zobacz - I Liceum Ogólnokształcące im. Armii Krajowej w Miliczu

I Liceum Ogólnokształcące
im. Armii Krajowej
w Miliczu
Lista tematów na część ustną egzaminu maturalnego
z języka polskiego w roku 2013/2014
Literatura:
1. Artysta jako bohater literacki. Omów temat, analizując wybrane utwory.
2. Funkcje ironii w wybranych utworach lirycznych. Omów temat ,analizując wybrane
utwory poezji współczesnej.
3. Antyk jako żywe źródło inspiracji następnych epok. Omów temat, analizując wybrane
utwory.
4. Literackie lekcje dla sprawujących władzę. Omów zagadnienie na wybranych
utworach różnych epok. Zwróć uwagę na zastosowane w utworach środki wyrazu..
5. Arkadia, raj, „wyspy szczęśliwe”. Zaprezentuj funkcjonowanie motywu i jego rolę w
wybranych utworach literackich.
6. Przedstaw obrazy „małej ojczyzny” w wybranych dziełach literackich.
7. Koncepcja szczęścia w różnych epokach. Omów zagadnienie na podstawie wybranych
utworów.
8. Romantyczny model miłości i polemika z nim w literaturze późniejszych epok. Omów
temat, analizując wybrane utwory.
9. Dokumentaryzm i paraboliczność. Omów dwa sposoby prezentacji świata w
literaturze współczesnej, analizując wybrane utwory.
10. Literacki wizerunek rodziny. Scharakteryzuj i porównaj wybrane utwory.
11. Tytuł, motto, ostatnia scena jako klucze do interpretacji dzieła. Omów na wybranych
przykładach.
12. Relacje polsko-żydowskie. Przedstaw temat ,analizując wybrane utwory literackie.
13. Obraz starości w literaturze różnych epok. Omów temat na podstawie wybranych
utworów literackich.
14. Mężczyzna jak ojciec i głowa rodziny. Zaprezentuj sylwetki wybranych bohaterów
literackich.
15. Wpływ cierpienia na człowieka. Różne ujęcia motywu w wybranych utworach
literackich.
16. Postać zbrodniarza w literaturze. Scharakteryzuj i porównaj wybranych bohaterów.
17. Rodzice i dzieci wśród bohaterów literackich. Przedstaw ich wzajemne relacje,
analizując wybrane utwory literackie różnych epok.
18. Różne obrazy śmierci w literaturze. Omów sposoby jej kreowania i funkcje w
wybranych utworach literackich.
19. Tragiczne przeżycia oraz destrukcyjny wpływ obozów koncentracyjnych na psychikę i
kodeks etyczny człowieka. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory literatury
współczesnej.
20. Naturalizm w literaturze polskiej. Omów cechy kierunku na wybranych przykładach z
różnych rodzajów literackich.
21. Psychologiczne portrety kobiet w literaturze dwudziestolecia międzywojennego. Na
podstawie wybranych tekstów przedstaw różnorodność kreacji kobiecych.
1
22. Praca jako wartość uszlachetniająca i degradująca człowieka. Przedstaw zagadnienie
na podstawie analizy wybranych utworów literackich.
23. Samotność i jej wpływ na bohaterów. W rozważaniach odwołaj się do doświadczeń
wybranych postaci literackich.
24. Żart, ironia, satyra jako sposób interpretacji świata. Omów zagadnienie na wybranych
przykładach literackich.
25. Walka dobra ze złem tematem utworów literackich. Przeanalizuj sposoby
przedstawienia tego motywu w twórczości wybranych poetów i pisarzy różnych epok.
26. Portret kata i ofiary w literaturze polskiej na przestrzeni wieków. Omów na
wybranych przykładach.
27. Uiopia i antyutopia jako sposób kreowania świata w wybranych utworach literackich.
Omów problem na podstawie celowo dobranych utworów.
28. Porównaj obraz Warszawy ukazany w „Lalce” Bolesława Prusa i w dowolnie
wybranym utworze literackim XX wieku.
29. Przedstaw i porównaj sposoby wyrażania uczuć do kobiety w twórczości wybranych
poetów różnych epok.
30. Zaprezentuj różnorodne wizerunki Boga w wybranych utworach literackich z różnych
epok.
31. Portret matki w literaturze. Omów różne sposoby funkcjonowania motywu w
utworach literackich.
32. Literackie spojrzenia na polską wieś. Podobieństwa i różnice w podjęciu tematyki
rustykalnej. Analiza wybranych utworów.
33. Literackie kreacje par małżeńskich. Rozwiń temat, wykorzystując wybrane utwory.
34. Anioł, duch – goście z zaświatów bohaterami wybranych utworów literackich. Omów
ich funkcje w wybranych tekstach.
35. Funkcje groteski w kreowaniu wizji świata i człowieka. Omów temat, sięgając do
wybranych utworów.
36. Poetycki obraz niepokojów egzystencjalnych człowieka XX wieku. Omów problem,
analizując i interpretując wybrane utwory z polskiej poezji współczesnej..
37. Humor w literaturze. Omów na wybranych przykładach jego funkcję w wybranych
utworach literackich.
38. Poezja religijna XX wieku. Przedstaw temat, analizując wybrane utwory literackie.
39. Motyw tańca w literaturze. Przedstaw i porównaj różne jego wersje w wybranych
utworach.
40. Rola lektur w kształtowaniu charakterów postaci literackich. Przedstaw na wybranych
przykładach.
41. Różne obrazy przyrody w literaturze. Przedstaw sposoby ich kreowania i funkcje w
wybranych utworach.
42. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Omów na przykładach wybranych
utworów.
43. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze. Omów sposoby przedstawiania i funkcje w
wybranych utworach.
44. Przedstaw różne sposoby ujęcia motywu dziecka w literaturze wybranych epok,
zanalizuj reprezentatywne przykłady.
45. Powstanie warszawskie i powstanie w getcie warszawskim jako ekstremalne
doświadczenia narodów polskiego i żydowskiego. Omów zagadnienie na podstawie
trafnie dobranej literatury.
46. Słynne spory literackie. Omów ich wpływ na rozwój literatury, odwołując się do
wybranych przykładów z różnych epok.
2
47. Wskaż wpływ domu oraz doświadczeń życiowych na kształtowanie się postawy
moralnej i społecznej bohaterów literackich różnych epok.
48. Motyw żołnierza (tułacza, partyzanta, spiskowca , powstańca) i jego funkcje w
literaturze polskiej. Omów problem na przykładzie wybranych utworów z literatury
XIX lub XX wieku.
49. Obraz ludzi biednych i odrzuconych w literaturze. Przedstaw zagadnienie, analizując
wybrane utwory literackie.
50. Problemy okresu dorastania człowieka. Scharakteryzuj je, analizując biografie
wybranych bohaterów literackich.
51. Biblia jako źródło motywów literackich. Rozwiń temat na przykładzie wybranych
utworów.
52. Motyw szkoły w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane teksty.
53. Omów rolę konceptu w kreowaniu świata w poezji barokowej. Zanalizuj wybrane
utwory epoki.
54. Smutek i melancholia jako motywy literackie Młodej Polski. Przedstaw ich
funkcjonowanie w wybranych utworach literatury polskiej i obcej.
55. „Czarny charakter” w dziełach literackich różnych epok. Na wybranych przykładach
omów funkcję bohatera negatywnego.
56. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich
bohaterów w utworach różnych epok.
57. Miłość – złudne szczęście, ulotna chwila, źródło cierpień… Omów problem na
podstawie wybranych utworów literackich.
58. Swoistość gatunkowa reportażu na przykładzie twórczości Ryszarda Kapuścińskiego
lub Hanny Krall.
59. Doświadczenie Holokaustu – pisarskie świadectwa z obu stron muru. Omów na
podstawie trzech wybranych utworów literackich.
60. Wartości humanistyczne w twórczości współczesnych poetów. Ukaż ich różnorodność
na przykładach wybranych tekstów.
61. Ewolucja ballady jako gatunku literackiego. Omów zagadnienie na wybranych
przykładach.
62. Poezja o niedoskonałości człowieka. Omów zagadnienie na wybranych przykładach
wierszy.
63. Na przekór stereotypom – o poezji Haliny Poświatowskiej. Zaprezentuj twórczość
artystki, uwypuklając charakterystyczne cechy jej stylu.
64. Mity i legendy jako tworzywo literatury fantasy. Omów zagadnienie, analizując
wybrane przykłady.
65. Różne kreacje narratora i ukształtowanie narracji w epice – na przykładach wybranych
utworów.
66. Sen jako życie duszy. Bohaterowie literaccy w świetle swoich snów. Omów
zagadnienie na przykładach z różnych epok.
67. Polemiki, spory, prowokacje – starcia pokoleń literackich. Omów temat na wybranych
przykładach utworów literackich.
68. Poetyka „postawy wyprostowanej” i jej funkcja w poezji współczesnej. Przedstaw na
celowo wybranych przykładach.
69. Rewolucja jako motyw literacki. Omów różne jego realizacje w literaturze.
70. Człowiek wobec perspektywy przemijania w utworach literackich różnych epok.
Rozwiń na wybranych przykładach.
71. Obraz wsi i miasta polskiego lat osiemdziesiątych XX wieku zawarty w literaturze
fantastycznej. Omów na wybranych przykładach.
3
72. Świat przedstawiony w „Pieśni Lochu i Ognia” G.R.R. Martina. Oryginalność świata
przedstawionego i jego związek z tradycją literacką.
73. Sylwetka twórcza Edwarda Stachury zawarta w jego utworach. Zaprezentuj wybrane
utwory poety, uwzględniając ich związek z jego życiem.
74. Fikcja literacka a prawda historyczna w wybranych dziełach literackich. Porównaj
sposób ujęcia wydarzeń historycznych z ich literackim obrazem.
75. Makiawelizm w literaturze. Przedstaw sposób ujęcia motywu w wybranych tekstach
literackich.
76. Absurd, parodia, karykatura jako sposób mówienia o świecie. Zaprezentuj, odwołując
się do twórczości wybranych pisarzy XX wieku.
77. Między publicystyką a literaturą. Odwołując się do wybranych tekstów np.(np. Hanny
Krall, Ryszarda Kapuścińskiego), scharakteryzuj zjawisko przenikania się tych
odmian pisarstwa.
78. Kariera sonetu w dziejach literatury. Na przykładzie wybranych wierszy ukaż
różnorodność tematyki i niezmienność formy sonetu w różnych epokach.
79. Ukaż i porównaj źródła tragizmu bohatera antycznego, szekspirowskiego i
romantycznego. Odwołaj się do wybranych utworów.
80. Ewolucja dramatu w dziejach literatury. Przedstaw najistotniejsze kierunki przemian
na wybranych przykładach.
81. Na podstawie wybranych przykładów ukaż związki literatury z myślą filozoficzną.
Literatura i jej związki z innymi dziedzinami sztuki:
1. Dzieło literackie a jego adaptacja filmowa. Przedstaw na wybranych przykładach.
2. Bitwa jako temat literacki, malarski i filmowy. Analizując wybrane dzieła, omów
funkcje scen batalistycznych oraz wskaż, jakimi środkami artystycznymi posługują się
artyści w ukazaniu walki.
3. Inspiracje antyczne w kulturze. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła literackie
i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, architektoniczne).
4. Funkcje brzydoty w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przeanalizuj wybrane
dzieła.
5. Sposoby kreowania obrazu natury w poezji i malarstwie. Zanalizuj wybrane dzieła.
6. Różne obrazy rewolucji w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Zanalizuj i
porównaj wybrane dzieła.
7. Symbol i alegoria jako sposoby mówienia o rzeczywistości w literaturze i sztuce
Młodej Polski. Przedstaw zagadnienie analizując i interpretując wybrane teksty
kultury..
8. Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i malarstwie. Zanalizuj i
porównaj wybrane dzieła.
9. Symbole- klucze do wyobraźni. Przedstaw funkcjonowanie wybranych motywów
symbolicznych w literaturze i malarstwie.
10. Impresja a ekspresja. Dwa sposoby kreacji świata i człowieka w literaturze i
malarstwie.
11. Obraz gór w literaturze i malarstwie. Przedstaw, analizując wybrane przykłady.
12. Funkcje barw w tworzeniu nastroju. Przeanalizuj wybrane dzieła literacki i
malarskie(na przykładach wybranych dzieł).
13. Bohaterstwo i tragizm pokolenia Kolumbów w świetle utworów literackich i filmów.
Omów zagadnienie, analizując wybrane dzieła literackie i filmowe.
14. Różne obrazy powstania styczniowego w malarstwie i literaturze XIX wieku. Omów
na wybranych przykładach.
4
15. Zaprezentuj na wybranych przykładach funkcjonowanie motywu macierzyństwa w
literaturze i innych dziedzinach sztuki.
16. Przyroda ojczysta jako temat i źródło inspiracji artystycznych. Omów na wybranych
przykładach z literatury i malarstwa.
17. Analizując wybrane przykłady , przedstaw różnorodne ujęcia motywu ogrodu w
literaturze i malarstwie.
18. Zbigniew Herbert i Krzysztof Kieślowski jako twórcy dekalogu człowieka czasów
zagrożenia. Odwołując się do wybranych dziel, wskaż podobieństwa i różnice.
19. Madonny dawne i współczesne. Porównaj artystyczne wizerunki Matki Boskiej w
literaturze i innych dziedzinach sztuki.
20. Bunt jako forma wyrażania siebie. Omów temat, analizując utwory literackie,
muzyczne lub dzieła malarskie.
21. Człowiek świadomy przemijania. Różne ujęcia motywu vanitas w literaturze i
malarstwie.
22. Obraz jesieni w wybranych tekstach kultury. Porównaj wybrane realizacje motywu w
literaturze i innych dziedzinach sztuki. Zanalizuj i porównaj.
23. Różne ujęcia motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce. Zaprezentuj,
odwołując się do wybranych przykładów.
24. Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie,
filmowe, rzeźbiarskie, teatralne).
25. Obraz dziecka w nowelistyce pozytywistycznej i malarstwie realistycznym.
Przedstaw, analizując wybrane przykłady.
26. Piękno i brzydota jako kategorie kreujące obraz świata i człowieka w literaturzei
innych dziedzinach sztuki. Zaprezentuj temat w nawiązaniu do wybranych tekstów
kultury.
27. Literacka i filmowa wizja PRL-u. Zanalizuj i zinterpretuj wybrane teksty kultury.
28. Obecność „Pana Tadeusza” w kulturze polskiej XIX – XX wieku. Omów zagadnienie,
analizując dzieła literackie, plastyczne i filmowe.
29. Duchy i zjawy w literaturze, filmie i sztukach plastycznych. Omów zagadnienie na
wybranych przykładach.
30. Różne wersji motywu Stabat Mater Dolorosa w literaturze i sztuce. Omów na
wybranych przykładach.
31. Różne sposoby funkcjonowania motywu tańca w literaturze i innych dziedzinach
sztuki. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
32. Dawne i współczesne wzorce rodziny. Omów zagadnienie na podstawie wybranych
dzieł literatury i innych dziedzin sztuki.
33. Obraz gangstera w powieści „Ojciec chrzestny” Mario Puzo i wybranych filmach.
34. Romantyczne pejzaże w literaturze i sztuce. Porównaj obraz przyrody oraz środki
służące jego budowaniu w literaturze i malarstwie romantyzmu,
35. Inspiracje antyczne w kulturze. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła literackie
i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, architektoniczne).
36. Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne.
37. Rozważ, analizując wybrane przykłady, problem kiczu w kulturze(literaturze i innych
dziedzinach sztuki). 36. Obraz kobiety w literaturze i innych dziedzinach sztuki
wybranych epok. Porównaj wybrane teksty kultury.
38. Zmiany wewnętrzne bohatera towarzyszące podróży w literaturze i innych
dziedzinach sztuki.
39. Świat anime i mangi. Analizując przykłady, oceń wartość artystyczną wybranych
realizacji.
5
Język:
1. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich. Uwzględnij cechy
ujawniające ich przynależność środowiskową i charakter.
2. Język Twoich rówieśników – scharakteryzuj na podstawie analizy zgromadzonego
materiału językowego.
3. Sztuka pisania listów. Na wybranych przykładach scharakteryzuj język sztuki
epistolarnej.
4. Analizując zgromadzony materiał językowy, scharakteryzuj zapożyczenia we
współczesnym języku polskim. Oceń ich celowość.
5. Język prasy. Na konkretnych przykładach omów różne odmiany stylu
publicystycznego.
6. Zanalizuj język reklam. Wyjaśnij, jaki obraz świata one kreują.
7. Oceń poprawność językową wybranych tekstów prasowych. Scharakteryzuj kryteria,
którymi się posłużyłeś.
8. Stylizacje modlitewne i ich funkcje. Przedstaw na wybranych przykładach literackich
różnych epok.
9. Piosenka literacka lub kabaretowa – tekst kultury wysokiej czy niskiej? Przeanalizuj
teksty wybranych autorów.
10. Przeanalizuj język (leksykę i frazeologię ) wybranych czasopism młodzieżowych.
Przedstaw typowe cechy omawianego stylu.
11. Przekład literacki to sztuka czy rzemiosło? Omów zagadnienie, porównując różne
przekłady tych samych tekstów.
12. Różne oblicza metafory. Omów funkcjonowanie środka artystycznego, analizując
celowo zgromadzony materiał badawczy.
13. Specyfika językowa poczty elektronicznej i rozmów na żywo przez Internet. Omów na
wybranych przykładach.
14. Język mówiony jako tworzywo literatury, np.: w twórczości Bolesława Prusa, Juliana
Tuwima, Mirona Białoszewskiego, Stanisława Barańczaka. Zanalizuj materiał
językowy wybranych utworów.
15. Język współczesnych piosenek młodzieżowych. Scharakteryzuj na podstawie
zgromadzonego materiału.
16. Język dyskusji czatowych w kontekście tendencji rozwojowych współczesnej
polszczyzny. Scharakteryzuj na podstawie zgromadzonego materiału językowego.
17. Błędy językowe w wybranych tekstach publicystycznych a norma współczesnej
polszczyzny. Zanalizuj zgromadzony materiał językowy.
18. Gra słów jako przejaw mistrzostwa poetyckiego i sprawności językowej. Omów
zagadnienia, analizując wybrane przykłady z literatury polskiej.
19. Analizując wybrane przykłady literackie, omów cechy i funkcje stylizacji archaicznej.
20. Język utworów Gombrowicza lub Witkacego jako wyzwanie wobec tradycji. Omów
na wybranych przykładach.
21. Eksperymenty językowe w poezji polskiej XX wieku. Omów zagadnienie na
wybranych przykładach.
22. Język nagłówków prasowych. Omów, analizując celowo zgromadzony materiał
badawczy.
23. Komizm słowny i sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych epok.
24. Sztuka przemawiania dziś. Analiza wystąpień politycznych, kościelnych,
okolicznościowych, sądowych.
25. Naruszenie kryteriów poprawności językowej jako przyczyna mimowolnego humoru z
zeszytów szkolnych. Omów, analizując zgromadzony materiał językowy.
6
26. Językowe narzędzie groteski. Scharakteryzuj stylistykę tej kategorii estetycznej,
analizując wybrane przykłady (np. W. Gombrowicz, S. Witkiewicz).
27. Anglicyzmy we współczesnej polszczyźnie. Omów zagadnienie i oceń zasadność
najnowszych zapożyczeń w języku polskim. Zbadaj celowo zgromadzony materiał
językowy.
28. Językowe sposoby wyrażania uczuć w listach Twojego pokolenia i pokolenia
romantyków. Analiza przykładów (np. A. Mickiewicza, J. Słowackiego, Z.
Krasińskiego, C. Norwida).
29. Przeanalizuj i oceń najciekawsze nazwy sklepów, kawiarni i restauracji w Twojej
miejscowości. Wyjaśnij jakie tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny
znalazły w nich odzwierciedlenie.
30. Neologizmy w języku potocznym i w wypowiedzi artystycznej. Sposoby ich
powstawania i pełniona funkcja. Analiza przykładów.
31. Gwara szkolna dawniej i dziś. Rozwiń temat na przykładach z literatury i obserwacji
języka twojej klasy (szkoły).
32. Wieloznaczność wyrazów i jej konsekwencje dla procesu komunikacji. Omów
zagadnienie na wybranych przykładach.
33. Żart językowy w reklamie. Wskaż źródła komizmu i zanalizuj wybrany materiał
badawczy.
34. W kręgu onomastyki – najpopularniejsze imiona ostatnich lat, źródła popularności,
znaczenie imion. Analiza celowo zgromadzonego materiału badawczego.
35. Formy grzecznościowe, ich ewolucja na przestrzeni wieków. Omów zagadnienie,
odwołując się do tekstów z różnych epok.
36. Istota dowcipu językowego. Omów mechanizmy powstawania dowcipu językowego,
odwołując się do wybranych tekstów kabaretowych.
37. Odwołując się do historii języka, wyjaśnij, dlaczego polska ortografia jest tak
skomplikowana.
7