Przewodnik dla lekarzy wystawiających recepty.

Przewodnik dla lekarzy wystawiających recepty.
W ostatnim okresie, w związku z wejściem w życie pod koniec grudnia 2012 r.
rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie recept lekarskich oraz konieczności
umieszczania od 1 stycznia 2013 r. dodatkowych kodów kreskowych na receptach, wielu
lekarzy ma wątpliwości, jak powinna wyglądać recepta, na której mają zostać przepisane
pacjentowi leki.
W odpowiedzi na liczne pytania skierowane do Zespołu Radców Prawnych ŚIL, jak
i pracowników Izby, została przygotowana poniższa informacja, wyjaśniająca niektóre
spośród możliwych sytuacji, w których lekarz wystawia pacjentowi receptę.
1. Lekarz pracujący w podmiocie leczniczym, który posiada kontrakt z NFZ
na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej
Do grupy lekarzy pracujących w podmiocie leczniczym (szpital/NZOZ/ poradnia/przychodnia)
zalicza się lekarzy, którzy zawarli z tym podmiotem:
- umowy o pracę,
- umowy zlecenia,
- umowy kontraktowe/o współpracę/o udzielanie świadczeń zawarte w ramach prowadzonej
przez tego lekarza praktyki lekarskiej.
W takiej sytuacji, prawo pacjenta do recepty refundowanej wynika z zawartej pomiędzy
danym podmiotem leczniczym a właściwym oddziałem wojewódzkim NFZ umowy
o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Lekarz pracujący w takim podmiocie ma
zapewniony przez ten podmiot dostęp do recept, na których w części dot. świadczeniodawcy
umieszczone są dane tego podmiotu leczniczego, a w części dot. pacjenta – jego niezbędne
dane. Lekarz wystawiając receptę, wpisuje najczęściej tylko dane dot. przepisywanych leków
oraz datę wystawienia recepty i podpis. Wystawiona w takim podmiocie recepta zawierać
będzie następujące kody kreskowe:
- unikalny numer identyfikujący receptę nadany przez NFZ,
- numer Regon świadczeniodawcy (czyli podmiotu leczniczego),
- numer prawa wykonywania zawodu lekarza wystawiającego receptę.
W przypadku posługiwania się przez dany podmiot leczniczy receptami, na których
unikalny numer identyfikujący receptę rozpoczyna się od cyfr 01, recepta ta nie musi
zawierać numeru Regon i numeru prawa wykonywania zawody w formie kodu
kreskowego. Możliwość ta jest przewidziana jest jedynie do końca marca 2013 r.
Uwaga: w tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, czy lekarz wystawiający receptę posiada
indywidualną umowę upoważniającą do wystawiania recept refundowanych
2. Lekarz posiadający praktykę lekarską, który posiada kontrakt z NFZ
na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej
Sytuacja jest analogiczna, do tej opisanej w pkt. 1, z tą różnicą, iż stroną umowy zawartej
z NFZ na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej jest lekarz posiadający praktykę lekarską
(najczęściej indywidualną bądź indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską).
W tym przypadku, na recepcie w części dot. świadczeniodawcy będą umieszczone dane tej
praktyki. W pozostałym zakresie, recepta powinna zawierać dane jak opisane w pkt. 1.
3. Lekarz posiadający praktykę lekarską, który nie zawarł kontraktu z NFZ
na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, ale posiada umowę
upoważniająca do wystawiania recept w ramach tej praktyki i recept
pro auctore/pro familiae
Lekarz, który zawarł z właściwym oddziałem wojewódzkim NFZ umowę upoważniającą
do wystawiania recept refundowany (w skrócie – umowę o recepty), na tej podstawie ma
możliwość wystawiania przyjmowanym pacjentom (na warunkach komercyjnych,
tj. za odpłatnością) recept refundowanych.
Należy zwrócić uwagę, iż recepta ta w części dot. świadczeniodawcy – zawierać będzie dane
osoby uprawnionej (czyli lekarza, który zawarł z NFZ umowę o recepty), a w dalszej części zawierać będzie pozostałe dane wymagane na recepcie (tj. informacje o pacjencie, leku).
Ponadto, zawierać będzie w formie kodu kreskowego:
- unikalny numer identyfikujący receptę nadany przez NFZ,
- numer Regon osoby uprawnionej (lekarza posiadającego praktykę),
- numer prawa wykonywania zawodu lekarza wystawiającego receptę.
W przypadku wykorzystywania starych druków recept (możliwe jest to do końca marca
2013 r.), na których unikalny numer identyfikujący receptę rozpoczyna się od cyfr 01,
wystarczające jest, by recepta ta zawierała w formie kodu kreskowego jedynie unikalny
numer recepty. Nie jest wymagane na takich receptach umieszczanie w formie kodu
kreskowego nr Regon i PWZ lekarza.
Wystawiając receptę dla siebie lub rodziny, lekarz może wpisać adnotację „pro auctore/pro
familiae”. Jeśli adnotacja zostanie umieszczona, dane pacjenta mogą nie zawierać danych,
które zamieszczone zostały na nadruku/pieczątce/naklejce z danymi osoby uprawnionej
(czyli lekarza posiadającego umowę na recepty) – najczęściej będzie to dotyczyć imienia
i nazwiska lekarza oraz adresu.
4. Lekarz posiadający praktykę lekarska, który nie zawarł z NFZ zarówno
umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, jak i umowy
upoważniającej do wystawiania recept refundowanych
W tym przypadku, lekarz wystawiając pacjentowi receptę, wystawia ją jako tzw. receptę
100% i ogranicza się do umieszczenia na niej następujących danych:
 w zakresie danych dot. pacjenta:
 imię i nazwisko,
 adres,
 wiek – w przypadku pacjenta do lat 18,
 data wystawienia recepty,
 data realizacje recepty „od dnia”, a jeżeli nie dotyczy – znak „X”,
 w zakresie danych dot. przepisanych leków/środków spożywczych specjalnego
przeznaczenia żywieniowego/wyrobów medycznych:
 nazwy leku (nazwa lub nazwa międzynarodowa – powszechnie stosowana)
 postaci,
 dawki,
 ilości,
 sposobu dawkowania,
 dodatkowych adnotacji np.: Cito, nie zamieniać/NZ,
 imię i nazwisko oraz numer prawa wykonywania zawodu lekarza;
Wystawiając receptę w takim przypadku, zaleca się stosowanie przez lekarzy wzorów
recept opracowanych przez Naczelną Izbę Lekarską (dostępnych w siedzibie ŚIL
do pobrania). Skorzystanie z tak przygotowanego wzoru, ułatwi realizację recept aptekarzom
(utrudnienie może natomiast wystąpić, gdy lekarz wystawi receptę 100% na zwykłej kartce
papieru, choć nie powinno być to powodem braku realizacji).
5. Lekarz posiadający praktykę lekarską (indywidualną/indywidualna
specjalistyczną praktykę lekarską – tzw. gabinet lub tzw. praktykę
w podmiocie), posiadający zawartą w ramach tej praktyki umowę
kontraktową/na świadczenie usług w podmiocie leczniczym oraz
zawartą przez tego lekarza z NFZ umowę upoważniającą
do wystawiania recept refundowanych
Obecnie wielu lekarzy, posiadających praktykę stacjonarną (gabinet) lub tzw. praktykę
w podmiocie, ma zawarte w ramach tych praktyk umowy o świadczenie usług
zdrowotnych/umowy kontaktowe z podmiotami leczniczymi (np. szpitalami/ poradniami/
przychodniami). W sytuacji, gdy dany podmiot nie posiada umowy z NFZ na udzielanie
świadczeń opieki zdrowotnej, pacjenci przyjmowani są przez ten podmiot na warunkach
komercyjnych (tj. za odpłatnością). Jeśli podmiot ten wymaga od lekarzy współpracujących,
by pacjent, któremu udzielono porady – dostał receptę refundowaną, lekarz winien (aby
mieć taką możliwość) zawrzeć z NFZ umowę upoważniającą do wystawiania recept
refundowanych, wskazując w tej umowie, iż w tym podmiocie leczniczym będzie wystawiał
recepty refundowane. Dany podmiot leczniczy nie ma możliwości zawarcia z NFZ (bo
przepisy nie przewidują tego) umowy na wystawianie recept, na podstawie której lekarze
współpracujący z tym podmiotem mogliby zyskać uprawnienie do wystawiania recept
refundowanych.
W takim przypadku, na recepcie w części dot. świadczeniodawcy – zawarte będą dane
lekarza posiadającego praktykę (osoby uprawnionej, jak zostało to wskazane w umowie
z NFZ o recepty). Lekarz w takiej sytuacji, powinien pamiętać o prawidłowym wskazaniu
adresu miejsca udzielania świadczenia zdrowotnego - będzie to adres podmiotu leczniczego,
z którym lekarz ma zawartą umowę o świadczenie usług zdrowotnych/umowę kontaktową
a w którym przyjmuje pacjentów i wystawia im recepty.
W umowie o recepty lekarz powinien wskazać wszystkie miejsca, w których wystawia
recepty refundowane:
 w przypadku lekarza posiadającego tzw. gabinet – będzie to adres tej praktyki
i adresy wszystkich podmiotów leczniczych, z którymi ma zawarte umowy
o świadczenie usług zdrowotnych/umowy kontraktowe,
 w przypadku lekarza posiadającego tzw. praktykę w podmiocie – adresy wszystkich
podmiotów leczniczych, z którymi ma zawarte umowy o świadczenie usług
zdrowotnych/umowy kontraktowe.
W pozostałym zakresie, recepta będzie zawierać wszystkie inne dane, jakie powinny się
znaleźć na recepcie refundowanej. W zakresie kodów kreskowych, recepta zawierać będzie
wyrażony w ten sposób:
- unikalny numer identyfikujący receptę nadany przez NFZ,
- numer Regon lekarza posiadającego praktykę,
- numer PWZ lekarza.
6. Lekarz, posiadający prawo wykonywania zawodu, który zaprzestał
wykonywania zawodu, a zawarł z NFZ umowę upoważniającą
do wystawiania recept pro auctore/pro familiae
Najczęściej sytuacja ta dotyczy lekarzy – emerytów lub tych lekarzy, którzy z różnych innych
względów zaprzestali wykonywania zawodu, a nadal posiadają prawo wykonywania zawodu.
Jeśli lekarze należący do tej grupy zdecydowali się podpisać umowę z NFZ upoważniającą
do wystawiania recept refundowanych, muszą na recepcie umieszczać adnotację „pro
auctore/pro familiae”. W tym przypadku, dane pacjenta mogą nie zawierać danych, które
zamieszczone zostały na nadruku/pieczątce/naklejce z danymi osoby uprawnionej (czyli
lekarza posiadającego umowę na recepty) – najczęściej będzie to dotyczyć imienia i nazwiska
lekarza oraz adresu.
W zakresie danych osoby uprawnionej, recepta zawierać będzie:
- imię i nazwisko lekarza,
- adres miejsca zamieszkania,
- numer telefonu,
- dziewięciocyfrowy numer umowy upoważniającej do wystawiania recept, rozpoczynający
się od cyfr 98.
Recepta ta zawierać będzie w formie kodu kreskowego:
- unikalny numer identyfikujący receptę nadany przez NFZ,
- numer PWZ lekarza.
W pozostałym zakresie, recepta zawierać będzie wszystkie inne dane, które wymagane są na
recepcie refundowanej.
Opr. Katarzyna Różycka
aplikant radcowski