WSKAŹNIKI WYCENY RYNKOWEJ

WSKAŹNIKI WYCENY RYNKOWEJ
Przypuśćmy, że Inwestor odkrył spółkę z solidnymi zyskami oraz dużym potencjałem
wzrostu w przyszłości. Ile jednak może zapłacić za akcje danej spółki? Z pomocą w
ocenie atrakcyjności danej inwestycji mogą przyjść Inwestorowi wskaźniki wartości
rynkowej.
Do obliczenia poniższych wskaźników potrzebne będą aktualne dane giełdowe z tabeli
notowań oraz dane ze sprawozdań finansowych poszczególnych spółek. Warto pamiętać
jednak, że cena rynkowa jest wartością aktualną i zwykle „patrzy w przód” na przyszłe zyski
spółki, natomiast dane ze sprawozdań są zawsze przynajmniej kilka tygodni opóźnione,
ponieważ od końca kwartału (roku) do publikacji raportu mija zawsze trochę czasu. Trzy
najczęściej używane przez Inwestorów wskaźniki wartości rynkowej to:
C/Z - cena do zysku
Wskaźnik C/Z porównuje aktualną cenę rynkową do zysku, który przedsiębiorstwo generuje
w przeliczeniu na jedną akcję. Informuje Inwestora ile trzeba zapłacić za 1zł zysku danego
przedsiębiorstwa. Inną interpretacją wskaźnika, przy założeniu stałości zysków
przedsiębiorstwa, jest liczba lat, po których zwróci się inwestycja w akcje danego
przedsiębiorstwa. Jako „zysk na akcję” przyjmuje się najczęściej zysk netto z ostatnich
czterech kwartałów w przeliczeniu na jedną akcję. Wskaźnik ten odzwierciedla oczekiwania
Inwestorów co do przyszłych zysków przedsiębiorstwa – nie można zatem jednoznacznie
ocenić atrakcyjności inwestycyjnej danego papieru wartościowego – w przypadku
przedsiębiorstw o dobrych perspektywach rozwoju, rynek może wysoko wyceniać ich akcje i
wskaźnik C/Z będzie przybierał wysokie wartości, a jednak inwestycja może okazać się
zyskowna.
Niski poziom wskaźnika C/Z oznacza, że spółka osiąga spore zyski przy niskiej wycenie
rynkowej, co oznacza, że inwestycja powinna być atrakcyjna dla Inwestora. Niski poziom
informuje, że akcje są niedowartościowane i można je tanio nabyć. Najlepiej porównywać
wartości wskaźnika w ramach branży, gdyż mogą one się różnić ze względu na
niejednakowe perspektywy rozwoju. Inwestor musi także pamiętać, że wskaźnik C/Z bazuje
na danych historycznych. Wysoki poziom wskaźnika w porównaniu z firmami z branży może
oznaczać, że akcje są przewartościowane i należy spodziewać się spadku ich wartości w
najbliższym czasie.
C/WK – cena do wartości księgowej
Wskaźnik C/WK jest przydatnym narzędziem do poszukiwania niedowartościowanych
spółek, lecz ważne jest, aby zrozumieć, co dokładnie może podpowiedzieć Inwestorowi oraz
jakie wady są z nim związane. Aby obliczyć wartość tego wskaźnika należy aktualną cenę
rynkową akcji podzielić przez wartość księgową na akcję (na koniec ostatniego kwartału).
Wartość księgowa na akcję to suma wartości wszystkich aktywów pomniejszona o wartość
księgową zobowiązań, podzielona przez liczbę akcji. Teoretycznie wskaźnik C/WK pokazuje,
ile trzeba zapłacić za 1zł aktywów netto danej spółki.
Inwestor powinien zdawać sobie sprawę co tak naprawdę znajduje się wśród aktywów netto,
ponieważ może się okazać, że wartość księgowa aktywów jest zarówno wyższa jak i niższa
od ich wartości rynkowej – taka sytuacja prowadzi do mylących wartości wskaźnika C/WK.
Niska wartość tego wskaźnika zwykle oznacza dla Inwestora dwie rzeczy: albo Inwestorzy na
rynku twierdzą, że wartość księgowa spółki jest wyolbrzymiona albo spółka osiąga małe
zyski i nie wykorzystuje optymalnie posiadanych aktywów. Wysoka wartość wskaźnika C/WK
powinna oznaczać, że spółka osiąga wysoki zwrot z aktywów a wartości nieujęte w bilansie
(np. jakość kadry, wartość marki) znacząco wpływają na wyniki spółki. W przypadku spółek
z wysokim wskaźnikiem C/WK rynek może oczekiwać szybkiego wzrostu zysków spółki.
Wysoka wartość wskaźnika C/WK może także oznaczać, że akcje są przewartościowane –
zwykle doprowadzi to do spadku cen akcji i równocześnie wartości wskaźnika.
Wskaźnik C/WK nie przyjmuje jednakowych wartości podczas analizy spółek z różnych
branż. Wartość księgowa nie uwzględnia wartości niematerialnych (wartość marki, patenty,
wartość intelektualna), dlatego wykorzystanie wskaźnika C/WK np. w spółkach usługowych
(z niewielką ilością wartości materialnych) przyniesie ze sobą wyższe wartości niż w
przypadku spółek kapitałochłonnych. Wartość rynkowa spółek usługowych jest dużo wyższa
od ich wartości księgowej, dlatego wskaźnik przybiera średnio wyższe wartości. Również w
przypadku spółek w dużym stopniu wykorzystujących dźwignię finansową (tzn. finansujących
się głównie kapitałem obcym) oraz spółek ponoszących od pewnego czasu straty może
dawać mylące wyniki. Inwestor powinien zatem sprawdzić, co leży u podstaw takiej wartości
wskaźnika, zanim stwierdzi, czy akcje są niedowartościowane lub przewartościowane.
Teoretycznie przyjmuje się, że spółki z wartością wskaźnika C/WK poniżej 1-1,5 są
niedowartościowane, natomiast powyżej 3 przewartościowane. Inwestor powinien jednak
bardziej skłaniać się ku analizie porównawczej spółek z branży, ponieważ wskaźnik C/WK
na szerokim rynku jest zróżnicowany.
Z/A – zysk na akcję
Ostatnim z opisywanych wskaźników wartości rynkowej jest zysk na akcję (Z/A).
Otrzymujemy go poprzez podzielenie zysku netto (skorygowanego o ewentualną dywidendę
od akcji uprzywilejowanych) przez liczbę akcji.
Wskaźnik jest istotny przede wszystkim dla Inwestorów zorientowanych na korzystną
dywidendę od zysku spółki lub dla Inwestorów oczekujących wzrostu cen akcji pod wpływem
zwiększającego się zysku. Optymalną sytuacją jest, gdy wartość tego wskaźnika rośnie oraz
gdy zmiany jego wartości są stabilne w czasie. Porównanie tego wskaźnika pomiędzy
spółkami jest utrudnione, ponieważ prezentuje on zysk na akcję, a wartości akcji
poszczególnych spółek nie są jednakowe.
Generalnie, im tańsze akcje, tym atrakcyjniejsza staje się inwestycja. Jednakże niskie
wartości powyższych wskaźników nie zawsze muszą oznaczać, że akcje spółki są
niedowartościowane. Przyczyną takiej wyceny rynkowej mogą być czynniki fundamentalne.
Wysokości wskaźników mogą różnić się w poszczególnych branżach, dlatego warto
porównywać ich wartość pomiędzy przedsiębiorstwami z tej samej branży (najlepiej o
podobnej wielkości) lub do historycznych wartości danej spółki. Powyższe wskaźniki nadają
się zatem głównie do analizy porównawczej, a ich wartości absolutne niewiele podpowiedzą
Inwestorowi.
PRZYKŁAD
Inwestor dokonał badania fundamentalnego i jest zainteresowany zakupem akcji banku
BGŻ, nie wie jednak czy cena, którą musi zapłacić na rynku za akcje banku, jest atrakcyjna.
W rozwiązaniu problemu może mu pomóc analiza porównawcza.
Do dokonania analizy wybraliśmy dwa wskaźniki wartości rynkowej – C/WK oraz C/Z.
Wskaźnik C/Z został uznany za istotniejszy i przypisano mu wagę 0,65, natomiast wskaźnik
C/WK otrzymał wagę 0,35. Do analizy porównawczej wybraliśmy grupę 10 banków
notowanych na GPW w Warszawie. Każdy z banków w równym stopniu przyczynia się do
wyceny akcji BGŻ (każdy otrzymał wagę 0,1) – dlatego wyliczona została średnia
arytmetyczna z poszczególnych wskaźników.
Wskaźniki oraz dane pochodzą z dnia 2 sierpnia 2011 roku.
Nazwa Spółki
BOŚ Bank
BRE Bank
Getin Bank
Bank Handlowy
ING Bank Śląski
Kredyt Bank
Millennium Bank
Pekao
PKO BP
Unicredit
Średnia
C/Z
19,5
17,4
18,5
13,5
13,7
17,7
15,8
16,0
14,8
12,3
15,92
C/WK
1,05
1,82
1,49
1,59
1,87
1,58
1,55
1,98
2,27
0,33
1,55
Do analizy potrzebne będą jeszcze wybrane dane finansowe oraz rynkowe banku BGŻ:
Nazwa spółki
Bank BGŻ
Wartość księgowa
[mln zł]
2495,02
Liczba akcji
43146764
Zysk (za ostatnie 4
kwartały) [mln zł)
112,54
Średnia w badanej grupie dla wskaźnika C/Z wynosi 15,92, natomiast dla C/WK 1,55.
Znając powyższe dane można przejść do obliczeń. Formuła wygląda następująco:
112,54 mln zł (zysk banku BGŻ) × 15,92 (C/Z w sektorze) = 1791,6368 mln zł
2495,02 mln zł (wartość księgowa banku BGŻ) × 1,55 (C/WK w sektorze) = 3867,281 mln
zł
Przypisaliśmy wagi 0,65 dla C/Z oraz 0,35 dla C/WK, więc z otrzymanych wyników należy
wyliczyć średnią ważoną i otrzymamy wartość banku BGŻ na podstawie analizy
porównawczej.
0,65 × 1791,6368 mln zł + 0,35 × 3867,281 mln zł = 2518,11227 mln zł
Otrzymaliśmy już teoretyczną wartość rynkową banku na podstawie analizy porównawczej.
Wartość ta jednak niewiele mówi jeszcze Inwestorowi, interesuje go wartość jednej akcji –
ostatnim krokiem jest przeliczenie wartości całego banku w przeliczeniu na jedną akcję.
2518,11227 mln zł (teoretyczna wartość rynkowa) ÷ 43146764 (liczba akcji) = 58,36 zł
Otrzymana wartość jednej akcji banku BGŻ wynosi 58,36 zł. Kurs na zamknięciu 2 sierpnia
wynosił 55,05 zł, zatem na podstawie wyliczeń analizy porównawczej akcje są
niedowartościowane o ok. 6%.