Autoreferat w języku polskim - Instytut Archeologii i Etnologii PAN

Autoreferat w języku polskim - Instytut Archeologii i Etnologii PAN

Dr Grzegorz Żabiński
Siemianowice Śląskie, 26.01.2015 r.
Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie
Instytut Historii
Al. Armii Krajowej 36
42-200 Częstochowa
Archeo-Logos
Mieszka I 30
41-106 Siemianowice Śląskie
[email protected]
Autoreferat
1. Imię i Nazwisko: Grzegorz Żabiński
2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe/ artystyczne – z podaniem nazwy, miejsca i roku ich
uzyskania oraz tytułu rozprawy doktorskiej:
2012 Magister – Archeologia, Uniwersytet Warszawski. Temat rozprawy: Wybrane zagadnienia
technologii produkcji mieczów z ziem polskich – od okresu wpływów rzymskich do końca
średniowiecza. Promotor: dr Bartosz Kontny (obecnie dr hab.)
2006 MLitt – Archeologia Średniowieczna, University of Glasgow. Temat rozprawy: Viking Age
Swords in Scotland. Promotor: dr Colleen Batey
2005 PhD – Studia Średniowieczne, Central European University, Budapeszt. Temat rozprawy:
Mogiła and Henryków: A Comparative Economic History of Cistercian Monasteries within Their
Social Context (Up to the End of the Thirteenth Century). Promotor: Prof. Gerhard Jaritz;
recenzenci: Prof. Constance Bouchard, University of Akron, USA i Prof. Martina Schattkowsky,
Technische Universität Dresden, Niemcy
2002 Doktor – Historia, Uniwersytet Jagielloński, Kraków. Temat rozprawy: Komentarze do
traktatu szermierczego Johannesa Liechtenauera—próba analizy źródłoznawczej). Promotor: Prof.
Krzysztof Baczkowski; recenzenci: Prof. Marian Głosek, Uniwersytet Łódzki i Prof. Zdzisław
Żygulski jr., Muzeum XX. Czartoryskich, Kraków
1
2000 MA – Studia Średniowieczne, Central European University, Budapeszt. Temat rozprawy:
Credit activity of the Catholic Church in the medieval diocese of Cracow. Promotor: Prof. János
Bak
1998 Magister – Historia, Uniwersytet Jagielloński, Kraków. Temat rozprawy: Bratczykowie w
dziejach Węgier w XV wieku. Promotor: Prof. Krzysztof Baczkowski
3. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu w jednostkach naukowych/ artystycznych.
X 2011-obecnie Instytut Historii, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie: adiunkt
IV 2010-obecnie Archeo – Logos (własna działalność gospodarcza): badania naukowe w dziedzinie
archeologii i historii, tłumaczenia naukowe
VII 2010-III 2011 Muzeum Zamkowe w Malborku, Kolekcja Militariów: kierownik
2008-VI 2010 Muzeum Zamkowe w Malborku, Dział Historii, Pracownia Średniowiecza
2004-2005 Instytut Historii, Uniwersytet Śląski w Katowicach: adiunkt
4. Wskazanie osiągnięcia* wynikającego z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach
naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. nr 65, poz. 595 ze
zm.):
a) tytuł osiągnięcia naukowego/artystycznego:
Badania nad uzbrojeniem średniowiecznym, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki
technologicznej (publikacja monograficzna i cykl artykułów)
b) (autor/autorzy, tytuł/tytuły publikacji, rok wydania, nazwa wydawnictwa)
1. Żabiński, G., Stępiński, J., Biborski, M. Technology of Sword Blades from the La Tène Period to
the Early Modern Age. The case of what is now Poland. Oxford: Archaeopress Archaeology, 2014.
ss. VI+363.
2
2. Żabiński, G., Stępiński, J. “A sword from Gdańsk – a technological revolution or a pageant
replica?” Fasciculi Archaeologiae Historicae (Weaponry as a Mirror of the Epoch) 27 (2014), s.
99-110.
3. Biborski, M., Pudło, P., Stępiński, J., Żabiński, G., ‘A “Barbarian” Weapon? A Sax Find from
the Vicinity of Malbork in Prussia.’ W Barbarians at the Gates, Mare Integrans, Studies of the
history of shores of Baltic Sea, wyd.. M. Franz, Z. Pilarczyk, Toruń: Wydawnictwo A. Marszałek,
2013, s. 27-53
4. Żabiński, G. “Das Grosse Ämterbuch des Deutschen Ordens – remarks on its value for arms and
armour research.” W Weapons Bring Peace? Warfare in Medieval and Early Modern Europe. Ed.
L. Marek. Wratislavia Antiqua 18. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski 2013, s. 199-212.
5. Żabiński, G., Muntowski, P. “Średniowieczne i wczesnonowożytne militaria z wału von Plauena
na Zamku w Malborku.” W XVIII Sesja Pomorzoznawcza. Vol. 2. Od późnego średniowiecza do
czasów nowożytnych. Materiały z konferencji 16-18 listopada 2011. Red. E. Fudzińska. Malbork:
Muzeum Zamkowe w Malborku 2013, s. 37-58.
6. Klimek, L., Stępiński, J., Strzyż, P., Żabiński, G. “Late medieval wrought iron firearms from the
Museum in Biecz.” Fasciculi Archaeologiae Historicae 26 (2013), s. 83-98
7. Stępiński, J., Żabiński, G., Strzyż, P. “The light field cannon from Kurzętnik – a unique example
of medieval artillery (against the background of development of firearms in the Teutonic Order’s
state in Prussia).” Acta Militaria Mediaevalia 9 (2013), s. 155-202.
8. Żabiński, G. “The Grose Bochse – a Teutonic supergun from 1408.” Fasciculi Archaeologiae
Historicae (Recent Research into Medieval and Post Medieval Firearms and Artillery) 25 (2012), s.
31-40.
9. Chodyński, A. R., Żabiński, G. “Medieval Swords from the Castle Museum in Malbork and the
Polish National Museum in Szczecin.” The Journal of the Arms & Armour Society XX.4,
September 2011, ss. 113-139.
10. Żabiński, G. “Das Marienburger Ämterbuch as a source for the Teutonic Order’s arms and
armour resources.” W: Non sensistis gladios. Studia ofiarowane Marianowi Głoskowi w 70.
rocznicę urodzin. Łódź: Instytut Archeologii i Etnologii PAN 2011, s. 505-514
11. Biborski, M., Stępiński, J., Żabiński, G. “Szczerbiec (The Jagged Sword) – The Coronation
Sword of The Kings of Poland.” Gladius 31 (2011), s. 93-148.
12. Pudło, P., Żabiński, G. “Analiza formalna mieczy ze zbiorów Muzeum Pierwszych Piastów na
Lednicy” (A formal analysis of the swords from the collection of the Museum of the First Piasts at
Lednica). W Miecze średniowieczne z Ostrowa Lednickiego i Giecza (Medieval swords from
Ostrów Lednicki and Giecz). Red. A. Wyrwa, P. Sankiewicz, P. Pudło. Biblioteka Studiów
Lednickich. Fontes 3. Dziekanowice-Lednica: Muzeum Pierwszych Piastów 2011, s. 19-33.
3
13. Biborski, M., Stępiński, J., Żabiński, G. “Badania metaloznawcze sześciu mieczy z Muzeum
Pierwszych Piastów na Lednicy” (Archaeometallurgical examinations of six swords from the
Museum of the First Piasts at Lednica). W Miecze średniowieczne z Ostrowa Lednickiego i Giecza
(Medieval swords from Ostrów Lednicki and Giecz). Red. A. Wyrwa, P. Sankiewicz, P. Pudło.
Biblioteka Studiów Lednickich. Fontes 3. Dziekanowice-Lednica: Muzeum Pierwszych Piastów
2011, s. 81-91.
14. Biborski, M., Jagodziński, M. F., Pudło, P., Stępiński, J., Żabiński, G. “Sword Parts from a
Viking Age Emporium of Truso in Prussia.” Waffen-und Kostümkunde – Zeitschrift für Waffen- und
Kleidungsgeschichte 52.1 (2010), s. 19-70.
15. Biborski, M., Stępiński, J., Żabiński, G. “Nowe badania nad Szczerbcem – mieczem
koronacyjnym królów polskich.” Studia Waweliana 14 (2009), s. 235-252.
16. Żabiński, G. “Viking Age Swords from Scotland.” Acta Militaria Mediaevalia 3 (2007), s. 2684.
17. Biborski, M., Stępiński, J., Żabiński, G. “An Early Medieval Sword from Czermno/Cherven.”
Waffen-und Kostümkunde – Zeitschrift für Waffen- und Kleidungsgeschichte 48.2 (2006), s. 99-134.
18. Biborski, M., Żabiński, G. “Two Late Medieval Swords from Little Poland.” Acta
Archaeologica Carpathica 41 (2006), s. 147-160.
19. Biborski, M., Stępiński, J., Żabiński, G. “An Early Renaissance Sword from Racibórz.” Gladius
24 (2004): 187-208.
20. Żabiński, G. “Uzbrojenie na późnośredniowiecznych freskach z kościoła parafialnego w
Koziegłowach.” Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 52.3 (2004), s. 259—271.
c) omówienie celu naukowego/artystycznego ww. pracy/prac i osiągniętych wyników wraz z
omówieniem ich ewentualnego wykorzystania.
Problematyka dawnej wojskowości budziła moje zainteresowania naukowe już podczas
studiów historycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim. Obok zagadnień dawnych sztuk wojennych
(zob. poniżej – omówienie pozostałych osiągnięć naukowo-badawczych), uwagę zwróciłem także
na kwestie uzbrojenia jako takiego. Pierwszym opublikowanym efektem moich dociekań był
artykuł poświęcony uzbrojeniu na późnośredniowiecznych freskach w kościele w Koziegłowach,
pow. Myszków (‘Uzbrojenie na późnośredniowiecznych freskach z kościoła parafialnego w
Koziegłowach’, 2004). Chcąc poszerzyć problematykę badawczą o kwestie związane z technologią
produkcji uzbrojenia, nawiązałem także współpracę z drem (obecnie dr hab.) Marcinem Biborskim
(IA UJ) oraz mgrem inż. (obecnie dr inż.) Januszem Stępińskim (AGH). W jej wyniku
opublikowany
został
szereg
artykułów
monograficznych,
poświęconych
mieczom
4
średniowiecznym. W artykule ‘An Early Renaissance Sword from Racibórz’ (2004) omówiono
wyniki badań typochronologicznych i technologicznych miecza z grobu księcia raciborskiego
Walentyna (zm. w 1521 r.), wskazując, iż głownia tego oręża może być nieco wcześniejsza niż
pozostałe jego części. W tym samym roku ukazał się kolejny artykuł, dotyczący dwóch luźnych
znalezisk mieczów z terenu Małopolski (‘Two Late Medieval Swords from Little Poland’, 2004). Z
kolei w przyczynku poświęconym znalezisku miecza z okolic Czermna (wczesnośredniowieczny
Czerwień) wykazano, iż jest to okaz pochodzący z wczesnego średniowiecza, a nie, jak dotychczas
sądzono, z okresu rzymskiego. Badania metaloznawcze wskazały ponadto, iż przy produkcji głowni
mieczowej użyto technologii pakietowania, spotykanej już w okresie lateńskim i rzymskim (‘An
Early Medieval Sword from Czermno/Cherven’, 2006). W międzyczasie, wykorzystując pobyt
studyjny na Uniwersytecie w Glasgow, udało mi się przygotować rozprawę dotyczącą mieczów
okresu wikińskiego ze Szkocji (‘Viking Age Swords from Scotland’, 2007), będącą pierwszą w
literaturze naukowej próbą całościowego omówienia tego zagadnienia dla tego kraju.
W badaniach nad dawnym uzbrojeniem, prowadzonych wspólnie z drem hab. M. Biborskim
i drem inż. J. Stępińskim, poczesne miejsce zajmują studia nad Szczerbcem (‘Nowe badania nad
Szczerbcem – mieczem koronacyjnym królów polskich’, 2009; ‘Szczerbiec (The Jagged Sword) –
The Coronation Sword of the Kings of Poland, 2011). Badania technologiczne tego niezwykle
interesującego zabytku były praktyczną realizacją postulatu przeprowadzenia takich analiz,
wysuniętego jeszcze w 1968 r. przez prof. dr hab. Andrzeja Nadolskiego. Ponadto rozwiały one
wyrażane w literaturze wątpliwości dotyczące średniowiecznej metryki miecza. Z kolei badania
typologiczne oraz analizy stylistyczne pozwoliły na wysunięcie przypuszczenia, iż jest to broń
nawiązująca do śródziemnomorskiego, najprawdopodobniej iberyjskiego kręgu kulturowego.
Istotnym punktem w moich studiach bronioznawczych było podjęcie badań nad zespołem
elementów mieczów z wczesnośredniowiecznego emporium skandynawskiego Truso w Prusach
(wspólnie z drem hab. M. Biborskim, drem inż. J. Stępińskim, drem M. Jagodzińskim i drem P.
Pudło), obejmujących także analizy technologiczne (‘Sword Parts from a Viking Age Emporium of
Truso in Prussia’, 2010). Pozwoliły one na wysunięcie hipotezy, iż Truso mogło być miejscem
produkcji takiego oręża, co dodatkowo podnosiłoby rangę i znaczenie tego ośrodka handloworzemieślniczego.
Kolejnym zagadnieniem badawczym, któremu poświęciłem uwagę, był zespół mieczów
średniowiecznych z kolekcji Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. W większości przypadków
są to miecze wczesnośredniowieczne, związane z istniejącym na Ostrowie Lednickim ośrodkiem
grodowym pierwszych Piastów. Przeprowadzone analizy typochronologiczne (wraz z drem P.
Pudło: ‘Analiza formalna mieczy ze zbiorów Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy’, 2011) oraz
technologiczne (wraz z drem hab. M. Biborskim i drem inż. J. Stępińskim: ‘Badania metaloznawcze
5
sześciu mieczy z Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy’, 2011) pozwoliły w niektórych
przypadkach na wysunięcie hipotez dotyczących pochodzenia tych zabytków. Jednocześnie
stwierdzono, iż wbrew pojawiającym się w literaturze przedmiotu twierdzeniom, badany zespół
mieczów nie daje podstaw do podtrzymania hipotezy o skandynawskim charakterze załogi grodu
lednickiego.
Wykorzystując fakt zatrudnienia w latach 2008-2011 w Muzeum Zamkowym w Malborku,
moje zainteresowania badawcze objęły także problematykę wojskowości Zakonu Niemieckiego.
Zaowocowały one publikacjami dotyczącymi wartości zakonnych źródeł rachunkowych i
inwentarzowych dla badań bronioznawczych (‘Das Marienburger Ämterbuch as a source for the
Teutonic Order’s arms and armour resources’, 2011; ‘Das Grosse Ämterbuch des Deutschen Ordens
– remarks on its value for arms and armour research’, 2013). Kilka innych publikacji poświęconych
zostało zabytkom uzbrojenia z Prus, zarówno z okresu istnienia państwa Zakonu (wspólnie z
mgrem Antonim R. Chodyńskim: ‘Medieval Swords from the Castle Museum in Malbork and the
Polish National Museum in Szczecin’, 2011; wspólnie z mgrem Patrykiem Muntowskim:
‘Średniowieczne i wczesnonowożytne militaria z wału von Plauena na Zamku w Malborku’, 2013),
jak i czasów wcześniejszych (wspólnie z drem hab. M. Biborskim, drem inż. J. Stępińskim i drem
P. Pudło: ‘A ‘Barbarian’ Weapon? A Sax Find from the Vicinity of Malbork in Prussia’, 2013). Za
szczególnie istotny uważam tu artykuł dotyczący zabytku miecza z Gdańska, uważanego za
późnośredniowieczny (wraz z drem inż. J. Stępińskim: ‘A sword from Gdańsk – a technological
revolution or a pageant replica?’, 2014). Miecz ten był traktowany dotychczas (za prof. drem hab.
Jerzym Piaskowskim) jako przykład zastosowania ciekłego żelaza w produkcji broni siecznej i tym
samym dowód na ‘rewolucję technologiczną’ pod koniec wieków średnich. Na podstawie badań
morfologicznych i analiz technologicznych wykazano ponad wszelką wątpliwość, iż miecz ten jest
repliką, którą datować można najwcześniej na koniec XIX w.
W okresie tym swoje zainteresowania badawcze rozszerzyłem także na problematykę broni
palnej. Prowadzone w tym zakresie badania zaowocowały artykułem dotyczącym wielkiej
bombardy zakonnej z roku 1408 (‘The Grose Bochse – a Teutonic supergun from 1408’, 2012), a
także obszernym omówieniem jednego z najstarszych zachowanych w zbiorach polskich
egzemplarzy broni palnej – lekkiego działa polowego z Kurzętnika (wraz z drem inż. J. Stępińskim
i drem Piotrem Strzyżem: ‘The light field cannon from Kurzętnik – a unique example of medieval
artillery (against the background of development of firearms in the Teutonic Order’s state in
Prussia)’, 2013). W tym ostatnim przypadku przeprowadzone badania technologiczne wykazały, iż
lufa działa wykonana została z miedzi antymonowej, a nie z brązu czy spiżu, jak przyjmowano w
literaturze przedmiotu. Zdobyte podczas tych badań doświadczenie udało się wykorzystać podczas
analiz późnośredniowiecznych zabytków broni palnej z Muzeum Ziemi Bieckiej w Bieczu (wraz z
6
prof. drem hab. Leszkiem Klimkiem, drem inż. J. Stępińskim i drem P. Strzyżem: ‘Late medieval
wrough iron firearms from the Museum in Biecz’, 2013).
Za podsumowanie moich dotychczasowych osiągnięć badawczych uważam opublikowaną
wraz z drem inż. J. Stępińskim (przy współpracy dra hab. M. Biborskiego) rozprawę Technology of
Sword Blades from the La Tène Period to the Early Modern Age. The case of what is now Poland
(2014) (praca ta powstała dzięki grantowi badawczemu Narodowego Centrum Nauki w Krakowie,
nr projektu N N109 051438). Praca bazuje na wynikach analiz technologicznych 45 głowni
mieczowych (z wyjątkiem kilku egzemplarzy, zabytków dotychczas niezbadanych), które
uzupełniono dotychczas opublikowanymi wynikami badań głowni mieczowych z obecnego
terytorium Polski (łączna liczba przebadanych zabytków przekracza 130). Jako tło porównawcze
wykorzystano dostępne wyniki badań z innych obszarów Europy. W pracy tej ukazano zmiany
technologii głowni na badanym terytorium – okres lateński to generalnie dominacja technologii
prostych, dających wyroby dość niskiej jakości. Możliwe, iż w znacznej mierze jest to produkcja
miejscowa, zaś nieliczne przypadki głowni mieczowych dobrej jakości mogły pochodzić z importu.
W okresie rzymskim większość wysokiej jakości głowni, wykonywanych za pomocą
skomplikowanych technologii, pochodziła prawdopodobnie z terenów Imperium Rzymskiego, zaś
niektóre głownie niższej jakości, wykonywane z jednego kawałka metalu, mogły być pochodzenia
miejscowego. Okres migracyjny i wczesne średniowiecze to czas największego zróżnicowania
rozwiązań technologicznych. Z drugiej strony, w porównaniu z okresem rzymskim o wiele trudniej
jest określić miejsce pochodzenia głowni na podstawie technologii produkcji. W okresie
rozwiniętego
i
późnego
średniowiecza
w
użyciu
pozostaje
jedynie
kilka
rozwiązań
technologicznych (głownie nawęglane powierzchniowo, wykonywane w całości ze stali oraz
głownie z żelaznym rdzeniem i stalowymi nakładkami ostrzowo-płazowymi). Były to
najprawdopodobniej technologie uznane przez wytwórców za najprostsze, najtańsze i najpewniejsze
dla zagwarantowania należytej jakości wyrobów.
Obok
znaczenia
regionalnego
pracy,
zawiera
ona
także
propozycję
schematu
technologicznego głowni mieczowych. Oparty jest on zarówno na dotychczasowej literaturze
przedmiotu, jak na badaniach prowadzonych na potrzeby omawianej rozprawy. Schemat ten daje
się zastosować dla głowni mieczowych od czasu pojawienia się żelaza do okresu nowożytnego.
Ponadto, na potrzeby projektu badawczego prowadzona była strona internetowa wraz z bazą danych
(www.gladificium.org). Wykorzystany na jej potrzeby schemat organizacji danych planuje się
wykorzystać w późniejszych badaniach porównawczych nad technologią produkcji głowni
mieczowych w Europie.
7
5. Omówienie pozostałych osiągnięć naukowo - badawczych (artystycznych).
Na moje pozostałe osiągnięcia badawcze składają się publikacje mieszczące się w różnych
dziedzinach badań mediewistycznych i historycznych. Pierwsza z nich to dawne europejskie sztuki
wojenne:
21. Żabiński, G., Mitchell, R. A., Fritz, F. A Falchion / Langes Messer Fencing Treatise by
Johannes
Lecküchner
(1482).
Hammaborg
Historischer
Schwertkampf
2012.
Internet
http://www.hammaborg.de/en/transkriptionen/leckuechner_cgm582/index.php (jest to tłumaczenie i
krytyczny komentarz do traktatu walki kordem z roku 1482)
22. Żabiński, G. The Longsword Teachings of Master Liechtenauer – The Early Sixteenth Century
Swordsmanship Comments in the “Goliath” Manuscript. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek,
2010 (opublikowana wersja rozprawy doktorskiej, obronionej na Uniwersytecie Jagiellońskim)
23. Żabiński, G. “Goliath – An Anonymous Fighting Treatise from the Preussische Königliche
Staatsbibliothek (ms. germ. quart. 2020).” W Arma et Medium Aevum. Studia nad uzbrojeniem
średniowiecznym, red. Kucypera, P., Pudło, P., Żabiński, G, s. 237-266. Toruń: Wydawnictwo
Adam Marszałek, 2009 (omówienie anonimowego rękopisu szermierczego z początków XVI w.,
będącego tematem rozprawy doktorskiej)
24. Żabiński, G. “Unarmoured Longsword Combat of Master Liechtenauer via Priest Döbringer.”
W Masters of Medieval and Renaissance Martial Arts. Rediscovering the Western Combat
Heritage, red. Clements, J., s. 59-116. Boulder, Co.: Paladin Press, 2008 (transkrypcja, tłumaczenie
i krytyczny komentarz najstarszego znanego przekazu tradycji szermierczej Johannesa
Liechtenauera z końca XIV w.)
25. Hull, J. Knightly Dueling. The Fighting Arts of German Chivalry. By Jeffrey Hull. With
transcriptions by Monika Maziarz and Grzegorz Żabiński. Boulder, Co.: Paladin Press, 2008
(transkrypcje tekstów traktatów szermierczych)
26. Żabiński, G., Walczak, B. (wyd.) Codex Wallerstein: A Medieval Fighting Book from the
Fifteenth Century on the Longsword, Falchion, Dagger and Wrestling. Wstęp John Clements.
Boulder, CO: Paladin Press, 2002 (wydanie traktatu szermierczego z połowy XV w.)
27. Żabiński, G. ”Several Remarks on the Bloßfechten Section of Codex Wallerstein.” (12 marca
2001). Journal of Western Martial Art. http://ejmas.com/jmwa/jmwaindex.htm. Internet. 2001
(uwagi dotyczące walki pieszo mieczem bez zbroi w traktacie szermierczym z połowy XV w.)
8
Drugim obszarem moich zainteresowań były problemy historii społecznej i gospodarczej, ze
szczególnym uwzględnieniem zakonu cystersów. Badania te zaowocowały następującymi
publikacjami:
28. Żabiński, G. “Mogiła and Henryków: Patterns of Economic Development in Two Eastern
European Cistercian Monasteries.“ Cîteaux: Commentarii cistercienses 61.2-4 (2010), s. 207-256
(artykuł ten jest skróconą wersją rozprawy doktorskiej, obronionej w Central European University
w Budapeszcie)
29. Żabiński, G., Sepiał, M. A. “Ursprung und Anfänge der Stadt Ratibor.” Oberschlesisches
Jahrbuch 23/24 (2007/2008), s. 25-48 (artykuł omawia początki miasta Raciborza na Górnym
Śląsku)
30. Żabiński, G. “A pre-Cistercian Settlement of a Future Monastic Site: the Case of Henryków.”
Quaestiones Medii Aevi Novae 10 (2005), s. 273-302 (artykuł omawia środowisko osadnicze
mikroregionu, w którym ufundowany został klasztor cysterski w Henrykowie)
31. Żabiński, G. “Swine for Pearls? Animals in the Thirteenth-Century Cistercian Houses of
Henryków and Mogiła.” W Animal Diversities. Red. Gerhard Jaritz, Alice Choyke. Medium Aevum
Quotidianum Sonderband 16 (2005), s. 50-65 (artykuł omawia rolę hodowli zwierząt w gospodarce
klasztorów cysterskich w Henrykowie i Mogile)
32. Żabiński, G. “Die Einträge der “zweiten Hand” zum Heinrichauer Totenbuch.” Archiv für
schlesische Kirchengeschichte 61 (2003), s. 257-265 (przyczynek poświęcony nekrologowi
klasztoru cystersów w Henrykowie).
33. Żabiński, G. ”Królewscy dłużnicy duchownych wierzycieli w diecezji krakowskiej w XV
wieku.” Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 1262 (2003). Prace Historyczne 130, s. 4174 (artykuł omawia problematykę kredytu udzielanego władcom przez duchowieństwo diecezji
krakowskiej w XV w.)
34. Żabiński, G. “Mogiła – A Case Study of the Credit Activity of a Cistercian Monastery in the
Medieval Diocese of Cracow.” Annual of Medieval Studies at CEU 9 (2003), s. 93-126 (artykuł
omawia rolę klasztoru cystersów w Mogile jako ośrodka kredytowego)
Pozostałe publikacje dotyczą różnych zagadnień historycznych:
35. Żabiński, G. ”Działalność braci Piotra i Mikołaja Komorowskich na Górnych Węgrzech w
okresie rządów Macieja Korwina.” Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellonskiego 1268 (2001).
Prace Historyczne 128, s. 79-92 (artykuł omawia działalność militarno-polityczną polskich
9
możnowładców Piotra i Mikołaja Komorowskich na terytorium Górnych Węgier w czasach króla
Macieja Korwina)
36. Żabiński, G. ”Działalność braci Piotra i Mikołaja Komorowskich na Górnych Węgrzech w
latach 1440-1457 w świetle badań w Archiwum Bardiowskim.” Studia Historyczne (Kraków) 43.1
(2000), s. 3-25 (artykuł przedstawia działalność militarno-polityczną polskich możnowładców
Piotra i Mikołaja Komorowskich na terytorium Górnych Węgier w okresie rządów Władysława
Warneńczyka i Władysława Pogrobowca)
37. Żabiński, G. “Uwagi dotyczące niektórych aspektów pobytu wojsk Jana Jiskry oraz bratczyków
na Górnych Węgrzech w XV wieku.” Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellonskiego 1230 (1999).
Prace Historyczne 126, s. 31-58 (artykuł porusza problematykę działalności czeskiego kondotiera
Jana Jiskry oraz wywodzących się z dawnych wojsk husyckich grup zaciężnych żołnierzy i
grasantów na Górnych Węgrzech w okresie od lat 40-tych do lat 70-tych XV w.)
38. Żabiński, G. “Polish Economic Thought before Physiocracy.” W Physiocracy Yesterday and
Today: Economy—Philosophy—Politics, red. Janina Rosicka, s. 153-156. Cracow: Academy of
Economics, 1996 (przyczynek poświęcony dziejom polskiej myśli ekonomicznej przed XVIII w.)
39. Żabiński, G. ”O nowy ład społeczny. Wojciech Korfanty a społeczna nauka Kościoła.” W
Zeszyty Humanistyczne Palacu Mlodziezy w Katowicach 1. Wojciech Korfanty. Rozprawy i Szkice
Historyczno-Literackie, wyd. Dariusz Rott i Eugeniusz Skorwider, s. 34-39. Katowice: Pałac
Młodzieży 1993 (wpływ społecznej nauki Kościoła katolickiego na poglądy polityczne Wojciecha
Korfantego)
* w przypadku, gdy osiągnięciem tym jest praca/ prace wspólne, należy przedstawić oświadczenia
wszystkich jej współautorów, określające indywidualny wkład każdego z nich w jej powstanie
6. Udział w projektach badawczych
2010-2013
“Technologia produkcji mieczy na ziemiach polskich od V do końca XV w.” Grant
badawczy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Nr N N109 051438 – kierownik projektu
2003-2005
“Atlas historyczno-geograficzny Raciborza” (w ramach “Atlasu Historycznego Miast
Polskich”). Grant badawczy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Nr 2H01G06225 –
wykonawca (kier. projektu – prof. dr hab. Antoni Barciak, Uniwersytet Śląski)
1999-2001
“Gesta principum Polonorum” – kronika Galla Anonima. Wydane jako: Gesta
principum Polonorum-Deeds of the Princes of the Poles, ed. János M. Bak, Frank Schaer.
Budapest: CEU Press, 2003 – wykonawca
10
7. Udział w konferencjach naukowych
2013 A sword from Gdańsk: a technological revolution or a pageant replica?: XII
Międzynarodowe Kolokwium Bronioznawcze. Polska Akademia Nauk, Instytut Archeologii i
Etnologii, Łódź (wraz z J. Stępińskim)
2011 Badania wykopaliskowe w północno-wschodniej części Przedzamcza malborskiego zespołu
zamkowego (Malbork, stan. 1) w latach 2008-2010 (wraz z E. Fudzińską): XVIII Sesja
Pomorzoznawcza, Muzeum Zamkowe w Malborku
Militaria z badań archeologicznych na wale Plauena w Malborku (wraz z P. Muntowskim): XVIII
Sesja Pomorzoznawcza, Muzeum Zamkowe w Malborku
2010 Badania wykopaliskowe w północno-wschodniej części Przedzamcza malborskiego zespołu
zamkowego (Malbork, stan. 1) w latach 2008-2010 (wraz z E. Fudzińską): I Pomorska Sesja
Sprawozdawcza, Muzeum Archeologiczne w Gdańsku
2010 Das Grosse Ämterbuch des Deutschen Ordens – remarks on its value for arms and armour
research: Weapons Bring Peace? International Conference on Arms and Armour, Instytut
Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego
2009 “Legendo
Discimus?
Structures
of
Selected
Medieval
and
Early
Renaissance
Swordsmanship Teachings as a Reflection of the Practical Teaching Course of the Art of the Long
Sword”: Die Kunst des Fechtens. Forschungsstand und –perspektiven frühneuhochdeutscher Ringund Fechtlehren, Austriacka Akademia Nauk, Krems, Austria
2008 “Goliath – an anonymous fighting treatise from the Preussische Königliche Staatsbibliothek
(ms. germ. quart. 2020)”: I Toruńskie Spotkanie Bronioznawcze, Instytut Archeologii, Uniwersytet
Mikołaja Kopernika w Toruniu
2006 “Why Different?: Economies of the Eastern European Cistercian Monasteries of Mogiła and
Henryków up to the End of the 13th Century”: International Medieval Congress, Leeds, Anglia
2001 “Several Remarks on the Bloßfechten Section of Codex Wallerstein”: 36th International
Congress on Medieval Studies, Kalamazoo, Stany Zjednoczone
11
1996 “Polish Economic Thought before Physiocracy”: konferencja “Physiocracy Yesterday and
Today”, Kraków
8. Praca dydaktyczna
X 2011-obecnie
Instytut Historii, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie
blok Prahistoria ziem polskich na tle europejskim (od 2013 r.) – wykład i konwersatorium
translatoria – Translatorium z języka łacińskiego, Neografia niemiecka z elementami translatorium
laboratoria – Nauki pomocnicze historii, Statystyka i demografia historyczna
konwersatoria specjalistyczne – Typochronologia w archeologii, Gospodarka zakonu cystersów w
średniowieczu, Komputer w warsztacie historyka
wykłady monograficzne – Dawna metalurgia żelaza, Historia archeologii
blok Historia krajów niemieckojęzycznych i Historia kultury krajów niemieckojęzycznych –
wykład i konwersatorium (dla studentów kierunku filologia germańska Instytutu Filologii Obcych
AJD)
blok Historia współczesna świata – wykład i konwersatorium (dla studentów kierunku politologia
Instytutu Nauk Politycznych AJD)
2004-2005
Instytut Historii, Uniwersytet Śląski w Katowicach
lektorat – Język łaciński
konwersatorium – Nauki pomocnicze historii
9. Stypendia naukowe
1999-2000 Soros Foundation: Central European University, Budapeszt
1997
Fundacja Stefana Batorego: grant badawczy na wyjazd do archiwów na Słowacji
1997
Deutsch-Polnische Akademische Gesellschaft: Georg-August-Universität, Göttingen,
Niemcy
10. Członkostwo w towarzystwach naukowych
Gesellschaft für Historische Waffen- und Kostümkunde (Niemcy)
Grzegorz Żabiński
12