visual history archive ( shoah foundation institute )

 VISUAL HISTORY ARCHIVE ( SHOAH FOUNDATION INSTITUTE ) DOSTĘP W DOMU SPOTKAŃZ HISTORIĄ Zapraszamy do korzystania ze zbiorów Archiwum Historii Wizualnej Instytutu Fundacji Shoah w Domu Spotkań z Historią. Czym jest Archiwum Spielberga? Działalność instytutu Spielberga miała swój początek w Polsce, w Krakowie. Amerykański reżyser Steven Spielberg, zainspirowany pracą nad filmem „Lista Schindlera”, w 1994 roku założył Fundację Zapisu Historii Ocalonych z Shoah. Celem, jaki postawiła sobie fundacja, było zebranie ustnych relacji osób ocalonych oraz świadków Holokaustu. Łącznie w latach 1994‐1999 Fundacja Shoah zebrała 52 000 relacji wideo w 56 krajach, nagranych w 32 językach. Całość została skatalogowana i zindeksowana. Zbiór Fundacji stanowi obecnie największe tego typu archiwum relacji wideo na świecie. W 2006 roku Fundacja została włączona w struktury College of Letters, Arts and Sciences Uniwersytetu Południowej Kalifornii (University of Southern California, USC) i zmieniła nazwę na USC Shoah Foundation Institute for Visual History and Education (Instytut Historii Wizualnej i Edukacji Fundacji Shoah, USC). Zmiana nazwy nie była bezcelowa. W tym okresie Instytut postanowił rozszerzyć swą działalność i jego misją stało się nie tylko kolekcjonowanie wspomnień, ale działalność na rzecz walki z uprzedzeniami, nietolerancją i fanatyzmem. Relacje i ich wykorzystanie w celach edukacyjnych są częścią misji, którą Instytut spełnia do dzisiaj, między innymi poprzez tłumaczenia i udostępnianie relacji swoim partnerom na całym świecie. Teraz Archiwum Historii Mówionej Domu Spotkań z Historią i Ośrodka KARTA ma możliwość stać się pełnoprawnym partnerem Shoah Foundation Institute for Visual History and Education i tym samym uzyskać dostępy do 120 000 godzin nagrań znajdujących się w bazie Archiwum Spielberga. Zbiory Archiwum Spielberga W ramach działalności Fundacji Shoah przeprowadzono wywiady z 52 tysiącami osób: ocalałymi Żydami, świadkami Jehowy, wyzwolicielami i świadkami wyzwolenia, więźniami politycznymi, ratującymi ludzi, Romami i Sinti, homoseksualistami, ofiarami eugeniki oraz świadkami procesów zbrodniarzy wojennych. Relacje nagrywano min. w Stanach Zjednoczonych, w Izraelu, w większości krajów Europy Środkowowschodniej, w Australii, Afryce, w Ameryce Południowej, Kanadzie, w krajach niderlandzkich, pewną część stanowią także nagrania z rejonów bliskiego i dalekiego Wschodu. Największa liczba relacji pochodzi z USA i Izraela, niemal 1500 osób nagrano w Polsce. Prawie połowę wywiadów przeprowadzono w języku angielskim, 7 000 w języku hebrajskim i niewiele mniej w języku rosyjskim. Archiwum posiada 1566 relacji nagranych po polsku. Proces powstawania Archiwum Spielberga (nagrywanie, katalogowanie, udostępnianie)
Nagrywanie relacji Wywiady nagrywane przez Fundację Shoah są relacjami biograficznymi, narracyjnymi. Nagrania najczęściej były realizowane w domu świadka w języku przez niego wybranym, a ich długość wynosi przeciętnie 2‐3 godziny. Sam proces tworzenia nagrania składał się z kilku etapów. Oprócz złożenia relacji przed kamerą video, tydzień przed nagraniem każdy świadek wypełniał czterdziestostronicowy kwestionariusz dotyczący faktów z jego życia. W czasie nagrania prowadzący mógł posiłkować się danymi z kwestionariusza przy zadawaniu pytań. Także przed nagraniem musiała zostać podpisana zgoda na jego wykonanie i wykorzystanie do celów archiwalnych Fundacji Shoah. Świadkowie otrzymywali na własność gotową własną relację oraz w razie potrzeby byli objęci pomocą psychologiczną. Osoby prowadzące nagrania rekrutowały się spośród wolontariuszy z całego świata. Były one szkolone podczas warsztatów z udziałem specjalistów (historyków, psychologów), oraz brały udział w symulacjach rozmów ze świadkami. Katalogowanie Wszystkie nagrania zostały przypisane odpowiednim katalogom oraz opatrzone biogramami świadków, które tworzono w oparciu o relacje oraz kwestionariusze. Utworzono dziewięć kategorii katalogowych: •
•
•
•
•
•
•
•
•
Ocaleni Żydzi Ocaleni Romowie i Cyganie Ocaleni Świadkowie Jehowy Ocaleni homoseksualiści Ocaleni więźniowie polityczni Ocalone ofiary eugeniki Wyzwoliciele i świadkowie wyzwolenia Ratujący i udzielającymi pomocy Świadkowie procesów zbrodniarzy wojennych Indeks umożliwiający przeszukiwanie całej bazy zawiera 50 000 słów‐kluczy i pozwala na wyszukiwanie fragmentów relacji co do minuty, nie tylko poprzez indeks miejsc i osób ale także poprzez pojęcia opisujące doświadczenia (np. „Poczucie sensu życia w obozie”, „Miłość w okresie okupacji”). Udostępnianie Celem, który Instytut stawia sobie na pierwszym miejscu, jest jak najszersze rozpowszechnienie swoich zbiorów i dotarcie do jak największej liczby osób. Relacje są szeroko wykorzystywane w pracach naukowych, są przedmiotem badań uniwersyteckich oraz tematem seminariów. Prowadzone są szkolenia wśród nauczycieli dotyczące sposobu edukowania młodzieży w oparciu o relacje świadków. Instytut współpracuje z muzeami, archiwami i instytucjami naukowymi tworząc nowe sposoby udostępniania i wyszukiwania relacji. Plany na przyszłość zakładają kontynuację prac związanych ze zbieraniem i indeksowaniem relacji ocalonych i świadków innych ludobójstw. Do Archiwum Spielberga obecnie ma dostęp 35 instytucji w 10 krajach, min. USA, Australia, Austria, Czechy, Niemcy, Węgry, Izrael. Dom Spotkań z Historią ma szansę zająć kolejne miejsce na tej liście. Indeks umożliwiający przeszukiwanie całej bazy zawiera 50 000 słów‐kluczy i pozwala na wyszukiwanie fragmentów relacji co do minuty, nie tylko poprzez indeks miejsc i osób ale także poprzez pojęcia opisujące doświadczenia (np. „Poczucie sensu życia w obozie”, „Miłość w okresie okupacji”).