Koniec Świata - Tajemnica 13 baktuna Majów

Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich Oddział w Warszawie
oraz
Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
zapraszają na konferencję i warsztaty pt.
Koniec Świata - Tajemnica 13 baktuna Majów
19 – 20 grudnia 2012 r.
w sali odczytowej
Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie
ul. Długa 52
Program konferencji:
19 grudnia, środa
13.15 - 13.30
13.30 - 14.30
14.30 - 14.45
14.45 - 15.30
15.30 - 16.00
Stanisław Iwaniszewski, wykład inauguracyjny, „Dlaczego 13 baktun jest 21.12.2012?”
Boguchwała Tuszyńska, „Koniec 13-tego baktuna w inskrypcjach Majów”
Koniec kalendarzowego cyklu trzynastu bak’tunów, przypadający na dzien 21 (lub 23) grudnia 2012 roku wywołał w ostatnich latach wiele zamieszania. Wzmianki o końcu 13-tego bak’tuna pojawiają się tylko w dwóch inskrypcjach. Jedna pochodzi z Tortuguero (stan Tabasco, Meksyk), a druga - z La Corona (Gwatemala). Jednak - jak się przekonamy - żaden z tych tekstów nie
ma charakteru przepowiedni i nie mówi nam o końcu świata.
przerwa na kawę
Stanisław Iwaniszewski, „Koncepcje czasu u Majów, znaczenie cyklu 13 baktunów”
Podstawowe informacje wyjaśniające dlaczego 21 grudnia 2012 kończy się cykl 13 baktunów
w Długiej Rachubie u Majów.
Stanisław Iwaniszewski, „Pułapki kalendarzowych korelacji: skąd wiemy o końcu świata w roku 2012”.
Opisanie metod korelowania kalendarzy starożytnej Mezoameryki z kalendarzami europejskimi
(juliańskim i gregoriańskim).
20 grudnia, czwartek
9.15 - 9.45
9.45 - 10.45
10.45 - 11.00
11.00 - 11.30
11.30 - 12.15
12.15 - 12.45
12.45 - 13.45
Katarzyna Mikulska – Dąbrowska, „Św. Nowego Ognia w przedhiszpańskim centralnym Meksyku”
Święto Nowego Ognia obchodzono w przedhiszpańskim centralnym Meksyku co 52 lata, w celu rozpoczęcia nowego cyklu czasu i uniknięcia kosmicznego kataklizmu, na który narażona była ludzkość
w momentach przejścia miedzy jedna epoka a drugą. Czy jednak rzeczywiście nastroje apokaliptyczne towarzyszyły temu wydarzeniu i były związane z mezoamerykańskimi wierzeniami?
Boguchwała Tuszyńska, „Pismo glificzne Majów, historia odczytania i treść inskrypcji”
Po konkwiście hiszpańskiej wielu kronikarzy i misjonarzy wspominało w swych relacjach o “dziwnych znakach, przy pomocy których Indianie zapisywali swoje dzieje i rachubę czasu”. Majowie pozostawili po sobie tysiące inskrypcji na najróżniejszych mediach: w kodeksach, na kamiennych stelach, ołtarzach, nadprożach i panelach, na malowidłach ściennych, a także na naczyniach ceramicznych i niewielkich przedmiotach przenośnych. Musiało jednak minąć wiele lat zanim uczeni zdołali odczytać pismo glificzne Majów. Dzięki zachowanym tekstom możemy obecnie ustalić listy dynastyczne z wielu królestw, znamy najważniejsze wydarzenia z życia poszczególnych władców, dowiadujemy się o prowadzonych wojnach czy też odprawianych rytuałach.
przerwa na kawę
Marek Łasisz, „Wojny, daty i koniec świata Majów”
Bardzo ważnym elementem kultury Majów były działania wojenne, które towarzyszyły ich cywilizacji od chwili powstania, aż do samego końca. Dla wojowniczych królów Majów ważne było również upamiętnienie zwycięstwa. Dzięki kalendarzowi, używając dat zapisywali oni ważne wydarzenia w tym często fakt pokonania swych wrogów. Również prawdziwy koniec świata Majów, związany z niszczycielskimi przybyszami zza oceanu był ściśle związany z wojną i podbojem, które ostatecznie unicestwiły ich niegdyś wspaniałą cywilizację.
Stanisław Iwaniszewski, „Wiedza Majów o niebie”
Podstawowe dane o astronomii Majów. Dane dotyczące obserwacji Słońca, Księżyca, Wenus, Merkurego, Marsa, Jowisza i Saturna, przewidywanie zaćmień, znajomość zodiaku, modele kosmologiczne.
przerwa
Jarosław Źrałka, Wiesław Koszkul, „Badania archeologiczne majańskiego miasta Nakum”
Od roku 2006 Nakum - ośrodek kultury Majów położony w północnej Gwatemali, jest obiektem badań polskiej misji archeologicznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Niniejszy referat przedstawia wyniki prac archeologicznych zrealizowanych w ciągu ostatnich lat ze szczególnym naciskiem na najnowszy sezon 2012. Badania polskich archeologów rzuca ją nowe światło na historię miasta Nakum
oraz innych sąsiednich ośrodków Majów; stanowią także ważny wkład w poznanie takich zagadnień,
jak: symboliczne użytkowanie wody, prekolumbijskie pszczelarstwo oraz rytuały pogrzebowe staro-
13.45 - 14.00
14.00 - 14.45
14.45 - 15.15
15.15 - 15.45
15.45 - 16.00
Program warsztatów:
Młodsze dzieci Starsze dzieci Młodzież i dorośli
żytnych Majów. W trakcie wykładu przedstawione zostaną również rezultaty pierwszych prac
z zakresu archeologii nieinwazyjnej przeprowadzonych w Nakum.
przerwa na kawę
Jan Szymański, „Opowieść kamieni: Miasto Majów jako reprezentacja myślenia”
Tym, na co najczęściej natrafiają archeolodzy szukający starożytnych cywilizacji, są pozostałości
miast. Zbudowane z wytrzymałych materiałów, takich jak kamień, ziemia, lub gliniane cegły, lepiej lub gorzej opierają się niszczącemu upływowi czasu i bezlitosnej pogodzie. Badacze natrafiający na ukryte w dżungli majańskie ruiny podejmują się na pozór karkołomnego zadania: odtworzyć sposób myślenia, wizję świata, religię, oraz wzajemne relacje między miesz kańcami, napodstawie ich architektury i tych przedmiotów, które pozostawili za sobą. Na pozór - bowiem
mapa miasta jest w pewien sposób również mapą myśli Jak zatem umysł ludzki kształtuje przestrzeń, będąc równocześnie przez nią wtórnie przekształcanym? Jakich informacji możemy się
spodziewać, analizując tak egzotyczną i odległą od naszej kulturę, jaką byli starożytni Majowie?
Spróbujemy odpowiedzieć na te pytania przyglądając się tak poszcze gólnym budowlom lub ich
grupom, jak i całym założeniom urbanistycznym.
Michał Gilewski, „Zmierzch cywilizacji Majów”
Fenomen upadku ośrodków na terenach Nizin Majów wciąż nie został odpowiednio wyjaśniony.
Obecnie uważa się, że miał on wiele przyczyn, takich jak, problemy związane z przeludnieniem
i zasobami naturalnymi, problemy polityczne czy klimatyczne. Nowe analizy wskazują też, że
upadek ten nie był definitywnym kresem dla cywilizacji Majów. Nie był to też ich pierwszy
i ostatni kryzys, a społecznościom Majów udało się przetrwać do czasów współczesnych.
Agnieszka Hamann, „Dlaczego tak trudno odczytać starożytne inskrypcje? Spojrzenie z punktu
widzenia lingwistyki kognitywnej”. Dlaczego tak trudno odczytać starożytną inskrypcję? Nawet
jeśli znamy wszystkie glify i słowa oraz reguły gramatyczne, które nimi rządzą, często nie możemy dojść, jakie znaczenie jest ukryte za słowami. Mamy - na przykład - wiele zabytków prze
stawiających taniec, ale nadal nie wiemy, co to znaczy, że król wykonuje – na przykład – “taniec
z ptasim berłem”. Lingwistyka kognitywna wyjaśnia naturę tych trudności. Przede wszystkim
należy wziąć pod uwagę, że słowa nie są w stanie przekazać całej bogatej myśli, którą mówiący / piszący chce przekazać, ale są jedynie wskazówkami, jak tę myśl odcyfrować przy pomocy naszej wiedzy o otaczającym nas świecie. Ta wiedza została w dużej mierze utracona. Po drugie nasz język jest pełen dwóch mechanizmów pojęciowych, które czynią go niezwykle bogatymi barwnym. Pierwszy to metafora pojęciowa, np. CZAS TO RUCH, jak w zdaniu Nadchodzą Święta, drugi to metonimia pojęciowa, np. MIEJSCE ZA INSTYTUCJĘ, jak w zdaniu Biały Dom odmówił komentarza. Mogą one być całkowicie różne w różnych językach i kulturach. Niniejsza prezentacja ma na celu pokazanie natury trudności, jakie napotykamy odcyfrowując starożytne inskrypcje, oraz zidentyfikowanie niektórych metafor i metonimii pojęciowych widocznych w klasycznych inskrypcjach majańskich.
Stanisław Iwaniszewski, „Zawłaszczenie 13 baktuna przez współczesną kulturę Zachodu”
Słów kilka na temat szaleństwa i symboliki końca świata wokół nas.
Podsumowanie i zakończenie konferencji
Wprowadzenie do cywilizacji Majów. Poznanie majańskiej architektury, głównie piramid, przedstawienie osoby króla, wprowadzenie do zasad matematyki i pisma. Pokaz rekonstrukcji strojów
Majów oraz zajęcia manualne.
„Władcy i bogowie” – Wprowadzenie do cywilizacji Majów. Przybliżenie systemu władzy, osoby
króla i najważniejsze fakty dotyczące kultury dworskiej. Poznanie systemu wierzeń i najważniejszych bogów Majów. Zajęcia manualne i gry.
„Piramidy i skarby” - Wprowadzenie do cywilizacji Majów. Prezentacja najważniejszych miast
Majów i ich niezwykłej architektury, przedstawienie najbardziej spektakularnych znalezisk, skarbów i grobowców. Zajęcia manualne i gry.
Warsztaty epigraficzne – Poznanie kalendarza i sposobu liczenia u Majów, podstawy pisma Majów,
samodzielne odczytywanie inskrypcji – dostosowane do poziomu grupy.
Zapisy na warsztaty
poniedzialek - piątek 8 - 16
22 8311537
22 5044874
22 5044800 wew. 874
Wstęp na warsztaty jest płatny 5zł za dziecko.
Warsztaty odbywają się 19 i 20.12.2012 w godz. 9 - 15:30.
Sesja wykładowa jest otwarta i bezpłatna.
Więcej informacji na stronie SNAP na