„DUŻE PRAWA MAŁYCH DZIECI”

Przedszkole Nr 128
w Warszawie
ul. Sternhela 40
Program edukacyjny
„DUŻE PRAWA
MAŁYCH DZIECI”
Opracowanie
Aleksandra Fijołek
Współpraca
Renata Sagała, Martyna Postek
Strona 1 z 12
Przedszkole Nr 128
w Warszawie
ul. Sternhela 40
Warszawa 2016
Spis treści
Wstęp ..................................................................................................................................................... 3
Założenia programu ......................................................................................................................... 4
Cele edukacyjne programu ............................................................................................................. 5
Działania w ramach programu ...................................................................................................... 6
Szkolenie dla nauczycieli ................................................................................................................. 7
Warsztat dla rodziców ...................................................................................................................... 8
Cykl zajęć dla dzieci .......................................................................................................................... 9
Metody, formy i środki dydaktyczne ......................................................................................... 10
Ewaluacja programu ....................................................................................................................... 11
Harmonogram i organizacja......................................................................................................... 12
Scenariusze zajęć ................................................................................. Error! Bookmark not defined.
1. „Co to jest prawo i co to jest obowiązek?” ..... Error! Bookmark not defined.
2. „Mam prawo do mówienia co myślę i czuję”.. Error! Bookmark not defined.
3. „Potrzebuję miłości”..................................... Error! Bookmark not defined.
4. „Mam prawo do szacunku” ........................... Error! Bookmark not defined.
5. „Mogę mieć swoje tajemnice” ....................... Error! Bookmark not defined.
6. „Mam swoje skarby” ..................................... Error! Bookmark not defined.
7. „Potrzebuję zabawy do rozwoju” .................. Error! Bookmark not defined.
8. „Chcę być sprawiedliwie traktowany” ............ Error! Bookmark not defined.
Dodatkowe działania w ramach programu ................................ Error! Bookmark not defined.
Strona 2 z 12
Przedszkole Nr 128
w Warszawie
ul. Sternhela 40
Wstęp
„Dziecko nie może być dodatkiem do życia dorosłych ani tym bardziej przedmiotem ich manipulacji, ale
samoistną siłą i wartością, z którą należy się liczyć”
Janusz Korczak
Inspiracją do napisania programu edukacyjnego „Duże prawa małych dzieci” była książka
Joanny Olech „Mam prawo i nie zawaham się go użyć”.
Prekursorem walki o prawa dziecka był Janusz Korczak. Zwracał on szczególną uwagę na
nierówno prawną pozycję dzieci w społeczeństwie, ich zależność od dorosłych. Domagał się, by
uznano, że dziecko jest pełnowartościowym człowiekiem od chwili narodzin, na każdym etapie
swego istnienia i ma prawo być sobą, takim, jakim jest.
Korczak był zwolennikiem emancypacji dziecka. Według niego dziecko to aktywna i samoistna
jednostka zasługująca na szacunek i przestrzeganie jej praw.
Twierdził, że dorośli często nie dopuszczają dzieci do ich spraw codziennych, uznając je za małe
i niedoświadczone. Starał się zapewnić dzieciom beztroskie, (co nie znaczy pozbawione
obowiązków) i toczące się prostą i niewyszukaną ścieżką – dzieciństwo.
Strona 3 z 12
Przedszkole Nr 128
w Warszawie
ul. Sternhela 40
Założenia programu
Program zakłada podjęcie kompleksowych działań edukacyjnych skupionych wokół praw
i obowiązków dziecka.
Działania w programie angażują trzy grupy odbiorców:
 dzieci w grupie czterolatków i pięciolatków,
 rodziców tych dzieci,
 nauczycieli realizujących zajęcia dla tych dzieci.
Program został skonstruowany w oparciu o podstawowe prawa dziecka, do których
Janusz Korczak zaliczał:









prawo do miłości,
prawo do bycia szanowanym,
prawo do posiadania własnych tajemnic,
prawo do samostanowienia o sobie,
prawo do własności,
prawo do rozwoju,
prawo do zabawy,
prawo do pracy,
prawo do sprawiedliwości.
Program będzie realizowany zgodnie z założeniami konkursu Warszawskiej Nagrody
Wychowawczej imienia Janusza Korczaka. Miejsce realizacji to Przedszkole nr 128. Czas to rok
szkolny 2016/2017.
W ramach programu przewidziana jest współpraca z Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę.
Strona 4 z 12
Przedszkole Nr 128
w Warszawie
ul. Sternhela 40
Cele edukacyjne programu
Cel główny
Poznanie praw i obowiązków dziecka przez dzieci, rodziców i nauczycieli oraz stosowanie ich
w codziennym życiu.
Cele szczegółowe odnoszą się do poszczególnych grup odbiorców.
Strona 5 z 12
Przedszkole Nr 128
w Warszawie
ul. Sternhela 40
Działania w ramach programu
Schemat działań w ramach programu edukacyjnego
„ Duże prawa małych dzieci”
„Proste rozmowy na trudne tematy”
szkolenie dla nauczycieli
„Bez klapsa”
warsztat dla rodziców
„Mam prawo do…”
cykl zajęć dla dzieci
Na następnych stronach znajduje się opis założeń poszczególnych działań z podziałem
na poszczególne grupy odbiorców.
Strona 6 z 12
Przedszkole Nr 128
w Warszawie
ul. Sternhela 40
Szkolenie dla nauczycieli
Szkolenie: „Proste rozmowy na trudne tematy. Jak prowadzić zajęcia profilaktyczne dla dzieci nt.
przemocy i wykorzystywania seksualnego”. Obejmuje ono następujące zakresy merytoryczne:
•
•
•
•
•
problem przemocy wobec dzieci w wieku przedszkolnym;
rodzaje profilaktyki, rola zajęć profilaktycznych i rola profesjonalisty;
proces dydaktyczny – zasady organizacji zajęć profilaktycznych z dziećmi;
prezentacja narzędzi edukacyjnych;
trudne sytuacje w prowadzeniu zajęć.
Wzmocnienie kompetencji nauczycieli w zakresie umiejętności pracy z dziećmi w sytuacjach
trudnych jest niezwykle ważne, biorąc pod uwagę poruszaną problematykę na zajęciach z dziećmi
w ramach programu. Dążenie do doskonalenia nauczycieli w zakresie kompetencji
wychowawczych znakomicie wpisuje się w założenia regulaminu konkursu Warszawskiej Nagrody
Wychowawczej imienia Janusza Korczaka.
Korzyści dla nauczycieli uczestniczących w szkoleniu
Po szkoleniu uczestnicy:
•
•
•
•
znają problematykę zagrożeń dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym;
znają cele profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i wskazującej;
są przygotowani do przeprowadzenia zajęć z dziećmi;
otrzymują gotowy scenariusz „Bezpieczne dzieciaki”, który nauczyciele mogą wykorzystać
w codziennej pracy z dziećmi;
• wiedzą, jak reagować w przypadku wystąpienia trudnych sytuacji podczas zajęć (np.
ujawnienia przez dziecko doświadczania przemocy lub wykorzystywania).
Strona 7 z 12
Przedszkole Nr 128
w Warszawie
ul. Sternhela 40
Warsztat dla rodziców
Program warsztatu „Bez klapsa” pokazuje jak z miłością i szacunkiem wyznaczać dziecku
granice. Rodzice zapoznają się konsekwencjami stosowania klapsa i innych metod
niesprzyjających rozwojowi dziecka oraz radzeniem sobie z przeżywanymi przez rodzica trudnymi
emocjami (złością, bezradnością, poczuciem winy).
Przesłanie warsztatu łączy wyznaczanie granic poprzez zastosowanie konsekwencji połączonych
z aktywnym słuchaniem dziecka oraz nazywanie swoich emocji i oczekiwań. Warsztat ma
charakter praktyczny, dając rodzicom możliwość ćwiczenia umiejętności.
Korzyści dla rodziców uczestniczących w warsztacie
• zwiększenie rozumienia powodów swoich dotychczasowych zachowań w relacji
z dzieckiem;
• zwiększenie wiedzy na temat konsekwencji
niekonstruktywnych metod wobec dziecka;
stosowania
klapsów
i
innych
• wzrost umiejętności rozpoznawania i nazywania emocji u siebie i u innych;
• poznanie sposobów radzenia sobie z własnymi uczuciami i myślami w sytuacjach
trudnych;
• poznanie alternatywnych metod służących zachęcaniu dziecka do współpracy
i wyznaczaniu mu granic;
• ćwiczenie nowych, sprzyjających dziecku wzorców zachowań.
Strona 8 z 12
Przedszkole Nr 128
w Warszawie
ul. Sternhela 40
Cykl zajęć dla dzieci
Cykl zajęć dla dzieci „Mam prawo do…” będzie realizowany według zaproponowanych
scenariuszy. Całość cyklu opiera się o prawa dziecka określone przez Janusza Korczaka, jako
podstawowe.
W trakcie zajęć dzieci będą miały okazję zapoznać się ze swoim prawami i obowiązkami
oraz nauczyć się je stosować w praktyce.
Poniżej znajdują się prawa, które będą poruszane na zajęciach.
Prawo do miłości (do piersi matki, atmosfery ciepła i troskliwości).
Prawo do bycia szanowanym (dla niewiedzy, dla smutku, niepowodzeń i łez; dla misterium
poprawy, dla młodego wysiłku i ufności, dla pracy poznania, dla tajemnic i wahań ciężkiej pracy
wzrostu, dla własnych słabości).
Prawo do posiadania własnych tajemnic (do tajemnicy osoby, jak i własnych spraw, przeżyć
i doznań).
Prawo do samostanowienia o sobie (prawo antytezy, prawo do oporu, do protestu, do
upominania się i żądania, do wypowiadania własnych myśli, do życia własnym wysiłkiem i własną
aktywnością).
Prawo do własności (do własności siebie – do samoposiadania i do swoich rzeczy).
Prawo do rozwoju, zabawy, pracy.
Prawo do sprawiedliwości.
Opracowanie na podstawie: Śliwierski, 1992, 37-38 za Rosin M. Prawa dziecka w myśli korczakowskiej
a współczesna pedagogika.
Strona 9 z 12
Przedszkole Nr 128
w Warszawie
ul. Sternhela 40
Metody, formy i środki dydaktyczne
Zajęcia prowadzone są w formie aktywizującej dzieci przy wykorzystaniu:











dyskusji;
odgrywania ról;
zadań;
warsztatów;
zabaw, tańca, ruchu;
piosenek, wierszy;
rysunku;
materiałów plastycznych;
materiałów edukacyjnych;
filmów;
muzyki.
W scenariuszach zajęć wykorzystano historię Czerwonego Kapturka na podstawie książki
Joanny Olech „Mam prawo i nie zawaham się go użyć”.
Strona 10 z 12
Przedszkole Nr 128
w Warszawie
ul. Sternhela 40
Ewaluacja programu
Ewaluacja programu dokonywana będzie w trakcie jego realizacji. Efekty edukacyjne
programu będą gromadzone na podstawie:






obserwacji dzieci,
rozmów z dziećmi i rodzicami,
wytworów dzieci,
rozmów z nauczycielami,
ankiet,
rozmów z rodzicami.
Strona 11 z 12
Przedszkole Nr 128
w Warszawie
ul. Sternhela 40
Harmonogram i organizacja
Tematyka zajęć
Termin realizacji
„ Co to jest prawo i co to jest obowiązek?”
Listopad
„Mam prawo do mówienia, co myślę i czuję”
Grudzień
„Potrzebuję miłości”
„Mam prawo do szacunku”
„Mogę mieć swoje tajemnice”
„Mam swoje skarby”
„Potrzebuję zabawy do rozwoju”
„Chcę być sprawiedliwie traktowany”
Styczeń
Luty
Marzec
Kwiecień
Maj
Maj/Czerwiec
Strona 12 z 12