Badenia-Wirtembergia Zwiedzając Badenię

Badenia-Wirtembergia
Zwiedzając Badenię-Wirtembergię, nasuwają się 2 stereotypy: zagubiony w
myślach romantyk, spotykany w baśniach Grimma, z drugiej strony nowoczesny
przemysł z Mercedesem Benzem.
Tu wymyślono zegar z kukułką i samochód.
Region ten jest różnorodny.
Tradycja i wiejskie zwyczaje są żywe w malowniczych, choć złowieszczych
zakątkach Jury Szwabskiej i Czarnego Lasu, natomiast stolica landu Stuttgart jest
przykładem rozwoju niemieckiej machiny przemysłowej.
Znajduje się tu również kurort milionerów Baden-Baden, Jezioro Bodeńskie oraz
stare miasta uniwersyteckie: Fryburg, Tybinga, Heidelberg.
Stutgart ucieleśnia pojęcie "Nowych Niemiec". To miejsce narodzin Porsche i
Mercedesa. Brakuje mu perełek architektury ale oferuje duży zakres wydarzeń
kulturalnych i jest dobrym miejscem odpoczynku.
Stuttgart leży nieco na uboczu w stosunku do innych miast szwabskich. Jego
rozwój był związany z fortuną rodu Würtembergów. Dominację tę ród osiągnął
głównie dzięki Napoleonowi, który podniósł Wirtembergię do godności królestwa, a
wolne miasta Rzeszy poddał jej kontroli. W pobliżu są 2 miasta: Esslingen
szczycące się dziedzictwem dni chwały gdy było kwaterą główną Szwabskiej Ligii
Wolnych Miast Rzeszy oraz Luwigsburg - budowane w celu zastąpienia Stuttgartu.
W pobliżu Stuttgartu miejscowości Marchbach, Schorndorf, Weil der Stadt.
Stuttgart przeżywa dni sukcesu. Jest tam ogólnie najwyższy poziom zamożności
miast niemieckich. Ponad centrum miasta promieniuje trójramienna gwiazda
Daimler-Benz. Produkowane przez tę firmę pojazdy są symbolem statusu
społecznego. Samochody firmy konkurencyjnej Porsche kupują ludzie, którzy
muszą pysznić się bogactwem. Stuttgart zajmuje w świecie czolowe miejsce pod
względem produkcji samochodów i stanowi konkurencje dla Detroit. W mieście ma
też siedzibe elektroniczna potęga Robert Bosch. Stuttgart jest jedynym w
Niemczech bastionem partii Chrześcijańsko Demokratycznej. Od 1974r zarządza
miastem najpopularniejszy bumistrz Niemiec Manfred Rommel (syn gen. z II wojny).
Miasto zostało założone w 950 r jako stadnina - Statengarten ale uzyskała
prawa miejskie dopiero w XIVw a do pocz. XIXw pozostawało w cieniu swych
sąsiadów.
Pod względem atrakcji turystycznych Stuttgart ma w zasadzie niewiele do
zaoferowania ale z drugiej strony ma wiele wspaniałych muzeów. Ma też dobre
poło0żenie. Leży w dolinie otoczonej wzgórzami, które umożliwiają uprawę
winorośli. Jest dużo wspaniałych parków i ogrodów.
Hauptbahnhof - imponujący dworzec zbudowany w czasach Republiki
Weimarskiej w samym centrum miasta. Obok dworzec autobusowy. Przed dworcem
podziemny Klett-Passage ze sklepami i biuro turystyczne. Komunikacja miejska:
tramwaje, autobusy, kolej podziemna, linia kolejowa, oraz S-Bahn. Za 8DM jest 24godz. bilet na wszystkie środki transportu.
Budynki zabytkowe i muzea znajdują się w Schloßgarten (Ogrody pałacowe) do
których można dojść ze stacji kolejowej idąc Arnulf-Klett Passaage. Na
Schloßgarten znajduje się wspaniała Staatsgalerie (Galeria Państwowa). We
współczesnym skrzydle są prace Picassa, Kandinsky'ego, Beckmanna, Dali (10-17,
wstęp wolny).
Przy Eberhardstrasse 53 mieści się dom, gdzie urodził się Hegel, obecnie jego
2
muzeum. Najbardziej popularne muzea Stuttgartu to : Gottlieb Daimler Museum i
Porsche Museum. Gottlieb Daimler Musem mieści się w budynku, gdzie Herr
Daimler, wynalazca samochodu skonstruował pierwszego Mercedesa. Autokar #56
do przystanku "Stadion" albo S-Bahn #1 do "Neckerstadion" - wt.-nd. 10-17, wstęp
wolny. Porsche Museum - S-Bahn #6, do Neuwirkhaus, pn-pt., 9-12 i 13.30-17,
wstęp wolny.
Centrum miasta:
Idąc Konigstrasse od dworca przechodzi sie obok katedry (Dom) i dochodzi się
do Schlossplatz - wielka otwarta przestrzeń. Wschodnią część placu zajmuje
barokowy Neuess Schloss - Nowy Pałac, niedostępny dla zwykłych śmiertelników,
używany przez rząd Badenii-Wirtembergii dla celów państwowych i przyjmowania
oficjalnych gości. Jest to dawna rezydencja książąt i królów Wirtembergii, z lat
1746-1807, odbudowana na cele reprezentacyjne. Naprzeciwko stoi Königsbau,
budowla królewska z lat 1855-59, zrekonstruowana po wojnie, z halą kolumnową.
Na całej swej długości zapełniona sklepami. Königsbau jest zbudowany w stylu
neoklasycystycznym, ulubionym w mieście. W środku Schlossplatz wzniesiony
został Jubileumsäule, dla upamiętnienia 25 rocznicy panowania króla Wirtembergii
- Wilhellma I.
Od końca placu przez 4 km ciągnie się w stronę rzeki Schlossgarten.
Po prawej stronie jest kompleks zabudowań Staatstheater, miejscowej świątyni
sztuki. Nieco dalej w pobliżu Hauptbahnhoff znajduje się Planetarium, zaliczane
do najnowocześniejszych w świecie. Po drugiej stronie ulicy Konrad-Adenauer
Strasse, naprzeciw Staatstheater, znajduje się Staatsgalerie, (Galeria Państwowa).
Zajmuje jeden z najbardziej imponujących budynków. Autorem projektu jest
brytyjski architekt James Stirling, uważany za najlepszego powojennego twórcę.
Istniejący budynek neoklasycystyczny został poszerzony. Ukończony w roku 1984
został uznany za arcydzieło. W pewnym stopniu przypomina inne dzieło brytyjskie a
mianowicie znacznie większe Centrum Pompidou w Paryżu, bez udziwnień.
Na południowym krańcu Schlodssplatz znajduje się Altes Schloss. Tu w X wieku
stanęła forteca, która miała służyć obronie stadniny. W XIV w był tu zamek
otoczony fosą, z którego pozostało teraz zaledwie jedno skrzydło. W latach 50-tych
XVI w pozostałą część budynku zastąpiono przez zamek renesansowy z
majestatycznym 3-kondygnacyjnym dziedzińcem z 2 połowie XVI w.
zaprojektowanym przez Aberlina Trescha.
Latem odbywają się tu koncerty muzyki klasycznej. Wnętrze mocno ucierpiało w
czasie wojny. Zostało odbudowane i zrekonstruowane dla potrzeb Wirtebbergisches
Landesmuseum - Krajowe Muzeum Wirtembergii o bogatej ekspozycji historycznej
i wczesnohistorycznej. Na portierni można poprosić o klucze do Schlosskapelle. Jest
to najprawdopodobnie najwcześniejszy przykład protestanckiego budownictwa
religijnego. Wnętrze uwypukla dogmaty wiary, kładąc większy nacisk na modlitwę
niż na sakramenty. Jest to zwykły prostokąt otoczony z 3 stron galeriami, a ambona,
nieco wzniesiona jest równie ważna jak ołtarz.
Od zachodu Altes Schloss znajduje się Schillerplatz, przykład placu w starym
dobrym stylu. Pośrodku stoi statua Schillera, wzniesiona w rok po śmierci poety
(1839r) przez duńskiego rzeźbiarza neoklasycystycznego - Bertela Thorwaldsena.
Tu również znajdują się 2 dalsze budynki renesansowe:
3
Alte Kanzlei (Stara Kancelaria) oraz Fruchtskasten (Spichlerz) zakończony
szczytowym dachem. Za jego fasadą zachował się oryginalny XIVw rdzeń; obecnie
mieści się tu Lapidarium (wt., czw.-niedz. 10-17, śr.10-19 bezpł.).
Można tu zobaczyć kolekcję kamiennych fragmentów budowli z czasów rzymskich;
m.in. części kolumny Jupitera wzniesionej ok. 200r n.e. w osadzie k. Heillbronn.
Z tyłu Schillerplatz znajduje się Stiftkirche - kolegiata - budowla późnogotycka,
pierwotnie bazylika romańska. Dzieło stuttgarckiego architekta końca XVw,
Aberlina Jerga, którego zdolności łączenia starego z nowym dały znakomity efekt.
Wieża zach., oktagon na podstawie kwadratowej, kopuła wieży nie została
zbudowana. We wnętrzu kościoła, w prezbiterium mieści się jeden z
najwspanialszych przykładów niemieckiej rzeźby renesansowej, galeria rodowa
hrabiów i książąt Wirtembergii - rzeźby Sema Schlora. Warto przyjrzeć się złoconej
późnogotyckiej ambonie i płaskorzeźbie Chrystus obrońca ludzkości.
Na południe od Staatsgalerie, przy Konrad-Adenauer-Strasse, znajduje się
neoklasycystyczny Wilhelmspalais, główna rezydencja ostatniego króla
Wirtembergii. Obecnie mieści się tu archiwum miejskie i biblioteka. Nieco dalej
przy tej samej ulicy znajduje się Leonardskirche, zawierająca pomnik nagrobny
renesansowego humanisty i hebraisty Johannesa Reuchlina. Na głównym ołtarzu
znajduje się kopia Ukrzyżowania, rzeżbiarza Hansa Syfera z Heilbronn. Oryginał
przeniesiono do Hospitalkirche.
Ratusz (Rathaus), nowoczesny gmach z wieżą wys. 68m.
Kunstgebäude (Schlossplatz) - budynek mieszczący miejską galerię sztuki
Poza centrum
Po wschodniej stronie centrum znajduje się 217m wieża telewizyjna (8-22.30,
4DM - wyjazd windą). Dojazd tramwajem #15. Jest wiele imitacji wieży na świecie.
Widok ze szczytu wieży jest najlepszym w Stuttgarcie. Widać Jurę Szwabską aż do
Shwarzwaldu i Odenwald, a w pogodne dni nawet Alpy.
Poniżej wzgórza Killsberg, na póln.zach. od centrum znajduje się
Weissenhofsiedlung. Osada założona w 1927r, podczas organizowania wystawy
Deutscher Werkbund. Bezpośrednio z tyłu rozciąga się rozległy, stosunkowo
spokojny teren rekreacyjny Höhenpark Killsberg (1.50DM). Są tu pachnące ogrody,
flamingi, wybiegi z osłami, królikami i owcami - świetne miejsce na spacer z
dziećmi.
Szerszą publiczność przyciąga Rosensteinpark, w odległym końcu Schlossgarten.
Na samym końcu parku znajduje się sztuczne jezioro, a na wzgórzu stoi elegancki
Schloss Rosenstein (9-17 bezpł). To dawna posiadłość królów Wirtembergii z
ogrodem pełnym róż, fontanami i figurami bohaterów. Wnętrze jest obecnie siedzibą
muzeum historii naturallnej; eksponaty prehistoryczne wystawiane są oddzielnie w
Museum am Lowentor, w zachodnim krańcu parku. W północnej części parku
znajduje się Wilhelma - dawniej ogród mauretański, teraz ZOO.
Za Neckarem jest uzdrowisko BAD CANNSTATT. Pierwotnie zdystansowało
Stuttgart, a w roku 1905 zostało wchłonięte przez Stuttgart. Odbywa się tu wielki
festiwal piwny. Na uwagę zasługuje Stadtkirche z zachowanymi romańskimi i
gotyckimi fragmentami kościołów. Kurpark ze żródłami wód mineralnych i
cienistymi dróżkami to najlepsze miejsce wypoczynku Stuttgarcie.
Na północ od Canstatt znajduje się Mülhausen, kolejne stare miasto wchłonięte
przez stolicę kraju związkowego. Znajdująca się tu Veitskapelle, pochodząca z końca
XIVw, uważana jest za najbardziej szacowny budynek w całej aglomeracji.
4
Wewnętrzne ściany pokryte są freskami ilustracji biblijnych.
Pałac Letni Schloss Solitude, rokokowy z XVIIIw, w parku leśnym na zachód
od miasta. Zamek - wytworny owalny pałac wznosi się wysoko na wzgórzach po
zachodniej części miasta.. Wybudowany w latach 60-tych XVIIIw, był główną letnią
rezydencją dworu Wirtembergii. Uważany jest za arcydzieło Pierra Louisa de la
Guepičre'a, jednego z prekursorów stylu Ludwika XVI (okres przejściowy między
rokoko a neoklasycyzmem).
Muzea i teatry
Galeria państwowa (Staatsgalerie, Konrad-Adenauer Strasse 32). Bogata
kolekcja dzieł sztuki, m.in. malarstwo holenderskie (Rubens, Rembrand, Halls),
weneckie z epoki renesansu, francuskie z XIX i XX w. (Renoir, Cezane), dzieła
starych mistrzó Szwabii (XIV-XVIw).
Obok nowoczesna ekspozycja, Neue Staatsgalerie..
Z prac pochodzących z okresu średniowiecza wyróżnia się ołtarz wykonany w
1385r przez szkołę czeską dla Veitskapelle w Mühlhausen. Wśród wielu
przykładów dzieł Szkoły Szwabskiej wyróżniają się prace Mistrza Skrzydeł
Ołtarza ze Sterzingu. Na wyjątkową uwagę zasługuje jego Podróż Trzech Króli.
Najbardziej wstrząsającą pracą całej galerii jest ogromny Ołtarz z Herrenberg
Jerga Ratgeba. Dzieło łączy wszystkie sceny Męki Pańskiej na 4 obrazach
tablicowych. Na odwrotnej stronie apostołowie udający się głosić Słowo Boże. Inne
dzieła: Chrystus Boleściwy i Portret Hansa Jacoba Freiherra - Hansa Baldunga;
kilka prac Cranacha, w tym Judyta.
Z obrazów malarstwa włoskiego są m.in. 2 obrazy Apokalipsy, wykonane przez
XIVw. Mistrza z Neapolu, prace włoskiego renesansu - Belliniego, Carpaccia,
Tintoretto. Słynne płótna XVIIw to Chrystus i Samarytanka Preti'ego i Zmarły
Chrystus Annibale Caracci.
Dzieła niderlandzkie to m.in. Betsebbe Memlinga, cykl portretów Czterech
Ewangelistów i Pokłon Pasterzy Joachima Wteawela, Smak i Wzrok Michaela
Sweertsa, Tobiasz uzdrawiający ślepotę ojca i Św. Paweł w więzieniu Rembrandta,
prace Rubensa, Halsa.
Wielką niespodzianką galerii jest sala poświęcona cyklowi Edwarda
Burne_Jonesa Legenda Perseusza. Kolejnymi wspaniałymi dziełami XIXw są :
Krajobraz Czeski i Krzyż w Lesie Friedriecha, grupa prac miejscowego rzeźbiarza
neoklasycystycznego Johanna Heinricha Danneckera oraz prace francuskich
impresjonistów.
Współczesna część wystawy to m.in. 7 figur Oskara Schlemmera,
monumentalne brązy Matisse'a. Drewaniana grupa zatytułowana Kąpiący się
tworzy jeden z głównych filarów najwspanialszej kolekcji dzieł Picassa w
Niemczech. Modiglianiego reprezentuje Portret Chaima Soutine oraz Leżący akt.
Ze sztuki niemieckiej b. stulecia można wyróżnić prace: Friedriechstrasse i Berlin
Kirchnera, Sprzedawca zapałek Dixa i Autoportret w czerwonym szaliku
Beckmanna.
Landsmuseum, Altes Schloss, Schillerplatz 6, bezpł.
Ozdobą tego bogatego muzeum jest Kunstakammer rodu Wirtembergów
eksponowany w jednej z naroźnych wież. Na I piętrze znajdują się niewielkie rzeźby
z brązu, głównie z Włoch, na drugim jest renesansowy gabinet osobliwości, w tym
5
gotyckie karty do gry (kolory: kaczka, sokół, pies i jeleń). Na najwyższym piętrze
XIX-wieczne klejnoty koronne, w tym kolia z 22-karatowym arlekinem. Na
parterze, w głównej części budynku barokowe książęce sanie i wspa- niały zbiór
szkła. Na piętrze duża i ważna kolekcja szwabskiej rzeźby religijnej. Wiele prac
ludowych, także wysoce artystycznych, jak: Muttergottes, Święte niewiasty i Św.
Jakub, Cykl Męki pańskiej, Ołtarz z Talheim. Wystawiane są wspaniałe witraże.
Dział archeologiczny wystawia wykopaliska z Troi, wiele rzymskich antyków,
grób celtyckiego księcia, klejnoty z okresu frankońskiego.
Górne piętro zajmuje wystawa instrumentów muzycznych, głównie klawiszowych
oraz zegarów z niezwykłym XVI w czasomierzem z figurami niedźwiedzia i strusia.
Galerie der Stadt Stuttgart, Kunstgebäude, Schlossplatz, bezpł.
Miejska kolekcja dzieł sztuki, znacznie uboższa w porównaniu ze Staatsgalerie,
zawiera jednak kilka wspaniałych prac Otto Dixa. M.in.. tryptyk Grosstadt,
Nieoczekiwane kochanki, Triumf śmierci, Działania wojenne. Poza tym prace 3
wiodących malarzy Stuttgartu XXw - Adolfa Hölra, Oskara Schlemmera, i Willi
Baumeistera.
Linden Museum Hegelplatz 1, bezpł.
Muzeum Etnograficzne, dotyczące Indian i innych terenów świata. Szczególnie
bogate są zbiory dotyczące Peru, Melanezji, Beninu i Kongo. Jest tam m.in. islamski
bazar z oryginalnymi przedmiotami.
Daimler-Benz Museum, Mercedestasse 136, wt-niedz. 9-17, sob. do 13, bezpł.
Licznie odwiedzane muzeum na terenie zakładów; wystawa starych samochodów
- oldtimerów, silników i samochodów wyścigowych. Najlepsze na świecie muzeum
tego typu. Powatało w 1986 r. dla uczczenia setnej rocznicy skonstruowania
pierwszego samochodu - równolegle przez Gottlieba Daimlera i Carla Benza. Przy
wejściu do fabryki trzeba wsiąść do specjalnego mikrobusu.
Porsche Museum, Porschestr., 42, - obok stadionu Neuwirtshaus, pn.-pt. 9-12 i
13.30-16 bezpł.
Zasada "wszystko na pokzaz". Można swobodnie spacerować po całym terenie
fabryki lecz także zwiedzać linie produkcyjne z przewodnikiem. Zazwyczaj terminy
są zajęte na kilka tygodni naprzód.
Wyżywienie :
Dużo barów i restauracji przy Eberhardstraße - niedrogie specjalności różnych
kuchni. Iden, Eberdhartstrsse 1, - tanie i dobre dania wegetariańskie - 6.40-7.90DM.