Ziemia opisana liczbami - Gimnazjum nr 1 w Jaworzu

Gimnazjum nr 1
im. gen broni St. Maczka
w Jaworzu
Innowacja pedagogiczna
Ziemia opisana liczbami
Innowacja programowo – metodyczna
• Wstęp
Inspiracją do opracowania innowacji stały się przemyślenia dotyczące analizy
wyników egzaminów gimnazjalnych w naszym gimnazjum. W celu podniesienia jakości
kształcenia w zakresie przedmiotów matematyczno – przyrodniczych postanowiłyśmy
stworzyć innowacyjny program, który usystematyzuje i ugruntuje wiedzę i umiejętności
uczniów klas trzecich. Program innowacyjnych zajęć ma na celu poznanie różnych metod i
technik rozwiązywania zadań egzaminacyjnych oraz uwierzenia we własne siły i to, że dobre
przygotowanie daje gwarancję sukcesu. W toku pracy z uczniami zauważyłyśmy, że rośnie
liczba uczniów mających problemy z wykazaniem się wiadomościami i umiejętnościami
matematycznymi. Braki te w dużym stopniu utrudniają naukę innych przedmiotów
bazujących na matematyce takich jak: fizyka, geografia, chemia. Duże problemy stwarza
również uczniom planowanie własnego uczenia się, rozwiązywanie problemów w sposób
twórczy, dostrzeganie, porządkowanie i wykorzystanie informacji przedstawionych w różnej
formie (tabele, mapy, wykresy, rysunki, tekst), stosowanie w praktyce zdobytej wiedzy.
• Adresaci programu
W innowacji wezmą udział chętni uczniowie klas III Gimnazjum, którzy będą chcieli
uczestniczyć w zajęciach.
• Rozmiar przestrzenny i czasowy
Program zakłada realizację celów poprzez zajęcia dodatkowe dla klas III z matematyki i
geografii. Zajęcia prowadzone są w dwóch grupach raz w tygodniu. Rozwiązywane w ramach
zajęć różnorodne zadania z matematyki i geografii pozwalają uczniom utrwalić teorię, wzory,
tworzyć strategię rozwiązywania problemu i przedstawiać proste rozumowania. W ramach
zajęć zwracamy uczniom uwagę na ważne w czasie pisania egzaminu elementy (liczbę zadań
zamkniętych i otwartych, punktację zadań otwartych, sposób zapisywania zadań otwartych,
czas trwania egzaminu).
• Cele ogólne:
Cele ogólne i szczegółowe naszego programu innowacyjnego wynikają z programów
nauczania „Matematyka z plusem” i „Planeta Nowa” oraz podstawy programowej dla III
etapu kształcenia (matematyka, geografia).
Ogólne cele edukacyjne:
• Innowacja została skonstruowana, aby uczniowie mieli możliwość:
•
wyrównywania braków w wiadomościach i umiejętnościach będących
przyczyną trudności szkolnych,
•
zbudowania poczucia własnej wartości, wiary we własne siły i umiejętności,
•
rozwijania zdolności myślenia twórczego, rozwijania
wnioskowania oraz stawiania i weryfikowania hipotez,
umiejętności
•
nauczenia się dostrzegania prawidłowości matematycznych w otaczającym
świecie,
•
kształtowania umiejętności stosowania schematów, symboli literowych,
rysunków i wykresów w sytuacjach związanych z życiem codziennym,
•
rozwijania
umiejętności
ze zrozumieniem.
interpretowania
danych
i
czytania
Szczegółowe cele edukacyjne:
• rozwijanie umiejętności rozwiązywania zadań problemowych,
•
kształcenie umiejętności odczytywania i interpretowania innych niż tekstowe
źródeł informacji, np. z wykresów, schematów, map, diagramów, itp,
•
kształcenie orientacji przestrzennej,
•
doskonalenie umiejętności stosowania wiedzy w praktyce np.: w obliczeniach
procentowych, posługiwaniu się jednostkami miar, stosowania własności
działań oraz lepszego zrozumienia współczesnego świata i swojego w nim
miejsca,
•
uczenie się współpracy w zespole, wzajemnej pomocy, przestrzegania reguł,
współodpowiedzialności za sukcesy i porażki,
•
kształcenie takich cech jak: rzetelność, dociekliwość, wytrwałość, upór w
dążeniu do celu, systematyczność, samokontrola,
•
kształcenie pozytywnego stosunku do aktywności intelektualnej.
• Sposób realizacji – metody i formy
Najlepszym środkiem do realizacji zaplanowanych celów jest rozwiązywanie zadań
problemowych, które rozwijają i doskonalą myślenie, uczą rozumowania oraz pobudzają
wyobraźnię. Na zajęciach stosujemy różne formy pracy: indywidualną i grupową. Podczas
pracy grupowej uczniowie uczą się dobrej organizacji pracy, komunikowania się i
argumentowania. Praca indywidualna zmusza do sprawdzania własnych możliwości i
określenia swoich mocnych i słabych stron.
Wykorzystane metody i środki dydaktyczne:
Metody:
•
•
•
•
•
•
pogadanka poszukująca;
podająca;
problemowa;
praca z tekstem matematycznym;
dyskusja;
ćwiczenia praktyczne;
•
aktywizujące uczniów („burza mózgów”, kula śniegowa);
Środki dydaktyczne:
•
•
•
podręczniki, zeszyty ćwiczeń, kalendarz gimnazjalisty,
tablica interaktywna,
programy komputerowe.
• Zakres treści. Harmonogram działań.
Treści programowe realizowane w ramach korelacji międzyprzedmiotowej
(matematyka, geografia):
Dział
Obraz Ziemi
na mapie.
Planowane osiągnięcia w
zakresie umiejętności i
wiedzy:
Temat
•
•
Data
Podobieństwo figur.
- figury podobne,
podobieństwa,
Na zajęciach matematyki IX
skala zostaną wprowadzone zadania
o
treści
geograficznej
dotyczące
przeliczania
- pola figur podobnych
jednostek,
skali
mapy,
(obliczanie
powierzchni
odległości rzeczywistej
i
rzeczywistej znając skalę).
odległości na mapie.
Skala mapy.
Na zajęciach z geografii
- przekształcanie skali mapy,
bazujemy na wiadomościach z
obliczanie
odległości matematyki
(przeliczanie
rzeczywistej i odległości na skali, obliczanie powierzchni i
mapie,
odległości na mapie i w
- obliczanie powierzchni rzeczywistości).
rzeczywistej znając skalę
mapy.
3. Przeliczanie jednostek.
- jednostki długości.
•
•
Liczby wymierne i działania
na
nich,
przykłady
wykorzystania
kalkulatora,
porównywanie
liczb
wymiernych, procenty i ich
zastosowania
praktyczne,
potęga
o
wykładniku
całkowitym,
własności
potęgowania, pierwiastki i ich
podstawowe własności.
Przybliżenia dziesiętne liczb
IX
•
Ziemia
opisana
liczbami
•
•
rzeczywistych,
przykłady
liczb niewymiernych.
Mapa – umiejętności czytania,
interpretacji i posługiwania
się mapą.
Działania na liczbach.
Na
zajęciach
uczniowie X
- działania na liczbach doskonalą
rachunek
na
rzeczywistych.
liczbach. Rozwiązują zadania
o treści matematyczno –
- notacja wykładnicza,
geograficznej.
Utrwalają
- średnia arytmetyczna liczb, pojęcia:
mediana zbioru liczbowego.
związane z ruchem
Czytamy mapę
obrotowym Ziemi,
- wysokość bezwzględna i
- strefami czasowymi,
względna,
średnia
temperatura, - statystyką.
Analizują wykresy, diagramy,
• Zależność między ruchem klimatogramy i mapy.
obrotowym Ziemi a rachubą Uczniowie obliczają różnicę
czasu.
czasu
miejscowego
obliczanie
czasu słonecznego między dwoma
miejscowego i strefowy.
miastami z dokładnością do 1
4. Czytanie informacji,
min.
diagramów, wykresów i map. Uczniowie
analizują
i
amplituda temperatury.
interpretują wykresy, tabele,
mapy tematyczne. Rysują
wykresy liniowei słupkowe
przebiegu
temperatury
i
opadów w ciągu roku w
klimacie
umiarkowanym
morskim
i
klimacie
umiarkowanym
kontynentalnym - porównują
cechy klimatu morskiego i
kontynentalnego.
•
•
Matematyka
•
Wielokąty, koło i okrąg,
symetralna odcinka i
dwusieczna kąta, kąt
środkowy, wpisany, cechy
przystawania trójkątów, okrąg
wpisany w trójkąt, okrąg
opisany na trójkącie.
Wybrane zagadnienia
geografii fizycznej.
Układ współrzędnych.
X
Uczniowie
odczytują XI
na globusie
•
•
•
•
•
Czy Ziemia
jest kulą?
- zaznaczanie i odczytywanie współrzędne geograficzne na
współrzędnych punktów,
globusie
oraz
określają
położenie
matematyczno
–
obliczanie
długości
geograficzne
punktów
i
odcinków
w
układzie
obszarów
na
mapie.
współrzędnych,
Odszukują obiekty na mapie
- twierdzenie Pitagorasa w na
podstawie
podanych
układzie współrzędnych.
współrzędnych
Określanie
współrzędnych geograficznych.
geograficznych:
szerokość
i
długość
geograficzna.
Przykłady przekształceń
geometrycznych.
Obwód i pole wielokąta, pole
koła i długość okręgu.
Położenie i środowisko
przyrodnicze Polski.
Ludność Polski.
XI
•
•
Długość okręgu i pole koła.
Uczniowie podają wymiary XII
Objętość i pole całkowite kuli. Ziemi oraz główne cechy jej
• Kształt i wymiary Ziemi.
kształtu. Potrafią wykazać
różnicę między elipsoidą, a
geoidą. Wykazują różnicę
pomiędzy
siatką
kartograficzną,
a
geograficzną.
•
•
•
•
•
•
Twierdzenia o związkach
miarowych
w
figurach,
twierdzenie Pitagorasa i jego
zastosowanie, figury podobne.
Prostopadłość i równoległość
w przestrzeni, graniastosłupy
proste, ostrosłupy,
bryły
obrotowe, obliczanie pól
powierzchni i objętości brył.
Kształt, ruchy Ziemi i ich
następstwa.
XII
Zapisywanie
wyrażeń
algebraicznych
oraz
obliczanie
ich
wartości
liczbowych.
Wybrane
zagadnienia
geografii gospodarczej Polski
I
Przykłady
odczytywanie
II
funkcji,
własności
•
funkcji z wykresu.
Regiony geograficzne Polski.
•
Równanie liniowe z jedną
niewiadomą, układ równań z
dwiema niewiadomymi.
• Sąsiedzi Polski –
zróżnicowanie geograficzne,
przemiany.
• Europa. Relacje przyroda –
człowiek – gospodarka.
• Zbieranie, porządkowanie i
przedstawianie danych.
• Doświadczenia losowe.
• Wybrane regiony świata.
Relacje: człowiek – przyroda
– gospodarka.
III
IV
• Oczekiwane efekty:
Planowane osiągnięcia w zakresie umiejętności i wiedzy z matematyki:
Uczeń:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
wykonuje obliczenia w różnych sytuacjach praktycznych,
stosuje terminy i pojęcia matematyczne,
posługuje się własnościami figur,
odczytuje i operuje informacjami przedstawionymi w różnej formie,
posługuje się językiem symboli i wyrażeń algebraicznych,
posługuje się funkcjami (wskazuje zależności funkcyjne, opisuje funkcje za pomocą
wzorów, wykresów i tabel, analizuje funkcje przedstawione w różnej postaci
i wyciąga wnioski),
stosuje zintegrowaną wiedzę i umiejętności do rozwiązywania problemów,
potrafi posługiwać się jednostkami miar,
umie operować procentami,
potrafi obliczać pola figur i brył, objętość brył.
Planowane osiągnięcia w zakresie umiejętności i wiedzy z geografii:
Uczeń:
•
•
•
•
•
•
sprawnie posługuje się różnorodnymi umiejętnościami geograficznymi.
opanował technikę rozwiązywania zadań testowych różnego typu i lepiej jest
przygotowany do egzaminu gimnazjalnego.
potrafią szukać w różnych źródłach, gromadzić i interpretować różnego typu
informacje geograficzne.
korzysta z różnych źródeł informacji z wykorzystaniem techniki komputerowej.
rozumie specyfikę zjawisk fizycznych zachodzących na Ziemi.
zna i rozumie istniejące problemy społeczno - gospodarcze na świecie.
•
potrafi dokonać oceny dotychczasowych osiągnięć gospodarczych Polski.
• Środki, materiały, sprzęt
W realizacji innowacji zostanie wykorzystany sprzęt szkolny: rzutnik multimedialny,
tablica multimedialna. Zostaną wykorzystane materiały pobrane z Internetu oraz z biblioteki
szkolnej i publicznej. Wykorzystane zostaną podręczniki, zeszyty ćwiczeń oraz kalendarz
gimnazjalisty.
•
Sposób oceny
Opis założonych osiągnięć ucznia:
• uczeń rozwiązuje samodzielnie zadania i ocenia jaki procent zadań potrafi
samodzielnie rozwiązać,
•
uczeń pracuje samodzielnie z interaktywnymi programami komputerowymi i
kontroluje liczbę koniecznych wskazówek i objaśnień z których musi korzystać,
•
uczeń wykonuje zadania domowe wg. instrukcji z podręcznika i zeszytu ćwiczeń,
•
uczeń rozwiązuje testy egzaminacyjne i porównuje swoje osiągnięcia z nakładem
włożonej pracy (rozwiązane testy mogą być także dla nauczyciela źródłem wiedzy o
osiągnięciach ucznia).
Nauczyciel obserwuje pracę uczniów w zespole podczas rozwiązywania zadań i problemów,
zbiera informację o ich wiedzy, umiejętnościach współpracy i zaangażowaniu, przygotowuje
informację zwrotną dla każdego ucznia o jego mocnych i słabych stronach.
•
Ewaluacja
Ewaluacja będzie przeprowadzona dwukrotnie:
• próbny egzamin z matematyki i geografii listopad/grudzień 2014
•
egzamin z matematyki i geografii kwiecień 2015