raport z ewaluacji całościowej - BIP

Transkrypt

Nadzór pedagogiczny
System Ewaluacji Oświaty
RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ
Wersja skrócona
Gimnazjum Nr 1 w Gryficach
Gryfice
Zachodniopomorski Kurator Oświaty
Kuratorium Oświaty w Szczecinie
Przebieg ewaluacji:
Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole (lub placówce) przez
wizytatorów do spraw ewaluacji. Ewaluacja polega na zbieraniu i analizowaniu informacji:
- o efektach działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły
lub placówki (na podstawie danych informujących o wynikach pracy szkoły (lub placówki) odzwierciedlonych
w umiejętnościach, zachowaniach, postawach, działaniach uczniów i w osiąganych przez nich rezultatach
na różnego rodzaju testach, egzaminach),
- o procesach zachodzących w szkole lub placówce (na podstawie danych, które informują o procesach
i działaniach zachodzących i podejmowanych w szkole (lub placówce), a decydujących o sposobie funkcjonowania,
charakterze szkoły (lub placówki) i przede wszystkim prowadzących do pożądanych efektów), - o funkcjonowaniu szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy z rodzicami
uczniów (na podstawie danych informujących o sposobie współpracy ze środowiskiem i funkcjonowaniu
w środowisku oraz wykorzystaniu tych zasobów w procesie nauczania i uczenia się), - o zarządzaniu szkołą lub placówką (na podstawie danych informujących o sposobach zarządzania decydujących
o jakości działań podejmowanych w szkole lub placówce).
Ewaluacja ma na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań
zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie
nadzoru pedagogicznego.
Szkoła lub placówka może spełniać te wymagania na pięciu poziomach:
Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Raport z ewaluacji: Gimnazjum Nr 1 w Gryficach
2 / 49
Opis metodologii:
Badanie zostało zrealizowane w dniach 02-09-2011 - 02-11-2011 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład
którego weszli Jarosław Ryhanycz, Alina Sukiennicka.
W trakcie ewaluacji w placówce zbierano informacje pochodzące z wielu źródeł - dyrektora, uczących w szkole
nauczycieli, innych pracowników, uczniów, rodziców, partnerów szkoły i przedstawicieli samorządu lokalnego.
Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe (ankiety w wersji elektronicznej i papierowej), jakościowe
(wywiady indywidualne, grupowe, obserwację i analizę źródeł zastanych). Zestawienie metod, technik doboru
próby i liczby osób, które wzięły udział w badaniach znajduje się w tabeli poniżej.
Wywiady grupowe zostały przeprowadzone po realizacji i analizie ankiet, pełniąc wobec nich funkcję wyjaśniającą.
Kategoria
Metoda/technika
badanych/źródła danych
Dyrektor szkoły
Indywidualny wywiad
pogłębiony
Nauczyciele
Ankieta elektroniczna
(CAWI) "Szkoła, w której
pracuję"
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Pracownicy
niepedagogiczni
Uczniowie
Rodzice
Partnerzy szkoły,
przedstawiciele
samorządu lokalnego
Obserwacja lekcji
Obserwacja szkoły
Analiza dokumentów
Sposób doboru próby
Wielkość próby
nd
nd
Badanie na próbie pełnej
Nauczyciele zróżnicowani
pod względem stażu,
nauczanego przedmiotu i
pracy w zespołach
zadaniowych oraz pedagog
szkolny
Wywiad grupowy
Pracownicy inni niż
zogniskowany (FGI)
nauczyciele
(CAWI) "Moja szkoła"
uczniów klas rok niższych
od najstarszych
(CAWI) "Mój dzień"
uczniów najstarszych klas
Wywiad grupowy
Przedstawiciele trzech
zogniskowany (FGI)
ostatnich roczników,
dobrani losowo
Wywiad grupowy
Przedstawiciele rady
zogniskowany (FGI)
rodziców i rad klasowych,
reprezentujący różne
roczniki
Ankieta audytoryjna (PAPI) Badanie na próbie pełnej
rodziców uczniów klas rok
niższych od najstarszych
Wywiad grupowy
Przedstawiciele samorządu
zogniskowany (FGI)
lokalnego i instytucji
wskazanych przez
dyrektora jako partnerzy
Klasy trzecie i czwarte
(szkoły podstawowe), klasy
pierwsze (gimnazja i szkoły
ponadgimnazjalne)
Na zewnątrz, przed i po
lekcjach, podczas przerw,
podczas zajęć
pozalekcyjnych
Raport z ewaluacji: Gimnazjum Nr 1 w Gryficach
32
10
8
103
84
12
10
61
9
nd
nd
3 / 49
Informacja o szkole
Nazwa placówki
Gimnazjum Nr 1 w Gryficach
Patron
Żołnierze Armii Krajowej
Typ placówki
Gimnazjum
Miejscowość
Gryfice
Ulica
Marszałka Józefa Piłsudskiego
Numer
1
Kod pocztowy
72-300
Urząd pocztowy
Gryfice
Telefon
0913842662
Fax
0913842662
Www
Regon
81189713000000
Publiczność
Publiczna
Kategoria uczniów
Dzieci lub młodzież
Charakter
Brak specyfiki
Uczniowie, wychow., słuchacze
347
Oddziały
15
Nauczyciele pełnozatrudnieni
26
Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy)
9
Nauczyciele niepełnozat._(w etatach)
4
Średnia liczba uczących się w oddziale
23.13
Liczba uczniów przypadających na jednego
pełnozatrudnionego nauczyciela
13.35
Województwo
ZACHODNIOPOMORSKIE (32)
Powiat
Powiat gryficki (05)
Gmina
Gryfice (02)
Typ gminy
Liczba mieszkańców
Wysokość wydatków na oświatę
Stopa bezrobocia
4 / 49
Wprowadzenie: obraz szkoły
Gimnazjum nr 1 im. Żołnierzy Armii Krajowej w Gryficach przy ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 1 jest
szkołą bezpieczną i przyjazną dla każdego ucznia. Bazę szkoły stanowią: przestronne sale lekcyjne; sala
gimnastyczna; dwie pracownie komputerowe wyposażone w jedyne w powiecie laboratorium ECDL, umożliwiające
uczniom i osobom z zewnątrz uzyskanie „europejskiego komputerowego prawa jazdy”; biblioteka szkolna;
internetowa czytelnia multimedialna; gabinety pielęgniarski i stomatologiczny; sklepik szkolny oraz dobre
wyposażenie w pomoce dydaktyczne (2 tablice interaktywne, laptopy, rzutnik multimedialny, profesjonalny sprzęt
do filmowania). Szkoła gwarantuje: wykwalifikowaną kadrę pedagogiczną, naukę dwóch języków obcych z
podziałem na grupy zaawansowania językowego uczniów (w tym możliwość kształcenia w zakresie języka
angielskiego w klasie dla uczniów uzdolnionych), dostosowanie wymagań do możliwości uczniów (np.
zróżnicowane testy i sprawdziany), indywidualizację nauczania dla uczniów ze specyficznymi potrzebami
edukacyjnymi. Ponadto gimnazjum zapewnia: fachową opiekę ze strony pedagoga szkolnego, korzystanie ze
świetlicy szkolnej, stały nadzór nad realizacją obowiązku szkolnego oraz kontrolę postępów w nauce. Gimnazjum
nr 1 w Gryficach stwarza każdemu uczniowi szansę osiągnięcia sukcesu na miarę jego potrzeb i możliwości
poprzez organizowanie: kół zainteresowań (matematyczne, humanistyczne, historyczne, języków obcych,
geograficzne, biologiczne, chemiczne); zajęć artystycznych (wokalne, teatralne, plastyczne, fotograficzne, filmowe);
zajęć dziennikarskich (redagowanie gazetki szkolnej „Gimucho” oraz pisanie artykułów do gazet lokalnych); zajęć
sportowych (LUKS „Orły z Jedynki", sekcja koszykówki, siatkówka, lekka atletyka); imprez ogólnoszkolnych (Dzień
Patrona, Dzień Sportu, Dzień Wiosny, Kotowanie); przedsięwzięć rozrywkowo-kulturalnych (akademie
okolicznościowe, dyskoteki szkolne, wycieczki, spotkania z ciekawymi ludźmi); akcji charytatywnych (Wielka
Orkiestra Świątecznej Pomocy, Serce Plus Święta, Uganda); wymiany młodzieży szkolnej (w ramach współpracy
z Meldorf w Niemczech, oraz z gimnazjum w Gryfowie Śląskim). Ponadto szkoła realizuje projekty unijne: „Z fizyką,
matematyką i przedsiębiorczością zdobywamy świat” (zajęcia pozalekcyjne dla zdolnych uczniów), „Moje
Gimnazjum – Moja Przyszłość" (zajęcia pozalekcyjne i wyrównawcze). Gimnazjum jest otwarte na podejmowanie
działań na rzecz środowiska lokalnego. Aktywnie współpracuje z: Gryfickim Domem Kultury, poradnią
psychologiczno-pedagogiczną, Biblioteką Miejską i Pedagogiczną, policją, Sądem Rejonowym, strażą pożarną,
Urzędem Miejskim w Gryficach, gryfickim radiem i lokalną prasą, przedsiębiorstwami z terenu gminy oraz z innymi
szkołami. Podejmowane przez uczniów liczne działania na rzecz szkoły i środowiska lokalnego (akcje
charytatywne, wolontariat, współpraca z różnymi instytucjami, realizacja programów profilaktycznych), wpływają
na wszechstronny rozwój ucznia i pozytywne postrzeganie szkoły w środowisku lokalnym.
5 / 49
Wyniki ewaluacji:
Obszar: Efekty
Wymaganie: Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu
maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
Komentarz:
W szkole analizuje się wyniki egzaminu zewnętrznego za pomocą różnorodnych (ilościowych
i jakościowych) metod. Celem przeprowadzanych analiz jest formułowanie wniosków, które są wdrażane poprzez
podejmowanie działań służących poprawie jakości pracy szkoły. Wdrażane wnioski i podejmowane przez
nauczycieli działania przyczyniają się do systematycznego wzrostu wyników egzaminu gimnazjalnego.
W szkole przeprowadzana jest analiza wyników egzaminów zewnętrznych (gimnazjalnych). Według dyrektora
analiza ta dokonywana jest na poziomie wyników pojedynczych uczniów.
Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie stwierdzili, że wyniki egzaminów zewnętrznych analizują w następujący
sposób: etap wstępny to porównywanie wyników szkoły z wynikami w okręgu według skali staninowej; następnie
praca w ramach zespołów przedmiotowych - określenie obszarów sprawdzania wiedzy oraz współczynnika
łatwości dla poszczególnych standardów, zadań, klas i szkoły. Wyniki te analizują nauczyciele poszczególnych
przedmiotów i na tej podstawie formułują wnioski do dalszej pracy. Z całością raportu zapoznawani są wszyscy
członkowie zespołu, przedstawiany jest on także na posiedzeniu rady pedagogicznej. Wychowawcy klas omawiają
wyniki (próba egzaminu klas III) na zebraniach z rodzicami i lekcjach wychowawczych. Nauczyciele przedmiotu
przedstawiają wyniki uczniom, wskazując głównie na braki, które trzeba uzupełnić.
Prawie wszyscy ankietowani nauczyciele (30 z 32) przyznali, że otrzymali pełną informację dotyczącą wniosków
z analizy wyników egzaminu gimnazjalnego z poprzedniego roku szkolnego; 2 osoby posiadają informację
w zakresie, który je bezpośrednio dotyczy.
Zdaniem dyrektora i przedstawicieli nauczycieli głównym celem prowadzonych analiz jest poprawa jakości pracy
szkoły; czyli: dokonywanie zmian w procesie edukacyjnym; poprawa wyników nauczania; konstruowanie
programów naprawczych; modyfikacja rozkładów materiału nauczycieli oraz planu nadzoru pedagogicznego;
monitorowanie przebiegu procesu kształcenia (wykorzystywanie odpowiednich metod, Wewnątrzszkolnego
Doskonalenia Nauczycieli); opracowywanie wytycznych do obserwacji zajęć lekcyjnych; a także (w opinii
nauczycieli) - ustalanie słabych i mocnych stron w nauczaniu danego przedmiotu, porównywanie wyników
z wynikami z lat poprzednich oraz formułowanie wniosków i zaleceń do pracy z uczniem.
Wnioski z analizy są wdrażane. Dyrektor podaje następujące przykłady wdrożonych wniosków pochodzących
z analiz wyników egzaminów zewnętrznych: opracowanie strategii poprawy efektów kształcenia (część
humanistyczna – konstruowanie dłuższych form wypowiedzi pisemnej; część matematyczno-przyrodnicza – praca
dodatkowa nad zadaniami problemowymi, praca wszystkich nauczycieli nad odczytywaniem danych z wykresów
i map; część językowa – odbiór tekstu czytanego); reagowanie językowe (stosowanie struktur
leksykalno-gramatycznych niezbędnych do komunikacji); utrwalanie i wzbogacanie słownictwa; zwiększenie ilości
zadań w zakresie kształconych umiejętności, które słabo wypadły na egzaminie.
Ankietowani nauczyciele dodają: więcej zajęć wyrównawczych; zmiana sposobu nauczania przedmiotu; praca
z arkuszem egzaminacyjnym; organizowanie i prowadzenie zajęć dodatkowych dla klas III (przygotowywanie
do egzaminu); zwiększenie ilości godzin lekcji w danym obszarze; planowanie zajęć, tematów, metod i form pracy;
korzystanie z doświadczeń innych nauczycieli, fachowej literatury; samodoskonalenie.
W szkole stosuje się różnorodne (jakościowe i ilościowe) metody analizy wyników egzaminów zewnętrznych,
co stwierdza dyrektor i potwierdza analiza dokumentów. Według dyrektora z egzaminów gimnazjalnych ilościowo
analizowane są m.in. następujące dane: wynik punktowy każdego ucznia na tle klasy i szkoły; średni wynik
punktowy klasy w szkole; średnia rozwiązywalność poszczególnych zadań; wynik staninowy szkoły; wyniki
poszczególnych uczniów szkoły według standardów w porównaniu ze średnią województwa i gminy; wyniki
poszczególnych klas według przedmiotów; ilość zadań o określonej trudności (także według przedmiotów).
6 / 49
Ponadto ilościowo bierze się pod uwagę liczbę uczniów przystępujących do egzaminu, jak i tych, którzy go zdają
lub nie; ilość poszczególnych wyników indywidualnie oraz zbiorowo - procentowo, staninowo, itp. Analiza ta
dokonywana jest m.in. poprzez przyporządkowywanie zadań do przedmiotów, określanie ilości zadań z każdego
przedmiotu i wyliczanie średniej rozwiązywalności; obliczanie rozwiązywalności zadań zamkniętych i zadań krótkiej
odpowiedzi; obliczanie średniej procentowej według przedmiotu, klasy, umiejętności, zadania. Jakościowo są
analizowane, zdaniem dyrektora, następujące dane: oceny roczne uczniów z poszczególnych przedmiotów i wyniki
z egzaminu gimnazjalnego; wyniki egzaminu w odniesieniu do standardów egzaminacyjnych; tendencja rozwojowa
szkoły; skala trudności zadań; ilość zadań o określonej trudności według przedmiotów; wyniki uczniów według klas
w skali staninowej; uwarunkowania indywidualne i środowiskowe w klasach wpływające na wynik egzaminu. Czyni
się to m.in. poprzez interpretację staninów, analizę standardów oraz analizę zadań pod kątem trudności; bierze się
pod uwagę wyniki każdego ucznia, a także zbiorowo z poszczególnych zadań i obszarów umiejętności oraz
zestawia się je z danymi z poprzednich lat. Wyniki szkoły są analizowane nie tylko na tle innych szkół w powiecie,
ale także w województwie i w Polsce. Analiza jakościowa wyników służy przede wszystkim do formułowania
wniosków dotyczących dalszej pracy.
Wdrażane wnioski z analizy wyników egzaminu gimnazjalnego, a przede wszystkim działania nauczycieli z tego
wynikające (zawarte w strategii poprawy efektów kształcenia), przyczyniły się, według dyrektora, do wzrostu
efektów
kształcenia:
zorganizowanie
dodatkowych
zajęć
wspierających
i rozwijających
(część
matematyczno–przyrodnicza egzaminu); modyfikowanie i monitorowanie Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania
(doprecyzowano wszystkie stosowane w szkole formy sprawdzania wiedzy i umiejętności oraz kryteria
na poszczególne oceny, podniesiono rangę zadania domowego i egzaminu próbnego, opracowano sposób
postępowania z uczniem z dużą ilością ocen niedostatecznych, a także z uczniem niesystematycznie realizującym
obowiązek szkolny); dodatkowe zajęcia z języka niemieckiego i angielskiego dla kontynuujących naukę po szkole
podstawowej i języka angielskiego dla zainteresowanych i uzdolnionych uczniów; ustalenie zasad informowania
uczniów o różnych formach sprawdzania wiedzy (zapis daty przeprowadzania sprawdzianu i ustalenie terminu jego
ocenienia); comiesięczne i dodatkowe (ustalone z wychowawcą) konsultacje z rodzicami.
Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie wymieniają ponadto: zachęcanie i przygotowywanie uczniów do udziału
w konkursach przedmiotowych; analiza planów nauczania i ewentualna ich korekta; praca z arkuszami
egzaminacyjnymi.
W opinii partnerów szkoły i przedstawiciela organu prowadzącego efekty kształcenia w Gimnazjum nr 1
w Gryficach są coraz lepsze. Mimo że w szkole dużo jest młodzieży z opiniami poradni
psychologiczno-pedagogicznej, szkoła bardzo się stara, by wyniki były coraz wyższe. Nie są one zachwycające,
ale jest tendencja wzrostowa. W szkole nie ma młodzieży z trudnościami wychowawczymi, ale są dzieci z obniżoną
sprawnością umysłową. Mają problem głównie z przedmiotami ścisłymi. Ok. 10% młodzieży (ta liczba maleje z roku
na rok) posiada orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego i taki sam odsetek - opinie o specyficznych
trudnościach edukacyjnych (dysleksja). Jest coraz lepsza frekwencja uczniów (niższa absencja). Wcześniej była
duża drugoroczność, obecnie zmalała.
Analiza dokumentów potwierdziła, że wnioski z analizy ilościowej i jakościowej wyników egzaminów zewnętrznych
są wdrażane w dalszej pracy i służą podnoszeniu efektów kształcenia: efektywniejsze zagospodarowanie godzin
zajęć pozalekcyjnych i dodatkowych (zwłaszcza z przedmiotów: matematyka, fizyka, chemia) przede wszystkim
w pracy z uczniem słabym (zajęcia wyrównawcze); intensyfikacja pracy z uczniem zdolnym i wykorzystywanie jego
potencjału w różnego rodzaju konkursach, olimpiadach i turniejach o charakterze edukacyjnym; wzbogacanie bazy
dydaktycznej szkoły (wprowadzanie platformy edukacyjnej i e–dziennika, wyposażanie sal lekcyjnych w dodatkowy
sprzęt komputerowy, doposażanie biblioteki szkolnej w różnego rodzaju pomoce dydaktyczne ułatwiające uczniom
przyswajanie wiedzy); renowacja i modernizacja pomieszczeń, sal lekcyjnych, korytarzy i innego zaplecza w celu
podniesienia standardu i komfortu pracy; wzbogacanie oferty edukacyjnej o dodatkowe zajęcia, kursy (jak np. kurs
ECDL) – umożliwiające uczniom bardziej wartościowe nabycie określonych umiejętności (np. informatycznych);
intensyfikacja współpracy z instytucjami i placówkami wspierającymi szkołę w procesie edukacyjnym w celu
uatrakcyjniania lekcji, zmiany metod i sposobów przekazywania wiedzy (bardziej przystępny i atrakcyjny dla ucznia
- np. lekcje prowadzone metodą dramy, projektu, prezentacji, poza szkołą); pomoc uczniowi słabemu (np. projekt
„Moje Gimnazjum - Moja Przyszłość”); udział w projektach unijnych w celu stworzenia kolejnej alternatywy pracy
z uczniem zdolnym (np. projekt „Z fizyką, matematyką i przedsiębiorczością zdobywamy świat”); intensyfikacja
wycieczek o charakterze edukacyjnym (muzea, teatr, kino, wycieczka do Przelewic, itp.); bardziej systematyczne
i wnikliwe monitorowanie postępów w nauce uczniów; podnoszenie kwalifikacji kadry pedagogicznej
(oligofrenopedagogika).
Powyższe argumenty świadczą o wysokim stopniu spełniania wymagania.
Poziom spełniania wymagania: B
7 / 49
Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności
Komentarz:
W Gimnazjum nr 1 w Gryficach uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie
programowej kształcenia ogólnego w gimnazjum. Nauczyciele analizują osiągnięcia szkolne większości swoich
uczniów. Podczas tych analiz uwzględniane są możliwości rozwojowe uczniów, formułowane i wdrażane są
wnioski, które przyczyniają się do stopniowego wzrostu wyników egzaminu gimnazjalnego. Nauczyciele okazują
swoją wiarę w uczniów.
Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności zgodne z nową podstawą programową kształcenia ogólnego
w gimnazjum. Ankietowani nauczyciele (31 osób), proszeni o zaznaczenie na skali od 1 do 8 (gdzie lewy kraniec
skali oznacza stopień niewielki, a prawy kraniec - stopień duży), w jakim stopniu ich uczniowie opanowali
w poprzednim roku szkolnym wiadomości i umiejętności opisane w podstawie programowej, zaznaczyli: 4 punkt
skali - 2 osoby, 5 - 25 osób, 6 - 3 osoby, 7 - 1 osoba.
Partnerzy szkoły i przedstawiciel organu prowadzącego za szczególnie istotne umiejętności nabywane przez
uczniów w szkole uważają umiejętności pozaszkolne - otwartość na wiedzę, świat, na potrzeby drugiego człowieka
(akcje i imprezy charytatywne); umiejętności wokalne (zespół wokalny - II m. na festiwalu "O Bursztynową Nutkę");
komputerowe (ECDL); muzyczne (orkiestra). Ponadto, według tych respondentów, gimnazjum kształtuje wśród
uczniów cechy poznawcze, spostrzegawczość, myślenie, co przyda się młodzieży w dorosłym życiu.
O nabywaniu przez uczniów wiedzy i umiejętności świadczy także fakt, że od trzech lat jest coraz niższy odsetek
niepromowanych uczniów: rok szkolny 2008/2009 - 7,49%; r. szk. 2009/2010 - 6,86%; r. szk. 2010/2011 - 6,66%.
W szkole diagnozuje się i analizuje osiągnięcia uczniów. Według dyrektora i ankietowanych nauczycieli (co
potwierdza dokumentacja szkoły) w szkole analizuje się osiągnięcia uczniów (inne niż wyniki egzaminów
gimnazjalnych) m.in. w następujący sposób: funkcjonuje procedura pomiaru dydaktycznego; wszyscy uczniowie
poddawani są diagnozom wstępnym i porównawczym z trzech bloków przedmiotowych, a w klasie trzeciej
przystępują do próbnego egzaminu gimnazjalnego; sprawdzanie poziomu ich osiągnięć odbywa się corocznie;
narzędzia opracowywane są przez zespoły przedmiotowe, które przeprowadzają pomiar, sprawdzają go, dokonują
analizy, sporządzają wnioski i program działań naprawczych oraz planują pracę na lekcjach; monitorowanie
osiągnięć uczniów na lekcjach przeprowadza nauczyciel w oparciu o narzędzia, które w większości sam
opracowuje; pisemne i ustne formy sprawdzania osiągnięć ucznia są różnicowane, dostosowywane do jego
możliwości; ponadto monitorowanie osiągnięć uczniów odbywa się w czasie obserwacji zajęć, rozmów
z nauczycielami, uczniami i rodzicami, a także podczas analizy osiągnięć uczniów; sporządzany jest
systematyczny rejestr osiągnięć uczniów, który przedstawiany jest na radzie pedagogicznej, zebraniach
z rodzicami i na lekcjach z uczniami; obrazuje to osiągnięcia uczniów o określonych zdolnościach, umiejętnościach,
zainteresowaniach; systematycznie kontrolowane są bieżące osiągnięcia uczniów na lekcjach, na podstawie
których wychowawca, zgodnie z procedurą, reaguje na zaistniałe zagrożenia.
Większość ankietowanych nauczycieli (25 z 32) analizuje osiągnięcia większości swoich uczniów; 6 nauczycieli
analizuje osiągnięcia wszystkich swoich uczniów (różnica pomiędzy analizowaną szkołą, a szkołami
uwzględnionymi w porównaniu w skali kraju jest istotna statystycznie - w szkole odsetek odpowiedzi: "tak,
wszystkich" jest ponad 3 razy mniejszy niż w porównywanych gimnazjach w kraju).
Zdaniem dyrektora podczas analizy osiągnięć szkolnych uczniów, uwzględnia się ich możliwości rozwojowe.
Proszony o podanie przykładu takiej analizy, dyrektor koncentruje się głównie na wymienieniu działań
podejmowanych w tym zakresie: opracowywanie form i metod pracy dla uczniów z dysfunkcjami rozwojowymi
z podziałem na bloki przedmiotowe; różnicowanie testów, sprawdzianów, prac klasowych, odpowiedzi ustnych
stosownie do możliwości i potrzeb uczniów; rozwijanie zainteresowań (wzbogacanie oferty zajęć pozalekcyjnych artystycznych, technicznych, sportowych); realizowanie zaleceń poradni psychologiczno-pedagogicznej;
różnicowanie form i metod pracy na lekcjach (lekcje w pracowni komputerowej, doświadczenia, wycieczki, itp.);
udział w projekcie "Moje Gimnazjum - Moja Przyszłość". Wiedzę na temat możliwości rozwojowych uczniów
nauczyciele pozyskują, według dyrektora, poprzez: obserwacje; analizę dokumentów dostarczanych przez
rodziców; analizę opinii i orzeczeń z poradni psychologiczno-pedagogicznej i innych poradni specjalistycznych (np.
orzeczenia o niepełnosprawności); rozmowy z rodzicami; analizę dokumentacji pielęgniarki szkolnej; ankiety dla
rodziców uczniów klas I (uzdolnienia, zainteresowania); kwestionariusze ucznia klasy I; świadectwa
i zaświadczenia o wynikach sprawdzianu zewnętrznego dla klas VI; pomiar dydaktyczny z języka angielskiego
i niemieckiego (wstępne sprawdzanie poziomu sprawności językowych, podział na stopień zaawansowania
8 / 49
językowego); diagnozę wstępną w klasie I z bloku humanistycznego i matematyczno–przyrodniczego; diagnozy
porównawcze w klasach I (koniec roku szkolnego) i II oraz próbny egzamin gimnazjalny.
Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie stwierdzili, że analizując osiągnięcia szkolne uczniów, uwzględniają ich
możliwości rozwojowe, m.in. poprzez: indywidualizację pracy z uczniem słabym i zdolnym; dostosowywanie
wymagań edukacyjnych; przestrzeganie zaleceń poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz poprzez zachęcanie
i przygotowywanie uczniów do udziału w konkursach przedmiotowych.
W szkole formułuje się wnioski z analizy osiągnięć uczniów. Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie podają
następujące przykłady takich wniosków: zorganizować zajęcia dodatkowe dla uczniów – zarówno dla szczególnie
zainteresowanych przedmiotem (przygotowywanie do udziału w konkursach), jak też i dla tych, którzy mają braki,
potrzebują więcej wyjaśnień (zajęcia wyrównawcze); zwiększyć częstotliwość kontaktów z rodzicami, by mieli
bieżącą informację nt. postępów dziecka w nauce; kształcić umiejętności, które mogą znacząco poprawić wyniki
w nauce (np. czytanie ze zrozumieniem); przeprowadzać próby egzaminu gimnazjalnego dla uczniów klas drugich.
Ankietowani uczniowie klas II (103 osoby) i klas III (84 osoby), proszeni o zaznaczenie na skali od 1 do 8 (gdzie
lewy kraniec skali oznacza zajęcia bardzo łatwe, a prawy - bardzo trudne) stopień łatwości/trudności zajęć,
w których uczestniczyli w szkole, zaznaczyli odpowiednio (kl. II i kl. III): 1 punkt skali - 9 (8,74%) i 3 osoby; 2 - 8
(7,77%) i 5 osób; 3 - 9 (8,74%) i 19 osób; 4 - 34 (33,01%) i 25 osób; 5 - 24 (23,30%) i 21 osób; 6 - 15 (14,56%) i 8
osób; 7 - 4 (3,88%) i 1 osoba; 8 - 2 osoby z kl. III.
Ankietowani trzecioklasiści (84 osoby), na pytanie, czy, ich zdaniem, zajęcia lekcyjne, w których uczestniczyli
w dniu badania, były dostosowane do ich możliwości, udzielili następujących odpowiedzi: "tak, dość często" - 50
osób; "tak, bardzo rzadko" - 24 osoby; "tak, bardzo często" - 9 osób; "nie, wcale" - 1 osoba.
Nauczyciele dostrzegają możliwości uzyskania lepszych wyników przez uczniów. Możliwości te ankietowani
nauczyciele (31 osób) ocenili w następujący sposób (na skali od 1 do 8, gdzie lewy kraniec skali oznacza - "nie
uzyskują lepszych wyników", a prawy - "uzyskują lepsze wyniki"): 4 punkt skali - 1 osoba; 5 - 26 osób; 6 - 3 osoby;
7 - 1 osoba.
Uczniowie uczestniczący w wywiadzie stwierdzili, że nauczyciele okazują swoją wiarę w uczniów. Sądzą,
że nauczyciele w nich wierzą, gdyż wspomagają ich, zachęcają do nauki, organizują zajęcia dodatkowe.
Rodzice (uczestnicy wywiadu) dodają, że nauczyciele stwarzają równe szanse zarówno dzieciom zdolniejszym jak
i słabszym; proponują zajęcia wyrównawcze, kółka zainteresowań. Uczniowie, którzy są mniej aktywni, są
dopingowani przez nauczycieli (np. poprzez pomoc w akcjach charytatywnych, przy organizacji uroczystości). Jest
dużo zajęć pozalekcyjnych, konkursów, każdy uczeń ma możliwość wykazania się. Nie ma podziału na dzieci
gorsze i lepsze, bogatsze i biedniejsze. Nauczyciele dają dzieciom poczucie bezpieczeństwa, wiary we własne siły,
możliwości. W każdej sytuacji uczeń może się zwrócić do nauczyciela, a on mu pomoże. Dzieci są chwalone
na forum klasy, szkoły; bardzo chętnie chodzą do szkoły.
Wiarę nauczycieli w możliwości uczniów potwierdza większość (53 z 61) ankietowanych rodziców uczniów klas II.
Według dyrektora w szkole z analizy osiągnięć uczniów zostały wdrożone m.in. następujące wnioski: wdrożono
strategię na rzecz poprawy efektów kształcenia; zorganizowano zajęcia wspierające i rozwijające; wprowadzono
comiesięczne konsultacje z rodzicami, udział rodziców w egzaminie poprawkowym, systematyczne informowanie
rodziców o osiągnięciach uczniów; utworzono komisje wychowawcze; przeprowadzane są rozmowy dyrektora,
pedagoga i wychowawcy z rodzicami w obecności uczniów.
W opinii przedstawicieli nauczycieli z analizy osiągnięć uczniów zostały wykorzystane m.in. następujące wnioski:
w szkole funkcjonują koła zainteresowań i zespoły wyrównawcze; organizowany jest dzień otwarty szkoły w każdy
pierwszy poniedziałek miesiąca (dyżurują wtedy wszyscy nauczyciele). W tym dniu najczęściej też organizowane
są zebrania z rodzicami, po nich rodzice mogą spotkać się z nauczycielem, omówić wyniki w nauce dziecka. Od
kilku lat przeprowadzane są próby egzaminu gimnazjalnego dla klas II. Test przygotowują razem nauczyciele
poszczególnych przedmiotów, zajmują się też oceną ich wyników (podobnie jak przy egzaminach zewnętrznych).
Z wynikami zapoznawani są uczniowie i rodzice – są one jednocześnie wnioskami do pracy na zajęciach
wyrównawczych.
Zdaniem nauczycieli i dyrektora wdrażanie wniosków przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia. Świadczy
o tym, według nauczycieli, m.in.: udział uczniów w konkursach - zarówno organizowanych przez szkołę, jak i przez
instytucje zewnętrzne (np. EKO-GRYF organizowany przez Gryficki Dom Kultury, konkurs matematyczny
KANGUR, "Olimpus", konkursy organizowane przez Ligę Morską i Rzeczną, Ministerstwo Edukacji Narodowej,
Ministerstwo Transportu, Kuratorium Oświaty w Szczecinie); praca z uczniami zdolnymi (finaliści konkursów
przedmiotowych, stypendyści Burmistrza Miasta Gryfice); udział w „Zachodniopomorskich talentach” - praca
z uczniami o predyspozycjach artystycznych (oprawa imprez kulturalnych przygotowywanych nie tylko dla szkoły,
9 / 49
ale też imprez międzyszkolnych, gminnych).
Przykłady wdrożonych wniosków i ich efekty to, według dyrektora: rozszerzenie realizacji podstawy programowej
o zajęcia dodatkowe (wyrównawcze); zatrudnienie nowych nauczycieli w celu stworzenia alternatywy i zdrowej
rywalizacji; profilowanie klas ze względu na tempo nauczania i zakres omawianego materiału; poprawa
rozwiązywalności zadań problemowych – efekt: coraz lepsze wyniki w obrębie IV standardu w części
matematyczno-przyrodniczej; odczytywanie danych z wykresów i diagramów - efekt: coraz lepsze wyniki w części
matematyczno-przyrodniczej; opracowanie działań zmierzających do poprawy jakości pisania dłuższych form
wypowiedzi – efekt: poprawa konstruowania dłuższych wypowiedzi, wysoka rozwiązywalność zadań zamkniętych
w części humanistycznej; część językowa – odbiór tekstu czytanego, reagowanie językowe, utrwalanie
i wzbogacanie słownictwa – efekt: poprawa reagowania językowego; zwiększenie ilości zadań w zakresie
kształconych umiejętności, które słabo wypadły na egzaminie.
Biorąc pod uwagę wskaźniki trzyletnie EWD na lata 2006-2008, 2007-2009 oraz 2008-2010, zarówno z części
humanistycznej jak i części matematyczno-przyrodniczej egzaminu gimnazjalnego, gimnazjum jest szkołą
wymagającą pomocy (wyniki niższe od 90% szkół znajdujących się w tym obszarze). W ostatnich 3 latach (2009 2011) wyniki egzaminu gimnazjalnego z części humanistycznej mieściły się w staninie 3 (niski), a z części
matematyczno-przyrodniczej - w staninie 2 (bardzo niski). Jeżeli chodzi o tendencję rozwojową szkoły, to za lata
2002 - 2008 w obu częściach egzaminu gimnazjalnego jest ona malejąca; natomiast za lata 2009 - 2011 - rosnąca
(wzrostowa).
Z przytoczonych argumentów wynika, że spełnione są wszystkie kryteria niniejszego wymagania na poziomie
wysokim, ale niespełnione jest kryterium na poziomie podstawowym (W szkole diagnozuje się i analizuje
osiągnięcia uczniów), więc wymaganie - Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności - jest spełniane
na poziomie średnim. Poziom spełniania wymagania: C
Wymaganie: Uczniowie są aktywni
Komentarz:
Uczniowie są zaangażowani w zajęcia lekcyjne i chętnie uczestniczą w zajęciach pozalekcyjnych. Zgłaszają
inicjatywy oraz podejmują różnorodne działania na rzecz własnego rozwoju i rozwoju szkoły. Szkoła realizuje
działania zainicjowane przez uczniów.
Uczniowie są zaangażowani w zajęcia organizowane przez szkołę. Mniej niż połowa (48 z 103 - 47,06%)
ankietowanych uczniów klas II i 28 (z 84) uczniów klas III uważa, że duża część zajęć (choć nie wszystkie) są
wciągające i angażują ich; prawie jedna trzecia ankietowanych drugoklasistów (33 z 103 - 32,35%) i prawie połowa
(40 z 84) trzecioklasistów jest zdania, że niektóre zajęcia są wciągające, ale zdarza się to dość rzadko; według 20
(z 103 - 19,61%) uczniów klas II i 7 (z 84) uczniów klas III - prawie wszystkie lub wszystkie zajęcia bardzo ich
angażują, a tylko nieliczne są nudne; dla 1 ucznia (z 103 - 0,98%) z kl. II i dla 9 (z 84) uczniów z kl. III - zajęcia
w ogóle nie są wciągające i angażujące.
Obserwacja zajęć lekcyjnych wykazała, że uczniowie są zaangażowani w zajęcia. Najbardziej angażowali się
podczas pracy indywidualnej oraz w trakcie pracy w grupie, a także na początku (przypomnienie tematu ostatniej
lekcji) oraz w trakcie zajęć (poprzez zgłaszanie się dużej części uczniów do odpowiedzi). W zajęcia była
zaangażowana większość uczniów (w 2 przypadkach - cała klasa). Aktywność ta miała związek z działaniami
nauczycieli, którzy zachęcali i motywowali uczniów do pracy.
Według większości ankietowanych rodziców uczniów klas II (50 z 61) ich dzieci chętnie angażują się w zajęcia
szkolne.
Ankietowani nauczyciele (32 osoby), poproszeni o ocenę na skali od 1 do 8 (gdzie lewy kraniec skali oznacza:
"zdecydowanie niezaangażowani", a prawy - "zdecydowanie zaangażowani") stopnia zaangażowania uczniów
podczas ich zajęć, zaznaczyli następujące punkty: 4 punkt skali - 1 osoba; 5 - 3 osoby; 6 - 23 osoby; 7 - 5 osób.
Nauczyciele (ankietowani i uczestnicy wywiadu) przytaczają najczęściej następujące sposoby angażowania się
uczniów podczas ich zajęć: aktywność słowna (dyskusje); tworzenie prezentacji multimedialnych na dany temat,
scenek, inscenizacji; zgłaszanie pytań i problemów; wyrażanie oceny i wątpliwości; prośba o dodatkowe zadania,
o możliwość poprawy ocen; prowadzenie fragmentów lekcji; przygotowywanie scenariuszy zajęć w terenie;
proponowanie tematyki zajęć i ćwiczeń sportowych; udział w konkursach przedmiotowych i artystycznych (np.
w Małym Konkursie Recytatorskim); prośba o dodatkową godzinę zajęć z wybranego tematu.
10 / 49
Uczniowie są zaangażowani w zajęcia pozalekcyjne organizowane przez szkołę. Ankietowani uczniowie klas II
(103 osoby) i klas III (84 osoby), poproszeni o wybranie zdania, które najlepiej wyraża ich opinię o zajęciach
pozalekcyjnych, wskazali odpowiednio: "sporo zajęć (choć nie wszystkie) są interesujące, wciągające" - 26 osób
(25,24%) z klas II i 32 osoby z kl. III; "wszystkie zajęcia są bardzo wciągające i angażują mnie" - 25 osób (24,27%)
z kl. II i 7 osób z kl. III; "niektóre zajęcia są wciągające, ale zdarza się to dość rzadko" - 21 osób (20,39%) z kl. II
i 21 osób z kl. III; "niemal wszystkie zajęcia bardzo mnie angażują, tylko nieliczne są nudne" - 19 osób (18,45%)
z kl. II i 10 osób z kl. III; "zajęcia w ogóle nie są interesujące, wciągające" - 12 osób (11,65%) z kl. II i 14 osób z kl.
III.
Zdaniem 38 (z 61) ankietowanych rodziców uczniów klas II ich dziecko chętnie chodzi na zajęcia pozalekcyjne; 14
rodziców deklaruje, że ich dzieci nie uczestniczą w zajęciach pozalekcyjnych w szkole.
Ankietowani nauczyciele (32 osoby), proszeni o zaznaczenie na skali od 1 do 8 (gdzie lewy kraniec skali oznacza:
"zdecydowanie niezaangażowani", a prawy - "zdecydowanie zaangażowani") stopień zaangażowania uczniów
w zajęcia pozalekcyjne prowadzone w szkole, zaznaczyli następujące punkty: 4 punkt skali - 2 osoby; 5 - 23 osoby;
6 - 6 osób; 7 - 1 osoba.
Nauczyciele najczęściej wymieniają następujące sposoby angażowania się uczniów w zajęcia pozalekcyjne: udział
w projektach edukacyjnych, konkursach, zawodach sportowych na różnych szczeblach, sparingach, zajęciach
Szkolnego Koła Sportowego; wydawanie gazetki szkolnej; organizowanie wycieczek (pomysły, planowanie),
akademii, występów, konkursów dla innych szkół; pisanie monografii dla gminy Gryfice; przygotowywanie sejmików
naukowych, scenariuszy zajęć w terenie; opieka nad gablotami szkolnymi; współpraca (w ramach wolontariatu) ze
szpitalem; udział w akcjach charytatywnych i ekologicznych; dekorowanie szkoły (np. z okazji świąt); aktywna
współpraca z lokalnymi mediami - radiem, telewizją, prasą (samodzielne pisanie artykułów); praca w zespole
wokalnym; przygotowanie spektaklu słowno-muzycznego z okazji święta Polski Podziemnej (zaprezentowany
uczniom szkoły podstawowej w Gryfickim Domu Kultury); praca w kołach zainteresowań (koło filmowe,
fotograficzne, teatralne, dziennikarskie, biologiczne, itp.); współpraca z różnymi organizacjami i instytucjami (np.:
Liga Obrony Kraju, Sanepid, biblioteki, Gryficki Dom Kultury, Powiatowy Urząd Pracy w Gryficach, poradnia
psychologiczno-pedagogiczna, inne szkoły, samorząd lokalny, itp.); współpraca z miastem partnerskim Meldorf
w Niemczech.
Uczniowie podejmują inicjatywy dotyczące ich własnego rozwoju i rozwoju szkoły. Większość ankietowanych
uczniów klas II (83 z 103 - 80,58%) jest zdania, że uczniowie mają wpływ na to, co się dzieje w szkole. W opinii
drugoklasistów i uczniów klas III (84 osoby) uczniowie mają wpływ na prowadzenie i planowanie zajęć
w następujących kwestiach: organizacja zajęć - 45 wskazań uczniów kl. II i 40 uczniów kl. III; stosunek nauczycieli
do uczniów - 44 i 46 wskazań; zakres omawianego materiału - 43 i 36 wskazań; wyposażenie - 29 i 17 wskazań;
inne - 4 wskazania uczniów kl. II (wpływ na różne tematy poruszane na godzinach wychowawczych).
Uczniowie uczestniczący w wywiadzie uważają, że bardzo duży wpływ mają na tematykę lekcji, formę ich
prowadzenia (np. praca w grupach). Mogą rozwijać swoje zainteresowania na kółkach - dziennikarskim,
technicznym, biologicznym, matematycznym; a także na Szkolnym Kole Sportowym oraz na zajęciach
dodatkowych z każdego przedmiotu. Uczniowie dzielą się z nauczycielami lub innymi pracownikami szkoły swoimi
pomysłami na to, co chcieliby robić w szkole. Samorząd Uczniowski ma bardzo duży wpływ, gdyż organizuje
wszystkie imprezy, dyskoteki; decyduje, co chce zrobić dla szkoły i dla uczniów.
Również rodzice uczestniczący w wywiadzie twierdzą, że uczniowie w tej szkole mają możliwość wpływania na to,
w jaki sposób się rozwijają. Jako przykłady takich działań lub sytuacji rodzice podają: pomoc dla chłopca po
wypadku, udział w różnych koncertach. Poza tym poprzez pracę w Samorządzie Uczniowskim młodzież ma wpływ
na wszelkie działania szkoły. Uczniowie mają wsparcie i aprobatę nauczycieli.
Według dyrektora uczniowie zgłaszają propozycje działań w zakresie własnego rozwoju i rozwoju szkoły głównie
poprzez Samorząd Uczniowski, który był m.in.: inicjatorem zniesienia obowiązku noszenia jednolitego stroju; zgłosił
propozycję dotyczącą wizerunku ucznia oraz nieformalnego stroju; zainicjował "szczęśliwy numerek"; zmotywował
przewodniczących klas do aktywnego uczestniczenia w pracach Samorządu Uczniowskiego; wypracował sposób
postępowania z nieakceptowanymi zachowaniami na terenie szkoły; prowadził konsultacje na temat dodatkowych
dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych; opiekował się miejscami pamięci narodowej (cmentarz,
Pomnik Nieznanego Żołnierza); zorganizował festyn integracyjny dla uczniów klas I, wolontariat (akcje
charytatywne w szpitalu na oddziale dziecięcym, uczestniczenie w WOŚP); współpracuje z Gryfickim Domem
Kultury.
Podejmowanie przez uczniów działań wpływających na ich rozwój i rozwój szkoły potwierdzają także ankietowani
nauczyciele, którzy najczęściej wymieniają: wolontariat (np. „Serce Plus Święta”); akcje promujące szkołę; występy
dla środowiska lokalnego; współpracę z różnymi organizacjami; konkursy zewnętrzne; akcje charytatywne („Góra
grosza”, „Pomoc dla Ugandy”, „Gracjanowi - przyjaciele”); współpracę ze szkołami i powiatem; zawody sportowe;
imprezy promujące zdrowy styl życia (np. „Zdrowa Ziemia, zdrowa żywność, zdrowy gimnazjalista”); projekty
11 / 49
unijne; wymianę międzynarodową młodzieży; aktywną pracę uczniów w Samorządzie Uczniowskim, kołach
zainteresowań; aktywizowanie rodziców; proponowanie tematów projektów edukacyjnych; udział w akcjach
ekologicznych organizowanych przez instytucje pozaszkolne; udział w Sejmie Dzieci i Młodzieży (promowanie
szkoły w Warszawie); organizację I Konkursu Wiedzy o Ziemi Gryfickiej dla wszystkich szkół w regionie
pod honorowym patronatem Burmistrza Gryfic; przynoszenie z domu książek, czasopism (przekazywanie ich
do szkolnej biblioteki); organizowanie konkursów przedmiotowych i tematycznych (np.: konkurs wiedzy o Polsce
„Od Bałtyku do Tatr”, „Poznajemy Konwencję Praw Dziecka”, „Ekologia na co dzień”), imprez szkolnych (np.:
pasowanie na gimnazjalistę, dyskoteka z okazji Halloween, Walentynki); wydawanie gazetki szkolnej.
Przykłady ciekawych uczniowskich inicjatyw związanych z uczeniem się i rozwojem, podane przez partnerów
szkoły i przedstawiciela organu prowadzącego, to m.in.: imprezy i akcje charytatywne; praca nad międzyszkolnymi
projektami edukacyjnymi; przygotowanie dla całej gryfickiej społeczności szkolnej przedstawienia z okazji nadania
szkole imienia; przygotowywanie imprez w weekendy, dni otwartych szkoły dla uczniów szkół podstawowych;
zbiórka żywności w weekendy (41 wolontariuszy); pomoc przy przygotowywaniu paczek, organizowaniu Wigilii;
udział w XVII Sesji Sejmu Dzieci i Młodzieży w Warszawie.
Szkoła realizuje działania zainicjowane przez uczniów. W opinii uczniów, uczestników wywiadu, z ich inicjatywy
organizowane są np.: dyskoteki, imprezy, akcje i koncerty charytatywne, pasowanie na gimnazjalistę, Dzień
Nauczyciela. Na początku roku szkolnego uczniowie opracowują harmonogram pracy Samorządu Uczniowskiego
i to, co zrealizują, zależy tylko i wyłącznie od nich. Dyrektor raczej jest za tym, żeby młodzież organizowała różne
akcje, bo nie przeszkadza to w nauce, a uczniowie dobrze się czują w szkole. Odrzucona została tylko propozycja
uczniów dotycząca organizowania lekcji połączonych dla klas, które akurat mają zastępstwa.
Według dyrektora wszystkie inicjatywy uczniów zostały pozytywnie i z życzliwością przyjęte przez Radę
Pedagogiczną.
Powyższe potwierdzają nauczyciele uczestniczący w wywiadzie, którzy wymieniają najważniejsze, ich zdaniem,
inicjatywy uczniowskie: organizowanie szkolnych konkursów przedmiotowych i tematycznych; akcje charytatywne
(np.: „Pomoc dla Gracjana”, promocja szkoły w Radiu Plus i w lokalnej prasie, wolontariat - "Serce Plus Święta").
Na terenie szkoły dostępne są informacje dotyczące działań zainicjowanych przez uczniów i widać przykłady ich
aktywności - prace plastyczne i gazetki ścienne widnieją w salach lekcyjnych i na korytarzach.
Powyższe argumenty świadczą o wysokim stopniu spełniania niniejszego wymagania.
Wymaganie: Respektowane są normy społeczne
Komentarz:
Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie, znają i przestrzegają obowiązujące w gimnazjum normy oraz
prezentują zachowania zgodne z wymaganiami. W szkole prowadzona jest diagnoza zachowań uczniów i zagrożeń
oraz podejmowane są i analizowane działania wychowawcze w tym zakresie. Podczas modyfikacji działań
wychowawczych uwzględniane są inicjatywy uczniów. Pozytywne zachowania gimnazjalistów są dostrzegane
i wzmacniane przez nauczycieli, a zagrożenia eliminowane.
Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie, co stwierdzają wszyscy respondenci i potwierdza obserwacja
gimnazjum. Ponad połowa ankietowanych uczniów klas II (68 z 103 - 66,02%) na terenie szkoły poza zwykłymi
godzinami jej pracy (np. po zajęciach pozalekcyjnych lub kiedy uczniowie przychodzą na boisko) czuje się
bezpiecznie; 25 drugoklasistów (24,27%) nigdy nie bywa na terenie szkoły poza godzinami jej pracy. Ankietowani
drugoklasiści, w pytaniu dotyczącym niebezpiecznych sytuacji, jakich byli świadkami w ciągu ostatniego roku
szkolnego, wskazali zdarzenia: ktoś obrażał osobę z ich klasy - 55 wskazań; ktoś ich obrażał, wymyślał im - 38;
komuś z ich klasy skradziono jakiś przedmiot lub pieniądze - 17; ktoś z ich klasy został pobity - 15; ktoś z ich klasy
był zmuszany przez innych do kupowania czegoś za własne pieniądze - 7; byli świadkami bójki z użyciem ostrego
narzędzia - 3; ukradziono im jakiś przedmiot lub pieniądze - 3; zostali pobici - 2; inni zmuszali ich do kupowania
czegoś za ich własne pieniądze - 2 wskazania. W pytaniu dotyczącym niebezpiecznych miejsc w szkole uczniowie
wskazali: korytarz - 16 wskazań; boisko - 11; szatnia - 8; inne - 6 (świetlica, szatnia przy sali gimnastycznej,
biblioteka, parking na boisku szkolnym); toalety - 4; klasa - 2; 70 osób wskazało, że w szkole nie ma miejsc,
w których czują się niebezpiecznie.
Większość ankietowanych uczniów klas III w dniu badania czuła się bezpiecznie na lekcjach (79 z 84) oraz prawie
wszyscy - na przerwach (82 z 84).
12 / 49
Zdaniem rodziców i partnerów szkoły oraz przedstawiciela organu prowadzącego uczniowie w szkole na pewno
czują się dobrze i bezpiecznie, bo szkoła jest monitorowana, nie można wychodzić poza jej teren. Wprowadzono
ograniczenia w zwalnianiu dzieci z zajęć. Tylko z pierwszych i ostatnich godzin lekcyjnych uczniowie mogą być
zwolnieni za zgodą rodziców. Jeśli nie ma takiej zgody, to dzieci pozostają w świetlicy. Jeśli uczeń źle się czuje,
informuje się o tym rodziców. Jest dobry kontakt między nauczycielem a rodzicem. Szkoła jest pilnowana nie tylko
przez nauczycieli, ale również przez pracowników szkoły (woźny). Niewpuszczane są osoby z zewnątrz. Partnerzy
nie słyszeli o zagrożeniach w szkole, a pracownicy socjalni nie słyszeli od rodziców uczniów negatywnych opinii nt.
braku bezpieczeństwa w gimnazjum.
Także według pracowników niepedagogicznych w szkole dba się o bezpieczeństwo uczniów. Podczas przerw
nauczyciele dyżurują na korytarzach, na sali gimnastycznej, w piwnicy przy szatniach oraz na boisku. Na zajęcia
lub na autobus odwożący do domów uczniowie mogą oczekiwać w świetlicy szkolnej, która jest czynna od 7.45
do 15.15. Budynek szkolny i korytarze są monitorowane, drzwi wejściowe zamykane. Na temat bezpieczeństwa
odbywają się pogadanki z policją, pedagogiem szkolnym i dyrektorem. W szkole są miejsca, w których częściej niż
gdzie indziej zdarzają się zachowania niewłaściwe - są to najczęściej, zdaniem tych respondentów, toalety,
zakamarki w piwnicy lub teren za budynkiem sali gimnastycznej. Dyżury nauczycieli i pracowników
niepedagogicznych w tych miejscach, zwracanie uczniom uwagi - powodują, że tych zachowań jest niewiele.
Podczas obserwowanych zajęć i szkoły nie dostrzeżono sytuacji, w której uczniowie mogliby czuć się
niebezpiecznie.
Uczniowie znają obowiązujące w szkole normy. Dla prawie wszystkich ankietowanych uczniów klas II (99 z 103 96,12%) oraz dla większości uczniów klas III (76 z 84) zasady właściwego zachowania się w szkole są jasne
(nawet jeśli nie zawsze je przestrzegają). Zdaniem większości drugoklasistów (88 z 103 - 85,44%) nauczyciele
przestrzegają zasad, które sami głoszą (różnica pomiędzy analizowanym gimnazjum, a szkołami uwzględnionymi
w porównaniu w skali kraju jest istotna statystycznie - w badanym gimnazjum odsetek odpowiedzi: "zdecydowanie
tak" jest dwa razy większy niż w porównywanych szkołach).
Uczniowie uczestniczący w wywiadzie twierdzą, że obowiązuje ich statut, a prawa uczniów są wszystkim znane, bo
co roku są im przypominane (na lekcjach wychowawczych i innych). Nauczyciele kładą na to duży nacisk. W szkole
nie można palić, pić, handlować, wychodzić z lekcji czy poza teren szkoły. Obowiązkiem uczniów jest, jeżeli nie ma
lekcji, przebywać w świetlicy. W przypadku złego samopoczucia mogą być zwolnieni z zajęć, jeżeli przyjdzie po
nich rodzic.
W opinii partnerów szkoły i przedstawiciela organu prowadzącego uczniowie prezentują właściwe postawy
na imprezach czy spotkaniach (wiedzą, jak się zachować). Nie ma większych problemów wychowawczych w tej
szkole.
Zaobserwowane zachowania uczniów podczas przerw na korytarzach i na boisku szkolnym nie odbiegały
od ogólnie przyjętych zachowań (uczniowie stali zazwyczaj w małych grupkach, rozmawiali ze sobą, śmiali się).
W szkole prowadzona jest diagnoza zachowań uczniów i zagrożeń. Według dyrektora diagnoza ta prowadzona jest
m.in. poprzez: ankietowanie rodziców i uczniów w zakresie bezpieczeństwa, potrzeb i oczekiwań; obserwacje
zachowań sytuacji z udziałem uczniów lub innych osób podczas nauczycielskich dyżurów; obserwacje i zgłaszanie
niepokojących sytuacji przez pracowników niepedagogicznych w czasie pobytu ucznia w szkole i poza szkołą;
przegląd monitoringu szkolnego; realizację procedur (postępowania z nieletnim, zwalniania z zajęć
i usprawiedliwiania nieobecności, postępowania z uczniem nierealizującym obowiązek szkolny, aktywności
uczniów na zajęciach wychowania fizycznego, współpracy z policją, itd.); analizę informacji z policji, straży
miejskiej, od rodziców, od kuratora sądowego, z Ośrodkiem Pomocy Społecznej.
Zdaniem większości ankietowanych rodziców uczniów klas II (53 z 61) pozytywne zachowania ich dzieci są
dostrzegane przez nauczycieli. Także większość rodziców (54 z 61) twierdzi, że otrzymują informacje na temat
zagrożeń występujących w szkole.
W dokumentacji szkoły znajdują się informacje dotyczące diagnozy zagrożeń. Wypływają one m.in. z ankiet: dla
uczniów klas I (o poczuciu bezpieczeństwa w szkole); dla uczniów klas I - III dotyczących bezpieczeństwa (agresja,
niebezpieczne miejsca); dla wszystkich rodziców (nt. bezpieczeństwa).
W szkole podejmuje się działania wychowawcze mające na celu zmniejszanie zagrożeń oraz wzmacnianie
pożądanych zachowań. Według dyrektora w celu wzmacniania pożądanych zachowań uczniów nauczyciele
podejmują m.in. następujące działania: dbają o spójność działań wychowawczych podejmowanych przez
nauczycieli, wychowawców, rodziców i pracowników niepedagogicznych; nagradzają uczniów za właściwe postawy
(punktowy regulamin zachowania, nagroda dyrektora, udział w bezpłatnych wycieczkach edukacyjnych, listy
pochwalne dla rodziców uczniów klas III). Wobec zdiagnozowanych zagrożeń w szkole nauczyciele: współpracują
z rodzicami;
indywidualizują
proces
psychologiczno-pedagogiczny;
stosują
wzmożenie
kontroli
nad bezpieczeństwem w szkole (dyżury nauczycieli); prowadzą dodatkowe lekcje profilaktyczne w szkole i poza
13 / 49
szkołą; tematykę godzin wychowawczych dostosowują do poszczególnych klas; aktywizują do współpracy personel
niepedagogiczny; wykorzystują lekcje zastępstw do pedagogizacji uczniów; organizują przedstawienia i wydają
gazetki profilaktyczne.
Zdaniem rodziców uczestniczących w wywiadzie w szkole zdarzały się sytuacje, w których ich dzieci były narażone
na niewłaściwe zachowania ze strony innych uczniów, ale reakcja dyrektora, nauczycieli i innych pracowników
szkoły była właściwa (powiadamiano policję lub załatwiano sprawy polubownie). Nauczyciele włączają się
w rozwiązywanie problemów uczniowskich. Rozmawiają z rodzicami, mają ich adresy i telefony komórkowe.
Pozytywne, pożądane zachowania dzieci są, w opinii rodziców, chwalone przez nauczycieli (np. przez dyrektora
na forum szkoły, klasy, na apelach, zebraniach); dzieci otrzymują dyplomy uznania (np. za kulturę osobistą)
i nagrody książkowe; na koniec roku szkolnego otrzymują statuetki za wzorowe oceny zachowania.
Zdaniem większości (57 z 61) ankietowanych rodziców uczniów klas II nauczyciele szybko reagują na niewłaściwe
zachowania uczniów (różnica pomiędzy analizowaną szkołą, a szkołami uwzględnionymi w porównaniu w skali
kraju jest istotna statystycznie - w gimnazjum odpowiedzi: "zdecydowanie tak" udzieliło prawie dwa razy więcej
rodziców niż w porównywanych szkołach w kraju). Większość rodziców (50 z 61) uważa, że pozytywne zachowania
ich dziecka są chwalone przez nauczycieli. Zdaniem ponad połowy rodziców (49 z 61) nauczyciele szybko reagują
na ryzykowne zachowania uczniów (np. sięganie po używki).
W opinii pracowników niepedagogicznych, aby eliminować wśród uczniów niewłaściwe zachowania, wprowadzono
m.in.: dobrowolne datki pieniężne za używanie brzydkich słów (w sklepiku szkolnym), smarowanie smarem
ogrodzenia szkoły, pogadanki, informowanie dyrektora i rodziców. Właściwe zachowania uczniów wzmacniane są
głównie przez nauczycieli pochwałami słownymi, wyższą oceną zachowania. Pracownicy niepedagogiczni są
włączani w te działania poprzez pełnienie dyżurów przy szatniach, zwracanie uczniom uwagi, prowadzenie
rozmów, przekazywanie uwag wychowawcom, pedagogowi szkolnemu i dyrektorowi.
Podczas obserwacji gimnazjum nie zaobserwowano wśród uczniów zachowań agresywnych.
W szkole są udokumentowane m.in. następujące działania profilaktyczne i wychowawcze: przeprowadzanie ankiet
(np.: "O co biega", "Dorastamy, rozumiemy") i pogadanek (np.: nt. "kotowania", "Narkotyki i ich negatywny wpływ
na nas"); realizacja programów i udział w kampaniach profilaktycznych (np.: "Noe", "Zachowaj trzeźwy umysł",
"Szukamy młodych mistrzów", "Postaw na rodzinę", "Pozory mylą, dowód nie") oraz w spektaklach profilaktycznych
(np. "Przemoc w szkole, jej źródła i sposoby zwalczania"); spotkania z psychoterapeutą, socjoterapeutą,
psychologiem (np. nt. używek); przygotowywanie ulotek dla rodziców ("Stop dopalaczom"); spotkania z lekarzem,
policją; prezentacja filmów profilaktycznych (np.: "Życie pod murem", "Oni"); współpraca z Sądem Rodzinnym
w Gryficach, kuratorami sądowymi i rodzinnymi, Centrum Pomocy Rodzinie w Gryficach, Ośrodkiem Pomocy
Społecznej w Gryficach; walka z wulgaryzmami, nieodpowiednim ubiorem, kolczykowaniem.
W szkole prowadzi się analizę podejmowanych działań mających na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie
pożądanych zachowań. Według dyrektora działania te nauczyciele analizują m.in. poprzez: rejestrowanie
kontaktów z rodzicami (np. rejestr rozmów telefonicznych); analizowanie zachowań uczniów na radach
pedagogicznych; zapisy w zeszytach uwag. Ponadto szkoła analizuje działania podejmowane dla eliminowania
zagrożeń podczas: uczestnictwa uczniów w spotkaniach z pracownikami Wydziału ds. Nieletnich Komendy Policji
w Gryficach (w ramach tych spotkań przeprowadzane są m.in. indywidualne rozmowy z uczniami sprawiającymi
problemy wychowawcze, pogadanki z grupami uczniów przekraczającymi w swoim zachowaniu normy prawa,
grupowe rozmowy inspektora policji z uczniami wykazującymi przejawy demoralizacji); spotkania grupowe
z pedagogiem szkolnym; pogadanki z uczniami po udziale w spektaklach profilaktycznych organizowanych dla
uczniów przez Teatr "Kurtyna" i Teatr "Moralitet" oraz po udziale w warsztatach profilaktycznych NOE; a także
podczas regularnych analiz realizacji obowiązku szkolnego oraz zastosowania odpowiednich środków zaradczych.
Powyższe potwierdzają nauczyciele uczestniczący w wywiadzie.
Działania mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań są w razie potrzeby
modyfikowane. Według dyrektora modyfikowanie tych działań jest zgodne z potrzebami szkoły. Nastąpiło
wprowadzenie zmian do programu wychowawczego ("dopalacze", "zły wzrok", ciąża nieletniej), programu
profilaktyki oraz do planów wychowawczych klas; utworzono bazę projektów profilaktycznych. Po analizie zmian
w zachowaniu uczniów oraz z ich inicjatywy, za zgodą wychowawców, modyfikowane są na bieżąco elementy
programu wychowawczego poprzez zmianę tematyki godzin wychowawczych. Wprowadzono nowe zagadnienia
dotyczące np.: bulimii i anoreksji, cyberprzemocy, środków odurzających, naruszania mienia oraz godności
osobistej. Zmodyfikowano również sposób współpracy z komendą policji (policja informowana jest na bieżąco
o przypadkach naruszania mienia lub godności osobistej, bójek, kradzieży). Zmodyfikowano sposób współpracy
z sądem w przypadku braku realizacji obowiązku szkolnego uczniów; utworzono dla uczniów programy wsparcia,
które realizowane są podczas spotkań z terapeutą.
Zdaniem nauczycieli uczestniczących w wywiadzie pojawiła się potrzeba modyfikacji działań mających na celu
14 / 49
eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań: w szkole obowiązuje zakaz używania telefonów
komórkowych podczas zajęć lekcyjnych; pochwały pozytywnych zachowań uczniów są wpisywane do notatek
prowadzonych przez wychowawców i przekazywane rodzicom.
W opinii partnerów szkoły i przedstawiciela organu prowadzącego, by wzmacniać pożądane zachowania uczniów
i przeciwdziałać niepożądanym, szkoła rozwija wolontariat, organizuje zajęcia pozalekcyjne. Działania szkoły
dotyczące bezpieczeństwa przynoszą pozytywne skutki. Wokół gimnazjum nie kręcą się dealerzy narkotyków, jest
spokojnie. Szkoła robi wiele, by zapobiegać niewłaściwym zachowaniom - bierze udział w wystawach (np.
Międzynarodowa Wystawa Antynikotynowa w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Gryficach), konkursach (np.
konkursy plastyczne organizowane przez Światową Organizację Zdrowia).
Podczas modyfikacji działań wychowawczych uwzględnia się inicjatywy uczniów. Uczniowie uczestniczący
w wywiadzie twierdzą, że raczej nie zgłaszają pomysłów dotyczących zasad postępowania w szkole, praw
i obowiązków uczniów, ponieważ respektują i akceptują normy wyznaczane przez nauczycieli.
Prawie wszyscy ankietowani nauczyciele (30 z 32) deklarują, że podejmowane przez nich działania wychowawcze
uwzględniają inicjatywy lub opinie uczniów.
Według nauczycieli uczestniczących w wywiadzie uczniowie zgłaszają inicjatywy w zakresie modyfikacji działań
wychowawczych. Dotychczas zostały uwzględnione m.in. zmiany w kryteriach oceny zachowania ucznia i w
organizacji otrzęsin klas I (Samorząd Uczniowski organizuje wówczas pasowanie na gimnazjalistę); uwzględniono
propozycje uczniów w zakresie tematów godzin wychowawczych; wspólnie planowane są wycieczki (uczniowie
mają wpływ na ich program), wyjścia, imprezy szkolne i akcje charytatywne.
Zdaniem dyrektora uczniowie zgłaszali propozycje zmian w działaniach wychowawczych dotyczące m.in.:
wizerunku ucznia; zniesienia obowiązku noszenia jednolitego stroju; balu gimnazjalnego; zwiększenia ilości
dyżurujących nauczycieli (budynek i boisko); nieakceptowania pewnych zachowań; "szczęśliwego numerka";
sprzątania miejsc pamięci; akcji Sprzątanie Świata; sadzenia drzewek; wolontariatu; dekorowania szkoły zgodnie
z kalendarzem pór roku i świąt; organizacji dyskotek na terenie szkoły, akcji charytatywnych i koncertów.
Uwzględnione zostały wszystkie powyższe propozycje uczniów. Odrzucono tylko łączenie klas podczas zastępstw
oraz możliwość wyjścia poza teren szkoły.
Uczniowie prezentują zachowania zgodne z wymaganiami, co stwierdzają wszyscy badani w tym zakresie
respondenci. Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie za osiągnięcia szkoły w kształtowaniu wymaganych
zachowań uważają: zwiększenie wśród uczniów poczucia bezpieczeństwa podczas pobytu w szkole; opracowanie
i przestrzeganie procedur zachowania się w różnych niebezpiecznych sytuacjach (np. wypadku, bójki);
prowadzenie obserwacji zagrożeń i diagnozy zachowań uczniów; bardzo dobrą współpracę z policją, sądem
rodzinnym, kuratorami sądowymi; lepszą współpracę w tym zakresie z rodzicami; systematyczne podnoszenie
przez nauczycieli swoich kwalifikacji (np. poprzez uczestnictwo w warsztatach i kursach - "Jak sobie radzić
z trudnymi i prowokującymi zachowaniami uczniów? Metoda porozumienie bez przemocy M.B. Rosenberga
i metoda konstruktywnej konfrontacji", „Pokonywanie trudności wychowawczych - praca z dzieckiem trudnym
wychowawczo”); ograniczenie możliwości wychodzenia poza teren szkoły; zmniejszenie się liczby uczniów
palących papierosy. Mimo poprawy w szkole zdarzają się niepożądane zachowania uczniów - wagary, palenie
papierosów, bójki (sporadycznie).
Zdaniem pracowników niepedagogicznych w szkole od uczniów oczekuje się przede wszystkim kultury osobistej;
używania trzech magicznych słów: "proszę, dziękuję, przepraszam"; poszanowania mienia szkoły; chociaż
częściowego naprawienia wyrządzonej szkody. W zachowaniu uczniów tej szkoły najbardziej podoba się
pracownikom niepedagogicznym to, że młodzież jest chętna do bezinteresownej pomocy innym uczniom (opiekuje
się chłopcem na wózku, pomagała ciężarnej koleżance, osobie z Zespołem Downa) i pracownikom szkoły. Ponadto
podoba się im także dbałość uczniów o wystrój klas i szkoły; docenianie pracy i wysiłku wszystkich pracowników
gimnazjum; zwierzanie się ze swoich kłopotów i radości. Uczniowie poza szkołą kłaniają się, zauważają
pracowników, interesują się nimi. Podoba się im także, jak absolwenci odwiedzają gimnazjum i doceniają nie tylko
nauczycieli, ale i pracowników niepedagogicznych.
Podczas obserwacji zajęć edukacyjnych i szkoły nie dostrzeżono zachowań uczniów odbiegających od ogólnie
przyjętych norm społecznych ani zachowań agresywnych.
Przytoczone powyżej argumenty świadczą o wysokim stopniu spełniania wymagania.
15 / 49
Obszar: Procesy
Wymaganie: Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy
Komentarz:
Istniejąca w Gimnazjum nr 1 w Gryficach koncepcja pracy szkoły jest znana i akceptowana przez
społeczność szkolną (nauczycieli, uczniów, rodziców, pracowników niepedagogicznych). Gimnazjum prowadzi
działania realizujące koncepcję pracy szkoły, które są modyfikowane na podstawie wyników z prowadzonych analiz
koncepcji.
Istniejąca w gimnazjum koncepcja pracy szkoły jest znana wszystkim pracownikom. Według dyrektora,
co potwierdza dokumentacja, najważniejsze założenia tej koncepcji to: kształcenie, opieka, wychowanie oraz
promocja szkoły - czyli: kreowanie pozytywnego wizerunku ucznia i szkoły w środowisku lokalnym; wspomaganie
ucznia w samodzielnym i aktywnym zdobywaniu wiedzy i umiejętności; wspomaganie ucznia słabego; stworzenie
optymalnych warunków oraz pomocy uczniom szczególnie uzdolnionym; rozwijanie umiejętności językowych
i informatycznych; dbanie o prawidłowy przebieg i doskonalenie procesów edukacyjnych; dążenie do zapewnienia
odpowiednich warunków lokalowych i wyposażenia szkoły.
Zdaniem nauczycieli najważniejsze założenia koncepcji, według której działa szkoła, to także: dbanie
o wszechstronny rozwój ucznia na miarę jego możliwości intelektualnych i psychologicznych; przygotowywanie
uczniów do roli odpowiedzialnych obywateli; reagowanie na zmiany i otwieranie się na nowości; ustawiczne
doskonalenie się nauczycieli; wpajanie uczniom pozytywnych wartości etycznych; stwarzanie środowiska
przyjaznego uczniom; stwarzanie nowoczesnej bazy dydaktycznej; dążenie do efektywnej współpracy z rodzicami
i preferowanie rodzinnych wartości; dbanie o prawidłowy rozwój emocjonalny uczniów; wychodzenie naprzeciw
oczekiwaniom społeczności lokalnej; kreowanie i kultywowanie obyczajów i tradycji " Małej Ojczyzny”; promowanie
szkoły w środowisku lokalnym; wymiana międzynarodowa młodzieży.
W opinii pracowników niepedagogicznych w szkole kładzie się szczególny nacisk na naukę i bezpieczeństwo
uczniów oraz na dobre przygotowanie ich do egzaminu gimnazjalnego.
Istniejąca w szkole koncepcja pracy została przyjęta przez radę pedagogiczną. Według większości (27 z 32)
ankietowanych nauczycieli rada pedagogiczna przyjęła koncepcję pracy szkoły przedstawioną przez dyrektora po
uwzględnieniu sugestii nauczycieli; zdaniem 2 nauczycieli - rada przyjęła koncepcję przygotowaną przez dyrektora;
także 2 osoby stwierdziły, że rada przyjęła koncepcję pracy szkoły wypracowaną wspólnie. Prawie wszyscy
ankietowani nauczyciele (25 z 32) czują się współautorem(ką) koncepcji pracy szkoły.
Dokument potwierdzający przyjęcie koncepcji pracy szkoły przez radę pedagogiczną to protokół z posiedzenia rady
pedagogicznej w dniu 15.10.2011 r.
Gimnazjum prowadzi działania realizujące koncepcję pracy szkoły. Według nauczycieli działania, które realizują
koncepcję, to np.: indywidualizacja procesu nauczania - dotyczy uczniów zdolnych i z trudnościami w uczeniu się
(działania stałe); systematyczne podnoszenie przez nauczycieli kwalifikacji dydaktycznych i wychowawczych - np.
uzyskiwanie kwalifikacji do nauczania drugiego przedmiotu (działania stałe); dzień otwarty szkoły (działanie stałe);
włączanie rodziców w organizację imprez klasowych (np.: ogniska integracyjne, Mikołajki, Wigilia klasowa, akcje
charytatywne), zapraszanie rodziców na imprezy i uroczystości szkolne, wręczanie dyplomów rodzicom najbardziej
zaangażowanym w pracę na rzecz szkoły, spotkania integracyjne klas pierwszych, organizowanie sportowej,
rodzinnej rywalizacji - działania stałe; organizowanie lub współorganizowanie imprez międzyszkolnych i gminnych
(np.: gminne obchody Dnia Edukacji Narodowej, porządkowanie parku miejskiego, akcja „Sprzątanie Świata”,
współpraca z Zakładem Gospodarki Komunalnej, Domem Pomocy Społecznej - uroczystości z okazji Dnia Babci
i Dziadka, z MOPS-em w ramach akcji „Serce Plus Święta” - działania stałe; edukacja regionalna (realizacja
autorskiego programu „Pomorze Zachodnie - jego przeszłość i teraźniejszość”); organizowanie szkolnych
i międzyszkolnych konkursów wiedzy o Ziemi Gryfickiej; organizowanie pomocy dla uczniów znajdujących się
w trudnej sytuacji życiowej (np.: festyn w Dniu Dziecka, koncert "Gracjanowi - Przyjaciele"). Nowym działaniem jest
kurs ECDL (szkoła posiada, jako jedyna w powiecie, laboratorium ECDL z uprawnieniami do prowadzenia
egzaminów; nauczyciel gimnazjum ma uprawnienia egzaminatora ECDL).
Zdaniem dyrektora najważniejsze działania, które realizują koncepcję pracy szkoły, to głównie: działania w kierunku
ukształtowania ucznia zgodnie z wizerunkiem absolwenta (według punktów sformułowanych w koncepcji
funkcjonowania i rozwoju szkoły - samodzielny i zaradny, odpowiedzialny i obowiązkowy, tolerancyjny, kulturalny
i taktowny, uczciwy i prawdomówny, krytyczny wobec siebie, punktualny, realizujący uniwersalny system wartości,
16 / 49
odróżniający dobro od zła, ukierunkowany na przeszłość i przyszłość, w zgodzie i szacunku wobec tradycji i kultury
polskiej, europejskiej i światowej, świadomie realizujący różne postawy patriotyczne); przygotowywanie uczniów
do uczestnictwa w życiu społecznym, wejścia na rynek pracy oraz kontynuowania nauki w szkołach
ponadgimnazjalnych. Ponadto szkoła prowadzi szereg działań, które realizują koncepcję pracy, np. włącza
młodzież w podnoszenie umiejętności i wzbogacanie wiedzy poprzez udział w projektach unijnych (np.: "Moje
Gimnazjum - Moja Przyszłość", "Z matematyką, fizyką, przedsiębiorczością zdobywamy świat"); organizuje wiele
imprez i uroczystości o charakterze edukacyjnym, wychowawawczym czy opiekuńczym (np. stałe imprezy Bezpieczeństwo Ruchu Drogowego, konkursy przedmiotowe dla szkół podstawowych, święto szkoły, biwaki
integracyjne, wycieczki, wyjścia poza teren szkoły, lekcje w terenie, wyjazdy do kina i teatru); stała wspólpraca
z innymi szkołami i instytucjami wspierającymi szkołę w procesie edukacji (biblioteki, Sanepid, samorząd lokalny,
szpital, policja, dom dziecka, wymiana młodzieży, stała współpraca z gimnazjum w Gryfowie Śląskim, stałe imprezy
szkolne, otrzęsiny). Nowością w szkole są: dyskoteki na terenie szkoły z inicjatywy młodzieży, I Konkurs Wiedzy
o Ziemi Gryfickiej, tworzenie historii miasta Gryfice pod kierunkiem nauczycieli dla potrzeb Gminy Gryfice
w związku z 750-leciem miasta w roku 2012, kurs ECDL (możliwość uzyskania certyfikatu umiejętności
komputerowych); platforma edukacyjna - dziennik elektroniczny jako forma nadzoru nad uczniem i jego postępami
w nauce; współpraca z rodzicami poprzez częste komunikowanie się i wymianę poglądów.
Koncepcja pracy szkoły jest analizowana. Według dyrektora wynikiem tej analizy jest nowelizacja koncepcji
w następującym zakresie: dopracowanie wizji szkoły; sprecyzowanie sylwetki absolwenta; zadbanie o przejrzystość
dokumentu poprzez usunięcie zbędnych informacji. W analizie i modyfikacji koncepcji pracy szkoły uczestniczyli:
dyrektor szkoły; nauczyciele, którzy sami się zgłosili; cała rada pedagogiczna; rodzice i uczniowie.
Prawie wszyscy ankietowani nauczyciele (29 z 32) deklarują, że uczestniczyli w pracach nad analizą i modyfikacją
koncepcji pracy szkoły.
Prowadzenie analizy koncepcji pracy szkoły deklarują także nauczyciele uczestniczący w wywiadzie. Na jej
podstawie zostały sformułowane m.in. następujące wnioski: ukierunkowanie pracy Samorządu Uczniowskiego
na potrzeby środowiska uczniów poprzez organizację wielu imprez (np.: pasowanie na gimnazjalistę, dyskoteka
z okazji Halloween, Walentynki, konkursy przedmiotowe i tematyczne); dostosowanie "godzin karcianych"
do potrzeb i zainteresowań uczniów (np.: zajęcia wyrównawcze, koła zainteresowań); większy nacisk
na promowanie higienicznego, zdrowego i bezpiecznego modelu życia (np.: poprzez organizację imprezy „Zdrowa
Ziemia, zdrowa żywność, zdrowy gimnazjalista”); systematyczna analiza założeń Wewnątrzszkolnego Systemu
Oceniania głównie w zakresie kryteriów oceny zachowania ucznia i wynikająca stąd konieczność zmian kryteriów
(np.: liczba godzin nieusprawiedliwionych, konflikt z prawem); lepszy kontakt rodzica ze szkołą; wprowadzanie
w tym roku szkolnym dziennika elektronicznego; kontynuowanie wymiany międzynarodowej w ramach współpracy
z miastami partnerskimi Gryfic (Meldorf - Niemcy, Gryfów Śląski).
Modyfikacje koncepcji pracy szkoły są wynikiem tych analiz. Według dyrektora wynikiem analizy koncepcji pracy
szkoły są m.in. następujące zmiany: dopracowano wizję szkoły oraz sprecyzowano sylwetkę absolwenta; zadbano
o przejrzystość dokumentu poprzez usunięcie zbędnych informacji.
Zdaniem nauczycieli w koncepcji pracy szkoły dokonano m.in. następujących zmian: położono nacisk na indywidualny rozwój ucznia (dostosowywanie wymagań do jego możliwości i potrzeb); na sprawy wychowawcze
(kształtowanie sylwetki osobowościowej ucznia); na poznawanie specyficznych potrzeb dziecka; na uatrakcyjnianie
bazy dydaktycznej (wprowadzanie platformy edukacyjnej, dziennika elektronicznego); na innowacyjne podejście
do ucznia (wykorzystywanie tzw. „godzin karcianych” pod kątem zainteresowań młodzieży i przygotowywania
do egzaminów zewnętrznych, korzystanie z e-booków - zmiana sposobu nauczania); na poszerzanie oferty
wychowawczej (nacisk na wszechstronny rozwój dziecka, nie tylko przedmiotowy, ale też pod kątem
zapotrzebowania rynku pracy, podejmowania samodzielnych decyzji, kształcenia w młodzieży zaradności
i operatywności).
Istniejąca w gimnazjum koncepcja pracy szkoły jest znana uczniom oraz rodzicom i jest akceptowana przez nich.
Według dyrektora uczniowie i rodzice są zapoznawani z Koncepcją pracy szkoły na lekcjach wychowawczych,
poprzez szkolną stronę WWW, na zebraniach z rodzicami, a najważniejsze jej założenia umieszczone są
na gazetce w korytarzu szkolnym.
Zdaniem uczniów w szkole kładzie się szczególny nacisk na bezpieczeństwo. W zeszłym roku zostały założone
kamery na terenie szkoły i poza szkołą. Posmarowane są płoty, żeby uczniowie przez nie nie przeskakiwali, poza
tym woźny pilnuje, żeby nikt nie wychodził poza teren szkoły i aby nie wchodziły do szkoły obce osoby. Atmosfera
w gimnazjum jest dobra, aktywnie działa samorząd, są różne imprezy, cały czas coś się dzieje. Uczniom w szkole
podoba się działalność Samorządu Uczniowskiego, koła zainteresowań, różne konkursy. Są organizowane
wycieczki, biwaki integracyjne, wyjazdy do kina. To, czego uczniowie chcą, nauczyciele zazwyczaj realizują.
17 / 49
W opinii rodziców w szkole kładzie się szczególny nacisk na wiedzę, naukę, bezpieczeństwo, otwartość na świat,
dobre wychowanie. Jest wymiana polsko-niemiecka, organizowane są wycieczki (np. do Zakopanego). Dzieci
poznają inne regiony, kraje, spotykają się z dziećmi z innych krajów, poznają języki obce. Najważniejsze kierunki
pracy szkoły są, według rodziców - odpowiednie.
Powyższe argumenty potwierdzają spełnianie wymagania na wysokim poziomie.
Wymaganie: Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej
Komentarz:
Oferta edukacyjna szkoły jest spójna z podstawą programową kształcenia ogólnego w gimnazjum,
odpowiada potrzebom uczniów i uwzględnia kształtowanie wśród nich kompetencji potrzebnych na rynku pracy,
a także jest modyfikowana i poszerzana w celu umożliwienia uczniom pełniejszego rozwoju. Szkoła nie w pełni
realizuje nowatorskie rozwiązania programowe.
Oferta edukacyjna jest spójna z podstawą programową. Według nauczycieli w programach nauczania
realizowanych przez szkołę są zawarte wszystkie elementy podstawy programowej kształcenia ogólnego
w gimnazjum: ogólne cele kształcenia, wymagania ogólne i szczegółowe, najważniejsze umiejętności i treści
nauczania, a także sposoby i zalecane warunki realizacji.
Zdaniem dyrektora wykorzystuje się: cel dydaktyczny (przygotowywanie do egzaminu i wyboru szkoły,
kształtowanie sylwetki absolwenta); poszanowanie tradycji w ramach dyskursu przeszłości i przyszłości (treści
patriotyczne); preorientację zawodową; postawy życiowe i wybory moralne; umiejętność wyboru dobro - zło; proces
dorastania do życia społecznego i funkcjonowania w nim (dojrzewanie); samodzielność myślenia i kultura słowa.
Podczas obserwowanych zajęć nauczyciele realizowali wybrane treści podstawy programowej.
Oferta edukacyjna jest zgodna z potrzebami uczniów. Zdaniem nauczycieli najważniejsze działania szkoły z punktu
widzenia potrzeb edukacyjnych uczniów to: współpraca z różnymi instytucjami - biblioteki, poradnia
psychologiczno-pedagogiczna, policja, Sanepid, dom kultury, dom dziecka, Polski Czerwony Krzyż, Liga Ochrony
Przyrody; wzbogacanie bazy dydaktycznej - komputery, laptopy, rzutnik multimedialny; bogata oferta zajęć
pozalekcyjnych - duży wybór i dla uczniów słabszych, i dla zdolnych; edukacja informatyczna - kurs ECDL;
fakultety - przygotowywanie do egzaminów zewnętrznych; Szkolne Koło Sportowe; języki obce - praca w mało
licznych grupach, poziom podstawowy i rozszerzony; udział szkoły w projektach - unijnych, edukacyjnych; udział
w różnych imprezach, spektaklach, konkursach, akademiach, występach; zajęcia wyrównawcze; konsultacje.
Ankietowani uczniowie klas II (103 osoby) najbardziej chcą się nauczyć w szkole różnych przedmiotów,
współpracy, odpowiedzialności, samodzielności, wytrwałości, porozumiewania się z innymi ludżmi. Zdaniem
większości drugoklasistów (87 z 103 - 84,47%) szkoła umożliwia uczniom nauczenie się najważniejszych dla nich
rzeczy.
Ankietowani rodzice uczniów klas II (61 osoób) wymienili następujące potrzeby edukacyjne swoich dzieci: zajęcia
dodatkowe z niektórych przedmiotów (np.: matematyki, języków obcych); zajęcia korekcyjno-kompensacyjne;
udział w terapii pedagogicznej; zdanie egzaminu gimnazjalnego na dobrym poziomie. W opinii większości rodziców
(53 z 61) szkoła zaspokaja potrzeby edukacyjne ich dzieci.
Oferta edukacyjna uwzględnia kształtowanie kompetencji potrzebnych na rynku pracy. Zdaniem nauczycieli
kształtują oni u swoich uczniów m.in. następujące kompetencje: przedsiębiorczość, operatywność, samodzielność,
kreatywność; umiejętność wykorzystywania warunków regionu jako miejsca ewentualnej pracy; uwrażliwienie
na drugiego człowieka; uczenie współpracy, współdziałania; kształtowanie sylwetki absolwenta gimnazjum
pod kątem umiejętności samokształcenia; kształcenie asertywności, umiejętności dyskutowania i argumentowania
wypowiedzi, prezentowania swoich osiągnięć; umiejętności informatyczne; swobodne wypowiadanie się w mowie
i piśmie; organizacja własnej pracy.
W opinii partnerów szkoły i przedstawiciela organu prowadzącego szkoła rozwija m.in. następujące umiejętności
przydatne w przyszłości uczniom na rynku pracy: otwartość na różne formy spędzania wolnego czasu; współpraca
z innymi; umiejętności komputerowe (ECDL); kontakty interpersonalne; zainteresowania zawodowe; umiejętności
artystyczne (mozaika, robienie biżuterii); poznawanie nowych technik plastycznych i technicznych; uczenie się
przyszłego zawodu.
Według dyrektora w swojej ofercie edukacyjnej szkoła uwzględnia kompetencje: rozwijanie zainteresowań naukami
18 / 49
ścisłymi; rozwijanie umiejętności informatycznych i językowych; kształcenie metod współpracy w grupie; naukę
udzielania pierwszej pomocy w ramach zajęć wychowania fizycznego i edukacji dla bezpieczeństwa; rozwijanie
samodzielności.
Według dyrektora realizacja podstawy programowej jest monitorowana. Wnioski z tego procesu są następujące:
tworzenie szkolnego zestawu programów nauczania poprzedzone zostało konsultacjami z dyrektorem; doboru
programów
nauczania
dokonano
w zespołach
przedmiotowych,
uwzględniając
obecność
treści
międzyprzedmiotowych oraz ich zgodność z podstawą programową; realizacja podstawy jest monitorowana przez
dyrektora szkoły dwa razy w roku szkolnym; podstawa programowa jest realizowana przez nauczycieli prawidłowo,
z uwzględnieniem uwag zawartych w zalecanych warunkach i sposobach realizacji, m.in. poprzez: tworzenie
projektów edukacyjnych, realizację zajęć finansowanych z projektów unijnych, doświadczenia, wycieczki
edukacyjne, obserwacje, współpracę z laboratorium w Państwowej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
w Gryficach, lekcje w pracowni komputerowej, wyjazdy do kina i teatru, spotkania z ciekawymi ludźmi,
przedstawicielami samorządu terytorialnego. Na potrzeby realizacji podstawy programowej sale lekcyjne zostały
doposażone w niezbędne pomoce dydaktyczne.
Monitorowanie realizacji podstawy programowej (ankiety dla nauczycieli podsumowujące I semestr i cały rok,
sprawdzanie realizacji godzin z poszczególnych przedmiotów) stwierdzają także nauczyciele. Wnioski z tego
wypływające to np.: usprawnić komunikację na linii dyrektor - nauczyciel w związku z zastępstwami, aby
przydzielać je tym nauczycielom, którym „wypadły” godziny lekcyjne w danej klasie (np. z powodu świąt, akademii,
wyjść do domu kultury, itp.); systematycznie realizować podstawę programową i korzystać w pełniejszym zakresie
z propozycji zawartych w podręcznikach (sugestie dla uczniów, pomoc w nauce w domu).
Oferta edukacyjna szkoły jest modyfikowana i wzbogacana w celu umożliwienia pełniejszego rozwoju uczniów.
Według dyrektora i nauczycieli, by umożliwić uczniom pełniejszy rozwój, w ofercie szkoły zostały wprowadzone
m.in. następujące zmiany: dodatkowe zajęcia wspierające i rozwijające według dokonanego przez uczniów wyboru
(wielokrotne modyfikowanie oferty zajęć do potrzeb wynikających z zapotrzebowania uczniów); możliwość wyboru
z bogatej oferty zajęć wychowania fizycznego, technicznych i artystycznych; dodatkowe lekcje języka angielskiego
dla zainteresowanej młodzieży; udział w realizacji projektów unijnych i innych (np. we współpracy z zaprzyjaźnioną
szkołą z Meldorf w Niemczech organizuje się cyklicznie dwa razy w roku wymianę młodzieży, nawiązany został
stały kontakt z Gimnazjum w Gryfowie Śląskim); organizowanie i udział w konkursach przedmiotowych,
artystycznych, sportowych i innych na różnych szczeblach; wyjazdy na wycieczki edukacyjne, do kina, teatru;
fakultety z różnych przedmiotów skierowane do uczniów klas III przygotowujące do egzaminu gimnazjalnego;
wprowadzanie dziennika elektronicznego oraz platformy edukacyjnej; organizowanie spotkań na lekcjach
z przedstawicielami różnych instytucji (np.: policji, szpitala, poradni psychologiczno-pedagogicznej,
przedstawicielami lokalnego i wojewódzkiego samorządu); wzbogacanie bazy dydaktycznej (w tym roku zakupiono
do każdej klasy laptopy w celu uatrakcyjnienia lekcji i pracy z platformą edukacyjną; do biblioteki szkolnej kupiono
filmy edukacyjne przygotowujące do egzaminu gimnazjalnego); promowanie osiągnięć szkoły w lokalnych mediach
i na stronie internetowej; poprawa wystroju oraz standardu warunków technicznych i lokalowych szkoły.
Partnerzy szkoły i przedstawiciel organu prowadzącego są zdania, że w ostatnim czasie w ofercie edukacyjnej
szkoły zaszły duże zmiany: utworzono klasy uprofilowane; uczniowie biorą udział w konkursie wiedzy pożarniczej,
w warsztatach twórczego pisania; funkcjonuje koło filmowe (dzieci nagrywają etiudy filmowe), koło dziennikarskie,
koło fotograficzne (działające nawet w wakacje).
W opinii ponad połowy (76 z 103 - 73,79%) ankietowanych uczniów klas II i większości ich rodziców (51 z 61)
szkoła pomaga dzieciom rozwijać ich zainteresowania.
Szkoła nie w pełni realizuje nowatorskie rozwiązania programowe. Nauczyciele i dyrektor podają następujące
przykłady rozwiązań programowych lub działań edukacyjnych wprowadzonych w szkole, które uważają za
nowatorskie: zmiana programów nauczania (śledzenie nowości wydawniczych pod kątem ich przydatności
w szkole); dostosowywanie programów do potrzeb i możliwości uczniów; platforma edukacyjna (konsultacje przez
Internet, pisemne sprawdziany); projekty unijne; projekty edukacyjne; zajęcia dodatkowe (przygotowywanie
do konkursów i olimpiad); wprowadzanie nowych treści, zadań, metod pracy; wymiana młodzieży ze szkołą
niemiecką w Meldorf; zajęcia wspierające z przedmiotów; dziennik elektroniczny; lekcje prowadzone poza szkołą;
koło dziennikarskie; spotkania z przedstawicielami szkól wyższych prowadzących nowatorskie zajęcia; wycieczki
edukacyjne; technologia informacyjna w nauce języka angielskiego; poznawanie nowych technik uczenia się
(nowatorstwo polega na niekonwencjonalnym sposobie podawania wiedzy, wykorzystywaniu pomocy
audiowizualnych i innych zalecanych pomocy dydaktycznych).
Ponieważ kryterium: Szkoła realizuje nowatorskie rozwiązania programowe, nie jest spełniane na poziomie
19 / 49
wysokim, niniejsze wymaganie jest spełniane na poziomie średnim.
Poziom spełniania wymagania: C
Wymaganie: Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany
Komentarz:
Procesy edukacyjne są realizowane w szkole z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów realizacji
podstawy programowej kształcenia ogólnego w gimnazjum. Procesy te są planowane, monitorowane i sprzyjają
uczeniu się. Nauczyciele stosują metody nauczania sprzyjające uczeniu się oraz podczas oceniania przekazują
uczniom informacje zwrotne, które pomagają im się uczyć. W gimnazjum monitoruje się osiągnięcia uczniów.
Wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych są wykorzystywane do planowania tych procesów. Nauczyciele
stosują różne metody wspierania i motywowania swoich uczniów, ale rzadko uwzględniają ich opinie dotyczące
tematyki czy sposobu prowadzenia zajęć.
W szkole wykorzystuje się zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Ankietowani nauczyciele
(32 osoby) najczęściej wymieniają następujące stosowane przez siebie zalecane warunki i sposoby realizacji
podstawy programowej kształcenia ogólnego w gimnazjum: akceptowanie podmiotowości ucznia; wychowywanie
do samodzielności; uwzględnianie potrzeb i możliwości dziecka (indywidualizacja nauczania); uwrażliwianie
na uniwersalne wartości; zapoznawanie z pożądanymi postawami moralnymi; uczenie dokonywania świadomych
wyborów; świadome posługiwanie się językiem polskim; wykorzystywanie metod aktywizujących; stopniowanie
trudności; bazowanie na wiedzy wyniesionej ze szkoły podstawowej; uczenie wyrażania własnego zdania;
korzystanie z różnych źródeł informacji; eksperymentowanie; wycieczki dydaktyczne; filmy multimedialne;
zapewnianie uczniom możliwości kontynuacji nauki języka obcego; określanie i właściwe wykorzystywanie
zdobytych przez uczniów umiejętności językowych; przeprowadzanie testów diagnostycznych; zapewnianie
informacji prezentujących różnorodność kultur; ograniczanie wiedzy encyklopedycznej na rzecz umiejętności
korzystania z różnych źródeł informacji; obserwacje bezpośrednie (wycieczki, zajęcia w terenie); nawiązywanie
do regionu, w którym uczeń mieszka; dbałość o zdrowie; obserwacje własnego organizmu; analiza stanu
środowiska; kształtowanie świadomości i preorientacji zawodowej; kształcenie umiejętności samodzielnego
myślenia, miłości do nauki, odpowiedzialności.
Dyrektor dodaje: w zależności od specyki przedmiotu - wyjazdy do kina, teatru; indywidualna praca na komputerze;
spotkania z kombatantami i innymi przedstawicielami różnych instytucji wspierających szkołę w edukacji
i wychowaniu; prowadzenie lekcji z wykorzystaniem technologii informatycznych (komputery, projektory);
doświadczenia; dramy; projekty edukacyjne; przedstawienia; konkursy przedmiotowe.
Zdaniem nauczycieli uczestniczących w wywiadzie w stosowaniu zalecanych warunków i sposobów realizacji
podstawy programowej są ograniczenia: „przepadanie” lekcji (spowodowane np. świętami narodowymi, szkolnymi,
itp.); spóźnianie się uczniów dojeżdżających; utrudnienia wynikające z dużej liczby uczniów z deficytami,
zaległościami, orzeczeniami (co powoduje konieczność wydłużania ilości godzin lekcyjnych przeznaczonych
na jedno zagadnienie).
Procesy edukacyjne są planowane. Według dyrektora planowane procesy edukacyjne znajdują odzwierciedlenie
w planach pracy szkoły, wychowawców, nauczycieli oraz organów szkoły. Dotyczą kształtowania umiejętności
językowych, humanistycznych, matematyczno-przyrodniczych, pracy z uczniami o specyficznych potrzebach
edukacyjnych i z dziećmi uzdolnionymi, orientacji zawodowej, rozwijania zainteresowań. Opracowano plan diagnoz
wewnętrznych. W planach pracy uwzględnia się wnioski z nadzoru pedagogicznego. Funkcjonuje spójny system
badania osiągnięć wszystkich uczniów. Do tego celu wykorzystuje się narzędzia skonstruowane przez nauczycieli.
Analizie poddawane są wyniki sprawdzianów, testów, egzaminów, które dostarczają wiedzy o stopniu opanowania
materiału. Wspólne planowanie przez nauczycieli procesów edukacyjnych odbywa się poprzez: posiedzenia Rady
Pedagogicznej; pracę zespołów samokształceniowych; pracę zespołów ds. ewaluacji wewnętrznej; pełnienie
nadzoru pedagogicznego przez dyrektora szkoły; pracę zespołu wychowawczego; działalność i pracę doraźnie
powołanych zespołów i komisji (np. komisji do pracy nad Statutem szkoły). Procesy te dotyczą przede wszystkim
podniesienia efektów kształcenia, wychowania i opieki nad uczniem (zwłaszcza podniesienia wyników egzaminu
gimnazjalnego).
Planowanie w szkole procesów edukacyjnych stwierdzają prawie wszyscy ankietowani nauczyciele (31 z 32).
W planowaniu procesów edukacyjnych w odniesieniu do przedmiotu, którego nauczają, ankietowani nauczyciele
najczęściej uwzględniają: potrzeby uczniów i ich możliwości - po 31 wskazań; liczebność klas oraz czas potrzebny
do zrealizowania poszczególnych treści - po 30; organizację roku szkolnego - 29 oraz inne - 26 wskazań
20 / 49
(możliwości dojazdu dzieci do szkoły; bazę dydaktyczną szkoły; specyfikę przedmiotu; sytuację rodzinną
i materialną uczniów; aktualizowaną wiedzę; przygotowywanie kolejnych własnych materiałów dydaktycznych;
zmiany zachodzące w społeczeństwie; zwiększającą się dostępność do technologii informacyjnej).
Organizacja procesów edukacyjnych sprzyja uczeniu się. W opinii prawie wszystkich ankietowanych nauczycieli
(29 z 32) szkoła zapewnia im możliwość korzystania z potrzebnych podczas zajęć pomocy dydaktycznych. Także
prawie wszyscy nauczyciele (28 z 32) uważają, że pomieszczenia, w których prowadzą zajęcia, sprzyjają osiąganiu
zamierzonych celów. Ankietowani uczniowie klas II (103 osoby), na pytanie o to, czy zdarza się, że są zmęczeni
z powodu liczby zajęć w szkole jednego dnia, udzielili następujących odpowiedzi: kilka razy w tygodniu - 48 osób
(46,6%); codziennie - 26 (25,24%); raz w tygodniu - 17 (16,5%); rzadziej niż raz w tygodniu oraz nigdy - 12 osób
(11,65%).
Ankietowani uczniowie klas III (84 osoby), zapytani o to samo, odpowiedzieli: zdecydowanie tak - 50 osób; raczej
tak - 23.
Jednak w opinii ponad połowy ankietowanych rodziców uczniów klas II (37 z 61) plan lekcji jest ułożony tak,
że sprzyja uczeniu się.
Na podstawie analizy planu zajęć edukacyjnych (planu lekcji) można stwierdzić, że z reguły każda klasa ma
rozłożoną liczbę godzin zajęć lekcyjnych mniej więcej równomiernie na poszczególne dni tygodnia, choć zdarzają
się sytuacje, w których klasa ma zaplanowane lekcje nieco później, po to, by można było zorganizować w czasie
wolnym dodatkowe zajęcia pozalekcyjne (wynika to m.in. z rozporządzenia nt. realizacji tzw. "godzin karcianych"),
zwłaszcza dla tych uczniów, którzy dojeżdżają do szkoły i nie mogą uczęszczać na te zajęcia w godzinach
popołudniowych. Ułożenie przedmiotów w planie dnia raczej sprzyja uczeniu się (np. lekcje z przedmiotów ścisłych
odbywają się na przemian z lekcjami z przedmiotów humanistycznych, zającia wychowania fizycznego są
na początku lub na końcu zajęć danego dnia).
Z obserwacji szkoły wynika, że wielkość sal lekcyjnych jest odpowiednia do liczebności klas (sale są duże, jasne,
wysokie, przestronne), a liczebność uczniów w oddziałach pozwala na organizację procesów edukacyjnych
w sposób sprzyjający uczeniu się (klasy liczą od 17 do 30 uczniów).
Stosowane w szkole metody nauczania sprzyjają uczeniu się. Nauczyciele (32 osoby) wymieniają najczęściej
następujące metody i formy pracy sprzyjające uczeniu się, jakie stosują w pracy z uczniami: praca z Internetem;
praca w grupach jednorodnych i niejednorodnych; metody aktywizujące i podające; filmy edukacyjne; praca
indywidualna; konkursy, gry i zabawy językowe; edukacyjne projekty tematyczne; ograniczenie wiedzy
encyklopedycznej na rzecz umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji; pokaz i wspólne wykonywanie
doświadczeń; wycieczki tematyczne; działania zespołowe; wykorzystywanie technologii informacyjnej; pokaz
mulitmedialny; organizowanie lekcji poza klasą (np. lekcje biblioteczne w Bibliotece Miejskiej w Gryficach);
spotkania z ciekawymi ludźmi (np. spotkanie z poetą, literatem, malarzem); konsultacje i pomoc indywidualna przez
Internet; wzbogacanie lekcji o projekcje filmowe i teatralne; korzystanie z zaplecza dydaktycznego szkoły
i własnego (książki, słowniki, encyklopedie, czasopisma naukowe, nagrania video, DVD, audio); konkursy klasowe;
akceptowanie podmiotowości ucznia; wychowywanie do samodzielności; uwzględnianie potrzeb i możliwości
dziecka; stopniowanie trudności (bazowanie na wiedzy wyniesionej ze szkoły); wzmacnianie poczucia własnej
wartości ucznia.
Dyrektor podaje następujące przykłady działań nauczycieli, które nakierowane są na zwiększenie efektywności
procesu uczenia się w szkole: zajęcia dodatkowe, wspierające i rozwijające; różnorodne metody nauczania;
różnicowanie wymagań; konkursy przedmiotowe i tematyczne; monitorowanie frekwencji uczniów; opracowanie
procedury poprawiania ocen; intensyfikacja procesu współpracy z rodzicami (rodzice partnerami szkoły); zajęcia
poza szkołą (uatrakcyjnianie zajęć).
Na pytanie o to, jak często uczniowie mają szansę na zajęciach pracować metodą projektu, ankietowani
nauczyciele (32 osoby) odpowiedzieli: kilka razy w roku - 29 osób; raz na rok - 2 osoby (różnica pomiędzy
analizowaną szkołą, a szkołami uwzględnionymi w porównaniu jest istotna statystycznie - w gimnazjum odsetek
odpowiedzi: "raz na rok" jest prawie 5 razy mniejszy niż w badanych szkołach w kraju). W pytaniu, co wpływa
na wybór przez nich metod pracy z uczniami, nauczyciele wskazali: cele zajęć i możliwości uczniów - po 31
wskazań; treści zajęć, dostęp do pomocy i inicjatywy uczniów - po 30; potrzeby uczniów, liczba uczniów i miejsce
realizacji zajęć - po 29 wskazań.
Ankietowani uczniowie klas II (103 osoby), proszeni o wskazanie urządzeń i pomocy, jakie są często
wykorzystywane na lekcjach, wskazali: komputer - 68 wskazań; projektor - 58; Internet - 43; tablicę interaktywną 25. Na pytanie o to, jak często na zajęciach pracują w grupach, odpowiedzieli: na niektórych zajęciach - 75 osób
(73,53%); na większości zajęć - 22 (21,57%); na wszystkich zajęciach - 3 (2,94%); nigdy - 2 (1,96%). W opinii
ponad połowy drugoklasistów (59 z 103 - 57,84%) na niektórych zajęciach rozwiązują oni problemy sformułowane
przez nauczycieli lub uczniów; według 34 (33,33%) - robią to na większości zajęć; zdaniem 3 (2,94%) na wszystkich zajęciach; a 6 osób (5,88%) twierdzi, że nie robią tego nigdy.
21 / 49
Ankietowani uczniowie klas III (84 osoby), zapytani o to, czy w dniu badania na zajęciach pracowali w grupach,
wykonując zadania, odpowiedzieli: na niektórych zajęciach - 71 osób; nigdy - 7; na większości zajęć - 6. Na
pytanie, czy mieli w dniu badania możliwość postawienia pytania i poszukiwania odpowiedzi na nie samodzielnie
lub w grupie, trzecioklasiści udzielili następujących odpowiedzi: na niektórych zajęciach - 54 osoby; na większości
zajęć - 19; nigdy - 7; na wszystkich zajęciach - 3. Według uczniów w dniu badania na lekcjach korzystali oni z:
komputera - 61 wskazań; Internetu - 30; projektora - 27; tablicy interaktywnej - 23 wskazania. Nieco ponad połowa
uczniów klas III (43 z 84), ucząc się w dniu badania, czuła się zaciekawiona; a aktywnie uczestniczyło w zajęciach
54 (z 84) uczniów. Według 48 (z 84) uczniów w dniu badania nikt nie pomógł im zastanowić się, czego się nauczyli.
Na obserwowanych zajęciach nauczyciele: stwarzali uczniom możliwość samodzielnego wykonywania zadań;
używali zróżnicowanych metod w celu aktywizacji uczniów; stosowali pracę w stałych grupach; wykorzystywali
różne pomoce dydaktyczne; tworzyli sytuacje, w których uczniowie mogli rozwiązywać problemy (sprzyjające
uczeniu się); odwoływali się do doświadczeń uczniów i do wiedzy zdobytej przez nich na poprzednich lekcjach. Na
żadnych z obserwowanych zajęć nauczyciele nie dobierali zadań odpowiednio do kompetencji poszczególnych
uczniów/grup uczniów - nie zaobserwowano indywidualizacji pracy na lekcji (wszyscy uczniowie wykonywali
zadania o podobnym stopniu trudności).
Z
obserwacji
szkoły
wynika,
że gimnazjum
ma
duże
możliwości
korzystania
z technologii
informatyczno-komunikacyjnych w pracy uczniów i nauczycieli. Posiada dwie pracownie komputerowe na 15 i 10
stanowisk, 15 laptopów dla potrzeb nauczycieli i klas, 2 tablice interaktywne, 3 projektory multimedialne, 3 cyfrowe
aparaty fotograficzne, profesjonalną kamerę filmową z osprzętem, 10 radiomagnetofonów, 3 telewizory, 3
odtwarzacze DVD. Ponadto stanowiska komputerowe znajdują się: w pokoju nauczycielskim, u dyrektora
i wicedyrektora, u pedagoga szkolnego, w księgowości i w kadrach. Biblioteczne centrum multimedialne posiada 5
stanowisk komputerowych dla uczniów i 1 dla bibliotekarza.
Ocenianie uczniów daje im informację o ich postępach w nauce. Prawie wszyscy ankietowani nauczyciele (30 z 32)
twierdzą, że zawsze przekazują uczniom informację zwrotną uzasadniającą ocenę. Według nauczycieli informacja
ta zawiera najczęściej: kryteria oceny; skalę ocen; braki ucznia (zaległości), które powinien nadrobić; sposób
i termin poprawy; opanowane umiejętności ; opis odpowiedzi (podkreślenie jej zalet); uogólnienie problemu (w celu
uniknięcia obniżenia samooceny ucznia); pochwałę; zachętę do dalszej pracy; prezentację poprawnych rozwiązań;
sposób ulepszenia własnej pracy ucznia; wyliczony stopień procentowy.
Zdecydowana większość ankietowanych uczniów klas II (85 z 103 - 82,52%) prawie zawsze lub zawsze wie,
dlaczego otrzymała taką, a nie inną ocenę. Według 54 uczniów (z 103 - 52,43%) nauczyciele, wystawiając ocenę,
prawie zawsze lub zawsze odnoszą się do tego, co uczniowie umieli lub wiedzieli wcześniej. Na pytanie o to, czy
nauczyciele, wystawiając ocenę, odnoszą się do wcześniejszych osiągnięć lub trudności uczniów, 57 (z 103 55,34%) ankietowanych drugoklasistów odpowiedziało, że nauczyciele prawie zawsze lub zawsze to czynią.
Podczas obserwowanych zajęć nauczyciele podawali przyczyny, dla których odpowiedzi uczniów były prawidłowe
lub nieprawidłowe i udzielali opisowej informacji zwrotnej - wyjaśniali, poszerzali, uzupełniali i chwalili wypowiedzi
uczniów.
W szkole widoczne są informacje o sukcesach uczniów - puchary, dyplomy, certyfikaty znajdują się na korytarzach
szkolnych i w gabinecie dyrektora szkoły.
Analiza dokumentów potwierdziła, że w szkole systematycznie monitoruje się jakość i efektywność procesu
uczenia się uczniów za pomocą: szkolnych raportów sporządzanych w zespołach samokształceniowych
dotyczących różnych form osiągnięć uczniów (diagnoza umiejętności i wiedzy wyniesionych ze szkoły podstawowej
przeprowadzana na początku roku szkolnego w pierwszych klasach gimnazjum; pilotażowy egzamin gimnazjalny
ze wszystkich jego części przeprowadzany w klasach drugich; próbny egzamin gimnazjalny w klasach trzecich;
systematyczna praca na arkuszach gimnazjalnych w postaci testów, sprawdzianów, prac klasowych prowadzonych
systematycznie przez wszystkich nauczycieli w ramach nauczanych przedmiotów od pierwszej do trzeciej klasy);
raportów ogłaszanych przez OKE informujących o wynikach egzaminu gimnazjalnego (procentowych, staninowych,
itp.); sprawozdań wychowawców klas nt. ogólnej statystyki każdego ucznia w danej klasie w nauce i zachowaniu;
raportów zespołów ds. ewaluacji wewnętrznej; raportów dyrektora wynikających z nadzoru pedagogicznego
w szkole. Zapisy paragrafu 1, 4 i 5 w Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania Gimnazjum nr 1 im. Żołnierzy Armii
Krajowej w Gryficach wskazują, że ocenianie zakłada dawanie na bieżąco uczniom i ich rodzicom (opiekunom
prawnym) informacji o postępach w nauce i zachowaniu.
Ocenianie uczniów motywuje ich do dalszej pracy. W opinii większości ankietowanych nauczycieli (26 z 32)
uczniowie, dzięki informacji zwrotnej, jaką od nich otrzymują, są zmotywowani do pracy.
Ponad połowa (60 z 103 - 58,25%) ankietowanych uczniów klas II twierdzi, że nauczyciele rzadko lub nigdy nie
rozmawiają z nimi na temat przyczyn ich sukcesów w nauce; a mniej niż połowa uczniów (51 z 103 - 49,51%) jest
zdania, że nauczyciele rzadko lub nigdy nie rozmawiają z nimi na temat przyczyn ich trudności w nauce (różnica
pomiędzy analizowaną szkołą, a szkołami uwzględnionymi w porównaniu jest istotna statystycznie - w gimnazjum
22 / 49
odsetek odpowiedzi: "nigdy" jest prawie 4 razy mniejszy niż w porównywanych szkołach w kraju). Drugoklasiści,
proszeni o wskazanie, jak się zazwyczaj czują, kiedy są oceniani, wskazali odpowiedzi: "postanawiam, że się
poprawię" - 55 wskazań; "wiem, co mam poprawić" - 54; "jestem zadowolony(a)" - 49; "mam ochotę się uczyć" - 41;
"jest mi to obojętne" - 31; "czuję się zniechęcony(a)" - 13; "nie chce mi się uczyć dalej" - 10; "nie wiem, co dalej
robić" - 8 wskazań.
Zapytani o to samo uczniowie uczestniczący w wywiadzie odpowiedzieli, że są zadowoleni, bo wiedzą, co jest źle,
co dobrze. Mają ochotę się uczyć, bo jeśli dostaną dobrą ocenę, to chcą dostać ich więcej. Postanawiają się
poprawić, bo nauczyciele mówią im, jak mogą to zrobić.
Ankietowani rodzice uczniów klas II (61 osób), na pytanie o to, czy ocenianie zachęca ich dzieci do dalszego
uczenia się, odpowiedzieli następująco: "tak, na większości lekcji" - 27 osób; "tak, ale na nielicznych lekcjach" - 26;
"tak, na wszystkich lekcjach" - 6; "nie, w ogóle" - 2 osoby.
W szkole monitoruje się osiągnięcia uczniów. Według dyrektora i nauczycieli (uczestników wywiadu)
monitorowanie osiągnięć uczniów w szkole prowadzone jest w następujący sposób: analizie poddawane są
osiągnięcia uczniów uzyskane podczas egzaminu gimnazjalnego i sporządzane są karty działań naprawczych;
w szkole funkcjonuje procedura pomiaru dydaktycznego; wszyscy uczniowie poddawani są diagnozom wstępnym
i porównawczym z trzech bloków przedmiotowych, a w klasie trzeciej przystępują do próbnego egzaminu
gimnazjalnego; sprawdzenie poziomu ich osiągnięć odbywa się corocznie; narzędzia do sprawdzania osiągnięć
opracowywane są przez zespoły przedmiotowe, które przeprowadzają pomiar, sprawdzają, dokonują analizy,
sporządzają wnioski i program działań naprawczych, planują pracę na lekcjach; monitorowanie osiągnięć uczniów
na lekcjach przeprowadza nauczyciel w oparciu o narzędzia, które w większości sam opracowuje; pisemne i ustne
formy sprawdzenia osiągnięć ucznia są zróżnicowane, dostosowane do jego możliwości; monitorowanie osiągnięć
uczniów odbywa się także w czasie obserwacji zajęć, rozmów z nauczycielami, uczniami i rodzicami; kontroli
poddawana jest realizacja podstawy programowej, ocenianie, frekwencja, aktywność uczniów na lekcjach i na
zajęciach pozalekcyjnych, dokumentacja szkolna (pod kątem systematyczności oceniania); sporządzany jest
systematyczny rejestr osiągnięć uczniów, który przedstawiany jest na radzie pedagogicznej, zebraniach
z rodzicami i na lekcjach z uczniami; obrazuje to osiągnięcia uczniów o określonych zdolnościach, umiejętnościach,
zainteresowaniach; systematycznie kontrolowane są bieżące osiągnięcia uczniów na lekcjach, na podstawie
których wychowawca, zgodnie z procedurą, reaguje na zaistniałe zagrożenia.
Monitorując osiągnięcia uczniów, nauczyciele poszukują, zdaniem dyrektora, odpowiedzi m.in. na następujące
pytania: w jakim stopniu uczniowie opanowali poszczególne umiejętności?; jak skutecznie reagować
na pojawiające się zagrożenia wśród uczniów z trudnościami?; czy uczniowie mają możliwość osiągnąć sukces
stosownie do swoich możliwości i potrzeb?; jak skutecznie promować wartość uczenia się?; jak udoskonalić jakość
pracy szkoły i ulepszyć proces edukacyjny?
Prawie wszyscy ankietowani nauczyciele (28 z 32), monitorując postępy uczniów, próbują prowadzić
systematyczną analizę; 3 nauczycieli - prowadzi analizę systematycznie, w sposób zorganizowany. W pytaniu o to,
osiągnięcia jakich uczniów monitorują, ankietowani nauczyciele wskazali odpowiedzi: wszystkich uczniów - 29
wskazań; uczniów zdolnych i uczniów z problemami - po 22 wskazania. W pytaniu o to, jaki jest zakres
monitorowania osiągnięć uczniów, nauczyciele wybrali odpowiedzi: wszystkich uczniów - 28 wskazań; wybranych
uczniów - 24; wybranych klas - 22; wybranych roczników - 21 wskazań.
Procesy edukacyjne przebiegające w szkole są monitorowane. Według prawie wszystkich ankietowanych
nauczycieli (31 z 32) w szkole monitoruje się procesy edukacyjne. Monitorowane są m.in. następujące
zagadnienia: wiedza uczniów klas I po szkole podstawowej; czytanie ze zrozumieniem; pisanie własnego tekstu;
osiągnięcia uczniów na konkursach i olimpiadach, w zawodach sportowych z różnych dyscyplin; projekty
edukacyjne; realizacja programu nauczania w rozkładach materiału; przebieg lekcji; realizacja wniosków z analiz
testów diagnostycznych; praca z uczniem zdolnym i słabym; realizowanie podstawy programowej (warunki
i sposoby); efektywność nauczania (przyrost wiedzy i umiejętności uczniów - na podstawie m.in. porównań
wyników egzaminu gimnazjalnego bądź testów sprawdzających z ocenami uczniów, egzaminów próbnych
w klasach II i III); przyczyny trudności w nauce; wpływ frekwencji na wyniki; rozwój zainteresowań i zdolności
uczniów oraz ich kreatywność; opanowanie poszczególnych standardów kształcenia; zagadnienia wychowawcze;
udział w zajęciach dodatkowych o charakterze edukacyjnym; poziom wiedzy i umiejętności bieżących. Ankietowani
nauczyciele monitorują te zagadnienia m.in. poprzez: analizę systematycznie sporządzanych raportów z diagnoz
i egzaminów; analizę ocen; porównywanie wyników egzaminu i testów sprawdzających z ocenami (śródroczną
i roczną); obserwacje pracy i zaangażowania uczniów na lekcjach; podczas zajęć wyrównawczych i kół
zainteresowań; poprzez analizę odpowiedzi uczniów; badanie opanowania umiejętności za pomocą specjalnych
testów; bieżącą ocenę; analizę semestralną; tworzenie wniosków, które są wdrażane do dalszej pracy; poprzez
udział w ewaluacji wewnętrznej.
23 / 49
W opinii dyrektora w tym i w poprzednim roku szkolnym prowadzone było monitorowanie procesów edukacyjnych
m.in. poprzez: analizę sprawozdań z realizacji podstawy programowej z uwzględnieniem zalecanych warunków
i sposobów jej realizacji; arkusz diagnostyczny; monitorowanie strategii na rzecz poprawy jakości kształcenia
z przedmiotów humanistycznych, matematyczno-przyrodniczych, języków obcych; kontrolę nauczycielskim
narzędziem pomiaru dydaktycznego (prace klasowe, prace domowe); obserwacje lekcji; analizę dokumentacji
przebiegu nauczania.
Wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych są wykorzystywane do planowania tych procesów. Nauczyciele
uczestniczący w wywiadzie podają następujące przykłady wykorzystania tych wniosków: zwiększenie ilości godzin
zajęć wyrównawczych pod kątem przedmiotu, który sprawia uczniom wiele kłopotu; dostosowanie wymagań
do możliwości poszczególnych uczniów i klas (indywidualizacja); mobilizowanie uczniów do nauki (platforma
edukacyjna); zaktywizowanie uczniów do udziału w akademiach, występach; polepszenie kontaktów z rodzicami.
Także zdaniem dyrektora wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych zachodzących w szkole są
wykorzystywane w planowaniu tych procesów - służą udoskonaleniu procesów edukacyjnych; podnoszą
atrakcyjność lekcji; nauczyciele doskonalą umiejętność konstruowania narzędzi pomiaru dydaktycznego, itp.
Dyrektor podaje przykłady decyzji dotyczących procesów edukacyjnych wynikających z monitorowania tych
procesów: zmiana programów nauczania z chemii, języka polskiego (zmiana podręcznika); zmiana realizacji
podstawy programowej (fizyka i chemia - 2 godz. w klasie I zamiast w kl. III); obowiązkowa diagnoza w klasie I;
opracowanie strategii działań na rzecz poprawy jakości kształcenia w poszczególnych blokach; objęcie uczniów z 3
i więcej ocenami niedostatecznymi zajęciami wspierającymi; reagowanie wychowawców na dużą ilość ocen
niedostatecznych; pedagogizacja rodziców w zakresie potrzeby sukcesu szkolnego; doposażenie pracowni
w pomoce dydaktyczne; poszerzenie oferty zajęć artystycznych i technicznych.
Współpraca nauczycieli i uczniów, dotyczy procesów edukacyjnych. Zdaniem dyrektora podejmowane przez szkołę
działania uwzględniają propozycje i opinie uczniów. Dyrektor podaje następujące przykłady: dyrektor szkoły zwraca
się do Samorządu Uczniowskiego z prośbą o opinię w określonej kwestii, ten z kolei opiniuje to z Samorządami
Klasowymi (dyrektor otrzymuje wspólnie wypracowane stanowisko); jeśli propozycja wychodzi ze strony uczniów,
to jest ona w porównywalny sposób (jak wyżej) uzgadniana z uczniami wcześniej - dyrektor otrzymuje propozycję
do ewentualnego uzgodnienia; wspólnie toczą się prace nad wypracowaniem jednego stanowiska w danej sprawie
(m.in. było tak przy propozycji zniesienia obowiązku noszenia jednolitego stroju, propozycji dotyczącej wizerunku
ucznia oraz nieformalnego stroju, "szczęśliwego numerka", propozycji Samorządu Uczniowskiego w sprawie
Mikołajek, zmotywowania przewodniczących klas do aktywnego uczestniczenia w pracach Samorządu
Uczniowskiego, wypracowania sposobu postępowania z nieakceptowanymi zachowaniami na terenie szkoły);
konsultacje na temat dodatkowych dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych; opieka nad miejscami
pamięci narodowej; organizowanie festynu integracyjnego klas I; dyskotek na terenie szkoły; zorganizowanie
wolontariatu - akcje charytatywne, uczestniczenie w Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy (kwestowanie
i programy artystyczne); współpraca z Gryfickim Domem Kultury.
Prawie wszyscy ankietowani nauczyciele (29 z 32) biorą pod uwagę opinie uczniów o tym, jak chcieliby się oni
uczyć - na niektórych zajęciach; 2 nauczycieli - na wszystkich zajęciach. Według tych respondentów uwzględnili oni
pomysły uczniów dotyczące: terminów testów i sprawdzianów - 22 wskazania; tematyki lekcji - 20; zajęć
pozalekcyjnych - 18; sposobu oceniania - 16; metod pracy na lekcji - 8; inne - 7 wskazań (dotyczące:
jednodniowych wycieczek, spotkań z ciekawymi ludźmi regionu, tematyki i organizacji pracy na godzinach
wychowawczych).
Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie biorą pod uwagę opinie uczniów o tym, jak powinien przebiegać proces
nauczania. Respondenci podali następujące przykłady: na początku roku szkolnego nauczyciele wraz z uczniami
ustalają tematykę godzin wychowawczych i plan pracy; na podstawie ankiet, wywiadów, rozmów rozpoznaje się
potrzeby uczniów (również pod kątem prowadzenia odpowiednich kół zainteresowań); na lekcjach języka polskiego
uczniowie mają swobodny wybór lektury uzupełniającej; ponadto - współpraca z pedagogiem (zna opinie uczniów,
ich potrzeby); rozmowy z rodzicami (oczekiwania ich i ich dzieci); wychodzenie naprzeciw pomysłom i prośbom
młodzieży (organizacja szkolnych imprez i wycieczek edukacyjnych, lekcji regionalnych, wyjazdów do kina, teatru,
przeprowadzanie zwiększonej liczby lekcji na dany temat, utrwalanie i powtarzanie wiedzy).
Ankietowani uczniowie klas II (103 osoby), zapytani o to, czy nauczyciele pytają ich o opinie, w jaki sposób
chcieliby uczyć się na lekcjach, udzielili następujących odpowiedzi: na niektórych zajęciach - 36 osób (35,29%);
na większości zajęć - 31 (30,39%); nigdy - 30 osób(29,41%); na wszystkich zajęciach - 5 osób (4,9%).
Uczniowie uczestniczący w wywiadzie jako przykład zmiany w szkole, która została przygotowana wspólnie przez
nauczycieli i uczniów podają - Samorząd Uczniowski, który w zeszłym roku szkolnym zaczął prężnie działać
(wcześniej takiej sytuacji nie było).
W opinii rodziców, uczestników wywiadu, nauczyciele biorą pod uwagę to, czego chcą uczniowie, jeżeli chodzi np.
o tematykę czy sposób prowadzania zajęć - np. na języku polskim nauczyciel pyta dzieci o tematykę zajęć oraz
24 / 49
w jakiej formie chcą mieć lekcję (czy np. w formie prezentacji multimedialnej); dzieci przygotowują prezentacje (np.
grupa dziewcząt przygotowała prezentację nt. uczniów).
Odmiennego zdania są ankietowani rodzice uczniów klas II. Ponad połowa z nich (33 z 61) uważa, że nauczyciele
nigdy lub rzadko uwzględniają opinie uczniów dotyczące tematyki czy sposobu prowadzania zajęć.
Nauczyciele stosują zróżnicowanie metody wspierania i motywowania. Nauczyciele wspierają i motywują do nauki
swoich uczniów najczęściej poprzez: lepszą ocenę; artykuły w prasie lokalnej; pochwałę zapisaną w dzienniku;
organizowanie zajęć wyrównawczych; stopniowanie trudności; udzielanie konsultacji (również drogą elektroniczną),
wskazówek do pracy; indywidualizację wymagań; organizowanie zajęć Szkolnego Koła Sportowego;
przygotowywanie do egzaminu gimnazjalnego i do konkursów; pomoc w odrabianiu lekcji; pochwałę nawet za
drobne osiągnięcia, plusy za aktywność, oceny za prace dodatkowe; wskazywanie efektów uczenia się; rozmowy
indywidualne; tworzenie miłej atmosfery; zainteresowanie się sytuacją dziecka; polecanie literatury i stron
internetowych; zachęcanie do udziału w zajęciach dodatkowych; propozycję tematów prac dodatkowych; pomoc
w prezentowaniu osiągnięć; życzliwą analizę wyników sprawdzianów oraz warunków pracy uczniów; wskazywanie
wszelkich zauważalnych postępów w nauce i nagradzanie ich; rozpoznawanie przyczyn trudności w nauce; rozwój
zainteresowań i zdolności uczniów oraz ich kreatywności; stawianie jasno określonych wymagań; stwarzanie
możliwości poprawy oceny (wspólnie ustalany termin poprawy); fakultety dla ucznia słabego i zdolnego;
motywowanie poprzez ukazywanie korzyści z posiadanej wiedzy i umiejętności w dorosłym życiu; wskazywanie
wzorców do naśladowania; zachęcanie do uwierzenia w sukces (”nie poddawaj się”, „dasz radę”, „spróbuj jeszcze
raz”); prezentację osiągnięć uczniów na stronie internetowej szkoły oraz podczas spotkań z rodzicami; stosowanie
pochwał i konstruktywnej krytyki przed rodzicami; stawianie jasnych kryteriów oceniania; konsekwentne
przestrzeganie ustalonych zasad.
Według przedstawicieli uczniów, aby chcieli się oni uczyć, nauczyciele wspierają ich i motywują poprzez zabawy;
zachęcają do nauki; organizują turnieje, konkursy na lekcjach; mówią, że uczniowie dadzą radę, żeby się nie
poddawali, a na pewno się uda.
W opinii przedstawicieli rodziców, aby uczniowie chcieli się uczyć, nauczyciele: poświęcają swój czas (teraz np.
kładą duży nacisk na egzaminy gimnazjalne); z własnej inicjatywy w godzinach wolnych zorganizowali zajęcia;
w trakcie tzw. "godzin karcianych", kółek zainteresowań nauczyciele wykazują zainteresowanie polepszeniem
wyników nauczania; nagradzają i chwalą uczniów (pochwały na forum klasy, na zebraniach, na apelach).
Wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów są wdrażane. Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie podają
następujące przykłady wdrożonych wniosków z monitorowania osiągnięć uczniów: indywidualizacja procesu
nauczania (IPET-y); dostosowanie oceniania i wymagań do możliwości ucznia; zmiana podręczników i programów
nauczania; dostosowanie zajęć pozalekcyjnych do zainteresowań i potrzeb uczniów; wzmożenie pracy
nad dłuższymi wypowiedziami pisemnymi; doskonalenie czytania ze zrozumieniem i umiejętności językowych;
planowanie pracy zespołów przedmiotowych i zajęć pozalekcyjnych; pozytywne wzmacnianie uczniów.
Przykłady wdrożonych wniosków podane przez dyrektora to: objęcie uczniów zajęciami wspierającymi
i rozwijającymi; comiesięczne konsultacje z rodzicami; systematyczne informowanie rodziców o osiągnięciach
uczniów, wynikach egzaminu i testów diagnostycznych; rozmowy dyrektora, pedagoga, wychowawcy z rodzicami
w obecności uczniów; intensyfikacja promocji szkoły w mediach.
Informacja o postępach w nauce pomaga uczniom uczyć się. Według 54 (z 103 - 52,43%) ankietowanych uczniów
klas II nauczyciele często rozmawiają z nimi o postępach w nauce i dzięki temu uczniowie wiedzą, jak się uczyć.
Ponad połowa ankietowanych uczniów klas III (48 z 84) twierdzi, że w dniu badania nie dostali od nauczycieli
wskazówek, które pomogłyby im się uczyć.
W opinii uczniów uczestniczących w wywiadzie w szkole rozmawia się z nimi o tym, jak się uczyć - głównie
na lekcjach wychowawczych oraz na zajęciach z języków obcych. Te rozmowy zazwyczaj pomagają uczniom
w nauce.
Zdaniem większości ankietowanych rodziców uczniów klas II (51 z 61) informacja o wynikach dziecka, uzyskana
od nauczycieli, pomaga mu się uczyć. Również w opinii tej samej liczby rodziców (51 z 61) ich dzieci umieją się
uczyć.
Z przytoczonych powyżej argumentów wynika, że kryterium: Współpraca nauczycieli i uczniów dotyczy procesów
edukacyjnych - nie jest spełnione na poziomie wysokim, więc niniejsze wymaganie jest spełniane na poziomie
średnim.
25 / 49
Wymaganie: Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli
Komentarz:
Nauczyciele współpracują przy tworzeniu i analizie procesów edukacyjnych zachodzących w szkole oraz
wspierają się w organizacji i realizacji tych procesów. Proces zmiany nie w pełni jest efektem wspólnych decyzji
nauczycieli.
Nauczyciele współdziałają przy tworzeniu procesów edukacyjnych. Prawie wszyscy ankietowani nauczyciele (31
z 32) twierdzą, że konsultują swoje plany zajęć edukacyjnych z innymi nauczycielami.
Wspólne planowanie przez nauczycieli procesów edukacyjnych sformalizowane jest m.in. w następujących
dokumentach: protokoły z posiedzeń Rady Pedagogicznej; sprawozdania - z pracy zespołów samokształceniowych
i zespołów ds. ewaluacji wewnętrznej, z nadzoru pedagogicznego dyrektora szkoły, z pracy zespołu
wychowawczego, z działalności i pracy doraźnie powołanych zespołów i komisji (np. komisji do pracy nad Statutem
szkoły). Procesy te dotyczą: uzupełnienia dokumentacji na podstawie nowych rozporządzeń MEN; podniesienia
efektów kształcenia, wychowania i opieki szkoły nad uczniem (zwłaszcza podniesienia wyników egzaminu
gimnazjalnego).
Nauczyciele współpracują przy analizie procesów edukacyjnych. Prawie wszyscy ankietowani nauczyciele (31
z 32) deklarują, że dokonują analizy procesów edukacyjnych zachodzących w szkole wspólnie z innymi
nauczycielami (np. w zespołach zadaniowych); 26 (z 32) osób twierdzi, że samodzielnie przeprowadza analizę
procesów, za które ponosi odpowiedzialność i ta sama liczba nauczycieli (26 z 32) stwierdza, że analizy tego typu
są prowadzone z innymi nauczycielami przy okazji nieformalnych spotkań i rozmów; według 15 ankietowanych nauczyciele nie prowadzą analizy.
Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie podają następujące przykłady analiz procesów edukacyjnych
prowadzonych wspólnie: szkolne raporty, diagnozy klas I, egzaminy pilotażowe klas II, egzaminy próbne klas III,
analiza pracy zespołów przedmiotowych, formułowanie wniosków do dalszej pracy, ewaluacja osiągnięć uczniów
pod kątem pracy z arkuszami egzaminacyjnymi, konsultowanie z innymi nauczycielami planów zajęć edukacyjnych,
badania ankietowe uczniów.
Według dyrektora analiza procesów edukacyjnych zorganizowana jest m.in. w następujący sposób: analiza
wyników egzaminu gimnazjalnego i testów diagnostycznych przez zespoły przedmiotowe; analiza arkuszy kontroli
wybranych tematów; monitorowanie i analiza osiągnięć uczniów na lekcjach prowadzonych przez nauczyciela
w oparciu o narzędzia, które w większości sam opracowuje.
Nauczyciele wspierają się w organizacji i realizacji procesów edukacyjnych. Pedagodzy najczęściej wymieniają
następujące formy wsparcia, jakie uzyskują od innych nauczycieli w swojej pracy z uczniami: dzielenie się wiedzą,
doświadczeniem, materiałami i pomocami dydaktycznymi; pomoc przy organizowaniu imprez, konkursów; lekcje
koleżeńskie; pomoc w opracowywaniu raportów; wspólne sprawdzanie testów egzaminacyjnych i testów próbnych;
współpraca w sprawach wychowawczych; wspólna realizacja projektów, zajęć wyrównawczych; współpraca
w ramach pracy zespołów przedmiotowych i zadaniowych; wspólna organizacja sejmików naukowych; wymiana
informacji dotyczących uczniów (zdolnych lub wymagających wsparcia); rady szkoleniowe; wspólne organizowanie
imprez klasowych i szkolnych (np.: wycieczki, uroczystości). Dla większości ankietowanych nauczycieli (26 z 32)
wsparcie, jakie uzyskują oni od innych nauczycieli, jest wystarczające (różnica pomiędzy analizowaną szkołą,
a szkołami uwzględnionymi w porównaniu jest istotna statystycznie - w gimnazjum odsetek odpowiedzi:
"zdecydowanie tak" jest ponad 6 i pół raza mniejszy niż w badanych szkołach w kraju).
Dyrektor podaje kolejne przykłady wzajemnego wspierania się nauczycieli w pracy z uczniami: współpraca
na posiedzeniach rady pedagogicznej; wspólne opracowywanie podstawowych dokumentów szkolnych (Koncepcja
pracy szkoły, Statut, zmiany do Statutu), procedur, programów, regulaminów, Wewnątrzszkolnego Systemu
Oceniania, projektów edukacyjnych; przygotowywanie artykułów do prasy, informacji na stronę internetową, akcji
charytatywnych; przedstawianie propozycji doposażenia bazy dydaktycznej w środki dydaktyczne ułatwiające
proces dydaktyczny; analizowanie (pod względem jakościowym i ilościowym) wyników egzaminów zewnętrznych
i wewnętrznych, programów działań naprawczych, wniosków do dalszej pracy (szkoły i na poziomie przedmiotu);
wspólne podejmowanie decyzji w tworzeniu planu Wewnątrzszkolnego Doskonalenia Nauczycieli; pomoc
nauczycieli informatyki w przygotowywaniu pracowni do przeprowadzania lekcji z komputerem (wgrywanie
odpowiednich programów, przygotowywanie stanowisk komputerowych); opieka nad stażem nauczycieli, którzy
starają się o awans zawodowy.
26 / 49
Proces zmiany jest efektem wspólnych decyzji, o czym przekonany jest dyrektor, natomiast nie stwierdzają tego
wszyscy nauczyciele. Zdaniem dyrektora w wyniku wspólnie podjętych decyzji zostały wprowadzone w szkole
następujące zmiany dotyczące procesów edukacyjnych: wzbogacenie bazy w pomoce dydaktyczne (fizyka,
chemia, geografia, matematyka, języki obce); zwiększenie częstotliwości korzystania z multimediów (magnetofony,
DVD, filmy edukacyjne, projektor multimedialny, lekcje w pracowni komputerowej); stosowanie w szerszym
zakresie metod aktywizujących, pracy w grupach; zwiększenie ilości zajęć realizowanych poza szkołą (wycieczki
edukacyjne, wyjazdy do kina, teatru); dostosowanie zajęć pozalekcyjnych wspierających i rozwijających do potrzeb
uczniów; wprowadzenie dodatkowych godzin języka angielskiego i niemieckiego dla uczniów uzdolnionych;
wprowadzenie dodatkowej godziny wychowania fizycznego dla uczniów rozwijających swoje umiejętności;
ewaluacja procedury pomiaru dydaktycznego; wprowadzenie procedur - postępowania z uczniem
niesystematyczne realizującym obowiązek szkolny, postępowania z uczniem w przypadku zagrożenia oceną
niedostateczną z przedmiotu. Według dyrektora we wprowadzaniu tych zmian uczestniczył on i nauczyciele.
Większość ankietowanych nauczycieli (25 z 32) uważa, że ich głos jest brany pod uwagę w trakcie podejmowania
decyzji o wprowadzaniu koniecznych zmian w realizacji procesów edukacyjnych (różnica pomiędzy analizowaną
szkołą, a jednostkami uwzględnionymi w porównaniu jest istotna statystycznie - w gimnazjum odsetek odpowiedzi:
"zdecydowanie tak" jest ponad 6 razy mniejszy niż w porównywanych szkołach w kraju). Swoje odpowiedzi
nauczyciele najczęściej uzasadniali udziałem w radach pedagogicznych, w zespołach przedmiotowych
i zadaniowych (np. wychowawczym, itp.); wspólnym formułowaniem wniosków (udział w komisji wniosków),
wybieraniem podręczników i materiałów edukacyjnych; swobodnym wygłaszaniem swoich opinii; zgłaszaniem
propozycji zmian.
Z przytoczonych argumentów wynika, że nie w pełni jest spełnione na poziomie wysokim kryterium: Proces zmiany
jest efektem wspólnych decyzji, więc niniejsze wymaganie spełniane jest na poziomie średnim.
Wymaganie: Kształtuje się postawy uczniów
Komentarz:
Działania wychowawcze podejmowane w szkole są spójne, adekwatne do potrzeb uczniów oraz są
planowane i modyfikowane zgodnie z tymi potrzebami. Uczniowie, głównie poprzez aktywną pracę w Samorządzie
Uczniowskim, biorą udział w planowaniu i modyfikowaniu tych działań, służących kształtowaniu pożądanych
postaw. Wnioski z analizy działań wychowawczych są wdrażane.
Działania wychowawcze podejmowane w szkole są spójne. Jako przykłady spójnych działań podejmowanych przez
nauczycieli dyrektor podaje: przestrzeganie zapisów procedur, regulaminów i innych dokumentów szkoły; tworzenie
planów wychowawczych klas w oparciu o program wychowawczy, Szkolny Program Profilaktyki, Koncepcję pracy
szkoły; przedkładanie wniosków Samorządu Uczniowskiego dyrektorowi szkoły i wspólne opiniowanie ich
na posiedzeniach rady pedagogicznej i zespołach przedmiotowych; opracowanie wizerunku ucznia, oczekiwanych
zachowań; działania kształtujące pożądane postawy (udział w akcjach charytatywnych, patriotycznych,
społecznych); punktowy regulamin zachowania, który udoskonalany jest na wniosek uczniów lub nauczycieli;
analizowanie działań wychowawczych na posiedzeniach rad pedagogicznych, zespołów zadaniowych, zebraniach
Samorządu Uczniowskiego, spotkaniach z rodzicami, na lekcjach wychowawczych; współpraca z rodzicami
poprzez opiniowanie dokumentów szkolnych; projektowanie życia w szkole i klasie poprzez opiniowanie i realizację
działań wychowawczych klas (dyskoteki, inne imprezy klasowe, udział w spektaklach teatralnych w Gryfickim
Domu Kultury, w Koszalnie i Szczecinie); realizacja projektów profilaktycznych ("Alkohol kradnie wolność",
"Trzymaj formę", "Rzuć palenie razem z nami", "Dopalaczom mówimy: NIE", "Jak mnie widzą" i innych).
Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie twierdzą, że dbają o utrzymanie spójności działań wychowawczych m.in.
poprzez: uwzględnianie priorytetów ministerstwa na dany rok szkolny; pracę zespołów przedmiotowych - wsparcie
i współpraca, układanie testów konkursowych, egzaminacyjnych; korzystanie z porad pedagoga szkolnego
i poradni psychologiczno-pedagogicznej; spotkania z różnymi osobami i instytucjami wspierającymi szkołę i jej
wizję pracy (np. Sanepid, biblioteki, dom kultury); konsekwentne kształtowanie wizerunku absolwenta przez
wszystkich pracowników szkoły; realizację misji szkoły; rozpoznawanie zachowań ucznia na lekcji, przerwie
i przekazywanie informacji wychowawcy i pedagogowi (eliminacja zagrożeń i negatywnych zachowań). Zdaniem
tych respondentów udaje się wiele rzeczy – np. działania wymienione powyżej; podejmowanie wspólnych działań
i realizacja pomysłów. Nie udaje się - systematyczne prowadzenie lekcji otwartych, wypełnianie dokumentów
27 / 49
na czas, systematyczność oceniania.
Ponad połowa (75 z 103 - 72,81%) ankietowanych uczniów klas II czuje się traktowana w równy sposób z innymi
uczniami oraz również ponad połowa drugoklasistów (69 z 103 - 66,99%) twierdzi, że nauczyciele traktują ich
sprawiedliwie (zdecydowanie tak - 30 osób - 29,41%) (Różnica pomiędzy analizowaną placówką, a jednostkami
uwzględnionymi w porównaniu jest istotna statystycznie - w gimnazjum odsetek odpowiedzi: "zdecydowanie tak"
jest 2 razy większy niż w badanych szkołach w kraju.)
Zdaniem pracowników niepedagogicznych w szkole dyskutuje się na temat pożądanych postaw uczniów. Udział
w takich dyskusjach biorą nauczyciele, uczniowie, pedagog szkolny, dyrektor, pielęgniarka, stomatolog, rodzice
oraz pracownicy niepedagogiczni.
Ponad połowa (45 z 61) ankietowanych rodziców uczniów klas II uważa, że to, w jaki sposób szkoła wychowuje
uczniów, odpowiada potrzebom ich dzieci. Według 34 (z 61) rodziców nauczyciele traktują uczniów w równy
sposób.
Działania wychowawcze są adekwatne do potrzeb uczniów. Według przedstawicieli nauczycieli diagnozę
wychowawczych potrzeb uczniów przeprowadza się m.in. poprzez: rozmowy z przedstawicielami domu dziecka;
diagnozę środowiska ucznia; ankiety, wywiady, rozmowy z uczniami (np. na początku roku szkolnego);
kwestionariusz zainteresowań i oczekiwań wobec szkoły; rozmowy z pedagogiem, z rodzicami na zebraniach,
z innymi nauczycielami. W wyniku tej diagnozy zostały określone m.in. następujące potrzeby: tematy lekcji
wychowawczych; problemy uczniów; ich zainteresowania; prośba, by więcej było kontaktów bardziej bezpośrednich
uczeń - nauczyciel (np. wspólne ogniska, wyjazdy, biwaki - spotkania „poza ławką szkolną”); spotkania
z pielęgniarką, lekarzem, seksuologiem (by mówić o problemach dojrzewania); więcej szkolnych imprez dyskoteki, koncerty; prośba, żeby nauczyciel czasem potraktował uczniów pobłażliwie, ze zrozumieniem
i wyrozumiałością. W celu zaspokojenia tych potrzeb nauczyciele prowadzą m.in. następujące działania: w miarę
możliwości wprowadza się dodatkowe spotkania z różnymi gośćmi, wspólne wyjścia i wyjazdy, lekcje poza szkołą,
korzystanie z platformy edukacyjnej; włączanie uczniów we wspólne przedsięwzięcia i działania - imprezy szkolne,
wolontariat, samorząd uczniowski, szkolna gazetka; prowadzenie zajęć integrujących klasy. Wszystko to
uatrakcyjnia współpracę na linii wychowawca - uczeń; młodzież ma poczucie, że ma wpływ na życie szkoły,
że uczniowie są jego współautorami.
Większość (85 z 103 - 82,52%) ankietowanych drugoklasistów uważa, że postawy promowane przez szkołę są
zgodne z postawami, które oni uważają za ważne.
Uczniowie uczestniczą w działaniach sprzyjających kształtowaniu pożądanych społecznie postaw. Ankietowani
uczniowie klas II (103 osoby), na pytanie o to, kiedy ostatnio w szkole brali udział w rozmowie na temat
odpowiedniego zachowania, udzielili następujących odpowiedzi: w tym semestrze - 65 (63,73%); w poprzednim
roku szkolnym lub dawniej - 23 (22,55%); nigdy - 8 (7,84%); w poprzednim semestrze - 6 (5,88%). Na pytanie o to,
kiedy ostatnio w szkole brali udział w innych zajęciach związanych z zachowaniem i relacjami z innymi ludźmi,
drugoklasiści odpowiedzieli: w ostatnim miesiącu - 39 (38,24%); kilka miesięcy temu - 25 (24,51%); nigdy - 22
(21,57%); około pół roku temu lub dawniej - 16 (15,69%).
Zdaniem prawie wszystkich ankietowanych nauczycieli (30 z 32) dyskusja na temat pożądanych postaw uczniów
miała miejsce w przeciągu ostatnich sześciu miesięcy.
Według przedstawicieli nauczycieli uczniowie biorą udział w działaniach kształtujących społecznie pożądane
postawy. Przykłady tych działań to m.in.: uroczystości z okazji świąt narodowych i szkolnych (wszyscy uczniowie);
"Sprzątanie Świata" i inne akcje propagujące ochronę środowiska (Dzień Ziemi, Dzień Zdrowia) - w grupach
i wszyscy; wolontariat na rzecz Oddziału Pediatrycznego Szpitala w Gryficach, akcje charytatywne (m. in. dla
Gracjana), "Góra grosza", Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, koncert dla dziecka chorego na nowotwór,
zbieranie nakrętek na akcje charytatywne, kontakty z kombatantami, spektakle profilaktyczne, otrzęsiny, projekty
związane z patronem szkoły, udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych, nauka rywalizacji przy poszanowaniu
zasad fair-play, współpraca z Meldorf - zdecydowana większość uczniów.
Podczas obserwowanych zajęć nauczyciele udzielali opisowej informacji zwrotnej po odpowiedziach uczniów poszerzali ich wypowiedzi, uzupełniali je, wyjaśniali, chwalili uczniów.
Uczniowie biorą udział w planowaniu i modyfikowaniu działań wychowawczych w szkole. Uczniowie uczestniczący
w wywiadzie oczekują od nauczycieli, aby traktowano ich jak osoby dorosłe i nauczyciele tak właśnie ich traktują.
Jeżeli uczniowie coś robią, to wiedzą, że ponoszą za to odpowiedzialność i konsekwencje. Pomysły i oczekiwania
uczniów mają wpływ na to, w jaki sposób w szkole kształtuje się właściwe zachowania, pożądane postawy.
W zeszłym roku została zorganizowana akcja dobrych uczynków i dni bez przeklinania. W tym roku uczniowie
zaplanowali tydzień tolerancji. Był hapening nt. niszczenia ziemi; jest losowanie "szczęśliwych numerków".
Większość ankietowanych uczniów klas II (78 z 103 - 75,72%) uważa, że uczniowie mają wpływ na to, jakie
28 / 49
postawy są promowane w szkole.
Zdaniem większości ankietowanych nauczycieli (27 z 32) uczniowie uczestniczą w tworzeniu i zmianie działań
wychowawczych. Nauczyciele podają najczęściej następujące przykłady tego uczestnictwa: ustalanie tematyki
lekcji wychowawczych, planu pracy klasy na dany rok szkolny; konsultacje z pedagogiem; planowanie akcji
charytatywnych; wybór i planowanie zajęć i imprez sportowych, wycieczek; zgłaszanie przez Samorząd Uczniowski
propozycji zmian w Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania; wolontariat; wpływ na ustalanie tematyki preorientacji
zawodowej; decydowanie o wycieczkach, dyskotekach, imprezach klasowych i szkolnych.
Dyrektor podaje kolejne przykłady uczestnictwa uczniów w tworzeniu i zmianie szkolnego systemu oddziaływań
wychowawczych - propozycje Samorządu Uczniowskiego dotyczące: zniesienia obowiązkowego jednolitego stroju;
dekoracja szkoły; otrzęsiny; wystrój klas; propozycja dotycząca wizerunku ucznia oraz nieformalnego stroju i stroju
obowiązującego na balu gimnazjalnym; zwiększenie ilości dyżurujących nauczycieli (budynek i boisko). Samorząd
Uczniowski podjął działania: służące integracji społeczności uczniowskiej poprzez organizację szkolnych dyskotek,
m.in. z okazji Dnia Chłopca, Halloween, Andrzejek, zabawy karnawałowej; opracował plan konkursów i imprez
ogólnoszkolnych uwzględniających zainteresowania młodzieży; zmotywował przewodniczących klas do aktywnego
uczestniczenia w pracach Samorządu Uczniowskiego; organizowanie festynu integracyjnego dla klas I, opieki
i sprzątania miejsc pamięci narodowej; akcji charytatywnych; udziału w Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy;
współpraca z Gryfickim Domem Kultury i z oddziałem dziecięcym szpitala w Gryficach.
W opinii przedstawicieli rodziców od ich dzieci oczekuje się głównie kultury osobistej - zarówno w szkole jak i poza
nią. Uczniowie są traktowani jak dorośli; jest dyscyplina. Gdy uczeń odpowiada na lekcji, to inni mu nie
przeszkadzają. Bardzo dobry kontakt uczniowie mają z dyrektorem. Dba się, żeby uczennice nie ubierały się
wyzywająco i nie malowały się. Jest tu spokój, luz - ale kontrolowany, nie wyczuwa się napięcia, nie ma wrzasków,
pisków.
Podczas obserwowanych zajęć uczniowie nie zgłaszali żadnych inicjatyw.
Wnioski z analizy działań wychowawczych są wdrażane. Zdaniem dyrektora wnioski te przyczyniają się
do wprowadzania zmian w programie wychowawczym i profilaktyki, regulaminie zachowania, procedurach oraz
do realizacji nowych działań wychowawczych i profilaktycznych, np.: podjęcie działań wobec uczniów, których
rodzice przebywają za granicą (procedura współpracy z tymi rodzicami); rozwiązywanie problemów związanych z używaniem telefonów komórkowych podczas lekcji (procedura postępowania z telefonem komórkowym i innym
sprzętem medialnym); zbyt duża ilość opuszczonych godzin lekcyjnych przez uczniów (procedura postępowania
z uczniem nierealizującym obowiązku szkolnego); samowolne opuszczanie terenu szkoły, niesystematyczne
przynoszenie usprawiedliwień (procedura zwalniania ucznia z zajęć i usprawiedliwiania nieobecności); konieczność
ustalenia sposobów postępowania z uczennicą nieletnią w ciąży (procedura postępowania w przypadku, gdy
uczennica jest w ciąży); zapewnienie bezpieczeństwa uczniom podczas organizowania imprez szkolnych
i wycieczek (procedura organizowania imprez szkolnych oraz procedura organizacji wycieczek szkolnych). Analiza
działań wychowawczych powoduje opracowywanie procedur, w których są jasno i czytelnie opisane sposoby
postępowania w różnych sytuacjach. Efekty: duża poprawa frekwencji uczniów po udoskonaleniu systemu
sprawdzania realizacji obowiązku szkolnego; wzorowa postawa uczniów na organizowanych wycieczkach;
realizacja dodatkowych zagadnień wychowawczych wskazanych w aneksach programu wychowawczego,
programu profilaktyki, punktowego regulaminu zachowania; sporadyczne przypadki korzystania z telefonów
w trakcie zajęć; jasno określone postępowanie i kontrakt z rodzicami przebywającymi za granicą przyczyniły się
do spójności działań szkoły, wychowawcy i rodzica w sprawie dziecka. Wnioski z analiz działań wychowawczych
i opracowane sposoby postępowania normują i ujednolicają działania wychowawcze na terenie szkoły.
Przedstawiciele nauczycieli podają następujące przykłady wniosków z analiz działań wychowawczych - określenie
potrzeb uczniów i zaspokojenie ich poprzez różnorodne działania, np.: nowe propozycje tematyki godzin
wychowawczych, spotkań z uczniami, imprez szkolnych, akcji społecznych; zwiększenie oferty zajęć
pozalekcyjnych; eliminowanie niepożądanych zachowań; zwiększenie bezpieczeństwa w szkole; opracowanie
indywidualnych programów wsparcia dla uczniów z orzeczeniami.
Powyższe argumenty świadczą o wysokim stopniu spełniania przez szkołę niniejszego wymagania.
29 / 49
Wymaganie: Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych
Komentarz:
W szkole nauczyciele znają możliwosci swoich uczniów, a uczniowie osiągają sukcesy edukacyjne
na miarę posiadanych możliwości. Gimnazjum prowadzi działania zwiększające szanse edukacyjne uczniów,
poprzez indywidualizację procesu edukacyjnego.
Nauczyciele znają możliwości swoich uczniów. Prawie wszyscy ankietowani nauczyciele (31 z 32) deklarują,
że diagnozują możliwości edukacyjne swoich uczniów. Zdaniem tych respondentów z prowadzonej w tym zakresie
diagnozy wynikają m.in. następujące informacje: poziom wiedzy nabytej przez uczniów w szkole podstawowej,
wiedzy opanowanej w poprzednim roku szkolnym, stan nabytych umiejętności; trudności w klasie, braki, stopień
opanowania nowej wiedzy; poziom sprawności fizycznej uczniów; konieczność indywidualizacji procesu
edukacyjnego; informacje dotyczące możliwości i zainteresowań uczniów; zakres posiadanej wiedzy w stosunku
do podstawy programowej.
Uczniowie osiągają sukcesy edukacyjne na miarę swoich możliwości. Ponad połowa ankietowanych uczniów klas II
(58 z 103 - 56,31%), myśląc o swoich wynikach pracy w szkole, uważa, że wszystko jest w porządku; 27 uczniów
(26,21%) - czuje radość; 9 ankietowanych (8,74%) - czuje niezadowolenie, że nie mogli zrobić więcej; taką samą
liczbę uczniów (9 z 103) - nie obchodzi to. (Różnica pomiędzy analizowaną szkołą, a szkołami uwzględnionymi
w porównaniu w skali kraju jest istotna statystycznie - w gimnazjum odsetek odpowiedzi: "czuję radość" jest ponad
2 i pół raza większy niż w porównywanych szkołach w kraju; a odsetek odpowiedzi: "czuję niezadowolenie, że nie
mogłem/mogłam zrobić więcej" - ponad 2 i pół raza mniejszy niż w badanych szkołach w kraju.)
Zdaniem dyrektora oraz partnerów szkoły i przedstawiciela organu prowadzącego czynniki, które sprawiają,
że uczniowie zdolni lub bardzo zdolni nie osiągają w szkole sukcesu edukacyjnego, to: zaniedbania środowiskowe,
eurosieroctwo, bezrobocie, brak autorytetu w domu, model konsumpcyjnego trybu życia, problemy społeczne
(alkoholizm, drobne kradzieże, narkotyki).
W szkole prowadzone są działania zwiększające szanse edukacyjne uczniów. W opinii rodziców (ankietowanych
i uczestników wywiadu) oraz partnerów i przedstawiciela organu prowadzącego szkoła podejmuje starania, aby
umożliwić wszystkim uczniom odniesienie sukcesu szkolnego na miarę ich możliwości. Dla słabszych uczniów są
organizowane zajęcia wyrównawcze; dla zdolnych organizuje się konkursy i olimpiady (np.: z fizyki, o prawach
dziecka, z języka angielskiego). Dzieci jeżdżą na zawody sportowe. W klasach I jest łagodne przejście ze szkoły
podstawowej do gimnazjum (okres adaptacyjny). Do dzieci oczekujących na lekcje w świetlicy przychodzą
nauczyciele i pomagają im w nauce (np. z matematyki czy fizyki). Rodzice mają kontakt z nauczycielami poprzez
bezpośrednie rozmowy. W każdy pierwszy poniedziałek miesiąca jest dzień otwarty szkoły, w którym każdy
z rodziców może porozmawiać z nauczycielami. Nauczyciele zawsze mają czas dla uczniów i rodziców. Dopingują
uczniów do poprawiania ocen w trakcie całego roku szkolnego, dostarczają im materiały, dzieci nie są zostawione
same sobie, mają opiekę. Nauczyciele starają się dać szansę wszystkim uczniom. Na lekcjach wychowania
fizycznego uczniowie mają możliwość wybrać sobie dyscyplinę sportu, którą chcą uprawiać. By uczniowie mieli
poczucie sukcesu: są nagradzani pochwałami na forum klasy, szkoły i na zebraniach z rodzicami; zachęcani
do systematycznego poprawiania złych ocen z danych przedmiotów; do udziału w różnego rodzaju konkursach; są
także nagradzani dyplomami i pucharami.
Ponad połowa ankietowanych rodziców uczniów klas II (46 z 61) także jest zdania, że w szkole podejmuje się
starania, by ich dzieci miały poczucie sukcesu w nauce na miarę swoich możliwości. Efekty tych działań to laureaci
licznych konkursów przedmiotowych, artystycznych i sportowych.
Według dyrektora dla ograniczenia wpływu uwarunkowań czynników środowiskowych na rozwój kariery
edukacyjnej ucznia szkoła podejmuje m.in. następujące działania: pedagogizację rodziców; organizację pomocy
materialnej; współpracę z policją, poradnią psychologiczno-pedagogiczną, Ośrodkiem Pomocy Społecznej,
organem prowadzącym; podjęcie ewaluacji w obszarze: współpraca z rodzicami. Terapią (reedukacją, zajęciami
logopedycznymi) objętych jest ok. 15% uczniów (45 uczniów posiada opinię poradni o dostosowaniu wymagań
do ich możliwości i umiejętności); kształceniem specjalnym - 6 osób; nauczaniem indywidualnym - 2 osoby;
w klasach II i III jest 16 dyslektyków (w klasach I - w trakcje diagnozy). Działania zwiększające szanse edukacyjne
uczniów, jakie prowadzi szkoła, to: zajęcia wspierające i rozwijające; dostosowanie wymagań do możliwości
uczniów; wzbogacanie bazy dydaktycznej (platforma edukacyjna); poprawa warunków edukacyjnych; nowe formy
prowadzenia zajęć (lekcje poza szkołą, wykorzystanie multimediów); program "Moje gimnazjum - moja przyszłość";
30 / 49
wyrównywanie szans edukacyjnych z przedmiotów matematyczno-przyridniczych. Na zajęcia wyrównawcze
uczęszcza 72 uczniów (24% wszystkich uczniów szkoły).
W szkole prowadzone są działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacji. Ponad połowa
ankietowanych uczniów klas II (77 z 103 - 74,76%) uważa, że nauczyciele pomagają im uczyć się, gdy mają
trudności z nauką ("zdecydowanie nie" - 4 osoby - 3,92%). (Różnica pomiędzy analizowaną szkołą, a szkołami
uwzględnionymi w porównaniu jest istotna statystycznie - w gimnazjum odsetek odpowiedzi: "zdecydowanie nie"
jest 2 i pół raza mniejszy niż w porównywanych szkołach w kraju.) Większość drugoklasistów (81 z 103 - 78,64%)
twierdzi, że nauczyciele mówią im, iż mogę się nauczyć nawet trudnych rzeczy, a 75 (z 103 - 72,82%) czuje,
że nauczyciele w nich wierzą.
Jednak ponad połowa ankietowanych rodziców uczniów klas II (36 z 61) ma poczucie, że w szkole ich dzieci nie są
traktowane indywidualnie.
Według przedstawicieli nauczycieli proces edukacji w szkole indywidualizowany jest poprzez: pracę z uczniem
zdolnym, uczniem słabym i dysfunkcyjnym; wyrównywanie szans edukacyjnych (zajęcia wyrównawcze, koła
zainteresowań, projekty edukacyjne i unijne, konkursy przedmiotowe); różnicowanie stopnia trudności zadań;
umożliwianie dodatkowej pracy uczniom zdolnym; zachęcanie do rywalizacji; promowanie wysokich wyników
w nauce i osiągnięć w konkursach.
Zdaniem dyrektora uczniowie są motywowani do pełnego wykorzystania swoich możliwości m.in. poprzez:
indywidualizację procesu nauczania w aspekcie ucznia, jak również klasy, poprzez różnicowanie poziomu trudności
zadań, sprawdzianów i zadań domowych; dostosowywanie form i metod nauczania do potrzeb uczniów
z deficytami rozwojowymi; bogatą ofertę zajęć pozalekcyjnych zarówno dla wspierania ucznia z problemami
w nauce, jak również dla uczniów zdolnych w celu rozwoju ich zainteresowań czy zdolności; typowanie uczniów
z rodzin uboższych do aktywnego udziału w projekcie „Wakacje”; promowanie uczniów w środowisku poprzez
stronę internetową szkoły, artykuły w gazetach; nagradzanie uczniów na uroczystościach szkolnych (Nagroda
Burmistrza Gryfic, Nagroda Dyrektora, "Najlepszy Sportowiec"); nagradzanie uczniów za różnego rodzaju
aktywności; typowanie zdolnych uczniów do stypendiów ”Zachodniopomorskie Talenty”.
Podczas obserwowanych zajęć nauczyciele motywowali uczniów do angażowania się i potrafili dobrać sposób
motywowania odpowiednio do potrzeb poszczególnych uczniów.
Przytoczone powyżej argumenty świadczą o wysokim stopniu spełniania wymagania.
31 / 49
Obszar: Środowisko
Wymaganie: Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju
Komentarz:
Szkoła podejmuje inicjatywy na rzecz środowiska lokalnego i współpracuje z różnymi podmiotami
działającymi w środowisku. Gimnazjum identyfikuje potrzeby i możliwości środowiska oraz prowadzi działania
mające na celu zaspokojenie tych potrzeb, ale także w procesie nauczania korzysta z zasobów środowiska
lokalnego. Współpraca szkoły z instytucjami, organizacjami oraz innymi podmiotami działającymi w środowisku
wpływa korzystnie na rozwój uczniów.
Szkoła podejmuje inicjatywy na rzecz środowiska, co stwierdzają wszyscy respondenci i potwierdza analiza
dokumentów. Według dyrektora szkoła podejmuje inicjatywy na rzecz: organu prowadzącego (pomoc w organizacji
Festynu Ziemi Gryfickiej; akademie z okazji Święta Niepodległości i Święta 3 Maja; udział w akcji sprzątania
miasta; organizowanie lokalu wyborczego na wybory; a także współpraca odnośnie działań wynikających
z przepisów prawa i funkcjonowania szkoły); parafii w Gryficach (akcja Caritas zbierania żywności; bierzmowanie
uczniów klas III; ocena pracy nauczyciela religii; wypoczynek letni organizowany przez Caritas); Gryfickiego Domu
Kultury (współorganizowanie Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy; udział młodzieży w częściach artystycznych
imprez okolicznościowych, w przedstawieniach teatralnych, w montażach słowno-muzycznych, w konkursach
organizowanych przez GDK); policji (współpraca w komisjach wychowawczych, przy organizacji uroczystości
szkolnych; działania prewencyjne i informacyjne); poradni psychologiczno-pedagogicznej (warsztaty dla dyrektorów
dotyczące rozporządzenia w sprawie pomocy psychologiczno-pedagogicznej; konsultacje pedagoga i nauczycieli
w sprawie uczniów; korzystanie z prelekcji psychologa poradni); Biblioteki Publicznej w Gryficach (współpraca
przy organizacji konkursów; korzystanie przez młodzież z zasobów biblioteki; udział młodzieży w odbiorze dóbr
kultury organizowanej przez bibliotek; współpraca między bibliotekarzami – wymiana doświadczeń); Ośrodka
Pomocy Społecznej w Gryficach (kontaktowanie się w sprawach uczniów dotyczących strony finansowej i bytowej;
współpraca dyrektora, nauczycieli i pedagoga z pracownikami socjalnymi; współorganizowanie działań
profilaktycznych; udział pedagoga w gminnej grupie wsparcia; finansowanie warsztatów profilaktycznych;
organizacja kolacji wigilijnej dla samotnych i paczek dla biednych - „Serce plus Święta”); Związku Kombatantów
Armii Krajowej i Byłych Więźniów Politycznych w Gryficach; Związku Nauczycielstwa Polskiego (byłych
nauczycieli); oddziału dziecięcego szpitala w Gryficach (dekoracje świąteczne pomieszczeń szpitalnych; wręczanie
drobnych upominków; programy artystyczne dla pensjonariuszy oddziału); Towarzystwa Miłośników Gryfic
(współorganizowanie i udział w konkursach).
Według partnerów i przedstawiciela organu prowadzącego szkoła prowadziła w ostatnim czasie następujące
działania na rzecz lokalnego środowiska: Konkurs Wiedzy o Ziemi Gryfickiej, akademie rocznicowe, jasełka,
konkurs matematyczny dla uczniów szkół podstawowych, turniej wiedzy, zbiórka żywności dla rodzin
wielodzietnych i najuboższych, akcje charytatywne (np. na rzecz kolegi jeżdżącego na wózku inwalidzkim).
Analiza dokumentów wykazała, że w przypadku Gimnazjum nr 1 szczególnie istotne jest rozwijanie umiejętności
pracy z komputerem i Internetem. Dyrektor szkoły, jako jedyny w powiecie, ma uprawnienia do prowadzenia
na terenie szkoły kursu ECDL, który wzbogaca wiedzę informatyczną oraz daje możliwość, za sprawą otrzymanego
certyfikatu, wykorzystania tej wiedzy w dalszej edukacji bądź pracy. Możliwość ukończenia kursu na terenie szkoły
mają również osoby z zewnątrz (dorosłe). W zakresie kształcenia informatycznego szkoła podjęła się w tym roku
wykorzystania w swojej pracy platformy edukacyjnej, co wzbogaci umiejętności i wiedzę ucznia. Gimnazjum nr 1
w Gryficach od wielu lat jest postrzegane w środowisku jako szkoła, w której kładzie się duży nacisk na wolontariat
i różnego rodzaju akcje charytatywne. W tym zakresie bardzo aktywnie działa zarówno sama społeczność
uczniowska, jak też często włączają się do różnych inicjatyw nauczyciele, aktywizując rodziców i mieszkańców
Gryfic (np.: koncerty, aukcje i inne imprezy charytatywne). Uczniowie gimnazjum, działając w ramach wolontariatu,
zakwalifikowali się do XVII Sesji Sejmu Dzieci i Młodzieży w Warszawie i reprezentowali województwo
zachodniopomorskie. Szkoła aktywnie włącza się również w różnego rodzaju akcje organizowane przez innych,
w tym także przez samorząd lokalny, przez co efektywnie kształci postawy społeczne, uczy wrażliwości na krzywdę
i cierpienie drugiego człowieka, a także jak pomagać innym bezinteresownie i ich wspierać. Gimnazjum kładzie
duży nacisk na kształcenie ogólne (wiele wyróżnień i nagród w konkursach przedmiotowych o charakterze
edukacyjnym). W szkole od lat działa zespół wokalny "Jedynki", który promuje gimnazjum w ramach nie tylko jej
wewnętrznych imprez, ale też często uatrakcyjnia imprezy lokalne. W minionym roku szkolnym zespół został
nagrodzony na festiwalu „O Bursztynową Nutkę” w Trzebiatowie drugą nagrodą i wyróżnieniem.
32 / 49
Szkoła współpracuje z różnymi podmiotami działającymi w środowisku. Według dyrektora kluczowe podmioty,
z którymi współpracuje szkoła, to: organ prowadzący, parafia w Gryficach, Gryficki Dom Kultury, policja, poradnia
psychologiczno-pedagogiczna, Biblioteka Publiczna w Gryficach, gazety „Echa Gryfickie” i „Gazeta Gryficka”,
Radio „Plus”, Ośrodek Pomocy Społecznej, Związek Kombatantów Armii Krajowej i Byłych Więźniów Politycznych
w Gryficach, Związek Nauczycielstwa Polskiego byłych nauczycieli, oddział dziecięcy szpitala w Gryficach.
Zdaniem ankietowanych nauczycieli (32 osoby) współpracowali oni z następującymi podmiotami: lokalny samorząd
– 19 wskazań; ośrodek pomocy społecznej – 2; centrum pomocy rodzinie – 3; dom/ ośrodek kultury – 21; szkoły
lub inne placówki edukacyjne – 24; biblioteki – 19; organizacje pozarządowe - 12; rodzice – 26; grupy nieformalne
– 5; kościoły i związki wyznaniowe – 8; inne instytucje samorządowe – 5; przedsiębiorcy – 4; poradnia
psychologiczno-pedagogiczna – 19; policja – 13; świetlica socjoterapeutyczna – 1; placówki ochrony zdrowia – 8;
fundacje – 4; inne – 4 wskazania (lokalne radio i czasopisma - "Gryfickie Echa" i "Gazeta Gryficka", Sanepid,
gryficka filia Zachodniopomorskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli, Uniwersytet Szczeciński).
Powyższe działania potwierdzają nauczyciele uczestniczący w wywiadzie.
Zdaniem partnerów i przedstawiciela samorządu współpraca reprezentowanych przez nich instytucji/organizacji ze
szkołą polega na: Prywatna Szkoła Zawodowa w Gryficach - wspólne organizowanie wszystkich imprez
charytatywnych; warsztatów dla uczniów, rodziców i nauczycieli; konkursów i turniejów międzyszkolnych; Sanepid realizacja profilaktycznych programów ogólnopolskich, wojewódzkich i światowych; szkoła podstawowa - dni
otwarte dla uczniów szkół podstawowych; konkursy matematyczne; stworzenie zespołów przedmiotowych
do realizacji podstawy programowej kształcenia ogólnego w szkołach podstawowych i gimnazjach; cykliczne
spotkania dyrektorów szkół; poradnia psychologiczno-pedaggoiczna - diagnoza na rzecz wydawania opinii
i orzeczeń; terapia na terenie poradni; doradztwo zawodowe (uczniowie, rodzice i nauczyciele); narady
szkoleniowe dla dyrektorów i nauczycieli; Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Gryficach - międzyszkolne zespoły
przedmiotowe (język polski, matematyka, języki obce); wystawy; promocja szkół; konkursy ekonomiczne dla
gimnazjalistów; organ prowadzący - pozyskiwanie środków finansowych z Ministerstwa Edukacji Narodowej;
zwiększenie dotacji na remonty; udział w projektach unijnych (pomoce dydaktyczne); szukanie sponsorów wśród
osób prywatnych i instytucji; Gryficki Dom Kultury - udostępnianie sali widowiskowej; orkiestra szkolna; Miejska
Biblioteka Publiczna w Gryficach - udział w Bibliotecznych Dyktandach (organizowanych w bibliotece od 3 lat) dla
dzieci, młodzieży i dorosłych; uczestnictwo w spotkaniach autorskich; aktywny udział w lekcjach bibliotecznych;
przedstawienia i inscenizacje teatralne ("Jaś i Małgosia", "Książka", "Królowa Śniegu"); Ośrodek Pomocy
Społecznej - akcje charytatywne; dożywianie dzieci w szkołach; praca socjalna; współpraca z pedagogiem
szkolnym. Współpracę szkoły z organizacjami i instytucjami działającymi w lokalnym środowisku partnerzy oceniają
jako satysfakcjonującą i wystarczającą w stosunku do istniejących potrzeb.
Analiza dokumentów wykazała, że szkoła współpracowała m.in. z następującymi podmiotami: organizowała
I Konkurs Wiedzy o Ziemi Gryfickiej (pod patronatem Burmistrza Gryfic); lokalne uroczystości; kurs ECDL; koncerty
i aukcje charytatywne; międzyszkolne projekty edukacyjne (np. prezentacja „Krzyżaków” zorganizowana
w Prywatnej Szkole Zawodowej w Gryficach); dożynki gminne; imieniny „Andrzeja”; jasełka na Placu Zwycięstwa
w Gryficach i wiele innych. Współpraca szkoły z innymi instytucjami polega także na: pomocy finansowej
samorządu lokalnego dla szkoły, organizowaniu i przeprowadzaniu różnego rodzaju warsztatów i szkoleń dla
uczniów i nauczycieli (np. przez filię ZCDN), współdziałaniu i współpracy w zakresie profilaktyki w celu niwelowania
i likwidowania różnych zagrożeń i patologii.
Szkoła identyfikuje potrzeby i możliwości środowiska. Według dyrektora potrzeby lokalnego środowiska, które
szkoła może zaspokajać i zaspokaja, to m.in.: zaspokojenie potrzeby współpracy w podtrzymywaniu pamięci
w lokalnej społeczności o zasługach kombatantów i byłych nauczycieli; współudział szkoły w zaspokajaniu potrzeb
kulturalnych lokalnego środowiska; udział w działalności charytatywnej; troska o uczniów, którzy potrzebują
wsparcia socjalnego; nieodpłatne udostępnianie sali gimnastycznej dla młodzieży i zespołów sportowych;
organizacja imprez i turniejów sportowych (współorganizowanie turnieju piłki siatkowej, Mikołajkowy Turniej
Sportowy).
Nauczyciele stwierdzili w wywiadzie grupowym, że są to potrzeby społeczne, edukacyjne, sportowe, kulturalne.
Zdaniem rodziców najważniejsze potrzeby społeczności lokalnej, jakie szkoła może zaspokajać, to: akcje i koncerty
charytatywne, udział w różnych konkursach, upowszechnianie historii i tradycji ziemi gryfickiej, prowadzenie zajęć
z fitness, wykorzystywanie sali komputerowej do kursów komputerowych ECDL (ostatnio dla pielęgniarek szpitala).
Do powyższych działań partnerzy szkoły i przedstawiciel samorządu dodają: organizowanie imprez kulturalnych
i koncertów muzycznych oraz pracę wolontariacką.
Według ankietowanego dyrektora szkoła w tym i w poprzednim roku szkolnym zbierała informacje na temat potrzeb
i możliwości środowiska, w którym funkcjonuje za pomocą: ankiet dla rodziców uczniów klas I; obserwacji uczniów;
rozmów z rodzicami i uczniami; opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej; kontaktów i rozmów z partnerami
społecznymi; opiniotwórczych artykułów w prasie lokalnej.
33 / 49
Szkoła prowadzi działania, które mają na celu zaspokojenie potrzeb lokalnego środowiska. Według dyrektora
w szkole podejmowano działania, które mają na celu zaspokojenie potrzeb lokalnego środowiska: zbiórka
żywności; kontakt z Domem Małego Dziecka w Gryficach, oddziałem dziecięcym szpitala; kwestowanie na rzecz
Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy; zbieranie karmy dla zwierząt i nakrętek na rzecz niepełnosprawnych dzieci;
akcje charytatywne; udział kombatantów w uroczystościach szkolnych, a młodzieży w uroczystościach
kombatanckich na terenie Gryfic; organizacja wszystkich uroczystości patriotycznych na terenie miasta; działalność
zespołu „Jedynki”.
W opinii przedstawicieli nauczycieli szkoła prowadzi działania uwzględniające analizę potrzeb i możliwości
lokalnego środowiska: realizacja działalności dydaktycznych, wychowawczych i organizacyjnych; zajęcia
profilaktyczne; kursy komputerowe dla szkoły i środowiska; międzyszkolne zawody sportowe; imprezy
środowiskowe; akcje charytatywne; wymiana młodzieży (Meldorf - Niemcy).
Powyższe działania w tym zakresie potwierdzają rodzice i partnerzy szkoły.
Analiza dokumentów (m.in. artykuły prasowe) wykazała, że szkoła jest w środowisku postrzegana pozytywnie,
bowiem promuje nawet drobne osiągnięcia i sukcesy młodzieży, poza tym chętnie podejmuje się wielu
dodatkowych zadań (imprezy pozaszkolne). Dyrektor szkoły stara się wykorzystać bazę i zaplecze dydaktyczne
szkoły dla potrzeb osób i instytucji z zewnątrz (organizowanie kursów i warsztatów na terenie szkoły,
wynajmowanie sali gimnastycznej, kursy komputerowe w sali informatycznej, wynajem innych sal dla prywatnych
przedsiębiorców).
Szkoła korzysta z zasobów środowiska w procesie nauczania. Według dyrektora szkoła korzysta w procesie
nauczania z następujących zasobów środowiska lokalnego: korzystanie z zasobów żywej historii - poprzez
poznawanie historii i doświadczeń kombatantów (udział kombatantów w lekcjach historii, wiedzy o społeczeństwie,
godzin wychowawczych; rozmowy uczniów z kombatantami podczas uroczystości szkolnych); oglądanie wystaw
i galerii artystów na terenie miasta; uczenie samorządności poprzez kontakty z samorządem lokalnym,
burmistrzem.
Zdaniem ankietowanych nauczycieli (32 osoby) prowadzili oni następujące działania dydaktyczne, wychowawcze
lub organizacyjne we współpracy z podmiotami środowiska lokalnego w tym lub poprzednim roku szkolnym:
organizacja wyjazdów i wycieczek szkolnych – 24 wskazania; stypendia dla najlepszych uczniów – 15; zakup
sprzętu dla szkoły – 15; organizacja zajęć pozalekcyjnych – 24; organizacja zajęć profilaktycznych – 7;
prowadzenie lub współprowadzenie lekcji – 7; imprezy środowiskowe – 22; pomoc socjalna dla uczniów – 9;
projekty edukacyjne – 24; inne - 5 (pisanie monografii Gryfic, współorganizacja wystaw i akademii, wolontariat dla
szpitala w Gryficach, współpraca ze szkołą w Niemczech, systematyczna współpraca z lokalnymi mediami (radio,
prasa, strony internetowe), z innymi szkołami i różnymi instytucjami wspierającymi szkołę w procesie edukacyjnym
i wychowawczym (np.: lekcje biblioteczne w bibliotece miejskiej i profilaktyczne ze współudziałem Sanepidu,
uroczystości szkolne ze współudziałem Gryfickiego Domu Kultury).
W opinii rodziców szkoła mogłaby wykorzystać w procesie nauczania zasoby środowiska, np.: ścieżki edukacyjne
Nadleśnictwa Gryfice; baseny w Kołobrzegu i Świdwinie; prężnie działający Dom Kultury w Gryficach; kina
w Szczecinie i w Koszalinie; pobliski "Orlik"; wyjazdy integracyjne dla pierwszych klas nad morze; miejsca
do wylania lodowisk w zimie; zasoby z Biblioteki Miejskiej; zasoby firm współpracujących, sponsoring.
Według partnerów i przedstawiciela samorządu szkoła w procesie nauczania mogłaby wykorzystać m.in.
następujące zasoby środowiska lokalnego: spotkania z ciekawymi mieszkańcami Gryfic i okolic; spotkania
autorskie i aktorskie; spotkania z rodzinami historyków ziemi gryfickiej.
Współpraca szkoły z podmiotami działającymi w środowisku wpływa na rozwój uczniów. Według dyrektora
najważniejsze korzyści, jakie odnoszą uczniowie dzięki współpracy szkoły z podmiotami działającymi w lokalnym
środowisku, to: poznawanie historii Polski i tradycji regionu od osób, które ją tworzyły; uatrakcyjnianie
i wzbogacanie procesów edukacyjnych; wzbogacanie oddziaływań wychowawczych polegających na rozbudzaniu
szacunku do ludzi starszych, tolerancji wobec innych; wzmacnianie poczucia tożsamości lokalnej w tzw. małej
ojczyźnie i przynależności narodowej; rozwijanie kreatywności na rzecz innych; uczenie samorządności poprzez
kontakty z samorządem lokalnym - burmistrzem, Radą Miasta i Gminy Gryfice; uczenie umiejętności
organizacyjnych oraz umiejętności zaprezentowania się publicznie.
Nauczyciele podczas wywiadu wymieniają z kolei: wdrażanie i utrwalanie postaw prozdrowotnych;
zagospodarowanie czasu wolnego; rozwój społeczny, emocjonalny, intelektualny i obywatelski; zaspokajanie
potrzeb materialnych uczniów; zapewnianie poczucia bezpieczeństwa. Wyciągają oni te wnioski na podstawie:
ankiet, wywiadów, analizowania materiałów, oceny szkoły z zewnątrz i oceny przez absolwentów.
Zdaniem uczniów szkoła organizuje zajęcia, które dają szanse na spotkania z ludźmi lub organizacjami spoza
szkoły: spotkanie u przedstawiciela Sejmiku Wojewódzkiego; spotkania z różnymi ciekawymi ludźmi, m.in.
z burmistrzem, z policją.
34 / 49
Powyższe argumenty świadczą o wysokim stopniu spełniania niniejszego wymagania.
Wymaganie: Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów
Komentarz:
Szkoła wykorzystuje w procesie nauczania i wychowania informacje o losach swoich absolwentów
i współpracuje z nimi. Gimnazjum przygotowuje swoich uczniów do funkcjonowania na rynku pracy, ale, w odczuciu
rodziców uczniów klas II, nie w pełni przygotowuje dzieci do dalszej nauki.
Szkoła wykorzystuje informacje o losach absolwentów w procesie nauczania i wychowania. Zdaniem
ankietowanych nauczycieli (31 osób) wykorzystują oni informacje o losach absolwentów do doskonalenia procesu
nauczania lub wychowania: sporadycznie – 2 (z 31); od czasu do czasu - 25; często – 4.
Według nauczycieli uczestniczących w wywiadzie wykorzystują oni te informacje do doskonalenia procesu
nauczania i wychowania; do podawania dobrych przykładów i wzorców oraz do motywowania uczniów.
Zdaniem ankietowanych uczniów klas II nauczyciele opowiadają im o losach absolwentów: bardzo sporadycznie 29 (z 103 - 28,16%); od czasu do czasu – 58 (56,31%); regularnie – 8 (7,77%); według 8 uczniów - nigdy.
Szkoła współpracuje z absolwentami. Według dyrektora szkoła od czasu do czasu podejmuje współpracę
z absolwentami. Współpraca ta polega na: wizytach absolwentów gimnazjum jako przedstawicieli szkół
ponadgimnazjalnych w celu preorientacji zawodowej oraz z informacją o naborze do szkół, które promują;
umożliwianiu odbywania stażów i praktyk studenckich w szkole przez absolwentów; odwiedzaniu szkoły przez
absolwentów w dni, w których nie mają nauki; nieoficjalnych spotkaniach klasowych absolwentów z wychowawcami
klas.
Zdaniem ankietowanych nauczycieli (31 osób) podejmują oni współpracę z absolwentami: sporadycznie – 24 (z
31); od czasu do czasu – 4; regularnie – 2; nigdy – 1 (różnica pomiędzy analizowaną szkołą, a jednostkami
uwzględnionymi w porównaniu jest istotna statystycznie - odsetek odpowiedzi: „nie, nigdy” jest ponad 5-krotnie
mniejszy niż w porównywanych szkołach w kraju; „tak, ale sporadycznie” ponad 3-krotnie większy niż
w porównywanych szkołach w kraju; odpowiedzi „tak, od czasu do czasu” ponad 3-krotnie mniejszy niż
w porównywanych szkołach w kraju).
Współpraca z absolwentami, zdaniem nauczycieli, polega na: prowadzeniu przez nich na terenie szkoły akcji
charytatywnych; pomocy w prowadzeniu zajęć Szkolnego Koła Sportowego; prezentowaniu swoich obecnych
szkół; występach w szkolnym zespole wokalnym; udziale w zajęciach sportowych na terenie szkoły; przekazywaniu
zdobytych umiejętności sportowych młodszym koleżankom (piłka siatkowa); udostępnianiu potrzebnej literatury;
konsultacjach przedmiotowych; organizowaniu zjazdów klasowych.
Szkoła przygotowuje do dalszej edukacji. Zdaniem prawie wszystkich ankietowanych nauczycieli (30 z 31)
uczniowie raczej nie potrzebują korepetycji lub innych zajęć poza szkołą, aby zapewnić sobie możliwość dalszej
nauki.
Ankietowani uczniowie klas II w większości (88 z 103 - 85,44%) mają poczucie, że będą dobrze przygotowani
do dalszej nauki. Także większość uczniów (72 z 103 - 69,9%) uważa, że, aby dostać się do wybranej przez siebie
szkoły, nie potrzebuje korepetycji lub innych zajęć poza szkołą (różnica pomiędzy analizowaną szkołą, a szkołami
uwzględnionymi w porównaniu jest istotna statystycznie - w gimnazjum odsetek odpowiedzi: „zdecydowanie tak”
jest ponad 2-krotnie mniejszy niż w porównywanych szkołach w kraju).
Odmiennego zdania są rodzice uczniów klas II (34 z 59) - ponad połowa z nich twierdzi, że, aby zapewnić sobie
możliwość dalszej nauki w szkołach, do których chcą się dostać ich dzieci, będą oni potrzebować korepetycji
lub innych zajęć poza szkołą.
Szkoła przygotowuje do funkcjonowania na rynku pracy. Według dyrektora szkoła prowadzi następujące działania,
by przygotować uczniów do funkcjonowania na rynku pracy: realizowanie programu preorientacji zawodowej;
warsztaty prowadzone przez doradcę zawodowego; prezentacja szkół ponadgimnazjalnych na lekcjach wiedzy
o społeczeństwie z wykorzystaniem technologii informacyjnej w celu wyboru szkoły zgodnie z potrzebami ucznia;
nauka języków obcych; doskonalenie umiejętności informatycznych.
Podczas wywiadu nauczyciele wymienili dalsze przykłady tych działań: targi edukacyjne; preorientacja zawodowa
35 / 49
na lekcjach wychowawczych; spotkanie z przedstawicielem Powiatowego Urzędu Pracy; przygotowanie do pisania
pism użytkowych; wizyty w różnych zakładach pracy.
W opinii partnerów i przedstawiciela organu prowadzącego oferta szkoły jest zdecydowanie dostosowana
do potrzeb obecnego rynku pracy.
Zdaniem większości ankietowanych rodziców uczniów klas II (53 z 60) uczniowie tej szkoły są dobrze przygotowani
do funkcjonowania w dalszym życiu.
Przytoczone wyżej argumenty wskazują, że nie w pełni na poziomie wysokim spełnione jest kryterium: Szkoła
przygotowuje do dalszej edukacji, więc niniejsze wymaganie spełniane jest na poziomie średnim.
Wymaganie: Promowana jest wartość edukacji
Komentarz:
Szkoła prowadzi działania informacyjne dotyczące oferty edukacyjnej, działań szkoły i jej osiągnięć oraz
informuje o celowości i skuteczności tych działań. Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska znają
osiągnięcia szkoły i uczniów. Szkoła promuje w środowisku lokalnym wartość edukacji; jest pozytywnie
postrzegana w tym środowisku.
Szkoła prowadzi działania informacyjne dotyczące oferty edukacyjnej, działań szkoły i jej osiągnięć.
Przeprowadzona analiza dokumentów wykazała, że szkoła systematycznie uzupełnia i wymienia gazetki
tematyczne na terenie gimnazjum dotyczące jej działalności i oferty; prowadzi stronę internetową, szkolną gazetkę
"Gimucho", publikuje wiele informacji w lokalnej prasie oraz na stronie internetowej gminy miasta Gryfice; wydaje
okolicznościowy folder promujący szkołę rozpowszechniany w szkołach podstawowych razem z multimedialną
prezentacją (zadanie realizowane najczęściej pod koniec roku szkolnego). Poza tym szkoła regularnie w ramach
spotkań z rodzicami, dni otwartych szkoły, licznych imprez i akademii w szkole i poza nią przedstawia swoją
działalność w różnych obszarach.
Zdaniem dyrektora szkoła informuje o swojej ofercie, działaniach i osiągnięciach: przygotowywane są specjalne
informatory, ulotki, foldery na temat działalności szkoły; szkoła ma własną stronę internetową; umieszcza tego typu
informacje na tablicach ogłoszeń; wydaje gazetkę szkolną; cyklicznie prezentuje się w lokalnych mediach
(ogłoszenia i artykuły w prasie lokalnej, audycje radiowe, udział w programach lokalnej TV). Dyrektor podaje
następujące przykłady, jakie informacje o ofercie, działaniach lub osiągnięciach uczniów upowszechniła ostatnio
szkoła w lokalnym środowisku: gazety gryfickie, Radio „Plus” - na bieżąco informacje o wydarzeniach z życia
szkoły i osiągnięciach edukacyjnych i sportowych (Święto Szkoły, zawody, konkursy, olimpiady, działalność
wolontariatu); gazetka szkolna „Gimucho”; strona internetowa szkoły – uzupełniana na bieżąco. Ostatnio szkoła
podjęła działania promocyjno-informacyjne dotyczące swojej działalności lub osiągnięć uczniów miesiąc temu.
Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska znają osiągnięcia szkoły i jej uczniów. Zdaniem partnerów
i przedstawiciela samorządu szkoła informowała o osiągnięciach swoich uczniów i nauczycieli odniesionych w tym
lub poprzednim roku szkolnym: sukcesy uczniów na olimpiadach przedmiotowych; sukcesy uczniów
w zawodach/imprezach sportowych; nagrody i wyróżnienia przyznawane nauczycielom i innym pracownikom
szkoły; przyznanie uczniom stypendiów naukowych. Informacja, jaką uzyskują partnerzy, jest raczej wystarczająca
(nie brakuje im informacji na temat osiągnięć szkoły).
Według ankietowanych rodziców (61 osób) szkoła informowała ich o osiągnięciach swoich uczniów i nauczycieli
odniesionych w tym lub poprzednim roku szkolnym: sukcesy uczniów na olimpiadach przedmiotowych - 36
wskazań, w konkursach - 47, w zawodach/imprezach sportowych - 34; udział przedstawicieli szkoły w ważnych
wydarzeniach i uroczystościach - 19; nagrody i wyróżnienia przyznawane nauczycielom i innym pracownikom
szkoły - 14; otrzymanie przez szkołę dotacji/grantu - 10; przyznanie uczniom szkoły stypendiów naukowych - 27;
zrealizowanie przez szkołę projektu lub udział w akcji społecznej - 28; inne - 2 (dostanie się uczniów
do najlepszych szkół ponadgimnazjalnych, budowa hali sportowej). Rodzice oceniają informacje na temat
osiągnięć szkoły dobrze i bardzo dobrze.
Szkoła informuje o celowości i skuteczności swoich działań. Zdaniem ankietowanych nauczycieli (32 osoby) mówią
oni rodzicom: jaki jest cel edukacyjny i wychowawczy działań, które realizują - po 30 wskazań; jakie cele chce
realizować szkoła - 31; jakie działania szkoły sprawdzają się ze względu na ich wartość edukacyjną
i wychowawczą - po 29 wskazań.
36 / 49
Według partnerów i przedstawiciela organu prowadzącego pracownicy szkoły informują samorząd o tym: jaki jest
sens edukacyjny i wychowawczy działań, które realizują; jakie cele chce realizować szkoła; jakie działania szkoły
sprawdzają się ze względu na ich wartość edukacyjną i wychowawczą.
Ankietowani rodzice (61 osób) potwierdzili, że są informowani o: celach edukacyjnych i wychowawczych działań,
które realizują nauczyciele - 22 i 23 wskazania; celach, które chce realizować szkoła - 44; działaniach szkoły, które
sprawdzają się ze względu na ich wartość edukacyjną i wychowawczą - 23 i 21 wskazań.
Szkoła prowadzi działania w lokalnej społeczności promujące wartość uczenia się przez całe życie. Według
dyrektora szkoła prowadziła następujące działania dla dorosłych (lokalnego środowiska) w tym lub poprzednim
roku szkolnym: szkolenia, kursy, warsztaty; akcje społeczne; działania informacyjne. Kluczowe działania to,
zdaniem dyrektora: pedagogizacja rodziców (zgodnie z Programem współpracy z rodzicami, np.: Jak trudno być
rodzicami nastolatka, Rola rodziców w przygotowaniu dziecka do wyboru zawodu, Profilaktyka zagrożeń –
uzależnienie od komputerów i telefonów komórkowych, profilaktyka uzależnień); organizacja dnia otwartego dla
rodziców z możliwością zapoznania się z ofertą szkół ponadgimnazjalnych.
Działania edukacyjne dla dorosłych, jakie prowadziła szkoła w tym lub poprzednim roku szkolnym, zdaniem
partnerów i przedstawiciela samorządu, to: szkolenia, kursy, warsztaty; akcje społeczne; działania informacyjne;
inne (Kurs komputerowy ECDL, zajęcia fitness).
Zdaniem ankietowanych rodziców (61 osób) szkoła prowadziła następujące działania edukacyjne dla rodziców
lub innych dorosłych w tym lub poprzednim roku szkolnym: szkolenia, kursy, warsztaty – 9 wskazań; projekty
edukacyjne – 15; konkursy – 18; spotkania z ciekawymi ludźmi – 9; konsultacje, debaty angażujące członków
lokalnej społeczności – 4; akcje społeczne – 15; działania informacyjne – 16; inne – 3 (imprezy charytatywne,
wolontariat).
Analiza dokumentów wykazała, że powyższe działania zawarte są w Statucie szkoły oraz w Koncepcji pracy
szkoły. Dokumenty te dostępne są na stronie internetowej szkoły: www.gimgryf1.pl
Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska postrzegają szkołę jako dbającą o jakość uczenia się. Według
przedstawicieli rodziców szkoła dba o jakość uczenia się. Rodzice dodają przy tym, że dzieci, które wychodzą
z gimnazjum, są jej wizytówką, bo dostają się do najlepszych szkół. Uważają to za najlepszy wymierny wskaźnik,
że szkoła dba o jakość uczenia się.
W opinii partnerów i przedstawiciela samorządu szkoła zdecydowanie dba o jakość uczenia się. Świadczą o tym
laureaci różnych konkursów, dobry kierunek pracy.
Powyższe potwierdzają także prawie wszyscy ankietowani rodzice uczniów klas II (56 z 61).
Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska postrzegają szkołę jako dbającą o relacje z lokalnym
środowiskiem. Według partnerów i przedstawiciela organu prowadzącego nauczycielom i innym pracownikom
szkoły zdecydowanie zależy na współpracy z lokalnym środowiskiem.
Także zdaniem większości ankietowanych rodziców (54 z 59) nauczycielom i innym pracownikom szkoły zależy
na współpracy z rodzicami.
Powyższe argumenty świadczą o wysokim stopniu spełniania wymagania.
37 / 49
Wymaganie: Rodzice są partnerami szkoły
Komentarz:
Rodzice dzielą się opiniami na temat pracy szkoły i procesu nauczania; opinie te mają wpływ na działania
szkoły. Szkoła wspiera rodziców w wychowaniu dzieci i na bieżąco informuje ich o rozwoju dzieci. Rodzice
uczestniczą w działaniach organizowanych przez szkołę, ale nie wszyscy mają poczucie współuczestniczenia
w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły.
Rodzice dzielą się opiniami na temat pracy szkoły oraz procesu nauczania. Według dyrektora i ankietowanych
nauczycieli (31 osób) rodzice dzielą się swoimi opiniami w tym zakresie w następujący sposób: podczas zebrań
z rodzicami; podczas indywidualnej rozmowy w ramach wyznaczonych godzin spotkań dla rodziców; podczas
indywidualnej rozmowy poza wyznaczonymi godzinami spotkań dla rodziców (np. podczas przerw, "okienek");
przy okazji uroczystości i imprez szkolnych/klasowych; poprzez ankiety; podczas indywidualnych konsultacji;
w trakcie wizyt domowych; podczas rozmów z dyrektorem i pedagogiem; poprzez rozmowy telefoniczne, sms-y,
e-maile.
W trakcie obserwacji szkoły stwierdzono, że na tablicach informacyjnych są podane informacje nt. zebrań rodziców
oraz terminów indywidualnych spotkań dyrekcji i nauczycieli z rodzicami.
Zdaniem ankietowanych rodziców uczniów klas II (61 osób) dzielili się oni z nauczycielami lub dyrekcją szkoły
swoimi opiniami na temat pracy szkoły i sposobu nauczania najczęściej podczas: zebrań rodziców (52 wskazania)
oraz podczas indywidualnych rozmów w ramach wyznaczonych godzin spotkań dla rodziców (26 wskazań).
W opinii większości tych rodziców (51 z 61) nauczyciele poświęcają odpowiednią ilość czasu na kontakty z nimi.
Według ponad połowy rodziców (38 z 61) w gimnazjum tworzone są możliwości do dzielenia się przez nich
opiniami na temat funkcjonowania szkoły.
Opinie pozyskane od rodziców mają wpływ na działania szkoły. Według dyrektora opinie rodziców są
zdecydowanie brane pod uwagę przy planowaniu działań szkoły. Podaje przy tym przykłady działań, na które
wpływ miały te opinie: na ostateczny kształt programów wychowawczego i profilaktycznego szkoły; ostateczny
kształt szkolnego zestawu podręczników; na sporządzany corocznie projekt planu organizacyjnego i planu
finansowego; opiniowanie oceny dorobku zawodowego nauczyciela; propozycje rozwiązań organizacyjnych
w szkole (np. konieczność comiesięcznych tzw. konsultacji z nauczycielami, dodatkowe zajęcia wspierające,
zajęcia przygotowujące uczniów do egzaminu gimnazjalnego dla kl. III). Powyższe opinie zostały uwzględnione
i funkcjonują, poprawiając komunikację z rodzicami.
Zdaniem większości ankietowanych nauczycieli (21 z 30) opinie rodziców są brane pod uwagę przy planowaniu
działań szkoły (różnica pomiędzy analizowaną szkołą, a jednostkami uwzględnionymi w porównaniu jest istotna
statystycznie - w gimnazjum odsetek odpowiedzi: „zdecydowanie nie” jest ponad 4-krotnie większy niż
w porównywanych szkołach w kraju; odpowiedzi: „raczej tak” - prawie 4-krotnie mniejszy).
Nauczyciele w wywiadzie grupowym, jako przykłady działań szkoły, na które wpływ miały opinie rodziców,
wymieniają organizowanie koncertów i akcji charytatywnych.
Z kolei rodzice podczas wywiadu podali następujące przykłady działań szkoły, na które wpływ miały ich opinie:
na wniosek Rady Rodziców, po rozmowie z dyrektorem doprowadzono do zmiany nauczyciela; wpłynęli też
na decyzję o zainstalowaniu monitoringu w szkole; zgłaszali potrzebę organizacji zajęć dodatkowych dla dzieci
i zostały one wprowadzone; na wniosek rodziców godziny zajęć dopasowano do rozkładu jazdy busów.
Zdaniem większości ankietowanych rodziców (47 z 61) ich opinie są brane pod uwagę przy planowaniu działań
szkoły.
Szkoła wspiera rodziców w wychowaniu dzieci - według dyrektora w następujący sposób: rodzice w zależności
od potrzeb mają możliwość skorzystania z pomocy pedagoga lub psychologa szkolnego; są kierowani do poradni
psychologiczno-pedagogicznej; szkoła prowadzi świetlicę dla dzieci, profilaktykę zachowań ryzykownych, zajęcia
wychowawcze, pedagogizację rodziców na wybrane tematy, indywidualne konsultacje z wychowawcą klasy, wizyty
domowe, rozmowy z dyrektorem i pedagogiem, rozmowy telefoniczne, sms-y; komisje wychowawcze. Dyrektor za
kluczowe sposoby wspierania uważa: profilaktykę zachowań ryzykownych; lekcje wychowawcze dla młodzieży;
pedagogizację rodziców; indywidualne konsultacje dla rodziców. Najważniejszymi działaniami szkoły wspierającymi
rodziców w wychowaniu jest stały kontakt z dyrekcją, wychowawcą oraz pedagogiem szkolnym. Rodzice uczniów
wszystkich klas mają możliwość skorzystania z pomocy pedagoga zawsze, kiedy zajdzie taka potrzeba; mają
możliwość np. sprawdzenia realizacji obowiązku szkolnego, uzyskania informacji o postępach w nauce. Kiedy mają
problemy często i chętnie umawiają się na rozmowy indywidualne, których w minionym roku szkolnym
38 / 49
przeprowadzono 128 oraz kontaktują się telefonicznie (146 takich przypadków). Prowadzone były również
rozmowy indywidualne, na które rodzice wezwani zostali pisemnie przez pedagoga (np. z powodu wagarów
lub innych problemów wychowawczych - 11 takich wezwań). Bardzo ważne dla szkoły jest organizowanie wsparcia
dla uczniów mających problemy w nauce. Wówczas, po indywidualnych rozmowach z pedagogiem, kierowani są
na konsultacje specjalistyczne do poradni psychologiczno-pedagogicznej.
Ankietowani nauczyciele (32 osoby) podają następujące sposoby wspierania rodziców w wychowaniu dzieci:
utrzymują stały kontakt z rodzicami - 30 wskazań; starają się poznać sytuację życiową wychowanków i ich rodzin 30; w zależności od potrzeb prowadzą indywidualne lub grupowe spotkania z rodzicami - 28; służą radą
i wsparciem w sytuacjach problemowych -31; doradzają, gdzie rodzice mogą szukać wsparcia - 31.
Analiza dokumentów potwierdziła następujące formy wsparcia rodziców w wychowaniu: pomoc pedagoga
lub psychologa szkolnego; prowadzenie warsztatów psychologicznych doskonalących umiejętności wychowawcze;
pomoc poradni psychologiczno-pedagogicznej; poradnictwo wychowawcze; opieka socjalna; pomoc doradcy
zawodowego; indywidualne rozmowy z pracownikami wydziału ds. nieletnich Sądu Rejonowego w Gryficach;
konsultacje psychologiczne w Centrum Pomocy Rodzinie; indywidualne rozmowy z pracownikami policji ds.
nieletnich.
Obserwacja gimnazjum potwierdza, że w widocznym miejscu są wywieszone następujące informacje: o godzinach
dyżurów nauczycieli i dyrekcji dla rodziców; o innych formach kontaktu (telefon, adres mailowy). W widocznym
miejscu są również wywieszone informacje skierowane do rodziców na temat wychowania, np. o problemach
wychowawczych, jak rozmawiać z dzieckiem.
Rodzice są informowani o rozwoju ich dzieci. Zdaniem wszystkich ankietowanych nauczycieli (31 osób) rodzice są
w wystarczającym stopniu informowani zarówno o sukcesach, jak i o trudnościach, jakie mają ich dzieci
(„zdecydowanie tak” - 5; „raczej tak” - 26). (Różnica pomiędzy analizowaną szkołą, a szkołami uwzględnionymi
w porównaniu jest istotna statystycznie - w gimnazjum odsetek odpowiedzi: „zdecydowanie tak” jest ponad
4-krotnie mniejszy niż w porównywanych szkołach w kraju; odpowiedzi: „raczej tak” - ponad 3-krotnie większy.)
Według większości ankietowanych rodziców uczniów klas II (53 z 59) szkoła wystarczająco ich informuje
o sukcesach ich dzieci. Podobnie uważają w przypadku informacji nt. trudności w nauce: 53 (z 58) twierdzi,
że szkoła wystarczająco ich o tym informuje.
W wywiadzie grupowym rodzice stwierdzają, że informacje, które otrzymują na temat rozwoju swoich dzieci, są
pomocne w wychowaniu. Dodają przy tym, że będą jeszcze lepsze, gdyż szkoła wprowadza dziennik elektroniczny.
Rodzice uczestniczą w działaniach organizowanych przez szkołę. Według przedstawicieli nauczycieli rodzice
uczestniczyli w tym lub poprzednim roku szkolnym w szkolnych spotkaniach wigilijnych, akcjach charytatywnych,
w festynie z okazji Dnia Dziecka.
Rodzice w wywiadzie grupowym deklarowali uczestnictwo w działaniach organizowanych przez szkołę, tj.:
Andrzejki, Wigilia, dyskoteka, otrzęsiny klas pierwszych; wyjazdy na wycieczki, na wymianę polsko - niemiecką
jako opiekunowie; piknik klasowy dla uczniów i rodziców; zebrania z rodzicami; remont klasy; wypiek ciasta
na różne uroczystości; pomoc finansowa i materialna. Ankietowani rodziców dodają: spotkania informacyjne
z dyrekcją i z wychowawcą; dni otwarte szkoły; dyskoteka; zbiórka pieniędzy dla kolegi; imprezy charytatywne;
informatyzacja szkoły celem wprowadzenia dziennika elektronicznego; przedstawicielstwo w "trójkach klasowych".
Rodzice biorą udział w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły. Według dyrektora rodzice wpływają
na działania szkoły: podczas wyrażania swoich opinii na forum Rady Rodziców, Rady Klasowej, na forum klasy;
poprzez ankietowanie i podczas rozmów indywidualnych. Szkoła uwzględnia opinie rodziców i w miarę możliwości
je realizuje. Dyrektor podaje przykłady współuczestnictwa rodziców w decydowaniu o życiu szkoły: wspólne (z
Samorządem Uczniowskim) wystąpienie o zniesienie obowiązku noszenia jednolitego stroju; akceptacja
przestawionego przez Samorząd Uczniowski alternatywnego rozwiązania, tzn. opracowanego przez uczniów
wizerunku ucznia. Pozytywnie rozpatrzono postulaty rodziców w sprawie dodatkowych dyżurów nauczycielskich
podczas przerw, przeglądania monitoringu. Rodzice często występowali o zorganizowanie dodatkowych zajęć dla
różnych grup uczniowskich (wspierających i rozwijających). Decyzje, na które rodzice mieli największy wpływ, to,
zdaniem dyrektora: ostateczny kształt programu wychowawczego i profilaktyki; konieczność comiesięcznych tzw.
konsultacji z nauczycielami; korespondencja z rodzicami w zeszytach korespondencji; zajęcia przygotowujące
uczniów do egzaminu gimnazjalnego w kl. III; akceptacja proponowanych przez szkołę działań wychowawcy klasy
w sprawie organizacji wieczorków, wycieczek i innych imprez klasowych; podejmowanie decyzji o ostatecznym
kształcie Balu Gimnazjalnego uczniów klas III.
Zdaniem prawie wszystkich (29 z 31) ankietowanych nauczycieli rodzice uczestniczą w podejmowaniu decyzji
dotyczących życia szkoły. Konkretne decyzje, na które rodzice mieli wpływ, to, według nauczycieli: zatrudnienie
nowych nauczycieli przez dyrekcję; zmiana nauczycieli uczących w poszczególnych klasach; zmiana wychowawcy;
39 / 49
wycieczki edukacyjne; zmiana dowozów dzieci do szkoły - dostosowanie odjazdów autobusów do zajęć
pozalekcyjnych; zmiana planu lekcji; zakres tematyczny kół; pomalowanie klasy; organizacja zajęć dodatkowych;
działania wychowawcze wobec uczniów; ustalanie wysokości składki na Radę Rodziców; dysponowanie
pieniędzmi pochodzącymi ze składek na Radę Rodziców; dobór wychowawców i nauczycieli uczących.
Powyższe stwierdzają rodzice uczestniczący w wywiadzie oraz potwierdza analiza dokumentów.
Odmiennego zdania jest większość ankietowanych rodziców uczniów klas II (48 z 58), którzy twierdzą, że w tym
lub poprzednim roku szkolnym nie współuczestniczyli w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły.
Na podstawie przytoczonych powyżej argumentów można stwierdzić, że kryterium: Rodzice biorą udział
w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły - nie jest spełnione na poziomie wysokim, więc powyższe
wymaganie jest spełniane na poziomie średnim.
40 / 49
Obszar: Zarządzanie
Wymaganie: Funkcjonuje współpraca w zespołach Komentarz:
W szkole nauczyciele są zaangażowani w pracę zespołów, które analizują efekty swojej pracy. Na
podstawie analizy tych efektów nauczyciele wspólnie planują działania w szkole, ale nie wszyscy są przekonani,
że zespoły pomagają w rozwiązywaniu problemów.
Nauczyciele są zaangażowani w pracę zespołów, co stwierdzają dyrektor i ankietowani nauczyciele. Dyrektor
w ankiecie ocenia, iż większość nauczycieli angażuje się w pracę zespołów w wysokim stopniu.
Prawie wszyscy ankietowani nauczyciele (27 z 30) twierdzą, że większość z nich angażuje się w pracę zespołów;
natomiast 3 (z 30) ocenia, że angażują się wszyscy (różnica pomiędzy analizowaną szkołą, a szkołami
uwzględnionymi w porównaniu jest istotna statystycznie - w gimnazjum odsetek odpowiedzi: „angażują się
wszyscy” jest ponad 5-krotnie mniejszy niż w porównywanych szkołach w kraju; a odpowiedzi: „angażuje się
większość” jest ponad 2 razy więcej niż w porównywanych szkołach w kraju). Zdaniem tych nauczycieli aktywnie
działają oni w zespołach: ds. organizacji imprez dla uczniów, rodziców lub nauczycieli - 28 wskazań; metodycznym
(rozwijanie metody pracy z uczniem) - 26; programowym (praca nad treściami nauczania) - 25; ds. współpracy
z otoczeniem zewnętrznym szkoły - 22; wychowawczym i profilaktycznym - 10; ds. ewaluacji wewnętrznej - 6; ds.
zarządzania szkołą (planowanie i organizacja działalności szkoły) - 1; szkoleniowym (doskonalenie zawodowe
nauczycieli) - 1 wskazanie.
Zespoły analizują efekty swojej pracy. Zdaniem wszystkich ankietowanych nauczycieli (32 osoby) zespoły,
w których uczestniczą, stosują regularnie procedury ewaluacyjne.
Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie podają przykłady analizy efektów pracy zespołów: poprzez dyskusje
na posiedzeniach rady pedagogicznej (np. problem czytania ze zrozumieniem poleceń na egzaminie gimnazjalnym
w części dotyczącej matematyki i innych przedmiotów ścisłych); poprzez spotkania w zespołach wychowawczych,
przedmiotowych i tematycznych oraz poprzez sprawozdania semestralne i roczne.
Według dyrektora zespoły, które działają w szkole, dokonują spontanicznej refleksji nad efektami po zakończeniu
pracy lub jakiegoś jej etapu.
Nauczyciele wspólnie planują działania w szkole, opierając się na analizie efektów pracy zespołów. Zdaniem
prawie wszystkich ankietowanych nauczycieli (28 z 31) zdecydowana większość działań planowana jest wspólnie
z innymi nauczycielami; 29 (z 31) nauczycieli twierdzi, że większość tego planowania opiera się na analizie efektów
pracy zespołów. Nauczyciele podają następujące przykłady planowania pracy zespołu opartego na analizie
efektów tej pracy: samodoskonalenie; praca z uczniem zdolnym i słabszym; samokształcenie (Wewnątrzszkolne
Doskonalenie Nauczycieli); szkolenia pod kątem potrzeb uczniów; wymiana doświadczeń z innymi nauczycielami;
ewaluacja wewnętrzna - wprowadzanie nowych pytań do ankiet dotyczących wykorzystywania tzw. „godzin
karcianych”; wpływ uczniów na dobór tematyki zajęć; możliwość korzystania z zajęć dodatkowych
z uwzględnieniem dojazdów i obowiązującego planu lekcji; wprowadzanie do planu pracy zespołu nauczycieli
przedmiotów matematyczno-przyrodniczych diagnozy wstępnej ze wszystkich przedmiotów przyrodniczych;
współpraca z niemiecką szkołą z Meldorf - planowanie każdego spotkania po analizie spotkań poprzednich i ich
efektów; lekcje koleżeńskie.
W ocenie dyrektora większość działań planowanych jest wspólnie z innymi nauczycielami.
Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy. Zdaniem większości ankietowanych nauczycieli (26 z 31) korzystają
oni często z pomocy innych nauczycieli w rozwiązywaniu problemów, które napotykają w szkole; także większość
nauczycieli (22 z 31) twierdzi, że zespoły pomagają w rozwiązywaniu tych problemów (1 osoba jest zdania,
że zdecydowanie tak jest); przeciwnego zdania jest 8 nauczycieli, którzy uważają, że zespoły raczej w tym nie
pomagają (różnica pomiędzy analizowaną szkołą, a szkołami uwzględnionymi w porównaniu jest istotna
statystycznie - w gimnazjum odsetek odpowiedzi: „raczej nie” jest prawie 4-krotnie większy niż w porównywanych
szkołach w kraju; a odpowiedzi: „zdecydowanie tak” jest ponad 32-krotnie mniejszy niż w porównywanych
szkołach).
Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie podają przykłady pomocy ze strony zespołów: problem czytania ze
zrozumieniem (zespół nauczycieli przedmiotów ścisłych zwrócił uwagę na konieczność doskonalenia tej
41 / 49
umiejętności w ramach pracy wszystkich nauczycieli); poradnictwo w kwestii rozkładów materiału, wyboru
podręcznika, szkoleń, pomocy dydaktycznych; uczestnictwo w wewnętrznych formach doskonalenia zawodowego.
W ocenie dyrektora nauczyciele najczęściej rozwiązują problemy zespołowo.
Nauczyciele uczestniczą w formach doskonalenia zawodowego dotyczących metod i form współpracy/pracy
zespołowej, co stwierdza dyrektor, który wymienia szkolenia wewnętrzne i zewnętrzne oraz inne formy, m.in.
szkolenia rady pedagogicznej na temat ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej. Dyrektor jest zdania, że uczestnictwo
w tych szkoleniach raczej jest przydatne w praktyce.
Także ankietowani nauczyciele (32 osoby) wskazali formy doskonalenia zawodowego dotyczące metod i form
współpracy/pracy zespołowej, które były prowadzone w tym lub poprzednim roku szkolnym: szkolenia wewnętrzne
- 28 wskazań; udział w projekcie dotyczącym współpracy - 23; obserwacje współpracujących zespołów - 21;
szkolenia zewnętrzne - 3; wizyty studyjne - 1; nie było żadnej formy doskonalenia - 2 wskazania. Zdaniem 7
nauczycieli prowadzone były również inne formy doskonalenia, tj.: w ramach rady pedagogicznej szkolenie
w sprawie ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej; szkolenie w ramach prac zespołów samokształceniowych;
szkolenie w ramach pracy nad projektami edukacyjnymi (spotkanie koordynatora ze współkoordynatorami i innymi
nauczycielami wspierającymi); obserwacja wszystkich zespołów ds. ewaluacji; obserwacja zespołu do pracy
nad Statutem szkoły; obserwacja pracy pracowników niepedagogicznych w ramach pracy ich zespołów; udział
w kursach, szkoleniach, warsztatach podnoszących jakość pracy; nowy egzamin gimnazjalny - korelacja między
przedmiotami. Uczestnictwo w szkoleniach, zdaniem prawie wszystkich ankietowanych nauczycieli (29 z 30), jest
przydatne; według 1 respondenta szkolenia takie nie są przydatne (różnica pomiędzy analizowaną szkołą,
a szkołami uwzględnionymi w porównaniu jest istotna statystycznie - w gimnazjum odsetek odpowiedzi:
„zdecydowanie tak” jest ponad 5-krotnie mniejszy niż w porównywanych szkołach w kraju).
Według pracowników niepedagogicznych uczestniczą oni wspólnie z pracownikami pedagogicznymi szkoły
w szkoleniach dotyczących doskonalenia pracy zespołowej.
W szkole udokumentowana jest m.in. następująca problematyka szkoleń dotyczących współpracy między
pracownikami szkoły (nauczycielami): szkolenie na temat ewaluacji i procesów zachodzących w szkole
(zewnętrzne i wewnętrzne); współpraca w ramach zespołów samokształceniowych i wychowawczego
z pedagogiem szkolnym w zakresie rozwiązywania problemów wychowawczych; wymiana informacji o problemach
uczniów, ich zachowania i postępów w nauce; szkolenia na temat platformy edukacyjnej i dziennika
elektronicznego; szkolenie na temat pomocy psychologiczno-pedagogicznej w wyznaczonych zespołach i pod
opieką koordynatora.
Na podstawie przytoczonych argumentów można stwierdzić, że kryterium: Nauczyciele wspólnie rozwiązują
problemy - nie jest spełniane na poziomie wysokim, więc niniejsze wymaganie jest spełniane na poziomie średnim.
Wymaganie: Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny
Komentarz:
W szkole ewaluacja wewnętrzna jest prowadzona przez zespoły nauczycieli. Nauczyciele w wysokim
stopniu są zaangażowani w ewaluację wewnętrzną. Wnioski wynikające z tej ewaluacji oraz z wewnętrznego
nadzoru pedagogicznego są wykorzystywane do planowania pracy szkoły i przyczyniają się do wprowadzania
zmian w funkcjonowaniu gimnazjum.
Nauczyciele są angażowani w ewaluację wewnętrzną podejmowaną w szkole. Dyrektor wyjaśnił, że w celu
zaangażowania nauczycieli do prowadzenia ewaluacji wewnętrznej zostali oni zapoznani z nowym
rozporządzeniem w sprawie nadzoru pedagogicznego. Powołano zespoły ds. przeprowadzania ewaluacji
wewnętrznej, wyznaczono koordynatora tych działań. Każdego roku wyznaczane są obszary objęte wewnętrzną
ewaluacją oraz obszary do kontroli i wspomagania nauczycieli. Po dokonaniu ewaluacji wewnętrznej jej wyniki wraz
z wnioskami prezentowane są dyrektorowi i Radzie Pedagogicznej. Wnioski z przeprowadzonej ewaluacji
wewnętrznej albo są nadal realizowane, albo wdraża się te, które wypracował zespół.
Prawie wszyscy ankietowani nauczyciele (30 z 31) potwierdzają, że są zaangażowani w ewaluację wewnętrzną.
Według nauczycieli (32 osoby) ich udział w przeprowadzeniu ewaluacji wewnętrznej był spowodowany:
poleceniem, wyraźnym oczekiwaniem sformułowanym przez dyrekcję - 32 wskazania; dyrektor przekonał
nauczycieli do udziału w ewaluacji wewnętrznej - 31; zwyczajem panującym w szkole - 29; traktowaniem ewaluacji
jako niezbędnej dla poprawienia jakości własnej pracy - 6. Nauczyciele twierdzą, że angażują się w realizację
42 / 49
ewaluacji wewnętrznej w wysokim (23 z 30) lub wystarczającym (7 z 30) stopniu (różnica pomiędzy analizowaną
szkołą, a szkołami uwzględnionymi w porównaniu jest istotna statystycznie - w gimnazjum odsetek odpowiedzi:
„angażuję się w wysokim stopniu” jest 2-krotnie większy niż w porównywanych szkołach w kraju). Zaangażowanie
w ewaluację wewnętrzną, jak twierdzą nauczyciele w ankiecie, polega zazwyczaj na: pisaniu raportów; układaniu
testu diagnozującego, ankiet; formułowaniu wniosków; udziale w zespole przedmiotowym i samokształceniowym;
analizie stosowanych metod i wyników nauczania; analizie własnej pracy. Nauczyciele wymieniają również pracę
w komisjach działających na terenie szkoły, np. ds. realizacji tzw. „godzin karcianych” oraz samodoskonalenie.
Opracowują także testy do próby egzaminu w klasach II i III.
Wnioski wynikające z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego są wykorzystywane do planowania pracy szkoły,
co stwierdzają wszyscy respondenci i potwierdza analiza dokumentów. Dyrektor wymienia wprowadzone z nadzoru
wnioski i sposób ich realizacji: troszczyć się o wysoką frekwencję uczniów na zajęciach szkolnych - comiesięczna
kontrola frekwencji przez wychowawców, dwukrotna analiza w ciągu roku szkolnego na radach pedagogicznych,
przestrzeganie procedury postępowania z uczniem nierealizującym obowiązek szkolny, rejestr rozmów
telefonicznych z rodzicami, zapisy w dzienniku lekcyjnym; podtrzymywać częste kontakty z rodzicami, szczególnie
uczniów trudnych i z deficytami - zapisy w dzienniku lekcyjnym, rozmowy z pedagogiem, wychowawców
z rodzicami i z uczniem, podejmowanie działań prewencyjnych, pomoc koleżeńska; otaczać opieką dzieci
o specjalnych potrzebach edukacyjnych - utworzenie klasy terapeutycznej, dbałość o realizację zaleceń poradni
psychologiczno-pedagogicznej,
tworzenie
kart
indywidualnych
potrzeb
ucznia
oraz
programów
edukacyjno-terapeutycznych; wzbogacać bazę szkoły o niezbędne pomoce dydaktyczne - zakup wyposażenia
pracowni fizycznej, filmów edukacyjnych z geografii, słowników języka niemieckiego, doposażanie siłowni,
wzbogacanie księgozbioru metodycznego; prowadzić lekcje z wykorzystaniem najnowszych technologii
informacyjnych - rejestr lekcji w pracowni komputerowej; wyzwalać różne formy aktywności uczniowskiej w celu
zdobywania wiedzy poprzez realizację projektów edukacyjnych, lekcje w terenie, przeprowadzanie doświadczeń,
obserwacji, wycieczek edukacyjnych - karty wycieczek, zapisy w dzienniku lekcyjnym, rejestr wyjść poza teren
szkoły, dokumentacja z realizacji projektów edukacyjnych; wykonać zestawienia wyników średnich ocen rocznych
dla uczniów na poziomie każdej grupy wiekowej - sporządzenie punktowego wyniku ucznia na poziomie każdej
grupy wiekowej; nasilenie działań zmierzających do poprawy współpracy z rodzicami - stworzenie i realizacja
Programu współpracy z rodzicami, zapisy w dzienniku, konsultacje z rodzicami.
Nauczyciele podczas wywiadu stwierdzili, że wnioski płynące z ewaluacji mają swoje odzwierciedlenie w: tworzeniu
przekrojowego planu hospitacji; opracowaniu tematów projektów edukacyjnych; działaniach zmierzających
do poprawy frekwencji i zwiększenia bezpieczeństwa w szkole; tworzeniu zespołów ds. ewaluacji i współpracy
z rodzicami; sposobie wykorzystywania tzw. "godzin karcianych"; obligowaniu do korzystania ze szkoleń;
zwiększeniu poprawności w prowadzeniu dokumentacji szkolnej.
Z analizy dokumentów wynika, że wnioski z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego są wykorzystywane
do planowania pracy szkoły. Wnioski ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego w r. szk. 2010/2011 to: 1)
zaprojektowanie skutecznych działań zmierzających do zniwelowania trudności edukacyjnych uczniów, ze
szczególnym uwzględnieniem wyników egzaminu zewnętrznego - doskonalenie pracy wychowawczej oraz
dydaktycznej w zakresie wymagań z rozporządzenia o nadzorze pedagogicznym (obszar: Procesy ...);
prowadzenie działań służących wyrównywaniu szans edukacyjnych; doskonalenie pracy w zakresie procesów
edukacyjnych; 2) zwiększenie poczucia bezpieczeństwa uczniów - prowadzenie działań służących podniesieniu
jakości współpracy z rodzicami; 3) wspieranie uzdolnień uczniów - doskonalenie pracy zespołowej nauczycieli
w ramach zespołów przedmiotowych w celu podniesienia jakości pracy z uczniem zdolnym; podniesienie jakości
wykorzystania zajęć dodatkowych i pozalekcyjnych do pracy z uczniem zdolnym; polepszenie promocji sukcesów
uczniów zdolnych w szkole i poza szkołą; 4) polepszenie bazy szkoły w zakresie pomocy dydaktycznych wprowadzenie dziennika elektronicznego i platformy edukacyjnej; podniesienie jakości wyposażenia biblioteki
szkolnej w nowe pomoce i środki dydaktyczne; 5) poszerzenie współpracy z rodzicami - efektywne
wykorzystywanie możliwości dziennika elektronicznego w celu zwiększania intensyfikacji kontaktu z rodzicami;
podniesienie jakości spotkań z rodzicami w ramach tzw. dni otwartych szkoły; kształtowanie relacji nauczyciel –
rodzic, w których rodzice stają się partnerem szkoły; podniesienie jakości uczestnictwa rodziców w życiu szkoły.
Ewaluacja wewnętrzna prowadzona jest z udziałem zespołów nauczycieli. Zdaniem prawie wszystkich
ankietowanych nauczycieli (28 z 31) uczestniczą oni w pracach zespołów prowadzących wewnętrzną ewaluację
pracy szkoły.
Według dyrektora oraz prawie wszystkich ankietowanych nauczycieli (29 z 31) do przygotowania planu ewaluacji
wewnętrznej powoływany jest zespół. Zdaniem 2 (z 31) nauczycieli plan ewaluacji wewnętrznej przygotowuje
dyrektor.
Analiza dokumentów potwierdza, że powołano 3 zespoły do trzech tematów ewaluacji wewnętrznej - dwa zespoły
43 / 49
dalej przeprowadzają ewaluację (kontynuacja ubiegłorocznej), jeden nowy zespół pracuje nad czytaniem ze
zrozumieniem w przedmiotach: fizyka, matematyka, chemia (zapisy w protokole z posiedzenia rady pedagogicznej
z dnia 15.10.2011 r.).
Wnioski z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego przyczyniają się do wprowadzania zmian w funkcjonowaniu
szkoły. Dyrektor za najważniejsze zmiany, jakie w funkcjonowaniu szkoły zostały wprowadzone na podstawie
wyników
wewnętrznego
nadzoru
pedagogicznego,
uznał:
zwiększenie
liczby
godzin
zajęć
dydaktyczno-wyrównawczych z języka polskiego i matematyki; umożliwienie uczniom wyboru (według potrzeb)
z bogatej oferty zajęć wspierających; wzbogacanie procesów edukacyjnych poprzez wykorzystywanie najnowszych
technologii informacyjnych oraz realizację podstawy programowej z uwzględnieniem zalecanych sposobów
i warunków ich realizacji.
Zdaniem większości ankietowanych nauczycieli (26 z 30) wnioski płynące z nadzoru pedagogicznego (ewaluacji
wewnętrznej) są w pełni uwzględnianie przy wprowadzaniu zmian w funkcjonowaniu szkoły.
Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie za najważniejsze zmiany, jakie w funkcjonowaniu szkoły zostały
wprowadzone na podstawie wyników wewnętrznego nadzoru pedagogicznego, uznali: poprawę stanu
bezpieczeństwa w szkole; zwiększenie efektywności wykorzystywania programów multimedialnych i Internetu oraz
innych pomocy dydaktycznych. Zmiany te przyczyniają się do zwiększenia bezpieczeństwa i dyscypliny pracy
uczniów i nauczycieli. Wpływają na postęp w stosowaniu nowoczesnych technologii informacyjnych, a tym samym
podnoszą jakość pracy. Zmiany wprowadzone w gimnazjum zwiększają atrakcyjność szkoły w środowisku.
Przytoczone powyżej argumenty świadczą o wysokim stopniu spełniania niniejszego wymagania.
Wymaganie: Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie
Komentarz:
Warunki lokalowe szkoły i wyposażenie w środki dydaktyczne są wystarczające do realizowania podstawy
programowej kształcenia ogólnego w gimnazjum i przyjętych w szkole programów nauczania. Podejmowane są
działania mające na celu wzbogacanie tych warunków według istniejącego planu, który korygowany jest
okazjonalnie.
Warunki lokalowe szkoły są wystarczające do realizowania podstawy programowej i przyjętych w gimnazjum
programów nauczania. Dyrektor ocenia warunki lokalowe jako odpowiednie do realizowania podstawy
programowej i przyjętych programów nauczania. Braki lokalowe, występujące, jego zdaniem, z powodu
niedostatecznych środków fnansowych, to: hala sportowa i boisko wielofunkcyjne.
W opinii ankietowanych nauczycieli warunki lokalowe szkoły do realizowania podstawy programowej i przyjętych
w szkole programów są: wystarczające - 2 (z 32), występują nieliczne braki - 26 (z 32), występują znaczące braki 3 (z 32). (Różnica pomiędzy analizowaną szkołą, a szkołami uwzględnionymi w porównaniu jest istotna
statystycznie - w gimnazjum odsetek odpowiedzi: „są wystarczające” jest prawie 10-krotnie mniejszy niż
w porównywanych szkołach w kraju; odpowiedzi: „występują nieliczne braki” - ponad 2-krotnie większy;
odpowiedzi: „występują znaczące braki” - także ponad 2-krotnie większy.)
Zdaniem przedstawicieli nauczycieli mocną stroną szkoły jest to, że zajęcia odbywają się w jednym budynku,
wyremontowano salę gimnastyczną, korytarze i niektóre sale lekcyjne. Za istotne nauczyciele uważają
funkcjonowanie: sal komputerowych i centrum multimedialnego; biblioteki i czytelni; świetlicy; gabinetu
dentystycznego oraz pomocy medycznej. Braki, według nich, to: ograniczenie terenu wokół szkoły przez
realizowaną inwestycję gminną; likwidacja boiska i brak miejsca do rekreacji wokół szkoły; brak typowych pracowni
do nauki przedmiotów ścisłych oraz potrzeba wymiany okien w niektórych salach.
Przedstawiciele rodziców podkreślają mocne strony szkoły w postaci szerokich korytarzy, przestronnych i wysokich
sal oraz dużego terenu wokół gimnazjum. Braki w tym względzie, w ich opinii, to: wygląd budynku; potrzeba
remontu klas; brak pracowni chemicznej i fizycznej; potrzeba nowych mebli do sal lekcyjnych.
Partnerzy oraz przedstawiciel organu prowadzącego, jako mocne strony szkoły, wskazują duże, przestronne sale
i korytarze. Ich zdaniem budynek szkolny wymaga dużych nakładów finansowych. Do tej pory wymieniono ok. 50%
okien, wyremontowano piwnice (nowe szatnie, pomieszczenie dla pracowników obsługi), wymieniane jest poszycie
dachu. Obok szkoły budowana jest hala widowiskowo-sportowa.
Ankietowani rodzice oceniają warunki lokalowe szkoły jako: odpowiednie - 13 (z 57); występują nieliczne braki - 30
(z 57); występują znaczące braki - 9 (z 57); niewystarczające - 5 (z 57). (Różnica pomiędzy analizowaną szkołą,
44 / 49
a szkołami uwzględnionymi w porównaniu jest istotna statystycznie - w gimnazjum odsetek odpowiedzi: „są
odpowiednie” jest prawie ponad 2-krotnie mniejszy niż w porównywanych szkołach w kraju; odpowiedzi: „występują
znaczące braki” - ponad 2-krotnie większy.)
W trakcie obserwacji szkoły stwierdzono, że warunki lokalowe gimnazjum są dobre. Mocną stroną szkoły są: duży,
przestronny budynek; szerokie korytarze; przestronne sale lekcyjne; szatnie i toalety po kapitalnym remoncie.
Słabą stroną gimnazjum jest sala gimnastyczna, która znajduje się w osobnym budynku.
W gimnazjum znajduje się wyposażenie wystarczające do realizowania podstawy programowej i przyjętych
programów nauczania. Według dyrektora wyposażenie szkoły w pomoce dydaktyczne jest wystarczające
do realizowania podstawy programowej i przyjętych programów.
W opinii ankietowanych nauczycieli (27 z 32) w wyposażeniu szkoły w pomoce dydaktyczne występują nieliczne
braki (różnica pomiędzy analizowaną szkołą, a szkołami uwzględnionymi w porównaniu jest istotna statystycznie w gimnazjum odsetek odpowiedzi: „występują nieliczne braki” jest prawie 2-krotnie większy niż w porównywanych
szkołach w kraju).
W opinii większości ankietowanych uczniów kl. II (84 z 103 - 81,55%) w szkole jest wystarczająco dużo pomocy
do nauki.
Rodzice oceniają wyposażenie szkoły jako wystarczające, ale mogłoby być wzbogacone o dodatkowe pomoce
dydaktyczne.
Obserwacja zajęć potwierdziła, że wyposażenie klasy umożliwia realizację celów dydaktycznych - w salach
lekcyjnych znajdują się m.in.: telewizor, komputer, podręczna biblioteczka nauczyciela, tablice merytoryczne.
Podejmowane są działania wzbogacające warunki lokalowe i wyposażenie szkoły w celu poprawy warunków
realizacji przyjętych w szkole programów nauczania i poszerzania oferty zajęć. Jak zapewnia dyrektor, szkoła jest
wspomagana przez samorząd, rodziców, partnerów we wzbogacaniu warunków lokalowych i pomocy
dydaktycznych m.in. w następujący sposób: organ prowadzący wspiera działalność szkoły, uchwalając corocznie
plan finansowy, w którym zapewnia środki na bieżące utrzymanie szkoły, remonty, niezbędne pomoce
dydaktyczne, doskonalenie zawodowe (dodatkowo finansuje wymianę młodzieży w ramach wyjazdów do partnerów
zagranicznych); Rada Rodziców przeznacza środki finansowe na zakup książek, nagród oraz remonty; Gryficki
Dom Kultury wspiera działania edukacyjne poprzez udostępnianie sceny i widowni na uroczystości szkolne.
Zdaniem partnerów i przedstawiciela samorządu w szkole planuje się ulepszanie warunków lokalowych
i wyposażenia. Przewidziana jest dalsza wymiana okien, naprawa dachu oraz budowa boiska sportowego.
Dyrektor stwierdził, że w szkole istnieje plan polepszania warunków lokalowych. Podał przykłady zmian, których ten
plan dotyczy: remont sali gimnastycznej (2010 r.), korytarza (2011 r.), sal lekcyjnych (2011 r.), szatni szkolnych (r.
szk. 2010/2011); wymiana okien; naprawa dachu.
Z analizy dokumentów wynika, że plan poprawy warunków lokalowych i wyposażenia ma postać pisma
do burmistrza. Pismo dotyczy zapotrzebowania na dodatkowe finanse, które pozwolą na wykonanie prac
modernizacyjnych i remontowych oraz zaleceń Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
W szkole podejmuje się działania mające na celu wzbogacenie warunków lokalowych i wyposażenia
dydaktycznego. Według dyrektora podejmowano działania w szkole w ciągu ostatnich dwóch lat zmierzające
do wzbogacenia zasobów lokalowych, zgodnie z istniejącym planem uzupełniania wyposażenia, który korygowany
jest okazjonalnie. Dyrektor dodaje, że w tym roku zorganizowano laboratorium ECDL, umożliwiające zdobycie
„europejskiego komputerowego prawa jazdy”.
Zdaniem przedstawicieli nauczycieli szkoła wymaga większego dofinansowania z budżetu na remonty,
doposażenia gabinetów w meble i pomoce dydaktyczne.
Partnerzy i przedstawiciel samorządu stwierdzili, że we współpracy ze szkołą w ciągu ostatnich dwóch lat m.in.
zakupiono 2 tablice interaktywne, laptopy, pozyskano fundusze unijne. Powyższe działania oceniają pozytywnie.
Podkreślają, że na uwagę zasługuje postać dyrektora gimnazjum, który jest bardzo kreatywny, wymagający, dba
o porządek i dyscyplinę w szkole, aktywizuje uczniów i nauczycieli.
Zdaniem przedstawicieli rodziców szkoła współpracuje z nimi przy poprawianiu warunków lokalowych oraz
przy wyposażeniu szkoły. Współpraca ta polega m.in. na: dostarczaniu materiałów budowlanych; pomocy
przy remontach klas; wpłatach na Radę Rodziców; szukaniu sponsorów w zakładach pracy; wyrażaniu zgody
na opłatę roczną związaną z wprowadzaniem dziennika elektronicznego do gimnazjum. Stwierdzili, że są
zadowoleni ze szkoły, nauczycieli i dyrektora. Zwracają uwagę na zaangażowanie dyrektora w pracę.
Młodzież podczas wywiadu stwierdziła, że w szkole trzeba się uczyć, ale jest fajnie i jest dobra atmosfera.
Przytoczone powyżej argumenty wskazują na to, że kryterium: W szkole istnieje plan polepszania warunków
45 / 49
lokalowych - nie jest spełnione na poziomie wysokim, więc niniejsze wymaganie jest spełniane na poziomie
średnim.
46 / 49
Wnioski z ewaluacji:
1. W gimnazjum analizuje się wyniki egzaminu gimnazjalnego (ilościowo i jakościowo) w celu poprawy
jakości pracy szkoły. Wdrażanie wniosków z tych analiz, opracowanie strategii poprawy efektów
kształcenia, dokonywanie zmian w procesie dydaktycznym skutkują rosnącą (wzrostową) tendencją
rozwojową szkoły (od 2009 roku).
2. Dyrektor gimnazjum deklaruje, że w szkole funkcjonują procedury pomiaru dydaktycznego; jednak
zdecydowana większość nauczycieli analizuje osiągnięcia większości swoich uczniów.
3. Nauczyciele dostrzegają możliwości uzyskiwania przez uczniów lepszych wyników i okazują im swoją
wiarę, co potwierdzają - zdecydowana większość ankietowanych uczniów klas II i ich rodzice.
4. Uczniowie podejmują liczne działania na rzecz szkoły i środowiska lokalnego (akcje charytatywne,
wolontariat, współpraca z różnymi instytucjami, realizacja programów profilaktycznych), które wpływają
na osobisty rozwój ucznia i promocję szkoły w środowisku lokalnym.
5. Szkoła kształtuje zachowania i postawy uczniów nakierowane na kulturę osobistą, bezpieczeństwo,
działania na rzecz innych, postawy patriotyczne, co przyczynia się do rozwijania różnorodnej aktywności
uczniów i przestrzegania przez nich ogólnie przyjętych norm społecznych.
6. Koncepcja pracy szkoły, ukierunkowana na wszechstronny rozwój ucznia na miarę jego możliwości
intelektualnych i psychologicznych, jest znana i akceptowana przez całą społeczność szkolną.
7. Pomimo wspólnie podejmowanych przez nauczycieli decyzji i działań, większość z nich ma poczucie
niewystarczającego wzajemnego wspierania się.
8. Szkoła podejmuje działania nie tylko w zakresie zwiększania szans edukacyjnych uczniów (zajęcia
wyrównawcze i logopedyczne, praca z uczniem zdolnym), ale także poprzez indywidualizację procesu
nauczania i wychowania stwarza każdemu uczniowi osiągnięcie sukcesu w różnych dziedzinach, na miarę
jego możliwości.
9. Oferta edukacyjna szkoły wynika z podstawy programowej kształcenia ogólnego w gimnazjum, jest
modyfikowana i wzbogacana o nowe działania (certyfikat ECDL, klasy ukierunkowane na poszerzanie
umiejętności matematycznych i humanistycznych, ciekawe zajęcia pozalekcyjne), uwzględniające
inicjatywy uczniowskie.
10. Prawie wszyscy ankietowani nauczyciele są zaangażowani w ewaluację wewnętrzną, jednak tylko
nieliczni uważają proces ewaluacji za niezbędny dla poprawienia jakości własnej pracy. Raport z ewaluacji: Gimnazjum Nr 1 w Gryficach
47 / 49
Wymaganie
Obszar: Efekty
Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu
gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu
potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności
Uczniowie są aktywni
Respektowane są normy społeczne
Obszar: Procesy
Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy
Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy
programowej
Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany
Procesy edukacyjne są efektem współdziałania
nauczycieli
Kształtuje się postawy uczniów
Prowadzone są działania służące wyrównywaniu
szans edukacyjnych
Obszar: Środowisko
Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz
wzajemnego rozwoju
Wykorzystywane są informacje o losach
absolwentów
Promowana jest wartość edukacji
Rodzice są partnerami szkoły
Obszar: Zarządzanie
Funkcjonuje współpraca w zespołach
Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny
Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki
lokalowe i wyposażenie
Poziom spełniania wymagania
B
C
B
B
B
C
C
C
B
B
B
C
B
C
C
B
C
48 / 49
Raport sporządzili:
Jarosław Ryhanycz
Alina Sukiennicka
Kurator Oświaty:
................................................
Wersja pełna raportu dostępna jest pod adresem: www.platforma.npseo.pl/summary/htmlReport/id/6567
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
49 / 49

raport z ewaluacji całościowej - BIP

Transkrypt

Podobne dokumenty

KOMENDA POWIATOWA POLICJI W GRYFICACH KOLEJNY DZIEŃ

ewaluacja wewnętrzna - Szkoła Muzyczna w Gostyniu

Naszym celem nie jest, oczywiście, dyskredytowanie sposobu

Program V spotkania Grupy Sterującej

Raport z ewaluacji wewnętrznej - Szkoła Podstawowa im.Królowej

Badanie satysfakcji uczestników szkolenia – nauczycieli