Topola biała, białodrzew (Populus alba L.)

Topola biała, białodrzew (Populus alba L.)
Gatunek drzew z rodziny wierzbowatych. W stanie dzikim rośnie przede wszystkim w
środkowej i południowej Europie oraz w Azji (brak jej w Skandynawii, Irlandii i Azji
Środkowej). W Europie Północnej sięga do 67° szerokości geograficznej północnej.
W Polsce występuje dziko na całym niżu i w niższych położeniach górskich, poza
tym jest często sadzony.
Pokrój -wyniosłe drzewo o wysokości do 30 m i szerokiej, kulistej koronie. Wskutek
łatwego tworzenia pędów odroślowych czasami również w postaci krzewiastej.
Rośnie bardzo szybko.
Kora -na pniu ma mocno spękaną szaro-białą korę. W wyższych częściach pnia kora
srebrzystoszara z dużymi przetchlinkami, o charakterystycznym romboidalnym
kształcie. Na starszych gałęziach wyraźnie widoczne blizny.
Drewno - jest miękkie, lekkie, łupliwe, łatwe w obróbce mechanicznej i nie ulegające
paczeniu, beztwardzielowe i łatwo próchniejące. Zawiera bardzo dużo wody.
Pędy -młode pędy, oraz pączki obficie okryte białym kutnerem. Pączki z wyraźnymi
łuskami.
Liście -ulistnienie skrętoległe. Liście 3-5 klapowe o długości 6-12 cm. Ogonek
liściowy długi i bocznie spłaszczony. Duże liście na długopędach mają długi ogonek i
są głęboko klapowane. Od góry ciemnozielone i błyszczące, od spodu pokryte
kutnerem i wybitnie srebrzyste. Liście na krótkopędach mają brzegi faliste, są
mniejsze, eliptyczne-jajowate, nie są klapowane. Boczne nerwy liści nie dochodzą do
ząbków. Jesienią przebarwiają się na żółto lub brązowo.
Kwiaty - roślina dwupienna. Kwiaty zebrane w kwiatostany zwane kotkami. Kotki
podczas kwitnienia luźno zwisające, męskie – grube i czerwone, żeńskie – cienkie i
żółtozielone. Kwiaty bez okwiatu. Mają nagie, ząbkowane i kosmato owłosione
przysadki. W kwiatach męskich 4-12 pręcików, w żeńskich 1 słupek. Kwitnie od
marca do kwietnia, jeszcze przed rozwojem liści, jest wiatropylna.
Owoc -torebka, która pęka na dwie części. Nasiona bardzo drobne, z włoskami,
rozsiewane przez wiatr. Wytwarza ogromne ilości nasion (miliony!). Podczas
rozsiewania można obserwować kłęby nasion z białymi włoskami, przypominające
watę. Wiatr może roznosić nasiona na duże odległości, kiełkują one łatwo i szybko,
co sprawia, że topola jest gatunkiem pionierskim. Jest jednym z nielicznych drzew w
naszym klimacie, których nasiona mogą kiełkować jeszcze w tym samym sezonie
wegetacyjnym.
Korzeń - ma silnie rozwinięty system korzeniowy. Łatwo tworzy odrośla korzeniowe.
Ciekawostki
•
•
•
•
•
Według Pacyniaka najstarsza topola biała w Polsce rośnie we wsi
Januszkowice. Drzewo to ma 217 lat, obwód 744 cm, pierśnicę 237 cm oraz
wysokość 37,7 m.
Najgrubszą topolą białą w Polsce jest białodrzew, który rośnie w
pozostałościach parku na granicy m. Leszno i Grądy k. Warszawy. Obwód
mierzony w pierśnicy (na wys. 1,3 m) wynosi 10,8 m. (Podano za Lechosław
Hertz "Przewodnik po Puszczy Kampinoskiej", wyd. Sport i Turystyka,
Warszawa 1971. Wg innych źródeł obwód ten wynosi 9,96 m [1])
Pyłek topoli (nie nasiona!) rzadko wywołuje alergię u ludzi uczulonych.
Topola biała żyć może do ok. 150 lat, jest więc rośliną raczej krótkowieczną w
porównaniu z wieloma innymi gatunkami drzew.
W naszej strefie klimatycznej topole są najszybciej rosnącymi drzewami.