docSystem profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną Gminy Warka
download 
Reklamacja Transkrypt
System profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną Gminy Warka
Zał cznik Nr 2 do: Uchwały Nr XLI/442/06 Rady Miejskiej Warka z dnia 27 stycznia 2006r. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN GMINY WARKA 2006-2013 WST P W polityce społecznej kwestie dziecka traktujemy z uwag i w sposób szczególny. Dzieje si tak przede wszystkim dlatego, e dzieci wymagaj szczególnej troski i ochrony, a działalno na ich rzecz powinna koncentrowa wszystkim na ochronie ich praw, wyrównywaniu szans si przede yciowych poprzez ułatwianie dost pu do o wiaty, systemu ochrony zdrowia, wypoczynku oraz asekurowaniu w obliczu ryzyka i ró nych zagro e yciowych. Tymczasem, mimo wysiłków społecze stwa, sytuacja dzieci i szerzej rodziny w naszym kraju daleka jest od stanu zadawalaj cego. Szans na popraw tego stany rzeczy jest budowa lokalnych systemów profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodzin . Niniejszy dokument opracowany zgodnie ustaw o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. – art. 17.13. ma wzmacnia pozycj dziecka i rodziny na terenie gminy W systemie opieki nad dzieckiem, który b dziemy definiowali jako te obszary usług społecznych, których zadaniem jest tworzenie mo liwo ci i poprawa warunków optymalnego rozwoju dziecka, wspieranie funkcjonowania rodziny oraz wyrównywanie dysfunkcji w zachowaniach osób b d w sytuacjach społecznych, tradycyjnie rozró nia si opiek nad dzie mi o specjalnych potrzebach, tj. dzie mi z ró nego rodzaju dysfunkcjami i zaburzeniami rozwojowymi oraz opiek dzie mi i młodzie nad z problemami psychospołecznymi, wł cznie z osobami uzale nionymi i pozostaj cymi w konflikcie z prawem. Do najwa niejszych elementów charakteryzuj cych kierunki zmian wi kszo ci systemów nale : • Zachowanie równowagi mi dzy ochron dziecka a utrzymaniem rodziny. • Respektowanie punktu widzenia rodziców. • Model negocjacyjny jako zasada pracy z rodzinami dzieci o specjalnych potrzebach. • Zwracanie uwagi na kwesti praw dziecka i ich respektowanie. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 2 • Troska o zachowanie wła ciwych proporcji. Rodzicielstwo uznawano dot d za izolowany i jednokierunkowy proces, ograniczaj cy si do wychowywania dzieci przez rodziców. Je li nastawienie rodziców wobec dziecka nie było pozytywne lub je li brakowało im wiedzy b d umiej tno ci pedagogicznych i sprawy przybierały zły obrót, społecze stwo uznawało rodziców za winnych, a dzieci trafiały do placówki opieki instytucjonalnej albo do rodziny zast pczej. Chocia mówiło si o opiece nad dzie mi, w rzeczywisto ci była ona rozumiana raczej jako ochrona dzieci lub pomoc dzieciom znajduj cym si w niebezpiecze stwie. Nowe osi gni cia psychologii dowiodły, e rodzicielstwo to przede wszystkim proces dwukierunkowy i cyrkularny. Wpływ rodziców na dzieci mo e ró ni si w zale no ci od cech dziecka, podobnie jak efekty niektórych działa rodzicielskich s funkcj temperamentu dziecka. Podej cie ekologiczne podkre la, e w opiece nad dzie mi powinno si uwzgl dnia dziecko i rodziców jako indywidualne jednostki, a tak e cały system rodzinny oraz rodowisko. Oznacza to, e w wi kszo ci krajów europejskich z coraz wi ksz rezerw podchodzi si do umieszczania dziecka w instytucji opieki lub w rodzinie zast pczej oraz e powstaje coraz wi cej programów skoncentrowanych na rodzinie i podejmuje si coraz wi cej działa wspieraj cych rodzin . Preferuje si ró nego rodzaju „edukacyjne wsparcie rodziny”, organizowane przez o rodki opieki dziennej czy rodziny zast pcze oferuj ce opiek dzienn . Rodzice s wspierani przez te o rodki lub rodziny w radzeniu sobie z codziennymi problemami domowymi i wychowawczymi. Warto zwróci równie uwag na bardziej zró nicowane formy usług nastawionych na udzielanie pomocy wi kszej liczbie dzieci i młodych ludzi, nasilaj c si tendencj do umieszczania dzieci pod opiek krewnych oraz rosn ce wysiłki w pozyskiwaniu profesjonalnych opiekunów, przygotowanych do pracy z młodymi lud mi manifestuj cymi zło one problemy. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 3 1. KWESTIA RODZINY I DZIECKA W POLITYCE SPOŁECZNEJ Rodzina i dziecko stanowi Działalno na rzecz rodzin zasadnicze kwestie w polityce społecznej. dotyczy wyrównywania pomi dzy nimi nieuzasadnionych i niezawinionych ró nic socjalnych, tworzenia im równych szans oraz asekurowania w obliczu ryzyka yciowego. Natomiast działania podejmowane na rzecz dzieci maj przede wszystkim na celu ochron ich praw, wyrównywanie szans yciowych poprzez ułatwianie dost pu do o wiaty, słu by zdrowia i wypoczynku oraz zapewnienie im ochrony w obliczu zagro e . Istnieje wiele definicji rodziny. Najogólniej okre la si j jako podstawow komórk społeczn , składaj c równie instytucjonaln form si z rodziców (rodzica) i dzieci. Podkre la si mał e stwa, poprzez któr powstaje system pokrewie stwa i dziedziczenia. Elementem wyró niaj cym rodzin jest wspólnota mieszkaniowa, tworz ca najcz ciej jedno gospodarstwo domowe, które mo e obejmowa dwa, a nawet trzy pokolenia. Cech rodziny jest to, e zapewnia ona ci gło wspóln wszystkich definicji biologiczn społecze stwa i przekazuje dziedzictwo kulturowe nast pnym pokoleniom. Ogólnie rzecz ujmuj c, rodzin charakteryzuje współwyst powanie takich elementów, jak: wspólne zamieszkanie członków, wspólne nazwisko, wspólna własno oraz wspólna kultura duchowa. Istnieje wiele typów rodzin. W ka dej rodzinie mog wyst powa problemy socjalne, nie wynikaj ce z nazwy danego rodzaju. Rodzina pełni szereg funkcji maj cych na celu zaspakajanie potrzeb swoich członków. Przede wszystkim warunkuje prawidłowy rozwój biologiczny i psychiczno-społeczny dziecka Jest pierwsz instytucj wychowawcz , w której przebiega proces socjalizacji dzieci, kształtowanie ich osobowo ci oraz przygotowanie do przyszłych ról społecznych. Rodzina oddziałuje na dziecko poprzez okre lony i swoisty układ stosunków społecznych, na których podło u dziecko przyswaja sobie okre lone warto ci i wzory osobowe. Ka da rodzina tworzy własn , niepowtarzaln atmosfer domowego, na któr mał onkami, miło rodziny, wpływaj ycia mi dzy innymi: stosunki wzajemne mi dzy rodzicielska do dzieci, codzienne zachowania członków kultywowanie tradycji, a tak e SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN słu ba uznawanym warto ciom. 4 Wychowawcze oddziaływanie rodziny ma istotny wpływ na socjalizacj i młodzie y o otaczaj cym w drodze nieu wiadomionego cz sto przekazywania dzieci wiedzy wiecie wraz z warto ciowaniem go i preferowaniem wzorów zachowa . Prawidłowemu funkcjonowaniu rodziny zagra a jednak szereg czynników, w ród których istotn rol odgrywaj zjawiska patologiczne. Ich oddziaływanie czyni dan rodzin dysfunkcjonaln , czyli tak , która nie potrafi sprosta swoim obowi zkom wzgl dem dzieci i innych członków rodziny oraz pomy lnie rozwi zywa swoich problemów i sytuacji kryzysowych. Do zjawisk patologicznych zalicza si : alkoholizm, narkomani , przest pczo rodziców oraz przemoc w rodzinie. S one najcz stsz przyczyn niedostosowania społecznego dzieci. Dziecko, podobnie jak rodzina, nie posiada jednoznacznej definicji. Według kodeksu cywilnego to osoba, która nie uko czyła 18 lat i nie uzyskała pełnej zdolno ci do czynno ci prawnej. W kodeksie karnym nieletnim jest dziecko do uko czenia 17. roku ycia. Dzieci do 13. roku ycia nie maj zdolno ci do czynno ci prawnych, a w ich imieniu działaj rodzice lub opiekunowie prawni. Ograniczon zdolno do czynno ci prawnych kodeks cywilny przyznaje dzieciom, które uko czyły 13 lat. Pełn zdolno do czynno ci prawnych uzyskuje si wraz z uko czeniem 18. roku ycia (jedyne odst pstwo stanowi wcze niejsze zawarcie zwi zku mał e skiego; wówczas dziewczyna, zawsze za zgod s du opieku czego, mo e uzyska pełn zdolno pozostaje a do czynno ci prawnych po uko czeniu 16 lat). Dziecko do uzyskania pełnoletno ci, tj. uko czenia 18 lat, pod władz rodzicielsk . 1.1. REGULACJE PRAWNE KWESTII RODZINY I DZIECKA Rodzina i dziecko s chronione zarówno w ustawodawstwie polskim, jak i mi dzynarodowym. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 18 stanowi, Mał e stwo, macierzy stwo i rodzicielstwo znajduj si pod ochron e i opiek Rzeczypospolitej Polskiej. Kolejne artykuły konkretyzuj to stwierdzenie, odnosz c je do ró nych aspektów ycia rodzinnego. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 5 Rozwini cie norm zawartych w Konstytucji, a odnosz cych si do rodziny znajduje miejsce w Kodeksie rodzinnym i opieku czym. W dokumencie tym unormowano problematyk zawierania i ustawania mał e stw, stosunków maj tkowych mi dzy mał onkami, obowi zków alimentacyjnych, pochodzenia dziecka, stosunków mi dzy rodzicami i dzie mi, instytucji przysposobienia, opieki i kurateli. Innymi regulacjami prawnymi zwi zanymi z problematyk rodziny s Kodeksy: karny, cywilny, post powania cywilnego i pracy. Pierwszy z nich zakłada ciganie z urz du przest pstw przeciwko rodzinie, do których zalicza: bigami , zn canie si nad członkami rodziny, rozpijanie małoletniego, uchylanie si od obowi zku alimentacyjnego, porzucenie i uprowadzenie dziecka. Natomiast Kodeks cywilny, cho nie jest bezpo rednio zwi zany z ochron rodziny, słu y jej w zakresie przepisów dotycz cych ochrony praw małoletniego w obrocie prawnym oraz dotycz cych zasad prawa spadkowego. Kodeks post powania cywilnego z kolei chroni rodzin w post powaniu egzekucyjnym. Obejmuje równie ustawowe zwolnienie od kosztów s dowych dla osób dochodz cych roszcze alimentacyjnych i daje mo liwo wyst powania w tych sprawach w charakterze pełnomocnika wła ciwego przedstawiciela do spraw opieki społecznej organu gminy lub organizacji społecznej maj cej na celu udzielenie pomocy rodzinie. Ostatni z nich, Kodeks pracy słu y głównie ochronie macierzy stwa i zdrowia kobiet. Problematyk rodzinn podejmuj równie ratyfikowane przez Polsk akty mi dzynarodowe. Jednym z ich jest Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, której art. 16 stanowi, i Rodzina jest naturaln i podstawow komórk społecze stwa i ma prawo do ochrony ze strony społecze stwa i pa stwa. Zapis dotycz cy rodziny figuruje równie Europejskiej Karty Społecznej. Mówi on, i społecze stwa ma prawo do w pkt. 16 pierwszej cz ci rodzina jako podstawowa komórka odpowiedniej ochrony społecznej, prawnej i ekonomicznej dla zapewnienia jej pełnego rozwoju. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 6 Innym aktem prawnym zapewniaj cym ochron rodzinie jest uchwalona przez Stolic Apostolsk Karta Praw Rodziny. W dokumencie tym zapisane jest m.in. prawo do istnienia i budowy rodziny, czyli prawo ka dego do zało enia rodziny i posiadania rodków na jej utrzymanie, prawo do przekazania ycia i wychowania dzieci wedle własnych tradycji i warto ci, prawo do mieszkania pozwalaj cego na godziwe ycie rodzinne oraz prawo do zabezpieczenia fizycznego, społecznego, politycznego i ekonomicznego. Problematyka rodzinna podejmowana jest tak e w Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet. W dokumencie tym, w okre leniu prawa kobiet do równouprawnienia i partnerstwa podkre lono m.in. wpływ kobiet na wzrost dobrobytu społecze stwa i rodziny. Cz artykułów Konwencji pozostaje w bezpo rednim zwi zku z rodzinnymi funkcjami kobiety, ukierunkowanymi na wzmocnienie społecznego statusu rodziny. Kolejnym dokumentem mi dzynarodowym, b d cym zarazem najwa niejszym aktem prawnym reguluj cym prawa dziecka, jest Konwencja o Prawach Dziecka. Jej postanowienia dotycz ce dziecka urodzonego, które nie uko czyło 18 roku ycia, obejmuj : prawa cywilne, prawo do swobody my li, sumienia i wyznania, prawo do wychowywania w rodzinie i kontaktów z rodzicami, prawa socjalne oraz kulturalne i polityczne. Konwencja ustanawia status dziecka oparty na zało eniach, e: dziecko jest samodzielnym podmiotem (ze wzgl du na swoj niedojrzało psychiczn i fizyczn wymaga szczególnej opieki i ochrony prawnej) i jako istota ludzka wymaga poszanowania jego to samo ci, godno ci i prywatno ci (rodzina jest najlepszym rodowiskiem wychowania dziecka i wymaga ze strony pa stwa wsparcia). Tworz c system ochrony dziecka, kierowano si zasad dobra dziecka (wszystkie działania podejmowane s w najlepiej poj tym interesie dziecka), zasad równo ci (wszystkie dzieci niezale nie od ich cech: koloru skóry, płci i narodowo ci maj by równe wobec prawa), zasad poszanowania praw i odpowiedzialno ci obojga rodziców za rozwój i wychowanie dziecka (ochronie podlega autonomia rodziny i prawa obojga rodziców do decydowania o sprawach dziecka) oraz zasad pomocy pa stwa w zabezpieczeniu odpowiednich warunków socjalnych i zdrowotnych rodziny SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 7 Jeszcze innym aktem prawnych zapewniaj cym ochron dziecku jest Europejska Konwencja o Przysposobieniu Dzieci. Ma ona zastosowanie do dzieci, które w momencie przysposobienia nie uko czyły 18 lat, nie zawarły zwi zku mał e skiego oraz nie s uznawane przez prawo za pełnoletnie. Dokumentem na rzecz praw dziecka jest tak e Europejska Konwencja o Statusie Prawnym Dziecka Pozamał e skiego, która zrównuje w prawach dzieci mał e skie i pozamał e skie. Rodzina i dziecko s równie chronione w ustawodawstwie Unii Europejskiej. Prawny zapis ochrony rodziny i dziecka znajduje si w wy ej wymienionych aktach mi dzynarodowych oraz w konstytucjach poszczególnych pa stw członkowskich. Istniej poza tym wspólnotowe akty wtórne dotycz ce równego traktowania kobiet, które zwracaj uwag na konieczno godzenia ycia zawodowego z rodzinnym i na szczególn ochron kobiet w ci y i w okresie macierzy stwa. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 8 2. DIAGNOZA SYTUACJI DZIECKA W GMINIE WARKA Diagnoza została oparta na badaniu ródeł zastanych oraz analizie skonstruowanych specjalnie do tego celu ankiet przekazanych zarówno liderom lokalnej społeczno ci, jak i placówkom edukacyjnym. W niniejszej diagnozie pomini to badanie metod SWOT, bo zostało ono przedstawione w strategii integracji i rozwi zywania problemów społecznych gminy. 2.1. NAJWA NIEJSZE ZAGRO ENIA I PROPOZYCJE ROZWI ZA Identyfikacja najwa niejszych zagro e dotycz cych dzieci i rodziny na terenie gminy jest jednym z najwa niejszych elementów ka dego post powania diagnostycznego, maj cego okre li zasadnicze problemy i ewentualne kierunki ich rozwi zywania. Podstawowym narz dziem badawczym, za pomoc którego identyfikowano problemy dzieci, młodzie y i rodziny, była ankieta rozesłana do osób maj cych wpływ na kształt lokalnej polityki społecznej, mi dzy innymi do osób reprezentuj cych wybrane instytucje lokalne, takie jak: o rodek zdrowia, ko ciół, szkoła, organizacje pozarz dowe, a tak e do lokalnych przedsi biorców, pracowników socjalnych MGOPS, mieszka ców gminy. Z wypowiedzi ankietowanych wyłonił si dotykaj cych lokaln obraz najistotniejszych kwestii społeczno . Zawierały one tak e sugestie, jak pomaga w rozwi zywaniu pojawiaj cych si kwestii społecznych. Bariery Jak wynika z ankiet, dzieci i młodzie mieszkaj ce na terenie gminy natrafiaj na nast puj ce bariery: • brak zaj • brak miejsc pracy, • niewielka mo liwo • mała ilo • brak odpowiedniej profilaktyki, pozaszkolnych, bardzo skromna oferta wypełnienia czasu wolnego, znalezienia godziwej rozrywki w wolnym czasie, instytucji pomagaj cych w trudnej sytuacji, SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 9 • brak wła ciwej informacji o mo liwo ciach pomocy dzieciom bior cym narkotyki, • słabe relacje interpersonalne mi dzy rodzicami a młodymi. Z ww. barier wynikaj problemy zwi zane z dzie mi i młodzie których gmina musi znale , do rozwi za odpowiednie warunki i mo liwo ci. Głównym problemem podkre lanym przez ankietowanych jest brak oferty na czas wolny, pozaszkolny/popołudniowy dla dzieci i młodzie y, w tym brak ofert na wakacje i ferie. Problemem jest równie brak wła ciwej informacji o istniej cych formach sp dzenia czasu wolnego przez dzieci i młodzie . Kolejnym problemem jest niewła ciwa relacja i wi młodzi-rodzice-wychowawcy. Obserwuje si , zdaniem ankietowanych, stopniowe obni enie autorytetu starszych. Wa nym problemem jest równie brak miejsc pracy dla młodych. Co nale y zmieni Celem poprawy istniej cej sytuacji proponuje si nast puj ce rozwi zania: 1. w zakresie sportu i wypoczynku : • organizowa wi cej imprez sportowych zwi zanych ze współzawodnictwem szkół, • zwi kszy ilo • ułatwi dost p do urz dze treningowo-rekreacyjnych, • zorganizowa zaj na boisku sportowym, sali gimnastycznej, k pielisko naturalne z placem zabaw i zapleczem gastronomicznym typu ogródek grillowy nad Pilic , • otworzy dla młodzie y stadion i przygotowa ofert zaj z instruktorem. 2. w zakresie poprawy stanu zdrowia i sprawno ci : • zapewni rodki finansowe dla szkół na organizacj SKS od najmłodszych klas, • wprowadzi cykliczne biegi przełajowe lub uliczne np. bieg Pułaskiego, • prowadzi profilaktyk szkolno-rodzicielsk , • wykorzysta OKSiW posiadaj cy własn sportow do zaj • baz sportow , basen i hal w zakresie zdrowia i sprawno ci, w szkołach kontynuowa i rozszerza zaj cia wychowania fizycznego, SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 10 • zach ca lekarzy do otwierania praktyk lekarza rodzinnego i innych specjalno ci, • uruchomi pogotowie ratunkowe w Warce (obecnie w Grójcu). 3. w zakresie poprawy sytuacji dzieci niepełnosprawnych : • wspiera działania wietlicy dla tych dzieci, • realizowa w szkołach program integracji z rówie nikami pełnosprawnymi, • prowadzi rehabilitacj . 4. w zakresie bezpiecze stwa dzieci i młodzie y : • stworzy szerok ofert zagospodarowania czasu wolnego poprzez bogat i atrakcyjn list zaj i imprez, w tym sportowych, • zwi kszy ilo • utworzy na terenie miasta monitoring prewencyjny, natomiast na terenie patroli pieszych Policji i Stra y Miejskiej, wiejskim poprawi oznakowanie ulic, szkół itp., • poło y wi kszy nacisk na odpowiedzialno za bezpiecze stwo własne i rówie ników. 5. w zakresie wsparcia dzieci z rodzin ubogich : • organizowa pomoc materialn poprzez ró nego rodzaju zbiórki pieni dzy czy ubra , podr czników, • rozszerzy do ywianie, • stworzy mo liwo ci wakacyjnego zarobku, • kontynuowa pomoc w formach prowadzonych przez M-GOPS i ko ciół, • dotowa wypoczynek i wyjazdy dzieci na wycieczki, kolonie, obozy, • organizowa system pomocy szkole np. stypendia. 6. inne mo liwo ci : • wi cej informacji w prasie o inicjatywach i przedsi wzi ciach dla dzieci. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 11 2.2. SYTUACJA DZIECKA W RODOWISKU SZKOLNYM W celu uzyskania informacji o problemach dzieci i młodzie y w lokalnym systemie kształcenia i wychowania zostały rozesłane do szkół gminy ankiety. Pozwalaj one zdiagnozowa zachowa o cechach ankietowanych zawieraj rodowisko szkolne pod k tem wyst powania patologii społecznej równie opieku czo-wychowawczych, w ród informacje o ju profilaktycznych i uczniów. Wypowiedzi realizowanych działaniach leczniczych w ród dzieci i młodzie y. Warka jest gmin , na terenie której znajduj si 2 przedszkola, 10 szkół podstawowych, 2 gimnazja i 3 szkoły ponadgimnazjalne. Ankiety wypełniło10 placówek, z tego 5 szkoły podstawowe, 2 gimnazja i 3 szkoły ponadgimnazjalne. Nie dostarczono danych dotycz cych przedszkola. Jak wynika z ankiet, cz i psychologa. Na bie szkół zatrudnia pedagoga, piel gniark , logoped co realizowana jest współpraca z poradni psychologiczno- pedagogiczn . Przeprowadzane s badania psychologiczne i pedagogiczne, okre laj ce sposób kształcenia dzieci. Skutkuje to dostosowaniem wymaga edukacyjnych do mo liwo ci dziecka oraz organizowaniem pomocy dla dzieci o specyficznych potrzebach edukacyjnych. Organizowane s równie konsultacje z psychologiem nauczycieli i rodziców w sprawach wychowawczych. Prowadzone s tak e szkolenia, spotkania z psychologiem w szkole i z grupami klasowymi. Badaniu logopedycznemu zostaj poddane dzieci z wadami wymowy i innymi zauwa alnymi wadami oraz prowadzona jest gimnastyka korekcyjna. Ponadto prowadzone s konsultacje logopedyczne. Wi kszo szkół współpracuje tak e z kuratorami s dowymi. Instytucje te wymieniaj si informacjami na temat sytuacji dzieci w rodzinach obj tych opiek kuratora, wspólnie poszukuj mo liwo ci pomocy i rozwi zania problemów, rozwa aj przyczyny wej cia dzieci w konflikt z prawem oraz praktykuj profilaktyk pierwszorz dow . Dzi ki takiej współpracy rozwi zywane s problemy rodzin niewydolnych wychowawczo i patologicznych. W zakresie pomocy społecznej niesiona jest pomoc uczniom bez zabezpieczenia socjalnego. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 12 Organizowane jest do ywianie uczniów w trudnej sytuacji materialnej, udzielana jest pomoc rzeczowa, materialna oraz wspólne wywiady rodowiskowe, narady, konsultacje w zakresie pomocy dla dzieci i rodzin. Szkoły (nie wszystkie) wymieniaj si informacjami z M-GOPS na temat potrzeb dzieci z rodzin patologicznych, ubogich i rozpatrywane s mo liwo ci udzielenia im pomocy. Dwana cie szkół prowadzi do ywianie dzieci. Tylko w jednej szkole jest stołówka. W ramach do ywiania dzieci organizowane jest drugie składaj ce si niadanie z bułki, kanapki, produktów mlecznych, herbaty oraz w sze ciu szkołach podawane s obiady. Do ywianie dzieci w szkole jest finansowane przez M-GOPS. Ł cznie bezpłatne posiłki spo ywa około 200 uczniów. W czterech szkołach podstawowych i w jednym gimnazjum zorganizowano wietlic , w której uczniowie mog otrzyma pomoc w nauce oraz sp dzi wolny czas. W ramach zaj dodatkowych szkoły zorganizowały zaj cia wyrównawcze, a tak e koła zainteresowa . We wszystkich szkołach przeprowadzane s równie badania słu ce diagnozowaniu rodowiska szkolnego. Badania te dotyczyły okre lenia bezpiecze stwa ucznia w szkole i najbli szym rodowisku, otoczeniu, relacji z nauczycielami, problemów wychowawczych, materialnych, zagro enia wynikaj cego z agresji w ród młodzie y, brania ró nych u ywek oraz oczekiwa okre li ogóln sytuacj ewentualnych zagro e rodziców wobec szkoły. Wyniki tych bada szkoln z uwzgl dnieniem stopnia bezpiecze stwa, i atmosfery w szkole odczuwanej przez uczniów. Nie ujawniły jednak wyst powania na szersz natomiast istnienie pozwoliły takich skal zjawisk patologicznych, ukazały negatywnych zjawisk jak: u ywanie rodków odurzaj cych, narkotyków, picie alkoholu, palenie papierosów oraz zwróciły uwag na stan zagro enia agresj i przypadki wagarów. W zwi zku z uzyskanymi wynikami bada podj to nast puj ce działania: w ramach szkolnych programów profilaktycznych wprowadzono do realizacji kwestie i problemy, które młodzie sygnalizowała jako wa ne dla niej, przeprowadzono pogadanki, spotkania z uczniami i rodzicami, odwiedziny w domach uczniów. Nast piła stała współpraca z instytucjami wspomagaj cymi w procesie wychowania i nauczania, opracowany został system reakcji szkoły na SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 13 zachowania nieregulaminowe, zwi kszono czujno nauczycieli w czasie przerw ródlekcyjnych oraz zwrócono uwag na kultur słowa. Ustalano równie przyczyny wyst powania i szkodliwo zjawisk negatywnych, a tak e podj to dalsze obserwacje zachowa uczniów. Zwrócono szczególn uwag i otoczono opiek i działa uczniów maj cych trudno ci w funkcjonowaniu w szkole, jak równie wprowadzono w jednej ze szkół zapomogi socjalne. W ramach programów profilaktycznych szkoły prowadz w zakresie uzale nie profilaktyk (jest to profilaktyka pierwszorz dowa) – organizowane s pogadanki, spotkania edukacyjne z młodzie zaj cia psychoedukacyjne, które maj i rodzicami, lekcje wychowawcze, ukazywa skutki zdrowotne i społeczne stosowania u ywek. Profilaktyka przemocy i agresji równie traktowana jest jako pierwszorz dowa. W ramach niej kształtowane maj by przy wykorzystaniu aktywizuj cych metod w procesie edukacji umiej tno ci pokojowego rozwi zywania konfliktów (reagowanie asertywne), jak równie analizowane s przyczyny i skutki agresji. Ponadto realizowane s spektakle profilaktyczne, zaj cia warsztatowe maj ce na celu przybli enie uczniom podstawowych informacji na temat agresji, jej przyczyn i przejawów. W połowie szkół wprowadzono profilaktyk ochrony przed sektami: uczniowie zapoznaj si z metodami działania sekt oraz zagro eniami wolno ci człowieka przez takie organizacje religijne. Zagadnienia te omawiane s przede wszystkim na religii i godzinach wychowawczych. W zakresie innych zaj profilaktycznych szkoły uczulaj uczniów na agresj dzieci c oraz zwracaj uwag na działalno opieku cz jako wczesn profilaktyk przed rozwojem czynników ryzyka. Szkoły szczególn uwag zwracaj na działania profilaktyczne, zdrowotne – realizuj programy propagowania zdrowego trybu ycia, zdrowia fizycznego (gimnastyka korekcyjno-kompensacyjna), anoreksji i bulimii. Realizuj równie zaj cia warsztatowe, terapeutyczne z psychologiem dla rodziców, nauczycieli i uczniów. Programy te maj na celu budowanie zasad zdrowego stylu ycia wolnego od agresji. Niektóre szkoły realizuj tak e specjalne programy profilaktyczne, naprawcze typu: zdrowy styl ycia, zapobieganie wagarom, absencji szkolnej, dotycz ce kultury SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 14 słowa, frekwencji. Realizowane s m.in. programy: Skarbonka, Spójrz inaczej, Dzi kuj NIE, Trzy Koła, Odblaskowe pierwszaki, nie nobiały u miech. Dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi szkoły prowadz zaj cia wyrównawcze oraz korekcyjno-kompensacyjne. Niektóre szkoły prowadz równie zaj cia logopedyczne, socjoterapeutyczne, psychoterapeutyczne oraz rewalidacyjne. Szkoły prowadz działania kształtuj ce postawy charytatywne i propaguj ce w ród uczniów ide wolontariatu. W ich ramach uczniowie bior udział w akcjach: „Góra Grosza”, „Mój kolega z Afryki”, loterie, zbiórki zabawek, ksi ek, słodyczy z przeznaczeniem dla najbardziej potrzebuj cych, najubo szych. Organizowana jest równie samopomoc kole e ska, pomoc dzieciom przebywaj cym w domach dziecka. Placówki o wiatowe gminy sygnalizuj , e w najpowa niejszym stopniu uczniów dosi gaj problemy materialne rodziców, a wi c ubóstwo oraz bezrobocie w rodzinie i alkoholizm rodziców. Brakuje odpowiedniej opieki ze strony domu. Na terenie szkoły oraz w domu rodzinnym w bardzo ró nym stopniu wyst puj problemy społeczne. Wymienia si nieliczne przypadki konfliktów z rodzicami, rodze stwem, z nauczycielami oraz kolegami szkolnymi. Zauwa ono niewielkie przypadki kłamstw oraz zachowa agresywnych typu zastraszanie, bicie i wymuszanie pieni dzy. Nieliczne s równie przypadki niszczenia mienia szkolnego, przemocy w rodzinie, zdarzaj si zauwa alne przez szkoły przypadki zaniedbania przez dom. Opieka kuratora s dowego obj ła 17 uczniów z wszystkich szkół. Znacznym problemem społecznym podkre lanym przez niektóre szkoły jest palenie papierosów oraz wagary (szkoły ponadpodstawowe). Dwie szkoły sygnalizowały alkoholizowanie si i narkotyzowanie si . W celu zmniejszenia nasilenia oraz eliminowania na terenie szkoły zachowa o cechach patologii społecznej nauczyciele przeprowadzaj rozmowy z rodzicami i uczniami – ustalane s wspólne działania oraz monitorowane zachowania. Szkoły najbardziej nara one s na problemy agresji, stosowania u ywek (alkohol, nikotyna, narkotyki), wagary, wulgaryzacja i negatywny wpływ rodowiska zewn trznego. Dzieci zaniedbywane przez dom nie maj nale ytej opieki i pomocy w nauce. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 15 Opiek pedagoga szkolnego obj to uczniów maj cych problemy w nauce i zachowaniu. Nale y tu wymieni równie i emocjonalne, wagary, agresj , nadpobudliwo dysleksj , trudno ci adaptacyjne oraz problemy zgłaszane przez nauczycieli lub uczniów w zale no ci od pojawiaj cych si sytuacji problemowych. Analiza ankiet, w których poruszano kwesti szczególnie niebezpiecznych miejsc na terenie szkoły, wykazała, e generalnie takie miejsca nie wyst puj . Dwie szkoły wskazywały jako miejsce najmniej bezpieczne szatni (w piwnicy). W celu zapewnienia w tych miejscach bezpiecze stwa zwi kszono liczb dy urów pełnionych przez nauczycieli w czasie przerw mi dzylekcyjnych, wymieniono okna i osłony na kaloryfery, podj to działania w celu zagospodarowania terenu zielonego przy boisku, zakupiono szafki do szatni i przeniesiono szatni na korytarz szkolny. Dyrektorzy szkół sygnalizuj , e w lokalnym programie opieki nad dzie mi i młodzie nale y podj nast puj ce kwestie: po yteczne sp dzanie wolnego czasu, rozwijanie kół zainteresowa , zaj cia pozalekcyjne, spektakle profilaktyczne, spotkania edukacyjne, rozmowy indywidualne, współpraca z ró nymi instytucjami nastawionymi na pomoc dzieciom, monitoring, dy ury nauczycieli, organizowanie zabaw i ró nych zaj podczas przerw. Szkoły proponuj nast puj ce formy pomocy: 1. dla uczniów: • atrakcyjne sp dzanie wolnego czasu, w tym zainteresowa , zaj sportowych, kontynuacja zaj wyrównawczych, rewalidacyjnych, udział rozwijanie kół pozalekcyjnych, w kampaniach profilaktycznych, konkursach, • organizowanie do ywiania, pomocy uczniom w uzyskiwaniu bezpłatnych podr czników, wyprawki szkolnej, • prowadzenie zaj korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, wsparcie ze strony nauczycieli, pedagoga szkolnego, • badanie sytuacji rodzinnej poprzez bezpo redni kontakt z rodzin (wywiady rodowiskowe). 2. dla rodziców: SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 16 • konsultacje indywidualne i rozmowy z nauczycielami, logoped wychowawc , piel gniark , dyrektorem, • prowadzenie lekcji otwartych, • współpraca z Poradni Psychologiczno-Pedagogiczn i kierowanie dzieci na badania, • wspólne imprezy klasowe i szkolne, • dofinansowanie wyjazdów na wycieczki, kolonie letnie, do kina itp. • wnioski o stypendia szkolne, • pomoc materialna, • po redniczenie w kontaktach z MGOPS. 3. na terenie szkoły: • zaj cia i szkolenia z zakresu profilaktyki i wychowania dla nauczycieli, rodziców i dzieci, • szkolenia dla rodziców i nauczycieli z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, • realizacja programów profilaktyki agresji i przemocy, przeciwdziałania wagarom, • zatrudnienie psychologa w jednej ze szkół. W ankietach szkoły podkre laj , e gdyby posiadały odpowiednie warunki, to podejmowałyby działania rozszerzaj ce dotychczasow szkole , zaj działalno z zakresie dla uczniów, rodziców, programów profilaktycznych, spotka z przedstawicielami ró nych instytucji, specjalistami. Celem zapewnienia skutecznej opieki dla dzieci i młodzie y, jak wynika z ankiet, nale ałoby podj współprac i zaanga owanej Gminn formie, Alkoholowych, Poradni z Policj Komisj w bardziej zaktywizowanej Rozwi zywania Psychologiczno-Pedagogiczn Problemów w zakresie rozszerzenia oferty szkole dla nauczycieli, rodziców i uczniów, z ko ciołem, MGOPS. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 17 2.3. ZASOBY Zasobami umo liwiaj cymi rozwi zywanie kwestii dziecka i rodziny s instytucje działaj ce zarówno na terenie gminy jak i powiatu grójeckiego. Prezentujemy te, które mog mie najwi kszy wpływ na popraw sytuacji i dziecka i rodziny. Lp. Nazwa szkoły Adres 1. Publiczne Gimnazjum nr 1 im. Stanisława Marciniaka Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1 im. P. Wysockiego Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. 1 Pułku Lotnictwa My liwskiego „Warszawa” Publiczna Szkoła Podstawowa im. Stefana Czarnieckiego w Ostroł ce Publiczna Szkoła Podstawowa nr 2 im. Kazimierza Pułaskiego Publiczna Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Powstania Styczniowego 1863 r. Publiczne Gimnazjum w D bnowoli Liceum Ogólnokształc ce im. P. Wysockiego Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Tomasza Nocznickiego Publiczna Szkoła Podstawowa we Wrociszewie Publiczna Szkoła Podstawowa w Michałowie Publiczna Szkoła Podstawowa w Go niewicach Publiczna Szkoła Podstawowa nr 4 im. Jana Pawła II Publiczna Szkoła Podstawowa w Laskach 05-660 Warka, ul. Warszawska 24 05-660 Warka, ul. Polna 19 05-660 Warka, ul. Obwodowa 2 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Ilo uczniów 470 05-660 Warka, Ostroł ka 3 A 105 05-660 Warka, ul. Polna 17 05-660 Warka, Nowa Wie 620 05-660 Warka D bnowola 05-660 Warka, ul. Warszawska 45 05-660 Warka, Nowa Wie 70a 05-660 Warka, Wrociszew 05-660 Warka, Michałów 05-660 Warka, Go niewice 05-660 Warka, ul. K. Pułaskiego 05-660 Warka, Laski 135 SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 82 274 344 109 77 10 142 16 18 Poza placówkami edukacyjno-o wiatowymi istotn rol odgrywaj tak e: • Miejsko-Gminny O rodek Pomocy Społecznej, • O rodek Kultury, Sportu i Wypoczynku, • parafie rzymskokatolickie, • organizacje pozarz dowe. 2.4. PODSUMOWANIE DIAGNOZY Zespół wspieraj cy O rodek Pomocy Społecznej w opracowaniu niniejszego dokumentu, opieraj c si na materiale analitycznym oraz przesłankach wynikaj cych z ogólnopolskich dokumentów diagnostycznych i programowych, uznał, działania maj ce na celu budow e lokalnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodzin nale y zaprogramowa w podstawowych obszarach tj : Poprawy stanu funkcjonowania rodziny. Poprawy sytuacji dziecka w rodowisku szkolnym. Doskonaleniu procesu wychowawczego. Poprawy stanu zdrowia populacji w szczególno ci poprzez rozwój sportu i rekreacji. Poprawy stanu bezpiecze stwa rodziny, dzieci i młodzie y. 3. CELE STRATEGICZNE, OPERACYJNE I ZADANIA SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 19 Cel strategiczny 1. POPRAWA STANU FUNKCJONOWANIA RODZINY. Cele operacyjne: 1. Wspomaganie potencjału rozwojowego rodziny. 2. Wspieranie rodziców w ich funkcjach opieku czo-wychowawczych. 3. Budowanie bezpiecze stwa socjalnego rodzin. 4. Wspieranie rodzin zagro onych ubóstwem. Zadania do celu operacyjnego 1: 1. Systematyczne diagnozowanie warunków ycia rodzin oraz potrzeb i oczekiwa dotycz cych pomocy rodzinie. 2. Wdra anie programów edukacyjnych, profilaktycznych i terapeutycznych słu 3. cych rozwojowi rodziny. Analiza i monitoring systemu wspieraj cego rodzin w wypełnianiu jej funkcji i zada . 4. Wypracowanie zasad współpracy wszystkich podmiotów w społeczno ci lokalnej działaj cych na rzecz rodziny. 5. Organizowanie kampanii informacyjnych o lokalnych instytucjach wiadcz cych pomoc rodzinie. Zadania do celu operacyjnego 2: 1. Pedagogizacja rodziców ze szczególnym uwzgl dnieniem potrzeb rozwojowych ich dzieci oraz umiej tno ci wychowawczych rodziców. 2. Wspieranie form współpracy instytucji o wiatowych z rodzicami jako partnerami w procesie dydaktyczno-wychowawczym dzieci. 3. Budowanie systemu wsparcia dla rodzin w kryzysie oraz zagro onych patologiami. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 20 4. Rozwijanie lokalnego systemu poradnictwa i edukacji dla rodziców słu cych rozpoznawaniu zagro e demoralizacj i uzale nieniami dzieci i młodzie y. 5. Rozwijanie form krótkoterminowej opieki dla rodzin w kryzysie. Zadania do celu operacyjnego 3: 1. Diagnozowanie i monitoring warunków ycia rodzin. 2. Budowanie zintegrowanego systemu chroni cego rodzin przed utrat bezpiecze stwa socjalnego, w tym utworzenie instytucji odpowiedzialnej za przyjmowanie sygnałów o sytuacji kryzysowej rodzin. 3. Rozwijanie zintegrowanego systemu wsparcia dla rodzin z niepełnosprawnymi członkami rodzin. Zadania do celu operacyjnego 4: 1. Obejmowanie rodzin yj cych w trudnych warunkach materialnych opiek socjaln . 2. Zapewnienie dzieciom i młodzie y z rodzin ubogich do ywiania w szkole, wyposa enia w podr czniki i pomoce szkolne. Odpowiedzialni za realizacj celów strategicznych, operacyjnych i zada : Rada i Urz d Miejski, szkoły, jednostki organizacyjne samorz du miejskiego. rodki Finansowe: Bud et samorz du lokalnego, rodki pozyskane z funduszy zewn trznych: rz dowych, pozarz dowych, programów celowych. Partnerzy: Instytucje rz dowe, naukowe, samorz dowe, organizacje społeczne ze szczególnym uwzgl dnieniem organizacji po ytku publicznego. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 21 Cel strategiczny 2. POPRAWA SYTUACJI DZIECKA W RODWISKU SZKOLNYM. Cele operacyjne: 1. Wzbogacanie oferty edukacyjnej. 2. Wspieranie uczniów uzdolnionych. 3. Wspieranie potrzeb edukacyjnych dzieci niepełnosprawnych. Zadania do celu operacyjnego 1: 1. Wspieranie inicjatyw słu cych wszechstronnemu rozwojowi dzieci i młodzie y. 2. Wł czanie w proces dydaktyczny programów otwieraj cych wiadomo młodego pokolenia na mo liwo ci indywidualnego rozwoju, twórczego działania oraz sprzyjaj cych rozwijaniu umiej tno ci społecznych, przedsi biorczo ci i planowania kariery. 3. Wyrównywanie szans edukacyjnych przez pomoc materialn dla młodzie y szkolnej (stypendia, zasiłki, dofinansowanie udziału w ofercie kulturalnej oraz wycieczkach dydaktycznych). 4. Wyrównywanie dysproporcji w dost pie do oferty edukacyjnej na miar mo liwo ci i potrzeb ka dego dziecka. 5. Dostosowanie istniej cej struktury szkolnej do lokalnego rynku pracy. 6. Utworzenie gminnej poradni psychologiczno-pedagogicznej. 7. Wyposa enie ka dej szkoły w porównywalne rodki edukacyjne, w tym pracownie komputerowe z dost pem do Internetu. Zadania do celu operacyjnego 2: 1. Wypracowanie procedur monitoringu uczniów uzdolnionych, wspierania ich rozwoju, wyró niania i nagradzania. 2. Organizacja oferty edukacyjnej dla młodzie y szczególnie uzdolnionej. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 22 Zadania do celu operacyjnego 3: 1. Stworzenie systemu usług wspieraj cych proces edukacji uczniów niepełnosprawnych. 2. Tworzenie warunków umo liwiaj cych dost p uczniów niepełno- sprawnych do szkół ogólnodost pnych. 3. Tworzenie klas integracyjnych w szkołach ogólnodost pnych. Odpowiedzialni za realizacj celów strategicznych, operacyjnych i zada : Rada i Urz d Miejski, szkoły, jednostki organizacyjne samorz du miejskiego. rodki Finansowe: Bud et samorz du lokalnego, rodki pozyskane z funduszy zewn trznych: rz dowych, pozarz dowych, programów celowych. Partnerzy: Instytucje rz dowe, naukowe, samorz dowe, organizacje społeczne ze szczególnym uwzgl dnieniem organizacji po ytku publicznego. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 23 Cel strategiczny 3. DOSKONALENIE PROCESU WYCHOWAWCZEGO. Cele operacyjne: 1. Wzmacnianie systemu norm i warto ci gwarantuj cych prawidłowy przebieg procesu wychowania. 2. Organizowanie form pomocy psychologicznej. 3. Ochrona dzieci i młodzie y przed nieprzystosowaniem społecznym, marginalizacj i społecznym wykluczeniem. Zadania do celu operacyjnego 1: 1. Kontynuowanie i wzbogacanie istniej cych programów profilaktycznych wspieraj cych wychowanie dzieci i młodzie y. 2. Wspieranie idei wolontariatu oraz innych form aktywno ci społecznej sprzyjaj cych rozwijaniu postaw charytatywnych i filantropijnych w stosunku do osób starszych i pokrzywdzonych przez los. 3. Poszerzanie profilaktyki szkolno-rodzicielskiej. Zadania do celu operacyjnego 2: 1. Organizacja warsztatów psychologicznych dla dzieci i młodzie y oraz rodziców z zakresu rozwi zywania problemów i radzenia sobie w sytuacjach trudnych. 2. Tworzenie grup wsparcia dla rodzin niewydolnych wychowawczo. 3. Anga owanie ró nych instytucji, w tym organizacji pozarz dowych w realizacj programów profilaktycznych i pomocowych działaj cych na rzecz dzieci ze szczególnymi potrzebami rozwojowymi. Zdania do celu operacyjnego 3: 1. Zapewnienie opieki pedagoga i psychologa w ka dej szkole. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 24 2. Inicjowanie programów edukacyjno-wychowawczych przeciwdziałaj cych patologiom społecznym dzieci i młodzie y, w tym uzale nieniom, nieprzystosowaniu, wykluczeniu. 3. Organizacja wietlic szkolnych i rodowiskowych, w tym parafialnych. 4. Tworzenie warunków do zwi kszenia ró nych form orientacji i poradnictwa zawodowego. Odpowiedzialni za realizacj celów strategicznych, operacyjnych i zada : Rada i Urz d Miejski, szkoły, jednostki organizacyjne samorz du miejskiego. rodki Finansowe: Bud et samorz du lokalnego, rodki pozyskane z funduszy zewn trznych: rz dowych, pozarz dowych, programów celowych. Partnerzy: Instytucje rz dowe, naukowe, samorz dowe, organizacje społeczne ze szczególnym uwzgl dnieniem organizacji po ytku publicznego. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 25 Cel strategiczny 4. POPRAWA W STANU SZCZEGÓLNO CI ZDROWIA POPRZEZ POPULACJI ROZWÓJ SPORTU I REKREACJI. Cele operacyjne: 1. Rozwijanie warunków słu cych aktywno ci ruchowej dzieci i młodzie y. 2. Promocja form aktywnego sp dzania czasu wolnego przez dzieci i młodzie . 3. Kompensacja deficytów zdrowotnych i wiadcze zdrowotnych. 4. Wspieranie opieki zdrowotnej nad dzieckiem niepełnosprawnym. Zadania do celu operacyjnego 1: 1. Wspieranie cyklicznych bada sprawno ci młodego pokolenia. 2. Wykorzystywanie gminnej bazy sportowej na cele rekreacyjne i aktywno ruchow dzieci i młodzie y. 3. Stworzenie warunków organizacyjnych i finansowych do optymalnego wykorzystania istniej cych o wiatowych, równie obiektów sportowych w placówkach w godzinach popołudniowych, a dla młodzie y tak e w godzinach wieczornych. 4. Rozbudowa infrastruktury słu cej czynnemu sp dzaniu czasu wolnego (place zabaw, boiska sportowe, cie ki rowerowe). 5. Wyrównywanie dysproporcji w dost pie dzieci i młodzie y do oferty sportowej. Zadania do celu operacyjnego 2: 1. Cykliczne diagnozowanie potrzeb i oczekiwa rodowiska lokalnego dotycz cych aktywno ci ruchowej. 2. Realizacja projektów słu cych zdrowemu stylowi ycia. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 26 3. Wspieranie plenerowych imprez sportowo-rekreacyjnych dla dzieci i młodzie y. 4. Zagospodarowywanie czasu wolnego dzieci i młodzie y podczas wakacji i ferii. 5. Wspieranie ró nych form turystyki szkolnej. 6. Wzbogacanie oferty sportowej placówek o wiatowych (zaj cia pozalekcyjne). 7. Wspieranie zaj korekcyjno-kompensacyjnych i rehabilitacji ruchowej dla dzieci i młodzie y. 8. Prowadzenie kampanii informacyjnych na temat inicjatyw i przedsi wzi organizowanych dla dzieci i młodzie y. Zadania do celu operacyjnego 3: 1. Prowadzenie cyklicznych bada stanu zdrowia dzieci i młodzie y. 2. Zapewnienie codziennej opieki piel gniarskiej w ka dej placówce o wiatowej oraz punktów konsultacyjnych w o rodkach zdrowia. 3. Inicjowanie edukacyjnych programów prozdrowotnych w szkołach (higiena nauki i pracy, prawidłowe ywienie, wady postawy, uzale nienia). 4. Tworzenie warunków do praktykowania zachowa prozdrowotnych. Zadania do celu operacyjnego 4: 1. Opracowanie gminnej bazy danych dzieci niepełnosprawnych. 2. Utworzenie placówki wsparcia dziennego dla dzieci niepełnosprawnych. 3. Organizacja warsztatów terapii zaj ciowej. 4. Wspieranie programów rehabilitacyjnych przygotowuj cych młodzie do podj cia samodzielnego ycia. Odpowiedzialni za realizacj celów strategicznych, operacyjnych i zada : Rada i Urz d Miejski, szkoły, jednostki organizacyjne samorz du miejskiego. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 27 rodki Finansowe: Bud et samorz du lokalnego, rodki pozyskane z funduszy zewn trznych: rz dowych, pozarz dowych, programów celowych. Partnerzy: Instytucje rz dowe, naukowe, samorz dowe, organizacje społeczne ze szczególnym uwzgl dnieniem organizacji po ytku publicznego. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 28 Cel strategiczny 5. POPRAWA STANU BEZPIECZE STWA RODZINY, DZIECI I MŁODZIE Y. Cele operacyjne: 1. Wzmacnianie poczucia bezpiecze stwa i społecznej pewno ci dzieci i młodzie y. 2. Przeciwdziałanie uzale nieniom w ród dzieci i młodzie y. 3. Ochrona dziecka przed wykorzystywaniem i molestowaniem. Zdania do celu operacyjnego 1: 1. Wdra anie programów ilustruj cych zagro enia cywilizacyjne. 2. Wł czanie w realizacj programów profilaktyczno-edukacyjnych policjantów z wydziału prewencji oraz ruchu drogowego. Zadania do celu operacyjnego 2: 1. Realizacja programów profilaktyczno-edukacyjnych na temat uzale nie adresowanych do dzieci i młodzie y. 2. Ustawiczne szkolenie nauczycieli zwi zane z zagro eniem uzale nieniami. 3. Wdra anie programów edukacyjnych z zakresu uzale nie dla rodziców. Zadania do celu operacyjnego 3: 1. Monitorowanie zjawiska krzywdzenia dzieci i młodzie y. 2. Inicjowanie programów przeciwdziałania przemocy rówie niczej, wykorzystywania i molestowania dzieci w rodzinie i w rodowisku. 3. Promocja instytucji udzielaj cych pomocy, np. telefon zaufania, program „Niebieska linia”. 4. Współpraca wszystkich lokalnych instytucji zajmuj cych si przemoc . SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 29 Odpowiedzialni za realizacj celów strategicznych, operacyjnych i zada : Rada i Urz d Miejski, szkoły, jednostki organizacyjne samorz du miejskiego. rodki Finansowe: Bud et samorz du lokalnego, rodki pozyskane z funduszy zewn trznych: rz dowych, pozarz dowych, programów celowych. Partnerzy: Instytucje rz dowe, naukowe, samorz dowe, organizacje społeczne ze szczególnym uwzgl dnieniem organizacji po ytku publicznego. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 30 4. UWAGI KO COWE Zapisy zawarte w programie b d realizowane w ramach zapisanych zada w zale no ci od posiadanych przez samorz d i pozyskanych z zewn trz rodków finansowych. SYSTEM PROFILAKTYKI I OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZIN 31
