Śmiertelność traszek zwyczajnych

Śmiertelność traszek zwyczajnych (Lissotriton
vulgaris) podczas wiosennych migracji na
terenie Użytku Ekologicznego Traszki Ratajskie
Mortality of the Smooth Newt (Lissotriton vulgaris) during spring migration on the protected
area 'Traszki Ratajskie' in the city of Poznan, Poland
Mikołaj Kaczmarski1, 2 ([email protected]), Jan Kaczmarek2
1
Zakład Zoologii, Wydział Biologii i Hodowli Zwierząt,
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
2 Koło Naukowe Przyrodników,
Wydział Biologii, Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu
WSTĘP
OBIEKT BADAŃ
Płazy są obecnie najsilniej zagrożoną grupą
kręgowców. Obecnie ponad 30% gatunków
klasyfikowanych jest do poszczególnych kategorii
zagrożenia (TAB 1). Wpływ na to ma wiele
czynników – większość z nich wynika z rosnącej
antropopresji na środowisko, w tym ekosystemy
wodne (SCHEMAT 1)
RYC 1. Rozmieszczenie traszki zwyczajnej w Europie na
podstawie www.iucnredlist.org
GATUNKI
INWAZYJNE
NISZCZENIE
SIEDLISK
TAB 1. Zestawienie ilości opisanych gatunków w stosunku
do kategorii zagrożenia dla poszczególnych gromad
wg www.iucnredlist.org
ZMIANY
KLIMATU
DRAPIEŻNICTWO
ZANIECZYSZCZENIA
MONOTYPIZACJA
CHOROBY
TEREN BADAŃ
SPADEK
LICZEBNOSCI
POPULACJI
EKSTYNKCJA
WYMARCIE
SCHEMAT 1. Sieć zagrożeń
METODYKA
W okresie szczytu migracji tj. od 14 do 25 III
prowadzono
codzienne
godzinne,
nocne
obserwacje. Wszelkie martwe traszki oznaczane
były do płci, a miejsce zaznaczane kolorową kredą.
Dodatkowo także obserwowano migrujące
osobniki – co pozwoliło wyznaczyć kierunki
migracji.
Fot. Anna Kubicka
FOT 1. Dorosła samica traszki zwyczajnej
Użytek Ekologiczny Traszki Ratajskie został
powołany na terenie parku miejskiego w dzielnicy
Rataje. W jego skład wchodzą 2 silnie zarośnięte
zbiorniki wodne (powierzchnia około 0,17ha) leżące
na osi dawniej płynącej rzeki Piaśnicy, wraz z
otaczającym ternem. Obszar ten jest świadectwem
dawnego charakteru tej części Poznania, otoczony
największym w Polsce osiedlem mieszkaniowym
wybudowanym w latach 70’. Żyjąca tu populacja
płazów jest ostatnią, która pozostała i ma szanse
przetrwać w tej części miasta.
WYNIKI
Populacja traszek zamieszkujących użytek
ekologiczny szacowana jest na około 200
osobników
dorosłych.
W
okresie
prowadzenia obserwacji odnaleziono 20
osobników martwych co stanowi 10%
badanej grupy. Podczas nocnych kontroli
zaobserwowano także 12 dorosłych
osobników wędrujących po parkowych
alejkach.
Żywe
Samce
Samice
Martwe
RYC 2. Rozmieszczenie traszek na terenie Użytku Ekologicznego
Traszka zwyczajna (Lissotriton vulgaris) płaz
ogoniasty
z
rodziny
salamandrowatych
rozpowszechniony w całej Europie. Długość ciała
od 4,1 – 10 cm(do 11cm samce) (FOT 1).
Gatunek eurytopowy, jako miejsca rozrodu
wybierają różnego typu zbiorniki wodne, zazwyczaj
dobrze nasłonecznione i porośnięte roślinnością
zanurzoną. W efemerycznych zbiornikach osiągają
czasami bardzo duże liczebności.
Wiosenne wędrówki do miejsc rozrodu
zaczynają się już pod koniec lutego. Po wejściu do
wody rozpoczynają okres godowy, samice
przyklejają 1 - 2 jaj do liści roślin wodnych (łącznie
do 200 – 300 sztuk). Larwy żywią się
zooplanktonem i przeobrażają się w drugiej
połowie lata. Dorosłe opuszczają zbiornik w
czerwcu/lipcu i pozostałą cześć roku spędzają na
lądzie.
Nieoznaczone
0
5
10
15
20
25
WNIOSKI
- zbyt intensywna pielęgnacja zieleni na terenie
Użytku Ekologicznego prowadzi do niszczenia
mikrosiedlisk odpowiednich dla płazów
- płazy zmuszone są do pokonywania większych
odległości w poszukiwaniu kryjówek, pozostają
dłużej narażone na nieumyślne rozdeptywanie ze
strony użytkowników parku
- gęsta sieć alejek parkowych wpływa na zwiększoną
śmiertelność podczas wiosennych migracji
- wokół zbiorników należy zwiększyć ilość/jakość
mikrosiedlisk
i
w
sposób
ekstensywny
gospodarować terenem