wielofunkcyjnej w szczególności zabudowy
mieszkaniowo – usługowej, usługowo – produkcyjnej i usługowej
MN
min.
pow.
działki
budowlanej
(m2)
maks. pow.
zabudowy
(%)
min
pow.
biologicznie
czynna (%)
MU
U
UP
700
1000
1500
2000
35%
40%
40%
45%
35%
30%
20%
20%
E – obszary zabudowy produkcyjnej - obszary z przewagą w obecnym zagospodarowaniu zabudowy usługowo produkcyjnej i produkcyjnej. Dla obszarów tych określa się następujące,
wiodące typy funkcji w docelowym zagospodarowaniu.
E.1 – w kierunku rozwoju zabudowy mieszkaniowo – usługowej.
MU
U
1500
2000
35%
40%
30%
25%
139
E.2 – w kierunku rozwoju zabudowy usługowo – produkcyjnej z możliwością lokalizacji
mieszkań/ lokali mieszkalnych dla właścicieli.
U
UP
2000
4000
40%
45%
50%
20%
E.3 – w kierunku rekultywacji obszarów poeksploatacyjnych – wykorzystanie terenu po
rekultywacji na inne funkcje z predyspozycją dla lokalizacji terenów sportowo –
rekreacyjnych i ogólnodostępnych terenów zielonych.
F – nowe tereny inwestycyjne – wyznaczone w docelowej strukturze przestrzennej nowe
tereny inwestycyjne, tereny które przeznaczone są do zmiany dotychczasowej funkcji, dla
których ustala się następujące wskaźniki:
MN
min.
pow.
działki
budowlanej
(m2)
maks. pow.
zabudowy
(%)
min
pow.
biologicznie
czynna (%)
MU
UP
ZR
1000
1500
3000
1000
30%
35%
40%
15%
35%
30%
15%
50%
Przyjęta dla poszczególnych terenów funkcja wiodąca lub funkcje wiodące mają
sumarycznie, docelowo stanowić minimum 60% obszarów w granicach docelowego
zainwestowania. Przyjęte funkcje wiodące nie wykluczają wprowadzania innych form
i funkcji w poszczególnych, wydzielonych terenach z zastrzeżeniem, iż maksymalna
procentowa część tych innych funkcji nie może przekroczyć 40% powierzchni
poszczególnych obszarów.
4.4.2 Tereny o charakterze publicznym.
W obszarze gminy Kościerzyna wyszczególniono 22 planowane inwestycje w celu poprawy
jakości życia mieszkańców oraz turystów.
Tabela 42. Inwestycje o charakterze publicznym.
l.p./oznaczenie
obręb
nr działki
na mapie
kierunków
1
Czarlina
503
2
3
Dębogóry
Dębogóry
4
Dobrogoszcz
Cz. dz. 129
Teren oznaczony w
obow. planie. –
14.KP.ZP.WS
380 i 338/3
postulowane przeznaczenie
Postulowane przeznaczenie pod usługi sportu
i rekreacji z lokalizacja przystani.
Postulowane urządzone dojście do jeziora.
W obrębie stawu postuluje się wyodrębnić
tereny zabudowy RM oraz teren zieleni i
parkingu na działalność sołectwa.
Postulowane przeznaczenia na usługi, rekreację,
kąpielisko i sale wiejską.
140
5
Gostomie
291/4
6
Grzybowski
Młyn
254/3
7
257
273
Postulowany parking, infrastruktura drogowa
8
Grzybowski
Młyn
Grzybowski
Młyn
Juszki
Postulowane przeznaczenie części działki pod
lokalizację placu zabaw – ok. 1000m2.
Postulowana lokalizacja przejścia pieszego
wzdłuż rzeki oraz lokalizacja usług sportu
i rekreacji.
Postulowana lokalizacja usług sportu i rekreacji.
140
9
Łubiana
55/5
9a
Łubiana
652
10
Mały Klincz
11
16
Nowa
Kiszewa
Nowa
Kiszewa
Nowa
Kiszewa
Nowa Wieś
Kościerska
Nowa Wieś
Kościerska
Nowa Wieś
Kościerska
Nowy Podleś
Pas działek
równoległych do drogi
powiatowej od nr 46/12
do nr 46/37 oraz cz. 398
do rzeki
141, 142
Postulowane przy jeziorze zlokalizowanie usług
sportu i rekreacji.
Postulowane przeznaczenie części działki – nad
rzeką pod sport rekreację.
i rekreacji
Postulowana lokalizacji ścieżki rowerowej do
końca Małego Klincza.
17
18
Puc
Skorzewo
19
Szenajda
20
Wdzydze
21
Wielki Klincz
7a
12
12a
13
14
15
171, 172/2
154/6, 342
125
159/1, 159/2
Teren oznaczony w
obow. planie - 0.01 ZP
37/2 od strony
zabudowań
160
810
Cz. dz.. nr 323/4 i cz.
323/3
57/1
126, 127/1, 127/2, 377,
383, 392, 400, 435, 436,
479, 751, 753, 761, (
nieczynna linia
kolejowa)
Postulowane przeznaczenie części działki pod
plac zabaw.
Postulowane przeznaczenie pod usługi kultury –
sala wiejska.
postulowana lokalizacja przenośki dla kajaków
na rzece Wierzycy
Postulowana lokalizacja placu zabaw oraz usług
sportu i rekreacji.
Postulowana lokalizacja Sali wiejskiej oraz
usług publicznych.
Postulowane przeznaczenie pod usługi sportu i
rekreacji oraz budowę placu zabaw.
rekreacji i plac zabaw.
Postulowane przeznaczenie pod plac zabaw.
Postulowane przeznaczenie pod usługi sportu i
oświaty.
Postulowane przeznaczenie pod plac zabaw,
sport oraz rekreację.
Przeznaczenie cz. działki pod usługi kultury
oraz usługi publiczne.
Przeznaczenie pod ścieżkę turystyczną z „prawa
szlaku”
Zadania te są przewidziane jako zadania własne gminy lub inwestycje prywatno – publiczne
i są przewidziane do realizacji przez gminę, sukcesywnie, w miarę możliwości i środków
finansowych.
Wszelkie inwestycje o charakterze publicznym takie jak sale wiejskie, ścieżki rowerowe,
stanice, przystanie, plaże, urządzone kąpieliska itp. są w gminie pożądane, gdyż poprawiają
jakość życia mieszkańców gminy i wpływają pozytywnie na nawiązywanie relacji
społecznych. Uzupełniają jednocześnie struktury miejscowości, tworząc ogólnodostępne,
urządzone tereny publiczne wpływające pozytywnie na jakość przestrzeni oraz krajobraz.
W obszarze gminy postuluje się realizację jak największej ilości nowych terenów o takim
charakterze i przeznaczeniu.
141
4.5 Ograniczenia w zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu w tym tereny
wyłączone spod zabudowy.
4.5.1 Obszary ciągów ekologicznych narażone na nadmierną ekspansję
zabudowy wsi i użytkowania rekreacyjnego – zakaz zabudowy.
Obszary ciągów ekologicznych narażone na nadmierną ekspansję zabudowy wsi
i użytkowania rekreacyjnego zostały wyznaczone w miejscowościach narażonych na dalszy,
niekontrolowany rozwój nowej zabudowy, w celu ochrony terenów aktywnych biologicznie
przed nadmierną penetracją inwestycyjną. Obszary te mają niekorzystne warunki
ekofizjograficzne dla sytuowania zabudowy. Tereny te powinny tworzyć naturalne otwarcia
widokowe i uzupełniać krajobraz, tworząc go harmonijnym.
W obrębie tych obszarów obowiązują następujące zasady:
 ustala się kontynuację dotychczasowego sposobu użytkowania terenów;
 wprowadza się zakaz wszelkiej zabudowy kubaturowej, również tej, związanej
z prowadzoną gospodarką rolną lub leśną - obszar należy pozostawić jako teren
naturalnej zieleni ekologicznej, zbiorników i cieków wodnych;
 dopuszcza się utworzenie na tym obszarze przestrzeni zieleni ogólnodostępnej z siecią
powiązań pieszych i rowerowych, z zastrzeżeniem, iż nie należy nadmiernie ingerować
w istniejącą strukturę i występującą naturalnie zieleń;
 nie dopuszcza się lokalizacji nowych dróg dla komunikacji kołowej;
 dopuszcza się lokalizację sieci i urządzeń infrastruktury technicznej z zastrzeżeniem, iż
planowane obiekty nie mogą powodować negatywnego oddziaływania na istniejącą
zieleń.
4.5.2 Obszar w odległości 100m od brzegów rzek, jezior i innych zbiorników
wodnych wg. przepisów odrębnych.
W obszarze Chronionego Krajobrazu zakazuje się lokalizowania nowych obiektów
budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników
wodnych, z wyjątkiem urządzeń wodnych oraz obiektów służących prowadzeniu racjonalnej
gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej.
W obszarze Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego zakazuje się budowania nowych obiektów
wodnych, z wyjątkiem obiektów służących turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub
rybackiej. Realizacja w/w dopuszczonych dla poszczególnych obszarów obiektów możliwa
jest tylko i wyłącznie w wyniku ustaleń zawartych w miejscowym planie zagospodarowania
przestrzennego.
Zagospodarowanie i zabudowa nowych terenów inwestycyjnych według kierunków
wskazanych w studium będzie możliwa po wykazaniu zgodności ustaleń zmiany planu
miejscowego lub decyzji o warunkach zabudowy z przepisami odrębnymi dotyczącymi zasad
zagospodarowania i zabudowy na tych terenach (parkach krajobrazowych i obszarach
chronionego krajobrazu).
142
4.5.3 Obszar szczególnego zagrożenia powodzią.
Dla rzek Wierzyca i Wda, zostały wyznaczone obszary o prawdopodobieństwie wystąpienia
1% (woda stuletnia) i 10% (woda dziesięcioletnia), w związku z czym, w ujęciu formalnoprawnym, w rozumieniu ustawy z 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy Prawo wodne oraz
niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 32, poz. 159), na obszarze gminy Kościerzyna występują
obszary szczególnego zagrożenia powodzią. Dla obszarów tych obowiązują zapisy ww.
ustawy.
W celu zminimalizowania ryzyka wystąpienia powodzi, związanych z nią zagrożeń dla życia
i zdrowia ludzi, strat w gospodarce i szkód w środowisku naturalnym ww. ustawa nakłada
nowe obowiązki na jednostki samorządu terytorialnego, które muszą uwzględniać poziom
zagrożenia powodziowego wynikający z wyznaczenia obszarów zagrożenia powodziowego
i ryzyka powodziowego:
 w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zmiany wprowadza się
w terminie 18 miesięcy od dnia przekazania map zagrożenia powodziowego oraz map
ryzyka powodziowego;
 w decyzjach o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzjach
o warunkach zabudowy zmiany wprowadza się od dnia przekazania map zagrożenia
powodziowego oraz map ryzyka powodziowego.
Określone w ustawie z 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych
innych ustaw (Dz. U. Nr 32, poz. 159) mapy ryzyka powodziowego i plany zarządzania
ryzykiem powodziowym dla zlewni Wdy i Wierzycy, nie zostały dotychczas opracowane.
Natomiast mapy zagrożenia powodziowego zostały opublikowane (zrealizowano je
z wykorzystaniem opracowań: „Wyznaczenie granic obszarów bezpośredniego zagrożenia
2004/2005 oraz „Wyznaczenie granic obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią w celu
uzasadnionego odtworzenia terenów zalewowych etap II. Wda” 2004/2005.
4.5.4 Strefa ograniczenia wysokości zabudowy w związku z lądowiskiem
„Korne” oraz lądowiskiem helikopterów na dachu szpitala w mieście
Kościerzyna.
Dla strefy ograniczenia wysokości zabudowy w związku z lądowiskiem "Korne" oraz
lądowiskiem helikopterów na dachu szpitala w mieście Kościerzyna ustala się iż maksymalna
wysokość budynków i budowli w zasięgu podejścia ma być niższa o co najmniej 10 m od
dopuszczalnej wysokości zabudowy wyznaczonej przez odpowiednie powierzchnie
ograniczające – jak na rysunku kierunków studium – docelowa struktura przestrzenna.
Powierzchnie ograniczające zaznaczono zgodnie z decyzją ULc-LTL-1BB-511/07 Prezesa
Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia 04.05.2007 r.
W przypadku opracowywania planu miejscowego dla obszarów lądowiska „Korne” należy
uporządkować stan prawny, z uwagi na rozbieżności w granicach lądowiska wg planu
miejscowego z 2002 r. a rzeczywistą powierzchnią zajmowaną przez istniejący obiekt.
4.5.5 Zakład o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej.
W obszarze gminy Kościerzyna znajduje się obiekt Rozlewni Gazu Płynnego
PETROLINVEST SA w Łubianie, dla którego nie został ustanowiony obszar ograniczonego
użytkowania. Ze sporządzonego Raportu o oddziaływaniu na środowisko do projektu
143
budowlanego Rozlewni Gazu Płynnego (2003r.) wynika, iż: „ w trakcie normalnej
eksploatacji zakładu nie wystąpi zagrożenie dla środowiska i ludzi”, „projektowany zakład
nie będzie powodował przekroczenia dopuszczalnych norm hałasu w otoczeniu”,
„projektowany zakład nie będzie miał praktycznie żadnego wpływu na wymienione
w raporcie obszary przyrodnicze”, „szczegółowe strefy rażenia ustalone będą w opracowaniu
zagrożeń ppoż (dotyczy sytuacji awaryjnych)”. Ze sporządzonego raportu nie wynika
potrzeba ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania dla rozlewni gazu w Łubianie.
Według informacji Pomorskiego Komendanta Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej
wynika, iż obiekt Rozlewni Gazu Płynnego PETROLINVEST SA w Łubianie został
zakwalifikowany do grupy zakładów o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii
przemysłowej i są dla niego opracowane wymagane przepisami szczególnymi dokumenty:
„Raport o bezpieczeństwie” oraz „Wewnętrzny Plan Operacyjno-ratowniczy”. Z przedłożonej
informacji nie wynika zakaz lokalizacji zabudowy w otoczeniu zakładu.
4.5.6 Planowana obwodnica miasta Kościerzyna ( obwodnica drogi krajowej
nr 20) oraz obejście drogi wojewódzkiej 214 w ciągu tej drogi.
Budowa obwodnicy Kościerzyny w ciągu drogi krajowej nr 20 jest przesądzona i spowoduje
wyprowadzenie ruchu tranzytowego na kierunku Gdynia – Stargard Szczeciński, poza ścisłe
centrum miasta. Problemem pozostaje ruch tranzytowy (z dużym udziałem ruchu pojazdów
ciężarowych) odbywający się po drodze wojewódzkiej nr 214 szczególnie na kierunku Łeba –
Kościerzyna. Autorzy „Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania gminy
Kościerzyny” nie dotarli do żadnych materiałów świadczących o tym, by były do tej pory
prowadzone jakiekolwiek prace nad studium korytarzowym północnego obejścia miasta
w ciągu drogi wojewódzkiej 214. Jedynie w „Studium techniczno – ekonomiczno –
środowiskowym Budowy Obwodnicy Kościerzyny w ciągu drogi krajowej nr 20 Stargard
Szczeciński – Gdynia”, na rysunku prezentującym geometrię Węzła Gdynia na terenie gminy,
zaznaczono możliwość odejścia od projektowanej obecnie Obwodnicy Kościerzyny nowym
przebiegiem drogi wojewódzkiej nr 214. W związku z powyższym wskazane jest podjęcie
wspólnych działań ze strony miasta Kościerzyna i gminy Kościerzyna w celu
zabezpieczenia terenu pod budowę obejścia Kościerzyny dla dzisiejszej drogi
wojewódzkiej nr 214 (odcinek Kościerzyna – Łeba).
Obie inwestycje stanowią znaczne ograniczenia w zagospodarowaniu i użytkowaniu terenów:
 dla ustalonego przebiegu obwodnicy miasta w ciągu drogi krajowej nr 20 (dla odcinka
przebiegającego w obszarze gminy Kościerzyna) należy zmienić obowiązujące plany
miejscowe, aby umożliwić realizację tej drogi;
 w przypadku podjęcia formalnej decyzji w sprawie realizacji jednego z trzech
prezentowanych wariantów obejścia drogi wojewódzkiej nr 214, należy dla jej przebiegu
zmienić obowiązujące plany miejscowe – do tego czasu wprowadza się zakaz zabudowy
w tym zabudowy związanej z prowadzoną gospodarką rolną lub leśną w obszarze
przebiegu i jego najbliższym sąsiedztwie dla wszystkich trzech, proponowanych
wariantów;
 w odległości ok. 100m po obu stronach planowanej obwodnicy miasta Kościerzyna oraz
obejścia przyjętego wariantu przebiegu drogi wojewódzkiej nr 214 występuje obszar
uciążliwości akustycznych oraz aerosanitarnych (zanieczyszczenie powietrza gazami
i pyłami). Z uwagi na bliskie sąsiedztwo planowanej, ruchliwej trasy, ograniczone
możliwości tworzenia nowych zjazdów z planowanej obwodnicy i w/w uciążliwości,
należy ograniczyć wprowadzanie nowego zainwestowania mieszkaniowego,
144
z dopuszczeniem w budynkach usługowych i produkcyjnych, mieszkań dla
właścicieli/inwestorów. W tym obszarze należy ograniczyć wprowadzenie nowej
zabudowy mieszkaniowej – wolnostojącej, zaś istniejącą zabudowę o takiej funkcji należy
chronić przed negatywnym oddziaływaniem drogi, poprzez wprowadzenie barier
akustycznych w postaci ekranów akustycznych, wprowadzeniem zieleni izolacyjnej lub
innymi podobnymi formami, budowa zabezpieczeń przed hałasem i innymi
uciążliwościami wynikającymi z sąsiedztwa drogi będą realizowane na koszt inwestora
terenu,
 dla stref położonych w sąsiedztwie drogi krajowej a przeznaczonych w studium pod
tereny produkcyjno-usługowe, mieszkalno usługowe, na których mogą być realizowane
obiekty potencjalni generujące dodatkowy ruch samochodów należy na etapie wstępnym
(przed wydaniem decyzji o warunkach zabudowy lub przed przystąpieniem do
sporządzani lub zmiany planu miejscowego) opracować koncepcję obsługi
komunikacyjnej planowanych do zmiany terenów, koncepcję należy uzgodnić z zarządcą
drogi;
 nowa infrastruktura techniczna powinna być lokalizowana poza elementami technicznymi
pasa drogowego drogi krajowej;
 Zdecydowany przebieg obwodnicy miasta oraz rozważane warianty obejścia drogowego
w ciągu drogi wojewódzkiej 214 zaznaczono na załączniku graficznym: Docelowa
struktura przestrzenna gminy”.
4.5.7. Ponadlokalne sieci infrastruktury technicznej
Sieci elektroenergetyczne wysokich i najwyższych napięć
Przez teren gminy przebiegają następujące ponadlokalne linie elektroenergetyczne:
 linia elektroenergetyczna 220 kV w relacji Żydowo - Gdańsk I (w Leźnie), operator
Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.,
 linia elektroenergetyczna 110 kV łącząca Główne Punkty Zasilające: „Kiełpino”
i „Kościerzyna”,
 linia elektroenergetyczna 110 kV łącząca GPZ : „Kościerzyna” i „Skarszewy”,
 linia elektroenergetyczna 110 kV łącząca GPZ: „Kościerzyna" i „Sierakowice”.
linii przesyłowej o napięciu 2x400kV relacji Gdańsk Przyjaźń- Żydowo Kierzkowo, której
orientacyjny przebieg pokazano na załączniku graficznym do Studium. Ostateczny przebieg
linii zostanie wyznaczony w projekcie budowlanym i może odbiegać od orientacyjnego
przebiegu wskazanego w Studium. Przebieg ten będzie wynikową uwarunkowań
zewnętrznych determinujących przebieg linii elektroenergetycznych, w szczególności
wynikających z postępowania środowiskowego.
Dla istniejącej linii elektroenergetycznej 220kV wymagany jest pas technologiczny
o szerokości 50m (po 25 m od osi linii w obu kierunkach w rzucie poziomym). Dla
planowanej linii elektroenergetycznej 2x400kV wymagany jest pas technologiczny
o szerokości 70m (po 35m od osi linii w obu kierunkach w rzucie poziomym).
Wytyczne dotyczące ograniczeń w użytkowaniu terenu w pasach technologicznych
elektroenergetycznych linii przesyłowych najwyższych napięć:
145
 warunki lokalizacji wszelkich obiektów w pasach technologicznych należy uzgadniać
z właścicielem linii – PSE Operator S.A. z siedzibą w Konstancinie-Jeziornie,
 w pasach technologicznych nie wolno lokalizować budynków mieszkalnych i innych
przeznaczonych na stały pobyt ludzi,
 dopuszcza się odbudowę, rozbudowę, przebudowę i nadbudowę istniejących linii,
 pod liniami nie należy sadzić roślinności wysokiej – zalesienia terenów rolnych
w pasach technologicznych linii mogą być przeprowadzone w uzgodnieniu
z właścicielem linii, który określi maksymalna wysokość sadzonych drzew i krzewów,
 wszelkie zmiany w kwalifikacji terenu w obrębie pasów technologicznych linii i w ich
najbliższym sąsiedztwie powinny być zaopiniowane przez właściciela linii,
 dla linii elektroenergetycznych musi być zapewniony dostęp w celu wykonania prac
eksploatacyjnych.
Dla napowietrznych linii elektroenergetycznych wysokich napięć 110 kV obowiązuje strefa
ograniczeń o szerokości 40m (po 20m od osi linii), lokalizacje zabudowy oraz zmiany
zagospodarowania terenu uzgadniać z zarządcą sieci (Energą-Operator SA oddział
w Gdańsku)
Wszystkie projektowane obiekty o wysokości równej i wyższej niż 50m nad poziom terenu
podlegają, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę zgłoszeniu do Szefostwa Służby
Ruchu Lotniczego Sił Zbrojnych.
Sieci gazowe wysokiego ciśnienia
Przez tereny gminy przebiega równoleżnikowo gazociąg wysokiego ciśnienia Pszczółki Kościerzyna - Bytów. Na odnodze tego gazociągu zlokalizowana jest stacja gazowa
wysokiego ciśnienia obsługująca miasto. Na obszarze gminy, na terenie Zakładów Porcelany
Stołowej „Lubiana” zlokalizowana jest stacja gazowa wysokiego ciśnienia obsługująca zakład
i wieś. Dla istniejącego gazociągu wysokiego ciśnienia ustalone zostały odległości bezpieczne
(podstawowe, względnie zmniejszone). Wyznaczają one strefę o charakterze techniczno ochronnym o szerokości około 30m (w obie strony po 15m od zewnętrznej ścianki gazociągu.
W roku 2013 rozpoczęto prace studialne dla budowy gazociągu wysokiego ciśnienia
DN300/500/700 w rejonie województw: warmińsko-mazurskiego, pomorskiego i kujawskopomorskiego. Zakres opracowania obejmuje kolektor główny na odcinku Olsztyn – Malbork
– Pszczółki – Kościerzyna – Bydgoszcz- Kosakowo oraz odcinki zbiorcze do odwiertów gazu
z łupków. Fragment planowanej sieci przebiega przez obszar gminy Kościerzyna.
Parametry techniczne planowanego gazociągu są następujące:
 średnica/materiał rur DN300/500/700/stal,
 głębokość przykrycia gazociągu 1,2m;
 strefa kontrolowana:
o dla DN700 – 12 m (po 6m od osi gazociągu)
o dla DN500 – 8m (po4m od osi gazociągu)
o dla DN300 – 6m (po3m od osi gazociągu).
Rozważane przebiegi planowanych gazociągów zaznaczono na planszy „Uwarunkowania
zagospodarowania przestrzennego”.
146
4.6 Zakaz zabudowy o funkcji mieszkaniowej.
4.6.1 Obszary predysponowane do lokalizacji elektrowni wiatrowych.
W zasięgu izolinii ponadnormatywnego hałasu zgodnie z przepisami odrębnymi, od
planowanych turbin elektrowni wiatrowych, w obszarze ich oddziaływania, występuje zakaz
zabudowy dla obiektów o funkcji mieszkaniowej. W obszarze gminy dotyczy to wyłącznie
zabudowy zagrodowej, gdzie w ramach tworzenia nowego siedliska niemożliwa będzie
lokalizacja budynku mieszkalnego.
W obszarze rozmieszczenia farm wiatrowych (lokalizacji turbin elektrowni wiatrowych, dróg
wewnętrznych, urządzeń i obiektów elektroenergetyki, w tym linii elektroenergetycznych
i abonenckich stacji elektroenergetycznych oraz innych obiektów związanych
z funkcjonowaniem zespołu elektrowni wiatrowych) dopuszcza się prowadzenie gospodarki
rolnej.
Pozostałe sieci i urządzenia infrastruktury technicznej mogą powodować ograniczenia
w zagospodarowaniu zgodnie z przepisami szczególnymi.
4.7 Ustalenia dotyczące obszarów oraz zasad ochrony środowiska i jego
zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk.
4.7.1 Generalne kierunki działań w ochronie środowiska.
Kierunki dotyczące ochrony środowiska we wszelkiej działalności inwestycyjnej w obszarze
zmiany studium, oprócz zapisów ustaleń studium w zakresie zagospodarowania
przestrzennego, dotyczą również zagadnień technicznych, technologicznych czy
organizacyjnych w gminie, a wynikają z przepisów odrębnych dotyczących ochrony
środowiska, które w generalnych założeniach są następujące:
 na granicy istniejącej oraz projektowanej zabudowy mieszkaniowej i zagrodowej, emisja
hałasu pochodzącego z elektrowni wiatrowych nie może przekraczać dopuszczalnych
wartości określonych w obowiązujących przepisach,
 działania w zakresie gospodarki ściekowej należy prowadzić przede wszystkim
w kierunku rozbudowy kanalizacji sanitarnej; stosowanie zbiorników bezodpływowych
dla istniejącego i nowowprowadzonego zainwestowania nie jest rozwiązaniem
korzystnym dla środowiska, dlatego też na gminie spoczywa obowiązek skutecznego
wyegzekwowania i kontrolowania szczelności zbiorników oraz zapewnienie odbioru
nieczystości i dowozu ich do oczyszczalni przez specjalistyczne przedsiębiorstwo; po
wybudowaniu zbiorczej kanalizacji sanitarnej wszystkie obiekty należy obowiązkowo
podłączyć do sieci, a zbiorniki bezwzględnie zlikwidować, nie dopuszcza się
funkcjonowania równocześnie kanalizacji sanitarnej i zbiorników bezodpływowych;
zaleca się, aby uzbrojenie terenu wyprzedzało lub było prowadzone równolegle z budową
obiektów kubaturowych,
 zastosowanie przydomowych oczyszczalni ścieków winno nastąpić tylko i wyłącznie
w przypadku braku innych możliwości w zakresie gospodarki ściekowej oraz powinno
być poprzedzone precyzyjnym rozpoznaniem: warunków gruntowo-wodnych,
ukształtowania terenu, wielkości działki, na której mają być zastosowane wybrane
rozwiązania techniczne wraz z charakterem pracy oczyszczalni – praca okresowa czy
całoroczna,
 wody opadowe, spływające z terenów utwardzonych i zanieczyszczonych, obsługi
produkcji w gospodarstwach hodowlanych, terenów zabudowy produkcyjno-usługowej,
147










zabudowy produkcyjnej, magazynów, składów należy odprowadzać do kanalizacji
deszczowej lub też do gruntu wyłącznie po wcześniejszym ich podczyszczeniu,
wszelkie zmiany stosunków gruntowo-wodnych, towarzyszące realizacji zapisów studium
nie mogą trwale, negatywnie oddziaływać na tereny sąsiednie, a sposób odprowadzania
wód opadowych winien uwzględniać uwarunkowania terenów sąsiednich i nie może
powodować na nich szkód,
emisja zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do powietrza, pochodząca z planowanych
inwestycji nie może przekraczać dopuszczalnych standardów emisyjnych ani powodować
przekroczeń standardów jakości
środowiska poza terenem
planowanego
zagospodarowania,
planowane zagospodarowanie terenu nie może stanowić źródła zanieczyszczeń dla
środowiska gruntowo-wodnego,
należy dążyć do upowszechniania wśród mieszkańców selektywnej zbiórki odpadów
zwłaszcza z podziałem na frakcję suchą i mokrą,
zaleca się przestrzeganie w gospodarce rolniczej zasad biotechniki zapewniając
wydolność środowiska naturalnego, odnawialność zasobów przyrodniczych, trwałość
świata roślinnego i zwierzęcego oraz różnorodność i indywidualność przyrody
i krajobrazu,
zagospodarowanie terenu powinno odbywać się zgodnie z zasadą racjonalnego
wykorzystania terenu, oznaczającą w szczególności zachowanie odpowiednich proporcji
pomiędzy powierzchniami: zabudowy i biologicznie czynną,
należy dążyć do zapewnienia ładu przestrzennego i estetyzacji krajobrazu m in. przez
dbałość o detal architektoniczny,
należy przestrzegać wszelkich zakazów i nakazów dla terenów prawnie chronionych,
na granicach funkcji chronionych muszą być spełnione wszystkie określone przepisami
normy,
przy realizacji ustaleń studium należy uwzględnić przepisy dotyczące ochrony gatunkowej
roślin, zwierząt i grzybów.
4.7.2 Obszary objęte ochroną na podstawie przepisów odrębnych.
Obszary i obiekty stanowiące cenne zasoby środowiska objęte ochroną prawną na podstawie
przepisów szczególnych wyszczególniono w rozdziale 2.8.2 Uwarunkowań niniejszego tekstu
studium.
4.7.3 Obszary planowane do objęcia ochroną na podstawie przepisów
odrębnych.
PLANOWANE REZERWATY PRZYRODY.
Na obszarze gminy Kościerzyna planowane jest ustanowienie następujących rezerwatów
przyrody (wg „Planu ochrony Kaszubskiego Parku Krajobrazowego” – aktualnie nie
obowiązujący) i „Planu ochrony Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego” – zatwierdzony
Rozporządzeniem Nr 6/2001 Wojewody Pomorskiego - Dz. Urz. Woj. Pom. Nr 64 z dnia 6
sierpnia 2001 r., poz. 748):
1. „Torfowisko Gołuń” (częściowo w granicach gminy Kościerzyna)
Proponowany w nie obowiązującym aktualnie „Planie ochrony KPK” (1998) rezerwat
torfowiskowy o powierzchni 11 ha położony w gminach Stężyca i Kościerzyna. Jest to
stanowisko wielu rzadkich i chronionych gatunków roślin naczyniowych i mchów Na
148
południowym brzegu znajdują się słabe wysięki z najbogatszym w województwie
stanowiskiem Pinguicula vulgaris, a wyżej, na stoku wrzosowiska. Rezerwat wymaga
utworzenia otuliny obejmującej bezpośrednią zlewnię torfowiska.
2. „Dolina Wdy i Trzebiochy”
Rezerwat powinien objąć doliny Wdy i Trzebiochy wraz z zespołem jezior Bielawy, Osty
i Wyrówno, z jeziorem Schodno i wschodnim krańcem jeziora Słupinko. Celem
utworzenia rezerwatu jest ochrona:
 siedlisk rzadkich gatunków roślin;
 wartościowych zbiorowisk roślinnych, przede wszystkim torfowiskowych;
 tarlisk troci jeziorowej Salmo lacustris;
 bogatej fauny ptaków leśnych i nadwodnych.
Do najpoważniejszych zagrożeń projektowanego rezerwatu należą:
 odwodnienie przez głębokie rowy (na południowo-zachodnim brzegu jez. Wyrówno),
 inwazja krzewiastych wierzb po zaniechaniu koszenia, potencjalna możliwość
przesuszenia (zachodni brzeg jez. Bielawy), przesuszenie i inwazja krzewiastych
wierzb i brzozy (na północnym brzegu Wdy, u ujścia do jeziora Schodno).
3. „Torfowisko Drzędno” (na terenie otuliny WPK)
Bardzo dobrze wykształcone i zachowane torfowisko przejściowe o powierzchni 5,2 ha.,
między jeziorami Drzędno i Małe Oczko. We florze występują m.in. gatunki chronione.
Najcenniejszymi zbiorowiskami roślinnymi są: Caricetum limosae i inicjalna postać
Sphagnetum magellanici. Potencjalnym zagrożeniem mogłyby być odwodnienia
i konserwacja zarośniętych rowów.
4. „Jezioro Głęboczko”
Jezioro Głęboczko o powierzchni 9 ha do niedawna było jednym z najbardziej
wartościowych jezior lobeliowych Pomorza, w którym występowały, często masowo,
zagrożone w skali Polski gatunki chronione. Większość tworzy zespół roślinny IsoëtoLobelietum, który w strefie litoralu jeziora zajmował znaczne powierzchnie (Baryłko
1976, Szmeja 1977, 1980). Czynnikiem, który spowodował nie oszacowane dotąd
negatywne zmiany, jest hodowla ryb, połączona z nawożeniem (wapnowaniem) zbiornika.
Mimo niekorzystnych zmian, jakie zaistniały w tym zbiorniku oraz na jego obrzeżach,
występuje tu jeszcze szereg cennych gatunków podawanych w zgłoszeniu do ochrony
rezerwatowej (Szmeja 1983), lub też można spodziewać się ich odnalezienia przy
podjęciu ochrony tego obiektu.
5. „Torfowisko Strupino”
Jest to torfowisko przejściowe, miejscami przechodzące w torfowisko wysokie otaczające
jeziorko o cechach zbiornika dystroficznego. Do największych walorów należy regularny
układ strefowy roślinności, występowanie rzadkich i zagrożonych gatunków oraz dużych
płatów typowych zespołów roślinnych. W obszarze torfowiska występują liczne gatunków
torfowców, rzadkich na Pomorzu i typowych dla tego typu zbiorowisk.
Zagrożenie dla rezerwatu stanowi wysypisko gruzu w północnej części torfowiska.
Niekorzystne jest również dotychczasowe obniżenie lustra wody o ok. 1 m.
6. „Torfowisko Kotel”
Projektowany rezerwat obejmuje torfowisko położone wzdłuż cieku uchodzącego do
jeziora Kotel, w jego północno-zachodniej części, z interesującą florą zbiorowisk
szuwarowych, ziołorośli i namulisk brzegu jeziora oraz zbiorowisk torfowiskowych
i łąkowych.
149
W obszarze torfowiska występuje doskonale wykształcony kompleks roślinności
wysokotorfowiskowej, rośliny chronione i inne zagrożone. Najcenniejszym składnikiem
szaty roślinnej jest rzadki w skali Pomorza zespół Sphagnetum fusci.
7. „Zatoka Krąg”
Planowany rezerwat powinien objąć ochroną zatokę Krąg wraz z przyległym do niej
pasem boru. Występują tu lęgowiska szlachara, nurogęsi, gągoła, żurawia, dzięcioła
zielonego oraz innych rzadkich i chronionych gatunków ptaków wodno-błotnych. Jest to
miejsce wodzenia piskląt szlachara.
8. „Wałachy”
Rezerwat powinien objąć zespół śródleśnych torfowisk i oczek wodnych z otaczającym
pasem lasu wraz z jeziorem Wałachy. Szczególną wartość ma zespół 11 śródleśnych
torfowisk mszarnych przejściowych, rozwijających się wokół niewielkich jezior
w wytopiskowych zagłębieniach terenu. Na większości torfowisk zbiorowiska roślinne są
rozmieszczone strefowo i mają całkowicie naturalny skład. Bardzo dobrze zachowana jest
flora roślin naczyniowych i zarodnikowych, typowych dla torfowisk oligotroficznych
kwaśnych i silnie uwodnionych. Występują liczne gatunki chronione oraz inne zagrożone.
Część z tych gatunków występuje w bardzo licznych populacjach.
W centralnej i wschodniej części projektowanego rezerwatu występuje lęgowisko gągoła
i żurawia.
9. „Wyspa Trupczyn”
Wyspa Trupczyn na jeziorze Gołuń jest miejscem lęgowym szlachara i brodźca
piskliwego. Celem utworzenia rezerwatu jest ochrona gniazdowisk szlachara.
Również wg „Inwentaryzacji przyrodniczej ...” (1997), na terenie gminy Kościerzyna
projektowane są rezerwaty przyrody „Gołuńie” i „Wda – Trzebiocha”, których zasięgi
pokrywają się częściowo z ww. rezerwatami planowanymi wg planów ochrony KPK i WPK
(odpowiednio nr 1 i 2).
10. Powiększenie istniejącego rezerwatu przyrody „Krwawe Doły”
Postuluje się powiększenie rezerwatu przyrody o sąsiednie tereny porośnięte
starodrzewem, obejmujące pododziały 572 c, d, f oraz 557a, w celu zwiększenia
skuteczności ochrony przyrody w ustanowionym rezerwacie „Krwawe Doły”.
O uznaniu obszaru za rezerwat przyrody decyduje regionalny dyrektor ochrony
środowiska, określając m.in. szczególne cele ochrony oraz zakazy właściwe dla danego
rezerwatu.
POSTULOWANE
POWIĘKSZENIE
KRAJOBRAZOWEGO I JEGO OTULINY.
WSZYDZKIEGO
PARKU
Powiększenie Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego zaproponowano w projekcie „Planu
ochrony WPK” (1997-1999), ale zagadnienie to nie zostało uwzględnione w Rozporządzeniu
Wojewody Pomorskiego nr 6/2001 z dnia 07.08.2001 r. o zatwierdzeniu planu ochrony.
Powiększenia WPK nie uwzględnia także „Plan zagospodarowania przestrzennego
województwa pomorskiego” (2009).
W projekcie „Planu...” (1997-1999) zaproponowano zmianę przebiegu granic WPK przez
jego powiększenie w części północno-wschodniej i wschodniej - w całości na terenie gminy
Kościerzyna, ze względu na bardzo duże walory przyrodnicze, wyższe od przeważającej
części obszaru aktualnie chronionego. Występują tu m. in. projektowane rezerwaty przyrody
i projektowane użytki ekologiczne. Bardzo duże są walory florystyczne - bogactwo gatunków
150
i stanowisk bardzo rzadkich taksonów. Małe jest zainwestowanie rekreacyjne i osadnicze, co
sprzyja utrzymaniu seminaturalnych walorów krajobrazowych.
Obszar proponowany do włączenia do Parku obejmuje tereny aktualnej jego otuliny,
z wyjątkiem fragmentu położonego wokół jeziora Płocice. Nowa granica Parku powinna
przebiegać dotychczasową granicą otuliny, a w otoczeniu jeziora Płocice śródleśną
i śródpolną drogą gruntową.
Korekta przebiegu granicy WPK spowodowałaby konieczność korekty przebiegu granicy
jego otuliny w jej północno-wschodniej części, gdzie powinna objąć tereny położone na
południe od jez. Osuszyno i na południowy-zachód od szosy łączącej Wierzysko, Sarnowy,
Stawiska i Nową Kiszewę. Granicę otuliny należy wyznaczyć gruntowymi drogami leśnymi
na południe od jez. Osuszyno i wymienioną szosą.
Pomimo braku działań w kierunku powiększenia WPK i jego otuliny jest to zagadnienie
ciągle aktualne, a jego zrealizowanie, zgodnie z Ustawą o ochronie przyrody, wymaga
uzgodnienia z samorządem gminy Kościerzyna.
Ochrona przyrody, w szczególności w postaci parków krajobrazowych i obszarów
chronionego krajobrazu, stwarza szanse rozwojowe gmin w zakresie turystyki
i rekreacji, wysokiego poziomu ekologicznych warunków życia ludzi (atrakcyjność
osiedleńcza), produkcji zdrowej żywności, ekologizacji gospodarki leśnej i pozyskiwania
preferencyjnych kredytów na cele proekologiczne.
PLANOWANE POWIĘKSZENIE OBSZARU CHRONIONEGO KRAJOBRAZU
BORÓW TUCHOLSKICH ORAZ PRZYWIDZKIEGO OBSZARU CHRONIONEGO
KRAJOBRAZU.
Działania te obejmują południowo-wschodnią i północno-zachodnią część gminy
Kościerzyna. Planowany OChK Borów Tucholskich Wschodnich został wskazany w „Planie
zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego” (2009), natomiast
postulowanego powiększenia Przywidzkiego OChK (wg Kostarczyk, Przewoźniak, 2002)
ww. „Plan…” nie uwzględnia. Obszar chronionego krajobrazu może zostać ustanowiony
na drodze uchwały sejmiku województwa.
W Obszarach Choronionego Krajobrazu (Wg UCHWAŁY NR 1161/XLVII/10 SEJMIKU
WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO z dnia 28 kwietnia 2010 roku w sprawie obszarów
chronionego krajobrazu w województwie pomorskim) należy przede wszystkim:
 ochraniać zieleń wiejską oraz kształtować zróżnicowany krajobraz rolniczy przez ochronę
istniejących oraz formowanie nowych zadrzewień śródpolnych i przydrożnych;
 tworzyć strefy buforowe wokół zbiorników wodnych w postaci pasów zadrzewień
i zakrzewień oraz trwałych użytków zielonych, celem ograniczenia spływu substancji
biogennych i zwiększenia bioróżnorodności biologicznej;
 ograniczyć intensywność zagospodarowania stref przybrzeżnych, zwłaszcza na skarpach
rzecznych i jeziornych, w celu zachowania ciągów krajobrazowych oraz ochrony samych
skarp przed ruchami masowymi ziemi;
W obszarach chronionego krajobrazu postuluje się zachowanie i ochronę zadrzewień
śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych oraz zabrania się lokalizowania obiektów
wodnych, z wyjątkiem: urządzeń wodnych, obiektów służących prowadzeniu racjonalnej
gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej oraz obszarów znajdujących się w zasięgu
wyznaczonych w kierunkach studium terenów zwartej zabudowy wsi.
PLANOWANY ZESPÓŁ PRZYRODNICZO – KRAJOBRAZOWY PÓŁNOCNY.
151
Zespół znajduje się w południowej części gminy Kościerzyna oraz w gminach sąsiednich:
Kasin i Dziemiany. Planowany ZPK „Północny” miałby obejmować półwysep Kozłowiec
i rejon osady Plęsy, półwysep Zabrody, nieleśną część wyspy Wielki Ostrów; oraz przyległe
akweny jez. Wdzydze. Utworzenie ww. zespołu przyrodniczo-krajobrazowego zostało
uwzględnione w Rozporządzeniu Wojewody Pomorskiego nr 6/2001 z dnia 07.08.2001 r.
w sprawie ustanowienia „Planu ochrony WPK”. Zespół przyrodniczo-krajobrazowy może
ustanowić w ramach własnych kompetencji Rada Gminy.
PLANOWANE UŻYTKI EKOLOGICZNE.
Na obszarze gminy Kościerzyna znajdują się obszary, które proponuje się do objęcia ochroną
w postaci użytków ekologicznych (wg „Planu ochrony Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego”
zatwierdzonego Rozporządzeniem Nr 6/2001 Wojewody Pomorskiego, „Planu ochrony
Kaszubskiego Parku Krajobrazowego”, 1998 oraz „Inwentaryzacji przyrodniczej gminy
Kościerzyna”, 1997). Należą do nich m.in.
Tabela 43. Planowane użytki ekologiczne.
l.p. Nazwa użytku
pow.
lokalizacja
(ha)
geodezyjny
1.
Brzegi
jeziora
Stężyckiego
–obręb
2.
Torfowisko
na
południe
od
Zdębrowa i jez.
Stężyckiego
22,1
Skorzewo – przy płn.
granicy
3.
Jezioro Wałachy i
przyległe
torfowiska
13,10
Lizaki
4.
Jeziora Chude i
Ogony i przyległe
torfowiska
31,84
Na granicy obrębów
Rotembark i Juszki
5.
Torfowiska
na
północ od jez.
Drzędno
Torfowiska
na
południe od jez.
Drzędno
Jezioro Wielkie
Oczko
15,22
Sarnowy
8,95
Sarnowy
4,44
Szenajda
8.
Jezioro
Juszek
2,11
Juszki
9.
Jezioro Białe
przyległe
11,34
Szenajda
6.
7.
koło
i
charakterystyka
ochronie podlegać powinny cyple jeziorne
zbudowane z kredy jeziornej ze specyficzną
roślinnością pastwiskową
wychodnie kredy jeziornej porośnięte przez
specyficzne
postaci
zbiorowisk
pastwiskowych
i
łąkowych,
różne
zbiorowiska
torfowiskowe,
w
części
źródliskowej związane z występowaniem
węglanu wapnia w wodzie
Obserwuje się tu typowe i wartościowe
przyrodniczo stadia regeneracji roślinności
torfowiskowej. Na południowo-zachodnim
brzegu jeziora Wałachy znajduje się kompleks
dawnych wyrobisk torfu. Na zachodnim
brzegu jez. Wałachy wykształciło się
wartościowe florystycznie i fitocenotycznie
ubogie torfowisko przejściowe (pow. 1 ha.).
Bardzo licznie występują na nim rzadkie i
zagrożone gatunki.
kompleks jeziorno-bagienny, wraz z Jeziorem
Chudym, sąsiadującym z nim moczarem oraz
otaczającymi łąkami i borami bagiennymi. Na
obszarze projektowanego użytku występują
lęgowiska żurawia Potencjalnym zagrożeniem
jest odwodnienie w wyniku odświeżenia
zarastających rowów melioracyjnych.
dobrze zachowane torfowisko przejściowe
ok.1 km na północny-zachód od Stawisk moczar znajdujący się w oraz stanowisko
strzebli błotnej.
występuje tu interesująca flora naczyniowa
oraz gatunkami charakterystyczne dla jezior
lobeliowych
ok. 1 km na północny-wschód od wsi Juszki
małe jeziorko wraz ze swoimi obrzeżami
stanowi obszar lęgowiskowy żurawia
znajduje się tu bogaty zestaw gatunków
szuwarowych i torfowiskowych, gatunki
152
specyficzne dla namuliskowego brzegu
jeziora oraz kukułka. Zalesione zbocze nad
jeziorem,
odznacza
się
siedliskiem
żyźniejszym niż borowe.
W granicach projektowanego użytku
ekologicznego znajdują się trzy cenne
obszary torfowiskowe:
torfowiska

między jeziorami Małe Kramsko
i Białym, o powierzchni 1,2 ha. - typowy
i dobrze zachowany kompleks młodego
boru bagiennego i mszaru czerwonego z
udziałem gatunków zagrożonych,

na zachodnim brzegu Jez. Białego,
o powierzchni 2,1 ha. - kompleks
zbiorowisk szuwarowych i mszarnych
zlądowionej zatoki jeziora z udziałem
gatunków zagrożonych,

10.
Torfowiska
Szenajdy
koło
14,91
Szenajda
11.
Obrzeża
Strupino
jez.
20,01
Szenajda – południowa
część
12.
Jezioro Rzęczyce i
przyległe
torfowiska
36,89
Juszki i Wąglikowice
13.
Sikorska Huta
2,1
Skorzewo
14.
Rynna jez. Jelenie
49,00
Wdzydze
na północnym brzegu jez. Białego,
o powierzchni 4 ha. - zlądowiona zatoka
jeziora z bardzo cennymi zbiorowiskami,
licznymi rzadkimi i zagrożonymi
gatunkami flory, w tym chronionymi oraz
mchami.
Zagrożeniem jest potencjalna inwazja trzciny
po zaniechaniu koszenia. Niezbędne jest
przywrócenie umiarkowanego koszenia; oraz
szczegółowe określenie
jego sposobu
i intensywności w planie ochrony.
Odznacza się bogatym zestawem gatunków
torfowiskowych i łąkowych. Na dnie
zlądowionego jeziora występują dobrze
wykształcone i zachowane zbiorowiska
roślinne,
Występują
tu
gatunki
szuwarowe,
namuliskowe i inne związane z obrzeżem
jeziora oraz torfowiskowymi fragmentami.
Wśród nich występuje m.in. jedyne dla WPK
stanowisko przetacznika długolistnego oraz
pięciornika norweskiego
obszar obejmujący kompleks niewielkich
jeziorek eutroficznych o zaawansowanym
procesie lądowienia z udziałem bogatej
i zróżnicowanej roślinności szuwarowej,
roślinności torfowiska przejściowego oraz
roślinności wodnej,
w tym gatunków
chronionych.
niewielkie,
torfowisko
przejściowe.
Torfowisko było w przeszłości intensywnie
eksploatowane, czego pozostałością są dwa
wyrobiska, w znacznej części o otwartym
lustrze wody. Rosną tam interesujące gatunki
roślin m.in. rosiczka okrągłolistna, turzyca
bagienna, bagnica torfowa, grążel żółty,
modrzewnica zwyczajna, które przeważnie
tworzą obfite populacje.
brzeg południowy jeziora Jelenie oraz rynna
cieku uchodzącego do wschodniego krańca
tego jeziora od szosy cechują się bogactwem
gatunków
torfowiskowych
olsowych,
153
15.
Jeziora
Niedźwiadek
Jeziorko
25,76
Wdzydze
i
szuwarowych oraz typowych dla zalesionych
skarp nadjeziornych. Dodatkowo, w rynnie
występuje liczna grupa gatunków rzadkich w
WPK, jak śledziennica skrętolistna, kukułka
plamista i kukułka szerokolistna, konietlica
łąkowa, leśnych jak pajęcznica gałęzista oraz
ciepłolubnych, jak bodziszek czerwony.
Charakteryzuje się interesującą florą wodną, z
bogatą populacją grążela żółtego oraz
nadbrzeżną, w tym szuwarową oraz
torfowiskową. Jezioro Jeziorko z przyległymi
torfowiskami i łąkami odznaczają się bogatą
florą wodną oraz szuwarową i ziołoroślową.
zespól dwóch jezior eutroficznych z dobrze
zachowanymi zbiorowiskami szuwarowymi
i torfowiskami przejściowymi. Stanowisko
szeregu rzadkich gatunków roślin
16.
Jezioro Kramsko
Małe
24,31
Wąglikowice
17.
Jezioro
Głęboczko
6,86
Juszki
18.
Torfowisko
Olpucha
koło
1,57
Wdzydze
śródleśne torfowisko, nieopodal szosy i torów
kolejowych w pobliżu wiaduktu przy
Olpuchu, stanowi siedlisko dla wielu
gatunków torfowiskowych.
19.
Torfowiska
wschód od
Gołuń
na
jez.
6,99
Wdzydze
20.
Jezioro
Oczko
Małe
1,57
Szenajda
na terenie śródleśnych torfowisk, położonych
na północ od jeziora Chądzie (po drugiej
stronie szosy) stwierdzono występowanie
ciekawych
gatunków
torfowiskowych.
W południowej
części
projektowanego
użytku, między jeziorami Chądzie i Kotel
znajduje się torfowisko przejściowe, o
powierzchni 1,7 ha. Występują tu chronione
gatunki.
Charakterystyczna
jest
tutaj
zaawansowana regeneracja roślinności w
dawnych wyrobiskach, która przebiega dzięki
zastopowaniu
dawnego
odwodnienia
torfowiska. Znajdujące się tu śródleśne
jeziorko jest lęgowiskiem żurawia.
jezioro lobeliowe z liczną populacją stroiczki
wodnej. Miejsce występowania szeregu
rzadkich w regionie i w Polsce gatunków
roślin.
21.
Ostrów nad jez.
Zagnanie
18,98
Wielki Podleś – przy
granicy obrębu Sarnowy
22.
Rynna
Półwyspie
Zabrody
na
11,35
Wdzydze
obejmuje rynnę z zalesionymi zboczami
(drzewostan bukowy) i ugorami oraz
brzegiem jeziora na półwyspie Zabrody.
Stwierdzono tu obecność gatunków żyznych
lasów liściastych, rzadkich we florze WPK
oraz typowych dla stromych skarp brzegu
jeziora
23.
Rynna
torfowiskami
z
10,86
Wdzydze
Forma rynnowa ciągnąca się na południe od
jeziora Gołuń z trzema śródleśnymi
jezioro lobeliowe z okresowo zalewanym
piaszczysto –żwirowym brzegiem, występują
liczne populacje rzadkich regionalnie
gatunków roślin, np. jaskra leżącego
i tysiącznika pospolitego.
dobrze zachowane płaty łęgu wiązowego
i olsu porzeczkowego. Mineralna wyspa na
jeziorze z ruinami cmentarza ewangelickiego.
154
oligotroficznymi torfowiskami, jeziorkami
dystroficznymi oraz kwaśnymi mszarami
w jej dnie. Występuje tu bogata flora
torfowiskowa, z udziałem gatunków
chronionych oraz innych rzadkich gatunków.
Wszystkie torfowiska odznaczają się
naturalnym charakterem, a w przypadku
dawniejszej rozproszonej eksploatacji –
intensywną regeneracją dzięki zachowaniu
naturalnych warunków wodnych.
Występujące w centralnej części użytku
jeziorko z pływającymi wyspami, ok. 1 km na
południowy-wschód od Zabrodów stanowi
lęgowisko żurawia
oligotroficznymi
na
Półwyspie
Zabrody
24.
25.
Jezioro
Dobrogoszcz
Torfowiska
na
południe od jez.
Gołuń
52,80
Na granicy obrębów:
Dobrogoszcz,
Nowy
Klincz i Kościerska
Huta.
1,01
Wdzydze
26.
Dąbrówka
11,78
Kłobuczyno
przy
granicy obrębu Puc
27.
Skorzewo
4,29
Grzybowo i Skorzewo
28.
Obrzeża
Chądzie
8,03
Wdzydze
29.
Wieprznica
20,14
Częstkowo
jeziora
jezioro lobeliowe gdzie występują gatunki
właściwe dla tego typu zbiorników wodnych,
a rzadkie na Pomorzu i w Polsce, takie jak:
poryblin jeziorny, lobelia jeziorna i brzeżyca
jednokwiatowa. Jezioro od południa otoczone
jest wąskim pasem olsu oraz dosyć silnie
zniekształconym lasem dębowo –bukowym.
Od północy oraz wschodu i zachodu jezioro
otacza wąski pas łąk.
Projektowany użytek charakteryzuje się
bogatą florą torfowiskową, z udziałem
rzadkich gatunków. We florze duży jest udział
gatunków chronionych. Torfowisko odznacza
się naturalnym charakterem.
rozległy kompleks potorfii i grobli porośnięty
brzeziną
bagienną
oraz
roślinnością
przejściowotorfowiskową
Stanowisko
chronionych i rzadkich gatunków roślin, np.
rosiczki okrągłolistnej i bagna zwyczajnego.
Na granicy z mineralnymi pobrzeżami
rozwijają się zarośla wierzbowe. Torfowisko
otoczone jest polarni oraz częściowo lasami
bukowymi i porolnymi nasadzeniami sosny,
brzozy i dębu.
śródleśne torfowisko nosi ślady osuszania
i eksploatacji torfu, lecz w chwili obecnej jest
dosyć dobrze uwodnione, a roślinność
zregenerowana. Powierzchniowo dominują
tam zbiorowiska przejściowotorfowiskowe
a na obrzeżach - bór bagienny. Licznie
występują na torfowisku gatunki chronione
i rzadkie
porasta je bogata flora torfowiskowa,
szuwarowa oraz leśna, z wieloma cennymi
gatunkami. Interesująca jest obecność wielu
gatunków wierzb i ich mieszańców.
kompleks łąkowo-torfowiskowy w dolinie
rzeki Rokownicy, w jej odcinku ujściowym
do
N
części
jez.
Wieprznickiego.
W południowej części obiektu dominują
zbiorowiska niskotorfowiskowe oraz szuwary
turzycowe, w północnej -zbiorowiska łąkowe.
Na terenie obiektu występują. bardzo liczne
i często w obfitych populacjach chronione
i rzadkie
gatunki
roślin.
Torfowisko
155
30.
Garczyn
31.
Jezioro
Moczadło
32.
Jezioro Czarne
33.
Torfowiska
Szarlocie
Duże
w
4,35
Wieprznica
8,97
Korne
8,18
Łubiana
4,24
Sycowa Huta
i częściowo łąki, zwłaszcza w pobliżu
wysięków są dosyć dobrze uwodnione,
przesuszone fragmenty łąk (w północnej
części
obiektu)
wymagają
większego
uwodnienia przez zahamowanie odpływu
poprzez rowy melioracyjne.
kompleks
zbiorowisk
łąkowych
oraz
przejściowoi
niskotorfowiskowych
położonych w dolinie Rokownicy. Dużym
walorem
omawianego
obiektu
jest
występowanie licznych populacji gatunków
chronionych i rzadkich oraz zachowanie
interesujących zbiorowisk i gatunków roślin
wymaga
utrzymania
dostatecznego
uwodnienia złoża torfowego.
torfowisko przejściowe ze zbiornikiem
dystroficznym zarastającym płem torfowym.
Miejsce występowania szeregu chronionych
i rzadkich gatunków roślin
jezioro dystroficzne otoczone torfowiskiem
przejściowym,
zarastającym
sosną.
Stanowisko licznych gatunków chronionych
i rzadkich w regionie
dwa torfowiska przejściowe z rzadka
zarastające sosną. Miejsce występowania
szeregu chronionych i regionalnie rzadkich
gatunków roślin.
Użytki ekologiczne może ustanowić wojewoda lub w ramach własnych kompetencji
Rada Gminy. Użytki ekologiczne uwzględnia się w miejscowym planie zagospodarowania
przestrzennego oraz uwidacznia w ewidencji gruntów.
PLANOWANE POMNIKI PRZYRODY
Wg „Inwentaryzacji przyrodniczej gminy Kościerzyna” (1997) na jej terenie występują
drzewa oraz grupy drzew, predysponowane do objęcia ochroną w postaci pomników
przyrody. Z uwagi na to, że ww. inwentaryzacja obszaru gminy wykonana była stosunkowo
dawno, w celu wytypowania wartościowych okazów drzew, postuluje się wykonanie
szczegółowej inwentaryzacji dendrologicznej obszaru, a następnie ustanowienie jako pomniki
przyrody obiektów kwalifikujących się do ochrony prawnej.
4.7.4 Środowisko przyrodnicze osnowy ekologicznej.
Wszystkie elementy osnowy ekologicznej na obszarze gminy Kościerzyna wymagają ochrony
w sensie terytorialnym oraz działań pielęgnacyjnych (podtrzymanie aktualnego stanu),
restytucyjnych (przywracanie naturalnego stanu struktur przyrodniczych) i rewaloryzacyjnych
(wzrost bioróżnorodności, zmiana funkcji). Osnowa ekologiczna może być wzmocniona
przez poprawę ciągłości przestrzennej (wprowadzenie nowych elementów i eliminacja barier
antropogenicznych) oraz przez wzbogacenie bioróżnorodności.
W celu wzmocnienia ciągłości przestrzennej i wzbogacenia różnorodności osnowy
ekologicznej obszaru gminy Kościerzyna wskazane są:
 wzmocnienie struktury płatów i korytarzy ekologicznych przez dolesienia, zadrzewienia
i zakrzaczenia itp., głównie zboczy form dolinnych i najsłabszych gruntów rolnych;
156
 wzmocnienie i wprowadzenie obudowy biologicznej cieków przez zadrzewienia
i zakrzaczenia, co ma na celu kształtowanie korzystnych warunków do wypełniania
funkcji hydrosanitarnej, ekologicznej i krajobrazowej;
 ograniczenie barier antropogenicznych w systemie osnowy ekologicznej – stanowią je
przede wszystkim obiekty osadnicze i infrastrukturowe „przegradzające" korytarze
ekologiczne i zaburzające przez to ciągłość przestrzenną systemu (możliwe jest np.
skonstruowanie przepustów pod ciągami komunikacyjnymi i być może likwidacja
niektórych obiektów kubaturowych); jako podstawową zasadę należy przyjąć nie
tworzenie nowych barier i nieintensyfikowanie istniejących;
 rekultywacja w kierunku leśnym lub fitomelioracyjnym terenów zdewastowanych
(wyrobiska i dawne wysypisko odpadów).
Zachowanie i wzmocnienie osnowy ekologicznej stanowi podstawę racjonalnego
wykorzystania potencjału środowiska i kształtowania równowagi ekologicznej obszaru
gminy.
Południowa część gminy Kościerzyna położona jest w zasięgu Rezerwatu Biosfery „Bory
Tucholskie”. Gmina Kościerzyna
położona jest w strefie buforowej (w zasięgu
Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego) i strefie tranzytowej.
Ustanowienie rezerwatu biosfery zobowiązuje do wzmożonego, efektywnego wdrażania
rozwoju zrównoważonego w gminie, co dotyczy także zagospodarowania
przestrzennego. Powinno ono harmonizować różne przejawy aktywności człowieka
z dziedzictwem przyrodniczym i krajobrazowym.
Zakazuje się wycinki oznaczonych na rysunku studium szpalerów drzew przydrożnych
(również pojedynczych drzew z tych szpalerów) z uwagi na ich duże walory krajobrazowe,
dopuszcza się jedynie cięcia uzasadnione szczególnymi powodami (stan drzewa,
bezpieczeństwo drogowe), zgodnie z procedurami obowiązujących przepisów prawa.
157
4.7.5 Obszary wskazane do wzmocnienia spójności ekologicznej
W kierunkach studium wyznaczono następujące obszary wskazane do wzmocnienia spójności
ekologicznej:
1. Obszary ciągów ekologicznych narażane na nadmierną ekspansję zabudowy wsi
i użytkowania rekreacyjnego - wykształcone w celu wzmocnienia struktury korytarzy
i płatów ekologicznych poprzez zadrzewienia i zakrzaczenia kształtując w ten sposób
korzystne warunki do wypełniania funkcji hydrosanitarnej, ekologicznej i krajobrazowej.
Wyznaczone obszary są naturalną barierą dla rozlewającej się zabudowy, a na ich terenie nie
dopuszcza się lokalizacji zabudowy kubaturowej. Należy stworzyć korzystne warunki dla
rozwoju fauny i flory.
4.7.6 Zasady ochrony zasobów środowiska.
w zakresie ochrony biosfery i krajobrazu:
 rewaloryzacja i realna ochrona środowiska przyrodniczego Wdzydzkiego Parku
Krajobrazowego;
 realna ochrona środowiska przyrodniczego obszarów chronionego krajobrazu;
 zachowanie pełnej reprezentacji typów ekosystemów - pozostawić wszystkie naturalne
struktury przyrodnicze, w tym ustawowo chronione zadrzewienia i zakrzewienia, oczka,
bagna, torfowiska itp.;
 ustanowienie nowych form ochrony przyrody (projektowane rezerwaty przyrody, użytki
ekologiczne i pomniki przyrody);
 ochrona występujących na terenie opracowania pomników przyrody – zgodnie
z wymaganą wokół nich strefą ochronną o promieniu 15 m;
 zachowanie zadrzewień, zieleńców i skupień roślinności wysokiej;
 wprowadzenie zalesień na grunty słabej jakości, rolniczo nieprzydatne – nieprzeznaczone
na inne cele, w szczególności w obszarach i przy granicach korytarzy i płatów
ekologicznych;
 odpowiednie kształtowanie lokalnych korytarzy ekologicznych pomiędzy rozproszonymi
ekosystemami podobnego typu, aby zlikwidować ich izolację przestrzenną;
 wprowadzanie nowych zadrzewień i zakrzewień wzdłuż ciągów komunikacyjnych;
 utrzymanie możliwie wysokiego udziału powierzchni biologicznie czynnej w strukturze
terenów przeznaczonych pod zainwestowanie;
 utrzymanie lasów ochronnych oraz wsparcie procesu tworzenia kolejnych lasów
ochronnych w gospodarce leśnej,
 na terenach planowanych farm wiatrowych zaleca się rozmieszczanie turbin, na
skoncentrowanej, możliwie niewielkiej powierzchni, zaleca się wprowadzanie stonowanej
kolorystyki turbin.
w zakresie gospodarki odpadami:
 wdrożenie systemu selektywnej zbiórki odpadów;
 rekultywacja dawnych, nielegalnych składowisk odpadów i bieżąca rekultywacja
składowiska gminnego;
w zakresie ochrony wód powierzchniowych i podziemnych:
 konsekwentna realizacja kanalizacji sanitarnej w gminie, zmierzająca do objęcia nią
wszystkich wsi o zwartej zabudowie i zespołów zainwestowania rekreacyjnego;
 porządkowanie składowisk nawozów naturalnych w gospodarstwach rolnych
(zabezpieczenie przed przenikaniem wód odciekowych do gruntu i wód
158






powierzchniowych);
wszelkie ewentualne inwestycje nie powinny pogorszyć stanu technicznoeksploatacyjnego urządzeń melioracji wodnych szczegółowych w tym rowów otwartych
i drenowań;
zachowanie na możliwie dużej powierzchni naturalnej obudowy biologicznej rowów
odwadniających i tworzenie wzdłuż nich stref buforowych, w celu redukcji
powierzchniowego spływu zanieczyszczeń;
zapewnienie należytej ochrony przed przedostawaniem się zanieczyszczonych wód
opadowych z terenów zabudowanych, komunikacyjnych, oraz terenów utwardzonych
poprzez podczyszczanie (separację zanieczyszczeń) i unikanie zrzutów wód opadowych
bezpośrednio do jezior i rowów bezpośrednio uchodzących do nich;
zachowanie lokalnych mokradeł na dnach dolin (zakaz osuszania i zasypywania);
tworzenie warunków do zwiększenia retencji powierzchniowej wód ;
na odcinkach cieków, poza zwartą zabudową, pozwolić na spontaniczne kształtowanie się
koryta;
w zakresie ochrony powietrza:
 gazyfikacja przewodowa gminy i wdrażanie niskoemisyjnych i nieemisyjnych źródeł
ciepła;
 ograniczenie emisji substancji do atmosfery przez zakłady szczególnie uciążliwe dla
środowiska,
 w terenach zabudowy usługowej i produkcyjnej zalecane wprowadzanie
wielowarstwowej zieleni o funkcji izolacyjnej, jako naturalnej bariery dla przedostawania
się pyłów i zanieczyszczeń z terenów produkcyjnych,
 wyznaczenie obszarów preferowanych do rozwijania infrastruktury energetycznej opartej
na źródłach odnawialnych,
w



zakresie ochrony litosfery i gleb:
rekultywacja wyrobisk poeksploatacyjnych;
rekultywacja terenów przerobu kruszywa (po zakończeniu działalności);
zachowanie istniejącej pokrywy roślinnej i jej wzmacnianie poprzez zadrzewienia,
zakrzewienia i trwałe zadarnienia na obszarach zagrożonych ruchami masowymi i erozją
wodną w strefach wysokich spadków > 10 % ;
 wprowadzenie możliwie małej intensywności zabudowy terenu na terenach o wysokich
spadkach >10% w przypadku ich przeznaczenia pod zabudowę;
 ograniczenie przeznaczania gleb wysokiej jakości na cele nie związane z rolnictwem preferowanie rozwoju terenów zabudowanych na obszarach występowania gleb słabszej
jakości;
 zakaz lokalizacji zabudowy na glebach pochodzenia organicznego.
Za zdecydowane priorytety w gminie Kościerzyna należy uznać:
 rekultywację terenów powyrobiskowych;
 rekultywację nielegalnych składowisk odpadów i wprowadzenie zgodnej z wymogami
ochrony środowiska gospodarki odpadami stałymi;
 rozwój systemów odprowadzania i oczyszczania ścieków;
 ochronę walorów Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego.
159
4.7.7 Kształtowanie ekologicznych warunków życia.
Jednym z głównych celów współczesnego planowania przestrzennego jest kształtowanie
korzystnych, ekologicznych warunków życia ludzi. Ekologiczne warunki życia ludzi
w strukturach osadniczych zdeterminowane są przez:
 stan czystości środowiska (warunki aerosanitarne i akustyczne, czystość wody,
promieniowanie elektromagnetyczne, drgania podłoża, stan powierzchni ziemi);
 powierzchnię i jakość terenów aktywnych biologicznie, w tym terenów rekreacyjnych;
 warunki bioklimatyczne;
 jakość wody pitnej i produktów spożywczych uzyskiwanych w jednostce osadniczej
i w jej otoczeniu (w strefie żywnościowej miasta);
 przyrodnicze zjawiska katastroficzne, przede wszystkim powodzie;
 potencjał percepcyjny środowiska przyrodniczego, a zwłaszcza jego walory krajobrazowe.
W ramach kształtowania ekologicznych warunków życia ludzi na obszarze gminy
Kościerzyna należy:
 uzyskać pożądany stan czystości środowiska w zakresie jego abiotycznych składowych
(atmosfera, hydrosfera, litosfera) ;
 ukształtować pożądany system osnowy ekologicznej, w tym terenów rekreacyjnych;
 stymulować kształtowanie się korzystnych warunków bioklimatycznych;
 poprawić jakość wody pitnej i produktów spożywczych;
 zabezpieczyć ludzi przed przyrodniczymi zjawiskami katastroficznymi;
 zwiększyć potencjał percepcyjno-behawioralny środowiska przyrodniczego.
Na obszarze gminy Kościerzyna występuje kilka typów terenów o odmiennych,
dominujących funkcjach, różniących się stanem antropopresji, w tym aktualnym
zainwestowaniem. Dla terenów tych określono kierunki rewaloryzacji środowiska
i ekologicznych warunków życia ludzi.
Tereny zabudowy mieszkaniowej i mieszkaniowo - usługowej– (tereny oznaczone na
planszy docelowa struktura przestrzenna jako: MN, MU) :
 rekultywacja i rewaloryzacja terenów zdewastowanych mechanicznie (klepiska, dojazdy
do garaży, dzikie parkingi itp.) przez ich docelowe zagospodarowanie, w tym
wprowadzenie zieleni;
 ukształtowanie zielonych połączeń z wewnętrznymi i zewnętrznymi przyrodniczymi
terenami rekreacyjnymi;
 wzrost bioróżnorodności terenów zielonych przez wprowadzenie biogrup
wielowarstwowej roślinności.
Tereny skupisk zainwestowania rekreacyjnego– (tereny oznaczone na planszy docelowa
struktura przestrzenna jako ZR) :
 podjęcie działań rewaloryzacyjnych środowiska przyrodniczego;
 ograniczenie rozwoju indywidualnego zainwestowania rekreacyjnego (intensyfikacja tego
typu zainwestowania spowoduje dalsze pogorszenie walorów przyrodniczych);
 wyposażenie w infrastrukturę techniczną ochrony środowiska;
 wyposażenie w elementy zainwestowania rekreacyjnego tzw. małej architektury.
Tereny produkcyjne, produkcyjno – usługowe i usługowe w tym tereny eksploatacji
kruszywa i ich bezpośrednie otoczenie – (tereny oznaczone na planszy docelowa struktura
przestrzenna jako: UP, P) :
160
 utworzenie buforowych pasów wielowarstwowej zieleni o funkcjach aerosanitarnej,
akustycznej i krajobrazowej;
 ograniczenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery przez zmiany technologii lub instalację
urządzeń redukcyjnych;
 podczyszczanie wód opadowych przed ich skierowaniem do odbiorników;
 neutralizacja ścieków komunalnych i produkcyjnych.
Strefy uciążliwego oddziaływania komunikacji samochodowej i kolejowej (na odcinkach
przebiegu przez tereny zwartej zabudowy):
 ograniczenie uciążliwości akustycznej i aerosanitarnej komunikacji samochodowej
i kolejowej przez zastosowanie technicznych ekranów akustycznych lub wprowadzenie
w miarę istnienia rezerw terenowych pasów wielowarstwowej zieleni izolacyjnej;
 zwiększenie płynności ruchu pojazdów samochodowych i modernizacja nawierzchni
dróg;
 uzupełnienie i wprowadzenie nasadzeń drzew odpornych na komunikacyjne
zanieczyszczenia gazowe i pyłowe;
 zagospodarowanie wolnych terenów (nieużytków) wielowarstwową zielenią;
 podczyszczanie wód opadowych przed ich skierowaniem do odbiorników.
Ze względów ekologicznych celowe jest całkowite zaprzestanie lokalizacji
zainwestowania kubaturowego w lasach oraz zaprzestanie przekształcania obiektów o
dotychczasowej funkcji gospodarki leśnej w obiekty mieszkalne, rekreacyjne itp.
4.7.8 Obszary rekreacyjne.
Obszary rekreacyjne obejmują tereny zainwestowane i przeznaczone do zainwestowania oraz
przyrodnicze otoczenie tego zainwestowania, stanowiące rejony silnej penetracji turystów.
Wszelkie zainwestowanie rekreacyjne - kubaturowe powinno być lokalizowane na terenach
o umiarkowanych spadkach (wartość progową stanowi 100), w pobliżu brzegów jezior
o dobrej dostępności (nie bliżej niż 100 m od brzegu) oraz powinno spełniać kryteria
neutralności krajobrazowej i normy w zakresie infrastruktury technicznej ochrony środowiska
(gospodarka wodno-ściekowa, proekologiczne źródła ogrzewania itp.).
Z zagospodarowania rekreacyjnego należy wyłączyć otoczenie wszystkich jezior
bezodpływowych i małych oraz średnich zbiorników o niewielkiej objętości ze względu na
ich zagrożenie wzmożoną eutrofizacją. W rejonach intensywnego zagospodarowania
rekreacyjnego może wystąpić dewaloryzacja zasobów przyrodniczych, które były podstawą
rozwoju funkcji rekreacyjnej – dalsza intensyfikacja zainwestowania spotęgowałaby to
zagrożenie i doprowadziła do nieodwracalnych skutków przyrodniczych. Jak wynika
z doświadczeń, procesy inwestycyjne mogą zachodzić bardzo szybko i wymagają
ograniczenia, zanim zdegradowane zostanie środowisko przyrodnicze i zniszczeniu ulegną
walory rekreacyjne.
Zapisy „Planu ochrony Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego” w zakresie rozwoju turystyki,
dotyczące gminy Kościerzyna:
Za podstawowe działania prowadzące do ukształtowania pożądanej struktury funkcjonalnoprzestrzennej Parku oraz turystyki uznaje się:
161
 ograniczenie charakterystycznych działalności, które powstały w Parku w rezultacie
wykorzystania specyficznych zasobów ale powodują niekorzystne skutki: masowy
skoncentrowany wypoczynek i żywiołowe zagospodarowanie letniskowe,
 powstrzymywanie rozpraszania zainwestowania osadniczego i rekreacyjnego;
 ograniczanie rozprzestrzeniania się zagospodarowania od istniejących skupisk wzdłuż
brzegów jeziora;
 ochrona przed zainwestowaniem odcinków brzegów dotychczas pozbawionych
zagospodarowania;
 aktywność rekreacyjna w poszczególnych częściach Parku ani w żadnym jego
fragmencie nie może naruszać wartościowych elementów przyrodniczych, kulturowych
i krajobrazowych, powodować istotnego obniżenia wartości cennych dla innych
funkcji Parku;
 może być realizowany wypoczynek pobytowy, z preferencją dla form
ogólnodostępnych;
 należy nie zwiększać ilości miejsc w indywidualnych domach letniskowych przy
koniecznej przebudowie ich skupisk i pojedynczych obiektów.
4.8
Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr
kultury współczesnej.
Gmina Kościerzyna nie sporządziła dotychczas Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami ,
choć jego obowiązek wynika z przepisów prawa, tj. Art. 87 Ustawy z dnia 23 lipca 2003r.
o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 03.162.1568, z późn. zm.); cyt.: „Zarząd
województwa, powiatu lub wójt (burmistrz, prezydent miasta) sporządza na okres 4 lat
odpowiednio wojewódzki, powiatowy lub gminny program opieki nad zabytkami.” Natomiast
zgodnie z art. 19 ust 2 „W przypadku gdy gmina posiada gminny program opieki nad
zabytkami, ustalenia tego programu uwzględnia się w studium i planie”. W związku
z brakiem takiego programu dla gminy Kościerzyna ustalenia w zakresie opieki nad
zabytkami przedstawiono w niniejszym rozdziale z podziałem na grupy obiektów i obszarów
podlegających ochronie.
W zakresie ochrony krajobrazu kulturowego gminy obowiązują generalne zasady przy
lokalizowaniu nowej zabudowy i nowych sposobów zagospodarowania terenu:
 należy kontynuować historyczne zasady kształtowania krajobrazu kulturowego miejsca,
 obowiązuje kontynuacja regionalnych i lokalnych tradycji budowlanych,
 obowiązuje maksymalne ograniczenie ewentualnego negatywnego oddziaływania na
krajobraz form przestrzennych niezbędnych dla rozwoju, a obcych kulturowo przy
zastosowaniu wszelkich możliwych środków łagodzących.
4.8.1 Obiekty i obszary wpisane do rejestru zabytków.
Obszary i obiekty objęte ochroną prawną na podstawie przepisów
wyszczególniono w rozdziale 2.9.2 oraz 2.9.3 uwarunkowań elaboratu studium.
odrębnych
Dla wszystkich obiektów i zespołów zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków
wszystkie działania w obrębie obiektów / obszarów wymagają zgody Pomorskiego
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Przy wprowadzaniu nowego zainwestowania
w bezpośrednim sąsiedztwie obiektów i obszarów chronionych prawem należy również
zapewnić jedność kompozycyjną i funkcjonalną.
162
Dla obiektów zamieszczonych w Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków oraz Gminnej
Ewidencji Zabytków należy:
 ochraniać i zachować historyczne cechy budynków i obiektów takie jak: bryła, forma
architektoniczna, kształt dachu, pokrycie dachu, kąt nachylenia głównych połaci,
dyspozycja ścian (rozmieszczenie otworów okiennych i drzwiowych, podziały
architektoniczne elewacji), detal architektoniczny (w tym kształt, wielkość okien,
podziały stolarki okiennej i drzwiowej, obramienia otworów itp.), kolorystykę,
 wszelkie działania w obrębie elementów chronionych prowadzić w zakresie uzgodnionym
z właściwym konserwatorem zabytków;
 dopuścić wymianę technicznie zużytych elementów budynku (okien, drzwi itd.)
w zakresie uzgodnionym z właściwym konserwatorem zabytków.
Rozbiórka obiektów o walorach historyczno - kulturowych możliwa jest tylko w wypadku
zagrożenia zdrowia i mienia ludzi na podstawie ekspertyzy wydanej przez osobę
upoważniona po wykonaniu przedrozbiórkowej dokumentacji architektonicznej inwentaryzacyjnej.
Na terenach objętych ochroną archeologiczną, działalność inwestycyjna powinna być
prowadzona pod nadzorem archeologiczno-konserwatorskim. W strefie dla wszystkich
inwestycji w niej lokalizowanych, obowiązuje zakaz wykonywania jakichkolwiek prac
ziemnych i inwestycyjnych bez zgody Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku,
który określi inwestorowi w wydanym pozwoleniu zakres niezbędnych do wykonania
archeologicznych badań ratowniczych wyprzedzających proces zainwestowania terenu.
Dla stanowisk archeologicznych o własnej formie krajobrazowej (dot. grodzisk, cmentarzysk
kurhanowych) obowiązuje ścisła ochrona i trwałe zachowanie. Na terenach zajmowanych
przez te obiekty, a także w ich bezpośrednim sąsiedztwie tzw. otulinie, wyklucza się
jakiekolwiek inwestycje (np. liniowe), naruszające substancje zabytkową i ekspozycję.
4.8.2 Obiekty i obszary wskazane do objęcia ochroną.
Obiekty i zespoły obiektów o wartościach historyczno – kulturowych postulowane do objęcia
ochroną ze względu na ich wartość historyczną, kompozycyjną i kulturową.
Do obiektów cennych z uwagi na wartość historyczną, kompozycyjną i kulturową i zespołów
takich obiektów zaliczyć można: np. tradycyjne układy zagród wszystkich typów, tradycyjne i specyficzne (np. tzw. „poniatówki”) formy budynków mieszkalnych
w budownictwie powstałym do 1939 r., tradycyjne formy budownictwa gospodarczego,
wszelkie pozostałości tradycyjnych form zagospodarowania wsi i zagród (kapliczki
murowane, krzyże przydrożne, kuźnie, piwnice (ziemianki), piece chlebowe (wolnostojące),
tradycyjne formy ogrodzeń siedlisk (murki i parkany), itp.
Dopuszcza się remonty, rozbudowy, przebudowy, przystosowanie do nowych, współczesnych
wymogów technicznych i funkcjonalnych z jednoczesnym zachowaniem elementów
chronionych.
Miejscowości dla których ustala się strefy ochrony konserwatorskiej zespołów
ruralistycznych ( wg obowiązujących planów miejscowych)
W obowiązujących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego ustalono strefy
ochrony konserwatorskiej zespołów ruralistycznych dla następujących miejscowości:
Czarlina, Częstkowo, Dębogóry, Dobrogoszcz, Juszki, Kaliska Kościerskie, Kłobuczyno,
Korne, Loryniec, Lizaki, Nowa Kiszewa, Niedamowo, Puc, Rybaki, Wdzydze, Wąglikowice,
163
Sarnowy, Skorzewo, Stawiska, Sycowa Huta, Szenajda, Wielki Klincz, Wielki Podleś,
Zielenin-Będominek.
Dla obiektów i obszarów znajdujących się w zasięgu wyznaczonych stref ochrony
konserwatorskiej wszelkie działania inwestycyjne należy uzgodnić z właściwym
konserwatorem zabytków.
W wyznaczonych strefach ochrony konserwatorskiej przedmiotem ochrony są wszystkie
historyczne elementy zainwestowania, w tym: historyczne podziały własnościowe,
historyczny układ komunikacyjny, historyczne układy zagród w niwie siedliskowej,
historyczne i tradycyjne formy zabudowy mieszkalnej i gospodarczej, obiekty małej
architektury, historyczny i tradycyjny sposób zagospodarowania i układ zabudowy
w zagrodach, w tym miejsca i obiekty kultu religijnego, ogrodzenia i nawierzchnie dróg oraz
historyczna zieleń związana z zabudową i układem komunikacyjnym, w tym obsadzenia
graniczne i starodrzew związany z siedliskami.
W strefach ochrony konserwatorskiej zespołów ruralistycznych należy:
 wszelkie zmiany sposobu zagospodarowania, budowę, rozbudowę, odbudowę budynków
uzgadniać z właściwym Konserwatorem Zabytków;
 w obrębach zabudowy zagrodowej zachowywać i kontynuować specyfikę miejscowego
i tradycyjnego budownictwa kaszubskiego oraz skupiać budynki w zespoły zagrodowe zakaz stosowania form architektonicznych spoza obszaru kulturowego regionu Kaszub;
 zachować układ komunikacyjny i historyczny plan wsi;
 zachować strukturę historycznego podziału własności;
 zachować czytelność granic zwartej bądź skupionej zagrodowej zabudowy wiejskiej;
 zachować czytelność zasad kształtowania zespołów zabudowy z wszystkimi jej
komponentami ( m. inn zieleń wysoka, średnia, zbiorniki wodne, pastwiska przydomowe);
 chronić zabytkową zieleń wysoką znajdującą się w obrębie strefy – wszelkie wycięcia
drzew wymagają uzgodnienia z właściwym Konserwatorem Zabytków;
W strefie ochrony konserwatorskiej zakazuje się stosowania zabudowy o gabarytach
dominujących w stosunku do zabudowy historycznej, oraz stosowania dominant
wysokościowych w zabudowie mieszkaniowej.
W wyznaczonych strefach ochrony konserwatorskiej postuluje się usunięcie lub
rekompozycję występujących elementów dysharmonijnych zabudowy.
Powyższe ustalenia odnoszą się do granic stref dla poszczególnych miejscowości zawartych
w obowiązujących planach miejscowych – ich zasięg każdorazowo należy sprawdzać
w obowiązującym planie miejscowym.
Przy opracowywaniu zmian planów miejscowych dopuszcza się korekty zasięgów
przestrzennych stref, w odniesieniu do nowoprojektowanych zespołów zabudowy i funkcji
specjalistycznych; wszelkie zmiany wprowadzać w uzgodnieniu z właściwym konserwatorem
zabytków.
Miejscowości dla których ustala się strefy ochrony ekspozycji zespołów ruralistycznych (wg.
obowiązujących planów miejscowych)
W obowiązujących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego ustalono strefy
ochrony konserwatorskiej zespołów ruralistycznych dla następujących miejscowości:
Czarlina, Dębogóry, Dobrogoszcz, Juszki, Kaliska Kościerskie, Kłobuczyno, Loryniec,
Lizaki, Nowa Kiszewa, Wdzydze, Wąglikowice, Sarnowy, Sycowa Huta, Szenajda, Wielki
Podleś, Zielenin-Bedominek.
Przedmiotem ochrony dla stref ochrony ekspozycji są cenne przedpola widokowe od strony
innych miejscowości oraz nowej zabudowy, a także rozłóg pól, zachowanie ciągów
widokowych i otwarć widokowych z dróg, istniejące dominanty wysokościowe, przeważnie
164
w formie obiektów kultu religijnego, ogrodzenia i historyczne nawierzchnie dróg a także
historyczna zieleń związana z zabudową i układem komunikacyjnym.
W strefach ochrony ekspozycji zespołów ruralistycznych należy:
 kształtować i komponować nową zabudowę w sposób harmonijnie wpisujący się
w istniejącą strukturę miejscowości, nie zakłócający jej panoramy, zachowujący
w panoramach istniejące dominanty wysokościowe;
 kształtować nową zabudowę – jej gabaryty oraz formę w nawiązaniu do proporcji i formy
brył tradycyjnego budownictwa kaszubskiego, również usytuowanie budynku na działce
budowlanej należy projektować w nawiązaniu do charakterystycznego dla danej
miejscowości położenia kalenicy względem drogi;
 mogą być zachowane określone w dotychczasowych planach miejscowych zakazy
zabudowy, wynikające z ochrony ekspozycji cennych zespołów ruralistycznych.
W strefie ochrony ekspozycji zakazuje się stosowania zabudowy o nadmiernych gabarytach
i zabudowy obniżającej estetykę otoczenia. W wyznaczonych strefach ochrony ekspozycji
postuluje się usunięcie lub rekompozycję występujących elementów dysharmonijnych
zabudowy oraz zagospodarowania terenu.
Powyższe ustalenia odnoszą się do granic stref dla poszczególnych miejscowości zawartych
w obowiązujących planach miejscowych – ich zasięg każdorazowo należy sprawdzać
w obowiązującym planie miejscowym.
Przy opracowywaniu zmian planów miejscowych dopuszcza się korekty zasięgów
przestrzennych stref, w odniesieniu do nowoprojektowanych zespołów zabudowy i funkcji
specjalistycznych; wszelkie zmiany wprowadzać w uzgodnieniu z właściwym konserwatorem
zabytków.
Układy przestrzenne i zespoły zabudowy do zachowania ze względu na ich wartość
historyczną, kompozycyjną i kulturową
Cenne układy przestrzenne i zespoły zabudowy postulowane do zachowania zostały
wyznaczone w następujących miejscowościach: Kościerska Huta, Loryniec, Łubiana, Puc
(historyczny park z przestrzeniami otwartymi), Wieprznica, Grzybowski Młyn (zespół
młyna), Kula Młyn (zespół młyna).
W obszarach tych oraz dla obiektów w tych zespołach obowiązuje:
 przedmiotem ochrony jest historyczny układ przestrzenny, z elementami struktury:
historyczną zabudową i historyczną zielenią – starodrzew i elementy zieleni
komponowanej,
 obowiązuje nakaz kontynuowania tradycji miejsca poprzez zachowanie tradycyjnych
zasad kształtowania przestrzeni, architektury i jej otoczenia przyrodniczego;
kontynuowania tradycji budowlanej poprzez utrzymanie (w przypadku modernizacji)
i stosowanie (w przypadku przebudowy i rozbudowy) zasad kształtowania tradycyjnej
bryły i form nawiązujących do form tradycyjnych w regionie,
 przedmiotem ochrony obiektów architektonicznych są: historyczna bryła i kształt dachu,
dyspozycja ścian zewnętrznych, kształt i podziały stolarki okiennej, detal architektoniczny
oraz układ budynków i sposób zagospodarowania terenu
 wszystkie zmiany sposobu zagospodarowania obszaru zespołu: budowa, rozbudowa,
odbudowa budynków, przekształcenia formy i kolorystyki obiektów oraz rewaloryzacja
parku, a także ich bezpośredniego sąsiedztwa, wymagają uzgodnienia z Pomorskim
Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków
 postuluje się promocję obszarów i obiektów w celu zagospodarowania i utrzymania
zgodnego z ich wartością oraz wykorzystania ich w promocji gminy.
 postuluje się rewaloryzacje parków w ich historycznych granicach z zachowaniem
wartościowego starodrzewu zieleni wyznaczającej układ kompozycyjny.
165
Historyczne zespoły folwarczne/ podworskie z założeniem parkowym
Postulowane strefy ochrony konserwatorskiej historycznych zespołów zabudowy wraz
z założeniami parkowymi wyznacza się w następujących miejscowościach:
 Ludwikowo (Częstkowo) – obszar historycznego folwarku;
 Mały Klincz – zespół podworski z reliktami parku podworskiego;
 Niedamowo - zespół dworsko parkowy,
 Puc – zespół folwarku z historycznym parkiem;
 Wielki Klincz - zespół dworsko parkowy,
 Wielki Podleś - zespół dworsko parkowy,
 Zielenin – historyczny obszar folwarku.
W obrębie tych zespołów folwarcznych/podworskich należy:
 wszelkie zmiany sposobu zagospodarowania, budowę, rozbudowę, odbudowę budynków
uzgadniać z właściwym Konserwatorem Zabytków;
 zachować czytelność zasad kształtowania zespołów zabudowy z wszystkimi jej
komponentami (m. inn zieleń wysoka, średnia, zbiorniki wodne);
 chronić zabytkową zieleń wysoką znajdującą się w obrębie strefy – wszelkie wycięcia
drzew wymagają uzgodnienia z właściwym Konserwatorem Zabytków;
W granicach historycznych zespołów postuluje się usunięcie lub rekompozycję
występujących elementów dysharmonijnych zabudowy i zagospodarowania terenu.
Cenne aleje i obsadzenia dróg, parki i cmentarze do zachowania z uwagi na ich wartość
kompozycyjną i środowiskowo – kulturową
Aleje drzew wymagające ochrony i zachowania występują na trasach:
 wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 214 – od północnej granicy obrębu Sarnowy do granicy
z gminą Stara Kiszewa;
 wzdłuż drogi łączącej Wielki Podleś i Wielki Klincz;
 wzdłuż drogi Wielki Klincz – Dębogórzy – Niedamowo do granicy gminy;
 od Wielkiego Klincza do granicy z gminą Nowa Karczma;
 wzdłuż drogi wojewódzkiej 221 od Małego Klincza w kierunku Gdańska do granicy
gminy;
 wzdłuż dróg Mały Klincz – Puc – Dąbrówka oraz Puc –Będominek.
Parki do zachowania występują w miejscowościach: Mały Klincz, Niedamowo, Wielki
Klincz, Wielki Podleś, Puc, Kościerska Huta, Nowy Klincz (Wętwie). Cenne, historyczne
cmentarze (wraz z ich pozostałościami) występują w miejscowościach: Dąbrówka,
Dobrogoszcz, Gostomie, Grzybowski Młyn, Kaliska Kościerskie, Kłobuczyno, Niedamowo,
Nowa Kiszewa, Nowa Wieś Kościerska, Nowy Klincz, Wętwie, Nowy Podleś, Wielki Klincz,
Wielki Podleś, Zielenin. W obrębie tych obszarów obowiązują następujące kierunki działań:
Dla wyznaczonych w kierunkach studium alejach, parkach i cmentarzach należy:
 dla obsadzeń alejowych stosować ścisłą ochronę i zabezpieczenie (poprawienie stanu
zdrowotnego) istniejących drzew;
 dla parków stosować ścisła ochrona istniejącej zieleni i zagospodarowania, sporządzić
plany rekompozycji założeń i ich realizację, prowadzić systematyczne zabiegi
pielęgnacyjne drzewostanu;
 dla cmentarzy uczytelnić i uporządkować teren, zabezpieczyć (poprawić stan zdrowotny)
drzewostanu, ogrodzić i oznakować - jako nekropolia;
Dla obsadzeń alejowych zabrania się likwidacji drzew przy modernizacji dróg zaś dla parków
– stosowania gospodarki leśnej drzewostanem, za wyjątkiem wypadków zagrożenia zdrowia
i mienia ludzi.
166
Niezbędny zasięg kształtowania otoczenia krajobrazowego o wysokich walorach
ekspozycyjnych
Dla miejscowości: Zielenin - Będominek, Niedamowo, Wielki Podleś, Rotembark, Juszki,
Szenajda, Wąglikowice, Loryniec, Kaliska Kościerskie, Wielki Klincz, Wdzydze należy
wyznaczyć obszar kształtowania otoczenia krajobrazowego. Granice strefy kształtowania
otoczenia krajobrazowego miejscowości powinny być wyznaczone w planach miejscowych
(zmiana planów miejscowych) sporządzonych dla obrębów geodezyjnych w zależności od
planowanych funkcji w otoczeniu zwartych jednostek osadniczych.
Dla wyznaczonych w kierunkach studium miejscowości należy:
 dążyć do usunięcia (lub restylizacji i rekompozycji) elementów dysharmonijnych
zagospodarowania;
 opracowywać studia krajobrazowe i analizy ekspozycji przy uwzględnieniu zmian
w zagospodarowaniu, w szczególności spowodowanych wyznaczeniem nowych terenów
inwestycyjnych;
 oprócz wyznaczonych nowych zespołów zabudowy dążyć do ograniczenia
zainwestowania rozproszonego, które może mieć negatywny wpływ na krajobraz
otoczenia wsi.
 należy uczytelnić historyczne podziały rozłogu pól oraz dróg dojazdowych poprzez
wprowadzenie zieleni śródpolnej.
Wsie w obszarze wdzydzkiego parku krajobrazowego (WPK).
Do miejscowości znajdujących się w obszarze WPK należą: Czarlina, Gołuń, Grzybowski
Młyn, Grzybowo (w otulinie), Juszki, Lizaki (w otulinie), Loryniec, Rotembark (cz.
w otulinie), Skoczkowo, Sycowa Huta (w otulinie), Szenajda, Wąglikowice, Wdzydze.
W miejscowościach tych należy:
 stosować ustalenia planu ochrony WPK w stosunku do zasobów środowiska kulturowego
m. inn.:
 zakaz sytuowania budownictwa rekreacyjnego w bezpośrednim otoczeniu wsi; zakaz
przeznaczania nowych terenów pod kompleksy rekreacyjne
 nakaz ograniczenia kierunków przestrzennego rozwoju wsi – dopuszczone zabudowy
wolnych działek we wnętrzu wsi, tworzenie pojedynczych nowych wzdłuż dróg
wylotowych
 stworzenie wolnej od zabudowy strefy buforowej z celu ochrony zabytkowej panoramy
wsi z kierunku północnego i zachodniego, w szczególności wsi Waglikowice,
 na obszarze otuliny należy rewaloryzować istniejące wartościowe układy i struktury
osadnicze oraz prowadzić rekompozycję elementów układów i struktur dysharmonijnych
lub zdekomponowanych,
 kontynuować tradycje budowlane regionu w nowych realizacjach inwestycyjnych,
W obszarze WPK zabrania się stosowania form innych niż kontynuujące tradycję regionu
w realizacyjnych rozwiązaniach planistycznych (ruralistycznych) oraz architektonicznych.
Dla wsi znajdujących się w WPK postuluje się opracowanie zestawu przykładów form
architektonicznych (skala, kształt bryły, detal architektoniczny, materiał, kolorystyka) oraz
sposobów zagospodarowania przestrzennego w skali działki siedliskowej (rozplanowanie,
ogrodzenia, rodzaj zieleni towarzyszącej) opartej na miejscowej tradycji kultury osadniczej.
167
4.9 Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej.
4.9.1 Kierunki rozwoju systemów komunikacji
Polityka transportowa gminy
Polityka transportowa gminy Kościerzyna stanowić będzie kontynuację działań z lat
poprzednich. Celami tej polityki są:
 poprawa sprawności funkcjonowania układu drogowego gminy,
 zapewnienie wysokiego standardu transportu zbiorowego i powstrzymanie spadku
jego udziału w przewozach pasażerskich,
 poprawa bezpieczeństwa użytkowników systemu transportowego,
 poprawa stanu środowiska przez zmniejszenie ujemnego wpływu transportu.
Potrzeby w zakresie rozwoju infrastruktury transportowej gminy wynikać będą przede
wszystkim:
 silnego oddziaływania miasta Kościerzyny jako głównego źródła ruchu, położonego
centralnie w obszarze gminy oraz przekształceń sieci drogowej tego miasta,
 wzrostu ruchu zewnętrznego docelowego do obszarów rekreacyjnie atrakcyjnych,
zwłaszcza Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego w okresie letnim,
 skali rozwoju funkcji mieszkaniowych i gospodarczych,
 wzrostu ruchu tranzytowego na kierunku wschód-zachód i północ-południe,
 rozwoju motoryzacji indywidualnej w gminie.
Nie przewiduje się zmiany głównych kierunków potoków pasażerskich w gminie.
Spodziewany jest tylko wzrost ich wartości związany ze wzrostem zamożności
społeczeństwa, a tym samym jego większą ruchliwością. Podział tych potoków na transport
indywidualny i zbiorowy zależy od konsekwencji we wprowadzaniu w życie zamierzonej
polityki transportowej gminy.
Cele polityki transportowej należy osiągać poprzez następujące działania.
 W zakresie poprawy sprawności funkcjonowania układu drogowego:
 większa hierarchizacja podstawowego układu dróg gminnych z podziałem na drogi
lokalne (klasy L) i dojazdowe (klasy D) oraz przygotowanie programu przebudowy
lub modernizacji tych dróg, stosownie do ich znaczenia w układzie drogowym
 utwardzenie dróg gruntowych (pozaklasowych), stanowiących podstawowy dojazd do
rozproszonej zabudowy mieszkaniowej i gospodarczej
 W zakresie zapewnienia wysokiego standardu transportu zbiorowego:
 podniesienie jakości przewozów autobusowych poprzez modernizację taboru,
dostosowanie rozkładów jazdy do potrzeb pasażerów (badania napełnień pojazdów,
badania ankietowe, integracja rozkładów różnych przewoźników), wprowadzenie
nowoczesnych form obsługi pasażerów (rozkłady jazdy na telefony komórkowe,
sprzedaż biletów przez internet lub telefony komórkowe), dbałość o bezpieczeństwo
i estetykę przystanków autobusowych (częste kontrole lub monitoring wiat
autobusowych).
 prowadzenie polityki informacyjnej promującej transport zbiorowy (reklama, festyny
w oparciu o transport zbiorowy),
 uruchamianie regionalnych połączeń kolejowych przy użyciu lekkiego taboru,
168
 integracja transportu zbiorowego z rowerowym poprzez umożliwienie przewozu
rowerów autobusami (bagażniki rowerowe, wydzielone miejsca w pojeździe)
i pociągami (przedziały lub wydzielone miejsca).
 W zakresie poprawy bezpieczeństwa użytkowników systemu transportowego:
 przebudowę odcinków dróg i skrzyżowań o największej koncentracji wypadków
drogowych (poprawa widoczności, budowa małych rond, środki uspokojenia ruchu)
 zastosowanie tzw. małej modernizacji. polegającej na budowie lub wyznaczeniu na
skrzyżowaniach pasów skrętu w lewo, azylów dla pieszych, szykan drogowych,
 wsparcie szkół i przedszkoli w zakresie w zakresie wychowania komunikacyjnego,
 separowanie różnych użytkowników dróg poprzez budowę chodników
w miejscowościach oraz ścieżek rowerowych.
 W zakresie poprawy stanu środowiska:
 preferowanie transportu zbiorowego,
 rozwój układu tras rowerowych i propagowanie roweru jako całorocznego środka
transportu,
 stosowanie rozwiązań technicznych przyjaznych środowisku (ciche nawierzchnie,
podczyszczanie wód opadowych z jezdni, przejścia dla zwierząt)
Rozwój sieci drogowej
Zasadniczy układ drogowy gminy pozostanie bez zmian. Ewentualna zmiana klasy
technicznej istniejących dróg lub ustanowienie nowych dróg publicznych możliwe po
ustaleniu takiego przeznaczenia w planie miejscowym lub zgodnie z przepisami odrębnymi
dotyczącymi dróg publicznych.
Jedynym nowym elementem będzie projektowana obwodnica miasta Kościerzyny. Jej
budowa jest zdeterminowana, a zadanie inwestycyjne zostało umieszczone w „Programie
budowy dróg krajowych na lata 2011-2015” (załącznik do uchwały Rady Ministrów nr
10/2011 z dnia 25 stycznia 2011 r.). Obwodnica miasta Kościerzyny w ciągu drogi krajowej
nr 20 Stargard Szczeciński – Gdynia przewidziana jest do realizacji po roku 2014. Obecnie
w opracowaniu jest projekt budowlany i wykonawczy obwodnicy.
Obwodnica Kościerzyny stanowić będzie istotną barierę przestrzenną w relacjach do
miasta od strony południowej i wschodniej, a dostępność do niej będzie ograniczona jedynie
do węzłów Ma to istotne znaczenie dla rozwoju terenów gminy, gdyż taki układ drogowy
w rejonie obwodnicy nie ulegnie już zmianie w przyszłości.
Połączenia gminy z miastem Kościerzyną będą możliwe jedynie poprzez następujące drogi:
- drogę powiatową nr 2403G Wdzydze Kiszewskie - Kościerzyna,
- drogę gminną nr 187098G Szarlota - Kościerzyna,
- drogę wojewódzką nr 214 Warlubie – Kościerzyna - Łeba,
- projektowaną drogę dojazdową pod wiaduktem nad linią kolejową nr 201 Bydgoszcz Kościerzyna – Gdynia
- drogę gminną nr 187088G Nowy Klincz – Kościerzyna,
- drogę wojewódzką nr 221 Gdańsk – Nowa Karczma - Kościerzyna,
- drogę gminną nr Nowy Klincz – Kościerzyna,
- istniejącą drogę krajową nr 20 Gdynia – Kościerzyna.
Po wybudowaniu obwodnicy Kościerzyny dotychczasowa droga krajowa nr 20 stanie się
drogą gminną i przejdzie na jej własność.
169
Istota przedsięwzięcia pod nazwą budowa obwodnicy Kościerzyny polega na
wyprowadzeniu ruchu tranzytowego poza centrum miasta, ale rozwiązuje ona jedynie
problem drogi krajowej nr 20. Drugą ważną droga tranzytową, będącą osią kaszubskiego
korytarza transportowego, jest droga wojewódzka nr 214 Warlubie – Kościerzyna – Łeba.
Droga ta posiada klasę techniczną G i jest wskazana do zmiany kategorii z drogi
wojewódzkiej na drogę krajową w planie zagospodarowania przestrzennego województwa
pomorskiego. Do tej pory nie były prowadzone żadne prace projektowe nad nowym
przebiegiem tej drogi, omijającym centrum miasta. Jedynie w „Studium techniczno –
ekonomiczno – środowiskowym Budowy Obwodnicy Kościerzyny w ciągu drogi krajowej nr
20 Stargard Szczeciński – Gdynia”, na rysunku prezentującym geometrię Węzła Gdynia
(obecna nazwa Węzeł Wieżyca)(poza granicami miasta), zaznaczono możliwość odejścia od
projektowanej obecnie Obwodnicy Kościerzyny nowym przebiegiem drogi wojewódzkiej nr
214. Z uwagi na kształt węzła możliwe jest jedynie włączenie drogi wojewódzkiej nr 214
bezpośrednio do węzła po wschodniej stronie obwodnicy, albo w odległości spełniającej
wymogi przepisów odrębnych. Wzmiankowane obejście nie zostało ujęte w planie
zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego. Również Zarząd Dróg
Wojewódzkich w Gdańsku nie przewiduje budowy obejścia Kościerzyny w w ciągu drogi
wojewódzkiej nr 214.
W związku z powyższym wskazane jest podjęcie wspólnych działań ze strony miasta
Kościerzyna i gminy Kościerzyna w celu zabezpieczenia terenu pod budowę obejścia
Kościerzyny dla dzisiejszej drogi wojewódzkiej nr 214 (odcinek Kościerzyna – Łeba).
W studium zaproponowano możliwy przebieg drogi wojewódzkiej nr 214, omijający
miasto. Początek obwodnicy przewidziano miejscowości Kościerzyna Wybudowanie, gdzie
obwodnica skręca pod kątem prosty w kierunku wschodnim. Następnie przechodzi na
południe od jeziora Wrzecionek, przekracza linię kolejową Kościerzyna i łagodnym łukiem
na południe od miejscowości Nowa Wieś Kościerska skręca w kierunku południowo
wschodnim. Potem przekracza bezkolizyjnie projektowana obwodnicę Kościerzyny w ciągu
drogi krajowej nr 20 i łączy się z istniejącym przebiegiem tej drogi i dalej z węzłem Wieżyca.
Od węzła Wieżyca do węzła Kościerzyna Południe droga wojewódzka nr 214 miałaby
wspólny przebieg z drogą krajową nr 20. Długość obwodnicy wyniosłaby ok. 3,5 km po
nowej trasie i ok. 5 km we wspólnym przebiegu z droga krajową.
W ramach planowanego przedsięwzięcia wspólnego z miastem Kościerzyna pn.
„Kościerski Park Przedsiębiorczości” na wschodzie miasta i w obrębie geodezyjnym Nowy
Klincz planowane są tereny inwestycyjne o znaczących powierzchniach (łącznie około 50ha),
które wymagają projektu obsługi komunikacyjnej. Przewiduje się wykonanie nowej drogi na
granicy gminy i miasta Kościerzyna, której przebieg jest częściowo w obszarze miasta
i gminy (zgodnie z protokołem uzgodnień przedstawicieli samorządów), po uwzględnieniu
w szczególności stanu istniejącego zabudowy i zainwestowania po obu stronach granicy
administracyjnej gmin.
Rozważana jest także zmiana przebiegu drogi prowadzącej do Gostomia, tj obecne
ulice Strzelnica i Strzelecka na obszarze miasta Kościerzyna pozostałyby drogami gminnymi,
zaś nowa droga rozpoczynałaby swój przebieg jako przedłużenie planowanej w mieście tzw.
„drogi północ” i dalej w nowym przebiegu przez tereny leśne do m. Gostomie.
Transport kolejowy
Docelowo układ linii kolejowych na terenie gminy Kościerzyna nie ulegnie zmianie.
W eksploatacji pozostaną dwie linie kolejowe:
 linia PKP nr 201 Nowa Wieś Wielka – Bydgoszcz - Kościerzyna – Gdynia,
170
 linia PKP nr 211 Kościerzyna – Lipusz – Chojnice.
Linie te będą modernizowane i wyposażane w nowoczesny tabor przewozowy. Obecnie
realizowany jest projekt pn. „Rewitalizacja i modernizacja tzw. „Kościerskiego korytarza
kolejowego” – odcinka Kościerzyna – Gdynia linii kolejowej nr 201” w ramach Regionalnego
Programu Operacyjnego (RPO) dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013. Celem
projektu jest uzyskanie w wyniku modernizacji prędkości maksymalnej 100–120 km/h na
odcinku Kościerzyna – Gdańsk Osowa, a także skrócenie czasu jazdy pociągów o ok. 20–30
minut w zależności od taboru. Nastąpi poprawa stanu technicznego infrastruktury,
zwiększenie bezpieczeństwa i komfortu podróżowania. Rewitalizacja linii przyczyni się
również do poprawy spójności i efektywności regionalnego systemu transportowego oraz
zapewni dostępność do obszarów atrakcyjnych turystycznie i przyrodniczo13.
Modernizacja linii PKP nr 201 do Gdyni w powiązaniu z planowaną budową
Pomorskiej Kolei Metropolitalnej stworzy gminie Kościerzyna wielką szansę na nowe
połączenie z Gdańskiem oraz poprawę jakości i częstotliwości połączeń z Gdynią, co
zwiększy dostęp mieszkańców do usług metropolitalnych, a poprzez dostęp do lotniska im.
Lecha Wałęsy w Gdańsku zwiększy się atrakcyjność gminy dla potencjalnych inwestorów.
Oprócz kierunku północnego do Trójmiasta należy również planować rozwój połączeń
kolejowych w kierunku południowym, tj. do Bydgoszczy i Chojnic, co wymagać będzie
modernizacji szlaków kolejowych na tych odcinkach. Zakłada się także uruchomienie
przewozów kolejowych po nieczynnej obecnie linii Kościerzyna – Bytów.
Wskazane jest szersze niż teraz stosowanie lekkiego taboru dla przewozów
pasażerskich oraz zmiany lokalizacji lub zwiększenia ilości przystanków kolejowych w celu
poprawy dostępności komunikacyjnej dla mieszkańców gminy.
Trasy rowerowe
Zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego na terenie
gminy Kościerzyna zakłada się realizację poniższych tras rowerowych14.
W ramach układu tras międzynarodowych, nawiązujących do systemu EuroVelo jest to
trasa:
1. nr 4: Tysiąca Jezior: (Kołtki) województwo zachodniopomorskie – Krzeszewo –
Miastko – Bytów – Sulęczyno – Kościerzyna – Skórcz – Gniew – Kwidzyn – Prabuty
– Połatki – województwo warmińsko-mazurskie (Iława).
W ramach układu tras międzyregionalnych, będących uzupełnieniem układu tras
międzynarodowych o elementy powiązań międzyregionalnych, jest to trasa:
 nr 12: Trasa Zamków Polski Północnej: (Szczecinek) województwo
zachodniopomorskie - Czarne – Człuchów - Chojnice (z odgałęzieniem Silno kujawsko-pomorskie Tuchola) - Konarzyny - Bytów - Sulęczyno - Kościerzyna - Stara
Kiszewa - Skarszewy - Tczew - Malbork - Sztum - Gniew - Pieniążkowo województwo kujawsko-pomorskie (Grudziądz).
W ramach układu tras regionalnych, składających się z tras i szlaków rowerowych ujętych
w opracowaniach projektowych (częściowo zrealizowanych, oznakowanych), uzupełnionych
o nowe elementy, są to trasy:
3. nr 116: Gdańsk – Kolbudy – Nowa Karczma – Kościerzyna – Dziemiany;
4. nr 130: Kościerzyna – Karsin – Brusy – Chojnice – Debrzno.
13
http://www.plk-sa.pl/komunikaty-i-wydarzenia/rewitalizacja-i-modernizacja-tzw-koscierskiegokorytarza-kolejowego/
14
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego (PZPWP), Gdańsk 2009
171
W celu realizacji tych tras konieczne są następujące działania:
 odpowiednie oznakowanie tras rowerowych, umożliwiające jednoznaczne
prowadzenie rowerzysty na całej trasie podróży,
 odpowiedzialne zarządzanie prędkością na drogach, po których przebiegają trasy
rowerowe (ograniczenia prędkości, fotoradary, elementy spowolnienia ruchu).
 budowa wydzielonych dróg rowerowych przebiegających istniejącymi duktami
leśnymi lub drogami polnymi,
 budowa wydzielonych ścieżek rowerowych lub pasów rowerowych w
miejscowościach z zachowaniem ciągłości nawierzchni rowerowej i pierwszeństwa na
zjazdach i wlotach podporządkowanych skrzyżowań,
Trasy wskazane jako międzynarodowe systemu EuroVelo powinny charakteryzować się
wysoką jakością. Przyjmuje się następujące wytyczne:
 prowadzenie drogami „bez ruchu”- o natężeniu ruchu do 50 pojazdów/ dobę,
 prowadzenie drogami o natężeniu ruchu do 1 tys. p/d,
 drogami o natężeniu ruchu do 3 tys. p/d, wyjątkowo, na krótkich odc. do 2km,
 drogami wydzielonymi przy drogach głównych i autostradach,
 spadek terenu do 6%; w terenach górzystych do 10%,
 bezpieczne podjazdy, szybkie i wygodne zjazdy,
 przewidziane punkty gastronomiczne- min. co 30 km,
 przewidziane miejsca noclegowe- min. co 50 km,
 węzły transportu publicznego umożliwiającego przewóz rowerów- min. co 150 km,
 trasy dostępne i dające poczucie bezpieczeństwa w ciągu 24h/ 365 dni w roku,
 widoczne oznakowanie co 2-3 km najlepiej z informacją o bliskich i dalekich celach,
 80% długości szlaku powinna być równa i utwardzona,
 większość odcinków trasy umożliwia jazdę 2 osób obok siebie,
 zorganizowanie bezpiecznego i wygodnego wjazdu do większych miast.
Podobne standardy powinny spełniać także trasy międzyregionalne, a pominąwszy
wymagania co do noclegów, również trasy regionalne.
Uwzględniwszy powyższe plany rozwoju, uwarunkowania i wytyczne projektowe
proponuje się następujące działania budujące infrastrukturę rowerową w gminie Kościerzyna:
Trasa nr 4
 utwardzenie drogi na odcinku Niesiołowice – Gostomie – Wieprznica – Kościerzyna
 utwardzenie drogi na odcinku Kościerzyna – Juszki- Gołuń
Trasa nr 12
 na terenie gminy Kościerzyna przebieg jak trasa nr 4
Trasa nr 116:
 budowa ścieżki rowerowej wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 221 na odcinku Będomin Kościerzyna,
 budowa ścieżki rowerowej wzdłuż drogi krajowej nr 20 na odcinku Kościerzyna Korne,
 budowa ścieżki rowerowej wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 235 na odcinku Korne Lipusz,
Trasa nr 130
172
 do miejscowości Gołuń przebieg jak trasa nr 4,
 utwardzenie drogi na odcinku Gołuń – jez. Chądzie.
Ważnym czynnikiem rozwoju turystyki rowerowej w gminie powinno być powiązanie
systemu rowerowego z transportem kolejowym. Atutem gminy Kościerzyna jest linia PKP nr
201 łącząca gminę z Gdynią, a poprzez planowaną trasę Pomorskiej Kolei Metropolitalnej
także z Gdańskiem.. W czasie weekendów mieszkańcy Trójmiasta, przy stworzeniu
odpowiednich warunków podróżny koleją dla rowerzystów, zyskają możliwość
organizowania rowerowych wycieczek po atrakcyjnych przyrodniczo terenach na południe od
Kościerzyny. Kluczową rolę odgrywa przystanek kolejowy Olpuch, na którym można
rozpoczynać lub kończyć przejazdy trasami rowerowymi nr 12 i 140 o przebiegającą
w odległości ok. 2 km trasą nr 130. Ponadto korzystający z roweru w celach rekreacyjnych
i turystycznych na innych szlakach uzyskają możliwość znaczącego zwiększenia zasięgu
wycieczek rowerowych, dzięki pojawieniu się możliwości powrotu z wycieczki w przypadku
pogorszenia się warunków atmosferycznych lub sytuacji awaryjnej, możliwości pokonywania
barier przestrzennych lub uciążliwych podjazdów15. Zwiększy to nie tylko zasięg ale
i bezpieczeństwo ruchu rowerowego. W tym celu należy zwiększyć ilość przystanków
kolejowych lub po prostu przywrócić te zlikwidowane (np. Ol puch-Wdzydze).
W ramach aktywizacji terenów rekreacyjnych wzdłuż ciągu ekologicznego jez. Gałęźne, jez.
Kapliczne i jez. Wierzysko dopuszcza się przebieg trasy rowerowej po południowej stronie
jeziora Wierzysko w obrębie geodezyjnym Rybaki.
Przewidywana jest także budowa ścieżki rowerowej nasypem dawnej linii kolejowej do
Skarszew – linia nr 233 realacji Pszczółki-Kościerzyna. Ścieżka ta stanowić będzie ważne
uzupełnienie sieci ścieżek rowerowych w gminie.
Lotnictwo
Zakłada się utrzymanie prywatnego lotniska w miejscowości Korne o funkcji sportowo –
rekreacyjnej. Nie przewiduje się innych inwestycji lotniczych w gminie Kościerzyna.
4.9.2 Kierunki rozwoju systemów infrastruktury technicznej
Zaopatrzenie w wodę
Planuje się, że źródłem zaopatrzenia w wodę poszczególnych miejscowości gminy
Kościerzyna będą istniejące systemy wodociągowe. Projektuje się jednak sukcesywną
rozbudowę i modernizację urządzeń wodociągowych wynikającą z konieczności:
a) poprawy funkcjonowania systemów (poprawa stanu technicznego obiektów
wodociągowych i sieci, parametrów pracy urządzeń itp.)
Projektowane niezbędne działania:
1. Przebudowa i modernizacje stacji wodociągowej w Skorzewie, ponieważ woda na tym
ujęciu jest na granicy wymogów normatywnych w zakresie zawartości żelaza
i manganu.
2. Rozbudowa i modernizacje stacji wodociągowej w Wielkim Klinczu. Istniejąca stacja
jest w złym stanie technicznym, a posiada duży zasięg obsługi.
3. Rozbudowa i modernizacja stacji wodociągowej we Wdzydzach, ponieważ proces
uzdatniania wody, na tym ujęciu został rozwiązany doraźnie. Istnieje też konieczność
budowy drugiej studni ( awaryjnej). Wodociąg we Wdzydzach musi być obiektem
pewnym z uwagi na dużą ilość turystów w sezonie. Jako rozwiązanie wariantowe
15
Koncepcja rozwoju systemu rowerowego województwa pomorskiego „Zielona księga” 2009r.
173
należy rozważyć możliwość likwidacji ujęcia i zaopatrzenie istniejącego wodociągu
z ujęcia w Wąglikowicach.
4. Rozbudowa i modernizacje stacji wodociągowej w Wąglikowicach.
5. Wykonanie niezbędnych pomiarów hydrologicznych na ujęciu w Grzybowie
i ewentualny remont studni (woda z tego ujęcia nie wymaga uzdatniania)
6. Likwidacja ujęć wody w Częstkowie i Gostomiu i zaopatrzenie w wodę tych
miejscowości z ujęcia w Skórzewie. Ujęcia te są w złym stanie technicznym,
przestarzałe, obsługują niewielką liczbę mieszkańców, a ich utrzymanie jest bardzo
kosztowne.
b) zaopatrzenia w wodę miejscowości które obecnie korzystają ze studni
indywidualnych.
Projektowane niezbędne działania:
1. Budowa sieci wodociągowej Sarnowy – Stawiska wg. opracowania projektu
wykonawczego.
2. Budowa sieci wodociągowej Stawiska – Szenajda i Stawiska – Nowa Kiszewa.
3. Budowa sieci wodociągowej Wąglikowice – Czarnina – Skoczkowo.
4. Budowa sieci wodociągowej Puc – Zielenin.
5. Budowa sieci wodociągowej Wdzydze – Gołuń.
6. Budowa sieci wodociągowej Cząstkowo – Wietrznica.
7. Budowa sieci wodociągowej Szarlota – Rybaki.
Docelowo wskazana byłaby budowa odcinków sieci wodociągowej spinającej poszczególne
wodociągi:
1. Wąglikowice – Grzybowo ϕ160, L=~2,2 km;
2. Sarnowy – Wielki Podleś ϕ110, L=~1,3 km;
Dębogórzy – Wielki Klincz ϕ110, L=~1,4 km;
c) Obsługi nowych terenów rozwojowych
Wszystkie nowe tereny inwestycyjne w poszczególnych miejscowościach gminy
Kościerzyna, zarówno te, dla których zostały opracowane miejscowe plany zagospodarowania
przestrzennego jak i nowe, wskazane w Studium, są zlokalizowane w obrębie obsługi przez
istniejące lub projektowane wodociągi wiejskie lub w niewielkiej odległości od nich. Tak
więc ich obsługa będzie wymagała jedynie budowy sieci rozdzielczej. Szczegółowy przebieg
tych sieci zostanie określony w odpowiednich miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego dla tych terenów. Dla terenów położonych poza zasięgiem istniejących
i planowanych sieci wodociągowych dopuszcza się indywidualne rozwiązania (pod
warunkiem zgodności z przepisami odrębnymi).
Odprowadzenie ścieków sanitarnych
Znaczna część gminy jest skanalizowana i przewiduje się dalszy rozwój sieci kanalizacji
sanitarnej w gminie. Dopuszcza się indywidualne systemy odprowadzania ścieków (np.
zbiorniki bezodpływowe, czy przydomowe oczyszczalnie ścieków, po wykonaniu badań
gruntowych potwierdzających możliwość realizacji przydomowej oczyszczalni ścieków)
wyłącznie poza zasięgiem istniejących i planowanych sieci kanalizacyjnych, w rejonach
peryferyjnie położonych w stosunku do obszarów zwartej zabudowy wsi; zgodnie
z przepisami odrębnymi - Ustawą z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo Wodne (t. j. Dz. U. 2012 r.,
poz. 145.), „W miejscach, gdzie budowa systemów kanalizacji zbiorczej nie przyniosłaby
korzyści dla środowiska lub powodowałaby nadmierne koszty, należy stosować systemy
indywidualne lub inne rozwiązania zapewniające ochronę środowiska” (Art. 42 ust. 4)
174
Do istniejącej oczyszczalni w miejscowości Wielki Klincz (której modernizacje i rozbudowa
została ukończona w 2011r.) są odprowadzane systemem grawitacyjno pompowym ścieki
z następujących miejscowości: Kaliska Kościerskie, Mały Klincz, Dobrogoszcz i Wielki
Klincz.
Do końca 2015r. zostanie zrealizowana kanalizacja sanitarna w następujących
miejscowościach: Skorzewo, Nowa Wieś Kościerska, Kościerzyna Wybudowanie, Kościerska
Huta, Nowy Klincz, Wielki Podleś, Dębogórzy i Niedamowo. Na budowę kanalizacji
sanitarnej w tych miejscowościach zostały wydane pozwolenia na budowę, a realizacja jest
w różnym stopniu zaawansowania.
Do istniejącej oczyszczalni ścieków w Łubianie odprowadzane są ścieki z miejscowości
Łubiana, Korne i Garczyn oraz ścieki bytowo – gospodarcze z fabryki porcelany Lubiana.
Do istniejącej oczyszczalni ścieków we Wdzydzach odprowadzane są ścieki od mieszkańców
wsi Wdzydze i z istniejących ośrodków wczasowych, zlokalizowanych nad przyległymi
jeziorami.
Do miejskiej kanalizacji sanitarnej w Kościerzynie odprowadzane są ścieki z miejscowości
Szarlota.
W ostatnich miesiącach (do sierpnia 2012r.) został opracowany projekt koncepcyjny pt.
„Rozwiązanie gospodarki ściekowej na terenie gminy Kościerzyna, obejmująca
miejscowości: Gołuń, Wdzydze, Czarlina, Loryniec, Wąglikowice, Grzybowo, Grzybowski
Młyn, Sycowa Huta, Lizaki, Juszki, Rybaki, Sarnowy, Stawiska, Nowa Kiszewa i Szenajda.
W tymże projekcie proponowane kierunki rozbudowy systemów kanalizacji sanitarnej zostały
opracowane w trzech wariantach:
WARIANT I
Przewiduje się odprowadzenie ścieków z wyżej wymienionych miejscowości do trzech
istniejących oczyszczalni ścieków: w Wielkim Klinczu, Łubianie i mieście Kościerzyna.
Do oczyszczalni w Łubianie proponuje się odprowadzenie systemem grawitacyjno –
pompowym ścieków z następujących miejscowości: Grzybowo, Sycowa Huta, Grzybowski
Młyn, Wąglikowice, Loryniec, Czarlina, Czarlina Osada, Skoczkowo i Wdzydze.
Oczyszczalnia we Wdzydzach ulegnie likwidacji. Dla miejscowości Juszki – Debrzno i Gołuń
proponuje się budowę lokalnych oczyszczalni ścieków z odprowadzeniem do gruntu jako
odbiornikiem.
Ścieki z miejscowości Lizaki i Rybaki proponuje się odprowadzić do istniejącej kanalizacji
sanitarnej w Szarlocie, skąd ścieki odprowadzane są do kanalizacji sanitarnej w Kościerzynie
i dalej na oczyszczalnię w Kościerzynie.
Do oczyszczalni w Wielkim Klinczu proponuje się odprowadzić systemem grawitacyjno
pompowym ścieki z miejscowości Nowa Kiszewa, Szenajda, Małe Stawiska, Stawiska,
Sarnowy i Rotembark poprzez Wielki Podleś do Wielkiego Klincza. Docelowo oczyszczalnia
będzie wymagała rozbudowy.
WARIANT II
Proponuje się odprowadzenie na oczyszczalnię w Łubianie jedynie ścieków z Grzybowa,
Grzybowskiego Młyna i Sycowej Huty, a do oczyszczalni w Wielkim Klinczu z miejscowości
Rotembark i Sarnowy.
Proponowane odprowadzenie ścieków z miejscowości Rybaki i Lizaki jak w Wariancie I.
Proponuje się budowę dwóch nowych oczyszczalni ścieków: W Wąglikowicach i Nowej
Kiszewie.
Projektowana oczyszczalnia w Wąglikowicach:
Projektowana przepustowość w sezonie RLM: Q śr. dob = 358,4 m³/d
175
Q max. dob = 716,9 m³/d
Q max. godz = 89,6 m³/d
Ł BZT5 – 196 kg/d
Poza sezonem: 1434 RLM:
Q śr. dob = 145,7 m³/d
Q max. dob = 291,4 m³/d
Ł BZT5 – 89,0 kg/d
Na oczyszczalnię ścieków w Wąglikowicach proponuje się odprowadzić ścieki
z następujących miejscowości: Czarlina i Czarlina Osada, Skoczkowo, Wdzydze, Loryniec
i Wąglikowice.
Projektowana oczyszczalnia w Nowej Kiszewie
w sezonie 968 RLM:
Q śr. dob = 77,3 m³/d
Q max. dob = 154,6 m³/d
Ł BZT5 – 58,1 kg/d
Poza sezonem: 1434 RLM:
Q śr. dob = 59,3 m³/d
Q max. dob = 118,6 m³/d
Ł BZT5 – 49,1 kg/d
Na oczyszczalnię ścieków w Nowej Kiszewie proponuje się odprowadzić ścieki
z miejscowości Stawiska, Szenajda i Nowa Kiszewa.
WARIANT III
Ideą tego wariantu jest utylizacja ścieków w miejscu ich powstania. Proponuje się ich
oczyszczenie w kilkunastu lokalnych oczyszczalniach ścieków do gruntu. Do istniejących
oczyszczalni ścieków w Łubianie i Wielkim Klinczu proponuje się odprowadzić ścieki
z miejscowości jak w wariancie II, a lokalne oczyszczalnie proponuje się w miejscowościach:
Czarlina, Gołuń, Juszki, Lizaki, Rybaki, Loryniec, Wąglikowice, Skoczkowo, Wdzydze,
Nowa Kiszewa, Stawiska i Szenajda.
Uwaga: Dotąd nie został przyjęty żaden z wariantów, opracowywany jest wariant IV, który
będzie zawierał wybrane rozwiązania z opracowywanych dotąd.
W gminie Kościerzyna istnieją miejscowości, dla których nie zostały sprecyzowane kierunki
odprowadzenia ścieków. Są to, np.: Kłobuczyno, Dąbrówka, Puc i Zielenin w zlewni
w oczyszczalni w Wielkim Klinczu (choć nie są w granicach projektowanej aglomeracji) oraz
np. miejscowości: Gostomie, Częstkowo i Wieprznica w zlewni oczyszczalni Łubiana
(również nie są w granicach aglomeracji). Dla tych miejscowości należałoby opracować
koncepcję rozwiązania gospodarki ściekowej.
W miejscowościach tych, mimo, że położonych poza zasięgiem aglomeracji ściekowych, plan
owany jest znaczący wzrost nowych terenów inwestycyjnych w stosunku do rezerw
określonych w obowiązujących planach miejscowych. Kierunkowo przewiduje się rozbudowę
sieci kanalizacyjnej w tych rejonach w miarę postępu rozwoju zabudowy. Szczegółowe
rozwiązania kierunków odprowadzania ścieków zostaną określone w zmianach miejscowych
planów zagospodarowania przestrzennego opracowywanych dla nowych terenów
inwestycyjnych. Zakłada się rozbudowę systemów kanalizacyjnych w tych miejscowościach
w perspektywie do roku 2030, co zapewniłoby obięcie około 81% ludności gminy
176
Kościerzyna obsługiwanej przez zorganizowane systemy kanalizacji sanitarnej (wg
aktualnego stanu mieszkańców). Ponadto w przypadku intensywnego rozwoju na
planowanych w studium nowych terenach inwestycyjnych samorząd gminy Kościerzyna
będzie dążył do spełniena wskaźników zawartych w Planie Zagospodarowania
Przestreznnego Województwa Pomorskiego w terminie wcześniejszym.
Odprowadzenie wód opadowych, regulacja stosunków wodnych
Nie przewiduje się budowy w gminie rozległych układów kanalizacji deszczowej. Budowa
nowych układów kanalizacji deszczowej będzie się odbywała dla terenów rozwojowych
objętych istniejącymi i przyszłymi MPZP na podstawie koncepcji uzbrojenia dla tychże
planów a w przypadku przebudowy ulic lub odwodnienia obiektów, na podstawie projektów
wykonawczych. Na każde odprowadzenie wód opadowych do wód otwartych lub ziemi
konieczne jest uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego.
W zakresie urządzeń melioracyjnych istnieją duże potrzeby w zakresie utrzymania urządzeń
podstawowych (rowów szczegółowych, przepustów, zastawek itp.); nie przewiduje się
budowy nowych systemów melioracyjnych.
Zaopatrzenie w ciepło
Gospodarka energetyczna gminy w zakresie zaopatrzenia w ciepło wymaga pilnej
modernizacji, przede wszystkim ze względu na bardzo wysokie koszty wytwarzania
ciepła. Dotyczy to zwłaszcza obiektów użyteczności publicznej, gdzie decyduje cena ciepła
z oleju opałowego. W zapotrzebowaniu na ciepło, zarówno w stanie istniejącym jak
i perspektywie dominuje budownictwo mieszkaniowe, stanowiąc ponad 60 % ogólnego
zapotrzebowania gminy.
W perspektywie zapotrzebowanie na ciepło nieznacznie rośnie w stosunku do stanu
istniejącego pomimo założonego rozwoju budownictwa mieszkaniowego. Jest to wynik
przyjętych efektów niskiego wskaźnika zapotrzebowania na ciepło dla nowych realizacji
i termomodernizacyjnych dla stanu istniejącego. W stanie istniejącym w strukturze paliw
przeważa węgiel – udział w zapotrzebowaniu na ciepło ok. 43 %, dalej plasuje się drewno ok.
25 %, olej opalowy 17 % i gaz ziemny 14 % zużywany głownie dla potrzeb
technologicznych. Emisja CO2 jest bardzo wysoka; wysoka jest też emisja pyłu co jest
szczególnie niekorzystne, ponieważ wiąże się z emisją groźnego zanieczyszczenia, jakim jest
benzoapiren. W perspektywie należy dążyć do pozytywnych zmian w kierunku
wykorzystywania odnawialnych źródeł energii oraz nowych technologii, wykorzystywanych
do zaopatrywania w ciepło gospodarstw domowych jak i obiektów usługowych i usługowo –
produkcyjnych.
Zaopatrzenie w gaz
Z uwagi na niebezpieczeństwo braku dostatecznej liczby odbiorców i brak bezpieczeństwa
energetycznego, spowodowany około 70% importem gazu z zagranicy w najbliższej
przyszłości nie rekomenduje się rozwoju gazyfikacji gminy w oparciu o gaz ziemny, jako
działania własnego gminy. Gazyfikację gminy można i należy jednak rozważać lecz jedynie
na wyraźne życzenie potencjalnych odbiorców oraz na koszt i ryzyko dostawcy gazu.
W przypadku gazyfikacji gminy należy przyjąć, iż zasięgiem obsługi systemu będą objęte
miejscowości o największej liczbie mieszkańców, których położenie zapewnia optymalizację
przebiegi sieci dystrybucyjnych – do miejscowości tych można zaliczyć: Łubianę, Wielki
177
Klincz, Skorzewo, Nowy Klincz, Kłobuczyno, Kościerzynę Wybudowanie, Wąglikowice,
Korne, Kaliska, Kościerską Hutę, Nowa Wieś Kościerska, Stawiska, Wielki Podleś, Nową
Kiszewę i Dobrogoszcz.
Zaopatrzenie w gaz będzie wymagało budowy stacji gazowej wysokiego ciśnienia dla potrzeb
gminy oraz budowy ok. 40 km gazociągów średniego ciśnienia.
Gmina Kościerzyna jest jedną z gmin objętych koncesjami na poszukiwanie gazu łupkowego.
W przypadku udokumentowania spodziewanych zasobów gazów z łupków (konieczne prace
badawcze i dokumentacyjne), oraz niższej lub co najmniej porównywalnej ceny tego gazu do
gazu ziemnego konwencjonalnego – gaz z łupków może się stać podstawowym źródłem
paliwa dla całej gminy. Wówczas należy oprzeć gazyfikację całej gminy na bazie gazu
z łupków.
Gospodarka odpadami
Zgodnie ze wskazaniami zawartymi w "Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa
Pomorskiego 2018" przyjętego UCHWAŁĄ NR 3/107/12 Zarządu Województwa
Pomorskiego z dnia 3 stycznia 2012 roku (wg UCHWAŁY NR 416/XX/12 Sejmiku
Województwa Pomorskiego z dnia 25 czerwca 2012 roku w sprawie wykonania „Planu
Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2018”) ustalono regiony gospodarki
odpadami komunalnymi; gmina Kościerzyna znalazła się w tzw. Regionie Południowym, dla
którego mają funkcjonować regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych:
RIPOK Stary Las i RIPOK Gostomie. W przypadku gdy regionalna instalacja uległaby awarii
lub nie mogłaby przyjmować odpadów z innych przyczyn dla RIPOK Stary Las ma
funkcjonować instalacja zastępcza: RIPOK Gilwa Mała, RIPOK Szadółki i RIPOK Sierzno,
a dla RIPOK Gostomie - RIPOK Stary Las. Składowisko we wsi Gostomie pozostanie jako
lokalne i nadal deponowane będą tam odpady z gminy Kościerzyna. Dla składowiska
uzyskano pozwolenie zintegrowane do 2017 r.
Zaopatrzenie w energię elektryczną
linii przesyłowej o napięciu 2x400kV relacji Gdańsk Przyjaźń - Żydowo Kierzkowo, której
orientacyjny przebieg pokazano na załączniku graficznym do Studium. Ostateczny przebieg
linii zostanie wyznaczony w projekcie budowlanym i może odbiegać od orientacyjnego,
wskazanego w studium. Przebieg ten będzie wynikową uwarunkowań zewnętrznych
determinujących przebieg linii elektroenergetycznych, w szczególności wynikających
z postępowania środowiskowego. Po wybudowaniu linii 2x400kV, istniejąca linia 220kV
zostanie zdemontowana.
Planuje także budowę nowego GPZ „Kościerzyna II” oraz linii elektroenergetycznej 110 kV
łączącej go z istniejącym GPZ – inwestycja ta nie dotyczy jednak Gminy Kościerzyna, gdyż
całościowo znajduje się w granicach administracyjnych miasta Kościerzyna. Inwestycje te
w znaczący sposób poprawią warunki zasilania gminy w energię elektryczną, w tym również
ZPS „Lubiana”.
W okresie perspektywicznym przyrost zapotrzebowania na energię elektryczną określony wg
prognoz Urzędu Regulacji Energetyki będzie dotyczył następujących grup odbiorców.
178
 indywidualnych - wywołany rozwojem budownictwa mieszkaniowego, który będzie się
odbywał poprzez budowę domów jednorodzinnych, stałym przyrostem liczby urządzeń
elektrycznych wykorzystywanych w gospodarstwach domowych (sprzęt agd, rtv,
komputery itp.) oraz przewidywanym wzrostem wykorzystania energii elektrycznej do
ogrzewania.
 podmiotów gospodarczych w tym: usług, rzemiosła i obiektów użyteczności publicznej,
które powstaną w dostosowaniu do rozwoju budownictwa oraz pozostałych form
działalności gospodarczej – wywołany rozwojem istniejących i powstaniem nowych
podmiotów; określenie potrzeb perspektywicznych jest niezwykle trudne, ponieważ nie
znane są rodzaje działalności gospodarczej, które mogą się pojawić na terenie gminy
 gospodarki komunalnej - przewiduje się wzrost zapotrzebowania; powstaną nowe ulice,
oczyszczalnie i przepompownie ścieków, wzrośnie zapotrzebowane energii związanej
z rozbudową wodociągów itp. Związany z tym przyrost zapotrzebowania na energię
będzie częściowo zrekompensowany zmniejszeniem w wyniku modernizacji
i wprowadzenia energooszczędnych urządzeń. Zapotrzebowanie na energię
w perspektywie określono adekwatne do założonego programu rozwoju gminy na ok.
31976 MWh.
W miarę wzrostu obciążenia i rozwoju przestrzennego gminy należy rozbudowywać sieci
średniego napięcia 15 kV oraz stacje transformatorowe 15/0.4 kV.
Sieć 15 kV powinna nadal pracować w oparciu o istniejące GPZ 110/15 kV, w układzie
pierścieniowym, umożliwiającym wielostronne zasilanie.
Sieci elektroenergetyczne niskiego napięcia 0.4 kV należy rozbudowywać głównie jako
kablowe, a ewentualne odcinki linii napowietrznych powinny posiadać przewody izolowane.
Sieć oświetleniową należy budować i rozbudowywać jako sieć kablową.
Energetyka odnawialna – perspektywiczny model gospodarki energetycznej gminy.
Podstawowym kierunkiem rozwoju zaspokojenia potrzeb energetycznych będzie stopniowa
eliminacja węgla i miału węglowego na rzecz paliw o niższej emisyjności takich jak gaz
i lokalne źródła energii np. słoma i siano, paliwo i biogaz pozyskiwane z upraw roślin
energetycznych i przydomowych biogazowni, niskotemperaturowa energia geotermalna,
a także energia słoneczna na potrzeby przygotowania cieplej wody użytkowej i energia wiatru
wykorzystywana w przydomowych elektrowniach wiatrowych.
Działania i zadania, stanowiące podstawy programu modernizacji gminnej gospodarki
energetycznej w kierunku gospodarki energetycznej, wykorzystującej odnawialne źródła
energii to:
Tabela 44. Działania i zadania gminnej polityki energetycznej.
Nr działania i
Działania i zadania gminnej polityki energetycznej
zadania
1.
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5.
1.6.
Podniesienie poziomu lokalnego bezpieczeństwa energetycznego poprzez zagospodarowanie
wysokich zasobów energii odnawialnych i rozwój źródeł wykorzystujących te energie.
Wprowadzenie upraw roślin energetycznych na powierzchni ok. 10 % użytków rolnych
Wariant I – wykorzystywanie drewna odpadowego oraz lignocelulozowych roślin energetycznych w
procesie zgazowywania i spalania tych paliw.
Wariant II– budowa gminnej biogazowej i sieci biogazu, spalanie biomasy
Wariant III – wprowadzenie na teren gminy gazu ziemnego, spalanie i zgazowanie biomasy
Działania wspólne dla wszystkich wariantów
Upowszechnianie indywidualnych źródeł zaopatrzenia w energię elektryczną w postaci przydomowych
elektrowni wiatrowych.
Upowszechnieniu stosowania kolektorów słonecznych do produkcji cieplej wody oraz sukcesywne
179
1.7.
1.8.
2.
2.1.
2.2.
3.
3.1.
3.2.
wprowadzanie ogniw fotowoltaicznych.
Upowszechnienie wykorzystywania niskotemperaturowej energii geotermalnej poprzez stosowanie do
ogrzewania pomp ciepła typu „woda – woda’ oraz „powietrze – powietrze” z wykorzystaniem
gruntowych wymienników ciepła.
Upowszechnienie małych, przydomowych biogazowni.
Zmniejszenie oddziaływania energetyki na środowisko i obniżenie kosztów pozyskania energii, w
tym:
Poprawa stanu czystości powietrza atmosferycznego, poprzez min. sukcesywne zmniejszanie udziału
węgla, aż do całkowitej eliminacji jego spalania, likwidacja źródeł „niskiej emisji” w zwartej zabudowie
mieszkaniowej.
Zmniejszenie kosztów ogrzewania.
Edukacja, propagowanie i wspieranie różnych form wykorzystywania energii odnawialnych przez
jej indywidualnych odbiorców, tym min:
Utworzenie stanowiska energetyka gminnego i gminnego przedsiębiorstwa energetycznego
Utworzenie gminnego ośrodka doradczo – informacyjnego OZE
W dokumencie „Aktualizacji założeń do planu zaopatrzenie w gaz, ciepło i energię
elektryczną gminy Kościerzyna projektuje się trzy warianty kierunków modernizacji
gospodarki energetycznej gminy:
 Wariant I - wykorzystanie drewna odpadowego oraz lignocelulozowych roślin
energetycznych, w procesie spalania i zgazowania, w grzewczych urządzeniach
indywidualnych i kotłowniach lokalnych;
 Wariant II - budowa gminnej elektrociepłowni biogazowej, wykorzystującej zielone
rośliny energetyczne do wytwarzania biogazu i energii elektrycznej, budowa sieci
biogazu oraz wykorzystanie nadwyżek słomy i siana w postaci brykietów na
pozostałym obszarze gminy.
 Wariant III – Wprowadzenie gazu ziemnego na teren gminy, wg zaproponowanego
zakresu spalania i zgazowanie biomasy na pozostałym obszarze gminy.
4.10 Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego
o znaczeniu lokalnym.
Definicja inwestycji celu publicznego określona w art. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia1997r.
o gospodarce nieruchomościami – t.j. Dz.U. 2010 nr 102 poz. 651, z późniejszymi zmianami
to działania stanowiące realizację celów takich jak:
 drogi publiczne i drogi wodne, linie kolejowe, lotniska, obiekty i urządzenia transportu
publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji, ich budowa i utrzymanie
 ciągi drenażowe, przewody i urządzenia służące do przesyłania płynów, pary, gazów
i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania
z tych przewodów i urządzeń,
 publiczne urządzenia służące do zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania
i oczyszczania ścieków oraz utylizacji odpadów,
 obiekty i urządzenia służące ochronie środowiska, zbiorniki i inne urządzenia wodne
służące zaopatrzeniu w wodę, regulacji przepływów i ochronie przed powodzią, a także
regulacja i utrzymanie wód oraz melioracji wodnych, będących własnością Skarbu
Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego,
 opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie
zabytków i opiece nad zabytkami,
 ochrona Pomników Zagłady oraz miejsc i pomników upamiętniających ofiary terroru
komunistycznego,
180







pomieszczenia dla urzędów organów władzy, administracji, sądów i prokuratur,
państwowych szkół wyższych, szkół publicznych, a także publicznych: obiektów ochrony
zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej i placówek opiekuńczo –
wychowawczych, pomieszczenie niezbędne dla realizacji obowiązków w zakresie
świadczenia przez operatora publicznego powszechnych usług pocztowych - ich budowa
i utrzymanie,
obiekty i urządzenia niezbędne dla potrzeb obronności państwa, ochrony granicy
państwowej, a także do zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, w tym zakłady karne
oraz zakłady dla nieletnich - ich budowa i utrzymanie,
poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie i składowanie kopalin stanowiących
własność Skarbu Państwa oraz węgla brunatnego wydobywanego metodą odkrywkową
cmentarze – ich zakładanie i utrzymywanie,
miejsca pamięci narodowej – ich ustanawianie i ochrona,
ochrona zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt lub siedlisk przyrody,
inne cele publiczne określone w odrębnych przepisach.
Ze względu na skalę opracowania załączników graficznych (1:10000) w studium nie
wyznacza się obszarów, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego
o znaczeniu lokalnym. Nie oznacza to jednak, że takie inwestycje w gminie Kościerzyna nie
będą lokalizowane. Do inwestycji celu publicznego planowanych do realizacji na obszarze
gminy można zaliczyć na przykład inwestycje wymienione w punkcie 2.5. oraz 4.4.2.
niniejszego opracowania.
W Studium przewiduje się realizację urządzeń i obiektów oraz sieci inżynieryjnego
uzbrojenia związane z zaopatrzeniem w wodę oraz odprowadzeniem ścieków w obszarze
całej gminy. Dla nowych, znacznych powierzchniowo terenów inwestycyjnych będą
niezbędne realizacje dróg publicznych lokalnych i dojazdowych, a także lokalnych ciągów
rowerowych i pieszych.
Lokalizacja inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym będzie następowała na
podstawie ustaleń planu miejscowego lub decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu
publicznego w sytuacji braku planu miejscowego.
4.11 Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego
o znaczeniu
ponadlokalnym,
zgodnie
z
ustaleniami
planu
zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami
programów, o których mowa w art. 48 ust. 1.
Oprócz wymienionych w studium w innych rozdziałach inwestycji o znaczeniu
ponadlokalnym, np. ścieżek rowerowych, obwodnicy drogi krajowej nr 20 czy przebiegu
ponadlokalnej infrastruktury elektroenergetycznej oraz gazociągu wysokiego ciśnienia,
w planie zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego (2010) ustalono
następujące obszary i zadania na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego
o znaczeniu ponadlokalnym.
Tabela 45. Inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym – zadania rządowe
Lista projektów indywidualnych dla Programu Operacyjnego Infrastruktura
i Środowisko (lipiec 2009)
lp
Rodzaj zadania
lokalizacja
181
Oś priorytetowa III Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska
1.
Zakupy sprzętu do szybkiej oceny ryzyka w przypadku wystąpienia poważnej awarii,
organizacja systemu monitoringu dynamicznego przeciwdziałania poważnym awariom,
w tym organizacja systemu i sieci teleinformatycznych
2.
Doskonalenie stanowisk do analizowania i prognozowania zagrożeń
3.
Wsparcie techniczne ratownictwa ekologicznego i chemicznego
4.
Wdrożenie nowoczesnych technik monitorowania powietrza, wód i hałasu poprzez
zakupy aparatury kontrolno pomiarowej i analitycznej dla sieci laboratoriów Inspekcji
Ochrony Środowiska. Doskonalenie systemu zapewnienia jakości poprzez organizację
laboratoriów wzorcujących i referencyjnych dla potrzeb wzmocnienia systemu
zarządzania jakością środowiska i ocen efektów ekologicznych programu. ETAP I
Cały kraj
Priorytet V Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych
Opracowanie planów ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski
5.
Cały kraj
Oś priorytetowa VI Drogowa i lotnicza sieć TEN-T
Rozwój infrastruktury państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym
6.
Cały kraj
Oś priorytetowa VII Transport przyjazny środowisku
7.
Budowa sieci telekomunikacji GSM-R zgodnie z NPW ERTMS
8.
Infrastruktura dostępu drogowego i kolejowego do wschodniej części Portu Gdynia
Cały kraj
Oś priorytetowa VIII Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe
Rozwój systemu automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym (budowa centralnego
systemu do automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym)
9.
Cały kraj
Oś priorytetowa XII Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia
10.
Budowa i remont oraz doposażenie baz Lotniczego Pogotowia Ratunkowego – ETAP
11.
Budowa i wyposażenie wojewódzkich centrów powiadamiania ratunkowego
Cały kraj
Tabela 46. Inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym – zadania samorządowe.
Inwestycje zawarte w Wieloletnim Programie Inwestycyjnym Województwa
Pomorskiego na lata 2008–2013
lp
Rodzaj zadania
lokalizacja
1.
Budowa infrastruktury szerokopasmowej regionalnej sieci informacyjnej
"Pomorska Siec Szerokopasmowa "
Całe województwo
2.
Zintegrowany System Informacji Turystycznej Województwa Pomorskiego
województwo
3.
budowa sektora wejściowego muzeum we Wdzydzach na bazie odbudowy
XVIII w. karczmy z Rumi16
Gm. Kościerzyna
Ponadto w programach samorządu województwa pomorskiego zawarte są następujące
planowane inwestycje:
4.12 Obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych,
w tym obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału
nieruchomości, a także obszary rozmieszczenia obiektów handlowych
16
Inwestycja została już zrealizowana
182
o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 oraz obszary przestrzeni
publicznej.
W gminie Kościerzyna nie występują obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych.
W gminie Kościerzyna nie wyznacza się obszarów wymagających scaleń i podziałów
nieruchomości.
W gminie Kościerzyna nie wyznacza się terenów dla lokalizacji obiektów handlowych
o powierzchni sprzedaży powyżej 2000m2. W przypadku lokalizacji takiego obiektu
obowiązkowo należy sporządzić plan miejscowy/ bądź zmianę obowiązującego.
W gminie Kościerzyna nie wyznacza się obszarów przestrzeni publicznej w rozumieniu
ustawy, czyli „obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców,
poprawy jakości ich życia i sprzyjający nawiązywaniu kontaktów społecznych ze względu na
jego położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne, określony w studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy” dla których obowiązkowe jest
sporządzenie planu miejscowego. Nie oznacza to, że takie obszary w gminie Kościerzyna nie
występują. Należy do nich zaliczyć wszystkie obszary placów wiejskich, tereny zieleni
urządzonej, boiska sportowe, planowane tereny plaż i kąpielisk, miejsca spotkań sołeckich,
itp. Jednak nie są to miejsca wymagające opracowania planów miejscowych, jako
bezpośredni skutek określenia w tym obszarze przestrzeni publicznej.
4.13 Obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagające zmiany
przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne.
Gmina Kościerzyna pokryta jest prawie w 100% obowiązującymi planami miejscowymi,
dlatego na obszarach obowiązujących planów miejscowych wszelka zmiana ustalonego
prawnie stanu przestrzeni wymaga każdorazowej zmiany obowiązującego planu
miejscowego.
Wskazane jest sporządzenie zmian obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego w szczególności:
 dla wyznaczonych w kierunkach studium, potencjalnych nowych terenów
inwestycyjnych;
 dla obszarów, na których w celu zmiany sposobu zagospodarowania i ustalonej funkcji
oraz parametrów, należy dokonać korekty zapisów planów miejscowych – zmiana funkcji,
dopuszczenie innej funkcji w danym terenie;
 dla wszelkich inwestycji liniowych – drogowych oraz infrastrukturalnych m inn.
obwodnica miasta Kościerzyna, obejście w ciągu drogi 214 - w przypadku realizacji tych
inwestycji;
 dla terenów wyznaczonych pod urządzenia produkujące energię ze źródeł odnawialnych
wraz z ich obszarem oddziaływania.
W przypadku braku obowiązującego planu miejscowego, do czasu jego realizacji, możliwe
jest inwestowanie na pojedynczych działkach, sąsiadujących z terenami zabudowanymi,
z uzbrojeniem terenu, położonych przy drogach publicznych, na gruntach niewymagających
uzyskania zgody na przeznaczenie na cele nierolnicze (lub posiadające taką zgodę) - dla
których ,możliwe jest ustalenie warunków zabudowy.
183
Należałoby sukcesywnie sporządzać zmiany miejscowych planów/ miejscowe plany
zagospodarowania przestrzennego dla nowych terenów inwestycyjnych we wszystkich
wsiach gminy Kościerzyna. Podczas wyznaczania granic opracowania nowych planów
miejscowych należy brać pod uwagę istniejące podziały geodezyjne. Miejscowe plany
zagospodarowania przestrzennego należy sporządzać dla całych wyznaczonych terenów
inwestycyjnych.
4.14 Kierunki i zasady
produkcyjnej.
kształtowania
rolniczej
i
leśnej
przestrzeni
Gmina Kościerzyna charakteryzuje się umiarkowanym potencjałem agroekologicznym,
wyraźnie zróżnicowanym przestrzennie. W części zachodniej (sandrowej) dominują bardzo
ubogie gleby piaszczyste, w przewadze należące do 7. kompleksu rolniczej przydatności gleb.
W części wschodniej (wysoczyznowej) przeważają gleby brunatne wyługowane 5. kompleksu
rolniczej przydatności, a współwystępują gleby kompleksów 4. i 6, sporadycznie 7.
Zachodnia część gminy nie ma „rolniczej przyszłości” – obszar ten wymaga dużych
przekształceń w użytkowaniu ziemi, w kierunku zalesień, ugorowania, zagospodarowania
rekreacyjnego itp.
Postuluje się popularyzację zasad gospodarki rolnej, propagujących formy tzw. rolnictwa
ekologicznego (zrównoważonego).
Zmiana przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze dotyczyć będzie terenów
przeznaczonych pod zainwestowanie, wyznaczonych w studium.
Obszar gminy charakteryzuje się dużym potencjałem produkcyjności leśnej. Oprócz funkcji
produkcyjnych lasy pełnia istotna rolę w rozwoju potencjału turystycznego gminy
Generalnie jako zasadę ustala się zakaz zmiany przeznaczenia terenów leśnych na cele
nieleśne, za wyjątkiem terenów eksploatacji surowców naturalnych, które po zakończeniu
eksploatacji będą zrekultywowane w kierunku leśnym (tzw. czasowa zmiana terenów leśnych
na eksploatację) lub w obszarach gdzie jest to konieczne dla realizacji inwestycji
o charakterze publicznym.
W rolniczej przestrzeni produkcyjnej w zakresie lokalizacji zabudowy zagrodowej
obsługującej gospodarstwa rolne, leśne i hodowlane, (w tym związane z hodowlą ryb) ustala
się następujące zasady:
 dopuszcza się rozbudowę istniejących siedlisk o dwa nowe budynki mieszkalne,
 dopuszcza się poszerzenie obszaru zabudowanego istniejących siedlisk rolniczych dla
potrzeb realizacji nowych budynków i budowli w ramach prowadzonego
gospodarstwa rolnego,
 dopuszcza się lokalizację nowych siedlisk rolniczych lub zabudowań związanych
z gospodarką leśną, pod warunkiem posiadania przez inwestora zabudowy minimum
10 ha gruntów rolnych lub odpowiednio gruntów leśnych,
 dopuszcza się lokalizację budynków gospodarczych dla drobnych specjalistycznych
przedsięwzięć w gospodarce rolnej, które nie wymagają posiadania areału gruntów
rolnych, np. pasieka lub hodowla egzotycznych ptaków.
 dopuszcza się lokalizację nowych zabudowań związanych z działalnością rybacką pod
warunkiem posiadania przez inwestora zabudowy minimum 1 ha gruntów zajętego
wodami, na którym prowadzi działalność rybacką; dodatkowo wprowadza się
184
ograniczenie ilości budynków tzw. rybaczówek do jednego na każde 10 ha akwenu
wodnego, rybaczówka może być zlokalizowana zarówno na lądzie jak i na wodzie.
4.15 Obszary szczególnego zagrożenia powodzią oraz obszary osuwania się
mas ziemnych.
Obszary szczególnego zagrożenia powodzią.
W ujęciu formalno-prawnym na terenie gminy Kościerzyna obszary szczególnego
zagrożenia powodzią wyznaczone są przez zasięg obszarów zalewowych wodą powodziową
o prawdopodobieństwie wystąpienia 1% (powódź stuletnia). Zajmują one wąskie pasy terenu
wzdłuż biegu rzek Wierzycy i Wdy (w dnach ich dolin), w południowo-zachodniej, północnowschodniej oraz centralnej części gminy.
Spośród rzek występujących w granicach gminy Kościerzyna obszary
o prawdopodobieństwie wystąpienia 1% (woda stuletnia) i 10% (woda dziesięcioletnia)
zostały wyznaczone dla:

Wierzycy, w opracowaniu „Wyznaczenie granic obszarów bezpośredniego zagrożenia
(IMGW Oddział Morski w Gdyni, 2004/2005).

Wdy, w opracowaniu „Wyznaczenie granic obszarów bezpośredniego zagrożenia
powodzią w celu uzasadnionego odtworzenia terenów zalewowych etap II. Wda” (IMGW
Oddział Morski w Gdyni, 2004/2005).
Na ograniczenie zagrożenia powodziowego w zlewniach Wierzycy i Wdy korzystnie
wpływa duża jeziorność zlewni, co determinuje zdolność retencji wody.
Na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią obowiązują zakazy wynikające z art. 88l
ust. 1 ustawy Prawo wodne, tj. zakaz wykonywania robót oraz czynności utrudniających
ochronę przed powodzią lub zwiększających zagrożenie powodziowe. Dyrektor RZGW może,
w drodze decyzji, zwolnić od zakazów określonych w ust. 1, jeżeli nie utrudni to ochrony
przed powodzią. Może to dotyczyć nowych terenów inwestycyjnych w rejonie wsi Nowa
Kiszewa i Stawiska.
Obszary osuwania się mas ziemnych.
Na terenie gminy Kościerzyna nie występują zarejestrowane tereny zagrożone ruchami
masowymi ziemi (wg "Rejestracji i inwentaryzacji naturalnych zagrożeń geologicznych na
terenie całego kraju ze szczególnym uwzględnieniem osuwisk oraz innych zjawisk
geodynamicznych").
4.16 Obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar
ochronny.
W granicach gminy Kościerzyna występują udokumentowane złoża surowców mineralnych,
które posiadają, wyznaczone w koncesjach obszary i tereny górnicze.
Aktualnie na terenie gminy prowadzona jest lub może być prowadzona, na podstawie
koncesji, eksploatacja następujących złóż kruszywa naturalnego:
 Gostomie II – koncesja DROŚ-G.7422.2.20.2011;
 Grzybowo II – koncesja DROŚ.G-7412-2-33/07;
185
 Grzybowo-Sycowa Huta – koncesja DROŚ-G.7422.2.2.2012;
 Grzybowo-Lizaki – koncesja DROŚ-G.7422.2.19.2012
 Niedamowo III – koncesja DROŚ-G.7422.2.3.2012;
 Niedamowo IV – koncesja OŚ-IV-74125/413/01
 Niedamowo VIII – koncesja DROŚ-G.7422.2.4.2012
 Rybaki II pole C – koncesja DROŚ.G-7512-2-20/07
 Rybaki VI – koncesja DROWOŚ.GL-7512-2-45/06/07.
Dla obszarów eksploatacji złóż wyznaczone zostały obszary i tereny górnicze.
Przy sporządzaniu planów miejscowych należy wyznaczyć filary ochronne złóż surowców
mineralnych adekwatnie do przepisów i norm projektowych oraz lokalnych uwarunkowań
środowiskowych.
Ponadto na terenie gminy w rejonie miejscowości: Gostomie, Owśniczka, Częstkowo,
Skorzewo Wybudowanie, Wybudowanie Kłobuczyno, Nowy Klincz, Mały Podleś, Lizaki
prowadzona jest sporadycznie eksploatacja kruszywa naturalnego. Eksploatacja w tych
miejscach prowadzona jest przez miejscową ludność w lokalnym zakresie, w związku z tym
przekształcenia litosfery są w ich przypadku umiarkowane, ograniczone do niewielkiego
obszaru.
Tereny, dla których zaniechano eksploatacji, w tym skreślone z bilansu zasobów surowców
mineralnych, należy zrekultywować w kierunku rolniczym, leśnym lub wodnym.
W kierunkach tych należy również rekultywować tereny obecnie eksploatowane, lub
przewidziane do eksploatacji, po zakończeniu prowadzenia prac wydobywczych.
4.17 Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na
nich ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej, zgodnie
z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych
hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41, poz. 412 oraz z 2002 r. Nr
113, poz. 984 i Nr 153, poz. 1271);
Na terenie obszaru gminy nie występują obszary pomników zagłady.
4.18 Obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji.
Obszary wymagające przekształceń to np. tereny zdewastowane, nie użytkowane,
wymagające przekształceń funkcjonalnych i przestrzennych. Mogą to być np. tereny
poeksploatacyjne, tereny przekształceń dawnych baz rolniczych, tereny poprzemysłowe, itp.
Obecnie obszary te są przedmiotem indywidualnych działań poszczególnych inwestorów i nie
przewiduje się objęcia ich specjalnymi, gminnymi programami przestrzennymi.
Obszary przewidywane do przekształceń, rehabilitacji i rekultywacji:
 obszary przekształceń zabudowy dysharmonijnej na terenach wiejskich, stanowiące
element dysharmonijny krajobrazu kulturowego gdzie zaleca się: rewaloryzację
struktury obszarów wpływających niekorzystnie na odbiór wartościowych obiektów
lub widoków krajobrazu kulturowego, opracowanie studiów krajobrazowych
analizujących wpływ zabudowy dysharmonijnej na historyczny krajobraz kulturowy
i wskazujących możliwości i środki jego łagodzenia, przy konstruowaniu planu
186
miejscowego, oraz likwidację obiektów i zespołów obiektów dysharmonijnych,
zdegradowanych i zdewastowanych technicznie.
 obszary humanizacji zabudowy blokowej w szczególności we wsi Łubiana - celem
działań jest poprawa warunków życia mieszkańców, estetyzacja obiektów oraz
uporządkowanie otoczenia,
 obiekty o wartościach historycznych - celem działań jest wykorzystanie istniejących
obiektów do nowych działalności oraz przywrócenie przestrzeniom i budynkom
należnej im roli w strukturze gminy,
 obszary rekultywacji obszarów zdegradowanych, do których zalicza się tereny
eksploatacji kruszywa - rekultywacja tego terenu zgodnie z
decyzjami
administracyjnymi
dotyczącymi
działań
rekultywacyjnych,
ewentualne
przekształcenia obszarów na nowe funkcje możliwe po zakończeniu rekultywacji
terenów i określeniu docelowej funkcji obszarów.
4.19 Granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych.
W obszarze gminy Kościerzyna występują tereny zamknięte - kolejowe, nie ustanowiono dla
nich stref ochronnych.
4.20 Inne obszary problemowe, w zależności od uwarunkowań i potrzeb
zagospodarowania występujących w gminie.
Zgodnie z definicjami zawartymi w ustawie z dn. 27 marca 2003r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2003r. Nr 80 poz. 717, ze zm.), jeżeli jest mowa
o "obszarze problemowym" - należy przez to rozumieć obszar szczególnego zjawiska
z zakresu gospodarki przestrzennej lub występowania konfliktów przestrzennych wskazany
w planie zagospodarowania przestrzennego województwa lub określony w studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy;
W planie województwa pomorskiego obszar gminy Kościerzyna nie jest objęty żadnym
z przedstawionych w tym dokumencie obszarów problemowych.
Analizując uwarunkowania lokalne należy jednak stwierdzić, że w gminie Kościerzyna
występują sytuacje, zjawiska z zakresu gospodarki przestrzennej, a obszary, na których
występują, które można nazwać obszarem problemowym w skali gminy. Wyznaczono
następujące obszary problemowe:
Obszary „I” – tereny rozprzestrzeniania się zabudowy rekreacyjnej z naciskami na
legalizację istniejących, nie usankcjonowanych prawnie obiektów letniskowych
i rekreacyjnych -– niekontrolowany rozwój zabudowy rekreacyjnej, postępujący, pomimo
ustanowionego stanu prawnego może niebawem przyczynić się do znacznego
przekroczenia chłonności rekreacyjnej na tych terenach, co prowadzi do dewaloryzacji
i utraty wartości środowiska przyrodniczego, które były podstawą rozwoju funkcji
turystycznej. W tej sytuacji gmina Kościerzyna może stać się gminą mało atrakcyjną dla
dalszego rozwoju turystyki, co przyczyni się do obniżenia dochodów gminy jak
i dochodów mieszkańców, czerpanych z obsługi ruchu turystycznego. W celu ochrony
wartości przyrodniczych i krajobrazowych, w przypadku stwierdzonych naruszeń prawa
w postaci budowy nielegalnej zabudowy rekreacyjnej i letniskowej, należy dokładać
wszelkich starań, aby takie substandardowe zainwestowanie było likwidowane.
187
 Obszary „II” – nadmierna rezerwa terenów przeznaczonych pod zainwestowanie –
powoduje to niekontrolowane rozprzestrzenianie się zabudowy i niszczenie cennego
krajobrazu – takie inwestowanie generuje koszty z uwagi na konieczność budowy,
modernizacji i utrzymania dróg gminnych oraz budowy kilometrów sieci wodociągowej
i kanalizacyjnej obsługującej niewielką ilość mieszkańców, a także stwarza zagrożenia
komunikacyjne i nadmierne spowolnienie ruchu – liczne zjazdy. Wyznaczanie w obszarze
gminy kolejnych, nowych terenów inwestycyjnych przy braku wypełnienia strukturą
przestrzenną terenów dotychczas wyznaczonych w obowiązujących planach miejscowych
oraz kierunkach studium - w przypadku wyznaczania nowych terenów inwestycyjnych
gmina wiejska Kościerzyna może stać się gminą zurbanizowaną, a co za tym idzie, może
utracić, tak ważne dla siebie walory przyrodnicze i krajobrazowe generujące ruch
turystyczny.
 Obszary „III” – ponadlokalne inwestycje drogowe - (obejście DW 214 i obwodnica
miasta Kościerzyna DK 20) – planowane inwestycje drogowe znacznie wpływają na
istniejący stan prawny, gdyż kolidują z ustaleniami obowiązujących planów miejscowych
– w obszarze projektowanych inwestycji należy zmieniać obowiązujące plany miejscowe
– tym samym przeznaczenie w planach terenów o ustalonej funkcji inwestycyjnej na
funkcje obsługi komunikacyjnej ponosi za sobą ogromne koszty w postaci odszkodowań
dla właścicieli tych terenów.
 Obszar”IV” – planowane uzdrowisko Kościerzyna – planowane przez władze miasta
wspólnie z władzami gminy uzdrowisko w obszarze: północno – zachodniej części miasta
oraz w obszarze gminy – obręb Rybaki na północ od drogi krajowej nr 20 – od granic
miasta do ośrodka wypoczynkowego w Garczynie stanowi kolejny obszar problemowy.
W celu zapewnienia odpowiednich warunków dla rozwoju funkcji uzdrowiskowej,
w aspekcie planowanych terenów eksploatacji kopalin należy nakazać rekultywację terenu
w kierunku nawiązującym do potrzeb projektowanego uzdrowiska, zapewniającym
ukształtowanie terenu i roślinności w kierunku pożądanym dla rozwoju funkcji
uzdrowiskowej. Na załączniku graficznym nr 3 „Kierunki zagospodarowania
przestrzennego – docelowa struktura przestreznna gminy” przedstawiono rozważaną
granicę potencjalnej strefy ochrony uzdrowiskowej, na dzień dzisiejszy ma ona charakter
orientacyjny, wskazuje jedynie perspektywiczny obszar rozważanego potencjału obszaru
dla rozwoju funkcji uzdrowiska.
188

PROJEKT ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ i KIERUNKÓW

Transkrypt

Podobne dokumenty

Uchwala Nr XXVI/197/16 z dnia 30 marca 2016 r.

pobierz ofertę w pliku pdf

Informacje z Gminy Kościerzyna, 12 lipca 2011 r.

I przetarg nieruchomości przy ul. Piechowskiego