wyróżnienie 2

Program
„Bezpieczna kładka, czyli łagodne pokonywanie etapów
edukacyjnych”
w Społecznej Szkole Podstawowej nr 35 w Legionowie
Wstęp
Rozpoczęcie edukacji szkolnej dla każdego dziecka związane jest z ładunkiem stresu
spowodowanego nowością sytuacji. Przedszkole było bezpieczną laguną, tam dzieci znały
panie opiekunki, miejsce zabawy i plan dnia. Wraz z pójściem do pierwszej klasy szkoły
podstawowej muszą przystosować się do nowej sytuacji, nowego miejsca, nowej, nieznane
przestrzeni, z którą muszą się oswoić a nawet zaprzyjaźnić, poznać nauczycieli i kolegów.
Podobnie dzieje się w szkole, gdy muszą pokonać nowy próg edukacyjny uczniowie klasy 3.
Żegnają swoją jedną ,często ukochaną panią i zajęcia z elementami zabawy. Muszą
przyzwyczaić się do wielu różnych nauczycieli, wielu przedmiotów i wyższych wymagań oraz
wielu różnych prac domowych.
Program ten jest zbiorem wypracowanych już na terenie naszej szkoły dobrych praktyk oraz
rozwiązań, a także kilku nowych propozycji, które wykorzystywane były i będą w naszej
placówce, by likwidować bariery i wspierać uczniów klasy 1 oraz 3-4 w ich edukacji i rozwoju.
Informacje dotyczące środowiska
Jesteśmy niewielką społeczną szkołą podstawową liczącą 6 oddziałów. Pracujemy w
niewielkim gronie pedagogicznym. Cieszymy się, że nie ma u nas nikogo, kto pozostawałby
anonimowy, znamy imiona wszystkich dzieci i tak się do nich zwracamy. W tak małej
społeczności doskonale znamy każdego ucznia, a i dzieci równie dobrze znają każdego
nauczyciela i siebie wzajemnie. Nasze klasy liczą do 16 uczniów i niewątpliwie mamy
możliwość objąć zindywidualizowanym podejściem każdego z naszych wychowanków.
Staramy się być szkołą przyjazną dla ucznia i dlatego stosujemy takie praktyki, by nasi
uczniowie oraz ich rodzice czuli się u nas bezpiecznie.
Cele ogólne programu
- eliminowanie stresu przyszłych uczniów i ich rodziców związanego ze startem szkolnym
- eliminowanie lub ograniczenie sytuacji stresowych przy przejściu uczniów na II etap
edukacyjny
- kształtowanie poczucia bezpieczeństwa
- integrowanie społeczności szkolnej
Cele szczegółowe
- rozładowanie lęków i obaw związanych z pójściem do szkoły lub do klasy 4,
-zaspokojenie zaciekawienia dzieci przedszkolnych szkołą oraz uczniów kl. 3 tokiem lekcji w
kl.4,
- organizowanie zajęć w początkowym okresie roku szkolnego w klasie 1 i 4 jako naturalnego
ciągu poprzedniego okresu edukacyjnego,
- stała współpraca nauczyciela kl.3 oraz nauczycieli z klas 4-6
- dobre przygotowanie edukacyjne uczniów kl.3 dla ułatwienia nauki w kl.4
- rozwijanie poczucia przynależności do własnej klasy jako grupy środowiskowej i
społeczności szkolnej
- wyposażenie uczniów w sposoby efektywnego uczenia się
- stwarzanie sytuacji zapewniających bezpieczeństwo szczególnie uczniom kl.1
- organizowanie szeroko pojętej pomocy rodzicom w ramach informacji, edukacji, opieki,
wychowania.
1
Formy realizacji celów programu
Lp.
1
Formy realizacji celów dotyczące uczniów kl.1
W połowie lutego każdego roku odbywa się spotkanie otwarte adresowane do
rodziców kandydatów do kl.1, na którym często pojawiają się również dzieci.
Celem spotkania jest poznanie zasad organizacji i funkcjonowania szkoły,
oferty edukacyjnej oraz metod pracy z uczniem, pierwsze spotkanie z
wychowawcą klasy 1, obejrzenie budynku szkoły, sal lekcyjnych innych
pomieszczeń, poznanie społecznej idei pracy szkoły.
2
W marcu odbywa się dzień rekrutacyjny, podczas którego dzieci/kandydaci
spotykają się indywidualnie z nauczycielami – członkami komisji rekrutacyjnej,
gdzie w atmosferze bezpieczeństwa i radości poznawane są ich osiągnięcia
edukacyjne po etapie nauki w przedszkolu oraz obserwowane zachowania
społeczne i emocjonalne niezwykle istotne dla podjęcia nauki w szkole. Dzieci
nie mają świadomości, że uczestniczą w procesie rekrutacji. W tym czasie
rodzice spotykają się na indywidualnej rozmowie z dyrektorem szkoły. Celem
rozmowy jest pozyskanie jak najwięcej informacji na temat dziecka-jego
talentów, zdolności lub słabych stron.
3
Czerwiec jest miesiącem spotkania integracyjnego- „Pierwsze spotkanie z
moją szkołą” dla dzieci przyjętych do kl.1 oraz ich rodziców.
W spotkaniu uczestniczy wychowawczyni oraz inni nauczyciele, którzy będą
prowadzili zajęcia w przyszłej klasie 1.
W związku z tym, że w naszej szkole ramowy plan zajęć dla pierwszoklasistów
zakłada dodatkowe zajęcia artystyczne: plastyczne i muzyczne –często na
spotkaniu pojawiają się nauczyciele tych przedmiotów.
W trakcie spotkania odbywają się wspólne zabawy integracyjne dla uczniów,
ich rodziców i nauczycieli. Uczestniczy w nich z radością również Dyrekcja
szkoły.
Podczas spotkania odbywa się także szczegółowe zebranie informacyjne dla
rodziców z Dyrekcją i wychowawcą, na które szkoła przygotowuje informacje o
podręcznikach, wyprawce pierwszoklasisty, organizacji pracy w kl.1. Dzieci
pod opieką pozostałych nauczycieli uczestniczą w zorganizowanych zabawach
dydaktycznych, ruchowych, plastycznych. Cieszą się wówczas sobą,
przełamują nieśmiałość wobec nowych kolegów i koleżanek, zawierają
pierwsze zalążki może poważnych przyjaźni.
Każdy z uczestników spotkania przynosi ulubione smakołyki na wspólny stół i
częstuje nimi wszystkich obecnych.
4
W dniu rozpoczęcia roku szkolnego szczególnie akcentujemy na forum
społeczności szkolnej obecność pierwszoklasistów, przedstawiając każde
dziecko indywidualnie zgromadzonym uczestnikom uroczystości. Zawsze
pamiętamy o drobnym upominku (na dobry początek) dla pierwszaków, aby
umilić im pierwszy dzień w szkole.
2
5
Od bieżącego roku szkolnego w ramach działań Samorządu Uczniowskiego i
Mini Samorządu planujemy włączyć odpowiedzialnych uczniów kl.3, 4, 5 i 6
jako dyżurnych wspomagających dyżury nauczycielskie w rejonie korytarza
kl.1. Oznaczeni plakietkami dyżurni będą widoczni dla pierwszoklasistów,
którzy do kolegi ze starszej klasy, tak jak do każdego nauczyciela, będą mogli
zwrócić się o pomoc. Kolega „szkolny dyżurny” pomoże pierwszoklasiście
znaleźć drogę do toalety, jadalni czy biblioteki.
6
W szkole działa Towarzystwo Przyjaciół kl. 1, które obejmuje swoją
działalnością nie tylko uczniów, ale także ich rodziców. W ramach działania
Towarzystwa:
• już od rana rodzic może otrzymać wsparcie i odpowiedź na stawiane
pytanie od pracującego w Sekretariacie położonym w bezpośredniej
bliskości szatni Sekretarza szkoły, dyżurującego nauczyciela oraz
woźnej szkolnej,
• osoby te służą również pomocą uczniom,
• w wyjątkowy sposób przez pierwszy miesiąc nauki pierwszoklasistów
w szkole służy im pomocą w szatni nauczyciel rozpoczynający z nimi
pierwszą godzinę lekcyjną,
• nauczyciel prowadzący ostatnią lekcję każdego dnia z
pierwszoklasistami dopilnowuje, aby dzieci spakowały swoje rzeczy do
plecaków oraz odstawiły plecaki w ustalone miejsce,
• godzina obiadowa dla pierwszoklasistów ustalona jest przed planową
szkolną przerwą obiadową, aby umożliwić dzieciom spożywanie
posiłku w atmosferze spokoju i bez pośpiechu.
• każdy nauczyciel w szkole( nie tylko uczący w kl.1 i dyżurujący) oraz
każdy pracownik niepedagogiczny szkoły ma za zadanie być czujnym
wobec uczniów kl.1, zwracać baczną uwagę na ich potrzeby i
zachowanie i reagować w sposób adekwatny do sytuacji
7
Organizacja wszystkich zajęć w klasie 1 obejmuje włączenie w tok zajęć
znanych dzieciom z przedszkola elementów pedagogiki zabawy, zajęć Metodą
Dobrego Startu, Metodą Kinezjologii Edukacyjnej oraz zajęć metodą Weroniki
Sherborne.
8
Wnikliwie analizowana jest dokumentacja przedszkolna uczniów dostarczona
przez rodziców do szkoły, aby wychowawca mógł zaplanować właściwie pracę
z uczniami oraz od początku zwrócić uwagę i objąć stosowną pomocą uczniów
ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; uzdolnionych oraz mogącymi
wykazać trudności w uczeniu się
9
W roku szkolnym 2012/13 pierwszoklasiści włączeni są w zajęcia w ramach
prowadzonych w szkole działań projektu POKL „Indywidualizacja procesu
nauczania w klasach I-III w Społecznej Szkole Podstawowej nr 35 w
Legionowie” i objęci adekwatnie do potrzeb pomocą logopedyczną, zajęciami
socjoterapeutycznymi, zajęciami dla dzieci ze specyficznymi trudnościami w
zakresie czytania i pisania a także indywidualnymi konsultacjami
psychologicznymi
3
10
Rodzice pierwszoklasistów korzystają z indywidualnych konsultacji pedagoga
szkolnego oraz warsztatów prowadzonych przez specjalistę psychologa. Dla
rodziców pierwszoklasistów prowadzimy zajęcia warsztatowe, podczas których
rodzice poznają metody pracy i zabawy z dzieckiem jako uczniem.
11.
Zajęcia prowadzone w klasie I mają na celu zainteresowanie dziecka
zdobywaniem wiedzy i wzbudzanie radości z uczenia się oraz rozbudzanie
chęci bycia w szkole.
Po miesiącu nauki następuje pasowanie na ucznia i akt ślubowania. Wówczas
uczniowie klasy VI zakładają swoim najmłodszym kolegom po raz pierwszy
galowy strój szkolny. Ta uroczystość nosi nazwę „Obłóczyny”.
W naszej szkole żaden pierwszak nie boi się starszych kolegów.
12.
Współpracowaliśmy z „Przedszkolem Miejskim nr 9” w Legionowie z którego to
przedszkola mamy absolwentów wśród naszych pierwszoklasistów.
W ramach współpracy grupa sześciolatków uczestniczyła w szkolnych
zajęciach zintegrowanych w klasie 1. Przedszkolaki miały okazję obejrzeć
przedstawienie teatralne na temat zasad zdrowego żywienia, w mieszanych
grupach wspólnie z pierwszoklasistami wykonały prace plastyczne z masy
solnej oraz uczestniczyły grupowo w zajęciach technicznych, przygotowując
surówkę owocową.
Kolejnym działaniem podczas współpracy były odwiedziny pierwszoklasistów w
przedszkolu, gdzie dumni uczniowie spotkali się ze swoim „starym”
przedszkolem, paniami i przedszkolnymi kolegami.
Na drugim spotkaniu w ramach współpracy uczniowie zdobyli wiedzę o
ptakach żyjących w Polsce i ich wędrówkach w oparciu o interesującą
prezentacje multimedialną, bawili się w integracyjne zabawy taneczne oraz
uczestniczyli wraz z przedszkolakami w działalności plastycznej, wykonując
prace metoda płaskiego orgiami na temat ptaków.
Nadal planujemy współpracę z innym pobliskim przedszkolem na podobnych
zasadach.
13.
W sposób szczególny dbamy o piękne, kolorowe, staranne przygotowanie sali
lekcyjnej Pierwszoklasistów, aby już na rozpoczęciu roku szkolnego poczuli się
w niej jak w domu. Wychowawca klasy 1 oraz inni pracownicy szkoły z
tygodniowym wyprzedzeniem zajęć w szkole podejmują pracę, dekorują salę,
przykładając dużą wagę do dziecięcych detali, radujących oczy małych
uczniów.
4
Lp.
Formy realizacji celów dotyczące uczniów kl.4
1
Wychowawca klasy 3 przygotowuje karty „Indywidualna sylwetka
trzecioklasisty” zawierającego szczegółowe informacje zebrane w toku etapu
edukacji wczesnoszkolnej na temat każdego ucznia klasy 3. Dokumenty te
przekazane są pedagogowi szkolnemu i przeznaczone są do wnikliwej analizy
dla wszystkich nauczycieli uczących w klasie 4.
Istotne jest to, gdyż umożliwi nauczycielom takie zaplanowanie swojej pracy
przedmiotowej, by wyeliminować ryzyko niepowodzeń szkolnych oraz
wykluczyć wydłużenie czasu rozpoznania zdolności ucznia już na starcie nauki
w klasie 4
2
Dbamy, aby wszyscy nauczyciele uczący w klasie 4 wnikliwie zapoznali się z
dostarczonymi przez rodziców opiniami z Poradni PsychologicznoPedagogicznej uczniów z trudnościami w uczeniu się i dostosowali
przedmiotowe wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb i możliwości
wymagającego wsparcia dziecka.
3
Wybrany w kl.3 program edukacji wczesnoszkolnej poszerza w znacznym
stopniu zakres podstawy programowej, co skutkuje lepszym przygotowaniem
uczniów klasy 3 do podjęcia nauki w klasie 4.
4
Wprowadzono w klasie 3, w przedmiotowym systemie oceniania, cyfrowe
oceny cząstkowe w ocenie bieżącej dla umożliwienia uczniom poznania
sposobu oceny na II etapie edukacyjnym.
5
W maju i czerwcu prowadzona jest praktyka zajęć lekcyjnych klasy 3
prowadzonych przez nauczycieli uczących klasę 4, uczniowie mają możliwość
poznania sposobu prowadzenia lekcji przez danego nauczyciela, jego
wymagań przedmiotowych. Krótko zaznajamiają się z przedmiotem.
6
Prowadzona jest również praktyka odwiedzin trzecioklasistów na zajęciach w
klasie 4, aby z boku uczniowie mieli okazję obserwować i poznawać różnice w
toku prowadzenia lekcji przedmiotowej, innej niż tok zajęć edukacji
wczesnoszkolnej. Służy nam do tego szkolna „aula”.
7
W czasie majowego wyjazdu na „zieloną szkołę” zorganizowane zostanie
pierwsze spotkanie z nowym wychowawcą klasy 4, by w warunkach
pozaszkolnych, umożliwić dzieciom z kl.3 bliższe poznanie przyszłego
wychowawcy.
8
W czerwcu planujemy wyjście pozaszkolne uczniów klasy 3 z aktualnym i
przyszłym wychowawcą ( kino, spacer, itp.).
9
Sala lekcyjna klasy 3 mieści się w części szkoły, gdzie odbywają się zajęcia
uczniów klas 4-6, co umożliwia przyzwyczajenie się dzieci do przestrzeni
klasowej podobnej jak w klasie 4.
5
10
Pierwszy semestr dla klasy 4 jest „okresem ochronnym”. Według ustaleń
nauczycieli, we wrześniu uczniowie ci nie otrzymują negatywnych ocen (1, 2),
mają możliwość częstszego poprawiania swoich prac czy odpowiedzi.
11
Jako nowe działanie integrujące uczniów klasy 3 i 4 podejmujemy całoroczny
projekt „Szkolny ogródek”. Uczestnicząc w tym projekcie trzecioklasiści będą
mieli okazję poznać nauczyciela przyrody, z którym spotkają się za rok na
lekcjach, czwartoklasiści zaś będą mieli okazję bawić się i działać praktycznie,
czyli pozostaną jeszcze w klimacie edukacyjnym podobnym do I etapu
szkolnego.
12.
Szkoła organizuje spotkania z pedagogiem dla uczniów klasy 3 oraz uczniów
klasy 4 w początkowym okresie ich nauki na temat sposobów efektywnego
uczenia się.
13.
Organizowane są spotkania pedagogizujące dla rodziców uczniów klasy 3 z
psychologiem i pedagogiem szkolnym pod hasłem „U progu klasy 4”
podejmujące tematykę wdrażania dzieci do samodzielności, właściwej
organizacji własnej pracy, nauki i innych zajęć, wdrażania do własnej
dyscypliny i samokontroli.
14.
Na spotkanie informacyjne z wychowawcą w dniu rozpoczęcia roku szkolnego
przygotowujemy ulotki informacyjne „Poradnik dla czwartoklasistów” ze
wskazówkami, jak rodzice wspólnie ze swoim dzieckiem mogą zorganizować
„życie” ucznia na nowym etapie edukacyjnym.
Spodziewane efekty programu
Uczniowie:
1) bez obaw przekroczą próg z przedszkola do szkoły i z klasy III do IV i łagodnie go
pokonają,
2) poznają bliżej nowego wychowawcę;
3) poznają zmiany czekające ich w szkole i w klasie IV;
4) będą znali sposoby efektywnego uczenia się,
5) rozwiną poczucie przynależności do własnej klasy i całej społeczności szkolnej
6) będą czuli się w szkole bezpiecznie, wiedzą do kogo zwrócić się w razie potrzeby
Rodzice:
1)współpracują ze szkołą i czynnie uczestniczą w życiu klasy i szkoły
2)mają świadomość, ze ich dziecko czuje się w szkole bezpiecznie
Ewaluacja programu
Ewaluacja programu odbywa się pod koniec października poprzez ankiety dla uczniów klas
czwartych oraz rodziców pierwszoklasistów i czwartoklasistów, w których wypowiadają się
na temat skuteczności działań ujętych w programie. Ankiety kierowane są także do
nauczycieli uczących w klasie 1 i 4 w celu zebrania opinii na temat poziomu radzenia sobie
uczniów klas 1 i 4 ze zmianami, które były konsekwencją przejścia na kolejny etap
edukacyjny.
Do ewaluacji programu planujemy również włączenie wyników obserwacji wybranych
uczniów podczas zajęć, ich aktywności, osiągnięć, zaangażowania.
6
Zakończenie
Mamy świadomość, że jesteśmy małą placówką, liczącą tylko 89 uczniów i wiemy, że jest
nam o wiele łatwiej organizować takie działania, aby każdy z naszych uczniów oraz ich
rodziców miał poczucie pełnego zaspokojenia swoich potrzeb.
Wszystkie nasze działania zawsze skierowane są na realizację misji szkoły, której naczelną
ideą jest zapewnienie dzieciom poczucia bezpieczeństwa, stworzenie warunków do rozwoju
uzdolnień i zainteresowań oraz szczęśliwego, pogodnego i zdrowego dzieciństwa.
Autorki programu: Kinga Salamon- pedagog szkolny
Ewa Wróblewska- nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej
7