Uproszczenie regulacji dotyczących typów

Izba rozliczeniowa KDPW_CCP
Uproszczenie regulacji dotyczących typów uczestnictwa
w KDPW_CCP
1 lipca 2011 r. nastąpi przekazanie przez Krajowy Depozyt spółce KDPW_CCP zadań
dotyczących prowadzenia rozliczeń transakcji zawieranych na rynku regulowanym oraz w
alternatywnym systemie obrotu i prowadzenia systemu zabezpieczania płynności
rozliczeń. W strukturach samego KDPW pozostaną funkcje z zakresu rozrachunku
transakcji oraz centralnego depozytu papierów wartościowych. Wprowadzając tę zmianę
Krajowy Depozyt wypełnia najwyższe międzynarodowe standardy oraz znacząco podnosi
konkurencyjność polskiego rynku kapitałowego. Wydzielenie ze struktur KDPW izby
rozliczeniowej jest efektem przyjętej pod koniec 2009 roku i realizowanej konsekwentnie
Strategii Krajowego Depozytu na lata 2010-2013, która zakłada m.in. stworzenie nowego
modelu biznesowego KDPW.
Powstanie izby rozliczeniowej jest okazją do uproszczenia regulacji dotyczących typów
uczestnictwa w KDPW_CCP. W miejsce kilku dotychczasowych opcji występowania w
funkcji uczestnika rozliczającego, wprowadzone zostaną trzy typy uczestnictwa, z
rozróżnieniem na rynki kasowy i terminowy. Dodatkowo, wprowadzenie funkcji Agenta ds.
rozrachunku w KDPW umożliwi zagranicznym firmom inwestycyjnym uczestnictwo w
KDPW_CCP, bez obowiązku posiadania konta depozytowego w Krajowym Depozycie.
Otworzy to drogę dużym międzynarodowym instytucjom do bezpośredniego wejścia na
polski rynek w obszarze rozliczania transakcji.
Agent ds. rozrachunku w KDPW
Nowością w stosunku do poprzednio obowiązujących regulacji jest stworzenie funkcji Agenta ds.
rozrachunku w KDPW. Wprowadzono rozwiązanie, zgodnie z którym Uczestnik rozliczający
KDPW_CCP nie będzie miał obowiązku posiadania konta depozytowego w KDPW. W takim
przypadku rozrachunek zawartych przez niego transakcji będzie dokonywany za pośrednictwem
konta depozytowego jego Agenta do spraw rozrachunku. Oznacza to, że Uczestnik rozliczający
KDPW_CCP nie będzie musiał być jednocześnie Uczestnikiem bezpośrednim KDPW.
Wprowadzenie funkcji Agenta ds. rozrachunku w KDPW pozwoli na rozwinięcie katalogu usług
i podmiotów aktywnych w obszarze działalności izby rozliczeniowej KDPW_CCP. Zagraniczne
instytucje finansowe nie mają aktualnie możliwości samodzielnego działania jako Uczestnicy
rozliczający, a ich działalność poprzez lokalnych reprezentantów jest mocno ograniczona,
głównie za sprawą obawy tych ostatnich przed ponoszeniem zbyt dużego ryzyka związanego z
uczestnictwem w systemie gwarantowania rozliczeń.
Dzięki funkcjonalności Agenta ds. rozrachunku w KDPW oraz działalności izby rozliczeniowej
KDPW_CCP, dysponującej odpowiednim kapitałem oraz sprawnym i opartym na uznanej
metodologii systemem zarządzania ryzykiem, zagraniczne instytucje finansowe będą mogły stać
się bezpośrednio Uczestnikami rozliczającymi KDPW_CCP.
Zagraniczna firma inwestycyjna:
 będzie uczestnikiem KDPW_CCP o statusie uczestnika rozliczającego (UR);
 nie będzie uczestnikiem KDPW (CSD) – nie może prowadzić rachunków papierów
wartościowych (nie musi otwierać oddziału w Polsce);
 podpisze umowę z jednym podmiotem pełniącym rolę Agenta ds. Rozrachunku (AR) w
KDPW;
 wskaże izbie KDPW_CCP konto AR i przedłoży oświadczenie wskazujące podmiot
mający pełnić dla niego tę funkcję oraz oświadczenie tego podmiotu, w którym wyraża on
na to zgodę;
 będzie realizowała zobowiązania pieniężne wynikające z bieżących rozrachunków
rynkowych;
 będzie wyłącznym uczestnikiem systemu gwarantowania rozliczeń (SGR) (wpłaty wniesie
za pośrednictwem banku-płatnika; papiery wartościowe zaliczane na poczet wpłat do
SGR wnoszone będą w KDPW z konta UR prowadzonego przez AR).
Proponowane rozwiązanie umożliwi lokalnym depozytariuszom czerpanie korzyści z prowadzenia
rachunków bez ponoszenia ryzyka. Zagraniczne instytucje finansowe będą natomiast mogły
swobodnie prowadzić działalność na polskim rynku, pozostając w zgodzie z przepisami Financial
Service Authority (FSA) – brytyjskiego organu nadzoru.
Brak tych rozwiązań powodował do tej pory konieczność ponoszenia określonych kosztów ze
strony zagranicznych podmiotów związanych przede wszystkim z przymusu prowadzenia
oddziału w Polsce lub korzystania z pośrednictwa lokalnego Uczestnika rozliczającego.
Przed stworzeniem instytucji Agenta ds. rozrachunku w KDPW zagraniczny podmiot miał do
wyboru jedną z trzech możliwości:
 mógł stać się uczestnikiem pośrednim, czyli być reprezentowanym przez uczestnika
rozliczającego KDPW. Wadą takiego rozwiązania była obawa lokalnego uczestnika
rozliczającego przed nadmiernym ryzykiem generowanym przez uczestnika pośredniego.
W związku z tym uczestnicy bezpośredni niechętnie podejmują się reprezentowania
dużych podmiotów zagranicznych;
2
 inną możliwością było otwarcie w Polsce oddziału i działanie bezpośrednio jako Uczestnik
rozliczający bazujący na polskim prawie. Wadą takiego rozwiązania były wysokie koszty;
 zagraniczna instytucja finansowa mogła również stać się uczestnikiem bezpośrednim oraz
rozliczającym w KDPW w funkcji deponent. Wadą takiego rozwiązania była niemożność
segregacji kont własnych od kont klientów, a to w świetle np. regulacji FSA jest
niedopuszczalne.
Klasyfikacja Uczestników KDPW_CCP
W nowej klasyfikacji uczestników rozliczających, KDPW_CCP wyróżnia Generalnego Uczestnika
Rozliczającego dla rynku kasowego, Generalnego Uczestnika Rozliczającego dla rynku
terminowego oraz Bezpośredniego Uczestnika Rozliczającego i Uczestnika Nierozliczającego.
Dwa pierwsze typy uczestnictwa pozwalają na rozliczanie transakcji zawieranych zarówno przez
siebie samego jak i przez podmioty trzecie; status Bezpośredniego Uczestnika Rozliczającego
daje możliwość rozliczania transakcji zawieranych przez siebie samego na rachunek własny, jak i
rachunek klientów zarówno na rynku kasowym, jak i terminowym.
Typy uczestnictwa w KDPW_CCP:
 Generalny Uczestnik Rozliczający (reprezentant) GUR – rynek kasowy: uczestnik
rozliczający wszystkie transakcje zawierane przez inny podmiot na rynku kasowym, w
tym przez uczestnika nierozliczającego;
 Generalny Uczestnik Rozliczający (uczestnik rozliczający-rachunki instrumentów
pochodnych) GUR – rynek terminowy: uczestnik rozliczający transakcje zawierane na
rynku terminowym przez inne podmioty, w tym przez uczestników nierozliczających,
jeżeli transakcje te są zawierane na rachunek klientów posiadających rachunki
instrumentów pochodnych prowadzone przez tego uczestnika lub na jego własny
rachunek;
 Bezpośredni Uczestnik Rozliczający (uczestnik rozliczający-transakcje własne)
BUR - uczestnik rozliczający wszystkie transakcje zawierane przez niego na rachunek
własny lub rachunek klientów (rynek kasowy i terminowy);
 Uczestnik Nierozliczający – jest to uczestnik zawierający transakcje na rynku kasowym
i/lub terminowym, a jednocześnie nie posiadający statusu uczestnika rozliczającego.
3
Rys. 1. Typy uczestnictwa w KDPW_CCP na tle architektury rynku
Źródło: Opracowanie własne
Wymogi kapitałowe dla Uczestników KDPW_CCP
Dla wprowadzanych typów uczestnictwa określone zostały także nowe wymogi kapitałowe. Będą
one takie same dla uczestników działających na rynku kasowym i terminowym i będą zależały od
liczby podmiotów reprezentowanych w rozliczeniach.
Wobec Generalnego Uczestnika Rozliczającego (GUR; rozlicza transakcje zawierane przez inne
podmioty) obowiązywać będą następujące wymogi kapitałowe:
 W przypadku banków:
suma kwoty 50 mln zł oraz iloczynu 5 mln zł i liczby podmiotów reprezentowanych
 W przypadku domów maklerskich:
suma kwoty 15 mln zł oraz iloczynu 2 mln zł i liczby podmiotów reprezentowanych
Wobec Bezpośredniego Uczestnika Rozliczającego (BUR; rozlicza wyłącznie transakcje
zawierane przez niego samego na rachunek własny lub rachunek klientów):
 W przypadku banków:
25 mln zł
 W przypadku domów maklerskich:
4 mln zł
***************
4