Łączność na polu walki

Kwatera Główna DruŜyn Strzeleckich „Strzelec”
Materiał szkoleniowy nr 06/2005
Łączność na polu walki
Definicja łączności – uwagi ogólne.
Łączność – zespół przedsięwzięć organizacyjno – technicznych
polegających na wykorzystaniu sił i środków technicznych w celu zapewnienia
obiegu informacji między dowódcami pododdziałów, dowództwami i sztabami
oddziałów i związków ( taktycznych i operacyjnych ) oraz między rodzajami
wojsk i sił zbrojnych w warunkach garnizonowych, podczas ćwiczeń w okresie
pokojowym i w czasie prowadzenia działań bojowych w okresie wojny.
Dla kaŜdego rodzaju wojsk, w zaleŜności od potrzeb, organizuje się
łączność dowodzenia, współdziałania, tyłów (kwatermistrzowska ) i
powiadamiania.
Łączność dowodzenia – przekazywanie rozkazów i zarządzeń od dowódców
podległym sztabom, oddziałom i pododdziałom oraz otrzymywanie od nich
meldunków
Łączność powiadamiania – przekazywanie do dowództw i sztabów danych o
ogólnej sytuacji powietrznej nieprzyjaciela, o zagroŜeniu uŜycia broni
masowego raŜenia, o skaŜeniach promieniotwórczych i chemicznych
Łączność współdziałania –organizowana w celu wymiany informacji pomiędzy
związkami, oddziałami i pododdziałami oraz róŜnymi rodzajami wojsk i sił
zbrojnych.
1. Rodzaje łączności.
WyróŜnia się 3. podstawowe rodzaje łączności szczebla taktycznego:
- łączność wzrokowa ( i za pomocą sygnałów dowodzenia )
- za pomocą łącznika
- przy uŜyciu środków technicznych ( radiostacja małej mocy
lub wojskowy telefon polowy ).
Łączność wzrokowa polega na bezpośrednim przekazywaniu sygnałów i
komend przez dowódcę jego podwładnym. Przy pomocy sygnałów dowodzenia
lub innych ustalonych sygnałów równieŜ podwładni kontaktują się z dowódcą.
Dowódca moŜe sam podawać i odbierać sygnały. MoŜe równieŜ wyznaczyć do
tego któregoś ze strzelców.
Łącznik jest to osoba wyznaczona przez dowódcę, której zadaniem jest
dostarczenie określonej informacji wskazanej przez dowódcę osobie.
Łącznikowi moŜna podać ustnie, bądź na piśmie meldunek do przekazania.
NaleŜy zwrócić uwagę na odpowiednie zabezpieczenie ( przed zniszczeniem i
odczytaniem przez nieprzyjaciela ) i ukrycie meldunku.
Stawiając zadanie łącznikowi naleŜy mu podać:
-
treść meldunku i jego adresata wraz z ewentualnymi hasłami i
odzewami
trasę marszu wraz z miejscami szczególnie niebezpiecznymi
sposób działania po wykonaniu zadania.
2. Podział i ogólne przeznaczenie środków łączności.
MoŜna wyróŜnić dwa podstawowe typy środków łączności: łączność
bezprzewodowa ( wykorzystująca zjawiska rozchodzenia się fal
elektromagnetycznych ) i łączność przewodowa.
Do sprzętu łączności bezprzewodowej zaliczamy: radiostacje, urządzenia
nadawcze, radiotelefony, urządzenia namiarowe, urządzenia przechwytu,
urządzenia zakłócające, stacje radiolokacyjne, urządzenia naprowadzające.
Do sprzętu łączności przewodowej naleŜą: urządzenia teletransmisyjne i
wzmacniakowe, urządzenia komutacyjne, sprzęt liniowy, osprzęt liniowy.
3. Łączność przewodowa / telefon polowy, łącznica /
Polowy aparat telefoniczny jest przeznaczony do zapewnienia łączności
telefonicznej organizowanej za pomocą przewodowych linii łączności w
warunkach polowych. MoŜe on być podłączony do linii przewodowej na której
końcu znajduje się drugi aparat lub do łącznicy. Łącznica zapewnia nam
łączność pomiędzy kilkoma aparatami bezpośrednio podłączonymi do niej.
Podstawowe aparaty telefoniczne /polowe/ zapewniają łączność w zaleŜności
od tego czy linie są napowietrzne /stałe/ czy polowe.
- linia polowa zasięg do 20 km
- linia napowietrzna zasięg do 150 km
W aparatach telefonicznych polowych typu MB z tzw. wywołaniem
induktorowym zasilanie stanowi sucha bateria o napięciu 1,5 V. CięŜar takich
aparatów w zaleŜności od typu to około 2 – 3 kg, czas rozwinięcia w celu
nawiązania łączności około 1 minuty.
Prowadzenie rozmów telefonicznych.
W celu zachowania tajemnicy, kaŜda stacja telefoniczna powinna mieć swój
własny kryptonim, a osoba funkcyjna – cyfrowy numer rozpoznawczy.
W celu uzyskania połączenia z abonentem centrali wewnętrznej naleŜy korbką
aparatu telefonicznego obrócić kilka razy, przyłoŜyć słuchawkę do ucha i
oczekiwać zgłoszenia centrali. Po zgłoszeniu centrali np. „PANTEON
słucham” następuje zamówienie rozmowy np.: „ tu ACHILLES połączcie
OLIMP” centrala powinna odpowiedzieć „łączę OLIMP” jeŜeli abonent jest
zajęty odpowiada „OLIMP zajęty” a jeśli się nie zgłasza to „Olimp nie
zgłasza się”. Gdy zgłosi się informuje go „łączę ACHILLES” a do abonenta
zamawiającego „OLIMP przy aparacie – proszę mówić” po czym prowadzi
się normalną rozmowę.
Niektóre wiadomości mogą być przekazywane w postaci telegramów i
sygnałów. Treść telegramu powinna być napisana na blankiecie i podpisana
przez dowódcę.
4. Łączność radiowa.
Na współczesnym polu walki szczególnie waŜną rolę odgrywa łączność
radiowa. Środki łączności radiowej moŜna dzielić m.in. ze względu na:
częstotliwość na jakiej pracują, moc odbiornika. ( a takŜe i zasięg ).
Podstawowym środkiem łączności taktycznej jest radio. Łączność, szczególnie
podczas operacji specjalnych, prowadzonych przez niewielkie związki taktyczne,
odgrywa kluczową rolę w skutecznym wykonaniu zadania.
Podstawowe zasady łączności radiowej:
1. Przeciwnik słucha zawsze i przechwytuje kaŜdą transmisję
2. KaŜda transmisja jest naraŜona na wykrycie i lokalizacje środkami
przeciwnika
3. KaŜda wykryta i namierzona radiostacja moŜe być zniszczona
4. Łączność jest nawiązywana na najniŜszej moŜliwej mocy
5. Łączność jest wykonywana w najkrótszym moŜliwym okresie
6. Oddział jest zawsze na nasłuchu radiowym wskazanej częstotliwości
7. Nazwiska, imiona nigdy nie są podawane przez radio
8. Nazwy miejscowości, punkty charakterystyczne nigdy nie są podawane
otwartym tekstem
9. Nie uŜywa się słów „Proszę” , „Przepraszam”, „Powtórz”
10. Przekazywane informacje są zwięzłe i ścisłe – nie pozwalają na
dwuznaczną interpretację.
Nawiązywanie łączności.
KaŜda stacja radiowa (oddział) ma swój własny kryptonim.
Kilka stacji nadających w ramach jednego oddziału nazywamy siecią radiową.
KaŜda sieć radiowa ma swoją stację główną, nazywaną stacją bazową. Stacja
bazowa reguluje łączność w całej sieci.
Kryptonimy oddziałów są alfanumeryczne – kryptonim i cyfra. Np.: KWARC 11,
OPAL 12, GRANIT 13
Łączność jest nawiązywana według ściśle ustalonych schematów.
Stacja wywołująca podaje kryptonim stacji wywoływanej, przedstawia się i czeka
na odpowiedź np.:
„OPAL 12 tu GRANIT 13 odbiór”
Stacja wywoływana odpowiada:
„GRANIT 13 tu OPAL 12 odbiór”
W tym momencie łączność została nawiązana. Dalszą komunikacja kontynuuje się
według schematu:
„OPAL 12 przygotuj się do zapisania meldunku, odbiór”
Po nawiązaniu łączności stacja wywołująca nie musi juŜ za kaŜdym razem
się przedstawiać.
„GRANIT 13 , czekaj, odbiór”
(przygotowuje się do przyjęcia wiadomości)
„GRANIT 13 tu OPAL 12 ,gotów”
„OPAL 12 zapisz ( treść meldunku ) jak zrozumiałeś ?, odbiór”
„GRANIT 13 zrozumiałem, odbiór”
„OPAL 12 tu GRANIT 13, bez odbioru”
Na końcu kaŜdego zdania zostaje dodane słowo „odbiór”. Jest to dodatkowa
informacja dla odbiorcy o tym Ŝe nadawca zakończył dane zdanie. Łączność jest
zawsze zamykana przez stację wywołującą, terminem „bez odbioru”.
Zabezpieczenie transmisji radiowych.
UŜywając radia jako środka łączności naleŜy zdać sobie sprawę Ŝe, kaŜda
informacja przesyłana droga radiową jest przechwytywana przez środki
nasłuchu i radiolokacji. Radiolokacja pozwala na:
1. Namierzenie miejsca skąd radiostacja nadaje.
2. Automatyczne ostrzelanie radiostacji ogniem artyleryjskim lub
jakimkolwiek innym środkiem ogniowym.
NaleŜy zakładać Ŝe współczesna technika pozwala zarejestrować kaŜdą
transmisję trwającą dłuŜej niŜ 1 sekundę a transmisja dłuŜsza niŜ 3 sekundy
zostanie namierzona a pozycja radiostacji naniesiona na mapę. Biorąc pod
uwagę Ŝe współczesne radary artyleryjskie są w stanie określić miejsce gdzie
spadnie wystrzelony pocisk artyleryjski jest to realistyczna ocena moŜliwości
środków radiolokacyjnych najnowszej generacji. Dyscyplina radiowa ogranicza
w pewien sposób moŜliwości radiolokacji a w celu utajnienia informacji stosuje
się kody i szyfry operacyjne.
W świecie stosuje się trzy podstawowe poziomy utajnienia transmisji:
Pierwszym poziomem zabezpieczenia informacji jest wprowadzenie w
powszechne uŜycie ksyw i pseudonimów zamiast nazw własnych ludzi, miejsc i
jednostek.
Drugi poziom to kody alfanumeryczne które słuŜą do szyfrowania
pojedynczych słów, liter i liczb. Kody alfanumeryczne stosowane są do
kodowania aktualnej pozycji oddziału, kierunku patrolu, liczby strat własnych,
stanów amunicji i innych krótkich informacji przekazywanych drogą radiową.
Dodatkowo, kody alfanumeryczne słuŜą do autoryzacji niezidentyfikowanych
stacji nadawczych.
Trzeci poziom to kody operacyjne. Kody operacyjne są wydawane w
specjalnie przygotowanych ksiąŜkach. Kody operacyjne są okresowe i
zmieniają się co 24h według czasu ZULU (GMT). Jeden zestaw kodów
wystarcza na 24h transmisji. Jeden oddział moŜe zabrać ze sobą na patrol
zestaw kodów operacyjnych wystarczający na 72h. Kody operacyjne są
osobistą odpowiedzialnością dowódcy oddziału i są przechowywane przez
radiooperatora w miejscu znanym wszystkim członkom oddziału. W przypadku
wykrycia oddziału, kody muszą być za wszelką cenę zniszczone.
Kody i szyfry są stosowane niezaleŜnie od zabezpieczeń sprzętowych.
NiezaleŜnie od tego jak bezpieczne jest medium transmisji, łączność nigdy nie
odbywa się otwartym tekstem.
Oprócz metod kryptologicznych stosuje się cała gamę pseudonimów i
przezwisk w celu zmylenia przeciwnika: Podstawowe zasady jakie mają
zastosowanie to:
1. Prawdziwe imiona i nazwiska nigdy nie są uŜywane.
2. Dowódca oddziału nigdy nie powinien mówić bezpośrednio przez radio
zawsze za pośrednictwem swojego radiooperatora - ton głosu, akcent,
interpunkcja mogą posłuŜyć nieprzyjacielowi do namierzenia oddziału.
3. Miejsca spotkań, punktów terenowych etc. powinny mieć swoje numery
taktyczne.
4. Wszystkie częstotliwości radiowe - podstawowa, zastępcza i awaryjna
powinny mieć swoje pseudonimy.
WaŜne jest Ŝeby pseudonimu były "zgrupowane" tematycznie - ułatwia to ich
uporządkowanie. Przykład:
Pododdziały: "DIAMENT 11, KWARC 12, OPAL 22, KRZEMIEŃ 33"
Częstotliwości: "OMEGA 45, ALFA 23, DELTA 42, BRAVO 72"
Punkty w terenie: "MERKURY, WENUS, PLUTON, MARS"
Oczywiście wszystkie pseudonimy muszą być ustalone PRZED rozpoczęciem
jakichkolwiek operacji.
Zastosowanie kodów alfanumerycznych i operacyjnych.
Informacja: "Oddział znajduje się w punkcie 123 456" po zakodowaniu kodem
alfanumerycznym ma postać: "Oddział znajduje się w punkcie „BD4 EF7”
Wiadomo, Ŝe chodzi o odział, ale nie wiadomo gdzie on konkretnie jest. Kody
alfanumeryczne są szybkie w uŜyciu i słuŜą przede wszystkim do szyfrowania
krótkich informacji taktycznych, które szybko się zmieniają. Idea jest taka, Ŝe
zanim przeciwnik zdąŜy rozkodować daną informację będzie ona juŜ
bezuŜyteczna. Kody alfanumeryczne słuŜą równieŜ do autoryzacji na sieciach
radiowych. Kody alfanumeryczne mają to do siebie Ŝe zmieniają się co 8 godzin
według czasu ZULU, czyli w ciągu 24 godzin radiooperator zuŜyje 4 zestawy
kodów. Na pytanie o autoryzację radiooperator sprawdza tabele szyfrów
alfanumerycznych i na tej podstawie odpowiada.
Kody operacyjne są bardziej skomplikowane.
SłuŜą do szyfrowania całej treści dowolnej informacji. "Oddział znajduje się w
punkcie 123 456" po zakodowaniu kodem operacyjnym ma postać: "DCD KDE
WJD MYT PFR SWD KLS CDF WSD FRF KSE ASF SAE" KaŜde słowo jest
kodowane trygramem. Radiooperator nosi przy sobie zestaw kodów, który ma
postać małego słownika - zwiera około 2000 słów, które wystarczą do
zakodowania kaŜdej informacji taktycznej. Kody działają na zasadzie "one time
pad" - czyli kaŜda strona jest uŜywana tylko raz. Kody operacyjne zmieniają się
co 24 godziny według czasu ZULU.
Międzynarodowy Alfabet Fonetyczny.
Międzynarodowy alfabet fonetyczny jest umownym sposobem wymawiania i
zapisywania liter, powszechnie przyjęty jako standard we wszystkich armiach
NATO oraz w Ŝegludze zarówno morskiej jak i powietrznej.
Poprawne zastosowania alfabetu fonetycznego eliminuje większość błędów
występujących podczas przekazywania informacji drogą radiową lub
telefoniczną. Tzw. „literowanie” alfabetem fonetycznym daje czas osobie
odbierającej informacje, na poprawne zapisanie przekazywanych informacji.
Alfabet fonetyczny umoŜliwia bezbłędne przekazywanie obcych wyrazów,
nazwisk, lub nietypowych nazw geograficznych podczas złych warunków
transmisji.
Litera
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
P
Q
R
S
T
U
V
W
X
Y
Z
Wymowa
ALFA
BRAWO
CZARLI
DELTA
ECHO
FOKSTROT
GOLF
HOTEL
INDIA
DśULJET
KILO
LIMA
ŁOŚ
MAJK
NOWEMBER
OSKAR
PAPA
KUBEK
ROMEO
SIERRA
TANGO
UNIFORM
WIKTOR
ŁYSKI
EKSREJ
JANKI
ZULU
Załącznik nr 1
Tabela danych radiowych /wariant/.
Otwarcie sieci radiowej /godzina, minuta, dzień, miesiąc /
Zamknięcie sieci radiowej / godzina, minuta, dzień, miesiąc /
L.p. Nazwa
Kryptonim
Częstotliwość I. Sygnały rozpoznawcze
koresponde główny
główna
Dowódca – 500
zapasowa
Zastępca – 400
nta
zapasowy
Szef sztabu – 300
1.
1 plp/2kp
Tulipan 12
Kanał 2
Agat 52
Kanał 5
II. Sygnały alarmowe
2.
2plp/2kp
Storczyk 22 Kanał 2
powietrzny - LOTNIK
Ametyst 62
Kanał 5
o skaŜeniach – MGŁA
3.
3plp/2kp
Frezja 32
Kanał 2
p.poŜarowy – POśAR
Diament 72 Kanał 5
zagroŜenie ogólne – BURZA
4.
Sztab 2kp
Hiacynt 20
Kanał 2
Opal 40
Kanał 5
III. Sprawdzenie toŜsamości.
5.
Medew.
Sokół 44
Kanał 10
Pionowy 46872015
Poziomy
57983126
6.
Wsparcie
Grom 55
Kanał 8
art. /1 bat.m/
PowyŜsza tabela jest jednym z moŜliwych bardzo prostych wariantów, który ma
usprawnić pracę radiooperatora w uzyskiwaniu łączności. W tabeli dotyczącej
częstotliwości moŜna podawać równieŜ wartości w KHz
Załącznik nr 2
KsiąŜka korespondencji radiowej /wariant/.
godzina
łączności
0126
0134
0235
Od kogo
Do kogo
Treść meldunku
Frezja 32
Hiacynt 20
Frezja 32
Hiacynt 20
Frezja 32
Hiacynt 20
Dotarłem na 243648
Wykonaj JKL CDS HGD
Wykonałem JKL CDS HGD
Załącznik nr 3
Tabela kodów terenu /wariant/
Nazwa
m. Zalesie
Las. Jagodnik
Most na rz. Trześniówka
Współrzędne
654766
650755
660788
Nazwa kodowa
Dom
Legowisko
Meta
W nazwach kodowych zastosowano prosty wariant nazw dla poszczególnych obiektów,
mogą być one równieŜ zakończone cyframi lub mogą to być np.: trygramy AAD,GGF
itd. zaleŜy to wyłącznie od inwencji sporządzającego daną tabelę kodową.
Załącznik nr 4 /dodatek przydatny we wszelkich wyprawach w góry/
Kod ratownictwa górskiego
sygnał
SOS
Rakiety
sygnalizacyjne
Czerwone
Potrzebna pomoc
Czerwone
Wiadomość
zrozumiana
Białe
Powrót do bazy
Zielone
Sygnały
akustyczne
3 krótkie
3 długie
3 krótkie
6 dźwięków w
krótkich odstępach
3 krótkie w
odstępach 1.
minutowych
Długa seria
dźwięków
Sygnały świetlne
3 krótkie błyski
3 długie błyski
3 krótkie błyski
6 błysków w
krótkich odstępach
3 krótkie w
odstępach 1.
minutowych
Długa seria błysków