Rynek żywności w GCC

Rynek żywności w GCC
2016-02-09 07:02:48
2
Przyrost demograficzny oraz wzrost zamożności wśród społeczności arabskiej przedkłada się bezpośrednio na
popyt produktów spożywczych.
Konsumpcja żywności w krajach Zatoki Arabskiej
Ostatni raport na temat rynku żywności krajów Zatoki Perskiej przygotowany przez bank inwestycyjny Alpen
Capital dotyczył dynamiki popytu-podaży na produkty rolno-spożywcze w sześciu krajach regionu GCC, a także
ważnych dla regionu kategorii żywności. Podkreślał również najnowsze trendy na rynku żywnościowym regionu,
czynniki wzrostu i wyzwania dla przemysłu, dokonując finansowej i rynkowej wyceny kluczowych firm z branży
rolno-spożywczej. RetailMe przedstawia główne punkty raportu.
Główne trendy rozwojowo-konsumpcyjne na rynku żywnościowym regionu GCC
Popyt na żywność w krajach Zatoki Perskiej napędzany jest przez szereg czynników, w tym szybki przyrost
ludności, wzrost zamożności i rozwój sektora turystycznego. Preferencje żywieniowe zmieniają się również wraz z
rosnącą popularnością zdrowego trybu życia i zamiłowaniem do zachodnich diet, zwiększając zapotrzebowanie
na żywność ekologiczną i produkty z zagranicy. Równocześnie produkcja żywności w ww. regionie jest
ograniczona ze względu na suchy klimat i niedobór gruntów ornych i wody pitnej, czyniąc region silnie
uzależnionym od importu produktów spożywczych. Dzięki dochodom płynącym z bogatych złóż ropy naftowej,
import żywności w regionie GCC, jak i inwestycje mające na celu poprawę bezpieczeństwa żywieniowego warte
miliardy dolarów są realne (źródło: Sameena Ahmad, dyrektor zarządzający Alpen Capital). „Dynamiczny rozwój
gospodarczy i nieustające zmiany w łańcuchu wartości zachęcają zagranicznych i lokalnych inwestorów do
wejścia na rynek i wzmocnienia swojej pozycji na rynku spożywczym (źródło: Mahboob Murshed, dyrektor
zarządzający Alpen Capital).
Spośród wszystkich produktów spożywczych, największą popularnością cieszą się wyroby zbożowe, które w
najbliższych latach pozostaną najprawdopodobniej najczęściej spożywaną kategorią żywności. Przewiduje się, że
w 2019 roku, zboża będą stanowić 46,5% całkowitej konsumpcji żywności w regionie, z uwagi na wzrost
zapotrzebowania na zdrowe, bogate w środki odżywcze produkty. W raporcie opracowanym przez Alpen Capital
podkreślono, że przewiduje się wzrost poziomu konsumpcji w krajach regionu GCC na poziomie 3.5% w skali
rocznej w latach 2014-2019. Jeśli chodzi o wyroby zbożowe, oczekuje się wzrostu poziomu konsumpcji w tym
okresie na poziomie 3% w skali rocznej, znacznie wolniejszego, w porównaniu do wzrostu poziomu konsumpcji
produktów mięsnych (4.4%) i owoców (3.8%). Jeśli chodzi o regionalne prognozy konsumpcyjne, eksperci
żywieniowi szacują, że Arabia Saudyjska utrzyma pozycję największego konsumenta wśród pozostałych krajów
GCC przy wzroście konsumpcji krajowej na poziomie 3% w skali rocznej w okresie prognozy, podczas gdy w
przypadku Omanu, Kuwejtu i Bahrajnu przewidywany wzrost plasuje się w przedziale 2,7%-3,2%. Jeśli chodzi o
inne kraje GCC, ZEA i Katar odnotują odpowiednio 5.5% i 4.8%-owy wzrost poziomu konsumpcji krajowej w skali
rocznej w tym samym okresie czasu.
Przyrost demograficzny oraz wzrost zamożności wśród społeczności arabskiej przełożył się bezpośrednio na
istotne zwiększenie popytu produktów spożywczych. Katar, Kuwejt i ZEA zaliczane są do najbogatszych krajów
na świecie pod względem przychodu krajowego brutto. Począwszy od roku 2006 odnotowywano wzrost poziomu
dochodu per capita na poziomie 5,2% w skali rocznej. Zwiększenie zapotrzebowania na import produktów
spożywczych wynika z ograniczonej powierzchni ziemi uprawnej, niesprzyjających warunków klimatycznych oraz
zmniejszających się zasobów wody pitnej. Stąd rządy krajów GCC inwestują miliardy dolarów w grunty orne za
granicą dążąc jednocześnie do zwiększenia produkcji krajowej.
Obecnie w krajach GCC mieszka ponad 50 mln osób (rok 2014) a liczba emigrantów wciąż rośnie. W latach 20062014 odnotowano wzrost poziomu ludności na poziomie 4,2%, co jeszcze bardziej pogłębiło zależność rządów
krajów GCC od importu, uwarunkowanego ograniczeniami produkcji rolne. W 2012 roku import stanowił 75%
3
lokalnego zapotrzebowania żywieniowego. 78% populacji krajów GCC to mieszkańcy Arabii Saudyjskiej i ZEA (rok
2014) i to te dwa kraje stanowią największe ośrodki konsumpcji produktów spożywczych. W 2012 roku
konsumpcja per capita w regionie wyniosła blisko 852 kg z Kuwejtem na 1 miejscu (867,5 kg), kolejno Arabią
Saudyjską (866,5 kg) i ZEA (862,2 kg).
Wyroby zbożowe – 1 miejsce w kategorii spożywanych produktów
Zboża zajmują 1 miejsce w kategorii produktów spożywanych na terenie GCC, gdzie popyt na nie wyniósł 48%
całkowitego zapotrzebowania w 2012 roku. Odnotowuje się zmianę preferencji żywieniowych w kierunku
produktów spożywczych bogatych w białka, z silnym wzrostem poziomu konsumpcji produktów mięsnych w
krajach regionu GCC na poziomie 7,8% w skali rocznej w latach 2006-2012. Konsumpcja produktów mięsnych per
capita w regionie wynosiła 66 kg w 2012 roku, stosunkowo wysoka w porównaniu do średniej światowej równej
42,8 kg i średniej w krajach rozwijających się równej 33,4 kg. Tym samym w latach 2006-2012 konsumpcja
produktów mięsnych per capita w regionie GCC zwiększyła się o 3% w skali rocznej .
zasobów wody pitnej. Stąd rządy krajów GCC inwestują miliardy dolarów w grunty orne za granicą dążąc
jednocześnie do zwiększenia produkcji krajowej.
Obecnie w krajach GCC mieszka ponad 50 mln osób (rok 2014) a liczba emigrantów wciąż rośnie. W latach 20062014 odnotowano wzrost poziomu ludności na poziomie 4,2%, co jeszcze bardziej pogłębiło zależność rządów
krajów GCC od importu, uwarunkowanego ograniczeniami produkcji rolne. W 2012 roku import stanowił 75%
lokalnego zapotrzebowania żywieniowego. 78% populacji krajów GCC to mieszkańcy Arabii Saudyjskiej i ZEA (rok
2014) i to te dwa kraje stanowią największe ośrodki konsumpcji produktów spożywczych. W 2012 roku
konsumpcja per capita w regionie wyniosła blisko 852 kg z Kuwejtem na 1 miejscu (867,5 kg), kolejno Arabią
Saudyjską (866,5 kg) i ZEA (862,2 kg).
Wyroby zbożowe – 1 miejsce w kategorii spożywanych produktów
Zboża zajmują 1 miejsce w kategorii produktów spożywanych na terenie GCC, gdzie popyt na nie wyniósł 48%
całkowitego zapotrzebowania w 2012 roku. Odnotowuje się zmianę preferencji żywieniowych w kierunku
produktów spożywczych bogatych w białka, z silnym wzrostem poziomu konsumpcji produktów mięsnych w
krajach regionu GCC na poziomie 7,8% w skali rocznej w latach 2006-2012. Konsumpcja produktów mięsnych per
capita w regionie wynosiła 66 kg w 2012 roku, stosunkowo wysoka w porównaniu do średniej światowej równej
42,8 kg i średniej w krajach rozwijających się równej 33,4 kg. Tym samym w latach 2006-2012 konsumpcja
produktów mięsnych per capita w regionie GCC zwiększyła się o 3% w skali rocznej .
Czynniki zwiększające zapotrzebowanie na import produktów spożywczych
Nawet jeśli konsumpcja żywności w krajach Zatoki Perskiej wzrośnie, suchy klimat i niedobór gruntów ornych i
wody pitnej ogranicza krajową produkcję rolną. W roku 2012 jedynie 1.8% ziem krajów Zatoki Perskiej
znajdowało się pod uprawą, gdzie Arabia Saudyjska miała swój największy udział (2% powierzchni całego kraju).
Główni importerzy produktów spożywczych w krajach GCC
4
Wraz ze wzrostem importu, kraje Zatoki Perskiej rozważają zróżnicowanie źró-deł importu w celu ograniczenia
ich zależności od kluczowych partnerów handlowych. Odnotowuje się korzystny trend dla zagranicznych inwestorów, produ-centów żywności oraz
dostawców rozwiązań technologicznych. Wiele krajów
na całym świecie jest zainteresowanych współpracą handlową w regionie i tak na przykład Nowa Zelandia
zwiększa swój zasięg działalności i otwiera przedstawicielstwo w Dubaju. W roku 2012 Arabia Saudyjska i ZEA byli głównymi im-porterami produktów
spożywczych w krajach GCC, generując blisko 80% impor-tu netto w regionie. Produkty zbożowe stanowiły
wówczas 61,2% wolumenu importu (pozostałe kategorie w przedziale równym 7-9%,).
Bezpieczeństwo żywieniowe
Na skutek zapotrzebowania na import produktów spożywczych pogłębia się zależność rządów krajów GCC od
wahań cenowych na światowych rynkach spożywczych. Począwszy od 2008 roku indeks cen żywności FAO
odnotował wzrost wywołując problemy związane z bezpieczeństwem żywieniowym na całym świecie. Zważywszy
na ciągłe tendencje zwyżkowe cen żywności na światowych rynkach spożywczych, na skutek niesprzyjających
warunków pogodowych, napięć geopolitycznych oraz rosnących cen urządzeń do nawadniania gruntów, rządy
poszczególnych krajów kładą
nacisk na rozwój rodzimego sektora rolno-spożywczego oraz szeroko pojętej w tym
zakresie współpracy międzynarodowej.
Wysoki dochód per capita w regionie GCC stanowi bufor, który pochłania niekorzystne wahania cen produktów
spożywczych. Jednak rządy krajów Zatoki Perskiej podjęły działania mające na celu zapewnienie dotacji,
ustalania cen żywności i zwiększenie poziomu wynagrodzenia w celu zminimalizowania obciążeń obywateli.
Pomimo, że Kuwejt jest trzecim co do wielkości importerem produktów spożywczych (mając na uwadze procent
zużycia) w regionie Zatoki Perskiej, Kuwejt jest najmniej podatny na wahania cen żywności ze względu na jego
silną równowagę budżetową (rok 2012). W przypadku Bahrajnu, drugiego co do wielkości importera, jego ujemne
saldo fiskalne sprawia, że kraj ten jest najbardziej narażony na wzrost światowych cen żywności bądź problemy
natury logistycznej, wynikające z opóźnienia w dostawach.
Rządy krajów GCC wykorzystują swój majątek w celu poprawy bezpieczeństwa żywieniowego i zminimalizowania
wpływu wahań cenowych. Niektóre z przyjętych środków obejmują poprawę wydajności i ulepszenie sposobów
produkcji krajowej, aby zagwarantować produktom spożywczym właściwe warunki magazynowania oraz
wyeliminować zbędne odpady.
5