Południowoafrykański elementarz

Południowoafrykański elementarz
2015-07-14 11:10:14
2
Republika Południowej Afryki to dziewiąte pod względem wielkości państwo w Afryce i 24. na świecie. Do 1993
roku w RPA był apartheid. Pierwsze demokratyczne wybory z udziałem czarnej ludności odbyły się rok później.
Republiki Południowej Afryki liczy 1,2 mln km kw. Mieszka tam 52 mln ludzi. Kraj cierpi na ujemny przyrost
naturalny, a średnia długość życia to ledwie 49,5 roku.
Stolicą kraju jest Pretoria położona w prowincji Gauteng (ok. 1,6 mln mieszkańców). Inne główne miasta to:
Johannesburg – ponad 3,6 mln mieszkańców, Kapsztad – niemal 3,5 mln, Ekurhuleni – ok. 3,1 mln, Durban –
niemal 3 mln.
Urząd Statystyczny RPA wyróżnia kilka kategorii rasowych ludności kraju:
■
■
■
■
czarni Afrykanie stanowią 79,4 proc. populacji (41,3 mln)
biali o pochodzeniu europejskim - 9,2 proc. (4,8 mln)
Mulaci - 8,8 proc. (4,6 mln)
Hindusi i Azjaci - 2,6 proc. (1,4 mln)
3
Źródło: Bank Światowy (marzec 2015 r.)
RPA jest państwem wielowyznaniowym:
■
■
■
■
chrześcijanie (głównie protestanci) stanowią 68 proc. ludności kraju
animiści – 28 proc.
hinduiści - 2,1 proc.
muzułmanie - 1,4 proc.
W RPA oficjalnie jest 11 języków urzędowych, jednym z nich jest angielski, powszechnie używany z kontaktach
biznesowych.
Walutą RPA jest rand (ZAR).
Republika Południowej Afryki jest młodą demokracją. Do 1993 r. funkcjonował w niej apartheid - system rządów
białej mniejszości, oparty na rasistowskim systemie prawnym. W 1994 r. odbyły się pierwsze demokratyczne
wybory z udziałem czarnej ludności RPA. Władzę przejął Nelson Mandela. Od tej pory w kraju rządzi nieustannie
Afrykański Kongres Narodowy, z którego wywodzi się również obecny prezydent, Jacob Zuma.
W RPA jest realizowana polityka Black Economic Empowerment, czyli promowania pokrzywdzonych w przeszłości
grup społecznych. Według tej formuły, udziały w firmach przechodzą systematycznie w ręce czarnych obywateli
RPA. Dokonuje się to za pośrednictwem spółek, funduszy powierniczych, spółdzielni zarządzanych przez
przedstawicieli czarnych mieszkańców kraju. Proces jest regulowany przepisami prawa, które stosują różne miary
do różnych sektorów. Na przykład w górnictwie przejście 26 proc. udziałów kapitałowych ma się dokonać w ciągu
dziesięciu lat. Zarządzanie kopalniami ma być stopniowo zastępowane przez czarnych obywateli RPA. W
4
rezultacie w ciągu pięciu lat mają oni stanowić 40 proc. kierownictwa. Posobne zasady obowiązują w rolnictwie,
które stopniowo ma przechodzić w ręce czarnej ludności.
Negatywnym efektem tych rozwiązań jest gwałtowny odpływ wysoko wyspecjalizowanej kadry: od 1996 r.
wyemigrowało ok. 1,5 mln w większości białych obywateli RPA, natomiast przybyło do kraju kilka milionów
niewykwalifikowanych imigrantów z państw sąsiednich. Zjawisko to nadal jest widoczne.
Brak wykwalifikowanej siły roboczej i kadry kierowniczej w wielu gałęziach gospodarki zmusił rząd RPA do
poszukiwania menagementu za granicą. Problem jest jednak trudny do rozwiązania, bo zatrudnianie fachowców
spoza RPA utrudniają długotrwałe procedury.
RPA składa się z dziewięciu prowincji, które mają duży potencjał inwestycyjny. Rozwija się w nich przemysł i
wydobycie, tworzone są nowe rozwiązania technologiczne. Prowincje prowadzą własna politykę, której celem jest
m.in. przyciągnięcie inwestorów zagranicznych.
Polonia
W RPA mieszka około 30-tysięczna Polonia. Polacy przybywali do Republiki Południowej Afryki w różnych
okresach historycznych: najpierw w czasach międzywojennych, następnie, po II wojnie światowej, osiadło tam
wielu żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych. Największą grupę stanowi emigracja "solidarnościowa". Polonia mieszka
głównie w okręgach przemysłowych i dużych aglomeracjach miejskich.
Transport
Międzynarodowe porty lotnicze znajdują się w Johannesburgu, Kapsztadzie i Durbanie, a lotniska lokalne
obsługują mniejsze ośrodki miejskie: Bloemfontein, East London, George, Port Elizabeth, Upington, Kimberly i
Polokwane.
RPA ma siedem portów morskich: Kapsztad, Durban, East London, Mossel Bay, Port Elizabeth, Richards Bay,
Saldanha Bay. To największy i najlepiej wyposażony system portowy na afrykańskim kontynencie. Porty te są
centrami importu i eksportu z RPA i z sąsiednich państw, a także węzłami komunikacyjnymi, w których odbywa
się wymiana handlowa między wschodnimi zachodnim wybrzeżem Afryki.
RPA w międzynarodowych organizacjach
RPA jest członkiem: Światowej Organizacji Handlu (WTO), Południowo Afrykańskiej Wspólnoty Rozwoju SADC
(Southern African, Development Community - Angola, Botswana, Demokratyczna Republika Konga, Lesotho,
Madagaskar, Malawi, Mauritius, Mozambik, Namibia, RPA, Suazi, Tanzania, Zambia i Zimbabwe), Banku
Światowego (WB), Międzynarodowego Funduszu Walutowego (IMF), Afrykańskiego Banku Rozwoju (AfDB),
Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (IBRD), Unii Afrykańskiej (AU), ONZ, Wspólnego Rynku Afryki
Wschodniej i Południowej (COMESA), Afrykańskiego Banku Rozwoju, International Bank for Reconstruction and
Development (IBRD), FAO, Grupy Krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku.
Wymiana handlowa pomiędzy UE a RPA jest regulowana umową zawartą przez RPA i UE w 2000, tj. Trade,
Development and Cooperation Agreement TDCA (Umowa o rozwoju handlu i współpracy), która zliberalizowała
5
handel pomiędzy krajami Unii Europejskiej a Republiką Południowej Afryki. RPA jest największym handlowym
partnerem UE. Od przystąpienia w 2004 r. Polski do UE, nasze przedsiębiorstwa mogą prowadzić wymianę
handlową z RPA na takich samych zasadach, jak pozostałe kraje Unii. TDCA stwarza solidne podstawy dla
rozwoju handlu pomiędzy krajami UE a RPA.
Polska ma podpisane liczne umowy i porozumienia dwustronne z RPA, np.
■
■
■
■
■
■
■
Protokół między Rządem Republiki Południowej Afryki a Rządem RP o nawiązaniu stosunków dyplomatycznych
(podpisany i obowiązujący od 18.12.1991)
Umowa między Rządem RP a Rządem RPA w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie
podatków od dochodu (podpisana w 1993, obowiązuj od 1995 r.)
Umowa między Rządem RP i Rządem RPA o komunikacji lotniczej pomiędzy i poza ich odnośnymi terytoriami
Porozumienie między Rządem RP a Rządem RPA o współpracy przemysłowej, technologicznej i handlowej w
zakresie przemysłów obronnych
Umowa między Rządem RP a Rządem RPA o współpracy naukowej i technicznej
Porozumienie pomiędzy Polską Administracją Morską a Biurem Bezpieczeństwa Morskiego RPA dotyczące
uznawalności wyszkolenia i certyfikatów marynarzy do służby na pokładzie statków zarejestrowanych w RPA
Umowa pomiędzy Rządem RP a Rządem RPA o współpracy gospodarczej z października 2013 r.
Co warto wiedzieć
Święta państwowe:
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
1 stycznia - Nowy Rok
21 marca - Dzień Praw Człowieka
Wielki Piątek – święto ruchome
Poniedziałek Wielkanocny/Dzień Rodziny
27 kwietnia - Dzień Wolności
1 maja - Święto Pracy
16 czerwca - Dzień Młodzieży
9 sierpnia - Narodowy Dzień Kobiet
24 września - Dzień Dziedzictwa Narodowego
16 grudnia - Dzień Pojednania
25 grudnia - Boże Narodzenie
26 grudnia - Dzień Dobrej Woli
Jeśli dzień świąteczny wypada w niedzielę, dniem wolnym jest kolejny poniedziałek.
Wizy
Obywatele RP mogą wjeżdżać bez wiz i przebywać w RPA do 30 dni. Osoby udające się na pobyt dłuższy lub do
pracy muszą mieć wizę, którą można uzyskać w każdej placówce dyplomatyczno-konsularnej RPA za granicą. Na
przejściach granicznych RPA wizy nie są wydawane.
Przy wjeździe wymagany okres ważności paszportu powinien być dłuższy od okresu ważności wizy co najmniej o
trzy miesiące. Przekraczając granicę, należy okazać bilet powrotny. Nie ma obowiązku udokumentowania
6
określonej kwoty pieniędzy na każdy dzień pobytu.
Do RPA nie wolno wwozić żywności oraz więcej niż 1 l napojów spirytusowych. Całkowitym zakazem objęty jest
wywóz kości słoniowej oraz skór i innych części zwierząt, o ile nie zostały nabyte u licencjonowanego sprzedawcy
lub nie mają certyfikatu trofeum łowieckiego. Zakazane jest posiadanie nieoszlifowanych diamentów.
Ważne linki:
Ambasada Republiki Południowej Afryki w Warszawie
Koszykowa 54/VI p.
Warszawa
Tel. (22) 625-62-28
Strona www nie jest aktywna
Ambasada RP w Pretorii
14 Amos Street
Colbyn 0083
PO Box 12277
Queenswood 0121
Pretoria
Tel: (+27) 12 430 2621, (+27) 12 430 2632
Fax: (+27) 86 76 50 421
E-mail: [email protected]
Ambasada RP w Pretorii, Wydział Promocji Handlu i Inwestycji w Johannesburgu
56, 6th Street, Houghton, Johannesburg, 2198, Republika Południowej Afryki
Tel. +27 11 788 6597, Fax +27 11 442 5375
http://www.pretoria.msz.gov.pl/pl
Ambasada RP w Pretorii, Wydział Polityczno-Ekonomiczny
14 Amos Street, Colbyn, Pretoria 0083, Republika Południowej Afryki
7
Tel. +27 12 430 2621, Fax +27 12 86 76 50 421, +27 12 430 2608
e-mail: [email protected]
www.pretoria.msz.gov.pl
Strony i adresy rządowe:
Prezydent RPA: www.thepresidency.gov.za
Oficjalna strona rządowa: http://www.gov.za
Ministerstwo Rozwoju Gospodarczego: www.economic.gov.za
Ministerstwo Energii: www.energy.gov.za
Ministerstwo Finansów: www.treasury.gov.za
Ministerstwo Stosunków Międzynarodowych i Współpracy: www.dirco.gov.za
Ministerstwo Transportu: www.transport.gov.za
Ministerstwo Pracy: www.labour.gov.za
Ministerstwo Skarbu: http://www.treasury.gov.za
Międzynarodowa Komisja Administracji Handlu ITAC: www.itac.org.za
Ministerstwo Handlu i Przemysłu
The Department of Trade and Industry
The DTI Campus
77 Meintjies Street
Pretoria 0002, South Africa
Tel.: (0861) 843384,
Fax: (0861) 843888
www.dti.gov.za
Ministerstwo Zasobów Naturalnych i Energetyki
The Department of Minerals and Energy
Mineralia Centre
8
234 Visagie Street
Pretoria 0002, South Africa
Tel.: +27 12 317 8000,
Fax: +27 12 320 4327
www.dme.gov.za
Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa i Rybołówstwa
Department of Agriculture, Forestry & Fisheries
Private Bag x250
Pretoria 0001, South Africa
Tel.: +27 12 319 6000
www.daff.gov.za
Ministerstwo Ochrony Środowiska i Turystyki
Department of Environmental Affairs and Tourism
Private Bag X447
Pretoria 0001, South Africa
Tel.: +27 12 310 3911
www.environment.gov.za
Agencja Promocji Inwestycji Miasta Durban - DIPA
Tel.: +27 (31) 336-2540,
Fax: +27 (31) 336-2641
E-mail: [email protected]
www.dipa.co.za
Agencja ds. Promocji Inwestycji i Handlu Wschodniej Prowincji Przylądkowej - ECDC
Tel.: +27 (43) 704-5600,
Fax: +27 (43) 704-5700
9
E-mail: [email protected]
www.ecdc.co.za
Korporacja Rozwoju Prowincji Wolnego Państwa - FDC
Tel.: +27 (51) 400-0800,
Fax: +27 (51) 447-0929
E-mail: [email protected]
www.fdc.co.za
Agencja Rozwoju Ekonomicznego Prowincji Gauteng – GEDA
Tel.: +27 (11) 833-8750,
Fax: +27 (11) 833-8930
E-mail: [email protected]
www.geda.co.za
Agencja Inwestycji Prowincji Północno-Zachodniej
Invest North West Agency
Tel.: +27 (0) 14-594-2570,
Fax: +27 (0) 14-594-2575/6
E-mail: [email protected]
www.inw.org.za
Agencja Rozwoju Johannesburga - JDA
Tel.: +27 (11) 688-7851,
Fax: +27 (11) 688-7899
E- mail: [email protected]
www.jda.co.za
Agencja Handlu i Inwestycji Prowincji Limpopo
10
Limpopo Trade & Investment Agency
Tel.: +27 (15) -295-5171,
Fax: +27 (15) 295-5179
E-mail: [email protected]
www.til.co.za
Agencja Rozwoju Ekonomicznego Prowincji Mpumalanga - MEGA
Tel.: +27 (11) 440-5757,
Fax: +27 (11) 440-5745
E-mail: [email protected]
www.mega.gov.za
Agencja Handlu i Inwestycji Prowincji KwaZulu-Natal - TIKZN
Tel.: +27 (31) 368-9600/7050,
Fax: +27 (31) 368-5888
E-mail: [email protected]
www.tikzn.co.za
Agencja Promocji Inwestycji i Handlu Zachodniej Prowincji Przylądkowej - WESGRO
Tel.: +27 (21) 487-8600,
Fax: +27 (21) 487-8700
E-mail: [email protected]
www.wesgro.co.za
Johannesburg Chamber of Commerce and Industry
Tel: +27 (11) 726-5300,
Fax: +27 (11) 482-2000
E-mail: [email protected]
11
www.jcci.co.za
Cape Chamber of Commerce
Tel: +27 (21) 402-4300,
Fax: +27 (21) 402-4302
E-mail: [email protected]
www.capechamber.com
Ministerstwo Spraw Zagranicznych: www.dfa.gov.za
Urząd Podatkowy: www.sars.gov.za
Bank Centralny: www.sarb.gov.za
Strona Komisji Europejskiej w RPA: www.eusa.org.za
Informacja Celna: www.customstariff.co.za
Prasa ekonomiczna:
Business Day z dodatkiem Companies & Markets: www.businessday.co.za
Business Report - South Africa’s national financial daily: www.businessreport.co.za
Strony o charakterze ekonomicznym:
www.engineeringnews.co.za
www.miningweekly.com
www.southafrica.info
Biznesowa strona internetowa w RPA: www.mbendi.co.za
Prawa konsumenta:
Consumer Rights - the National Credit Regulator:
http://ncr.org.za/index.php?option=com_content&view=article&id=2
South African consumer service bodies - SouthAfrica.info:
12
http://www.southafrica.info/services/consumer/consumer.htm#.VFTUSPmUd7s
The Consumer Protection Act:
http://www.labourguide.co.za/consumer-protection/1170-the-consumer-protection-act-your-guide-to-consumer-ri
ghts-a-how-to-protect-them
Consumer Complaints South Africa: http://www.saconsumercomplaints.co.za/
The National Consumer Commission: https://www.thedti.gov.za/agencies/ncc.jsp
13