Istotność wczesnej diagnostyki w kierunku bezobjawowego

Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 6, zeszyt 4, 210-214, 2013
Istotność wczesnej diagnostyki w kierunku
bezobjawowego bakteriomoczu w ciąży
PAULINA DURKA1, JERZY LEIBSCHANG2
Streszczenie
Przyjmuje się, że zakażenia układu moczowego dotyczą 2-10% pacjentek w ciąży. Nie stwierdza się znaczących różnic
w występowaniu bezobjawowego bakteriomoczu pomiędzy pacjentkami w ciąży a aktywnymi seksualnie kobietami
nieciężarnymi. Mimo to, w związku ze zmianami w układzie moczowym podczas ciąży, wzrasta ryzyko objawowych
infekcji dróg moczowych – zapalenia pęcherza moczowego oraz odmiedniczkowego zapalenia nerek. Ciężarne, u których we wczesnej ciąży w posiewie moczu stwierdza się bezobjawowy bakteriomocz, są narażone na zachorowanie
na ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek. Ponadto zwiększa się ryzyko wystąpienia porodu przedwczesnego,
urodzenia dziecka hipotroficznego oraz z małą urodzeniową masą ciała. W związku z licznymi powikłaniami, jakie
niosą infekcje układu moczowego w ciąży, należy się zastanowić nad wprowadzeniem obligatoryjnego posiewu moczu
u każdej ciężarnej.
Słowa kluczowe: ciąża, bezobjawowy bakteriomocz, posiew moczu
Wstęp
Zakażenia układu moczowego są jedną z najczęściej
rozpoznawanych jednostek chorobowych w ciąży. Szacuje
się, że u jednej na trzy kobiety w wieku rozrodczym dojdzie do infekcji układu moczowego [1]. Ze względu na
fizjologiczne zmiany, jakie zachodzą w układzie moczowym podczas ciąży, kobiety ciężarne są szczególnie narażone na ten rodzaj infekcji. Mimo to zakażenia układu
moczowego u tych pacjentek nie występują częściej niż
u kobiet nieciężarnych.
Najczęściej rozpoznawanym patogenem w posiewach
moczu jest Gram-ujemna bakteria Escherichia coli, której
specyficzne czynniki wirulencji sprzyjają powstawaniu zakażeń dróg moczowych. Infekcje układu moczowego mogą
być ograniczone jedynie do samego wzrostu bakterii
w moczu, bądź do pojawienia się tzw. odpowiedzi zapalnej, dającej jednocześnie szereg fizycznych objawów.
Dlatego też termin zakażeń układu moczowego używany
jest zarówno dla form bezobjawowych – samego bakteriomoczu, jak i objawowych, wliczając w to:
• zapalenie cewki moczowej,
• zapalenie pęcherza moczowego,
• odmiedniczkowe zapalenia nerek,
• ostre odmiedniczkowe zapalenia nerek przebiegające
z bakteriemią lub/oraz posocznicą.
Nieleczone zakażenia układu moczowego w czasie
ciąży mogą doprowadzić do wielu powikłań. U kobiet ciężarnych z rozpoznanym bakteriomoczem często stwierdza
się dodatkowo nadciśnienie tętnicze oraz niedokrwistość.
Zauważono również, iż infekcje te niejednokrotnie przyczyniają się do porodów przedwczesnych, małej urodzeniowej masy ciała noworodka, a nawet do śmierci wewnątrzmacicznej płodu. Wielu autorów jest zdania, że le-
czenie bezobjawowego bakteriomoczu u kobiet ciężarnych
jest kwestią bezdyskusyjną, głównie z powodu niebezpieczeństwa rozwoju odmiedniczkowego zapalenia nerek
[2]. Niemniej jednak, do dnia dzisiejszego kontrowersyjną
sprawą pozostaje wprowadzenie u wszystkich ciężarnych
przesiewowego badania, np. posiewu moczu, w kierunku
bezobjawowego bakteriomoczu.
Diagnostyka
Najlepszą i najdokładniejszą metodą diagnozowania
zakażeń układu moczowego jest posiew moczu [3].
Badanie to polega na pobraniu do sterylnego pojemnika
próbki moczu, a następnie przesłaniu jej do laboratorium
mikrobiologicznego w celu wyhodowania bakterii na
specjalnej pożywce. Posiew moczu pozwala na określenie
występowania w moczu konkretnego szczepu bakterii.
Ponadto, na podstawie wyhodowanych patogenów, można
ustalić ich lekowrażliwość, co jest niezbędne do wykonania antybiogramu [4].
Kolejną metodą stwierdzającą nieprawidłowości moczu jest ocena ogólna moczu przy użyciu testów paskowych [5]. Jest to tani i wygodny sposób analizy moczu,
bez konieczności transportu próbki do laboratorium.
Pasek testowy do oceny moczu to cienki plastikowy pasek,
nasączony odczynnikami, które reagują z wybranymi
składnikami moczu. Efektem takiej reakcji jest zmiana
zabarwienia pola testowego. W diagnostyce zakażeń układu moczowego zwraca się uwagę przede wszystkim na
obecność w moczu azotynów i leukocytów. Te pierwsze
powstają w wyniku redukcji wydalonych z moczem azotanów pochodzenia pokarmowego przez bakterie Gramujemne takie jak: Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae,
Pseudomonas aeruginosa, Enterobacter. Wykrycie azoty-
1
Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej, Warszawski Uniwersytet Medyczny
2
Szpital Ginekologiczno-Położniczy im. Św. Rodziny w Warszawie
Istotność wczesnej diagnostyki w kierunku bezobjawowego bakteriomoczu w ciąży
nów w badaniu przy użyciu testu paskowego jest równoznaczne z obecnością bakterii w moczu. Badanie to nie
wyklucza jednak bakteriurii w przypadku, gdy wynik jest
ujemny. Często na oznaczenie azotynów ma wpływ przyjmowanie przez pacjenta dużej ilości kwasu askorbinowego. Ten sam czynnik może mieć wpływ w przypadku
wykrywania esteraz leukocytowych. Poprzez ich aktywność można stwierdzić obecność leukocytów w moczu,
które również mogą przemawiać za infekcją układu moczowego. Ponadto zwraca się również uwagę na obecność
erytrocytów, które w liczbie powyżej 5 mogą być wykryte
za pomocą testów paskowych [6]. W przypadku erytrocyturii oraz leukocyturii, bardziej wiarygodne jest badanie
z użyciem testów paskowych niż ocena osadu moczu
w laboratorium, ze względu na szybki rozpad komórek
w specyficznie agresywnym środowisku moczu. W tabeli 2
przedstawiono kryteria pomocne w ustaleniu rodzaju
infekcji układu moczowego [7].
211
wszym trymestrze, bezobjawowy bakteriomocz rozpoznany będzie u 5% pacjentek, co jest zgodne z ogólnym
występowaniem bezobjawowej bakteriurii u kobiet w ciąży. Zakłada się, iż pomimo leczenia, u około 3% chorych
rozwinie się odmiedniczkowe zapalenie nerek. Mimo to,
profilaktyczne przeprowadzenie w pierwszym trymestrze
posiewu moczu oraz zastosowanie odpowiedniego leczenia, pozwala na uniknięcie u 109 ciężarnych zachorowania
na ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek. Reasumując,
posiew moczu wykonany w pierwszym trymestrze ciąży
wraz z odpowiednim leczeniem może zmniejszyć występowanie ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek wśród
kobiet ciężarnych o około 55%.
Tabela 1. Kryteria rozpoznania infekcji układu moczowego
Rodzaj
Objawy
Wyniki badań
Bezobjawowy
bakteriomocz
Brak objawów
> 105 bakterii/ml
> 5 leukocytów
w polu widzenia
Ostre
zapalenie
pęcherza
moczowego
Częstomocz, bolesne
oddawanie moczu,
parcia naglące na
pęcherz moczowy, ból
w okolicy nadłonowej
> 105 bakterii/ml
> 3-5 leukocytów
w polu widzenia
> 2-5 erytrocytów
w polu widzenia
Gorączka (> 38 stopni),
dreszcze, bóle w okolicy lędźwiowej, ból
Ostre odmiedpromieniujący do
niczkowe
pachwiny, bóle mięśzapalenie
niowe, dodatni objaw
nerek
Goldflama po stronie
zakażonej nerki,
nudności, wymioty
> 105 bakterii/ml
> 3-5 leukocytów
w polu widzenia
> 2-5 erytrocytów
w polu widzenia
Przyjmuje się, że przesiewowe wykrywanie bezobjawowego bakteriomoczu u kobiet ciężarnych ma istotne
znaczenie, gdy występowanie tego schorzenia przekracza
2% w populacji [8]. Wiąże się to z ryzykiem pojawienia
ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek, które przy
nieleczonym bezobjawowym bakteriomoczu komplikuje
20% do 40% ciąż. Natomiast leczenie bezobjawowej bakteriurii zmniejsza to ryzyko do 3% [9]. Występowanie
ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek ogólnie szacuje się na 1-2% wśród wszystkich kobiet ciężarnych.
Rycina 1 przedstawia oszacowaną liczbę zachorowań
na ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek wśród 10 000
ciężarnych, które zostałyby poddane diagnostyce w kierunku bezobojawowego bakteriomoczu [10]. Przyjęto, że
2% kobiet będzie miało rozpoznane odmiedniczkowe zapalenie nerek bez profilaktycznie wykonanego posiewu moczu. Natomiast wśród diagnozowanych ciężarnych w pier-
Ryc. 1. Liczba zachorowań na ostre odmiedniczkowe zapalenie
nerek wśród 10 000 ciężarnych, które zostałyby poddane diagnostyce w kierunku bezobojawowego bakteriomoczu
W badaniach przeprowadzonych przez Rouse’a [11]
zauważono, że obligatoryjne wykrywanie i leczenie bezobjawowego bakteriomoczu generuje 5-krotnie niższe
koszty niż diagnostyka i leczenie pacjentek z ostrym odmiedniczkowym zapaleniem nerek. Ponadto stwierdzono,
iż przy występowaniu bakteriurii powyżej 9% w populacji
kobiet ciężarnych, bardziej opłacalne jest, w stosunku do
testów paskowych, zastosowanie posiewu moczu jako
badania przesiewowego (OR = 0,7).
Rekomendacje
U.S. Preventive Services Task Force (USPSTF) [12]
wprowadziło rekomendacje wykrywania bezobjawowego
bakteriomoczu w ciąży. Zalecają, aby posiew moczu został
wykonany między 12. a 16. tygodniem ciąży. Uzasadnieniem tej rekomendacji jest zredukowanie liczby zachorowań na objawowy typ infekcji układu moczowego i zmniejszenie ryzyka porodu przedwczesnego oraz urodzenia
dziecka z małą masą ciała.
212
P. Durka, J. Leibschang
Podobne zalecenia wprowadziło The American Academy of Family Physicians (AAFP) [13], które również zaleca
wykonywanie posiewu moczu u pacjentek między 12. a 16.
tygodniem ciąży, bądź na najbliższej wizycie u ginekologa
po upływie 16. tygodnia.
Natomiast The American Congress of Obstetricians
and Gynecologists (ACOG) [14] sugeruje wykonanie posiewu moczu u pacjentek ciężarnych, które pierwszy raz zgłaszają się do ginekologa w ciąży. Następne takie badanie
należałoby powtórzyć w trzecim trymestrze ciąży.
Dotychczas w Polsce nie powstały takie rekomendacje, które pozwoliłyby wychwycić i jednoznacznie postawić
diagnozę bezobjawowego bakteriomoczu u kobiet ciężarnych. Warunkiem rozpoznania bakteriurii jest stwierdzenie w dwóch posiewach moczu, zrobionych w odstępach
24 h, takich samych szczepów bakterii. Mimo to bardzo
często stawia się rozpoznanie infekcji układu moczowego
i wprowadza leczenie tylko na podstawie samego badania
ogólnego moczu.
Powikłania
Wielu autorów zaznacza w swych publikacjach korelacje pomiędzy infekcją układu moczowego a występowaniem powikłań u kobiet ciężarnych oraz u ich nowonarodzonych dzieci. Przede wszystkim zwrócono uwagę na
częstsze występowanie porodu przedwczesnego, nadciśnienia tętniczego oraz niedokrwistości. Wśród powikłań,
jakie mogą wystąpić u pacjentek z rozpoznanym zakażeniem układu moczowego, wyróżnia się zapalenie błon płodowych i stan zapalny endometrium w połogu.
Nadciśnienie tętnicze
Mechanizm powstawania nadciśnienia tętniczego u kobiet z infekcją układu moczowego nie jest do końca znany.
Przyjmuje się, że może dochodzić do uszkodzeń śródbłonka
naczyń tętniczych, powodujących tym samym zaburzenia
maciczno-łożyskowego przepływu krwi. Hipotezę tą potwierdzają badania Hsu i wsp. [15], przeprowadzone na ponad 13
tysiącach ciężarnych. Stwierdzili oni, iż infekcja układu moczowego silnie koreluje z występowaniem nadciśnienia tętniczego w porównaniu ze zdrowymi pacjentkami (OR = 2,63,
z 95% prawdopodobieństwem w przedziale ufności 2,033,42). Ci sami badacze zauważyli, że rozpoznanie nadciśnienia tętniczego u ciężarnych z zakażeniem dróg moczowych
często wiąże się z zapaleniem błony śluzowej macicy
w okresie połogu (OR = 2,93, z 95% prawdopodobieństwem
w przedziale ufności 2,28-3,77). Inne spostrzeżenia odnotowano w publikacji Robertsona i wsp. [16], gdzie nie stwierdzono żadnych różnic w częstości występowania nadciśnienia tętniczego u pacjentek z bakteriomoczem.
Niedokrwistość
Robertson i wsp. [16] udowodnił istnienie korelacji
pomiędzy pojawianiem się niedokrwistości u kobiet w ciąży a rozpoznanym u nich zakażeniem układu moczowego.
Zauważono, że powikłanie to odnotowuje się 2 razy częściej u pacjentek ze stwierdzoną infekcją dróg moczowych
niż u zdrowych ciężarnych. Problem ten szczególnie dotyczy pacjentek nieleczonych z powodu bakteriomoczu.
Hill i wsp. [17] stwierdzili, że niedokrwistość obserwuje się
najczęściej wśród ciężarnych z ostrym odmiedniczkowym
zapaleniem nerek. Prawie u 25% pacjentek z tym schorzeniem stwierdza się hematokryt poniżej 30%, natomiast
w 1% przypadków wymagane jest przetoczenie masy erytrocytarnej. Ponadto na ciężkość niedokrwistości ma
wpływ przebieg ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek. Niższe wartości hematokrytu stwierdza się u pacjentek przy ostrej niewydolności oddechowej, w porównaniu
z pacjentkami bez epizodu ARDS.
Poród przedwczesny
Na przestrzeni lat wykonano wiele badań potwierdzających zależność występowania porodu przedwczesnego u kobiet z rozpoznanym w ciąży zakażeniem układu
moczowego. Przyjmuje się, że u tych pacjentek ryzyko porodu przedwczesnego jest 2,5-krotnie większe niż u zdrowych ciężarnych [18]. Wprowadzenie odpowiedniego leczenia bakteriomoczu zdecydowanie zmniejsza częstość
występowania porodu przedwczesnego [19]. Najprawdopodobniej za wywołanie przedwczesnej czynności skurczowej odpowiedzialne jest wydzielanie przez doczesną
i błony płodowe fosfolipazy A, powodując tym samym pobudzenie wydzielania prostaglandyn oraz subkliniczne
zapalenie błon płodowych. Inna teoria głosi, iż przyczyną
porodu przedwczesnego jest bezpośrednia stymulacja
macicy przez endoksyny bakteryjne. Również zauważono,
iż po zastosowaniu antybiotyków przy infekcji układu moczowego wywołanej Gram-ujemnymi bakteriamii mogą
pojawić się skurcze macicy [20]. W badaniach Naheed
i wsp. [21], zaobserwowano, iż statystycznie częściej (p <
0,05) poród przedwczesny występuje częściej wśród pacjentek z rozpoznanym bezobjawowym bakteriomoczem
w porównaniu ze zdrowymi pacjentkami w ciąży (21% vs.
4,9%). Podobne wyniki (p < 0,05) uzyskali Schieve i wsp.
[22], gdzie również znacząco więcej poródów przedwczesnych zaobserwowano wśród pacjentek z infekcją układu
moczowego w porównaniu ze zdrowymi kobietami w ciąży (18,2% vs. 10,2%).
Wśród najczęstszych powikłań u dzieci matek chorujących na zakażenia układu moczowego wyróżnia się małą
urodzeniową masę ciała, wewnątrzmaciczne ograniczenie
wzrastania płodu oraz śmierć okołoporodową. Ponadto
stwierdzono u tych dzieci częstsze występowanie dziecięcego porażenia mózgowego oraz infekcji poporodowej.
Mała urodzeniowa masa ciała
Według definicji WHO każdy noworodek, bez względu
na stopień dojrzałości, który urodzi się z masą ciała
poniżej 2500 g zaliczany jest do grupy noworodków z małą
urodzeniową masą ciała (LBW) [23]. Wiele publikacji wykazało częste występowanie tej przypadłości u noworodków matek z rozpoznanym zakażeniem układu moczowego. Szacuje się [24], że odsetek noworodków z małą
Istotność wczesnej diagnostyki w kierunku bezobjawowego bakteriomoczu w ciąży
urodzeniową masą ciała wynosi 27%, gdzie u matek bez
współistniejącego zakażenia układu moczowego urodzenia
takich dzieci nie przekraczają 10%. Wprowadzenie leczenia
bezobjawowego bakteriomoczu według antybiogramu
zmniejsza o 44% ryzyko urodzenia dziecka z masą ciała
poniżej 2500 g [25]. W analizie przeprowadzonej przez
Scheiner i wsp. [26] badano wpływ bezobjawowej przebytej bakteriurii w ciąży na występowanie małej urodzeniowej masy ciała u noworodków. W grupie tej stwierdzono dużo wyższy odsetek dzieci urodzonych z masą ciała
poniżej 2500 gramów (13,3%) niż wśród noworodków
matek zdrowych (7,9%), co daje różnice istotne statystycznie p < 0,001. Ponadto ryzyko wystąpienia małej urodzeniowej masy ciała dla tej analizy wynosi OR = 1,8. Smaill
i wsp. [27] wykazali słuszność rozpoznawania i leczenia w
ciąży bezobjawowego bakteriomoczu w ciąży. Zauważyli,
że u 13% noworodków, których matki z bezobjawową bakteriurią nie zostały poddane leczeniu, stwierdzono urodzeniową masę ciała poniżej 2500 gramów, zaś wśród matek,
które przeszły antybiotykoterapię, mała urodzeniowa
masa ciała dotyczyła 8,3% dzieci (p < 0,05).
Wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu
Wśród powikłań, jakie mogą wystąpić u dzieci urodzonych przez matki z infekcją układu moczowego wymienia się wewnątrzmaciczne ograniczenie wzrastania
płodu. Pojęcie to odnosi się do dzieci, których wymiary
antropometryczne (zwykle masa i długość) ciała są dużo
niższe niż średnia populacyjna dla danej rasy, płci i długości trwania ciąży [23]. Ryzyko wystąpienia hipotrofii jest
2-krotnie większe u dzieci pacjentek z rozpoznanym bakteriomoczem niż u zdrowych ciężarnych [18, 26].
Wczesna infekcja okresu noworodkowego
Zakażenia okresu noworodkowego są jedną z najczęstszych przyczyn zachorowalności nowonarodzonych
dzieci i niestety kształtują niekorzystny profil umieralności
noworodków w Polsce. Wielu autorów zaznacza [28, 23],
iż wśród czynników ryzyka wczesnej infekcji okresu noworodkowego, zakażenia układu moczowego u kobiet w ciąży
mają znaczący wpływ na pojawienie się zakażeń poporodowych u nowonarodzonych dzieci. Wszystko odbywa się
zwykle podczas porodu lub drogą wstępującą, kiedy to
bakterie przenikają do jamy macicy, zakażając jajo płodowe. Najczęstszymi patogenami, odpowiedzialnymi za
tego typu infekcje są bakterie Gram-ujemne, szczególnie
Escherichia coli. W zależności od źródła, szacuje się, iż
ryzyko wystąpienia wczesnej infekcji u noworodków,
u których matek stwierdzono w ciąży zakażenie układu
moczowego wzrasta 14-krotnie [29], a nawet 21-krotnie [30]
w stosunku do dzieci matek zdrowych.
Inne
Na uwagę również zasługuje, częstsze występowanie
zapalenia błon płodowych wśród pacjentek z infekcją
układu moczowego w porównaniu ze zdrowymi ciężarnymi (OR = 1,4 95 przedział ufności 1,1-1,9) [31]. To z kolei
213
może wiązać się z przedwczesnym odpłynięciem płynu
owodniowego.
Zwrócono także uwagę na zwiększoną śmiertelność
okołoporodową noworodków, których matki miały stwierdzone w ciąży infekcje dróg moczowych. Przyjmuje się
[18], że śmiertelność noworodków u tych matek jest 2,4
razy częstsza w porównaniu z dziećmi zdrowych kobiet.
Ponadto zauważono zwiększone ryzyko wewnątrzmacicznego obumarcia płodu u pacjentek z rozpoznanym
bakteriomoczem. W badaniach McDermott i wsp. [32] wykazano, iż odsetek takich przypadków jest znacząco
wyższy u pacjentek, u których stwierdzono zakażenie układu moczowego w ciąży, w stosunku do zdrowych ciężarnych, i wynosi on odpowiednio 15,6% do 1,9%. W tej samej
publikacji zauważono, że ryzyko pojawienia się upośledzenia umysłowego jest o 16% większe u dzieci, których
matki miały w ciąży infekcje dróg moczowych w porównaniu z ciężarnymi bez tego typu komplikacji. Podobne
spostrzeżenia odnotowali Polivka i wsp. [33] w swojej publikacji, która dotyczyła wpływu zakażeń układu moczowego na występowanie dziecięcego porażenia mózgowego. W porównaniu z grupą kontrolną, którą stanowiły dzieci zdrowych kobiet, ryzyko wystąpienia tego powikłania
wynosiło OR = 3,9.
Podsumowanie
Infekcje układu moczowego są najczęściej rozpoznawaną jednostką chorobową w ciąży. Mimo iż procentowo
zachorowalność na ten rodzaj zakażeń jest taka sama, jak
w przypadku kobiet niebędących w ciąży, to pacjentki
ciężarne są bardziej narażone na ryzyko pojawienia się
ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek. Wiąże się to
przede wszystkim z fizjologicznymi zmianami, jakie zachodzą w układzie moczowym w trakcie ciąży. Powstawaniu zakażeń sprzyja głównie poszerzenie dróg moczowych, zaleganie moczu oraz zmiany w składzie chemicznym moczu.
Nieleczony bezobjawowy bakteriomocz u kobiet ciężarnych stwarza ryzyko rozwinięcia się w 30% ostrego zapalenia pęcherza moczowego i w 50% ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek oraz porodu przedwczesnego [4].
Ponadto zwraca się uwagę na częstsze występowanie
powikłań u płodu i noworodka. W związku z tym należy
rozważyć, czy w Polsce posiew moczu nie powinien być
badaniem obligatoryjnym wykonywanym u każdej ciężarnej.
Piśmiennictwo
[1] Duarte G., Marcolin A.C., Quintana S.M. i wsp. (2008) Urinary
tract infection in pregnancy. Rev. Bras. Ginecol. Obstet. 30:
93-100.
[2] Schmiemann G., Kniehl E., Gebhardt K. i wsp. (2010) The
diagnosis of urinary tract infection: a systematic review.
Dtsch. Arztebl. Int. 107(21): 361-367.
[3] Mach K.E., Wong P.K., Liao J.C. (2011) Biosensor diagnosis
of urinary tract infection: a path to better treatment? Trends
Pharmacol. Sci. 32(6): 330-336.
214
P. Durka, J. Leibschang
[4] Delzell J.E., Lefevre M. (2000) Urinary tract infection during
pregnancy. Am. Fam. Physician. 61(3): 713-720.
[5] Lumbiganon P., Laopaiboon M., Thinkhamrop J. (2010) Screening and treating asymptomatic bacteriuria in pregnancy.
Curr. Opin. Obstet. Gynecol. 22: 95-99.
[6] Solnica B. (2010) Badanie moczu za pomocą testów paskowych. Medycyna praktyczna 6.
[7] Kupilas A. (2006) Zakażenia układu moczowego. Przegląd
urologiczny 38(7).
[8] Perea J., Randeniya C., Perea P. i wsp. (2012) Asymptomatic
bacteriuria in pregnancy: prevalence, risk factors and causative organisms. Sri Lankan Journal of Infectious Diseases
2(1): 42-46.
[9] Nicolle L.E. (2003) Asymptomatic bacteriuria. When to
screen and when to treat. Infect. Dis. Clin. N. Am. 17: 367-394,
367-394.
[10] Meads C. (2011) Screening for asymptomatic bacteriuria.
London: UK National Screening Committee.
[11] Rouse D.J., Andrews W.W., Goldenberg R.L. i wsp. (1995)
Screening and treatment of asymptomatic bacteriuria of
pregnancy to prevent pyelonephritis: a cost-effectiveness
and cost-benefit analysis. Obstet. Gynecol. 86(1): 119-123.
[12] U.S. Preventive Services Task Force (2004) Screening for
asymptomatic bacteriuria: Recommendation statement.
Rockville : Agency for Healthcare Research and Quality. 05-
0551-A.
[13] American Academy of Family Physicians (2005) Summary
of policy recommendations for periodic health examinations. s.l. : AAFP. Revision 6.0.
[14] The American Congress of Obstetricians and Gynecologists
(1998) Antimicrobial therapy for obstetric patients. Washington: American College of Obstetricians and Gynecologists
245 (8-10).
[15] Hsu C.D., Witter F.R. (1995) Urogenital infection in preeclampsia. IJGO 49: 271-275.
[16] Robertson J.G., Livingstone J.R., Isdale M.H. (1968) The ma-
nagment and complications of asymptomatic bacteriuria in
pregnancy. J. Obstet. Gynaec. Brit. Cwlth. 75: 59-65.
[17] Hill J.B., Sheffield J.S., McIntire D.D. (2005) Acute pyelonephritis in pregnancy. Obstet. Gynecol. 105(1): 18-23.
[18] Preis K., Leszczyńska K., Świątkowska-Freund M. i wsp.
(2007). Wpływ bezobjawowego bakteriomoczu na przebieg
ciąży i stan noworodka. Kliniczna Perinatologia i Ginekologia 43(2): 51-54.
[19] Wren B.G. (1969) Subclinical renal infection and prematurity. MJA 20: 596-600.
[20] Magee K.P., Blanco J. D., Graham J. M. i wsp. (1993) Uterine
contractions after antibiotic therapy for pyelonephritis in
pregnancy. Am. J. Obstet. Gynecol. 168: 577-580.
[21] Naheed F., Shabnum I., Shakeela Y. (2006) Prevalence and
complications of asymptomatic bacteriuria during pregnancy. Professional Med. J. Mar. 13(1): 108-112.
[22] Schieve L.A., Handler A., Hershow R. i wsp. (1994) Urinary
tract infection during pregnancy: its association with maternal morbidity and perinatal outcome. Am. J. Public Health.
84(3): 405-410.
[23] Kornacka B., Bokiniec R. (2010) Noworodek z małą urodzeniową masą ciała. [W:] Podstawy neonatologii, red. Szczapa
J. PZWL, Warszawa.
[24] Mittendorf R., Williams M.A., Kass E.H. (1992) Prevention of
preterm delivery and low birth weight associated with
asymptomatic bacteriuria. Clin. Infect. Dis. 14: 927-932.
[25] Tenke P. (2011) Urinary tract infections. InTech, Canada.
[26] Scheiner E., Mazor-Drey E., Levy A. (2009) Asymptomatic
bacteriuria during pregnancy. J. Matern. Fetal Med. 22(5):
423-427.
[27] Smaill F., Vazquez J.C. (2007) Antibiotics for asymptomatic
bacteriuria in pregnancy (Review). The Cochrane Library.
4.
[28] Sankar M.J., Agarwal R., Deorari A.K. i wsp. (2008) Sepsis in
the newborn. Indian. J. Pediatr. 75(3): 261-6.
[29] Chacko B., Sohi I. (2005) Early onset neonatal sepsis. Indian.
J. Pediatr. 72: 23-26.
[30] Bhutta Z.A., Yusuf K. (1997) Early-onset neonatal sepsis in
Pakistan: a case control study of risk factors in birth cohort.
Amer. J. Perinatol. 14(9): 577-581.
[31] Pfau A., Sacks T.G. (1992) Effective prophylaxis for recurrent urinary tract infections during pregnancy. Clin. Infect.
Dis. 14: 810-814.
[32] McDermott S., Daguise V., Mann H. (2001) Perinatal risk for
mortality and mental retardation associated with maternal
urinary-tract tnfections. J. Fam. Pract. 50(5): 433-437.
[33] Polivka B.J., Nickel J.T., Wilkins J.R. (1997) Urinary tract infection during pregnancy: A risk factor for cerebral palsy?
J. Obstet. Gynecol. Neonatal. Nurs. 26(4): 405-413.
J
Paulina Durka
Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
02-091 Warszawa, Żwirki i Wigury 81
e-mail: [email protected]
The significance of early diagnosis toward asymptomatic bacteriuria in pregnancy
It is believed that urinary tract infection relate to 2-10% patients during pregnancy. No evidence of significant differences in the incidence of asymptomatic bacteriuria during pregnancy between patients and sexually active non-pregnant
women. Nevertheless, due to changes in the urinary tract during pregnancy increases the risk of symptomatic urinary
tract infection – cystitis and pyelonephritis. Pregnant, who have a positive urine culture are at risk of developing acute
pyelonephritis. In addition, an increased risk of premature birth, give birth to a small for gestational age, low birth
weight infant. In view of the many complications posed by urinary tract infections during pregnancy, should consider
on the introduction of mandatory urine culture in every pregnant woman.
Key words: pregnancy, asymptomatic bacteriuria, urine culture