wytycznych onz dotyczących biznesu i praw człowieka

34
Źródła
35
Biznes i Prawa Człowieka
Zbigniew Czech
Dyrektor Departamentu Narodów Zjednoczonych
i Praw Człowieka w MSZ
Krajowy Plan Działania
na rzecz wdrażania „Wytycznych ONZ
dotyczących biznesu i praw człowieka”
„Niniejszy Raport stanowiąc praktyczny wymiar implementacji
Wytycznych ONZ i przyczyniając się do podniesienia
świadomości polskich przedsiębiorców i instytucji w zakresie
biznesu i praw człowieka, wpisuje się w założenia edukacyjne
opracowywanego dokumentu.”
Polska rozpoczęła prace nad Krajowym Planem Działania implementującym Wytyczne. Ministerstwo
Spraw Zagranicznych podjęło się roli koordynatora. W przygotowanie dokumentu zaangażowane
są resorty: spraw zagranicznych, rozwoju, pracy i polityki społecznej, sprawiedliwości, finansów, skarbu
państwa, a także Pełnomocnik Rządu do spraw Równego Traktowania oraz Pełnomocnik Rządu do spraw
Społeczeństwa Obywatelskiego, Państwowa Inspekcja Pracy i Rzecznik Praw Obywatelskich. Przyjęcie
dokumentu planowane jest w 2017 r.
Szanowni Państwo,
człowieka. Temat ten został także szeroko ujęty w konkluzjach Rady
Europejskiej (FAC) z dnia 20 czerwca 2016 r.2
Krajowy Plan Działania
strony przedsiębiorstw, jak i rolę przedsiębiorstw w ochronie praw
człowieka. Wytyczne podkreślają również wagę zapewnienia przez
państwa skutecznych, zarówno sądowych, jak i pozasądowych,
mechanizmów rozpatrywania skarg na naruszenia praw człowieka. Prace nad rozwijaniem przyjętych Wytycznych prowadzone są
przez Grupę Roboczą ONZ ds. biznesu i praw człowieka, a także
w ramach corocznego Forum ONZ i na płaszczyźnie regionalnych
instytucji ONZ odpowiedzialnych za tę tematykę. Działania mające
na celu rozwinięcie poszczególnych kwestii, do których odnoszą się
Wytyczne, są podejmowane na forum Rady Praw Człowieka ONZ
– między innymi na czerwcowej sesji Rady przedstawiony został
raport Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka w sprawie
dostępu do środków zaradczych dla osób poszkodowanych.
Od kilku lat tematyka biznesu i praw człowieka zyskuje na
znaczeniu zarówno w ONZ, jak i w UE czy w Radzie Europy. Społeczność międzynarodowa w różnych formach podejmuje próby
określenia odpowiedzialności rządów, biznesu i społeczeństwa
obywatelskiego w zakresie poszanowania praw człowieka. Polska
aktywnie włącza się w proces tworzenia nowego podejścia do tej
problematyki na forum krajowym i międzynarodowym. Wytyczne
dotyczące biznesu i praw człowieka przyjęte przez Radę Praw Człowieka ONZ w 2011 r. są podstawowym dokumentem stanowiącym
punkt wyjścia dla dyskusji na ten temat. Stanowią ważny etap w procesie wypracowywania instrumentów mających na celu zmniejszenie ryzyka naruszania praw człowieka w związku z działalnością
biznesu, ponieważ uwzględniają zarówno obowiązki państw, dotyczące zapewnienia ochrony praw jednostki przed naruszeniami ze
W praktyczną realizację Wytycznych od momentu ich powstania zaangażowana jest UE, a na każdym z jej państw członkowskich
spoczywają zobowiązania w zakresie skutecznego wdrożenia zasad
odpowiedzialności społecznej biznesu. W dokumencie „Plan Działania UE w dziedzinie praw człowieka i demokracji w latach 20152019” (Action Plan on Human Rights and Democracy for the period
2015-2019), przyjętym przez Radę ds. Zagranicznych 20 czerwca
2015 r.1, UE i jej państwa członkowskie zadeklarowały opracowanie
Krajowych Planów Działania na rzecz implementacji Wytycznych
ONZ. Do kwestii biznesu i praw człowieka UE odniosła się w konkluzjach z 12 maja 2016 r. na temat Odpowiedzialnego Globalnego
Łańcucha Wartości, w których Rada przypomina, że jednym z podstawowych celów UE jest zapewnienie, by wzrost gospodarczy i rozwój szły w parze z zachowaniem sprawiedliwości społecznej i praw
Wsparcie działań ONZ przez UE i Radę Europy przyczyni się
do skuteczniejszego wprowadzania Wytycznych ONZ w życie. Polska rozpoczęła prace nad Krajowym Planem Działania implemen-
dziękuję za możliwość dołączenia opinii Ministerstwa Spraw Zagranicznych do Raportu „Standard minimum Zarządzania Programem
Etycznym”. Jest to bardzo dobra okazja do przedstawienia informacji
o pracach nad Krajowym Planem Działania implementującym „Wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka”. Plan wypracowania
jednolitego standardu „Zarządzania Programem Etycznym”, dobrze
wpisuje się w szersze ramy, jakie ma dla upowszechniania społecznej
odpowiedzialności przedsiębiorstw stworzy.
Kwestie dotyczące biznesu i praw człowieka zostały uwzględnione w dokumentach przyjmowanych przez Radę Europy, między innymi w Rekomendacji CM/Rec(2016)3 Komitetu Ministrów.
Zgodnie z Rekomendacją państwa członkowskie Rady Europy
powinny dokonać przeglądu prawa i praktyki krajowej w celu zapewnienia zgodności z zaleceniami zawartymi w Rekomendacji,
dokonać oceny skuteczności podjętych środków, zapewnić szerokie
rozpowszechnienie Rekomendacji, a także przygotować i rozpowszechnić program działania implementujący Wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka.
tującym Wytyczne. Ministerstwo Spraw Zagranicznych podjęło się
roli koordynatora. W przygotowanie dokumentu zaangażowane są
resorty: spraw zagranicznych, rozwoju, pracy i polityki społecznej,
sprawiedliwości, finansów, skarbu państwa, a także Pełnomocnik
Rządu do spraw Równego Traktowania oraz Pełnomocnik Rządu do
spraw Społeczeństwa Obywatelskiego, Państwowa Inspekcja Pracy
i Rzecznik Praw Obywatelskich. Przyjęcie dokumentu planowane
jest w 2017 r.
Jestem przekonany, że powstanie Krajowego Planu Działania
implementującego Wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka umożliwi intensyfikację działań mających na celu efektywną
ochronę praw człowieka w powiązaniu z rozwojem odpowiedzialnej
przedsiębiorczości. Niniejszy Raport stanowiąc praktyczny wymiar
implementacji Wytycznych ONZ i przyczyniając się do podniesienia
świadomości polskich przedsiębiorców i instytucji w zakresie biznesu i praw człowieka, wpisuje się w założenia edukacyjne opracowywanego dokumentu.
Zbigniew Czech