D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Krakowie

Sygn. akt I C 1717/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 września 2015 r.
Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział I Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący : SSR del. Zygmunt Drożdżejko
Protokolant: Karolina Lipka
po rozpoznaniu w dniu 27 sierpnia 2015 r. w Krakowie
na rozprawie
sprawy z powództwa S. S.
przeciwko (...) Spółka Akcyjna w W.
o zapłatę
I. zasądza od strony pozwanej (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz powoda S. S. kwotę 76 000zł
(siedemdziesiąt sześć tysięcy złotych) z odsetkami w wysokości ustawowej od dnia 30.09.2013r. do
dnia zapłaty;
II. zasądza od strony pozwanej (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz powoda S. S. kwotę 7 917zł
(siedem tysięcy dziewięćset siedemnaście złotych) tytułem kosztów procesu;
III. nakazuje ściągnąć od strony pozwanej (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz Skarbu Państwa –
Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 5 220,08zł (pięć tysięcy dwieście dwadzieścia złotych i osiem
groszy) tytułem kosztów sądowych.
Sygn. akt I C 1717/13
UZASADNIENIE
wyroku z dnia 10 września 2015r.
Powód S. S. wystąpił przeciwko (...) S.A. w (...) z pozwem o zapłatę kwoty 76 000 zł. Odsetek
domagał się od dnia wniesienia powództwa czyli od dnia 30.09.2013r.
W uzasadnieniu wskazał, że zawarł umowę ubezpieczenia budynku m.in. od osunięć ziemi. Miało miejsce osuniecie
się ziemi. Wprawdzie budynek nie uległ zniszczeniu, ale osuwisko jest na tyle blisko, że w każdej chwili może dojść
do zniszczenia i nie można w nim zamieszkać.
Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa podnosząc, że budynek nie uległ zniszczeniu, a
ubezpieczenie nie obejmowało ryzyka nie możliwości zamieszkania w domu.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Powód S. S. zawarł ze stroną pozwaną (...) S.A. w W. w dniu 7.12.2009r. umowę ubezpieczenia (...). Ubezpieczenie
obejmowało okres od 22.12.2009r. do 21.12.2010r. i dotyczyło budynku nr (...) położonego w miejscowości K.. Suma
ubezpieczenia wynosiła 130000 zł. Ubezpieczenie obejmowało ryzyka od zdarzeń losowych m. in. od osuwania się
ziemi (§ 5.1.1) - ogólnych warunków ubezpieczenia). Zgodnie z § 2.68) ogólnych warunków ubezpieczenia za szkodę
rzeczową uważa się utratę lub zmniejszenie wartości rzeczy wskutek ich zniszczenia, uszkodzenia lub zaboru w
następstwie zdarzeń objętych umową ubezpieczenia. Wysokość szkody mogła być ustalona wg. wartości nowej lub wg.
wartości rzeczywistej. W umowie nie określono wariantu ustalania wysokości szkody.
W dniach 1-4.06.2010r. w miejscowości K. doszło do uaktywnienia się osuwiska. Teren osuwiska oraz strefa buforowa
wraz z budynkiem objętym ubezpieczeniem czyli budynkiem nr (...), z uwagi na bezpośrednie zagrożenie, nie może
być użytkowany jako zabudowa mieszkalna. Osuwisko stwarza realne zagrożenie dla życia mieszkańców budynku nr
(...). Brak jest technicznych możliwości zabezpieczenia osuwiska. Decyzją z dnia 29.09.2010r. Powiatowy Inspektor
Nadzoru Budowlanego wyłączył w trybie natychmiastowym z użytkowania budynek nr (...) posadowiony na działce nr
(...) w miejscowości K.. Decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Podstawą decyzji był fakt wystąpienia
osuwiska, które realnie zagraża życiu mieszkańcom przedmiotowego budynku. Wysokość szkody wynosi 471 815,38
zł wg. cen z dnia 29.09.2010r. i 483 900,07 zł wg. cen z 2014r. Możliwa do odzyskania wartość materiałów to kwota
2053,41 zł. Koszt rozbiórki budynku to kwota 75 424,77 zł.
Powód składał wniosek o wypłatę ubezpieczenia, ale strona pozwana odmówiła jego wypłaty.
Dowód:
umowa ubezpieczenia k.20-21
ogólne warunki ubezpieczenia k.53-68
Karta dokumentacji osuwiska k.10-14
Opinia k.15
Decyzja k.16-17
Opinia biegłego k.95-118, 192-193, 205-418
Akta szkodowe
Ocena dowodów:
Sąd uznał opinię biegłego za przekonującą. Biegły uwzględnił całość materiału dowodowego. Biegły w sposób
przekonujący odniósł się do zgłoszonych zarzutów.
Sąd dał wiarę wszystkim dokumentom zgromadzonym w sprawie, albowiem nikt nie kwestionował ich prawdziwości.
Sąd zważył co następuje:
Roszczenie jest uzasadnione.
Zgodnie z art. 805 § 1 i § 2.pkt 1) kc przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności
swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a
ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie: przy
ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie
wypadku.
Zgodnie § 5.1.1) - ogólnych warunków ubezpieczenia, ubezpieczenie obejmowało ryzyko powstania szkody wskutek
osunięcia się ziemi.
Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego, w przedmiotowej sprawie, w okresie ubezpieczenia, doszło do
wystąpienia osuwiska. Nie doszło do zniszczenia lub uszkodzenia budynku objętego ubezpieczeniem. Powstało
realne, bezpośrednie zagrożenia zniszczenia budynku. W okresie ubezpieczenia Powiatowy Inspektor Nadzoru
Budowlanego wyłączył w trybie natychmiastowym z użytkowania ubezpieczony budynek. Decyzji nadano rygor
natychmiastowej wykonalności. Podstawą decyzji był fakt wystąpienia osuwiska, które realnie zagraża życiu
mieszkańcom przedmiotowego budynku.
Istota sporu sprowadzała się do ustalenia czy ubezpieczyciel odpowiada tylko w sytuacji, gdy doszło do uszkodzenia
budynku, czy też w sytuacji, gdy doszło do bezpośredniego zagrożenia zniszczenia budynku.
Zgodnie z § 2.68) ogólnych warunków ubezpieczenia za szkodę rzeczową uważa się utratę lub zmniejszenie wartości
rzeczy wskutek ich zniszczenia, uszkodzenia lub zaboru w następstwie zdarzeń objętych umową ubezpieczenia.
Dosłowne rozumienie tego postanowienia ogólnych warunków ubezpieczenia nie pozostawia wątpliwości, że
tylko uszkodzenie lub zniszczenie mienia stanowi podstawę wypłaty odszkodowania. W ocenie sądu jednak tego
postanowienia nie należy interpretować dosłownie.
Ogólne warunki ubezpieczenia nie są aktem
normatywnym tylko częścią umowy. Podlegają więc
wykładni takiej jak umowy. Ma więc do nich
zastosowanie art. 65 kc (por. wyrok Sądu Najwyższego z
dnia 26.02.2015r., II CSK 295/14, Lex nr 1652719).
Zgodnie z art. 65 kc oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których
złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. W umowach należy raczej badać, jaki był
zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu.
Celem umowy było ubezpieczenie od szkody spowodowanej powstaniem osuwiska. Z punktu widzenia powoda
obojętnym było czy szkoda wystąpi poprzez zniszczenie budynku czy poprzez dojście do takiej sytuacji, że nie będzie
mógł korzystać z budynku. Należy podkreślić, że dla każdego ubezpieczającego nie ma to znaczenia. Liczy się efekt
końcowy, że w sposób trwały nie można korzystać z domu. Dla ubezpieczających jest obojętne czy doszło do zniszczenia
budynku czy nie. Powód na pewno nie przewidywał, że może dojść do takiej sytuacji do jakiej faktycznie doszło. W
przedmiotowej sprawie, wskutek powstania osuwiska, doszło do sytuacji w której nie można zamieszkać w domu
albowiem grozi to realnym, zagrożeniem zniszczenia budynku i jest to realne zagrożenie dla życia mieszkańców.
Należy tu podkreślić, że podstawą zagrożenia jest wystąpienie osuwiska, a więc ryzyka objętego ubezpieczeniem.
W istocie rzeczy, nie można zamieszkać w domu, nie dlatego, że Powiatowy Inspektor podjął taką decyzję, tylko
dlatego, że istnieje ryzyko dla życia mieszkańców, ponieważ dom może ulec w każdej chwili zniszczeniu. Decyzja
Powiatowego Inspektora jest konsekwencją zagrożenia zniszczenia budynku i zagrożenia dla życia mieszkańców.
Należy tutaj podkreślić, że brak jest technicznej możliwości zabezpieczenia osuwiska. Stan zagrożenia ma charakter
trwały i brak jest realnych podstaw do twierdzeń, że kiedykolwiek ten stan ulegnie zmianie. Należy również podkreślić,
że ubezpieczyciel wyraźnie nie wykluczył od odpowiedzialności takiej sytuacji.
Biorąc pod uwagę cel umowy i zasady współżycia społecznego, § 2.68) ogólnych warunków ubezpieczenia, należy tak
interpretować, że za szkodę rzeczową należy uważać również taki stan, że, istnieje bezpośrednie i realne zagrożenie
zniszczenia i uszkodzenia budynku. To zagrożenie musi uniemożliwiać korzystanie z niego, z uwagi na bezpośrednie
zagrożenia życia mieszkańców. Ponadto ten stan musi mieć charakter trwały, musi istnieć brak realnych możliwości
odwrócenia zagrożenia i brak perspektyw do zmiany sytuacji.
Pod tak rozumiany zapis podpada sytuacja powoda. Z tego też względu roszczenie powoda należy uznać za
uzasadnione.
Szkoda powoda przekracza granicę sumy ubezpieczenia tj. 130 000 zł. Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego
wysokość szkody liczona wg. wartości nowej wynosi 471 815,38 zł wg. cen z dnia 29.09.2010r. i 483 900,07 zł wg.
cen z 2014r. Koszt pozostałości to 2053,41zł. Sąd liczył odszkodowanie wg. wartości nowej, ponieważ w umowie nie
określono zasady wyliczania szkody. Sąd zasądził 76 000 zł., ponieważ takiej kwoty domagał się powód. Kwota 76 000
zł mieści się w sumie ubezpieczenia.
Sąd zasądził odsetki od dnia wniesienia pozwu, ponieważ od takiej daty odsetek domagał się powód. Jedynie na
marginesie należy dodać, że roszczenie i tak było wymagalne wcześniej tj. 2.07.2010r., ponieważ 1.06.2010r. zgłoszono
szkodę (§ 82.4 ogólnych warunków ubezpieczenia). Podstawę zasądzenia odsetek stanowi art. 481 kc.
O kosztach procesu należnych powodowi sąd orzekł na zasadzie art. 98 kpc i zasądził kwotę 7 917 zł. W skład tej kwoty
wchodzi 3800 zł tytułem opłaty od pozwu, 3600 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika, 17 zł tytułem opłaty od
pełnomocnictwa i 500 zł tytułem zaliczki na poczet biegłego.
O kosztach należnych Skarbowi Państwa Sąd orzekł na zasadzie art. 113 ustawy „o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych” w związku z art. 98 kpc i nakazał ściągnąć kwotę 5 220,08 zł tytułem poniesionych wydatków. Wydatki
(wynagrodzenie biegłego) w niniejszej sprawie wyniosły 5 720,08 zł. 500 zł zostało pokryte z zaliczki uiszczonej przez
powoda. Zatem wydatki zostały pokryte z budżetu państwa w wysokości 5220,08 zł.
Mając powyższe na uwadze orzec należało jak w sentencji wyroku.