HISTORIA INTERNETU „Większość przełomowych wynalazków jest

HISTORIA INTERNETU „Większość przełomowych wynalazków jest

HISTORIA INTERNETU
„Większość przełomowych wynalazków jest dziełem
zbiegu okoliczności, lenistwa lub efektem wojskowych
programów badawczych.”
Plan:
1. Okres przedkomercyjny do roku 1994
2. Okres komercyjny
3. Historia Internetu w Polsce
W przypadku internetu padło na względy militarne.
Wszystko zaczęło się od Zimnej Wojny, kiedy to w 1957 roku został wystrzelony przez
Rosjan pierwszy sztuczny satelita ziemi - Sputnik.
Mocno zaniepokojony tym faktem Departament Obrony (Department of Defence) USA
powołał specjalną Agencję ds. Zaawansowanych Przedsięwzięć Badawczych (Advanced
Research Projects Agency – ARPA).
Zadaniem ARPA było stworzenie sieci komunikacyjnej dla celów wojskowych, która:
 powinna być zdecentralizowana, czyli odporna na uszkodzenie lub zniszczenie części
sieci,
 powinna przetrwać atak atomowy.
W 1969 roku powstała eksperymentalna sieć ARPAnet, składająca się z czterech
połączonych ze sobą komputerów mieszczących się w wybranych instytucjach naukowych:
Uniwersytet Kalifornijski w Los Angeles, Uniwersytet Kalifornijski w Santa Barbara, Instytut
Stanforda (Stanford Research Institute) oraz Uniwersytet Stanowy Utah.
Sieć ta była zdecentralizowana – każdy z komputerów był równorzędny i połączony ze
wszystkimi pozostałymi komputerami, toteż w przypadku awarii jednego z nich, mogła ona
nadal funkcjonować - architektura taka nazywa się peer-to-peer.
Wykorzystano do tego eksperymentu projekt Paula Barana, który w 1962 r. (raport "On
Distributed Communications Networks) stworzył koncepcję sieci opartej na wymianie
pakietów, polegającej na dzieleniu partii informacji na mniejsze jednostki (tzw. pakiety),
następnie przesyłaniu ich osobno przez sieć oraz ponownemu łączeniu ze sobą dopiero po
dotarciu do odbiorcy.
Niewątpliwe zalety takiego rozwiązania to między innymi:
 możliwość jednoczesnego korzystania z łącza przez więcej niż jednego użytkownika,
 zmniejszenie obciążenia sieci oraz redukcja błędów, gdyż w przypadku niepoprawnej
transmisji wystarczy przesłać ponownie jedynie ten pakiet, który nie dotarł lub
którego zawartość była przekłamana,
 polepszenie przepustowości – pakiety mogą wędrować po sieci różnymi drogami, w
zależności od tego, która z nich jest w danej chwili mniej obciążona.
1
29 września 1969 roku została przeprowadzona pierwsza próba zdalnego połączenia
pomiędzy komputerami w Los Angeles i Stanford. Trwała ona tylko przez dwie litery: “l”
oraz “o” (początek słowa login), gdyż przy przesyłaniu litery “g” jeden z komputerów
stwierdził, że to za dużo i się zawiesił. Mimo tego pewien sukces został osiągnięty – prace
teoretyczne zaczęły ocierać się o praktykę, więc projekt nie został zawieszony.
Zaczęto intensywnie pracować nad uzgodnieniem protokołów komunikacyjnych, które
miały umożliwić porozumiewanie się pomiędzy komputerami różnych typów.
Network Working Group - opracowała obowiązujące standardy oraz przedstawiła formalny
opis reguł, które muszą realizować komunikujące się ze sobą komputery oraz opis formatu
przesyłanych komunikatów.
Wszystkie te zasady zostały zebrane w elektronicznych dokumentach zwanych “Request for
Comments”. RFC funkcjonują do dzisiaj jako podstawowa forma dokumentowania
standardów w Internecie (www.rfc.org).
Pierwsze dostępne usługi sieciowe obejmowały zdalne logowanie (Telnet) i transmisję
plików (FTP – File Transfer Protocol).
W następnej kolejności pojawiła się możliwość przesyłania poczty elektronicznej (e-mail).
 E-mail jako taki został wymyślony w roku 1965, autorami pomysłu byli Louis
Pouzin, Glenda Schroeder i Pat Crisman – wówczas jednak usługa ta służyła
jedynie do przesyłania wiadomości od jednego użytkownika danego komputera
do innego użytkownika tej samej maszyny, a adres emailowy w zasadzie
jeszcze nie istniał.
 Usługę polegającą na wysyłaniu wiadomości od użytkownika jednego
komputera do użytkownika innego wymyślił w roku 1971 Ray Tomlinson, on
również wybrał znak @ (at) do rozdzielania nazwy użytkownika od nazwy
maszyny (a później nazwy domeny internetowej).
W 1972 r w trakcie międzynarodowej konferencji poświęconej komunikacji pomiędzy
komputerami (International Conference on Computer Communications) - odbyła się pierwsza
publiczna demonstracja ARPAnet’u.
W sieci ARPAnet były już 23 hosty (serwery) oraz 15 węzłów, na które składały się
instytucje akademickie i rządowe, a węzeł na Hawajach został podłączony przez łącze
satelitarne. Nazwa agencji ARPA została zmieniona na DARPA (Defense Advanced Research
Projects Agency).
W 1973r. zaczęto coraz poważniej myśleć o połączeniach międzynarodowych. W celu
ustalenia wspólnego protokołu powołano Internetwork Working Group, której przewodniczył
Vinton Cerf określony później mianem ojca internetu.
W 1973 roku powstaje pierwsze połączenie międzynarodowe z USA do Wielkiej Brytanii
(London College University) przez Norwegię (Royal Radar Establishment).
W 1975 roku powstaje pierwsza lista mailingowa, a rok później królowa Elżbieta II wysyła
list przy użyciu poczty elektronicznej.
W roku 1979 powstają tekstowe grupy dyskusyjne (Usenet) stworzone przez studentów
Toma Truscott’a i Jamesa Ellis’a z Uniwersytetu Duke oraz Stevea Bellovin’a z Uniwersytetu
Północnej Karoliny.
2
Sieć staje się coraz bardziej różnorodna pod względem sprzętowym, powstają nowe
niezależne sieci. W 1980 roku już 400 serwerów jest połączonych siecią ARPAnet.
Po raz kolejny palącym problemem staje się opracowanie standardowego sposobu
komunikacji, jednolitego dla wszystkich serwerów w sieci.
Na przełomie lat 70-tych i 80-tych Vinton Cerf i Bob Cahn opracowują wprowadzony w
1982 roku, jako standard dla ARPAnet’u, protokół TCP/IP (Transmission Control
Protocol/Internet Protocol), który jest do tej pory używany. Podstawy TCP zostały
opublikowane w 1974 r. w opracowaniu "A protocol for Packet Network Internetworking".
W 1981 roku powstaje CSNET (Computer Science Network) – sieć przeznaczona dla
naukowców nie mających połączenia z ARPAnet’em oraz BITNET ("Because It's Time
NETwork") łącząca City University of New York z Uniwersytetem w Yale. Sieć Bitnet nie
używała standardowego protokołu, ale stała się popularna dzięki usłudze Listserv – listom
dyskusyjnym o dużo większych możliwościach od oferowanych przez ARPAnet.
W 1982 roku powstaje w Europie sieć Eunet (European Unix Network), pozwalająca na
korzystanie z usług poczty elektronicznej oraz Usenet’u.
1 stycznia 1983 roku ARPAnet zostaje rozdzielony na dwie części: militarną – MILNET oraz
cywilną – ARPAnet, czyli późniejszy NSFnet. Obie sieci są jednak połączone ze sobą przy
pomocy bramy (gateway) oraz powstaje połączenie pomiędzy ARPAnet a CSNET, co uważa
się za początek Internetu. Prawie jednocześnie powstają połączenia do Europy, Ameryki
Południowej, Japonii i Australii.
W 1984 roku na University of Wisconsin powstaje usługa DNS Domain Name System
(System nazw domen) – adresy są wreszcie łatwe do zapamiętania! W sieci jest już około
1000 serwerów. W Wielkiej Brytanii powstaje JANET (Joint Academic Network).
W tym samym roku zostaje utworzona EARN (European Academic and Research
Network) - Europejska Akademicka i Badawcza Sieć Komputerowa będąca odpowiednikiem
Bitnet’u.
W 1986 roku zostaje stworzona NSFNET (National Science Foundation) – amerykańska
ogólnokrajowa sieć szkieletowa o przepustowości 56 Kbps, łącząca początkowo pięć
superkomputerów z ośrodków uniwersyteckich w Cornell, Illinois, Princeton, Pittsburgh i San
Diego. Sieć ta rozwija się bardzo szybko. Przyłączają się do niej także inne kraje tworzące u
siebie analogiczne sieci szkieletowe.
W sieci Internet jest już 241 grup dyskusyjnych oraz 5 razy więcej serwerów niż dwa lata
wcześniej.
W 1988 roku pojawia się pierwszy wirus internetowy o nazwie Internet Worm
(internetowy robak), co jest kolejnym impulsem przyczyniającym się do zawiązania CERT
(Computer Emergency Response Team) - organizacji zajmującej się zapewnieniem
bezpieczeństwa w sieci (www.cert.org)
W tym samym roku powstaje usługa IRC (Internet Relay Chat) umożliwiająca prowadzenie
rozmów w czasie rzeczywistym, stworzona przez studenta z Finlandii - Jarkko Oikarinen’a.
W 1989 roku liczba serwerów w Internecie przekracza 100 000. Dlatego też powstaje
pierwszy katalog zasobów sieciowych stworzony przez Petera Deutsch’a oraz jego
współpracowników z Uniwersytetu McGill w Montrealu – program ARCHIE przeglądał od
3
czasu do czasu znane serwery FTP i tworzył indeks ich zawartości z możliwością
wyszukiwania plików. Wkrótce powstaje wiele serwerów oferujących tę usługę.
W 1990 ARPAnet kończy swoją działalność, zarząd nad Internetem przejmuje NSFnet.
Liczba serwerów przekracza 300 000, a grup dyskusyjnych jest już około 1 000.
Powstanie WWW i dalszy rozwój Internetu
Tym razem zaczęło się od fizyki. Szwajcarski instytut CERN (“Centre European pour la
Recherche Nucleaire” później “European Laboratory for Particle Physics”) w Genewie
postanowił udostępnić wyniki swoich badań naukowcom z całego świata. Tim Berners-Lee
wpadł na pomysł powiązania ze sobą dokumentów znajdujących się na serwerach WWW
(World Wide Web) przy pomocy łączy hipertekstowych, co umożliwiło połączenie tekstu,
grafiki oraz dźwięku. W 1991 roku stworzył on pierwszą przeglądarkę tekstową do WWW.
Pierwszy amerykański serwer WWW powstał w Stanford Linear Accelerator Center w
Kalifornii.
1991 r. - NSFnet zniósł zakaz używania Internetu do celów komercyjnych.
1992r. – rząd Stanów Zjednoczonych znosi zakaz używania Internetu do celów
komercyjnych
Pojawiają się systemy WAIS (Wide Area Information Server), czyli systemy rozległych baz
danych storzone przez Brewstera Kahle. WAIS indeksowały pełną zawartość różnych baz
danych, dokumentów RFC oraz plików FAQ (Frequently Asked Questions – Najczęściej
Zadawne Pytania) list dyskusyjnych.
Na Uniwersytecie Minnesota w USA powstaje Gopher, czyli system informacyjny
udostępniający różne zasoby (n.p.: pliki tekstowe, binarne, graficzne) oraz usługi sieciowe.
Gopher bardzo szybko zyskuje dużą popularność, gdyż jest on dużo prostszy w obsłudze od
Archie’go czy też systemu WAIS. Obecnie rolę Gopher’a w całości przejęła usługa WWW.
Powstaje standard PGP (Pretty Good Privacy) umożliwiający szyfrowanie przesyłek (Philip
Zimmerman).
W 1992 roku kolejne ośrodki naukowe tworzą swoje serwery WWW, pod koniec roku jest ich
już 50. Liczba hostów w sieci przekracza milion. Powstaje Społeczność Internetowa (Internet
Society) – ISOC: http://www.isoc.org/, która obecnie skupia 150 organizacji i 8 600
indywidualnych członków z ponad 170 krajow.
W 1993 roku Marc Andreessen wraz z zespołem NCSA (National Center For
Supercomputing Applications) tworzą Mosaic - pierwszą przeglądarkę graficzną do
odczytywania stron WWW. Rozpoczyna się wielka kariera stron internetowych – serwerów
WWW jest już pięć razy więcej niż rok wcześniej.
Pierwsza międzynarodowa konferencja poświęcona WWW ("Woodstock of the Web"),
odbyła się w 1994 roku w instytucie CERN i zainteresowała ponad 600 potencjalnych
uczestników,
jednakże
tylko
400
osób
mogło
wziąć
w
niej
udział.
Od tego samego roku można przez Internet słuchać radia oraz zamówić pizzę z Pizza Hut, w
sieci pojawia się także pierwszy bank.
W październiku 1994 roku z inicjatywy Tima Berners-Lee w Massachusetts Institute of
Technology powstaje organizacja World Wide Web Consortium (W3C –
4
http://www.w3c.org). Udział w stworzeniu tej organizacji ma CERN, a wsparcia udzielają
DARPA oraz Komisja Europejska. W3C zajmuje się rozwojem sieci, tworzeniem nowych
standardów i technologii oraz zatwierdzaniem oficjalnych specyfikacji (np. języka HTML,
arkuszy stylów).
Członkami W3C są naukowcy, programiści, twórcy stron internetowych, firmy, instytucje
oraz stowarzyszenia (n.p: HTML Writers Guild). Działanie W3C jest finansowane przez
większość znaczących korporacji zajmujących się tworzeniem sprzętu i oprogramowania
komputerowego (m.i.n: Microsoft, Intel, Netscape, Apple) oraz inne firmy żywotnie
zainteresowane rozwojem Internetu (np.: Boening, Canal+).
W 1994 roku David Filo i Jerry Yang tworzą Yahoo! jako spis interesujących ich miejsc w
Internecie; z czasem serwis ten rozwija się w najsłynniejszy katalog zasobów internetowych
na świecie, a jego twórcy zostają milionerami.
Na świecie kluczową rolę w rozwoju e-commerce odegrały dwa przedsiębiorstwa:
- sklep Amazon.com założony przez Jeffa Bezosa w 1994r., uruchomiony w 1995 roku.
- serwis aukcyjny Ebay założony przez Pierre'a Omidyara w 1995 roku.
W latach 90-tych pojawiają się nowe technologie: Java, JavaScript, Internet Phone,
ActiveX, VRML (Virtual Environments), RealAudio (przesyłanie dźwięku), WebTV,
ASP oraz popularny staje się dostęp do sieci przez modem.
W 1997 roku jest już 19.5 miliona serwerów, milion stron WWW oraz ponad 71 tysięcy grup
dyskusyjnych, szacuje się, że rok później liczba stron internetowych wynosi około 300
milionów oraz powstaje technologia portali internetowych.
Google Inc. została założona w 1998 roku przez dwóch doktorantów Uniwersytetu Stanforda,
Larry'ego Page'a i Sergeya Brina. Opracowali oni nowatorską metodę analizy powiązań
hipertekstowych - algorytm BackRub, potem przemianowany na PageRank - którą
wykorzystali w swoim prototypie wyszukiwarki internetowej.
W 1999 roku First Internet Bank of Indiana, oferuje całodobową pełną obsługę przez Internet
– jest to pierwszy bank dostępny tylko przez internet.
W 2000 powstaje technologia WAP (Wireless Application Protocol), która umożliwia
korzystanie z Internetu przy pomocy telefonów komórkowych. Możliwa staje się rejestracja
domen w językach chińskim, japońskim i koreańskim. Liczba hostów w sieci przekracza 90
milionów.
Bańka internetowa
Gigantyczne zyski pierwszych internetowych biznesmenów doprowadziły do prawdziwej
gorączki złota, a liczba stron internetowych powstających każdego dnia była niebotyczna.
Pieniędzy nie żałowali też inwestorzy, którzy wychodzili z założenia, że skoro takie firmy,
jak Ebay i Amazon wyrosły z niczego, to nie ma powodu, dla którego nie miałoby się to udać
następnym. Doszło do sytuacji, którą w informatyce określa się jako dot-com boom. Strony
internetowe wyrastały jak grzyby po deszczu, codziennie powstawały nowe sklepy
internetowe. Problem polegał na tym, że zdecydowana większość twórców tych stron,
sklepów czy serwisów ani nie miała zielonego pojęcia o tym, jak działa Internet, ani nie miała
biznesplanu, według którego mogłaby zarabiać pieniądze.
Tak wielkie zainteresowanie doprowadziło do powstania bańki inwestycyjnej: wykładano
gigantyczne pieniądze na projekty, które miały minimalne szanse na sukces, ale przez ciągłe
inwestycje ich wartość była sztucznie zawyżana. Spotkanie z rzeczywistością, które nastąpiło
5
na przełomie 2000 i 2001 roku, spowodowało kilkudziesięcioprocentowe spadki na giełdzie.
To pierwszy „czarny dzień”, jaki informatyka przeżyła na giełdzie – tysiące stron upadło,
setkom firm bankructwo zajrzało w oczy.
źródło: http://pclab.pl/art33917-5.html
A jak wygląda obecnie liczba użytkowników Internetu:
http://www.internetworldstats.com/stats.htm
Internet a Sprawa Polska
Przynależność do bloku państw socjalistycznych, także w kwestii Intrnetu, nie wyszła Polsce
na dobre. Aż do 1989 roku wszystkie kraje tego bloku były objęte programem COCOM, który
polegał na daleko posuniętych restrykcjach technologicznych. Dopiero przemiany ustrojowe
pozwoliły Polsce na podjęcie starań się o przyłączenie do międzynarodowej sieci.
W 1990 roku COCOM znosi większość restrykcji, a Polska uzyskuje członkostwo w EARN.
Powstają regionalne węzły sieci EARN w Warszawie, Wrocławiu i Krakowie.
Po raz pierwszy łączność opartą na protokole IP: nawiązał Rafał Pietrak, fizyk z Uniwersytetu
Warszawskiego, 17 sierpnia 1991 r. z Janem Sorensenem z Uniwersytetu w Kopenhadze.
Moment ten jest powszechnie uważany za symboliczną datę narodzin polskiego Internetu.
Pełne podłączenie Polski do Internetu światowego nastąpiło dopiero 20 grudnia 1991 r.
6
Rok 1991 przynosi wiele nowości:
 powstaje Zespół Koordynacyjny Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej
powołany przez rektora Uniwersytetu Warszawskiego,
 zostaje stworzona szkieletowa sieć IP, która zostaje podłączona poprzez Kopenhagę
do sieci europejskiej, a następnie do sieci w USA,
 sieci akademickie i naukowe zaczynają funkcjonować pod nazwą Naukowa i
Akademicka Sieć Komputerowa NASK
Kolejne ośrodki akademickie są systematycznie przyłączane do sieci szkieletowej, której
przepustowość stale jest zwiększana.
W 1992 roku powstaje łącze satelitarne z Warszawy do Sztokholmu oraz łącze naziemne do
Wiednia. TP S.A. uruchamia sieć pakietową POLPAK.
W 1993 roku zostaje uruchomiony pierwszy polski serwer IRC w Uczelnianym Centrum
Informatycznym Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (irc.uci.agh.edu.pl) oraz
pierwszy serwer WWW.
W rok później pojawiają się pierwsze polskie grupy dyskusyjne.
Istotną datą w historii polskiego internetu jest rok 1995, kiedy powstał pierwszy polski portal
internetowy Wirtualna Polska, a także we wrześniu odbyła się w Warszawie pierwsza
konferencja "Internet w Polsce", dzięki której istnienie Internetu i jego możliwości zostały
szerzej dostrzeżone przez opinię publiczną, a zwłaszcza środowiska komercyjne. [Rafa, 1999]
W czerwcu 1996 później Telekomunikacja Polska uruchomiła usługę anonimowego dostępu
do internetu za pośrednictwem numeru dostępowego 0 202122 i tę datę można uznać, za
początek dynamicznego rozpowszechniania się internetu w Polsce, bowiem każdy, kto miał
telefon, mógł teoretycznie mieć dostęp do Internetu. Należy jednak wspomnieć, że dostępność
samego telefonu w Polsce pozostawiała jednak wciąż wiele do życzenia. Na 100
mieszkańców przypadało 19,43 telefonów. Ta liczba plasowała Polskę na ósmym od końca
miejscu w Europie, wyprzedzając jedynie takie państwa, jak Ukrainę, Rosję, Macedonię,
Mołdawię, Rumunię, Bośnię-Hercegowinę i Albanię. W krajach Europy zachodniej
przeciętna liczba telefonów na 100 mieszkańców wynosiła ok. 52; w USA 64,26 (dane
Międzynarodowej Unii Telekomunikacyjnej z 1998 r.) [Rafa, 1999].
W 1996 roku firma Polbox oferuje pierwsze w Polsce darmowe konta e-mail a następnie
WWW.
W połowie listopada 1997 roku rozpoczął swą działalność katalog sklepów internetowych
Zakupin (obecnie pasaż handlowy). Na jego stronach można było znaleźć adresy 270 sklepów
internetowych [http://www.winter.pl/internet/zakupin.html]. Sklepy te można uznać za
prekursorów polskiego e-commerce, przecierających szlaki ich licznym następcom.
15 stycznia 2001 – TP SA uruchomiła pilotażowo usługi Neostrada przez w opcjach 256 kb/s,
512 kb/s, 1 Mb/s i 2 Mb/s (abonament miesięczny odpowiednio 300, 500, 1000 i 1500 zł).
Usługa jednak była dostępna wyłącznie dla abonentów TP w Warszawie obsługiwanych przez
centralę przy ul. Pięknej.
1 lipca 2002 nastąpiło uruchomienie usługi Neostrada Plus o jednej prędkości tj. 512 kb/s w
cenie 179 zł netto/mc. Od tego czasu nastąpiło szybkie rozszerzanie dostępności usługi,
początkowo na kilka największych miast a następnie na kolejne mniejsze miejscowości
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Neostrada].
7
8
Literatura:
1. Augustyniak Sz., Polski e-handel B2C według I-Metrii, Internet Standard, 25 marca
2002
2. Eurostat:
elektroniczna
baza
danych:
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/extraction/retrieve/en/theme4/isoc/isoc_ec_ibuy?O
utputDir=EJOutputDir_416&user=unknown&clientsessionid=935107EA51FF876
AED99805185711C0E.extraction-worker1&OutputFile=isoc_ec_ibuy.htm&OutputMode=U&NumberOfCells=6&Language
=en&OutputMime=text%2Fhtml&
3. Grzechowiak M., Jarosz P., Raport „E-commerce 2007” wersja elektroniczna
httphttp://www.internetstandard.pl/news/143692_1.html
4. http://pl.wikipedia.org/wiki/Neostrada
5. http://www.sklepinternetowy.waw.pl/historia.html
6. http://www.winter.pl/internet/w1039.html
7. http://www.winter.pl/internet/zakupin.html
8. Myśliwiec G., Garczyński P., Perspektywy handlu internetowego w Polsce na
przykładzie portalu aukcyjnego Allegro.pl. Wybrane kwestie, e-Mentor czasopismo internetowego SGH w Warszawie, 4/2006, http://www.ementor.edu.pl/artykul_v2.php?numer=16&id=322
9. Rafa J., "Internet w Polsce -historia, stan obecny i perspektywy rozwoju"
Konferencja "Obywatele Internetu", Trzebinia 29.06.1999
10. Strzałka
P.,
„Polski
Internet
ma
15
lat”,
http://www.webdiary.pl/news+art.id+715.htm, Data publikacji: 2006.08.29 ,
09:20:31
11. Agnieszka Richter, http://www.kailastudio.com.pl/design/htm/article/historia.htm
(pobrano 2003.01.03)
12. Jarosław Zieliński, http://www.winter.pl/internet/krotka.html (pobrano 2003.02.03)
13. http://pclab.pl/art33917-5.html
9