Decyzja nr 73 - BIP Piekary Śląskie

Prezydent Miasta
Piekary Śląskie.
ERś.7624 – 110 / 09
Piekary Śląskie, dnia 26 kwietnia 2010r.
Decyzja nr 73
o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacj ę przedsięwzięcia
Na podstawie:
art. 71 ust. 2 pkt 2, art. 75 ust.1 pkt 4 ustawy z dnia 3 pa ździernika 2008r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale spo łeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz.U. nr 199 poz. 1227 z 2008r.),
- rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004r. w sprawie okre ślenia rodzajów
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań
związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na
środowisko (Dz.U. Nr 257, poz. 2573 z późn. zm.),
- art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity
Dz.U. z 2000r. Nr 98, poz. 1071 ze zmianami),
po rozpatrzeniu wniosku z dnia 9 listopada 2009r. w sprawie wydania na rzecz Samodzielnego
Publicznego Wojewódzkiego Szpitala Chirurgii Urazowej z siedzibą w Piekarach Śląskich przy ulicy
Bytomskiej 62, w imieniu którego wystąpił Dyrektor Naczelny Bogdan Koczy,
w oparciu o kartę informacyjną przedsięwzięcia, raport oddziaływania na środowisko, mapę ewidencyjną
obejmującą przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie wraz z terenem działek
sąsiednich, a także wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Miasta
Piekary Śląskie, po uzgodnieniu warunków realizacji przedsi ęwzięcia z Państwowym Powiatowym
Inspektorem Sanitarnym w Bytomiu ( opinia sanitarna z dnia 19 marca 2010r. znak ZNS/523-75/09/10)
i Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Katowicach (pismo z dnia 30 marca 2010r. znak
RDOŚ-24-WOOŚ/66131/253/10/jb).
-
ustalam
środowiskowe uwarunkowania zgody na realizacj ę przedsięwzięcia pn:
Lądowisko dla śmigłowców na dachu budynku diagnostyczno -zabiegowego
Wojewódzkiego Szpitala Chirurgii Urazowej w Piekarach Śląskich
1. Rodzaj i miejsce realizacji przedsięwzięcia
Przedmiotem przedsięwzięcia jest budowa lądowiska dla śmigłowców na dachu rozbudowywanego
pawilonu diagnostyczno-zabiegowego Wojewódzkiego Szpitala Chirurgii Urazowej w Piekarach
Śląskich przy ul. Bytomskiej 62, na dzia łce nr 454/95 o powierzchni 0,4003 ha.
Budynek, na dachu którego zlokalizowane będzie lądowisko, posadowiony jest w sąsiedztwie
istniejących budynków szpitala. W budynku znajdowa ć się będą bloki operacyjne.
Dach budynku, na którym przewidziane jest l ądowisko posiada wymiary 27,5 x 29,4 m i znajduje si ę
na wysokości 19,1 m n.p.t.
Najbliższa zabudowa mieszkaniowa położona jest w odległości ok. 30 m w kierunku północnym i są
to budynki o wysokości ok. 18 – 20 m.
2. Warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji i eksploatacji lub u żytkowania
przedsięwzięcia, ze szczególnym uwzględnieniem konieczności ochrony cennych wartości
przyrodniczych, zasobów naturalnych i zabytków oraz ograniczenia uci ążliwości dla terenów
sąsiednich
Etap realizacji przedsięwzięcia:
wszystkie prace związane z uruchomieniem lądowiska odbywać się będą na dachu skrzydła
pawilonu diagnostyczno – zabiegowego Wojewódzkiego Szpitala Chirurgii Urazowej w Piekarach
Śląskich i nie będą wymagały zajęcia dodatkowego terenu,
nie przewiduje się oddziaływania na zasoby florystyczne okolicy,
nie zostaną zajęte żadne istotne siedliska występujących w okolicy zwierząt,
nie przewiduje się znaczącego oddziaływania na środowisko przyrodnicze na etapie realizacji
przedsięwzięcia,
nie przewiduje się istotnego wpływu na wykształcony w okolicy krajobraz kulturowy, z uw agi na
budowę jedynie płyty lądowiska,
-
poza terenem inwestora poziomy substancji w powietrzu powinny zosta ć utrzymane poniżej
poziomów dopuszczalnych lub co najmniej na tych poziomach (art. 85 pkt 1 ustawy Prawo
ochrony środowiska i przepisy rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002r.
w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów
niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla poszczególnych poziomów
niektórych substancji Dz.U. nr 87, poz. 796).
Etap eksploatacji przedsi ęwzięcia
przedsięwzięcie mieścić się będzie w granicach terenu, do którego Inwestor posiada tytuł prawny
czyli dach skrzydła pawilonu diagnostyczno – zabiegowego Wojewódzkiego Szpitala Chirurgii
Urazowej w Piekarach Śląskich
eksploatacja lądowiska nie spowoduje przekroczeń standardów jakości powietrza i wartości
odniesienia substancji w powietrzu w sąsiedztwie budynku,
emisja hałasu nie spowoduje przekroczenia warto ści dopuszczalnych na terenie najbli ższej
zabudowy mieszkaniowej.
inwestycja nie będzie miała wpływu na środowisko gruntowo – wodne,
eksploatacja lądowiska nie powinna wywierać znaczącego wpływu na środowisko przyrodnicze
najbliższej okolicy.
3. Wymagania dotyczące ochrony środowiska konieczne do uwzględnienia w projekcie
budowlanym
wyposażenie lądowiska w system zbierania wody deszczowej i odprowadzanie jej do systemu
odwodnienia dachu szpitala, a następnie do miejskiej sieci kanalizacji deszczowej,
4. Wymogi w zakresie przeciwdziałania skutkom awarii przemysłowych, w odniesieniu do
przedsięwzięć zaliczanych do zakładów stwarzających zagrożenie wystąpienia poważnych
awarii:
wdrożenie odpowiednich procedur post ępowania na wypadek awarii śmigłowca podczas startu
lub lądowania na lądowisku,
kontrola stanu technicznego urządzeń lądowiska (radiokomunikacyjne, radiolokacyjne,
radionawigacyjne, oświetlenie lądowiska, stacja meteo).
5. Wymogi w zakresie ograniczenia transgranicznego oddziaływania na środowisko
w odniesieniu do tych przedsięwzięć, dla których przeprowadzono postępowanie w sprawie
transgranicznego oddziaływania na środowisko:
z uwagi na rodzaj przedsięwzięcia, lokalizację, ustalenia miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego oraz zakres i zasięg możliwych oddziaływań na środowisko, przedsięwzięcie to
nie będzie źródłem transgranicznego oddziaływania na środowisko.
6. Przedsięwzięcie na etapie realizacji nie wymaga przeprowadzenia monitoringu oddzia ływania na
środowisko, natomiast w fazie eksploatacji lądowiska należy okresowo co 5 lat przeprowadzać
pomiary poziomów substancji w środowisku.
7. Przedsięwzięcie zgodne jest z obowi ązującym aktualnie miejscowym planem zagospodarowania
przestrzennego miasta Piekary Śląskie.
8. Decyzję należy realizować zgodnie z obowiązującymi normami projektowymi biorąc pod uwagę
możliwości techniczne i obowiązujące przepisy.
9. Charakterystyka całego przedsięwzięcia stanowi załącznik do niniejszej decyzji.
Uzasadnienie
Do Urzędu Miasta Piekary Śląskie wpłynął w dniu 10 listopada 2009r. wniosek Dyrektora
Naczelnego Wojewódzkiego Szpitala Chirurgii Urazowej z siedzib ą w Piekarach przy ul. Bytomskiej 62
o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacj ę przedsięwzięcia
polegającego na budowie lądowiska dla śmigłowców na dachu rozbudowywanego pawilonu
diagnostyczno-zabiegowego Wojewódzkiego Szpitala Chirurgii Urazowej w Piekarach Śląskich przy
ul. Bytomskiej 62, na działce nr 454/95 o powierzchni 0,4003 ha.
Do wniosku dołączono kartę informacyjną przedsięwzięcia, mapę ewidencyjną z zaznaczonym
przebiegiem granic terenu, którego dotyczy wniosek oraz wypis i wyrys z miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego Miasta Piekary Śląskie.
Zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale spo łeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko (Dz.U. nr 199 poz. 1227 z 2008r.) , w związku z art. 61 i art. 49 Kodeksu postępowania
administracyjnego zawiadomiono strony w drodze umieszczonych na tablicy ogłoszeń w siedzibie Urzędu
Miasta Piekary Śląskie, w miejscu planowanego przedsi ęwzięcia oraz na stronie internetowej Urzędu
Miasta (Biuletyn Informacji Publicznej) o wszczęciu postępowania i możliwości składania uwag
i wniosków do sprawy. Uwag i wniosków nie wniesiono.
Po przeanalizowaniu karty informacyjnej przedsi ęwzięcia stwierdzono, że zgodnie z §3 ust.1 pkt 55
„lotniska, niewymienione w §2 ust. 1 pkt 28 lub l ądowiska śmigłowców” rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 9 listopada 2004r. w sprawie określenia rodzajów przedsi ęwzięć mogących znacząco oddziaływać
na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsi ęwzięcia do
sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz.U. nr 257, poz. 2573 z pó ź. zm.) przedmiotowe
przedsięwzięcie kwalifikuje się do rodzaju przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko, dla których sporz ądzenie raportu może być wymagane.
Zgodnie z art. 64 ust.1 ustawy z d nia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale spo łeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko (Dz.U. nr 199 poz. 1227 z 2008r.) Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bytomiu
pismem ZNS/523-75/09 z dnia 23 grudnia 2009r wydał opinię, w której stwierdził brak potrzeby
przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko dla w/w przedsięwzięcia, natomiast Regionalny
Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach pismem RDOŚ-24/WOOŚ/66131/364/09/jb z dnia 5 stycznia
2010 r. wydał opinię, w której wyraził konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko
i ustalił zakres raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Na tej podstawie dnia 3 lutego
2010r. wydano postanowienie, w którym stwierdzono, że przedsięwzięcie to wymaga przeprowadzenia
oceny oddziaływania na środowisko.
W dniu 9 lutego 2010r. wnioskodawca przed łożył „Raport o oddziaływaniu na środowisko lądowiska dla
śmigłowców projektowanego na dachu budynku diagnostyczno-zabiegowego Wojewódzkiego Szpitala
Chirurgii Urazowej w Piekarach Śląskich”, opracowany przez zespół firmy WASKO z siedzibą
w Gliwicach przy ul. Berbeckiego 6.
Załączony Raport o oddziaływaniu na środowisko odpowiada wymogom określonym w art. 66 ustawy
z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddzia ływania na środowisko (Dz.U. nr 199
poz. 1227 z 2008r.).
O złożonym Raporcie poinformowano społeczeństwo Obwieszczeniem Prezydenta Miasta Piekary
Śląskie z dnia 16 lutego 2010r. o mo żliwości zapoznania się z treścią Raportu i składania uwag
i wniosków. W ustawowym terminie 21 dni od daty ukazania się Obwieszczenia tj. od dnia 19 lutego
2010r. uwag i wniosków nie wniesiono.
Stosownie do art. 77 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(Dz.U. nr 199 poz. 1227 z 2008r.) dokonano uzgodnie ń warunków realizacji przedsięwzięcia
z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Bytomiu (opinia sanitarna z dnia 19 m arca 2010r.
znak ZNS/523-75/09/10) i Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Katowicach (pismo z dnia
30 marca 2010r. znak RDOŚ-24-WOOŚ/66131/253/10/jb).
W wyniku uzgodnień, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bytomiu zaopiniował pozytywnie,
w zakresie wymagań higienicznych i zdrowotnych warunki realizacji przedmiotowego przedsi ęwzięcia
z zachowaniem następujących warunków:
- wody opadowe z nawierzchni płyty lądowiska odprowadzane będą do systemu odwodnienia dachu
szpitala, a następnie wprowadzane do miejskiej kanalizacji,
- okresowo co 5 lat należy prowadzić pomiary poziomów substancji w środowisku.
W wyniku uzgodnień, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach stwierdził że:
- przedsięwzięcie usytuowane jest w gęstej zabudowie mieszkaniowej lecz starty i l ądowania
śmigłowców związane są z prowadzeniem działań ratowniczych powinny być wykonywane w pionie,
w związku z tym nie określono dopuszczalnych poziomów hałasu na terenach podlegających
ochronie akustycznej,
- teren, na którym przewiduje się realizację inwestycji nie znajduje się na terenie prawnie chronionym
w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody,
- przedsięwzięcie nie będzie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000,
- przedsięwzięcie zlokalizowane jest na terenie zabytkowego zespo łu zabudowy szpitalnej, a także
w obrębie strefy ochrony konserwatorskiej, obejmuj ącej rejon historycznej zabudowy dzielnicy
Szarlej, zatem wszelkie prace budowlane na tym terenie powinny by ć uzgodnione z konserwatorem
zabytków.
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach mając na uwadze informacje dostępne
w raporcie oddziaływania na środowisko jako wystarczające, aby ocenić oddziaływanie planowanego
przedsięwzięcia na środowisko, nie stwierdził potrzeby przeprowadzenia ponownej oceny oddzia ływania
na środowisko ani postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko.
Po dokonaniu szczegółowej analizy (zgodnie z art. 85 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 3 października 2008r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale spo łeczeństwa w ochronie środowiska
oraz o ocenach oddziaływania na środowisko - Dz.U. nr 199 poz. 1227 z 2008r.) tutejszy organ
administracji publicznej stwi erdził, że:
- skala i rozmieszczenie przedsięwzięcia nie spowoduje negatywnego o ddziaływania na środowisko,
- na obszarze na którym zlokalizowane zostanie przedsi ęwzięcie nie występują dobra materialne,
siedliska zwierząt, pomniki przyrody podlegaj ące ochronie, jak również złoża surowców,
- na terenie lokalizacji przedsi ęwzięcia oraz w jego bezpośrednim sąsiedztwie nie występują cenne
wartości przyrodnicze, zasoby naturalne,
- realizacja inwestycji nie b ędzie wymagała użycia surowców mineralnych i skalnych, paliw o raz energii
i nie spowoduje naruszenia głównych elementów środowiska,
- przedstawione formy zabezpieczeń i rozwiązań chroniących środowisko są wystarczające,
a charakter inwestycji nie wymaga szczególnych rozwiązań, mających na celu zapobieganie lub
kompensację szkodliwego oddziaływania na środowisko,
- inwestycja ta nie będzie powodowała transgranicznego oddziaływania na środowisko.
Na podstawie zgromadzonych danych tutejszy organ ochrony środowiska stwierdził, że realizacja
planowanego przedsięwzięcia, z racji jej charakteru, nie pociągnie za sobą zagrożeń, tym bardziej
znaczących oddziaływań. Dotyczy to oddziaływania bezpośredniego, długoterminowego, wtórnego
i kumulującego. Bezpośrednie i krótkie oddziaływanie może mieć miejsce jedynie w fazie startu lub
lądowania śmigłowca, jednak oddziaływanie to nie wpłynie na pogorszenie stanu środowiska
przyrodniczego.
Jednocześnie informuję, że do obowiązków Inwestora należy spełnienie wymogów wynikaj ących z art. 75
i 76 ustawy Prawo ochrony środowiska oraz wymogów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach
(Dz.U. Nr 39, poz. 251 z 2007r. ze zmianami).
Biorąc powyższe pod uwagę – postanowiono jak w sentencji.
Pouczenie
Od decyzji przysługuje odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego
w Katowicach za pośrednictwem Prezydenta Miasta w terminie 14 dni od dnia jej dor ęczenia.
Decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacj ę przedsięwzięcia wiąże organ wydający
decyzję o pozwoleniu na budowę i stanowi załącznik do wniosku o wydanie tej decyzji. Zgodnie
z zapisami art. 72 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 3 pa ździernika 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale spo łeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko (Dz.U. nr 199 poz. 1227 z 2008r.) wniosek ten powinien zosta ć złożony nie później niż przed
upływem czterech lat od dnia, w którym decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach stała się
ostateczna. Termin ten może ulec wydłużeniu o dwa lata, jeżeli realizacja przedsięwzięcia przebiega
etapowo oraz nie zmienią się warunki określone w niniejszej decyzji.
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacj ę przedsięwzięcia nie rodzi praw do
terenu oraz nie narusza prawa w łasności i uprawnień osób trzecich.
Opłatę skarbową z tytułu wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia w wysokości
205,00 zł (słownie: dwieście pięć złotych) wniesiono na podstawie ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej
(Dz.U. z 2006r. Nr 225 poz. 1635).
Opłatę wniesiono przelewem w kasie Urzędu Miasta w dniu 10.11.2009 r.
Otrzymuje:
1. Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej w Piekarach Śląskich
41-940 Piekary Śląskie ul. Bytomska 62
2. pozostałe strony postępowania zostaną powiadomione w trybie art. 49 kpa
Kopia
a/a
przygotował
Załącznik do decyzji ERś.7624 – 110 / 09 nr 73 z dnia 26 kwietnia 2010r
Charakterystyka przedsięwzięcia
Analizowane lądowisko zlokalizowane będzie na dachu budowanego skrzydła pawilonu diagnostyczno –
zabiegowego, na wysoko ści 19,1 m n.p.t. Dach budynku, na którym znajdować się będzie lądowisko
posiada wymiary 27,5x29,4 m, natomiast płyta lądowiska zgodnie z wymaganiami minimalnych wymiarów
płyty lądowiska dla śmigłowców Eurocopter posiadać będzie wymiary min. 26,06x26,06 m.
Analizowane lądowisko przystosowane będzie do lądowania nowoczesnych, lekkich, medycznych
śmigłowców (Eurocopter EC135). Śmigłowiec ten osiąga maksymalną prędkość 259 km/h, natomiast jego
masa własna wynosi 1455 kg, a masa startowa wynosi 2910 kg. Pułap jaki może osiągnąć śmigłowiec
Eurocopter EC 135 wynosi 3045 m, a jego zasięg wynosi 635 km.
Płytę lądowiska stanowić będzie stalowa konstrukcja wsporcza pokryta panelami kratowymi. Konstrukcja
wsporcza płyty będzie oparta na stalowych słupach ustawionych w osiach żelbetowych słupów
konstrukcji budynku.
Wody opadowe z nawierzchni płyty lądowiska odprowadzane będą do systemu odwodnienia dachu
szpitala, a następnie wprowadzane do miejskiej kanalizacji
Lądowisko będzie wyposażone w następujące urządzenia poprawiające bezpieczeństwo:
− urządzenia radiokomunikacyjne,
− urządzenia radiolokacyjne,
− urządzenia radionawigacyjne,
− oświetlenie lądowiska,
− automatyczna stacja meteo.
Światło oświetlające płytę lądowiska będzie światłem białym, nie oślepiającym pilotów. Przeszkody
znajdujące się w najbliższym otoczeniu lądowiska będą oświetlone światłem czerwonym. Lądowisko
zostanie wyposażone w sześć świateł naprowadzających, rozmieszczonych w płaszczyźnie płyty
w odległości co ok. 5 m. Dodatkowo analizowane lądowisko zostanie wyposażone w takie wzrokowe
elementy nawigacyjne jak chorągiewki oraz świece dymne. Ponieważ śmigłowce powinny lądować pod
wiatr po uwzględnieniu kierunków, w których najczęściej wieje wiatr, opracowano kilka możliwych
kierunków podejścia do lądowania oraz startu. Głównym kierunkiem podejścia do lądowania jest kierunek
0
0
88 (od wschodu), a co za tym idzie głównym kierunkiem startu jest kierunek 268 (zachód). Pozostałe
możliwe kierunki lądowań oraz startu to:
0
0
− kierunek podejścia do lądowania 70 (północny – wschód), oraz kierunek startu 250 (południowy –
zachód),
0
0
− kierunek podejścia do lądowania 120 (południowy – wschód), oraz kierunek startu 300 (północny –
zachód).
We wszystkich w/w możliwościach poruszania się śmigłowców, ścieżka startu powinna wynosić 60.
W procedurze startu zakłada się, że podczas startu śmigłowca w miejscu przekroczenia ul. Bytomskiej
śmigłowiec osiąga wysokość 300,06 m n.p.m.. Natomiast przystępując do lądowania śmigłowiec
przekracza staw kopalniany Zakładu Górniczego Piekary przy Górze Namiarki na wysoko ści 356,86 m
n.p.m..
Przewidziano trzy awaryjne miejsca l ądowania:
− awaryjne miejsce lądowania „Foxtrot” zlokalizowane w kierunku po łudniowo – wschodnim,
w odległości ok. 270 m od analizowanego lądowiska,
− awaryjne miejsce lądowania „Delta” zlokalizowane w kierunku pó łnocno – zachodnim, w odległości
ok. 1500 m od analizowanego lądowiska,
− awaryjne miejsce lądowania „Echo” zlokalizowane w kierunku północno – zachodnim, w odległości
ok. 2000 m od analizowanego lądowiska.
Energia elektryczna wykorzystywana będzie głównie do zasilania urządzeń zapewniających bezpieczne
użytkowanie lądowiska, obejmujących urządzenia radiokomunikacyjne, radiolokacyjne, radionawigacyjne,
wzrokowe pomoce nawigacyjne (o świetlenie) oraz automatyczna stacja meteo.
Eksploatacja analizowanego lądowiska nie wymaga doprowadzania wody oraz innych mediów.