Temat: Budowa, czynności życiowe i znaczenie pierścienic.

Temat: Budowa, czynności życiowe
i znaczenie pierścienic.
Pierścienice to grupa bezkręgowców, zasiedlających
wody słone, słodkie, a także wilgotną glebę.
Ciało pierścienic jest wydłużone, obłe lub lekko
spłaszczone grzbieto-brzusznie.
Składa się z wielu podobnych do siebie, pod względem
budowy, pierścieni zwanych segmentami.
Do grupy pierścienic zalicza się, skąposzczety,
wieloszczety i pijawki.
1. Budowa pierścienic.
Najbardziej charakterystyczną
cechą pierścienic jest
segmentacja.
Segmenty są ułożone szeregowo
jeden za drugim i oddzielone
poprzecznymi przegrodami.
Każdy segment posiada te same
elementy budowy wewnętrznej
tj. elementy układu krwionośnego
i nerwowego.
Kilka środkowych pierścieni różni
się nieco budową od pozostałych.
To tzw. siodełko, uczestniczące
w rozrodzie dżdżownic,
posiadające specjalne gruczoły,
które wytwarzają wydzielinę
chroniącą rozwijające się zarodki.
Ciało pierścienic pokrywa warstwa
śluzu i ochronny oskórek. Na
zewnątrz znajdują się szczecinki,
które usprawniają poruszanie się
(pełzanie lub pływanie).
Pod oskórkiem znajduje się wór
powłokowo-mięśniowy,
tworzący jamę ciała. Jest ona
wypełniona płynem – pełni funkcję
hydroszkieletu.
Poruszanie się – polega na
skurczu mięśni powodujących
naprzemienne zwężanie się
i rozszerzanie segmentów ciała.
W ruchu pomagają szczecinki.
Niektóre z pierścienic posiadają
pranóża.
Krążenie – większość pierścienic
posiada zamknięty układ
krwionośny – krew nie wylewa
się do jam ciała.
Wzdłuż ciała dżdżownicy biegną
dwa główne naczynia
– grzbietowe i brzuszne, łączące
się w każdym segmencie ze sobą
poprzez naczynia okrężne.
Funkcję serca pełnią niektóre
naczynia okrężne i naczynia
grzbietowe.
2. Czynności życiowe
pierścienic.
Wymiana gazowa – zachodzi całą
powierzchnią ciała.
Odżywianie się – pierścienice
posiadają układ pokarmowy,
mający postać rury ciągnącej się
przez całe ciało zwierzęcia.
Rozpoczyna się otworem gębowym
wyposażonym często w ostre zęby
lub płytki szczękowe, a kończy
otworem odbytowym. Pierścienice
mogą być drapieżnikami,
roślinożercami, saprobiontami
i pasożytami.
Czynności życiowe pierścienic.
Rozmnażanie – pierścienice
rozmnażają się płciowo.
U dżdżownic dochodzi do
zapłodnienia krzyżowego.
Zapłodnione jaja rozwijają się
w kokonie powstałym
z wydzieliny gruczołów siodełka.
Rozwój dżdżownic jest prostymłode dżdżownice przypominają
dorosłe.
Odbieranie bodźców – układ
nerwowy jest układem
drabinkowym. Pierścienice
odbierają bodźce chemiczne
i mechaniczne oraz odbierają
zmiany natężenia światła.
3. Przegląd pierścienic.
Skąposzczety: rurecznik,
wazonkowce.
Wieloszczety: nereidy,
wieloszczet osiadły, mysz
morska.
3. Pijawki – pasożyty zewnętrzne.
Pijawki żyją głównie w wodach słodkich.
Na obu końcach ciała mają przyssawki, dzięki
którym pobierają pokarm, ale także poruszają
się.
Pijawki wydzielają substancje przeciwdziałające
krzepnięciu krwi.
Wyssaną krew magazynują w tzw. uchyłkach
znajdujących się w jelicie. Jednorazowo mogą
wypić około 15ml krwi. Taka porcja pokarmu
wystarcza na 2 lata (5.38).
www.youtube.com/watch?v=EtUN_4-R3A0
Zadanie domowe:
Jakie znaczenie w przyrodzie mają
pierścienice?