prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

MPU-ORZ2/5044-22/Aw/11
41/14
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DOTYCZĄCA PROJEKTU
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
„STREFA PRZEMYSŁOWA PRZY UL. WARSZAWSKIEJ” W POZNANIU
OPRACOWANIE:
ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH
MGR INŻ. AGNIESZKA WIECZORKIEWICZ
MGR JOANNA ZOMERSKA
WSPÓŁPRACA W ZAKRESIE AKUSTYKI
KRYSTYNA BEREZOWSKA-APOLINARSKA
BIEGŁY Z LISTY WOJEWODY WLKP. NR 0006
MGR
POZNAŃ, LUTY 2014 R./MAJ 2014 R.*
*
NINIEJSZA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY WYNIKAJĄCE Z UZYSKANYCH OPINII I DOKONANYCH UZGODNIEŃ
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP
SPIS TREŚCI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
WPROWADZENIE ............................................................................................................................................... 3
1.1.
Informacje wstępne .......................................................................................................................................... 3
1.2.
Podstawy formalno-prawne opracowania ........................................................................................................... 3
1.3.
Cel i zakres merytoryczny opracowania .............................................................................................................. 3
1.4.
Wykorzystane materiały i metody pracy ............................................................................................................. 4
CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO ................................................................ 8
2.1.
Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu ............................................................................................ 8
2.2.
Rzeźba terenu .................................................................................................................................................. 9
2.3.
Budowa geologiczna i warunki gruntowe .......................................................................................................... 10
2.4.
Zasoby naturalne ............................................................................................................................................ 10
2.5.
Warunki wodne .............................................................................................................................................. 10
2.6.
Szata roślinna ................................................................................................................................................. 12
2.7.
Zwierzęta ....................................................................................................................................................... 13
2.8.
Gleby ............................................................................................................................................................. 14
2.9.
Klimat lokalny ................................................................................................................................................. 14
2.10.
Obszary cenne kulturowo ................................................................................................................................ 15
2.11.
Jakość powietrza atmosferycznego .................................................................................................................. 16
2.12.
Klimat akustyczny ........................................................................................................................................... 19
2.13.
Jakość wód .................................................................................................................................................... 23
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTU
PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE
PRZYRODY ....................................................................................................................................................... 25
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU ....................................................... 26
4.1.
Cel opracowania projektu planu ....................................................................................................................... 26
4.2.
Ustalenia projektu planu ................................................................................................................................. 27
4.3.
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami ................................................................................. 29
4.4.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu .................................. 30
CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM I
LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU .............................................. 31
PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO ..................................... 33
6.1.
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi............................................................................................................... 33
6.2.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne ....................................................................................... 36
6.3.
Oddziaływanie na zasoby naturalne ................................................................................................................. 38
6.4.
Oddziaływanie na różnorodność biologiczną ..................................................................................................... 38
6.5.
Oddziaływanie na szatę roślinną ...................................................................................................................... 39
6.6.
Oddziaływanie na zwierzęta............................................................................................................................. 41
6.7.
Oddziaływanie na ludzi.................................................................................................................................... 42
6.8.
Oddziaływanie na krajobraz ............................................................................................................................. 44
6.9.
Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe .......................................................................................................... 45
6.10.
Oddziaływanie na klimat akustyczny ................................................................................................................ 45
6.11.
Oddziaływanie na powietrze ............................................................................................................................ 46
6.12.
Oddziaływanie na klimat lokalny ...................................................................................................................... 48
6.13.
Oddziaływanie na dobra materialne ................................................................................................................. 49
6.14.
Oddziaływanie na obszary chronione, w tym obszary Natura 2000 ..................................................................... 49
6.15.
Oddziaływanie transgraniczne.......................................................................................................................... 50
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ
PRZEPROWADZANIA ....................................................................................................................................... 50
ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE MPZP.................................... 52
STRESZCZENIE I WNIOSKI .............................................................................................................................. 53
ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle ortofotomapy miasta Poznania
Ukształtowanie terenu
Szczegółowa mapa geologiczna Polski – fragment ark. 472 Swarzędz
Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego w porze dzienno-wieczorno-nocnej (LDWN)
– w stanie istniejącym
Zasięgi oddziaływania hałasu kolejowego w porze dzienno-wieczorno-nocnej (LDWN) i
Zasięgi oddziaływania hałasu przemysłowego w porze dzienno-wieczorno-nocnej (LDWN)
Zasięgi oddziaływania hałasu przemysłowego w porze dzienno-wieczorno-nocnej (LDWN)
– w roku 2007
Dokumentacja fotograficzna terenu opracowania
Projekt mpzp „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu, MPU 2014 r. – etap
– wyłożenie do publicznego wglądu
2
i w porze nocnej (LN)
w porze nocnej (LN)
procedury planistycznej
1.
1.1.
WPROWADZENIE
Informacje wstępne
Przedmiotem opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektu
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej”
w Poznaniu.
Plan miejscowy sporządzany jest na podstawie uchwały Nr XX/262/VI/2011 Rady Miasta
Poznania z dnia 8 listopada 2011 r. Dotyczy on terenu zlokalizowanego we wschodniej części
Poznania, pomiędzy węzłem Antoninek, ul. Warszawską, terenem linii kolejowych: nr 394 Poznań
Krzesiny – Kobylnica i nr 395 Zieliniec – Kiekrz, stanowiącej w Poznaniu Północną Kolejową Obwodnicę
Towarową oraz kompleksem lasów zlokalizowanych po północnej stronie od ul. Krośniewickiej.
Na obszarze projektu planu znajduje się zakład produkcyjny spółki Volkswagen Poznań Sp. z o.o.
Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem planu miejscowego wynosi ok. 49 ha.
Analizowany projekt planu stanowi zmianę trzech obowiązujących miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego: całego planu „terenu w rejonie węzła Antoninek – wschód” część
B1, prawie całego planu „Rejon ul. Główieniec”2 (oprócz fragmentu pomiędzy ul. Poziomkową
a terenem kolejowym), a także niewielkiego fragmentu planu „terenu w rejonie węzła Antoninek –
wschód” część A3.
1.2.
Podstawy formalno-prawne opracowania
Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko wynika z ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko4. W myśl
powyższej ustawy, prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument niezbędny
do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko
skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Zgodnie z art. 46 przeprowadzenia
strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagają m.in. projekty planów zagospodarowania
przestrzennego, natomiast art. 50 nakłada również obowiązek przeprowadzenia postępowania
w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko w przypadku wprowadzania zmian do już
przyjętego dokumentu (planu zagospodarowania przestrzennego).
Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu planu
miejscowego wskazuje również art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym5, zgodnie z którym wójt, burmistrz albo prezydent miasta
„sporządza projekt planu miejscowego (...), wraz z prognozą oddziaływania na środowisko”.
Stosownie do tej ustawy, projekt planu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane
są instytucjom i organom właściwym do zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a także
są przedmiotem społecznej oceny – podlegają wyłożeniu do publicznego wglądu.
1.3.
Cel i zakres merytoryczny opracowania
Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi element procesu sporządzania miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego. Jej głównym celem jest wskazanie przewidywanego wpływu
na środowisko przyrodnicze, jaki może mieć miejsce na skutek realizacji dopuszczonych w projekcie
planu różnych form zagospodarowania przestrzennego. W tym celu, w prognozie ocenia się relacje
pomiędzy przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami planistycznymi, a uwarunkowaniami środowiska
przyrodniczego.
W prognozie oddziaływania na środowisko analizie i ocenie podlega projekt uchwały
w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tekst) wraz z rysunkiem,
stanowiącym załącznik graficzny uchwały. Szczegółowy zakres informacji wymaganych w prognozie
określa art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko. Zgodnie z art. 52 ust. 1 ww. ustawy, informacje zawarte w prognozie oddziaływania
na środowisko muszą być opracowane stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny,
1
2
3
4
5
Uchwała Nr LXXXV/955/IV/2006 RMP z dnia 10 stycznia 2006 r.
Uchwała Nr LXXIII/1010/V/2010 RMP z dnia 8 czerwca 2010 r.
Uchwała Nr LXXXV/954/IV/2006 RMP z dnia 10 stycznia 2006 r.
tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 1235, ze zmianami
Dz. U. z 2012 r., poz. 647, ze zmianami
3
a także dostosowane do zawartości i stopnia szczegółowości informacji zawartych w projekcie planu
miejscowego.
Stosownie do wymogu art. 53 ww. ustawy, zakres i stopień szczegółowości informacji
zawartych w niniejszej prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi w art. 57
i art. 58 ustawy: Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu pismem
WOO-III.411.600.2011.JM z dnia 09.01.2012 r. i Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym
w Poznaniu pismem NS-72/1-3(1)/12 z dnia 04.01.2012 r.
1.4.
Wykorzystane materiały i metody pracy
Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe:
Literatura:
• Kondracki J., Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 1994,
• Krygowski B., Geografia fizyczna Niziny Wielkopolskiej, Cz. I Geomorfologia, PTPN, Wydz.
Mat.-Przyr., Komitet Fizjograficzny, Poznań 1961,
• Szponar A., Fizjografia urbanistyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Materiały kartograficzne:
• mapa zasadnicza z nakładką U (uzbrojenie terenu w infrastrukturę techniczną);
• mapa ewidencyjna w skali 1: 1000,
• mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-131-C Swarzędz, GEOMAT Sp. z o.o., Poznań
2001,
•
mapa sozologiczna w skali 1:50 000, ark. N-33-131-C Swarzędz, Geomat Sp. z o.o., Poznań
2004,
•
szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. 472 – Swarzędz (N-33-131-C),
Państwowy Instytut Geologiczny, 1994,
•
mapa topograficzna w skali 1:10 000; ark. POZNAŃ – ANTONINEK, ark. N–33-131–C-c-1,
Geokart – International Sp. z o.o., Rzeszów 2007r.
Akty prawne:
• Dyrektywa Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych
(91/271/EWG),
• Dyrektywa Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością
otaczającego powietrza (96/62/WE).
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r.
poz. 1232, ze zmianami),
• Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
•
•
•
•
•
•
•
•
•
(tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 1235, ze zmianami),
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U.
z 2012 r., poz. 647, ze zmianami),
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r., poz. 647,
ze zmianami),
Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz.21, ze zmianami),
Ustawa z dnia 14 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminie (tekst jednolity
Dz. U. z 2012 r., poz. 391, ze zmianami),
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r., poz. 145, ze zmianami),
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2010 r. Nr 243,
poz. 1623, ze zmianami),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie
w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 r. w sprawie szczegółowego
zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz. U.
Nr 187 z 2007 r., poz. 1340),
Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690,
ze zmianami),
4
•
•
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie wymagań w zakresie
prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego
drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem (Dz. U. Nr 140, poz. 824),
Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.),
Uchwała Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r.
w sprawie Aktualizacji programu ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa
Miasto Poznań) w woj. wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 508),
•
•
•
•
•
•
•
•
Uchwała Nr XXIX/566/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r.
w sprawie Programu ochrony powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja
Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńsko-wrzesińskiej oraz strefy pilsko-złotowskiej w woj.
wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 509),
Uchwała Nr L/780/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie przyjęcia
Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Poznania (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
z 2013 r., poz. 3931),
Uchwała Nr VI/30/2013 Zgromadzenia Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami
Aglomeracji Poznańskiej” z dnia 12 marca 2013 r. w sprawie przyjęcia regulaminu utrzymania
czystości i porządku w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi na obszarze gmin
wchodzących w skład Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji
Poznańskiej”,
Uchwała Nr LX/928/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie
„Programu ochrony środowiska dla miasta Poznania na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020
roku”,
Uchwała Nr LX/927/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie
„Programu ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Poznania”,
Uchwała Nr LXXXV/955/IV/2006 Rady Miasta Poznania z dnia 10 stycznia 2006 r. w sprawie
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „terenu w rejonie węzła Antoninek –
wschód” część B,
Uchwała Nr LXXXV/954/IV/2006 Rady Miasta Poznania z dnia 10 stycznia 2006 r. w sprawie
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „terenu w rejonie węzła Antoninek –
wschód” część A,
Uchwała Nr LXXIII/1010/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 8 czerwca 2010 r. w sprawie
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Rejon ul. Główieniec”,
Uchwała Nr LXXIII/1013/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 8 czerwca 2010 r. w sprawie
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Zieliniec” w Poznaniu,
• Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu z dnia 17 marca 2014 r.
•
w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Cybiny
PLH300038 (Dz. Urz. Woj. Wlkp z 2014 r., poz. 1820).
Dokumenty, inne dostępne opracowania:
• Analiza zasadności przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego terenów w rejonie ul. Smołdzinowskiej w Poznaniu i stopnia zgodności
przewidywanych rozwiązań z ustaleniami Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Poznania, MPU, październik 2011,
• Decyzja Marszałka województwa Wielkopolskiego z dnia 27 lipca 2012 r. znak:
DSR.VI.7222.156.2011 o udzieleniu pozwolenia zintegrowanego Przedsiębiorstwu Volkswagen
Poznań Sp. z o.o., ul. Warszawska 349, 61-060 Poznań, na prowadzenie instalacji – Lakierni
zlokalizowanej na terenie Zakładu Nr 1 przy ul. Warszawskiej 349 w Poznaniu, na warunkach
określonych w niniejszej decyzji, decyzja Marszałka województwa Wielkopolskiego znak:
DSR.VI.7624-6/10 z dnia 24 września 2010 r. zmieniająca decyzję Wojewody Wielkopolskiego
znak: SR.VII-2.66100-22/06 z dnia 2.07.2007 r., udzielającą pozwolenia na wprowadzanie
gazów i pyłów do powietrza z instalacji zlokalizowanych na terenie firmy Volkswagen Poznań
Sp. z o.o. przy ul. Warszawskiej 349, 61-060 Poznań,
• Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego
na budowie hali montażu samochodów specjalnych (…) wraz z wiatami, stacją tankowania gazu
i kontenerem ochrony na dz. 1/8, ark. 14. Obręb Główieniec w Poznaniu przy ul. Leśnej (pismo
Prezydenta Miasta Poznania znak: OS.V/7684-161/06, z dnia 24.10.2006 r.),
5
•
Karta informacyjna dla przedsięwzięcia polegającego na: budowie buforu kodowania produkcji
wraz z wiaduktem technologicznym, budynkiem biurowo socjalnym, dwoma portierniami,
wjazdem ppoż. i przystankami autobusów pracowniczych, wraz z poszerzeniem istniejących
wjazdów i usunięciem kolizji z istniejącymi instalacjami, EKOGEO Przedsiębiorstwo Projektowo-
Usługowe, Wargowo, 2011 r.,
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach odstąpienia od obowiązku przeprowadzenia oceny
oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięcia polegającego na budowie buforu kodowania
produkcji wraz z wiaduktem technologicznym, budynkiem biurowo-socjalnym, dwoma
portierniami, wjazdem ppoż. i przystankami autobusów pracowniczych wraz z poszerzeniem
istniejących wjazdów i usunięciem kolizji z istniejącymi instalacjami (pismo Prezydenta Miasta
Poznania znak: OS.V/6220-44/11, z dnia 13 czerwca 2011 r.),
• Karta informacyjna dla przedsięwzięcia polegającego na: optymalizacji procesów w lakierni
•
wraz z poprawą warunków pracy poprzez wdrożenie projektów: pełna automatyzacja linii BC,
integracja Caddy Edition 30, optymalizacja w obszarze ręcznej aplikacji HRK oraz zastosowanie
myjki kół cieplnych – na terenie Zakładu nr 1 Volkswagen Poznań Sp. z o.o. przy
ul. Warszawskiej 349 w Poznaniu, ECER Technika Sp. z o.o., Poznań, 2013 r.,
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach stwierdzająca brak potrzeby przeprowadzania
oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięcia polegającego na optymalizacji procesów
w lakierni wraz z poprawą warunków pracy poprzez wdrożenie projektów: pełna automatyzacja
linii BC, integracja Caddy Edition 30, optymalizacja w obszarze ręcznej aplikacji HRK oraz
zastosowanie myjki kół cieplnych – planowanych do realizacji w istniejącej Hali Lakierni (Hala 4),
na terenie Zakładu nr 1 Volkswagen Poznań Sp. z o.o. przy ul. Warszawskiej 349 w Poznaniu
(pismo Prezydenta Miasta Poznania znak: OS.V/6220.77.2013, z dnia 11 grudnia 2013 r.),
• Karta informacyjna dla przedsięwzięcia pn.: Rozbudowa istniejącej stacji paliw i płynów
•
technicznych o instalację AdBlue wraz z jej urządzeniami podziemnymi oraz przyłączeniami
mediów do sieci wewnątrzzakładowych, … – na terenie Zakładu Nr 1 Volkswagen Poznań
Sp. z o.o., EkoPolska Sp. K. Bydgoszcz, 2013 r.,
Decyzja Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu z dnia 5 grudnia
2011 r. znak ZZ-B-2124-2-47/11 w sprawie wyłączenia z produkcji na cele rolnicze i nieleśne
gruntów leśnych będących własnością Wnioskodawcy ,
• Decyzja Prezydenta Miasta Poznania z dnia 18.12.02 znak OS.GW/6210-66/02 w sprawie
udzielenia pozwolenia wodnoprawnego na szczególne korzystanie z wód, decyzja Wojewody
Wielkopolskiego z dnia 28.03.2007 r. zmieniająca decyzję Prezydenta miasta Poznania z dnia 18
•
grudnia 2002 r. znak OS.GW/6210-66/02 w zakresie ustanowienia strefy ochronnej ujęcia wody
– tereny ochrony bezpośredniej, decyzja Marszałka województwa Wielkopolskiego z dnia
•
•
•
•
•
•
•
•
3 sierpnia 2012 r. znak DSR-VI.7322.36.2012 udzielająca Wnioskodawcy pozwolenia
wodnoprawnego na szczególne korzystanie z wód – pobór wód podziemnych,
Dokumentacja hydrogeologiczna określająca warunki hydrogeologiczne w związku
z ustanawianiem obszarów ochronnych Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 144 Dolina
Kopalna Wielkopolska podsystemu: III – Poznańska Zlewnia Warty – obszar wodnogospodarczy
RZGW Poznań – P-X Poznańska Zlewnia Warty, Hydroconsult Sp. z o.o. Biuro Studiów i Badań
Hydrogeologicznych i Geofizycznych, Warszawa, dnia 31.03.2011 r.,
Mapa akustyczna miasta Poznania 2012, AkustiX, Urząd Miasta w Poznaniu, listopad 2012,
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem,
Etap I: Mapa akustyczna m. Poznania (2007), Etap II: Program ochrony przed hałasem (POH)
(2008), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań,
czerwiec 2008, Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 14 października
2008 r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada 2008 r., Nr 200, poz. 3281),
Ocena jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych sieci krajowej w ramach monitoringu
operacyjnego stanu chemicznego wód podziemnych w 2013 r. (wg. badań PIG),
Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50000, arkusz Swarzędz (472), Cincio
Z., Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 1996,
Opracowanie ekofizjograficzne dla potrzeb miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego Poznań – rejon węzła Antoninek-wschód, Proeko-plan Projektowanie
Urbanistyczne, Pracownia Geologiczno-Kartograficzna, Poznań, luty 2003 r.,
Opracowanie ekofizjograficzne dla terenów Antoninek-Zieliniec w Poznaniu, Proeko-plan
Projektowanie Urbanistyczne, Poznań, lipiec 2006 r.,
Prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego „Rejon ul. Główieniec” w Poznaniu, MPU, listopad 2009 r.,
6
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Prognoza oddziaływania na środowisko dla potrzeb miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego terenu w rejonie węzła Antoninek-wschód w Poznaniu, Pracownia GeologicznoKartograficzna, Poznań, czerwiec 2003 r.,
zagospodarowania przestrzennego „terenu w rejonie węzła Antoninek – wschód – część A”
w Poznaniu, Pracowania badawczo-naukowa „EKOLOG”, Poznań, kwiecień 2005 r.,
zagospodarowania przestrzennego „terenu w rejonie węzła Antoninek – wschód – część B”
zagospodarowania przestrzennego „terenu w rejonie węzła Antoninek – wschód – część C”
projekt uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu, MPU 2014,
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010, Biblioteka Monitoringu Środowiska,
WIOŚ, Poznań 2011 r.,
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2012, Biblioteka Monitoringu Środowiska,
WIOŚ, Poznań, 2013 r.,
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji Volkswagen Poznań
Sp. z o.o. pn.: Hala montażu samochodów specjalnych wraz z wiatami, stacją tankowania gazu
i dwoma kontenerami ochrony – przy ul. Leśnej w Poznaniu, Biuro Konsultingowo-Projektowe
Ochrony Środowiska BIKOS – ATEKO Sp. z o.o. w Poznaniu, 2006 r.,
Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2012, WIOŚ, Poznań
2013 r.,
Standardowy formularz danych PLH300038 Dolina Cybiny, natura2000.gdos.gov.pl (data
aktualizacji 2013-10),
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania,
Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r.,
Uchwała Nr XX/262/VI/2011 Rady Miasta Poznania z dnia 8 listopada 2011 r. w sprawie
przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Strefa
przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu,
Wielokryterialna analiza wariantów przebudowy układu transportowego w rejonie fabryki
Samochodów użytkowych VW Poznań sp. z o.o., Raport końcowy z realizacji projektu
badawczo-konsultingowego, Politechnika Poznańska, Zakład Logistyki w Instytucie Maszyn
Roboczych i Pojazdów Samochodowych, Poznań, lipiec 2013 r.,
Wyniki badań fizyczno-chemicznych wykonanych w celu określenia stanu czystości wód
podziemnych na terenie „Volkswagen Poznań” Spółka z o.o. w Poznaniu ul. Warszawska 349,
Interdyscyplinarny Zespół Badawczy SALUBRIS dr D. Mickiewicz-Wichłacz, Poznań, październik
2011 r.
Inne źródła:
•
wizje terenowe (styczeń 2014 r.),
•
dokumentacja fotograficzna (MPU, sierpień 2013 r., styczeń 2014 r.)
•
www.poznan.pios.gov.pl,
•
www.natura2000.gdos.gov.pl,
•
baza.pgi.gov.pl,
•
www.gdos.gov.pl,
•
zasoby Systemu Informacji Przestrzennej (przeglądarka ZGiKM GEOPOZ).
Informacje uzyskane z powyższych materiałów oraz obserwacje zebrane podczas wizji
terenowej pozwoliły na opracowanie ogólnej charakterystyki środowiska przyrodniczego omawianego
obszaru – w podziale na jego poszczególne komponenty, w tym: rzeźbę terenu, budowę geologiczną
i warunki podłoża, warunki wodne, szatę roślinną, świat zwierzęcy, gleby, klimat lokalny.
Na podstawie powyższych materiałów określono również stan środowiska przyrodniczego w zakresie
jakości powietrza, wód i klimatu akustycznego oraz wskazano obecny sposób i stan zagospodarowania
obszaru objętego projektem planu oraz jego najbliższego otoczenia.
Ponadto, w prognozie dokonano analizy i oceny ustaleń projektu planu oraz skutków ich
realizacji dla środowiska przyrodniczego, z uwzględnieniem wpływu na jego podstawowe elementy,
podatności poszczególnych terenów na degradację.
7
Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metody opisowej,
polegającej na charakterystyce istniejących zasobów środowiska oraz łączeniu w całość posiadanych
informacji o dotychczasowych mechanizmach funkcjonowania środowiska i wskazaniu jakie
potencjalne skutki mogą wystąpić w środowisku w wyniku realizacji ustaleń planu. Posłużono się
również metodą porównawczą, wykorzystując wiedzę o funkcjonowaniu środowiska jako całości.
Skonfrontowano zaproponowane rozwiązania planistyczne z istniejącymi uwarunkowaniami
środowiskowymi. Prognozę oddziaływania na środowisko przedstawiono w zakresie, jaki umożliwia
obecny stan dostępnej informacji o środowisku oraz w tym kontekście – stopień ogólności ustaleń
planu miejscowego.
2.
2.1.
CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu
Obszar projektu mpzp „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu położony jest
we wschodniej części Poznania, w bliskim sąsiedztwie granicy miasta z gminą Swarzędz. Obejmuje
obszar ograniczony: od północny terenami lasów położonych powyżej ul. Krośniewickiej (dokładny
przebieg wyznacza granica mpzp „Zieliniec”), od wschodu terenem linii kolejowych nr 394 i linii nr 395
oraz fragmentem ul. Poziomkowej, od południa ul. Warszawską oraz węzłem Antoninek, od zachodu
granicą mpzp „terenu w rejonie węzła Antoninek – wschód” część A.
Obecnie na analizowanym obszarze obowiązują trzy plany miejscowe. Po zachodniej stronie
ul. Smołdzinowskiej od 2006 r. obowiązują mpzp „terenu w rejonie węzła Antoninek” – wschód cz. A
(na niewielkim terenie położonym przy węźle) oraz mpzp „terenu w rejonie węzła Antoninek” –
wschód cz. B (na pozostałym obszarze). Z kolei dla obszaru po wschodniej stronie ul. Smołdzinowskiej
w 2010 r. uchwalono mpzp „Rejon ul. Główieniec”.
Analizując sposób zagospodarowania analizowanego obszaru można podzielić go na dwie
części – zachodnią i wschodnią. Granicę między tymi częściami wyznacza ul. Smołdzinowska – droga
biegnąca prostopadle od ul. Warszawskiej w kierunku osiedla Zieliniec, zlokalizowanego po północnowschodniej stronie od obszaru planu.
Część zachodnią – położoną pomiędzy ul. Smołdzinowską a zachodnią granicą planu – stanowi
jednorodny funkcjonalnie teren produkcyjny. Zlokalizowana jest tu fabryka samochodów użytkowych
Volkswagen Poznań Sp. z o. o., w której produkowane są miejskie samochody dostawcze marki
Volkswagen. W tej części planu obecnie odbywa się cały proces produkcyjny. Większą część tego
terenu zajmują hale produkcyjne, w obrębie których odbywają się procesy spawania karoserii,
lakierowania zespawanych karoserii, montaż wszystkich zespołów mechanicznych, układów
instalacyjnych oraz pozostałych elementów wyposażenia pojazdów. W tej części zakładu znajduje się
również hala prototypowni (w której prowadzone są badania nad nowymi rozwiązaniami
konstrukcyjno-materiałowymi oraz prace wdrażające nowe wzorce do produkcji), budynki
administracyjne, pomocnicze, stacja paliw, drogi wewnętrzne oraz elementy infrastruktury technicznej
(m.in. stacja transformatorowa, stacja redukcyjno-pomiarowa gazu, ujęcia wody). Jedynie
w północno-zachodnim fragmencie tej części planu znajduje się teren niezabudowany, zajmowany
przez las (stanowiący własność prywatną), o powierzchni ok. 2,7 ha.
Część wschodnia obszaru planu – położona pomiędzy ul. Smołdzinowską a terenem linii
kolejowych – obecnie jest terenem o nieco bardziej zróżnicowanej strukturze. Przez teren ten
przebiegają ulice: Krośniewicka, Główieniec, Jaromińska i Poziomkowa. W jego północnej części –
powyżej ul. Główieniec – znajduje się teren niezabudowany, zajmowany przez las (komunalny),
a bliżej terenu kolejowego nieużytek, porośnięty drzewami i krzewami.
Teren położony pomiędzy ul. Główieniec a ul. Warszawską w ostatnich latach podlegał
znaczącym przekształceniom funkcjonalno-przestrzennym. W przeszłości zlokalizowane tu były
zarówno tereny mieszkaniowe (budynki jednorodzinne), jak i tereny usługowo-produkcyjne (małe
zakłady produkcyjne, warsztatowe). Obecnie funkcja mieszkaniowa i drobna działalność gospodarcza
zostały całkowicie wyparte, a znaczna część tego terenu funkcjonalnie powiązana jest już
z działalnością zakładu Volkswagen Poznań Sp. z o.o. Dużą powierzchnię zajmują tu parkingi
zakładowe, zlokalizowane pomiędzy ul. Smołdzinowską a ul. Poziomkową, w tym dwa parkingi
samochodów osobowych (łącznie na przeszło tysiąc miejsc postojowych), parking dla samochodów
ciężarowych (kilkanaście miejsc postojowych) oraz parking dla autokarów dowożących i odbierających
pracowników zakładu. U zbiegu ul. Smołdzinowskiej z ul. Główieniec znajduje się utwardzony teren,
na którym zlokalizowane są tymczasowe obiekty budowlane (kontenery), wykorzystywane przez
zewnętrzne podmioty wykonujące usługi budowlane i remontowe dla spółki Volkswagen Poznań.
8
Z kolei pomiędzy ul. Jaromińską a ul. Poziomkową znajduje się teren zakładowej oczyszczalni wód
opadowych.
Przy ul. Warszawskiej znajduje się również niewielki teren usługowy z budynkiem Państwowej
Straży Pożarnej, natomiast pozostałą część terenów położonych pomiędzy ul. Warszawską
a ul. Główieniec stanowią nieużytki, porośnięte zróżnicowaną roślinnością, w części stanowiącą
pozostałość po zieleni towarzyszącej wcześniej funkcjonującej tu zabudowie mieszkaniowej
i produkcyjno-usługowej.
Istotnym elementem zagospodarowania analizowanego obszaru jest ciepłociąg, biegnący
wzdłuż jego północnej i wschodniej granicy. Na znacznym odcinku magistrala biegnie nad ziemią,
jedynie na niewielkim fragmencie pomiędzy ul. Główieniec a ul. Jaromińską stanowi sieć podziemną.
W granicach planu znajdują się również fragment ul. Warszawskiej – na odcinku od węzła
Antoninek do skrzyżowania z ul. Poziomkową. Jest to droga klasy głównej ruchu przyspieszonego
(dwujezdniowa), która na odcinku od węzła Antoninek do granic miasta stanowi odcinek drogi
krajowej nr 92, biegnącej z Rzepina, przez Poznań do Warszawy. Od południowego zachodu obszar
planu graniczy z węzłem Antoninek, wybudowanym w celu zapewnienia bezkolizyjnego przejazdu we
wszystkich relacjach pomiędzy jezdniami ul. Warszawskiej i ul. Bałtyckiej. Ulica Bałtycka stanowi
fragment drogi międzynarodowej E261, wiodącej przez obszar Polski ze Świecia przez Bydgoszcz,
Poznań do Wrocławia.
W granicach planu znajduje się również fragment ul. Smołdzinowskiej, która obecnie stanowi
główny dojazd do osiedla Zieliniec, zlokalizowanego poza obszarem planu. Ulica Krośniewicka jest
nieutwardzoną drogą, zapewniającą dojazd do zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej zlokalizowanej
po północnej stronie od obszaru planu. Z kolei ul. Główieniec, ul. Jaromińska, ul. Poziomkowa dawniej
stanowiły drogi dojazdowe do istniejącej w przeszłości na obszarze planu zabudowy mieszkaniowej
i usługowo-produkcyjnej.
Otoczenie obszaru planu stanowią:
• od strony północnej – teren lasów oraz teren mieszkaniowy (z kilkoma budynkami mieszkalnymi
zlokalizowanymi przy ul. Krośniewickiej),
• od strony wschodniej – teren usługowy przy ul. Poziomkowej (na którym w przeszłości
funkcjonowały hurtownia stali oraz salon samochodowy, obecnie teren nieużytkowany), teren
kolejowy z liniami nr 394 Poznań Krzesiny – Kobylnica i nr 395 Zieliniec – Kiekrz (stanowiącą
w Poznaniu Północną Kolejową Obwodnicę Towarową) oraz tereny mieszkaniowe położone po
wschodniej stronie terenu kolejowego (osiedle Zieliniec),
• od strony południowej – teren kolejowy z linią nr 3 (E20), teren produkcyjny, zajmowany przez
Hutę Szkła „Antoninek”, a w dalszej odległości teren mieszkaniowy (osiedle Antoninek),
• od strony zachodniej – tereny komunikacyjne (węzeł Antoninek oraz ul. Bałtycka).
2.2.
Rzeźba terenu
Według regionalizacji fizyczno-geograficznej (Kondracki, 1994) obszar projektu planu
położony jest w makroregionie Pojezierze Wielkopolskie (315.5), w mezoregionie Równina Wrzesińska
(315.56).
Pod względem geomorfologicznym analizowany obszar położony jest w obrębie płaskiej
równiny sandrowej, stanowiącej fragment sandru Cybiny, powstałej na przedpolu strefy moren
czołowych, kształtowanych w czasie fazy poznańskiej zlodowacenia bałtyckiego.
Pierwotnie obszar projektu planu charakteryzował się ogólnym nachyleniem w kierunku
wschodnim i południowo-wschodnim – w stronę doliny rzeki Cybiny, z lokalnie występującymi
obniżeniami bezodpływowymi. Rzeka Cybina przepływa w odległości około 400 m na wschód od
terenu zakładu, na rzędnej 69-69,5 m n.p.m. Jednak przeobrażenia antropogeniczne, jakie
następowały tu na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat, spowodowały znaczne przekształcenia
naturalnej rzeźby terenu i pojawienie się w granicach opracowania oraz w jego najbliższym
sąsiedztwie nowych form antropogenicznych. Wśród nich, najbardziej charakterystyczne są nasypy,
które powstały w trakcie realizacji szlaków komunikacyjnych, takich jak linie kolejowe biegnące po
wschodniej stronie planu, czy też węzeł Antoninek, zlokalizowany po południowo-zachodniej stronie
planu.
Ponadto, realizacja nowego zainwestowania związanego z funkcjonowaniem na obszarze
planu dużego zakładu produkcyjnego spowodowała powstanie rozległych powierzchni zniwelowanych.
Zachodnia część tego obszaru, w której zlokalizowane są hale produkcyjne, jest praktycznie terenem
płaskim, o rzędnych terenu wahających się pomiędzy 77-78 m n.p.m. Jedynie w północno-zachodnim
9
fragmencie planu, gdzie obecnie rośnie las, następuje nieznaczne wzniesienie terenu do rzędnych
80-82 m n.p.m.
Również budowa dużych parkingów zakładowych po wschodniej stronie ul. Smołdzinowskiej
spowodowała niwelację znacznych powierzchni, chociaż rzeźba terenu w tej części planu jest już
bardziej urozmaicona. W północnej części terenu (powyżej ul. Główieniec) występuje lokalne
zagłębienie bezodpływowe, o głębokości 4-8 m, miejscami o silnie nachylonych zboczach. Rzędne
terenu opadają tu do poziomu 72,7 m n.p.m. Obniżenie to przebiega również poza granicą planu,
w kierunku północno-wschodnim. Kolejne lokalne obniżenie terenu występuje we wschodniej części
planu, w rejonie ul. Jaromińskiej i ul. Poziomkowej. Jego głębokość wynosi ok. 5 m, a rzędne sięgają
tu 72-74 m n.p.m. Obniżenie to powstało na skutek prowadzonej w przeszłości eksploatacji kruszywa
naturalnego i łączy się z obniżeniem terenu, zajętym przez zakładową oczyszczalnię wód opadowych.
Ukształtowanie analizowanego terenu oraz jego otoczenia ilustruje załącznik nr 2.
2.3.
Budowa geologiczna i warunki gruntowe
W podłożu obszaru objętego granicą projektu mpzp udokumentowane zostały osady
trzeciorzędu i czwartorzędu.
Najstarsze osady trzeciorzędowe należą do górnego oligocenu lub dolnego miocenu. Osady
trzeciorzędowe na opisywanym terenie zbudowane są z szarych, drobnoziarnistych piasków,
przykrytych zwartym kompleksem pstrych iłów poznańskich. Najwyższe partie trzeciorzędu tworzone
są przez iły szare, niebieskie oraz pstre. Miąższość tych utworów wynosi zazwyczaj 20-60 m.
Utwory czwartorzędowe reprezentowane są przez utwory glacjalne, fluwioglacjalne, fluwialne
oraz zastoiskowe, złożone z glin morenowych, osadów piaszczysto-żwirowych, iłów, namułów
organicznych oraz torfów o łącznej miąższości wahającej się od kilku do kilkudziesięciu metrów.
Na terenach charakteryzujących się rzędną terenu powyżej 80,0 m n.p.m. dominują gliny morenowe
z niewielkim udziałem serii piaszczystej w warstwach przypowierzchniowych6. W stropie czwartorzędu
zalegają holoceńskie nasypy antropogeniczne.
Przez niewielki wschodni fragment obszaru projektu planu, wzdłuż terenu kolejowego,
przebiega granica struktury erozyjnej w osadach czwartorzędu – Doliny Kopalnej Wielkopolskiej,
wypełnionej osadami piaszczystymi interglacjału wielkiego, przykrytych glinami morenowymi.
2.4.
Zasoby naturalne
Na obszarze objętym granicami projektu mpzp „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej”
w Poznaniu nie stwierdzono występowania udokumentowanych i zarejestrowanych nieodnawialnych
zasobów w postaci złóż naturalnych7.
Do zasobów naturalnych, występujących na obszarze projektu planu, należą natomiast lasy
(zlokalizowane w północno-wschodniej części analizowanego obszaru), stanowiące fragment
większego kompleksu leśnego. Zlokalizowane na obszarze opracowania pododdziały leśne należą do
lasów komunalnych miasta Poznania, administrowanych przez Zakład Lasów Poznańskich (leśnictwo
Zieliniec). W północno-zachodniej części analizowanego obszaru znajduje się natomiast fragment lasu
będącego własnością prywatną, dla którego wydana została decyzja zezwalająca na trwałe wyłączenie
z produkcji 2,7523 ha gruntów leśnych na cele zabudowy przemysłowej wraz z infrastrukturą8.
Wschodnia część obszaru projektu mpzp zlokalizowana jest ponadto w zasięgu granic
Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 144 – Dolina Kopalna Wielkopolska. Zasoby dyspozycyjne
tego zbiornika wynoszą ok. 480 tys. m3/d.
2.5.
Warunki wodne
Obszar objęty projektem mpzp „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu
położony jest w całości w dorzeczu rzeki Warty. W jego granicach nie występują wody
powierzchniowe w postaci naturalnych cieków lub zbiorników wodnych. W najmniejszej odległości od
granic obszaru opracowania przepływa rzeka Cybina, będąca prawobrzeżnym dopływem Warty
(w odległości ok. 150 m od wschodniej granicy obszaru projektu mpzp). W dalszej odległości od
6
7
8
Opracowanie ekofizjograficzne dla terenów Antoninek - Zieliniec w Poznaniu, Stan środowiska gruntowo-wodnego
w rejonie Zielińca i Antoninka w Poznaniu; dr Zofia Kaźmierczak – Wijura, prof. dr hab. Józef Górski; Poznań, lipiec 2006 r.
baza.pgi.gov.pl
Decyzja Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu z dnia 5 grudnia 2011 r. znak ZZ-B-2124-2-47/11
w sprawie wyłączenia z produkcji na cele rolnicze i nieleśne gruntów leśnych będących własnością Wnioskodawcy
10
wschodniej granicy analizowanego terenu zlokalizowany jest stosunkowo duży zbiornik wodny –
jezioro Swarzędzkie.
W chwili obecnej analizowany obszar odwadniany jest przez sieć kolektorów deszczowych,
które odbierają spływające z obszaru opracowania wody opadowe i roztopowe. Pierwotnie obszar ten
odwadniany był przez Cybinę oraz Szklarkę (dopływ Cybiny).
Na obszarze projektu mpzp „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu wody
podziemne występują w obrębie dwóch pięter wodonośnych: czwartorzędowego oraz
trzeciorzędowego. Poziom wód czwartorzędowych reprezentowany jest przez poziom wód gruntowych
- występujący w osadach piaszczysto-żwirowych sandrów oraz rynnach dolinnych rzek (o miąższości
warstwy wodonośnej sięgającej niekiedy 20 m) oraz poziom międzyglinowy dolny (WDK) – związany
z osadami rzecznymi interglacjału mazowieckiego.
Występowanie wód gruntowych na omawianym obszarze jest uzależnione od budowy
geologicznej oraz lokalnej rzeźby terenu. Zgodnie z informacjami przedstawionymi na mapie
hydrograficznej9, w obrębie większości omawianego obszaru zwierciadło wód gruntowych zalega
na głębokości od 2 do 5 m p.p.t. Na terenach zabudowanych wody gruntowe występują na głębokości
3-7 m p.p.t., natomiast na terenach charakteryzujących się niższymi rzędnymi terenu (lokalne
obniżenia terenu w części wschodniej) występują one nawet na głębokości około 1-2 m pod
powierzchnią terenu. Na całym analizowanym obszarze zwierciadło wód utrzymuje się przeważnie
w warstwie przepuszczalnych piasków i żwirów i ma charakter swobodny.
Szczegółowe informacje na temat przebiegu hydroizohips na obszarze objętym projektem
mpzp wskazują na obniżanie się poziomu zalegania wód podziemnych z kierunku północnozachodniego w kierunku południowo-wschodnim. Na większości terenów położonych między
ul. Smołdzinowską a zachodnią granicą obszaru opracowania, zwierciadło wód podziemnych występuje
na rzędnej 70,40 m n.p.m. Najniższe rzędne występowania zwierciadła wód stwierdzono na terenach
położonych między ul. Jaromińską, ul. Warszawską oraz nasypem linii kolejowych (przebiegającym
poza granicami analizowanego obszaru). Poziom wód gruntowych podlega okresowym wahaniom,
z maksymalnymi stanami wód w miesiącach wiosennych (marzec, kwiecień) oraz minimalnymi
w okresie jesiennym (wrzesień-listopad).
Fragment wschodniej części obszaru objętego granicami projektu mpzp (wąski pas terenu
położony wzdłuż wschodniej granicy projektu planu) zlokalizowany jest w zasięgu wgłębnego poziomu
wodonośnego czwartorzędu – GZWP nr 144 Dolina Kopalna Wielkopolska (WDK), należącego do
głównych zbiorników wód podziemnych w Polsce, mającego duże znaczenie dla zaopatrzenia ludności
w wodę pitną. Jest to poziom podglinowy o naporowym zwierciadle wody, którego zasilanie następuje
w strefach wysoczyznowych, podczas gdy naturalny drenaż ma miejsce w rejonie doliny rzeki Cybiny
i jeziora Swarzędzkiego. Zasilanie odbywa się przede wszystkim poprzez przesączanie z nadległych
warstw czwartorzędu lub też na skutek infiltracji opadów atmosferycznych. Strop warstwy wodonośnej
w obrębie GZWP nr 144 występuje na głębokości 40-70 m p.p.t. Serię wodonośną tego poziomu
stanowią przede wszystkim piaski średnie i grube (miejscami drobne), piaski ze żwirem, żwiry
i pospółki. Jej miąższość waha się w przedziale od 10 do 45 m (zazwyczaj 20-30 m). Szacunkowe
zasoby dyspozycyjne GZWP nr 144 wynoszą 480 tys. m3/dobę. Poziom WDK charakteryzuje się
występowaniem słabo przepuszczalnych nadkładów (głównie glin zwałowych) o dużej miąższości,
których obecność w sposób niezwykle istotny wpływa na ograniczenie ryzyka zanieczyszczenia wód
na skutek infiltracji zanieczyszczeń z powierzchni terenów. Potencjalny czas pionowego dopływu
zanieczyszczeń do zbiornika – na terenach położonych w granicach projektu mpzp „Strefa
przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu – przekracza 50 lat. Ze względu na niski stopień
podatności tych terenów na zanieczyszczenia, w granicach obszaru opracowania – podobnie jak
w granicach administracyjnych miasta Poznania – nie wyznaczono obszarów ochronnych zbiornika
GZWP Nr 144.
Piętro trzeciorzędowe jest reprezentowane przez mioceński poziom wodonośny oraz
mioceńsko-oligoceński podwęglowy poziom wodonośny. Poziomy te są zróżnicowane pod względem
miąższości, wykształcenia litologicznego oraz obecności wkładek o małej przepuszczalności. Warstwę
wodonośną w obrębie poziomu mioceńskiego stanowią utwory piasków drobnych i pylastych (lokalnie
średnioziarnistych), przedzielane niekiedy warstwami mułków i węgli brunatnych. Miąższość tych
utworów waha się w granicach 18-40 m. Strop warstwy wodonośnej występuje najczęściej
na głębokości 75-80 m p.p.t. Ze względu na charakter nadkładu (iły poznańskie) wody tego poziomu
nie są narażone na przenikanie zanieczyszczeń z powierzchni terenu (czas potencjalnej migracji
zanieczyszczeń z powierzchni przekracza 100 lat).
9
mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-131-C Swarzędz, GEOMAT Sp. z o.o., Poznań 2001
11
Na terenie zakładu Volkswagen Poznań Sp. z o.o. zlokalizowane są dwa indywidualne ujęcia
wody. Z ujęcia nr 1, składającego się z dwóch studni głębinowych, ujmowane są wody z utworów
trzeciorzędowych mioceńskich w ramach zatwierdzonych zasobów kategorii „B”, w łącznej ilości
59,0 m3/h, przy depresji s=30,0 m10. Dla studni nr 1 ustanowiona została strefa ochronna w kształcie
prostokąta o wymiarach 13,2x15,3 m (odległości od obudowy studni wynoszą 4,1-8,7 m), natomiast
dla studni nr 2 strefa ustanowiona została w postaci pasa zieleni oraz balustrady ochronnej wokół
obudowy studni (posadowionej 2,23 m poniżej terenu). Zgodnie z uzyskaną decyzją administracyjną11,
dopuszczalna ilość pobieranej wody wynosi w tym przypadku: Qhmax = 50 m3/h, Qdśr = 1100 m3/d,
Qmax = 401500,0 m3/r. Woda ta pobierana jest na cele socjalno-bytowe.
Na terenie zakładu zlokalizowana jest również studnia kopano-wiercona, ujmująca wody
z utworów czwartorzędowych w ramach zasobów eksploatacyjnych ujęcia w ilości 1,0 m3/h (przy
depresji 0,2 m). Zgodnie z uzyskaną decyzją12, dopuszczalna ilość pobieranej wody wynosi w tym
przypadku: Qhmax = 1,0 m3/h, Qdśr = 5,0 m3/d, Qmax = 1825,0 m3/r. Wody te ujmowane są na cele
socjalno-bytowe, utrzymania czystości oraz na cele zimowego utrzymania ruchu.
2.6.
Szata roślinna
Szata roślinna obszaru objętego granicami projektu mpzp charakteryzuje się znacznym
zróżnicowaniem, wynikającym przede wszystkim z różnego stopnia zainwestowania i charakteru
sposobu użytkowania poszczególnych terenów.
Analizowany obszar podzielić można na trzy części, charakteryzujące się występowaniem szaty
roślinnej o odmiennym charakterze. Pierwsza z nich obejmuje tereny intensywnie zabudowane,
w obrębie których roślinność reprezentowana jest jedynie przez niewielkie enklawy sztucznie
wprowadzonej roślinności, nasadzonej w bezpośrednim sąsiedztwie obiektów produkcyjnych (tereny
położone na zachód od ul. Smołdzinowskiej), jak również zlokalizowanych po wschodniej stronie
ul. Smołdzinowskiej parkingów oraz budynku straży pożarnej. Na terenach tych występują niewielkie
skupiska ozdobnych roślin iglastych, różnych gatunków krzewów oraz towarzyszących im powierzchni
zadarnionych. Najczęściej spotyka się tu popularne odmiany żywotników (Thuja), świerki (Picea),
derenie (Cornus), berberysy (Berberis) czy też tawuły (Spiraea), nasadzone w większych
kompozycjach lub też tworzące szpalery wzdłuż ogrodzeń lub budynków. Miejscami towarzyszyć im
mogą pospolite gatunki roślin związanych z terenami silnie antropogenicznie przekształconymi. Duże
powierzchnie utwardzone, użytkowane obecnie jako parkingi, pozbawione są jakiejkolwiek roślinności.
Towarzyszą im jedynie niewielkie pasy tworzących murawę roślin trawiastych, zlokalizowane
na obrzeżach parkingów.
Druga, odmienna z uwagi na występującą roślinność, część przedmiotowego obszaru
obejmuje tereny położone między ul. Jaromińską a ul. Główieniec. Na terenach tych występuje przede
wszystkim roślinność niska, reprezentowana przez gatunki pospolicie spotykane na obszarze całego
miasta, charakteryzujące się stosunkowo dużą odpornością na niekorzystne czynniki środowiskowe
oraz niewielkimi wymaganiami siedliskowymi (roślinność towarzysząca terenom antropogenicznie
przekształconym). Występują tu takie gatunki jak: pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica), glistnik
jaskółcze ziele (Chelidonium majus), rdest ptasi (Polygonum aviculare), szczaw polny (Rumex
acetosella), komosa biała (Chenopodium album), bniec biały (Silene alba), tasznik pospolity (Capsella
bursa – pastoris), koniczyna biała (Trifolium repens), wilczomlecz sosnka (Euphorbia cyparissias),
fiołek polny (Viola arvensis), powój polny (Convolvulus arvensis), wyka (Vicia), babka zwyczajna
(Plantago major), krwawnik pospolity (Achillea millefolium), bylica polna (Artemisia campestris), bylica
pospolita (Artemisia vulgaris), ostrożeń polny (Cirsium arvense), mniszek pospolity (Taraxacum
officinale), wiechlina łąkowa (Poa pratensis), perz właściwy (Elymus repens) oraz szereg innych,
pospolitych gatunków traw. Dużym połaciom terenów porośniętych roślinnością trawiastą i ruderalną
towarzyszą również skupiska zieleni wysokiej, stanowiące najprawdopodobniej pozostałość po
nasadzeniach wprowadzonych w sąsiedztwie funkcjonującej tu niegdyś zabudowy mieszkaniowej.
Występują tu między innymi: brzozy brodawkowate (Betula pendula), sosny zwyczajne (Pinus
sylvestris), jesiony wyniosłe (Fraxinus excelsior), czeremcha zwyczajna (Padus avium), pojedyncze
topole kanadyjskie (Populus canadensis) i sosny czarne (Pinus nigra), lipy drobnolistne (Tilia cordata),
wierzby kaspijskie (Salix acutifolia), klony jesionolistne (Acer negundo), klony zwyczajne (Acer
10
Karta informacyjna przedsięwzięcia Optymalizacja procesów w lakierni wraz z poprawą warunków pracy poprzez wdrożenie
projektów: pełna automatyzacja linii BC, integracja Caddy Edition 30, optymalizacja w obszarze ręcznej aplikacji HRK oraz
zastosowanie myjki kół cieplnych, Volkswagen Poznań Sp. z o.o. Zakład nr 1,ul. Warszawska 349 61-060 Poznań
11
Decyzja Marszałka Województwa Wielkopolskiego DSR-VI.7322.36.2012 z dnia 3 sierpnia 2012 r.
12
Decyzja Marszałka Województwa Wielkopolskiego DSR.II-1.7322.99.2012 z dnia 8 marca 2013 r.
12
platanoides), nieliczne świerki (Picea), robinie akacjowe (Robinia pseudoacacia) oraz dęby szypułkowe
(Quercus robur). Poza nielicznymi wyjątkami, drzewa te charakteryzują się stosunkowo niewielkimi
wymiarami. Na terenach tych spotkać można także kilka gatunków krzewów tj. bez czarny (Sambucus
nigra), bez lilak (Syringa vulgaris), śliwa tarnina (Prunus spinosa), dzika róża (Rosa canina), forsycja
(Forsythia), ligustr pospolity (Ligustrum vulgare), pigwowiec (Chaenomeles).
Najbardziej interesująca – z florystycznego punktu widzenia – część obszaru projektu mpzp
obejmuje tereny zlokalizowane w części północno-wschodniej, położone w rejonie ul. Główieniec,
ul. Krośniewickiej oraz nasypu kolejowego (poza granicami projektu planu). Przede wszystkim
występują tu obszary leśne, stanowiące pod względem siedliskowym bór mieszany świeży
(umiarkowanie świeży) lub miejscami las mieszany świeży (na terenie w sąsiedztwie zbiegu
ul. Główieniec i ul. Smołdzinowskiej). Gatunkiem dominującym w drzewostanie jest sosna zwyczajna
(Pinus sylvestris). W zależności od pododdziału, w domieszce występuje również dąb czerwony
(Quercus rubra) – szczególnie liczny na terenie powyżej ul. Krośniewickiej, brzoza brodawkowata
(Betula pendula) oraz modrzew europejski (Larix decidua). Miejscami występują również
jednogatunkowe kępy brzozy (Betula) lub dębu (Quercus). W warstwie podszytu występuje głównie
czeremcha amerykańska (Prunus serotina) i dąb (Quercus). Należy jednak zaznaczyć, iż wspomniane
tereny leśne nie wyróżniają się szczególnymi walorami przyrodniczymi. Z uwagi na obecność
naziemnego ciepłociągu oraz dużej ilości miejsc nielegalnego składowania odpadów, tereny te ocenia
się jako mało atrakcyjne.
W części północno-wschodniej, w sąsiedztwie przebiegającej poza granicami obszaru
opracowania linii kolejowej, występują pojedyncze i kępowe skupiska roślinności wysokiej – głównie
sosny zwyczajne (Pinus sylvestris), brzozy brodawkowate (Betula pendula) oraz towarzyszące im
nieliczne krzewy. Znaczną część tych terenów porasta roślinność niska, reprezentowana przez gatunki
związane z silnie nasłonecznionymi, suchymi i ubogimi siedliskami. W obrębie niewielkich płatów
występuje tu szczotlicha siwa (Corynephorus canescens), rozchodnik ostry (Sedeum acre) oraz
skupiska porostów z rodzaju Cladonia.
Aktualnie w północno-zachodniej części obszaru opracowania występuje także fragment lasu
(będący własnością prywatną) o łącznej powierzchni wynoszącej 2,7523 ha. Nie przeprowadzono
szczegółowej analizy zróżnicowania florystycznego dla tego obszaru z uwagi na wydaną już decyzję
Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych (z dnia 5 grudnia 2011 r. znak: ZZ-B-2124-247/11) zezwalającą na trwałe wyłączenie z produkcji wspomnianego fragmentu lasu i przeznaczenie
go na cele zabudowy przemysłowej wraz z infrastrukturą13.
2.7.
Zwierzęta
Ze względu na charakter użytkowania większości terenów położonych w granicach obszaru
opracowania, zróżnicowanie lokalnej fauny jest niewielkie. Obecność terenów trwale i intensywnie
zainwestowanych (hale produkcyjne, tereny utwardzonych parkingów) oraz charakter występującej tu
zabudowy (obiekty o bardzo dużej kubaturze) przyczyniły się do drastycznego zmniejszenia
powierzchni dostępnych dla zwierząt. Na terenach tych występują jedynie przedstawiciele tych
gatunków, które przystosowały się do życia na terenach silnie zurbanizowanych w warunkach
odbiegających znacznie od siedlisk naturalnych, narażonych jednocześnie na wpływ wielu
niekorzystnych czynników.
Różnorodność gatunkową przedstawicieli świata zwierząt ogranicza również w sposób
niezwykle istotny obecność znaczących barier przestrzennych (zarówno w granicach, jak
i w bezpośrednim sąsiedztwie analizowanego obszaru). Liniowe bariery, takie jak przebiegająca poza
granicami analizowanego obszaru ul. Warszawska oraz linie kolejowe nr 394 i 395, uniemożliwiają
swobodną migrację większych gatunków zwierząt, przemieszczających się między terenami
wschodniego klina zieleni, Obszarem Chronionego Krajobrazu „Dolina Cybiny w Poznaniu”, czy też
położonymi poza granicami miasta terenami podlegającymi ochronie (PLH300038 „Dolina Cybiny”).
Najbardziej korzystne dla przedstawicieli świata zwierząt warunki siedliskowe występują
niewątpliwie w północno-wschodniej i wschodniej części obszaru projektu mpzp. Zlokalizowane w tej
części tereny leśne stanowią miejsce występowania najliczniejszej grupy gatunków zwierząt.
Z pozyskanych informacji wynika, iż pojawiają się tu wiewiórki (Sciurus vulgaris), kuny leśne (Martes
martes), lisy (Vulpes vulpes), a sporadycznie nawet sarny (Capreolus capreolus). Część ze
wspomnianych zwierząt dociera tu zapewne z terenów pobliskich kompleksów leśnych (m.in.
13
Decyzja Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu z dnia 5 grudnia 2011 r., znak: ZZ-B-2124-2-47/11
w sprawie wyłączenia z produkcji na cele nierolnicze i nieleśne gruntów będących własnością Wnioskodawcy
13
uroczysko Zieliniec), czy też sąsiadujących z obszarem opracowania terenów podlegających ochronie.
Należy jednak zaznaczyć, iż liczba pojawiających się na tych terenach większych gatunków zwierząt
jest niewielka z uwagi na występowanie wspomnianych już wcześniej istotnych barier przestrzennych.
Tereny leśne, położone na północ od ul. Główieniec oraz zadrzewione tereny sąsiadujące
z nasypem linii kolejowych (poza granicami), stanowią natomiast miejsce występowania gatunków
zwierząt o niewielkich rozmiarach, preferujących stanowiska suche i silnie nasłonecznione. Poza
licznymi przedstawicielami owadów, pojawiających się tu z uwagi na występowanie roślinności niskiej,
na terenach tych pojawia się jaszczurka zwinka (Lacerta agilis) – jedyny z widywanych
na analizowanym obszarze gatunek rodzimego gada.
Wśród pojawiających się na obszarze opracowania przedstawicieli awifauny wskazać można:
gawrona (Corvus frugilegus), srokę (Pica pica), kawkę (Corvus monedula), kosa (Turdus merula),
sójkę (Garrulus glandarius), sikory (Parus) czy ziębę (Fringilla coelebs). Zauważalna obecność
przedstawicieli poszczególnych gatunków wynika przede wszystkim z obecności roślinności wysokiej
na terenach położonych na wschód od ul. Smołdzinowskiej oraz powyżej ul. Główieniec. W obrębie
części z tych terenów zachowały się do dzisiaj drzewa i krzewy (w tym owocowe) nasadzane
w obrębie funkcjonującej tu niegdyś zabudowy mieszkaniowej, stanowiące miejsce żerowania dla
pospolitych gatunków reprezentujących rząd wróblowych (Passeriformes). Sporadycznie i okresowo
na terenach tych pojawiać się mogą przedstawiciele innych, rzadszych gatunków ptaków, które
gniazdują lub żerują na cenniejszych przyrodniczo terenach, sąsiadujących z terenem objętym
granicami planu, w tym w dolinie rzeki Cybiny, czy w rejonie jeziora Swarzędzkiego.
2.8.
Gleby
Na znacznej części obszaru objętego granicami miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej”, zajętej przez zabudowę oraz tereny
komunikacyjne, występują grunty zurbanizowane (Tz)14, pozbawione naturalnej warstwy gleby. Gleby
zachowane zostały jedynie w północnych fragmentach planu, zajętych obecnie przez las, a także
na nieużytkach zlokalizowanych w rejonie ul. Główieniec i ul. Jaromińskiej. W ich granicach, na
podłożu piasków luźnych, wykształcone zostały gleby brunatne wyługowane 7 kompleksu rolniczej
przydatności. Grunty te, ze względu na swoja rolniczą przydatność, zostały zakwalifikowane do VI
klasy bonitacyjnej.
Charakter przekształceń gleb na opisywanym terenie jest zróżnicowany i zależy od sposobu
dotychczasowego zagospodarowania terenu. Stosunkowo najmniej przekształcone zostały gleby
o małej wartości rolniczej, które zostały zalesione (lasy między ul. Główieniec, a północną granicą
terenu objętego planem).
Negatywny wpływ na właściwości fizyczne i chemiczne gleb na terenach silnie
zurbanizowanych (tereny produkcyjne i komunikacyjne) następuje głównie w wyniku uszczelnienia
powierzchni oraz zastosowania materiałów budowlanych wpływających na naturalną przepuszczalność
gruntów. W celu uzyskania odpowiednich właściwości gruntu przeznaczonego pod inwestycje,
dokonuje się przemieszczenia dużych mas ziemnych, utwardzenia oraz wzbogacenia podłoża
o materiały mineralne, takie jak np. piasek, żwir, cement. Zabiegi te powodują wzrost
przepuszczalności i przyspieszenie tempa infiltracji w głąb profilu glebowego, co w istotny sposób
wpływa na przyspieszenie tempa migracji zanieczyszczeń do wód gruntowych. Całkowite uszczelnienie
powierzchni oraz wszystkie wymienione wcześniej czynniki powodują zniszczenie naturalnych
właściwości gleb.
Na analizowanych terenach gleby charakteryzują się odczynem obojętnym o pH w przedziale
6,7 – 7,3415. Nie stwierdzono występowania przekroczeń norm zanieczyszczenia gleb metalami takimi
jak: wanad tytan, glin, arsen, bar, kobalt, chrom, miedź, żelazo, rtęć, magnez, mangan czy nikiel.
2.9.
Klimat lokalny
Według regionalizacji klimatycznej (Woś, 1994), obszar objęty granicami planu, podobnie jak
obszar całego Poznania, należy do Regionu Środkowowielkopolskiego.
Warunki klimatyczne w Poznaniu odzwierciedlają wartości elementów klimatu uzyskane
z pomiarów prowadzonych na stacji IMGW Poznań-Ławica. Elementy klimatu na wyżej wspomnianej
stacji przedstawia poniższa tabela:
14
15
Mapa glebowo-rolnicza
Atlas geochemiczny Poznania i okolic, 1:100 000; Józef Lis, Anna Pasieczna; Warszawa 2005
14
Tabela 1. Elementy klimatu w rejonie Poznań-Ławica (wg IMGW w Poznaniu)
OKRES
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
I
II
-6,5
-1,0
-1,2
-0,5
85
85
86
MIESIĄC
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
ŚREDNIA MIESIĘCZNA TEMPERATURA POWIETRZA (°C)
3,6
8,8
11,5
17,4
22,1
18,7
12,5
ROK
X
XI
XII
6,5
4,7
-5,6
7,7
8,2
3,2
0,3
8,3
ŚREDNIA MIESIĘCZNA WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA (%)
80
69
83
67
61
78
83
79
92
93
80
85
78
80
84
87
88
79
4,0
3,4
ŚREDNIA MIESIĘCZNA PRĘDKOŚĆ WIATRU (M/S)
4,0
3,7
3,4
3,0
3,1
3,1
3,3
3,8
3,8
4,1
3,6
3,9
3,8
4,0
3,3
3,8
3,9
3,5
3,2
7,7
72
3,7
13,5
69
3,3
16,4
72
3,3
18,3
72
3,2
17,7
74
2,8
13,0
3,0
ŚREDNIA MIESIĘCZNA WYSOKOŚĆ OPADU ATMOSFERYCZNEGO (MM)
ROK 2010
28
18
42
27
111
17
81
153
74
8
100
58
692
WIELOLECIE
29
23
33
31
47
62
76
56
44
35
33
39
508
1971-2000
Źródło: Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska; Poznań 2011;
http://www.poznan.pios.gov.pl/glowna/index.php
Średnia roczna suma opadów dla terenu Poznania należy do najniższych w kraju. Pomiary
wielkości opadów atmosferycznych dla posterunku Poznań-Ławica wykazały, że średnia wartość opadu
atmosferycznego z wielolecia (w okresie 1971-2000) – wynosiła 508 mm. Natomiast roczna suma
opadów atmosferycznych, stanowiąca 136% normy, wynosiła – w roku 2010 – 692 mm.
Rozkład temperatur, podobnie jak ilości opadów, ma charakter roczny. Najcieplejszym
miesiącem roku 2010 był lipiec – średnia miesięczna temperatura w Poznaniu wyniosła 22,1°C, z kolei
najniższe temperatury odnotowano w styczniu, kiedy średnia miesięczna temperatura wyniosła
w Poznaniu -6,5°C. W skali roku średnia temperatura wynosi dla miasta Poznania 7,7°C.
Równie istotnymi czynnikami meteorologicznymi, wpływającymi na klimat miasta,
a w szczególności na stężenia i rozkład przestrzenny zanieczyszczeń powietrza, jest kierunek oraz siła
wiatru. Dla obszaru Poznania stwierdzono największą częstotliwość występowania wiatrów z sektora
zachodniego, o dość niewielkiej sile – średnia roczna wartość wynosiła 3,6 m/s. Najwyższą średnią
miesięczną prędkość wiatru zanotowano w Poznaniu w grudniu 2010 r.– 4,1 m/s. Z kolei najniższa
średnia miesięczna prędkość wiatru wystąpiła, podobnie jak w wieloleciu, w lecie, jednak
w czerwcu (3,0 m/s), a nie w sierpniu.
Rozkład kierunków wiatru w Poznaniu w 2010 r. charakteryzuje, podobnie jak w wieloleciu
1971-2000, zdecydowana przewaga wiatrów z sektora zachodniego oraz mały udział wiatrów
z kierunków N i NE (15%). Co istotne, w sierpniu i wrześniu zwiększyła się liczba cisz, co może
przyczynić się do pogorszenia sytuacji aerosanitarnej w regionie. Tego typu sytuacje, charakteryzujące
się między innymi bardzo małymi prędkościami wiatru – utrzymującymi się przez dłużej niż 48 godzin,
wystąpiły w Poznaniu, poza styczniem, również pod koniec września i października.
Wilgotność względna powietrza na terenie Poznania zależna jest od pory roku. W 2010 r.
na terenie Poznania nie wystąpiła susza hydrograficzna. Najwyższą wartość wilgotność osiągnęła
w okresie zimowym, w tym najwyższą w 2010 r. zanotowano w grudniu (93%). Natomiast najniższe
wartości wystąpiły w miesiącach letnich, takich jak czerwiec i lipiec, kiedy wilgotność osiągnęła
wartości 67% i 61%.
Okres wegetacyjny w rejonie miasta Poznania należy do najdłuższych w kraju i wynosi
220 dni.
2.10.
Obszary cenne kulturowo
Na przedmiotowym terenie nie występują obiekty i dobra kultury objęte ochroną w rozumieniu
ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami16.
16
Dz. U. Nr 162, poz. 1568, ze zmianami
15
2.11.
Jakość powietrza atmosferycznego
Największy wpływ na kształtowanie jakości powietrza atmosferycznego ma lokalizacja
i charakter źródeł emisji oraz sposób zagospodarowania przestrzennego danego obszaru. Udział
zanieczyszczeń napływających z terenów sąsiednich ma zazwyczaj znacznie mniejsze znaczenie
w kształtowaniu lokalnej jakości powietrza atmosferycznego. Należy jednak zauważyć,
że w analizowanym przypadku, istotny wpływ na kształtowanie jakości powietrza atmosferycznego
niewątpliwie ma napływ zanieczyszczeń emitowanych z terenów sąsiadującej z obszarem opracowania
Huty Szkła Antoninek (jeden z największych emitentów pyłu zawieszonego PM10 w aglomeracji
Poznań)17. Z drugiej strony, na lokalną jakość powietrza wpływa również bezpośrednie sąsiedztwo
dużych kompleksów leśnych, które zapewniają możliwość przewietrzania oraz korzystnie wpływają
na zmniejszenie udziału zanieczyszczeń pyłowych i ogólną poprawę warunków aerosanitarnych
(redukcja udziału CO2 i emisja znacznych ilości O2).
Obszar objęty granicami projektu mpzp, z uwagi na jego dotychczasowy sposób
zagospodarowania i użytkowania, charakteryzuje się występowaniem stosunkowo licznych źródeł
emisji, których funkcjonowanie wpływa na lokalną jakość powietrza. Obecność punktowych emitorów
zanieczyszczeń wynika z funkcjonowania na analizowanym obszarze instalacji wykorzystywanych
w procesach produkcyjnych zakładu Volkswagen Poznań Sp. z o.o. Wśród emitorów zlokalizowanych
na terenie zakładu wymienić można m.in. emitory Lakierni (nakładanie powłok lakierniczych), emitory
Wydziału Budowy Karoserii (procesy spawania) oraz istniejące kotłownie (spalanie paliw w instalacjach
grzewczych). Charakter i ilość poszczególnych substancji emitowanych do powietrza ze wspomnianych
instalacji jest niezwykle zróżnicowany i zależy od rodzaju procesów, w jakich poszczególne
zanieczyszczenia powstają.
Zgodnie z posiadanymi informacjami18, w przypadku emisji substancji takich jak: węgiel
elementarny, alkohol metylowy, amoniak, fluor, formaldehyd, kwas siarkowy, ozon, kwas octowy,
metyloetyloketon, alkohol dwuacetonowy, chlorobenzen, dwuetyloamina, dwumetyloamina,
2-etoksyetanol-1, etylenodwuanina, etylobenzen, metyloamina, nadtlenek benzoilu i tytan, stężenia
maksymalne nie przekraczają wartości normatywnej. W przypadku pozostałych substancji
emitowanych z instalacji zlokalizowanych na terenie zakładu przy ul. Warszawskiej, przekroczenia
wartości normatywnej zanotowano jedynie w odniesieniu do najwyższych stężeń maksymalnych
toluenu, octanu butylu i dwutlenku azotu, przy czym częstość przekroczeń wartości normatywnej
stężenia maksymalnego toluenu oraz octanu butylu nie przekracza normy wyrażonej jako 0,2% (stan
ten jest zgodny z obowiązującymi przepisami w zakresie norm emisji). Dla stężenia maksymalnego
dwutlenku azotu częstość występowania przekroczeń wykracza poza wartość normatywną oraz normę
wyrażoną jako 0,2%, jednakże obszar występowania ponadnormatywnej częstości przekroczeń
w całości zawiera się w granicach terenu należącego do Volkswagen Poznań Sp. z o.o. (stan zgodny
z obowiązującymi przepisami). Podobna sytuacja występuje w odniesieniu do stężeń pyłu
zawieszonego PM10 i PM2,5. Prognozuje się jednak, że z uwagi na zaostrzenie wartości normatywnej
stężenia średniorocznego pyłu zawieszonego PM2,5 w kolejnych latach, obszar występowania
ponadnormatywnego stężenia średniorocznego PM2,5 wykraczał będzie poza teren, do którego
prowadzący instalację posiada tytuł prawny. Należy jednak podkreślić, iż przyczyną prawdopodobnego
wystąpienia przekroczeń nie będzie wzrost emisji pyłu zawieszonego PM2,5 ze wspomnianych
instalacji (udział w emisji pyłu PM2,5 Zakładu nr 1 w rejonie wynosi jedynie 4,7%)18, a występowanie
przekroczeń wartości normatywnej już w przypadku wartości tła zanieczyszczeń (określonego
na poziomie 24,4 µg/m3).
Omawiając wielkość i charakter emisji w granicach terenów należących do Volkswagen Poznań
Sp. z o.o. należy zaznaczyć, że na terenie zakładu przewiduje się szereg inwestycji, mających na celu
optymalizację procesów w istniejącej lakierni oraz wdrożenie innych projektów usprawniających
produkcję. Przewiduje się jednak, że działania te nie spowodują wzrostu poziomu emisji substancji do
powietrza. Należy również zauważyć, że Volkswagen Poznań Sp. z o.o. posiada wszelkie wymagane
przepisami prawa decyzje i pozwolenia dla funkcjonujących na terenie zakładu instalacji
17
Uchwała Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie Aktualizacji programu
ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań) w woj. wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z
2013 r., poz. 508)
18
Karta informacyjna dla przedsięwzięcia polegającego na: optymalizacji procesów w lakierni wraz z poprawą warunków pracy
poprzez wdrożenie projektów: pełna automatyzacja linii BC, integracja Caddy Edition 30, optymalizacja w obszarze ręcznej
aplikacji HRK oraz zastosowanie myjki kół cieplnych – na terenie Zakładu nr 1 Volkswagen Poznań Sp. z o.o. przy
ul. Warszawskiej 349 w Poznaniu, ECER Technika Sp. z o.o., Poznań, 2013 r.
16
(m.in. pozwolenie zintegrowane na prowadzenie instalacji - Lakierni zlokalizowanej na terenie Zakładu
Nr 1 przy ul. Warszawskiej 349, pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza).
Analizując stan jakości powietrza atmosferycznego, szczególnie w kontekście stężeń pyłu
zawieszonego PM10 i PM2,5, należy zaznaczyć, iż ciepło wykorzystywane na potrzeby funkcjonowania
zakładu Volkswagen Poznań Sp. z o.o., generowane jest na skutek pracy 3 kotłów wodnych (o mocy
znamionowej 8 MW każdy), wykorzystujących jako paliwo podstawowe gaz ziemny (olej opałowy lekki
wykorzystywany jest wyłącznie jako zabezpieczenie). Stosowanie paliw takich jak gaz ziemny,
charakteryzujących się niskimi wskaźnikami emisji, ocenia się korzystnie z ekologicznego punktu
widzenia, szczególnie w kontekście opisanych w dalszej części prognozy problemów dotyczących
zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM10.
Emisja zanieczyszczeń do powietrza na obszarze opracowania ma miejsce również
w przypadku placów parkingowych, transportu wewnętrznego (przywóz elementów, materiałów
i surowców na teren zakładu), przejazdów testowych produkowanych pojazdów oraz ruchu pojazdów
służbowych. W tych przypadkach emisja obejmuje przede wszystkim substancje powstające w wyniku
spalania paliw w silnikach spalinowych pojazdów.
Na analizowanym obszarze znaczące liniowe źródło emisji zanieczyszczeń do powietrza
stanowi ul. Warszawska, charakteryzującej się bardzo dużym natężeniem ruchu. Ruch kołowy
powoduje emisję do atmosfery szeregu zanieczyszczeń gazowych, powstających podczas spalania
paliw płynnych w silnikach pojazdów, w tym m.in. węglowodorów aromatycznych, dwutlenku siarki,
dwutlenku azotu, tlenku węgla oraz substancji pyłowych, powstających w wyniku ścierania
nawierzchni jezdni i opon pojazdów. Natężenie oraz specyfika ruchu kołowego odbywającego się
wspomnianą ulicą powoduje, że ilość emitowanych zanieczyszczeń jest znacznie większa niż
w przypadku dróg lokalnych. Należy jednak zaznaczyć, że wyniki wielu szczegółowych analiz stężeń
zanieczyszczeń powietrza w rejonie tras komunikacyjnych o podobnych parametrach i wskaźnikach
natężenia ruchu pojazdów, prowadzonych w ramach ocen oddziaływania na środowisko realizacji
inwestycji drogowych, wykazują brak przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń substancji poza
granicami pasa drogowego. Nie należy zatem zakładać możliwości występowania przekroczeń
dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń na terenach przylegających do ul. Warszawskiej,
wynikających ze skali emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych emitowanych przez poruszające się tędy
pojazdy.
Pozostałe drogi, zlokalizowane w granicach projektu mpzp (ul. Smołdzinowska, ul. Główieniec,
ul. Krośniewicka, ul. Poziomkowa, ul. Jaromińska) charakteryzują się znacznie mniejszym natężeniem
ruchu. Można więc założyć, że emisja zanieczyszczeń komunikacyjnych z tych terenów również nie
stanowi zagrożenia dla dotrzymania standardów jakości powietrza.
Znikomy wpływ na kształtowanie lokalnej jakości powietrza atmosferycznego ma też emisja
generowana z terenu kolejowego, położonego w sąsiedztwie wschodniej granicy obszaru projektu
mpzp. Odbywający się tędy ruch kolejowy stanowi przyczynę emisji niewielkich ilości zanieczyszczeń
pyłowych, powstających w wyniku transportu materiałów za pomocą taboru kolejowego, jak i pyłów
powstających podczas ścierania się poszczególnych elementów konstrukcyjnych.
Ogólnej oceny jakości powietrza atmosferycznego na przedmiotowym obszarze dokonano
w oparciu o informacje publikowane przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu,
określające jakość powietrza na terenie całego województwa wielkopolskiego. Wykonana przez WIOŚ
roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2012 pod kątem ochrony
zdrowia ludzi dotyczyła następujących zanieczyszczeń: dwutlenku azotu (NO2), dwutlenku siarki (SO2),
tlenku węgla (CO), benzenu (C6H6), pyłu PM2,5, pyłu PM10, benzo(α)pirenu (BaP), ozonu (O3), ołowiu
(Pb), arsenu (As), niklu (Ni) i kadmu (Cd). Klasyfikację stężeń poszczególnych zanieczyszczeń
na obszarze strefy aglomeracja poznańska (z uwzględnieniem kryterium ochrony zdrowia ludzi) w roku
2012 przedstawia poniższa tabela.
Tabela 2.
Klasyfikacja strefy aglomeracja poznańska w roku 2012 r. z uwzględnieniem kryteriów
określonych w celu ochrony zdrowia ludzi
SYMBOL KLASY STREFY DLA POSZCZEGÓLNYCH SUBSTANCJI
NAZWA STREFY
aglomeracja
poznańska
NO2
SO2
CO
C6H6
PM2,5
PM10
BAP
AS
CD
NI
PB
O3
A
A
A
A
A
C
C
A
A
A
A
A
Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2012, WIOŚ, Poznań 2013r.,
http://www.poznan.wios.gov.pl
17
Stężenia NO2, SO2, CO, C6H6, As, Cd, Ni, Pb, O3, ocenianych pod kątem ochrony zdrowia ludzi
za 2012 r., nie przekraczały poziomów dopuszczalnych, w związku z tym aglomeracja poznańska
zaliczona została do klasy A.
W przypadku pyłu PM2,5, w 2012 r. nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnego poziomu
powiększonego o margines tolerancji, ocenianego jako stężenie średnie dla roku (uzyskane stężenie
pyłu – 24,4 µg/m3). Pomiary te wskazują na poprawę jakości powietrza atmosferycznego w tym
zakresie (na podstawie analogicznych pomiarów, przeprowadzonych dla roku 2011, strefa aglomeracja
poznańska zaliczona została do klasy B).
W przypadku pyłu PM10 w 2012 r. zanotowano przekroczenia dopuszczalnego poziomu dla
24-godzinnych stężeń na wszystkich stanowiskach prowadzących pomiary pyłu, w tym na stacjach
w Poznaniu przy ul. Polanka i ul. J.H. Dąbrowskiego. Nie zanotowano natomiast na żadnym ze
stanowisk pomiarowych przekroczeń stężeń średnich rocznych. Ze względu na występowanie
przekroczeń dopuszczalnego stężenia 24-godzinnego pyłu PM10, aglomeracja poznańska
zakwalifikowana została do klasy C. Należy jednak podkreślić, że roczna seria pomiarów wykazuje
wyraźną zmienność sezonową (w okresie zimowym odnotowywane są wyższe stężenia pyłu PM10,
w sezonie letnim niższe).
W przypadku stężeń benzo(α)pirenu, na wszystkich stanowiskach pomiarowych
(zlokalizowanych w Poznaniu, Pile, Kaliszu, Ostrowie Wielkopolskim i Tarnowie Podgórnym)
odnotowano podwyższone stężenia benzo(α)pirenu. Z uwagi na powyższe, wszystkie strefy, w tym
strefę aglomeracja poznańska, zaliczono do klasy C. We wszystkich strefach, zakwalifikowanych do
klasy C, należy wskazać obszary, w których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych stężeń danej
substancji, a także opracować program naprawczy.
Z uwagi na występowanie na terenie Poznania przekroczeń dopuszczalnych poziomów pyłu
PM10 oraz benzo(α)pirenu konieczne było podjęcie działań, których realizacja doprowadziłaby do
zmniejszenia emisji wspomnianych zanieczyszczeń do poziomów pozwalających na dotrzymanie
obowiązujących standardów jakości powietrza atmosferycznego. Dla pyłu PM10 program naprawczy
dla Poznania został opracowany już w latach ubiegłych. Wojewoda Wielkopolski wydał na mocy
Rozporządzenia Nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007 r. program ochrony powietrza dla strefy –
aglomeracja Poznań, określający m.in. podstawowe kierunki działań, których podjęcie było niezbędne
do przywrócenia standardów jakości powietrza w całej strefie. Realizacja wspomnianych zadań nie
doprowadziła niestety do wyeliminowania zjawiska występowania przekroczeń dopuszczalnych stężeń
pyłu PM10 w powietrzu. Z uwagi na powyższe, w 2012 r. Urząd Marszałkowski Województwa
Wielkopolskiego przystąpił do aktualizacji programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja
poznańska w zakresie pyłu PM10, który został zatwierdzony uchwałą Nr XXIX/561/12 Sejmiku
Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie Aktualizacji Programu ochrony
powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań) w woj. Wielkopolskim19. We
wspomnianym dokumencie przedstawiono szereg działań naprawczych, których realizacja ma
doprowadzić do zmniejszenia stężeń pyłu PM10 w granicach miasta do poziomów dopuszczalnych.
W roku 2012, z uwagi na występowanie w obrębie poszczególnych stref przekroczeń poziomu
docelowego dla benzo(α)pirenu, Sejmik Województwa Wielkopolskiego podjął również uchwałę
w sprawie Programu ochrony powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja
Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńsko-wrzesińskiej oraz strefy pilsko-złotowskiej
w woj. Wielkopolskim20. Program wskazuje na szereg koniecznych do przeprowadzenia działań
naprawczych, przy czym z punktu widzenia dokumentów planistycznych najbardziej istotne są
działania naprawcze polegające na uwzględnianiu w planach zagospodarowania przestrzennego
wymogów dotyczących ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami. Działania te obejmują
konieczność uwzględniania w nowotworzonych lub aktualizowanych planach wymogów dotyczących
zaopatrywania w ciepło nowopowstających budynków z nośników niepowodujących nadmiernej emisji
zanieczyszczeń do powietrza oraz projektowanie linii zabudowy z uwzględnieniem przewietrzania
miasta.
Podjęcie działań mających na celu ograniczenie emisji benzo(α)pirenu do poziomów
umożliwiających dotrzymanie obowiązujących standardów, jest szczególnie ważne w kontekście dużej
szkodliwości benzo(α)pirenu dla zdrowia ludzkiego (duża toksyczność przewlekła), a także roślinności,
gleb i wody.
Dla terenów zlokalizowanych na obszarze projektu mpzp uzyskano natomiast bardziej
szczegółowe dane opisujące stan zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Zgodnie
19
20
Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 15.01.2013 r., poz. 508
Uchwała Nr XXIX/566/12 z dnia 17 grudnia 2012 r., (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 15.01. 2013 r., poz. 509)
18
z informacjami przesłanymi przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu21, stężenia
poszczególnych zanieczyszczeń na terenach należących do Volkswagen Poznań Sp. z o.o. kształtują się
następująco:
3
• stężenie NO2 – na poziomie 20,0 µg/m ,
3
• stężenie SO2 – na poziomie 3,0 µg/m ,
3
• stężenie pyłu zawieszonego PM10 – na poziomie 36,2 µg/m ,
3
• stężenie pyłu zawieszonego PM2,5 – na poziomie 24,4 µg/m ,
3
• benzen – na poziomie 1,0 µg/m ,
3
• ołów – na poziomie 0,03 µg/m .
2.12.
Klimat akustyczny
Projekt mpzp „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu obejmuje obszar
ograniczony: od północny – terenami lasów położonych powyżej ul. Krośniewickiej, od wschodu –
terenem kolejowym linii nr 394 i linii nr 395 oraz fragmentem ul. Poziomkowej, od południa –
ul. Warszawską oraz poniżej tej ulicy terenem kolejowym linii nr 3 (E20) i terenem przemysłowym
(Huta Szkła „Antoninek”), a od południowego-zachodu i zachodu – terenem węzła Antoninek, w tym
granicą mpzp „terenu w rejonie węzła Antoninek – wschód” część A.
Analizując sposób zagospodarowania analizowanego obszaru można podzielić go na dwie
części – zachodnią i wschodnią. Granicę między tymi częściami wyznacza ul. Smołdzinowska – ulica
lokalna, biegnąca prostopadle od ul. Warszawskiej i umożliwiająca obecnie przejazd z ul. Warszawskiej
w kierunku osiedla mieszkaniowego Zieliniec, zlokalizowanego po północno-wschodniej stronie
analizowanego obszaru planu – ale za terenem kolejowym.
Część zachodnią – położoną pomiędzy ul. Smołdzinowską a zachodnią granicą projektu planu
– stanowi teren przemysłowy, jednorodny funkcjonalnie. Zlokalizowana jest tu fabryka samochodów
użytkowych Volkswagen Poznań Sp. z o.o. W tej części planu odbywa się obecnie cały proces
produkcyjny. Większą część tego terenu zajmują hale produkcyjne, w obrębie których odbywają się
procesy produkcyjne (spawania karoserii, lakierowania zespawanych karoserii, montaż wszystkich
zespołów mechanicznych, układów instalacyjnych oraz pozostałych elementów wyposażenia
pojazdów). W tej części zakładu znajduje się również hala prototypowni, budynki administracyjne,
pomocnicze, stacja paliw, drogi wewnętrzne oraz elementy infrastruktury technicznej (m.in. stacja
transformatorowa, stacja redukcyjno-pomiarowa gazu, ujęcia wody).
Część wschodnia obszaru planu – położona pomiędzy ul. Smołdzinowską a terenem
kolejowym – obecnie jest terenem o nieco bardziej zróżnicowanej strukturze. Przez teren ten biegną
ulice: Krośniewicka, Główieniec, Jaromińska i Poziomkowa. W jego północnej części – powyżej
ul. Główieniec – znajduje się teren niezabudowany, zajmowany przez las komunalny, a bliżej terenu
kolejowego – nieużytek, porośnięty drzewami i krzewami. Teren położony pomiędzy ul. Główieniec
a ul. Warszawską podlegał w ostatnich latach znaczącym przekształceniom funkcjonalnoprzestrzennym. W przeszłości zlokalizowane tu były zarówno tereny mieszkaniowe (budynki
jednorodzinne), jak i tereny usługowo-produkcyjne (drobne zakłady produkcyjno-warsztatowe).
Obecnie, funkcje mieszkaniowa i drobna działalność gospodarcza zostały całkowicie wyparte,
a znaczna część tego terenu funkcjonalnie powiązana jest już z działalnością zakładu Volkswagen
Poznań Sp. z o.o. Dużą powierzchnię tego terenu zajmują parkingi zakładowe, zlokalizowane
w południowej części planu, pomiędzy ul. Smołdzinowską a ul. Poziomkową, w tym dwa parkingi
samochodów osobowych (łącznie na przeszło tysiąc miejsc postojowych), parking dla samochodów
ciężarowych (kilkanaście miejsc postojowych) oraz parking dla autokarów dowożących i odbierających
pracowników zakładu. U zbiegu ul. Smołdzinowskiej z ul. Główieniec znajduje się teren utwardzony,
na którym zlokalizowane są tymczasowe obiekty budowlane (kontenery), wykorzystywane przez
zewnętrzne podmioty, wykonujące usługi budowlane i remontowe dla zakładu Volkswagen Poznań.
Przy ul. Warszawskiej znajduje się również niewielki teren usługowy z budynkiem Państwowej
Straży Pożarnej, natomiast pozostałą część terenów położonych pomiędzy ul. Warszawską
a ul. Główieniec stanowią nieużytki, porośnięte zróżnicowaną roślinnością, w części stanowiącą
pozostałość po zieleni towarzyszącej wcześniej funkcjonującej tu zabudowie.
21
Na potrzeby przygotowania Karty informacyjnej przedsięwzięcia Optymalizacja procesów w lakierni wraz z poprawą warunków
pracy poprzez wdrożenie projektów: pełna automatyzacja linii BC, integracja Caddy Edition 30, optymalizacja
w obszarze ręcznej aplikacji HRK oraz zastosowanie myjki kół cieplnych, Volkswagen Poznań Sp. z o.o. Zakład nr 1,
ul. Warszawska 349 61-060 Poznań, maj 2013
19
W granicach planu znajduje się również fragment ul. Warszawskiej, na odcinku od węzła
Antoninek do skrzyżowania z ul. Poziomkową. Jest to droga klasy głównej ruchu przyspieszonego
(dwujezdniowa), w ciągu drogi krajowej nr 92. Od południowego-zachodu obszar planu graniczy
z węzłem Antoninek, zapewniającym bezkolizyjny przejazd we wszystkich relacjach pomiędzy
ul. Warszawską i ul. Bałtycką. Ulica Bałtycka stanowi fragment drogi międzynarodowej E261, wiodącej
m.in. przez Poznań do Wrocławia.
W granicach planu znajduje się również fragment ul. Smołdzinowskiej, która obecnie stanowi
główny dojazd do osiedla Zieliniec (poza obszarem planu) z ul. Warszawskiej (od strony miasta
Poznania). Odchodząca od niej ul. Krośniewicka jest nieutwardzoną drogą, zapewniającą dojazd
do terenu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, położonej przy niej – ale poza obszarem planu.
Omówiony sposób zagospodarowania i użytkowania terenów objętych granicami mpzp „Strefa
przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu wskazuje, że obecnie w obszarze projektu planu
nie występują tereny i obiekty wymagające zapewnienia standardów akustycznych w środowisku,
w rozumieniu przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska22 oraz rozporządzenia zmieniającego
rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku23. Tereny takie są
natomiast zlokalizowane w otoczeniu tego projektu planu.
Otoczenie obszaru projektu planu jw. stanowią: od strony północnej tereny lasów oraz kilka
budynków mieszkalnych jednorodzinnych po północnej stronie ul. Krośniewickiej (poza planem),
od strony wschodniej teren kolejowy – m.in. z linią kolejową nr 395 Zieliniec – Kiekrz, prowadzącą
głównie ruch towarowy. Za terenem kolejowym zlokalizowane są tereny mieszkaniowe osiedla
Zieliniec (poza planem). Z kolei, przy ul. Poziomkowej – także poza obszarem projektu planu –
znajduje się teren usługowo-magazynowy, na którym funkcjonuje hurtownia stali oraz do niedawna
funkcjonował również salon samochodowy. Poniżej ul. Warszawskiej znajdują się: teren kolejowy linii
nr 3 (E20) oraz teren przemysłowy (Huta Szkła „Antoninek”). Od południowego-zachodu i zachodu,
obszar projektu planu graniczy z terenem węzła Antoninek, w tym granicą mpzp „terenu w rejonie
węzła Antoninek – wschód” część A, a w dalszej odległości (po południowej stronie węzła Antoninek)
– znajduje się zabudowa mieszkaniowa Antoninka.
Spośród wymienionych terenów, ocenie oddziaływania akustycznego źródeł hałasu
na otoczenie z rejonu projektu planu i jego najbliższego sąsiedztwa poddano tereny: zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej – zlokalizowane po północnej stronie ul. Krośniewickiej, zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej osiedla Zieliniec – położone za terenem kolejowym, po wschodniej
stronie projektu planu, a także zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i mieszkaniowo-usługowe
osiedla Antoninek – zlokalizowane poniżej węzła Antoninek, w Poznaniu.
Na podstawie obowiązujących przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska24 oraz
rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku25, dopuszczalne poziomy hałasu komunikacyjnego – samochodowego i kolejowego –
wynoszą odpowiednio dla kryteriów LDWN i LN: dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
– LDWN = 64 dB w porze dzienno-wieczorno-nocnej, oraz LN = 59 dB w porze nocnej, a dla terenów
mieszkaniowo-usługowych – LDWN = 68 dB w porze dzienno-wieczorno-nocnej, oraz także LN = 59 dB
w porze nocnej. W przypadku hałasu przemysłowego, dopuszczalne poziomy hałasu wynoszą: dla
terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej – LDWN = 50 dB w porze dzienno-wieczorno-nocnej,
oraz LN = 40 dB w porze nocnej, a dla terenów mieszkaniowo-usługowych – LDWN = 55 dB w porze
dzienno-wieczorno-nocnej, oraz LN = 45 dB w porze nocnej.
Zastosowane wskaźniki LDWN i LN odpowiadają długookresowym średnim poziomom dźwięku A,
wyrażonym w decybelach, wyznaczonym: w ciągu wszystkich dób w roku (LDWN), z uwzględnieniem
pory dnia (od 600 do 1800), pory wieczoru (od 1800 do 2200) i pory nocy (od 2200 do 600) oraz w ciągu
wszystkich pór nocy w roku (od 2200 do 600) (LN). Wskaźniki te zdefiniowano w niniejszej prognozie,
w związku z dostępną ilustracją zasięgów oddziaływania hałasu komunikacyjnego – samochodowego
i kolejowego, oraz hałasu przemysłowego – w aktualnej Mapie akustycznej miasta Poznania 201226,
we wskaźnikach LDWN i LN. Na podstawie Mapy akustycznej miasta Poznania 201227, przytoczono
22
23
24
25
26
27
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r., poz. 1232 – tekst jednolity, ze zmianami)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109)
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r., poz. 1232 – tekst jednolity, ze zmianami)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109)
Mapa akustyczna miasta Poznania 2012, Część I, AkustiX, Poznań, listopad 2012 r.
20
w niniejszym rozdziale prognozy zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego (załącznik nr 4),
hałasu kolejowego (załącznik 5) oraz hałasu przemysłowego (załącznik nr 6).
Załącznik nr 4 – przedstawiający zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego w porze
dzienno-wieczorno-nocnej i porze nocnej, w stanie istniejącym – pokazuje, że hałas samochodowy
związany z fragmentem ul. Warszawskiej i ul. Smołdzinowskiej, które znajdują się w granicach
projektu planu, nie oddziałują ponadnormatywnie na żaden z chronionych akustycznie terenów
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej czy mieszkaniowo-usługowej (przy ul. Krośniewickiej,
na Zielińcu czy w Antoninku). Na podstawie załącznika nr 4, hałas samochodowy nie przekracza nawet
poziomu LDWN = 56 dB oraz poziomu LN = 49 dB – po północnej stronie ul. Krośniewickiej. Hałas
samochodowy z odcinka ul. Warszawskiej – w granicach opracowania planu – nie degraduje
warunków akustycznych w zabudowie mieszkaniowej osiedla Zieliniec, gdzie oddziałuje przede
wszystkim hałas samochodowy z odcinka tej ulicy poza planem. Podobnie w Antoninku, oddziaływanie
hałasu samochodowego związane jest przede wszystkim z odcinkiem ul. Warszawskiej i węzłem
Antoninek – poza planem.
Załącznik nr 5 – przedstawiający zasięgi oddziaływania hałasu kolejowego, związanego ze
źródłami zlokalizowanymi poza obszarem projektu planu (liniami kolejowymi: nr 394 i nr 395 – po
stronie wschodniej, oraz linią nr 3 (E20) – po stronie południowej), w porze dzienno-wieczorno-nocnej
i porze nocnej, w stanie istniejącym – pokazuje, że hałas kolejowy wpływa na warunki akustyczne
w analizowanej zabudowie mieszkaniowej, rozmieszczonej jednej poza planem, podobnie jak
analizowane źródła hałasu kolejowego. W ustaleniach mpzp „Zieliniec” w Poznaniu28 zastosowano
jednak zapisy umożliwiające ochronę przed ponadnormatywnym hałasem kolejowym (dopuszczające
na terenach położonych wzdłuż terenów kolejowych – linii nr 394 i nr 395 (5MN, 6MN, 7MN, 8MN,
12MN, 13MN, 14MN, 20MN, 29MN, 30MN, 31MN) lokalizację ekranów przeciwhałasowych na styku
z terenami kolejowymi i drogami (12KD-L i 34KD-D oraz 1KD-GP), czyli wzdłuż ul. Sarniej
i ul. Świętowidzkiej oraz ul. Warszawskiej). Ustalenia te umożliwiają również realizację elementów
ekranów przeciwhałasowych do ochrony przed hałasem samochodowym z ul. Warszawskiej.
Załącznik nr 6 – ilustrujący zasięgi oddziaływania hałasu przemysłowego w porze dziennowieczorno-nocnej i porze nocnej, w stanie istniejącym, na podstawie aktualnej Mapy akustycznej
miasta Poznania 201229 – podaje informacje o zasięgach oddziaływania hałasu przemysłowego
na terenie i w otoczeniu Zakładu Nr 1 Volkswagen Poznań Sp. z o.o. Zasięgi oddziaływania tego
rodzaju hałasu ograniczono do przebiegu izolinii o najniższych wartościach: LDWN = 55 dB w porze
dzienno-wieczorno-nocnej oraz LN = 50 dB w porze nocnej, zgodnie z wymaganiami rozporządzenia
w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu
prezentacji30. W aktualnej Mapie akustycznej miasta Poznania 201231 – tereny w otoczeniu zakładu
Volkswagen Poznań zostały określone jako „tereny o nieokreślonych wartościach dopuszczalnych”.
Załącznik nr 6 ilustruje oddziaływanie akustyczne zakładu przemysłowego skoncentrowanego
na obszarze pomiędzy ul. Warszawską i ul. Smołdzinowską oraz północną, zachodnią i południowozachodnią granicą obszaru opracowania.
Załącznik nr 6 nie informuje o zasięgach oddziaływania hałasu związanego z funkcjonowaniem
parkingów, zlokalizowanych pomiędzy ulicami: Smołdzinowską, Jaromińską i Poziomkową. Ponadto,
załącznik nr 6 nie ilustruje również zasięgów oddziaływania hałasu przemysłowego w otaczającym
środowisku o poziomach niższych niż LDWN = 55 dB i LN = 50 dB, czyli nie ilustruje zasięgów
oddziaływania hałasu przemysłowego o wymaganych poziomach dopuszczalnych dla terenów
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (w rejonie ul. Krośniewickiej i na osiedlu Zieliniec) –
o poziomach LDWN = 50 dB i LN = 40 dB, oraz dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
i terenów mieszkaniowo-usługowych w Antoninku – o poziomach LDWN = 50 dB i LN = 40-45 dB.
Niemniej szacuje się, że poziom hałasu przemysłowego w rejonie zabudowy mieszkaniowej
przy ul. Krośniewickiej oraz w zachodnich rejonach osiedla Zieliniec nie przekracza wymaganych dla
tego rodzaju hałasu standardów akustycznych w środowisku, dopuszczalnych dla terenów zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej. Potwierdzeniem tej tezy są zbliżone do oddziaływań aktualnych,
opracowanych w roku 2012 – przedstawionych na załączniku nr 6, zasięgi oddziaływania hałasu
28
29
30
31
Uchwała Nr LXXIII/1013/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 8 czerwca 2010 r. w sprawie miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego „Zieliniec” w Poznaniu
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych
na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz. U. Nr 187 z 2007 r., poz. 1340)
21
przemysłowego zilustrowane na załączniku nr 7 – na podstawie poprzedniej Mapy akustycznej
m. Poznania32, z roku 2007 (Etap I).
Załącznik nr 6 oraz załącznik nr 7 ilustrują połączone zasięgi oddziaływania hałasu
przemysłowego – z Zakładu Nr 1 Volkswagen Poznań oraz Huty Szkła „Antoninek”, zlokalizowanej
po południowej stronie ul. Warszawskiej, którą łącznie z węzłem „Antoninek” oraz linią kolejową nr 3
(E20) zależy uznać za podstawowe źródła zagrożeń akustycznych w tym rejonie dla zabudowy
mieszkaniowej Antoninka.
Mimo to, na podstawie zgromadzonej i przeanalizowanej dokumentacji sporządzonych do
toczących się lub zakończonych już postępowań administracyjnych należy stwierdzić, że właściwe
urzędy zadbały o zapewnienie wymaganych standardów akustycznych w środowisku – w zabudowie
mieszkaniowej zlokalizowanej w sąsiedztwie Zakładu nr 1 Volkswagen Poznań Sp. z o.o. przy
ul. Warszawskiej w Poznaniu.
Dla potrzeb rozbudowy Zakładu nr 1 Volkswagen Poznań przy ul. Warszawskiej w Poznaniu
– m.in. budowy Hali Montażu Samochodów Specjalnych, w 2006 r. – został zrealizowany raport
o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko pn.: Hala montażu samochodów specjalnych wraz
z wiatami, stacją tankowania gazu i dwoma kontenerami ochrony – przy ul. Leśnej w Poznaniu33.
Dokumentacja ta uwzględniała źródła bezpośredniego oddziaływania na środowisko, do których należą
nieobudowane wentylatory chłodni, czerpnie i wyrzutnie ścienne lub dachowe, transport ciężarowy
dowożący surowce i podzespoły do produkcji oraz wywożący gotowe wyroby, transport wewnątrzzakładowy, jak również parkingi zakładowe dla samochodów osobowych i ciężarowych, na przeszło
tysiąc pojazdów. Dokumentacja uwzględniała także tzw. pośrednie źródła oddziaływania, tj. dachy,
ściany i okna hal produkcyjnych oraz obiektów energetycznych, z zainstalowanymi w nich maszynami
i urządzeniami emitującymi hałas. Dokumentacja ta wykazała, że działalność Zakładu nr 1 Volkswagen
Poznań przy ul. Warszawskiej w Poznaniu nie będzie stanowiła zagrożenia dla wymaganych
standardów akustycznych w środowisku, w otoczeniu zakładu, co potwierdziły kolejne liczne kontrole.
Dla inwestycji tej była również wydana decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody
na realizację przedsięwzięcia34.
Późniejsze działania inwestycyjne, wykonane dokumentacje i wydane decyzje, związane
np. ostatnio z inwestycją pn.: Budowa buforu kodowania produkcji wraz z wiaduktem
technologicznym, budynkiem biurowo-socjalnym, dwoma portierniami, wjazdem ppoż. i przystankami
autobusów pracowniczych wraz z poszerzeniem istniejących wjazdów i usunięciem kolizji z istniejącymi
instalacjami – na terenie Volkswagen Poznań Sp. z o.o. przy ul. Warszawskiej 349 w Poznaniu35,36
(2011 r.), inwestycją pn.: Optymalizacja procesów w lakierni wraz z poprawą warunków pracy poprzez
wdrożenie projektów: pełna automatyzacja linii BC, integracja Caddy Edition 30, optymalizacja
w obszarze ręcznej aplikacji HRK oraz zastosowanie myjki kół cieplnych – na terenie Zakładu nr 1
Volkswagen Poznań Sp. z o.o. przy ul. Warszawskiej 349 w Poznaniu37,38 (2013 r.), czy inwestycja pn.:
32
33
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem, Etap I: Mapa akustyczna
m. Poznania (2007), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań, czerwiec 2008,
Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 14 października 2008 r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada
2008 r., Nr 200, poz. 3281)r.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji Volkswagen Poznań Sp. z o.o. pn.: Hala montażu
samochodów specjalnych wraz z wiatami, stacją tankowania gazu i dwoma kontenerami ochrony – przy ul. Leśnej
w Poznaniu, Biuro Konsultingowo-Projektowe Ochrony Środowiska BIKOS – ATEKO Sp. z o.o. w Poznaniu, 2006 r.
34
35
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na budowie hali montażu
samochodów specjalnych (…) wraz z wiatami, stacją tankowania gazu i kontenerem ochrony na dz. 1/8, ark. 14. Obręb
Główieniec w Poznaniu przy ul. Leśnej (pismo Prezydenta Miasta Poznania znak: OS.V/7684-161/06, z dnia 24.10.2006 r.)
Karta informacyjna dla przedsięwzięcia polegającego na: budowie buforu kodowania produkcji wraz z wiaduktem
technologicznym, budynkiem biurowo socjalnym, dwoma portierniami, wjazdem ppoż. i przystankami autobusów
pracowniczych, wraz z poszerzeniem istniejących wjazdów i usunięciem kolizji z istniejącymi instalacjami, EKOGEO
36
37
Przedsiębiorstwo Projektowo-Usługowe, Wargowo, 2011 r.
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach odstąpienia od obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko
dla przedsięwzięcia polegającego na budowie buforu kodowania produkcji wraz z wiaduktem technologicznym, budynkiem
biurowo-socjalnym, dwoma portierniami, wjazdem ppoż. i przystankami autobusów pracowniczych wraz z poszerzeniem
istniejących wjazdów i usunięciem kolizji z istniejącymi instalacjami (pismo Prezydenta Miasta Poznania znak: OS.V/622044/11, z dnia 13 czerwca 2011 r.)
Karta informacyjna dla przedsięwzięcia polegającego na: optymalizacji procesów w lakierni wraz z poprawą warunków pracy
aplikacji HRK oraz zastosowanie myjki kół cieplnych – na terenie Zakładu nr 1 Volkswagen Poznań Sp. z o.o. przy
ul. Warszawskiej 349 w Poznaniu, ECER Technika Sp. z o.o., Poznań, 2013 r.
38
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach stwierdzająca brak potrzeby przeprowadzania oceny oddziaływania
na środowisko dla przedsięwzięcia polegającego na optymalizacji procesów w lakierni wraz z poprawą warunków pracy
aplikacji HRK oraz zastosowanie myjki kół cieplnych – planowanych do realizacji w istniejącej Hali Lakierni (Hala 4),
22
Rozbudowa istniejącej stacji paliw i płynów technicznych o instalację AdBlue wraz z jej urządzeniami
podziemnymi oraz przyłączeniami mediów do sieci wewnątrzzakładowych, … – na terenie Zakładu
Nr 1 Volkswagen Poznań Sp. z o.o.39, wykazują zapewnienie standardów akustycznych w środowisku,
w otaczającej Zakład nr 1 Volkswagen Poznań Sp. z o.o. – zabudowie mieszkaniowej.
Hałas lotniczy, związany z przelotami samolotów na lotnisko Poznań-Ławica oraz PoznańKrzesiny, jak również hałas tramwajowy – na podstawie Mapy akustycznej miasta Poznania 201240 –
nie obejmują granic obszaru projektu planu.
Podsumowując należy stwierdzić, że w stanie istniejącym warunki akustyczne w środowisku
– w istniejącej zabudowie mieszkaniowej, zlokalizowanej w analizowanym otoczeniu obszaru projektu
planu, nie są zagrożone aktualnie funkcjonowaniem potencjalnego źródła zagrożeń akustycznych
– tj. Zakładu nr 1 Volkswagen Poznań Sp. z o.o. Obserwuje się jednak oddziaływanie hałasu
komunikacyjnego – samochodowego i kolejowego.
2.13.
Jakość wód
Na obszarze projektu planu nie występują wody powierzchniowe w postaci zbiorników czy
cieków wodnych, w związku z czym, w niniejszym opracowaniu nie przeanalizowano jakości tych wód.
Ciekiem wodnym zlokalizowanym w stosunkowo bliskim sąsiedztwie obszaru opracowania jest
natomiast rzeka Cybina, przepływająca w odległości około 150 m od wschodniej granicy obszaru
objętego projektem planu. Badania jakości wód Cybiny przeprowadzone w 2010 roku przez
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu wykazały, iż wody te należą do klasy III
z uwagi na klasę elementów biologicznych. W przypadku klasy elementów fizyczno-chemicznych
stwierdzono, iż jeden lub więcej badanych wskaźników jakości wód wchodzących w skład elementów
fizykochemicznych przekracza wartości określone (w załączniku nr I do rozporządzenia) dla klasy II.
Szczegółowe wyniki badań wód Cybiny przedstawiono w tabeli zamieszczonej poniżej.
Tabela 3.
Wyniki badań stanu ekologicznego wód w punkcie pomiarowo-kontrolnym CYBINA-POZNAŃ
(na podstawie wyników badań z roku 2010)
Lp
Wskaźnik jakości wody
Jednostka miary
Średnia roczna
Klasa wskaźnika wód
1.
Temperatura wody
°C
12,0
I
2.
Odczyn
pH
8,0
I
3.
Tlen rozpuszczony
mg O2/l
7,965
Poniżej stanu dobrego
4.
BZT5
mg O2/l
5,73
5.
Ogólny węgiel organiczny
mg C/l
14,239
6.
Azot amonowy
mg NNH4/l
0,404
I
7.
Azot Kjeldahla
mg N/l
2,341
8.
Azot azotanowy
mg NNO3/l
2,594
9.
Azot ogólny
mg N/l
4,984
10.
Fosfor ogólny
mg P/l
0,325
11.
Przewodność w 20 °C
µS/cm
833
II
12.
Substancje rozpuszczone
mg/l
453,9
13.
Fitobentos (indeks okrzemkowy)
indeks
III
Źródło: Wyniki badań i klasyfikacja wskaźników jakości wód płynących w województwie wielkopolskim za rok 2010
(www.poznan.wios.gov.pl)
Ogólnej analizy jakości wód podziemnych (na potrzeby niniejszego opracowania) dokonano
między innymi w oparciu o ocenę jakości wód podziemnych prowadzoną dla jednolitych części wód
podziemnych (JCWPd). Przedmiotowy obszar, podobnie jak obszar całego miasta, położony jest
w granicach jednolitej części wód podziemnych nr 62, dla której badania jakości wód wykonuje
Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie (PIG). Zakres prowadzonych badań obejmuje wskaźniki
ogólne (odczyn, temperatura, przewodność elektrolityczna, tlen rozpuszczony, ogólny węgiel
organiczny) oraz wskaźniki nieorganiczne (amoniak, antymon, arsen, azotany, azotyny, bor, bar, beryl,
chlorki, chrom, cyjanki, cynk, fluorki, fosforany, glin, kadm, kobalt, magnez, molibden, mangan, nikiel,
ołów, potas, rtęć, selen, siarczany, sód, srebro, tytan, wapń, wodorowęglany, fenole, żelazo). Z uwagi
na brak lokalizacji punktów pomiarowo-kontrolnych na analizowanym terenie, dla oceny jakości wód
39
na terenie Zakładu nr 1 Volkswagen Poznań Sp. z o.o. przy ul. Warszawskiej 349 w Poznaniu (pismo Prezydenta Miasta
Poznania znak: OS.V/6220.77.2013, z dnia 11 grudnia 2013 r.)
Karta informacyjna dla przedsięwzięcia pn.: Rozbudowa istniejącej stacji paliw i płynów technicznych o instalację AdBlue wraz
z jej urządzeniami podziemnymi oraz przyłączeniami mediów do sieci wewnątrzzakładowych, … – na terenie Zakładu Nr 1
Volkswagen Poznań Sp. z o.o., EkoPolska Sp. K. Bydgoszcz, 2013 r.
40
23
podziemnych przyjęto dane zebrane w roku 2013 dla punktów pomiarowych zlokalizowanych
w granicach powiatu poznańskiego (9 punktów)41, w obrębie których stwierdzono występowanie wód
podziemnych o zróżnicowanej jakości. Wody II klasy (dobrej jakości) odnotowano w punkcie
zlokalizowanym w miejscowości Głęboczek, gm. Murowana Goślina (nr 2566). W pozostałych punktach
pomiarowych stwierdzono wody III klasy (zadowalającej jakości). Są to następujące lokalizacje
punktów: Biskupice (nr 1258), Kalwy, gm. Buk (nr 1278), Buk (nr 1279), Dakowy Suche, gm. Buk
(nr 1282), Pobiedziska (nr 2547), Czerlejnko, gm. Kostrzyn (nr 2549), Kamionki (nr 2563), Gruszczyn
(nr 2564).
Jak już wcześniej wspomniano, żaden z cytowanych powyżej punktów pomiarowych nie był
zlokalizowany w granicach obszaru opracowania, w związku z czym, na potrzeby niniejszego
opracowania wykorzystano również wyniki przeprowadzonych w 2011 r. badań jakości wód
podziemnych pobranych z sieci monitoringu lokalnego. Na wspomnianą sieć składa się 21
piezometrów ujmujących wody z poziomu gruntowego oraz poziomu mioceńskiego, rozmieszczonych
na terenach należących do spółki Volkswagen Poznań Sp. z o.o. Na podstawie uzyskanych wyników
badań, wody podziemne w poszczególnych punktach zostały sklasyfikowane w następujący sposób42:
• wody dobrej jakości (klasa II) – piezometry P5, P16;
• wody zadowalającej jakości (klasa III) – piezometry P18, P19, P20;
• wody niezadowalającej jakości (klasa IV) – piezometry P1, P3, P4, P8, P9, P10, P11, P12, P13,
P15, P17;
• wody złej jakości (klasa V) – piezometry P2, P14, P21.
Jak wynika z powyższego, wody podziemne na obszarze opracowania charakteryzują się
różnym stopniem zanieczyszczenia, przy czym wśród źródeł zanieczyszczenia wskazać można źródła
naturalne, zewnętrzne, jak i związane z funkcjonowaniem zakładu produkcyjnego. Przeprowadzona
analiza jakości pobranych wód podziemnych wykazała, iż wody te charakteryzują się odczynem
zbliżonym do obojętnego (pH = 6,9 – 7,6) i nie wykazują zanieczyszczeń substancjami
ropopochodnymi, fenolami czy też detergentami anionowymi. Zawartość azotu amonowego
i fosforanów jest niewielka lub minimalna (zazwyczaj < 0,1 mg PO4/dm3). W śladowych ilościach
występują również azotyny (wyjątek stanowią piezometry P3 i P14, w których zawartość jest
minimalnie zwiększona). Większe zróżnicowanie obserwowane jest w przypadku azotanów – od ilości
< 10 mg NO3/dm3 (w piezometrze P16) do > 100 mg NO3/dm3 (w piezometrze P14). Zawierają one
również niewielkie ilości siarczanów (<200 mg SO4/dm3) – wyjątek stanowią tu wody pobrane
z piezometrów P4 (468 mg SO4/dm3) i P14 (361 mg SO4/dm3). Wody podziemne pobrane z terenów
należących do Volkswagen Poznań Sp. z o.o. charakteryzowały się dużym zróżnicowaniem z uwagi
na zawartość chlorków (od 38 do 3470 mg Cl/dm3). Najwyższe stężenia odnotowano na terenach
zlokalizowanych w centralnej części zakładu, co wskazuje na istotny wpływ stosowania środków
zimowego utrzymania dróg. Zawartość żelaza i manganu w pobranych próbkach wahała się
w granicach <0,02 – 1,13 mg Fe/dm3 w przypadku żelaza oraz 0,01 – 0,75 mg Mn/dm3 w przypadku
manganu43.
Analizy jakości wód podziemnych dokonano również w odniesieniu do wód GZWP
nr 144 Dolina Kopalna Wielkopolska, który swym zasięgiem obejmuje wschodnie krańce
analizowanego obszaru. Zgodnie z pozyskanymi informacjami44, wody te charakteryzują się
stosunkowo jednolitym składem chemicznym. Są to wody średnio twarde i twarde, o odczynie słabo
kwaśnym lub słabo zasadowym (6,8 – 8,0 pH), charakteryzujące się występowaniem barwy,
wynikającym ze zwiększonej zawartości żelaza (najczęściej 1,0 – 3,0 mg Fe/l) i manganu (najczęściej
0,2 – 0,3 mg Mn/l). Azotany i azotyny występują w niewielkich lub śladowych ilościach, zawartość
chlorków zazwyczaj nie przekracza 30, 0 mg Cl/l, a zawartość siarczanów waha się w granicach od 0,2
do 68,3 mg NO3/l (zazwyczaj nie przekraczają 20,0 mg SO4/l). Z reguły wody te zachowują swój
naturalny skład fizyczno-chemiczny i zgodnie z klasyfikacją przedstawioną w rozporządzeniu Ministra
41
42
43
44
Monitoring operacyjny wód podziemnych w 2013 roku (wg. badań PIG), www.poznan.wios.gov.pl
Zgodnie z danymi zawartymi w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu
oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. Nr 143, poz. 896)
Wyniki badań fizyczno-chemicznych wykonanych w celu określenia stanu czystości wód podziemnych na terenie „Volkswagen
Poznań” Spółka z o.o. w Poznaniu ul. Warszawska 349, Interdyscyplinarny Zespół Badawczy SALUBRIS dr D. MickiewiczWichłacz, Poznań, październik 2011 r.
Dokumentacja hydrogeologiczna określająca warunki hydrogeologiczne w związku z ustanawianiem obszarów ochronnych
Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 144 Dolina Kopalna Wielkopolska podsystemu: III – Poznańska Zlewnia Warty –
obszar wodnogospodarczy RZGW Poznań – P-X Poznańska Zlewnia Warty, Hydroconsult Sp. z o.o. Biuro Studiów i Badań
Hydrogeologicznych i Geofizycznych, Warszawa, dnia 31.03.2011 r.,
24
Środowiska w sprawie kryteriów i sposobów oceny stanu wód podziemnych zaliczane są do klasy II
(wody dobrej jakości) i III (wody zadowalającej jakości). Wody te nadają się do picia po prostym
uzdatnieniu, polegającym na ograniczeniu zawartości związków żelaza i manganów do wartości
dopuszczalnych (określonych dla wody pitnej).
Do II i III klasy czystości należą również wody poziomu mioceńskiego (o przynależności do
niższych klas decyduje zawartość związków żelaza i amoniaku). Charakteryzują się one
występowaniem znacznych ilości związków manganu (do 0,4 mg Mn/l) oraz częstym występowaniem
ponadnormatywnych związków żelaza (do 3,0 mg Fe/l) i amoniaku (do 1,2 mg NH4/l). Zawartość
azotanów jest zróżnicowana i waha się w granicach 0,0 – 0,7 mg NO3/l. Skład tych wód ocenia się
jako naturalny.
3.
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW
CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY
Na obszarze objętym mpzp nie występują zasoby przyrodnicze, objęte prawną ochroną
w formie parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, obszaru chronionego
krajobrazu, obszaru Natura 2000, zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, użytku ekologicznego,
stanowiska dokumentacyjnego, pomników przyrody, ustanowione w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia
2004 r. o ochronie przyrody. Najbliższe obszary podlegające ochronie zlokalizowane są w odległości
ok. 150 m – Obszar chronionego krajobrazu „Dolina Cybiny w Poznaniu” oraz ok. 270 m – Obszar
mający znaczenie dla Wspólnoty PLH300038 „Dolina Cybiny”.
W granicach projektu planu – w północnej części obszaru – zlokalizowane są tereny leśne.
Lasy położone w granicy administracyjnej miasta uznawane są za lasy ochronne. Stosownie do ustawy
z dnia z dnia 28 września 1991 o lasach45, ochrona gruntów leśnych polega na: ograniczaniu
przeznaczania ich na cele nieleśne lub nierolnicze, zapobieganiu procesom degradacji
i dewastacji gruntów leśnych oraz szkodom w drzewostanach i produkcji leśnej, powstającym wskutek
działalności nieleśnej i ruchów masowych ziemi, przywracaniu wartości użytkowej gruntom, które
utraciły charakter gruntów leśnych wskutek działalności nieleśnej, poprawianiu ich wartości użytkowej
oraz zapobieganiu obniżania ich produkcyjności, ograniczaniu zmian naturalnego ukształtowania
powierzchni ziemi.
Z uwagi na powyższe, konieczne jest uwzględnienie w projekcie planu występowania w jego
granicach lasów oraz zapewnienie ich ochrony. Wymóg ten nie dotyczy fragmentu lasu położonego
w północno-zachodniej części analizowanego obszaru (w sąsiedztwie węzła Antoninek), który już
w obecnie obowiązującym mpzp „terenu w rejonie węzła Antoninek – wschód” część B przeznaczony
został na cele nieleśne, i dla którego wydana została decyzja zezwalającą na trwałe wyłączenie
z produkcji 2,7523 ha gruntów leśnych na cele zabudowy przemysłowej wraz z infrastrukturą46.
W przypadku lokalizacji nowych budynków na terenach położonych w sąsiedztwie lasów, konieczne
jest także uwzględnienie ograniczeń, dotyczących minimalnej odległości pomiędzy budynkami
a granicą lasu, określonych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie).
Do zagadnień ochrony środowiska, istotnych z punktu widzenia realizacji projektu mpzp,
zaliczyć można również położenie części terenów zlokalizowanych wzdłuż wschodniej granicy obszaru
opracowania w zasięgu granic Głównego Zbiornika Wód Podziemnych Nr 144 – Wielkopolska Dolina
Kopalna. Ze względu na konieczność ochrony zasobów wgłębnego poziomu wodonośnego
czwartorzędu, w jego granicach wyznaczono cztery obszary ochronne zbiornika, obejmujące tereny
bardzo podatne na przenikanie zanieczyszczeń. Zgodnie z informacjami przedstawionymi
w dokumentacji hydrogeologicznej dla tego zbiornika47, żaden z jego obszarów ochronnych nie jest
położony w granicach administracyjnych miasta Poznania, a tym samym nie obejmuje terenów
zlokalizowanych w granicach omawianego projektu mpzp. Nie zaistniała zatem konieczność
wprowadzenia szczególnych ograniczeń w zagospodarowaniu i użytkowaniu terenów położonych
w zasięgu GZWP Nr 144, wynikających z ich szczególnej wrażliwości na zanieczyszczenia. Zasadne jest
45
Dz. U. 2011 r. Nr 12, poz. 59, ze zmianami
Decyzja Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu z dnia 5 grudnia 2011 r., znak ZZ-B-2124-2-47/11
w sprawie wyłączenia z produkcji na cele nierolnicze i nieleśne gruntów leśnych będących własnością Wnioskodawcy
47
Dokumentacja hydrogeologiczna określająca warunki hydrogeologiczne w związku z ustanawianiem obszarów ochronnych
Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 144 Dolina Kopalna Wielkopolska podsystemu: III – Poznańska Zlewnia Warty –
obszar wodnogospodarczy RZGW Poznań – P-X Poznańska Zlewnia Warty, Hydroconsult Sp. z o.o. Biuro Studiów i Badań
Hydrogeologicznych i Geofizycznych, Warszawa, dnia 31.03.2011 r.
25
46
natomiast wprowadzenie do projektu mpzp odpowiednich zapisów określających zasady prowadzenia
gospodarki wodno-ściekowej w sposób ograniczający ryzyko zanieczyszczenia środowiska gruntowowodnego.
Na obszarze objętym granicami projektu mpzp zlokalizowane jest natomiast ujęcie wody,
składające się z dwóch studni głębinowych, ujmujących wody z utworów trzeciorzędowych
mioceńskich. Zgodnie z wydanymi decyzjami48, dla studni tych wyznaczono strefy ochronne – tereny
ochrony bezpośredniej. Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami prawa konieczne będzie zatem
uwzględnienie w projekcie mpzp ograniczeń wynikających z lokalizacji na obszarze opracowania stref
ochronnych, określonych w przepisach odrębnych oraz we wspomnianych wcześniej decyzjach
w sprawie udzielenia pozwolenia wodnoprawnego.
Wśród lokalnych problemów dotyczących ochrony środowiska należy wskazać występowanie
zjawiska nielegalnego porzucania odpadów na terenach leśnych, zlokalizowanych w północnowschodniej części analizowanego obszaru. Podczas przeprowadzonej wizji terenowej stwierdzono klika
miejsc (głównie lokalne zagłębienia terenowe, sąsiedztwo nadziemnego ciepłociągu), w których
nielegalnie składowane są różnego rodzaju odpady, obejmujące m.in. odpady wielkogabarytowe,
w tym zużyty sprzęt gospodarstwa domowego. Porzucanie odpadów na terenach leśnych jest
zjawiskiem szczególnie niebezpiecznym z uwagi na możliwość przedostania się do gruntu substancji
niebezpiecznych, stosowanych w sprzęcie AGD. W tym miejscu należy jednak zaznaczyć,
iż wyeliminowanie tego rodzaju zjawisk wykracza poza zakres ustaleń miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego, który jedynie gwarantują możliwość prowadzenia gospodarki
odpadami zgodnie z obowiązującymi przepisami szczegółowymi (w tym zakresie).
Projekt planu dotyczy terenu o intensywnej zabudowie produkcyjnej, o silnie przekształconym
środowisku przyrodniczym. W przypadku dalszego rozwoju funkcji produkcyjnej na tych terenach,
niezwykle trudne będzie zapewnienie optymalnych proporcji pomiędzy terenami zainwestowanymi,
utwardzonymi a biologicznie czynnymi, zapewniającymi wzrost różnorodności biologicznej oraz
powiązania ekologiczne. Utrzymanie procesów ekologicznych możliwe będzie jedynie na nielicznych
terenach wyłączonych z zabudowy, położonych w północno-wschodniej części analizowanego obszaru
(obecny las i nieużytek). Na terenach przeznaczonych do intensywnego zagospodarowania istotna
będzie dbałość o nieliczne powierzchnie biologicznie czynne, które powinny zostać zagospodarowane
zielenią. Ważny będzie odpowiedni dobór gatunków roślin, wprowadzanych na terenach
nieutwardzonych, szczególnie gatunków rodzimych, odpowiadających lokalnym wymaganiom
siedliskowym.
4.
4.1.
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU
Cel opracowania projektu planu
Obecnie na obszarze objętym projektem mpzp „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej”
obowiązują trzy miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego: „teren w rejonie węzła Antoninek
– wschód” część B, „teren w rejonie węzła Antoninek – wschód” część A oraz „Rejon ul. Główieniec”.
Wniosek o zmianę ww. planów złożyła spółka Volkswagen Poznań Sp. z o.o., która jest właścicielem
znacznej części obszaru objętego projektem planu. Wniosek dotyczył stworzenia warunków prawnych,
które umożliwią prowadzenie jednolitej działalności gospodarczej na terenach należących do Spółki,
położonych po obu stronach ul. Smołdzinowskiej. W tym celu Spółka wnioskowała o pozbawienie
ul. Smołdzinowskiej statusu drogi publicznej i włączenie jej w teren obiektów produkcyjnych jako drogi
wewnętrznej, co pozwoli na zintegrowanie całego zakładu i stworzenie spójnego zagospodarowania
na całym obszarze należącym do Spółki.
48
Decyzja Prezydenta Miasta Poznania z dnia 18.12.02 znak OS.GW/6210-66/02 w sprawie udzielenia pozwolenia
wodnoprawnego na szczególne korzystanie z wód, decyzja Wojewody Wielkopolskiego z dnia 28.03.2007 r. zmieniająca
decyzję Prezydenta miasta Poznania z dnia 18 grudnia 2002 r. znak OS.GW/6210-66/02 w zakresie ustanowienia strefy
ochronnej ujęcia wody – tereny ochrony bezpośredniej, decyzja Marszałka województwa Wielkopolskiego z dnia 3 sierpnia
2012 r. znak DSR-VI.7322.36.2012 udzielająca Wnioskodawcy pozwolenia wodnoprawnego na szczególne korzystanie z wód
– pobór wód podziemnych
26
4.2.
Ustalenia projektu planu
Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Strefa przemysłowa przy
ul. Warszawskiej” w Poznaniu składa się z części tekstowej, sporządzonej w formie projektu uchwały
Rady Miasta Poznania oraz z części graficznej – rysunku projektu planu, sporządzonego w skali
1:2000.
Część tekstowa projektu planu zawiera zapisy ustalające: przeznaczenie poszczególnych
terenów, zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, zasady ochrony środowiska, przyrody
i krajobrazu kulturowego, parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania
poszczególnych terenów, szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich
użytkowaniu, zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji oraz systemów
infrastruktury technicznej. W projekcie planu znalazł się również zapis ustalający stawkę służącą
naliczeniu opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości.
W zakresie przeznaczenia terenów znajdujących się w granicach obszaru opracowania
w projekcie planu ustalono:
• tereny obiektów produkcyjnych, składów i magazynów, oznaczone symbolami 1P, 2P,
• teren zabudowy usługowej, oznaczony symbolem U,
• tereny lasów i zalesień, oznaczone symbolami 1ZL, 2ZL,
• teren infrastruktury technicznej – ciepłownictwa, oznaczony symbolem C,
• tereny dróg publicznych, oznaczone symbolami: KD-GP, KD-D, KD-Dxs, KD-Dxr.
Projekt mpzp „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu utrzymuje produkcyjne
przeznaczenie zdecydowanej większości terenów, wyznaczone również w obecnie obowiązujących
planach miejscowych. W projekcie nowego planu nadal dominującą funkcją jest funkcja produkcyjna,
magazynowa i składowa, która zajmuje przeszło 80% powierzchni całego projektu planu. Wyznaczono
dwa tereny o tym przeznaczeniu – 1P i 2P. Teren 1P zajmuje dużą powierzchnię od zachodniej
granicy planu do terenu kolejowego, obejmując prawie całą zachodnią część planu, a także znaczną
część wschodniej części. Natomiast znacznie mniejszy teren 2P wyznaczony został we wschodniej
części planu, powyżej obecnej ul. Główieniec. Jedyna różnica w powierzchni terenów produkcyjnych
między obowiązującymi mpzp a projektem nowego planu wynika z włączenia w teren 1P terenów
istniejących dróg publicznych – ul. Główieniec, fragmentu ul. Smołdzinowskiej i ul. Poziomkowej.
Na terenach 1P i 2P, oprócz obiektów produkcyjnych, składów i magazynów, dopuszczono
również lokalizację obiektów budowlanych bezpośrednio związanych z funkcjonowaniem powyższych
obiektów, takich jak: budynki biurowe, parkingi naziemne, wielopoziomowe lub podziemne, wiadukty,
estakady, łączniki technologiczne, tymczasowe obiekty budowlane, a także lokalizację dróg
wewnętrznych, kondygnacji podziemnych, dojść, dojazdów oraz sieci i urządzeń infrastruktury
technicznej.
Włączenie ul. Smołdzinowskiej w teren 1P pozwoliło na wyznaczenie linii zabudowy w taki
sposób, aby możliwe było zintegrowanie zachodniej i wschodniej części projektu planu i spójne
zagospodarowanie całego terenu 1P, należącego w zdecydowanej większości do jednego podmiotu.
Różnica pomiędzy rozwiązaniami obowiązującego planu „Rejon ulicy Główieniec” a projektem nowego
planu w zakresie linii zabudowy polega na odsunięciu nieprzekraczalnej linii zabudowy od wschodniej
granicy planu na odległość ponad 40 m, a więc przed linię ciepłociągu, wskazanego w projekcie do
zachowania. Ponadto, pomiędzy ciepłociągiem a wschodnią granicą projektu planu wyznaczono strefę
zieleni izolacyjnej49 o średniej szerokości ok. 30 m. W strefie tej ustalono lokalizację zieleni w formie
skupiska lub szpalerów drzew o zwartej strukturze.
Tereny 1P i 2P różnią się od siebie parametrami zabudowy. Dla terenu 1P ustalono
zdecydowanie bardziej intensywne zagospodarowanie. Ustalono tu maksymalną powierzchnię
zabudowy na poziomie 90%, natomiast minimalną powierzchnię biologicznie czynną na poziomie 10%.
Ustalono tu również wyższą wysokość zabudowy. Generalnie na terenie obowiązuje ograniczenie
wysokości budynków do 20 m, przy czym od strony ul. Warszawskiej wyznaczono dwie duże strefy,
na których dopuszczono wyższą zabudowę. W zachodniej części terenu ustalono strefę zabudowy
wysokiej, na której wysokość budynków nie może przekraczać 35 m, natomiast w środkowej
i wschodniej części wyznaczono strefę zwiększonej wysokości, na której dopuszczono zabudowę do
25 m. Ponadto, w przypadku terenu 1P, dla budowli – w tym wolno stojących masztów antenowych
i kominów – ustala się wysokość nie przekraczającą 130 m n.p.m. (przy czym nie większą niż 49 m).
49
granica strefy zieleni została odsunięta od magistrali na bezpieczną odległość 2 m
27
Z kolei na terenie 2P powierzchnia zabudowy wynosi nie więcej niż 50%, a powierzchnia
biologicznie czynna nie mniej niż 10%. Maksymalna wysokość budynków wynosi 15 m, natomiast dla
budowli – w tym wolno stojących masztów antenowych i kominów – nie przekraczającą 130 m n.p.m.
(przy czym nie większą niż 35 m).
Podobnie jak w mpzp „Rejon ul. Główieniec”, projekt planu ustala zachowanie istniejącego
budynku Państwowej Straży Pożarnej. Przy ul. Warszawskiej, zgodnie z obecnym zainwestowaniem,
wyznaczono teren usługowy, na którym ustalono lokalizację obiektów budowlanych służących
ochronie przeciwpożarowej. Dopuszczono również lokalizację urządzeń i sieci infrastruktury
technicznej. Maksymalna powierzchnia zabudowy wynosi 60% powierzchni działki budowlanej,
a minimalna powierzchnia biologicznie czynna 5%. Maksymalna wysokość budynków na tym terenie to
25 m, natomiast budowli 35 m.
W północnej części obszaru planu wyznaczono dwa tereny wyłączone z zabudowy,
przeznaczone pod las i zalesienia (1ZL i 2ZL). Ustalono zagospodarowanie terenów zgodnie z planem
urządzenia lasów. Dopuszczono lokalizację ciągów pieszych i rowerowych.
Istotne zmiany w stosunku do rozwiązań zawartych w obowiązujących planach miejscowych
dotyczyć będą rozwiązań komunikacyjnych. Jak wskazano już powyżej, w projekcie planu obecne
drogi publiczne – ul. Smołdzinowską na odcinku od ul. Warszawskiej do ul. Krośniewickiej,
ul. Główieniec i ul. Poziomkową – włączono w teren obiektów produkcyjnych, składów
i magazynów 1P. Rozwiązanie to jest jednoznaczne z zamknięciem powyższych ulic dla ruchu
publicznego. W przypadku ul. Smołdzinowskiej rozwiązanie to niesie za sobą daleko idące skutki
w zakresie wprowadzenia nowych rozwiązań transportowych dla terenów osiedla Zieliniec, położonych
poza obszarem projektu planu, dla których ulica ta stanowi obecnie główną drogę dojazdową od
strony centrum miasta. Pozostały fragment ul. Smołdzinowskiej – na odcinku od. ul. Krośniewickiej do
północnej granicy planu – oznaczony został w projekcie jako droga publiczna klasy dojazdowej KD-D
i stanowi drogę dojazdową do zabudowań mieszkaniowych przy ul. Krośniewickiej (zlokalizowanych
poza granicą projektu mpzp).
Kolejnym nowym rozwiązaniem w zakresie układu komunikacyjnego jest wyznaczenie we
wschodniej części planu – pomiędzy ul. Krośniewicką a ul. Główieniec – nowej drogi klasy dojazdowej
pieszo-rowerowej KD-Dxr. Droga ta, wraz z obecną ul. Krośniewicką (KD-Dxs) i fragmentem
ul. Smołdzinowskiej (KD-D), poprzez projektowany w mpzp „Zieliniec” tunel pod torami kolejowymi50,
zapewni komunikację pieszo-rowerową pomiędzy terenami osiedla Zieliniec a kompleksem lasów
położonych po północnej stronie projektu planu. Droga ta została wydzielona w związku
z zamknięciem dla ruchu publicznego ul. Główieniec (w obecnie obowiązującym mpzp „Rejon
ul. Główieniec” połączenie pieszo-rowerowe jest zapewnione właśnie poprzez ul. Główieniec), a także
dla zapewnienia przejścia pieszo-rowerowego dla mieszkańców ul. Krośniewickiej (w kierunku
ul. Warszawskiej).
Podobnie jak w obowiązujących planach miejscowych, projekt planu również przewiduje
zachowanie istniejącego ciepłociągu. W północnej części projektu planu wyznaczono teren
infrastruktury technicznej – ciepłownictwa C, na którym ustalono lokalizację ciepłociągu. Dopuszczono
tu również lokalizację dojść, dojazdów oraz urządzeń i sieci infrastruktury technicznej. Przebieg
dalszego odcinka sieci wskazany został na terenach o innym przeznaczeniu – odcinek napowietrzny
na terenach przeznaczonych pod las i zalesienia 1ZL, 2ZL i terenach dróg publicznych KD-D,
KD-Dxs, natomiast odcinek podziemny na terenie obiektów produkcyjnych, składów i magazynów
1P. Na terenach ZL dopuszczono zachowanie i przebudowę ciepłociągu.
Ponadto, na rysunku projektu planu zaznaczono inne istniejące, istotne urządzenia i sieci
infrastruktury techniczne, wskazane do zachowania, w tym:
• dwa indywidualne ujęcia wód głębinowych na terenie 1P, wraz ze strefami ochrony
bezpośredniej,
• istniejącą magistralę wodociągową na terenie KD-GP.
Do projektu planu wprowadzono ustalenia, które dotyczą istotnych z punktu widzenia
charakteru niniejszego opracowania zagadnień, związanych z ochroną i kształtowaniem środowiska
przyrodniczego. Poniżej przedstawiono te zapisy, które odnoszą się w sposób bezpośredni lub pośredni
do ochrony środowiska i jego poszczególnych komponentów.
W projekcie planu ustalono:
w zakresie ochrony i kształtowania zieleni:
50
Uchwała Nr LXXIII/1013/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 8 czerwca 2010 r. w sprawie miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego „Zieliniec”
28
• zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów;
w zakresie ochrony powierzchni ziemi:
• zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów,
• na terenie 1P lokalizację urządzeń służących do podczyszczenia ścieków przemysłowych oraz
wód opadowych i roztopowych;
w zakresie ochrony i kształtowania zasobów wodnych:
• odprowadzanie ścieków bytowych i przemysłowych do sieci kanalizacji sanitarnej,
• na terenie 1P lokalizację urządzeń służących do podczyszczenia ścieków przemysłowych oraz
wód opadowych i roztopowych,
• zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w obrębie terenów 1ZL i 2ZL,
• zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w obrębie terenów 1P, 2P, U, C, KD-D, KDDxs, KD-Dxr lub odprowadzanie ich do sieci kanalizacji deszczowej,
• odprowadzenie wód opadowych i roztopowych z terenu KD-GP do sieci kanalizacji deszczowej,
• zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej;
w zakresie ochrony powietrza:
• zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwa stałe w przypadku stosowania
indywidualnych systemów grzewczych,
• nakaz lokalizacji zieleni izolacyjnej w strefie wskazanej na terenie 1P.
Ponadto, do projektu planu wprowadzono ustalenia mające na celu ochronę i kształtowanie
ładu przestrzennego. W tym zakresie ustalono lokalizację budynków zgodnie z liniami zabudowy
wyznaczonymi na rysunku planu. Ustalono też zakaz lokalizacji reklam na terenach 1ZL, 2ZL, C oraz
zakaz lokalizacji ogrodzeń pełnych oraz z betonowych elementów prefabrykowanych od strony dróg
publicznych.
W przypadku dopuszczonych do lokalizacji reklam na terenach 1P, 2P i U wprowadzono
ograniczenie ich łącznej powierzchni do 20% powierzchni każdej elewacji.
W zakresie szczególnych warunków zagospodarowania terenów oraz ograniczeń w ich
użytkowaniu ustalono:
• uwzględnienie w zagospodarowaniu terenów i podczas realizacji obiektów budowlanych
ograniczeń wynikających z położenia w zasięgu powierzchni ograniczających wysokość
zabudowy lotniska Poznań/Kobylnica, w szczególności z przepisów odrębnych z zakresu prawa
lotniczego,
• uwzględnienie w zagospodarowaniu terenów 1P i 2P ograniczeń wynikających z sąsiedztwa
terenów lasu i zalesień,
• uwzględnienie w zagospodarowaniu terenu 1P ograniczeń wynikających z wyznaczenia stref
ochronnych ujęć wody – terenów ochrony bezpośredniej, wskazanych na rysunku planu,
• uwzględnienie w zagospodarowaniu terenu 1P, KD-Dxr, KD-Dxs ograniczeń odległości
wynikających z sąsiedztwa linii kolejowej,
• zakaz lokalizacji budynków na terenach KD-GP, KD-D, KD-Dxr, KD-Dxs.
4.3.
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami
Stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym, zapisy projektu planu miejscowego muszą być zgodne z zapisami studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a rada gminy uchwala plan
miejscowy dopiero po stwierdzeniu, że nie narusza on ustaleń studium. Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się w celu określenia polityki
przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego.
W „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”
analizowany obszar należy do podstrefy C3 Komandoria, os. Warszawskie, Miłostowo, Antoninek,
Zieliniec i obejmuje następujące tereny:
• przeznaczony pod zabudowę – P1sw, tj. teren zabudowy średniowysokiej zakładów
przemysłowych wysokich technologii;
• wyłączony z zabudowy – ZOL, tj. teren otwarty położony poza klinowo – pierścieniowym
systemem zieleni – teren leśny i do zalesień,
• komunikacji – kGP.4.1, tj. ulica główna ruchu przyspieszonego.
Niewielki fragment we wschodniej części opracowania położony jest w obszarze głównego
zbiornika wód podziemnych – Doliny Kopalnej Wielkopolskiej (nr 144).
29
„Studium...” wskazuje na zasadność intensyfikacji zagospodarowania terenów położonych
wzdłuż ulic klas G, GP, GPS oraz na konieczność porządkowania funkcji w celu ich wzajemnej
bezkolizyjności. W przypadku styku terenów mieszkaniowych i usługowo-przemysłowych „Studium...”
wymaga kształtowania zasad ładu przestrzennego, poprzez wyznaczenie na tych terenach
obowiązującej linii zabudowy, wyznaczenie parametrów zabudowy, lokalizacji funkcji przemysłowych
i usługowych nie powodujących uciążliwości dla funkcji mieszkaniowej oraz dodatkowo wykształcenia
pasów zieleni izolacyjnej.
Ponadto, wprowadza się zakaz lokalizowania budynków wysokich i wysokościowych,
z wyjątkiem pojedynczych budynków w rejonie głównych węzłów komunikacyjnych i na terenach
zabudowy średniowysokiej, lokalizowanych na bazie opracowanego planu miejscowego.
W kontekście tych ustaleń zapisy projekty planu należy uznać za prawidłowe i zgodne
z zapisami „Studium...”. W projekcie tereny położone przy ul. Warszawskiej, stanowiącej trasę ruchu
przyspieszonego, przeznaczone zostały pod rozwój funkcji produkcyjnych, z jednej strony
umożliwiających aktywizację gospodarczą tych terenów, a tym samym powstanie nowych miejsc
pracy, z drugiej strony prowadzących do porządkowania funkcjonalnego obszaru planu i jego
bezkolizyjnego funkcjonowania. Jednocześnie projekt zawiera wszystkie niezbędne zapisy
w zakresie parametrów i wskaźników zabudowy i zagospodarowania przestrzennego oraz
kształtowania ładu przestrzennego. Tereny wyłączone z zabudowy, przeznaczone pod lasy i zalesienia
(1ZL i 2ZL), wraz z zielenią izolacyjną, wskazaną do lokalizacji na terenie 1P, pozwolą
na wykształcenie strefy izolującej zabudowę produkcyjną od terenów mieszkaniowych, położonych
poza obszarem mpzp.
4.4.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń
projektu planu
Rozważając potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń
projektu planu „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” trzeba przede wszystkim wziąć pod uwagę
fakt, że na całym analizowanym obszarze obowiązują już miejscowe plany zagospodarowania
przestrzennego, które określają docelowe przeznaczenie poszczególnych terenów, a także sposób ich
zagospodarowania. Plany te zakładają utrzymanie obecnych terenów produkcyjnych, a także ich
dalszy rozwój. Należy zatem zakładać, że w przypadku odstąpienia od uchwalenia mpzp „Strefa
przemysłowa przy ul. Warszawskiej” realizowane będą ustalenia obowiązujących planów, głównie te
związane z rozwojem nowej zabudowy produkcyjnej po wschodniej stronie ul. Smołdzinowskiej
(zgodnie z mpzp „Rejon ulicy Główieniec”).
Należy podkreślić, że realizacja nowego zainwestowania, zarówno zgodnie z obowiązującymi
planami miejscowymi, jak i zgodnie z projektem nowego planu, spowoduje podobny zakres
oddziaływań na środowisko przyrodnicze w granicach analizowanego obszaru. Struktura funkcjonalna
obszaru oraz parametry i wskaźniki nowej zabudowy wskazane w obowiązujących planach oraz
w projekcie nowego planu są bardzo podobne. W obu przypadkach większość terenów została
przeznaczona pod obiekty produkcyjne, magazyny, składy, w obu przypadkach ustalono również
wysoki procent maksymalnej powierzchni zabudowy działki budowlanej – na poziomie 90%.
Nie przewiduje się też istotnych zmian stanu środowiska na terenach lasu i nieużytków
położonych w północno-wschodniej części analizowanego obszaru, pomiędzy ul. Główieniec
a ul. Krośniewicką, na których zarówno mpzp „Rejon ul. Główieniec”, jak i projekt nowego planu
ustalają tereny wyłączone z zabudowy, przeznaczone pod lasy i zalesienia. Jedyna różnica dotyczy
terenu nowej drogi pieszo-rowerowej KD-Dxr, która w projekcie planu została wyznaczona kosztem
terenu zalesień RL, wyznaczonego w obowiązującym planie.
Zasadnicza różnica dotyczy natomiast rozwiązań w zakresie układu komunikacyjnego.
Z punktu widzenia właściciela znacznej części obszaru planu, a więc spółki Volkswagen Poznań,
odstąpienie od uchwalenia mpzp „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” jest mniej korzystne,
ponieważ obecnie obowiązujące plany miejscowe utrzymują ul. Smołdzinowską jako drogę publiczną,
co uniemożliwia Spółce integrację funkcjonalną i spójne zagospodarowanie całego obszaru, do którego
Spółka posiada tytuł prawny. Z drugiej strony gwarantuje to mieszkańcom osiedla Zieliniec utrzymanie
aktualnego układu transportowego w rejonie fabryki, a więc zachowanie ul. Smołdzinowskiej jako
głównego dojazdu do ich osiedla. Odstąpienie od realizacji ustaleń projektu planu jest zatem
jednoznaczne z możliwością rezygnacji z przebudowy aktualnego układu transportowego poza
obszarem planu, mającą na celu zapewnienie nowych, dogodnych połączeń drogowych dla osiedla
Zieliniec.
30
Reasumując, w przypadku podjęcia działań inwestycyjnych zgodnych z obowiązującymi mpzp
„terenu w rejonie węzła Antoninek – wschód” część B, „terenu w rejonie węzła Antoninek – wschód”
część A oraz „Rejon ulicy Główieniec”przewiduje się następujące przekształcenia stanu środowiska:
• ingerencję w lokalną rzeźbę terenu oraz przypowierzchniowe warunki gruntowo-wodne,
a w konsekwencji przyrost dużych powierzchni uszczelnionych w miejscach lokalizacji nowych
obiektów produkcyjnych, magazynów i składów, głównie pomiędzy ul. Smołdzinowską
a terenem kolejowym (w przypadku wszystkich planów dla terenów produkcyjnych ustalono
90% maksymalnej powierzchni zabudowy działek budowlanych),
• znaczący wzrost ilości ścieków i odpadów wytwarzanych w związku z funkcjonowaniem nowych
obiektów budowlanych oraz dużych powierzchni uszczelnionych,
• usuniecie znacznej części obecnej roślinności, w tym również i fragmentu lasu, położonego
w północno-zachodniej części planu (zgoda na przeznaczenie tego gruntu leśnego na cele
nieleśne wydana została już w trakcie procedury sporządzania mpzp „terenu w rejonie węzła
Antoninek – wschód” część B),
• wzrost emisji zanieczyszczeń powietrza oraz hałasu w związku z funkcjonowaniem nowych
obiektów produkcyjnych, magazynów i składów oraz w wyniku wzrostu ruchu komunikacyjnego
w obrębie nowych terenów inwestycyjnych,
• zmianę uwarunkowań krajobrazowych na terenach nowych inwestycji budowlanych, zwłaszcza
we wschodniej części analizowanego obszaru – pomiędzy ul. Smołdzinowską a terenem
kolejowym.
5.
CELE
OCHRONY
ŚRODOWISKA
USTANOWIONE
NA
SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałożyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające
z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz
z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych
zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie prawo Unii
Europejskiej regulujące ochronę środowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących
dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia.
Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć należy m.in.
przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę różnorodności biologicznej, ograniczenie wpływu
zanieczyszczenia na zdrowie, a także lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych.
Do dokumentów rangi wspólnotowej formułujących cele ochrony środowiska, istotne z punktu
widzenia omawianego w prognozie projektu mpzp, zaliczyć można:
• Dyrektywę Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych
(91/271/EWG), wprowadzająca wymóg wyposażenia aglomeracji w systemy zbierania ścieków
komunalnych – realizowany w projekcie mpzp poprzez ustalenie odprowadzania ścieków
bytowych i przemysłowych do sieci kanalizacji sanitarnej,
• Dyrektywę Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością
otaczającego powietrza (96/62/WE), stanowiącą o utrzymaniu jakości powietrza tam, gdzie jest
ona dobra, oraz jej poprawie w pozostałych przypadkach – cel szczególnie istotny w kontekście
obowiązywania dla Poznania programów ochrony powietrza w zakresie pyłu PM10 i benzo-alfapirenu51, realizowany w projekcie mpzp poprzez ustalenie zakazu stosowania pieców i trzonów
kuchennych na paliwo stałe w przypadku stosowania indywidualnych systemów grzewczych
oraz wyznaczenie we wschodniej części terenu 1P strefy zieleni izolacyjnej.
Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty rządowe:
„II Polityka Ekologiczna Państwa” oraz „Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012
z perspektywą do roku 2016”. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej z 1997 r., mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczypospolitą Polską ochrony
51
uchwała Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie Aktualizacji Programu
ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań) w woj. Wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
z 2013 r., poz. 508) oraz uchwała Nr XXIX/566/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r.
w sprawie Programu ochrony powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja Poznańska, Miasto Leszno, strefy
gnieźnieńsko-wrzesińskiej oraz strefy pilsko-złotowskiej w woj. wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 509)
31
środowiska kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju oraz konieczności zapewnienia przez władze
publiczne bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom.
II Polityka Ekologiczna Państwa
Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównoważonego rozwoju,
ustanowiona w ramach Konferencji Narodów Zjednoczonych w Rio de Janeiro w 1992 r. Podstawowym
założeniem zrównoważonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki i działań w poszczególnych
sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie
zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, możliwości korzystania z nich zarówno przez obecne
jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów
przyrodniczych oraz naturalnej różnorodności biologicznej na poziomie krajobrazowym,
ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównoważonego rozwoju jest równorzędne
traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania
zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki.
Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli
mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki
ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów
zarządzania środowiskowego, które pozwalają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi,
zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie i gospodarce
komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności
obronnej.
Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze racjonalnego
użytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jakości środowiska. Wśród nich, w kontekście zakresu
ustaleń projektu mpzp „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej”, wymienić należy m.in.:
• racjonalizację użytkowania wody i jakość wód, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy
ustalające: zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej, odprowadzanie ścieków bytowych
i przemysłowych do sieci kanalizacji sanitarnej, lokalizację na terenie 1P urządzeń
podczyszczających ścieki przemysłowe i wody opadowe i roztopowe, szczegółowe zasady
postępowania z wodami opadowymi i roztopowymi na wszystkich terenach, w tym dopuszczenie
lokalizacji zamkniętych zbiorników retencyjnych na terenach 1P i 2P;
• jakość powietrza, zmiany klimatu, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające:
zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe w przypadku stosowania
indywidualnych systemów grzewczych oraz wyznaczenie we wschodniej części terenu 1P strefy
zieleni izolacyjnej.
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stanowi
załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie przyjęcia
Polityki. Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska, zgodnie z wymogiem ustawy
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Omawiany dokument określa cele
średniookresowe do 2016 r. oraz wskazuje kierunki działań do wykonania w latach 2009-2012
w odniesieniu do zagadnień związanych z:
• kierunkami działań systemowych,
• ochroną zasobów naturalnych,
• poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Wśród działań systemowych dokument wymienia aspekt ekologiczny w planowaniu
przestrzennym i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, które
powinno być podstawą lokalizacji nowych inwestycji. Wskazuje się na konieczność wdrażania
wytycznych, dotyczących uwzględnienia w planach zagospodarowania przestrzennego wymagań
ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wdrożenie przepisów, umożliwiających przeprowadzenie
strategicznej oceny oddziaływania na środowisko już na etapie studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy, zatwierdzenie wszystkich obszarów europejskiej sieci
Natura 2000, uwzględnianie obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, określenie zasad
ustalania progów tzw. chłonności środowiskowej oraz pojemności przestrzennej zależnie od typu
środowiska, uwzględniania w planach wyników monitoringu środowiska.
Na szczeblu lokalnym cele ochrony środowiska określone zostały w Programie Ochrony
Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020 roku52. Program stanowi
52
uchwała Nr LX/928/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 10 grudnia 2013 r.
32
wyraz realizacji polityki ekologicznej państwa na szczeblu gminnym. Sporządzony został
w oparciu o zapisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, nakładającej
na organy samorządowe województwa, powiatu i gminy obowiązek sporządzania odpowiednio
wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska. Wyżej wymieniony
dokument określa zadania w zakresie ochrony środowiska dla Poznania dla okresu czteroletniego (lata
2013-2016) oraz wskazuje główne wyzwania dla miasta w zakresie ochrony środowiska do roku 2020.
Dokument wskazuje cele strategiczne (długoterminowe) oraz kierunki działań w procesie
długofalowym, które mają przyczynić się do osiągnięcia zaplanowanej wizji Miasta. Cele strategiczne
obejmują 20 różnych zagadnień i odnoszą się zarówno do zachowania dobrego stanu oraz poprawy
jakości poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego, jak i zmniejszenia pewnych
niekorzystnych oddziaływań oraz zagadnień na pograniczu ochrony środowiska i innych dziedzin (m.in.
społecznych i gospodarczych). Kierunki działań wytyczone na lata 2013-2016 stanowią z kolei
uszczegółowienie celów strategicznych.
Część z celów znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach omawianego w prognozie projektu
mpzp. Są to cele dotyczące:
• osiągnięcia poprawy jakości powietrza i jakości życia mieszkańców, realizowany w projekcie
planu poprzez zapisy ustalające: zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe
w przypadku stosowania indywidualnych systemów grzewczych oraz wyznaczenie we
wschodniej części terenu 1P strefy zieleni izolacyjnej,
• zrównoważonego użytkowania zasobów wodnych oraz ochrony przed powodzią i suszą,
realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zaopatrzenie w wodę pitną z sieci
wodociągowej, odprowadzanie ścieków bytowych i przemysłowych do sieci kanalizacji
sanitarnej, lokalizację na terenie 1P urządzeń podczyszczających ścieki przemysłowe i wody
opadowe i roztopowe, szczegółowe zasady postępowania z wodami opadowymi i roztopowymi
na wszystkich terenach, w tym dopuszczenie lokalizacji zamkniętych zbiorników retencyjnych
na terenach 1P i 2P.
6.
6.1.
PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi
Antropogeniczne przeobrażenia powierzchni ziemi związane są z działaniami technicznoinżynieryjnymi, a zasięg tych zmian warunkowany jest skalą projektowanych w planach inwestycji,
zwłaszcza przewidywanej powierzchni nowej inwestycji oraz głębokością prowadzonych prac
ziemnych. W kontekście oceny oddziaływań na środowisko przyrodnicze, przekształcenia powierzchni
ziemi są szczególnie istotne, powodują bowiem zmiany wśród pozostałych komponentów środowiska
przyrodniczego, a poza tym należą do zmian trwałych.
Znaczna część obszaru mpzp „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu została
już intensywnie zabudowana, wyposażona w infrastrukturę techniczną i komunikacyjną, a zatem
stanowi teren o silnie i trwale przekształconej powierzchni ziemi. Są to tereny położone głównie
w zachodniej części planu – pomiędzy ul. Smołdzinowską a zachodnią granicą projektu mpzp,
na której znajdują się wszystkie obiekty produkcyjne spółki Volkswagen Poznań Sp. z o.o., i na której
odbywa się cały proces produkcyjny zakładu. Wschodnią część projektu planu stanowi przestrzeń
mniej intensywnie zantropizowaną, aczkolwiek są to również tereny antropogenicznie przekształcone.
Podobnie jak obecnie obowiązujące plany miejscowe („terenu w rejonie węzła Antoninek –
wschód” część B oraz „Rejon ul. Główieniec”) projekt planu zakłada intensywne zainwestowanie ponad
80% powierzchni jego obszaru. Z uwagi na już istniejące zainwestowanie w zachodniej części planu,
nowych inwestycji kubaturowych, związanych z budową nowych obiektów produkcyjnych, magazynów
i składów, a także największych inwestycji w zakresie infrastruktury technicznej i komunikacyjnej
należy spodziewać się głównie we wschodniej części terenu 1P oraz na terenie 2P. Tu też nastąpią
największe przekształcenia powierzchni ziemi, zwłaszcza zmiany w ukształtowaniu terenów oraz
naruszenie wierzchniej warstwy gruntów. Na terenach, na których już istnieje zabudowa nie
przewiduje się wystąpienia znaczących zmian w zakresie powierzchni ziemi.
W trakcie prowadzenia prac budowlanych powierzchnia ziemi jest adaptowana do założeń
poszczególnych projektów inwestycyjnych. Powierzchnia terenu przeznaczona do posadowienia
budynków czy też realizacji ciągów komunikacyjnych musi zostać zniwelowana i pozbawiona
naturalnych obniżeń i wyniesień. W przypadku analizowanego obszaru, z uwagi na obecne
ukształtowanie większości terenów, nie przewiduje się znaczących oddziaływań w tym zakresie.
Większość projektowanych prac nie powinna doprowadzić do istotnych zmian niwelety okolicznych
terenów. Jedynie lokalizacja zabudowy w pobliżu istniejących lokalnych obniżeń terenu, a więc
33
na terenie 2P oraz w południowo-wschodniej części terenu 1P, będzie wymagała przeprowadzenia
większych niwelacji powierzchni.
Na terenach przeznaczonych w projekcie planu pod lokalizację nowej zabudowy dojdzie do
naruszenia wierzchnich warstw geologicznych, a także przemieszania gruntów w wyniku prowadzenia
prac fundamentowych i realizacji podziemnej infrastruktury. Znaczące oddziaływania w tym zakresie
nastąpią zwłaszcza w przypadku realizacji, dopuszczonych ustaleniami projektu planu, kondygnacji
podziemnych, w tym podziemnych parkingów.
Powyższe, negatywne oddziaływania będą spowodowane:
• naruszeniem powierzchni terenu, związanym z pracami ziemnymi przy wykonywaniu wykopów
i wykonywaniu fundamentów obiektów inżynierskich,
• umieszczaniem w profilu glebowym elementów konstrukcji budowlanych, a także różnego
rodzaju materiałów budowlanych, wpływających na właściwości podłoża, w tym na jego
przepuszczalność,
• wytworzeniem określonej ilości różnego rodzaju odpadów i ścieków,
• ewentualnym krótkotrwałym obniżeniem zwierciadła wód podziemnych, powstałym na skutek
konieczności wykonania odwodnień związanych z wykonywaniem fundamentów obiektów
inżynierskich (ograniczone do przestrzeni poszczególnych wykopów).
Zmiany w ukształtowaniu terenu oraz właściwościach fizycznych i chemicznych podłoża
wystąpią także na skutek dopuszczonych w planie robót w zakresie infrastruktury technicznej.
W związku z prowadzeniem prac może dojść do przekształcenia powierzchni ziemi o charakterze
lokalnym i czasowym, wynikającym z konieczności wykonania wykopów, a także przemieszczenia lub
wprowadzania nowych elementów infrastruktury technicznej. Umieszczenie pod powierzchnią terenu
elementów wchodzących w skład sieci infrastruktury będzie za sobą niosło trwałe oddziaływanie
na warunki gruntowe. Odpowiednie zabezpieczenie tego typu instalacji będzie najprawdopodobniej
wymagało umieszczenia w glebie materiałów wpływających na właściwości gruntu.
Negatywnym skutkiem realizacji ustaleń planu miejscowego będzie pozbawienie właściwości
biologicznych i uszczelnienie dużych powierzchni ziemi. Nowe powierzchnie utwardzone pojawią się
głównie we wschodniej części projektu planu, na terenach dotąd nieużytkowanych w rejonie
ul. Główieniec, ul. Jaromińskiej i ul. Poziomkowej. O znaczącym oddziaływaniu w tym zakresie
świadczy ustalenie w projekcie planu wysokiego procentu maksymalnej powierzchni zabudowy –
na poziomie 90%.
Opisane wyżej przewidywane inwestycje kubaturowe i infrastrukturalne, przewidziane do
przeprowadzenia na terenach 1P i 2P, będą wpływać na zmianę powierzchni ziemi oraz zmianę
struktury i funkcjonowania innych elementów środowiska w sposób trwały lub co najmniej
długoterminowy. Należy jednak zauważyć, że zjawiska te są procesami niezbędnymi dla
przeprowadzenia przekształceń funkcjonalno-przestrzennych, zaprojektowanych na omawianym
obszarze.
Z kolei w przypadku terenów przeznaczonych pod las i zalesienia 1ZL i 2ZL zmiany w zakresie
powierzchni ziemi będą nieistotne, bowiem generalnie tego typu przeznaczenie terenów służy ochronie
naturalnej rzeźby terenu i uwarunkowań gruntowo-wodnych. Jedynie realizacja dopuszczonych
w projekcie planu ciągów pieszych i rowerowych może spowodować nieznaczne modyfikacje
w ukształtowaniu powierzchni.
Biorąc pod uwagę potrzebę ograniczania skali oraz zasięgu trwałych zmian w środowisku
przyrodniczym, istotne są zapisy projektu planu ustalające maksymalne powierzchnie zabudowy
działek budowlanych, minimalne powierzchnie biologicznie czynne oraz ustalenie nieprzekraczalnych
linii zabudowy. Pozwala to na ograniczenie przestrzeni, na której dochodzi do nieodwracalnych zmian
powierzchni ziemi i pozostawienie na każdej działce niezabudowanych powierzchni o zbliżonym do
naturalnego podłożu gruntowym. W przypadku analizowanego projektu planu ustalone parametry
zabudowy, a także linie zabudowy, wskazują na intensywne zagospodarowanie omawianego obszaru.
Dla terenu 1P, zajmującego prawie 80% powierzchni całego projektu planu, ustalono maksymalnie
90% powierzchni zabudowy i wymóg zachowania co najmniej 10% powierzchni działek budowlanych
jako biologicznie czynnych. W przypadku pozostałych terenów przeznaczonych pod zabudowę – 2P
i U – maksymalna powierzchni zabudowy jest już mniejsza (odpowiednio 50% i 60%), natomiast
wymagany procent powierzchni biologicznie czynnej jest równie niski (odpowiednio 10% i 5%).
Niewątpliwie tak duża dysproporcja pomiędzy powierzchniami zabudowanymi a biologicznie czynnymi
wynika ze specyfiki terenów produkcyjnych, które wymagają dużych powierzchni utwardzonych nie
tylko dla budowy obiektów produkcyjnych, ale również i elementów wyposażenia tego typu terenów,
takich jak: parkingi, drogi wewnętrzne, dojścia, dojazdy, place manewrowe itp.
34
Pozytywnie należy ocenić wymóg zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od
utwardzenia fragmentów terenów. Zapis ten jest istotny z punktu widzenia ochrony powierzchni ziemi
i podłoża, ponieważ roślinność pozwala na uniknięcie lub przynajmniej znaczne ograniczenie
wymywania gruntów, a także sprzyja absorpcji części ładunków zanieczyszczeń i blokuje ich
przedostawanie się do głębszych warstw gleby.
W kontekście konieczności eliminacji ze środowiska czynników powodujących pogorszenie jego
stanu, w tym również pogorszenie jakości środowiska gruntowo-wodnego, istotny będzie sposób
prowadzenia gospodarki odpadami na obszarze projektu planu. Realizacja jego ustaleń w zakresie
rozwoju nowych obiektów produkcyjnych, składów i magazynów, a także całego zaplecza związanego
z funkcjonowaniem nowych obiektów, spowoduje znaczący wzrost ilości odpadów. Będą one
powstawać zarówno na etapie realizacji nowych inwestycji budowlanych, jak i eksploatacji istniejących
i nowych obiektów budowlanych. Należy jednak podkreślić, że właściwa gospodarka odpadami,
zorganizowana zgodnie z przepisami odrębnymi, wyklucza możliwości negatywnego bezpośredniego
oddziaływania inwestycji na środowisko.
Odpady wytwarzane na etapie realizacji inwestycji generowane będą głównie na terenach P,
na których przewidywana jest lokalizacja nowych obiektów budowlanych. W trakcie prac budowlanych
będą powstawać odpady związane z prowadzeniem samych prac budowlanych, takich jak: roboty
ziemne, roboty rozbiórkowe, roboty murarskie, malarskie, instalacyjne itp. Będą to m.in: gruz, beton,
ziemia, kamienie, tworzywa sztuczne, metale, kable, różnego rodzaju opakowania, itp., a także
odpady związane z funkcjonowaniem zaplecza socjalnego na placu budowy (niesegregowane odpady
komunalne). Z uwagi na planowane duże inwestycje budowlane, również te związane z budową
kondygnacji podziemnych, należy liczyć się z powstawaniem na obszarze planu znacznych ilości mas
ziemnych, które będzie trzeba w odpowiedni sposób zagospodarować. Zgodnie z obecnie
obowiązującymi przepisami, niezanieczyszczona ziemia wykorzystana do prac budowlanych na terenie,
na którym została wydobyta, nie stanowi odpadu. W związku z powyższym, wskazane jest, aby masy
ziemne (pod warunkiem, że nie zostały zanieczyszczone i spełniają wymagane przepisami odrębnymi
standardy jakości) zostały w miarę możliwości zagospodarowane w granicach działki inwestorskiej
(np. do uporządkowanie terenu inwestycji, urządzenia terenów zieleni), nie powodując jednak
naruszenia istniejących spływów powierzchniowych w stosunku do terenów sąsiadujących. W sytuacji,
kiedy ilość mas ziemnych będzie znacząca, wskazane będzie ich usunięcie zgodnie z obowiązującymi
przepisami odrębnymi w zakresie gospodarki odpadami.
W trakcie eksploatacji będą powstawać odpady związane z procesami technologicznymi
prowadzonymi we wszystkich obiektach budowlanych na terenach P, użytkowaniem obiektów
usługowych na terenie U, użytkowaniem i utrzymaniem terenów leśnych ZL, terenów
komunikacyjnych oraz urządzeń i sieci infrastruktury technicznej, a także wynikające z funkcjonowania
na terenach zainwestowanych zaplecza socjalno-bytowego (odpady komunalne). Będą to zarówno
odpady niebezpieczne, jak i odpady inne niż niebezpieczne. W przypadku terenów obiektów
produkcyjnych, magazynów i składów wszystkie odpady powstające w związku z prowadzeniem
instalacji, a także inne odpady wytwarzane przez podmiot prowadzący daną instalację na terenie
zakładu, będą musiały być uwzględnione w pozwoleniu na wytwarzanie odpadów, wydawanym
w drodze decyzji administracyjnej.
Sposób gospodarowania odpadami powinien zapewnić ochronę życia i zdrowia ludzi, a także
środowiska. Gospodarka odpadami nie może powodować zanieczyszczenia gleb, wód, powietrza,
roślin, zwierząt, nie może powodować uciążliwości przez hałas lub zapach. Rozwiązania techniczne
i organizacyjne, stosowane w trakcie procesów produkcyjnych, powinny pozwolić na maksymalne
ograniczanie ilości powstających na terenie zakładu odpadów. Niezwykle istotne jest także prawidłowe
gospodarowanie wytworzonymi odpadami poprzez bezpieczną selektywną zbiórkę (w szczelnych
kontenerach, pojemnikach na terenie utwardzonym, przy uwzględnieniu właściwości fizycznych
i chemicznych odpadów), a także przekazywanie ich wyspecjalizowanym podmiotom, posiadającym
stosowane pozwolenia. Zagadnienia te nie stanowią jednak zakresu ustaleń miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego i regulowane są dopiero na etapie projektowania konkretnych
przedsięwzięć.
Zasady gospodarowania odpadami określają przepisy odrębne, w tym ustawa o odpadach,
ustawa Prawo ochrony środowiska, ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach,
rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich
usytuowanie oraz akty prawa lokalnego, w tym m.in. Regulamin utrzymania czystości i porządku
35
na terenie miasta Poznania53 i Regulamin utrzymania czystości i porządku w zakresie gospodarowania
odpadami komunalnymi na obszarze gmin wchodzących w skład Związku Międzygminnego
„Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej”54. Stąd w projekcie planu nie ma ustaleń
odnoszących się w sposób bezpośredni do tych zagadnień. Nie mniej, ustalenia projektu pozwalają
na prawidłowe prowadzenie gospodarki odpadami na poszczególnych terenach. Został zapewniony
dostęp działek budowlanych do przyległych dróg publicznych. Parametry kształtowania zabudowy,
ustalone w projekcie planu, pozwalają na wyznaczenie na każdej działce budowlanej miejsc
na pojemniki i kontenery służące do czasowego gromadzenia odpadów komunalnych. Prowadzenie
gospodarki odpadowej we właściwy sposób pozwoli na ograniczenie możliwości zanieczyszczenia
podłoża gruntowego, w tym również zasobów wód podziemnych, substancjami niebezpiecznymi,
przedostającymi się do gruntu na skutek niewłaściwego składowania odpadów.
6.2.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne
W granicach obszaru objętego projektem mpzp nie występują żądne zbiorniki i cieki wodne,
w związku z czym realizacja jego ustaleń nie będzie oddziaływać w sposób bezpośredni na wody
powierzchniowe. Z tego też względu nie zaistniała również konieczność wprowadzenia do projektu
mpzp ustaleń odnoszących się bezpośrednio do wód powierzchniowych.
Realizacja przewidzianego w analizowanym projekcie mpzp sposobu zagospodarowania
i użytkowania terenów położonych w jego granicach może natomiast oddziaływać w sposób pośredni
na wody powierzchniowe zlokalizowane poza obszarem opracowania – w szczególności
na rzekę Cybinę, przepływającą w pobliżu wschodniej granicy projektu planu. Projekt planu zawiera
ustalenia, których realizacja pozwoli ograniczyć ryzyko zanieczyszczenia wód powierzchniowych oraz
istotnego zakłócenia procesów ich zasilania (np. na skutek ograniczenia ilości zasilających wód
opadowych i roztopowych, odprowadzanych z terenów wskazanych pod intensywną zabudowę).
Wśród najważniejszych z nich należy wskazać ustalenie odprowadzenia ścieków bytowych
i przemysłowych do sieci kanalizacji sanitarnej. Tego rodzaju rozwiązanie pozwoli wyeliminować
ryzyko zanieczyszczenia pobliskich wód powierzchniowych na skutek zanieczyszczenia środowiska
gruntowo-wodnego substancjami niebezpiecznymi (w tym biogennymi), przedostającymi się do gruntu
na skutek zastosowania niewłaściwych rozwiązań w zakresie gospodarki ściekami. W kontekście
oddziaływania na wody powierzchniowe, zlokalizowane poza obszarem opracowania, istotne jest także
przestrzeganie zapisów projektu planu w zakresie sposobów zagospodarowania wód opadowych
i roztopowych. Szerszy opis wprowadzonych do projektu ustaleń zawarto w dalszej części prognozy,
odnoszącej się do oddziaływania ustaleń na wody podziemne.
Wprowadzenie nowego sposobu zagospodarowania i użytkowania części terenów
zlokalizowanych w granicach obszaru opracowania niesie za sobą także ryzyko wystąpienia
niekorzystnych oddziaływań na wody podziemne. Prowadzenie prac budowlanych, niezbędnych do
zrealizowania projektowanej zabudowy, jak również budowy, rozbudowy czy modernizacji sieci
infrastruktury technicznej, wymaga ingerencji w powierzchnię ziemi i warunki gruntowe, a co za tym
idzie, w sposób pośredni oddziałuje również na kształtowanie lokalnych warunków wodnych. Rozwój
terenów zabudowanych związane jest nierozerwalnie ze wzrostem udziału powierzchni trwale
uszczelnionych oraz pojawieniem się nowych obiektów budowlanych, których funkcjonowanie
związane jest z generowaniem ścieków. Skutkiem podejmowania tego rodzaju działań jest
zmniejszenie powierzchni umożliwiającej swobodną infiltrację wód opadowych i roztopowych
(skutkujące ograniczeniem zasilania wód podziemnych), przyspieszenie tempa spływu
powierzchniowego z terenów utwardzonych (np. parkingów) oraz zwiększenie ryzyka zanieczyszczenia
środowiska gruntowo-wodnego na skutek prowadzenia niewłaściwej gospodarki wodno-ściekowej.
W konsekwencji braku określenia zasad prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej na terenach
projektowanej zabudowy mogłoby dojść do zanieczyszczenia zasobów wód podziemnych, czy też
obniżenia poziomu zalegania wód gruntowych. Z kolei niewłaściwe prowadzone inwestycje budowlane
skutkować mogłoby ograniczeniem zasilania cieków wodnych przepływających poza granicami
projektu mpzp, prowadząc w konsekwencji do zmniejszenia przepływu oraz obniżenia poziomu
występowania lustra wody.
53
54
Uchwała Nr L/780/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie przyjęcia Regulaminu utrzymania
czystości i porządku na terenie miasta Poznania (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r. , poz. 3931)
Uchwała Nr VI/30/2013 Zgromadzenia Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej” z dnia
12 marca 2013 r. w sprawie przyjęcia regulaminu utrzymania czystości i porządku w zakresie gospodarowania odpadami
komunalnymi na obszarze gmin wchodzących w skład Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji
Poznańskiej”
36
Aby ograniczyć lub wyeliminować ryzyko wspomnianych powyżej oddziaływań, konieczne było
wprowadzenie do projektu mpzp ustaleń w zakresie zasad prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej,
sposobu zagospodarowania wód opadowych i roztopowych, czy też możliwości trwałego uszczelnienia
powierzchni w obrębie poszczególnych terenów. Do najważniejszych zapisów w tym zakresie należy
zaliczyć ustalenie odprowadzania ścieków bytowych i przemysłowych do sieci kanalizacji sanitarnej.
Pozwoli to na wyeliminowanie ryzyka przedostania się do wód podziemnych zanieczyszczeń fizycznych,
chemicznych oraz biologicznych, związanych z użytkowaniem nowych terenów produkcyjnych.
Uzupełnieniem tego zapisu jest również ustalenie lokalizacji na terenie 1P urządzeń służących do
podczyszczenia ścieków przemysłowych. Jest to szczególnie istotne ze względu na konieczność
zapewnienia możliwości podczyszczenia powstających na terenie projektowanej zabudowy ścieków,
charakteryzujących się najczęściej występowaniem poszczególnych substancji w stężeniach, które
uniemożliwiają ich bezpośrednie odprowadzenie do sieci kanalizacji sanitarnej.
W pewnym stopniu ochronie lokalnych zasobów wód powierzchniowych służyć będzie
realizacja zapisu ustalającego zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej. Dostarczenie wody
pitnej z miejskiej sieci wodociągowej wyeliminuje ryzyko nadmiernej eksploatacji zasobów wód
podziemnych, pomimo dopuszczenia zachowania indywidualnych ujęć wód głębinowych (wskazanych
na rysunku planu).
Ograniczeniu ryzyka wystąpienia negatywnych oddziaływań w odniesieniu do zasobów oraz
jakości wód podziemnych i powierzchniowych służyć będą także zapisy projektu planu odnoszące się
do sposobu zagospodarowania wód opadowych i roztopowych w granicach całego analizowanego
obszaru. W przypadku terenów 1ZL i 2ZL ustalono zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych
na terenie. Wprowadzenie tego rodzaju ustalenia jest oceniane pozytywnie z ekologicznego punktu
widzenia, gdyż podstawową zasadą współczesnych metod zagospodarowania wód opadowych
i roztopowych jest ich zatrzymanie na terenie, spowolnienie tempa spływu do odbiornika oraz
naturalne oczyszczanie wód opadowych na miejscu, przed odprowadzeniem do odbiornika
(np. poprzez spływ przez powierzchnie zadarnione). Zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych
jest zatem szczególnie korzystne w przypadku terenów charakteryzujących się dużym udziałem
powierzchni zagospodarowanych zielenią (w analizowanym przypadku są to tereny lasów oraz tereny
przeznaczone pod zalesienia). Ponadto, powiększenie powierzchni terenów leśnych (zalesienie
obecnego nieużytku w obrębie tereny 2ZL) sprzyja poprawie retencji wodnej, a co za tym idzie
zapobiega obniżaniu się zwierciadła wód gruntowych na danym terenie.
Dla terenów 1P, 2P, U, C, KD-D, KD-Dxs i KD-Dxr ustalono zagospodarowanie wód
opadowych i roztopowych na danym terenie, z dopuszczeniem ich odprowadzania do sieci kanalizacji
deszczowej. Takie rozwiązania pozwalają na zastosowanie zróżnicowanych sposobów
zagospodarowania wód opadowych i roztopowych, uzależnionych głównie od lokalnych warunków
gruntowych. Przytoczyć można tu sytuację dotyczącą terenów obiektów produkcyjnych, składów
i magazynów P, które zgodnie z założeniem projektu mpzp, niemal w całości zostaną zabudowane.
Uszczelnienie tak dużych powierzchni wpłynie w sposób istotny na ograniczenie infiltracji wód
opadowych i roztopowych, a ich odprowadzenie w całości do sieci kanalizacji deszczowej przyczyni się
do ograniczenia zasilania zasobów wód podziemnych. Aby umożliwić wykorzystanie wspomnianych
wód w granicach poszczególnych terenów, ograniczając jednocześnie możliwość negatywnych
oddziaływań związanych z przedostawaniem się zanieczyszczeń do wód i gruntu, do projektu mpzp
wprowadzono zapis ustalający lokalizację na terenie 1P urządzeń służących do podczyszczania wód
opadowych i roztopowych oraz dopuszczono na terenach 1P i 2P lokalizację zbiorników retencyjnych.
W przypadku terenów, w obrębie których wody opadowe i roztopowe wykazują znaczne
zanieczyszczenie, możliwe będzie – zgodnie z zapisami projektu mpzp – odprowadzenie ich do sieci
kanalizacji deszczowej. Ewentualna możliwość zagospodarowania w granicach terenów
komunikacyjnych może być natomiast rozwiązaniem korzystnym w przypadku dróg dojazdowych
o nawierzchni gruntowej, pieszo-jezdni, czy też ścieżek rowerowych – minimalna ilość zanieczyszczeń
generowanych w ich obszarze nie będzie stanowić zagrożenia dla utrzymania jakości wód
podziemnych i powierzchniowych. Dla terenu drogi KD-GP, ze względu na prawdopodobny stopień
zanieczyszczenia zbieranych wód opadowych i roztopowych oraz brak możliwości terenowych,
pozwalających na inny sposób ich zagospodarowania, ustalono odprowadzanie wód opadowych
i roztopowych do sieci kanalizacji deszczowej.
W kontekście konieczności ograniczenia negatywnych oddziaływań na zasoby wodne,
pozytywnie ocenia się również ustalenia w zakresie zachowania na terenach przeznaczonych pod
zabudowę minimalnych powierzchni biologicznie czynnej (stosunkowo niewielkich), a także
zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów. Realizacja tych
ustaleń pozwoli uniknąć sytuacji, w której na skutek całkowitego uszczelnienia powierzchni ziemi
37
wystąpiłoby zjawisko braku możliwości naturalnego zasilania wód powierzchniowych (poza granicami
projektu mpzp) i podziemnych wodami opadowymi i roztopowymi, co w konsekwencji mogłoby
doprowadzić do obniżenia poziomu zalegania wód gruntowych.
Odnosząc się do przewidywanego zakresu oddziaływań na wody podziemne należy odnieść się
również do prognozowanego oddziaływania na wody Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 144 –
Wielkopolska Dolina Kopalna, którego zasięg obejmuje część terenów przylegających do wschodniej
granicy obszaru opracowania. Analizując wszystkie ustalenia projektu planu – w opisanym powyżej
zakresie – należy stwierdzić, iż nie przewiduje się negatywnych skutków realizacji ustaleń projektu
mpzp w odniesieniu do kształtowania zasobów oraz jakości wód GZWP nr 144. Zaproponowane zapisy,
dotyczące sposobu postępowania z wytworzonymi na analizowanym obszarze ściekami, sposobu
zagospodarowania wód opadowych i roztopowych na poszczególnych terenach oraz sposobu
zaopatrzenia w wodę pitną, eliminują w możliwie maksymalnym stopniu ryzyko zanieczyszczenia lub
zmniejszenia zasobów tych wód. Ponadto, jak wspomniano we wcześniejszych rozdziałach prognozy,
wody GZWP nr 144 w granicach omawianego obszaru izolowane są znaczną warstwą nakładu, który
ogranicza tempo przenikania zanieczyszczeń z powierzchni ziemi (czas pionowego dopływu
zanieczyszczeń do zbiornika przekracza 50 lat).
Reasumując, ustalenia projektu mpzp przewidują wprowadzenie nowych inwestycji, których
realizacja przyczyni się do wystąpienia niekorzystnych oddziaływań na zasoby wodne, jednakże
docelowa realizacja zapisów regulujących sposób zagospodarowania poszczególnych terenów oraz
zasady prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej, pozwoli na ograniczenie niekorzystnych
oddziaływań w możliwie maksymalnym stopniu.
6.3.
Oddziaływanie na zasoby naturalne
Przewiduje się, że pełna i docelowa realizacja ustaleń projektu mpzp „Strefa przemysłowa przy
ul. Warszawskiej” w Poznaniu nie będzie stanowiła przyczyny wystąpienia niekorzystnych oddziaływań
w odniesieniu do lokalnych zasobów naturalnych.
Zgodnie z ustaleniami projektu mpzp, istniejące na obszarze opracowania zasoby naturalne
w postaci lasów (oprócz gruntów leśnych w północno-zachodniej części planu, dla których już
wcześniej uzyskana została zgoda na przeznaczenie ich na cele nieleśne) zostaną utrzymane jako
tereny lasów i zalesień 1ZL i 2ZL. Dla terenów tych ustala się przede wszystkim zagospodarowanie
zgodnie z planem urządzenia lasów.
Z uwagi na charakter wprowadzonych ustaleń w zakresie prowadzenia gospodarki wodnościekowej, nie przewiduje się również wystąpienia niekorzystnych oddziaływań w odniesieniu do wód
Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 144 – Dolina Kopalna Wielkopolska (którego zasięg
obejmuje niewielki pas terenu, zlokalizowany we wschodniej części omawianego obszaru). Ewentualne
niekorzystne oddziaływania mogłyby wynikać z nieprawidłowego zabezpieczenia środowiska
gruntowo-wodnego przed zanieczyszczeniem lub też z niekontrolowanej eksploatacji zasobów wód
podziemnych. Jak wspomniano we wcześniejszych rozdziałach prognozy, aby wyeliminować ryzyko
wystąpienia wspomnianych sytuacji, do projektu mpzp wprowadzono zapisy ustalające odprowadzenie
ścieków bytowych i przemysłowych do sieci kanalizacji sanitarnej, lokalizację urządzeń służących do
podczyszczenia ścieków przemysłowych oraz wód opadowych i roztopowych (na terenie 1P), a także
zapis ustalający zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej (z dopuszczeniem jedynie
zachowania indywidualnych ujęć wód głębinowych, wskazanych na rysunku planu). Realizacja
wspomnianych zapisów zapobiegnie możliwości znacznego uszczuplenia zasobów lub zanieczyszczenia
wód GZWP nr 144 na skutek prowadzenia na obszarze projektu mpzp gospodarki wodno-ściekowej
w sposób niewłaściwy, zagrażający utrzymaniu naturalnych zasobów. Czynnikiem wpływającym
w sposób istotny na ograniczenie ryzyka zanieczyszczenia wód GZWP nr 144 jest również
występowanie na tym obszarze nadkładu, w obrębie którego czas przenikania zanieczyszczeń
szacowany jest na ponad 50 lat.
6.4.
Oddziaływanie na różnorodność biologiczną
Realizacja inwestycji budowlanych i infrastrukturalnych, których lokalizację umożliwiają zapisy
analizowanego projektu mpzp, niewątpliwie stanowić będzie przyczynę pojawienia się zmian
wpływających na kształtowanie lokalnej różnorodności biologicznej. Przewiduje się natomiast,
że z uwagi na znaczny stopień trwałego zainwestowania dużej części terenów (położonych na zachód
od ul. Smołdzinowskiej oraz wzdłuż ul. Warszawskiej), niekorzystne oddziaływania pojawiać się będą
przede wszystkim w obrębie terenów położonych w rejonie ul. Główieniec, ul. Jaromińskiej
38
i ul. Poziomkowej. Szczególnego podkreślenia wymaga również fakt, iż obszar projektu mpzp „Strefa
przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu charakteryzuje się stosunkowo niewielką
bioróżnorodnością, wynikającą m.in. ze skali dotychczasowych przekształceń jakim uległy te tereny.
W przypadku terenów, dla których wprowadza się nowy sposób zagospodarowania
i użytkowania, przewiduje się możliwość znaczącego zmniejszenia różnorodności biologicznej
na skutek usunięcia istniejącej pokrywy roślinnej, zniszczenia wierzchniej warstwy gleby oraz trwałego
uszczelnienia znacznych powierzchni, przeznaczonych pod lokalizację budynków oraz innych obiektów
i urządzeń towarzyszących zabudowie. Oddziaływania te występować będą także w trakcie
wykonywania prac budowlanych, prowadzonych na etapie realizacji poszczególnych inwestycji,
a swoim zasięgiem obejmować mogą również tereny wyłączone w projekcie mpzp z zabudowy. Jak już
wcześniej wspomniano, oddziaływania te w największej skali dotyczyć będą terenów zlokalizowanych
w rejonie ul. Główieniec, ul. Jaromińskiej i ul. Poziomkowej, w obrębie których występują obecnie
tereny porośnięte spontanicznie pojawiającą się roślinnością niską, której towarzyszą skupiska
roślinności wysokiej i krzewiastej.
Możliwość ograniczenia lub wyeliminowania negatywnych oddziaływań na kształtowanie
bioróżnorodności w obrębie terenów przeznaczonych pod zabudowę została znacząco ograniczona
z uwagi na charakter oraz docelową funkcję projektowanej zabudowy. Realizacja obiektów
produkcyjnych wymaga trwałego zajęcia znacznych powierzchni terenu, a ewentualne wykształcenie
w ich obrębie większych terenów spełniających funkcje ekologiczne (powierzchnie biologicznie czynne
zagospodarowane zielenią), pozwalających na zachowanie łączności z terenami o znacznie większych
walorach przyrodniczych, wymagałaby przeznaczenia na cele produkcyjne dużo większych terenów
(w analizowanym przypadku – z uwagi na istniejące zagospodarowanie w postaci węzła
komunikacyjnego, linii kolejowych oraz ul. Warszawskiej – terenów położonych na północ od granicy
mpzp) i doprowadziłoby w konsekwencji do rozproszenia projektowanej zabudowy. Możliwie
maksymalne zainwestowanie terenów zlokalizowanych w granicach projektu mpzp, sąsiadujących
jednocześnie z terenami o podobnym przeznaczeniu (Huta Szkła Antoninek po południowej stronie
ul. Warszawskiej) oraz z istotnymi, liniowymi barierami przestrzennymi, do których należy
ul. Warszawska, ul. Bałtycka oraz linie kolejowe relacji Poznań Krzesiny-Kobylnica i Zieliniec-Kiekrz
(poza granicami projektu mpzp), jest działaniem niekorzystnym z punktu widzenia kształtowania
środowiska w granicach obszaru opracowania, ale jednocześnie właściwym z punktu widzenia
ograniczania zasięgu antropogenicznych przekształceń w skali całego miasta.
Z uwagi na powyższe, dla wskazanych pod zabudowę terenów 1P, 2P i U projekt mpzp ustala
konieczność zachowania niewielkich powierzchni biologicznie czynnych (minimum 10% powierzchni
działki dla terenów P, 5% dla terenu U) oraz zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od
utwardzenia fragmentów terenów. Pewnego rodzaju rekompensatę strat poniesionych w wyniku
realizacji obiektów produkcyjnych na terenach dotąd niezabudowanych, stanowić będzie wykształcenie
strefy zieleni izolacyjnej (wskazanej na rysunku planu we wschodniej części terenu 1P) w formie
skupiska lub szpalerów drzew o zwartej strukturze. Większy areał terenu zagospodarowanego zielenią
stanowić może bardziej atrakcyjne siedlisko dla przedstawicieli lokalnej awifauny (w porównaniu do
niewielkich enklaw zieleni w sąsiedztwie zabudowy na terenach P), szczególnie w kontekście bliskości
terenów leśnych, zlokalizowanych po północnej stronie od obszaru mpzp.
Do najkorzystniejszych z punktu widzenia kształtowania lokalnej różnorodności biologicznej
ustaleń projektu mpzp należy niewątpliwie wskazanie docelowej funkcji i sposobu zagospodarowania
terenów 1ZL i 2ZL – terenów lasów i zalesień. Ustalenie zagospodarowania tych terenów zgodnie
z planem urządzenia lasów, pozwoli na zachowanie siedlisk stanowiących w dużej mierze
o różnorodności gatunkowej flory i fauny w granicach całego analizowanego obszaru.
Podsumowując, realizacja zapisów projektu mpzp w zakresie lokalizacji nowych obiektów
kubaturowych na terenach dotąd niezabudowanych niewątpliwie przyczyni się do zmniejszenia lokalnej
bioróżnorodności, jednakże zachowanie lasów i wprowadzenie zalesień na terenach 1ZL i 2ZL oraz
wykształcenie na terenach przeznaczonych pod zabudowę niewielkich enklaw zieleni (w szczególności
zieleni izolacyjnej w strefie wskazanej na rysunku projektu planu) pozwoli na częściowe ograniczenie
ich skali.
6.5.
Oddziaływanie na szatę roślinną
Projekt mpzp „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu przewiduje
wprowadzenie zmian w dotychczasowym sposobie zagospodarowania i użytkowania głównie we
wschodniej części analizowanego obszaru i tu należy spodziewać się największych oddziaływań
w zakresie szaty roślinnej.
39
Z uwagi na skalę oraz charakter zabudowy obecnie funkcjonującej na terenach położonych po
zachodniej stronie ul. Smołdzinowskiej, realizacja ustaleń projektu planu w tej części omawianego
obszaru nie będzie niosła za sobą ryzyka wystąpienia istotnych oddziaływań na kształtowanie szaty
roślinnej. Wyjątek stanowi północno-zachodni fragment obszaru, na którym obecnie znajduje się las,
a który w projekcie mpzp stanowi fragment terenu 1P. W tym miejscu należy podkreślić, że decyzja
w sprawie zgody na przeznaczenie tych gruntów leśnych na cele nieleśne została wydana już
na etapie sporządzania obecnie obowiązującego mpzp „terenów w rejonie węzła Antoninek” – część B,
a zatem usunięcie istniejącego tu drzewostanu nie będzie bezpośrednią konsekwencją realizacji
zapisów nowego planu. Dla tych gruntów w 2011 r. została już wydana również decyzja Dyrektora
Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych zezwalająca na trwałe wyłączenie z produkcji 2,7523 ha
gruntów leśnych na cele zabudowy przemysłowej wraz z infrastrukturą55.
Zgodnie z zapisami projektu planu, niezagospodarowane dotąd tereny położone w rejonie
ul. Główieniec, ul. Jaromińskiej i ul. Poziomkowej, przeznaczone zostaną pod lokalizację obiektów
produkcyjnych, składów i magazynów (część terenu 1P oraz cały teren 2P). Oddziaływania, których
bezpośrednią przyczyną będzie realizacja obiektów o dużej kubaturze, związane będą przede
wszystkim z usunięciem istniejącej zieleni na terenach przeznaczonych bezpośrednio pod lokalizację
budynków oraz zniszczeniem roślinności na terenach wykorzystywanych na etapie realizacji inwestycji
(zapewnienie dojazdu sprzętu budowlanego do działek, składowanie materiałów na terenach
sąsiadujących z powstającymi budynkami itd.). Długoterminowe oddziaływania związane będą
natomiast z trwałym ograniczeniem powierzchni dostępnych dla roślinności oraz usunięciem
występującej na tych terenach roślinności wysokiej. W tym miejscu należy zaznaczyć, iż zgodnie
z posiadanymi informacjami, dla części działek zlokalizowanych w rejonie ul. Główieniec,
ul. Jaromińskiej i ul. Poziomkowej, wydane zostały już decyzje administracyjne zezwalające
na usunięcie drzewi krzewów (niezależnie od toczącej się procedury planistycznej). Działania te
doprowadzą niewątpliwie do uszczuplenia zasobów lokalnej szaty roślinnej.
Skala niekorzystnych oddziaływań będzie znacznie mniejsza w przypadku inwestycji w zakresie
realizacji, modernizacji i przebudowy elementów sieci infrastruktury technicznej, których realizacja
związana jest jedynie z czasowym i lokalnym zniszczeniem pokrywy roślinnej. Oddziaływania te
wystąpią wyłącznie na etapie realizacji inwestycji, a ich charakter będzie czasowy i w znacznym
stopniu odwracalny. Z uwagi na charakter zaproponowanego sposobu zagospodarowania
i użytkowania terenów zlokalizowanych w granicach projektu mpzp, nie należy spodziewać się
natomiast wystąpienia istotnych oddziaływań na kształtowanie lokalnej szaty roślinnej, wynikających
z realizacji inwestycji komunikacyjnych (wyznaczenie terenów komunikacyjnych po śladzie istniejących
dróg, za wyjątkiem KD-Dxr).
W przypadku terenów przeznaczonych pod lokalizację zabudowy, niezbędne było zatem
wprowadzenie zapisów mających na celu uniemożliwienie całkowitego uszczelnienia powierzchni
i wyeliminowania miejsc potencjalnie dostępnych dla roślinności. W tym celu, dla wszystkich terenów
przeznaczonych pod zabudowę (tereny 1P, 2P, U), określono jej maksymalną powierzchnię oraz
ustalono minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej, jaki musi zostać zachowany w obrębie
działki budowlanej. Z uwagi na charakter projektowanej i istniejącej zabudowy (hale produkcyjne
i towarzyszące im obiekty o bardzo dużej kubaturze), zaproponowany minimalny udział powierzchni
biologicznie czynnej, jaki musi zostać zachowany w obrębie poszczególnych działek, jest niewielki.
Wynosi on odpowiednio 10% powierzchni działki budowlanej w przypadku terenów 1P i 2P oraz 5%
w przypadku terenu U. Konieczność zachowania tak niewielkich fragmentów powierzchni biologicznie
czynnej nie pozwoli na rekompensatę strat poniesionych w wyniku lokalizacji zabudowy oraz nie
zapewni możliwości wytworzenia wartościowych z ekologicznego punktu widzenia zbiorowisk,
jednakże ograniczy ryzyko trwałego wyeliminowania wszystkich elementów szaty roślinnej na dużych
obszarach. Wskazanie minimalnych udziałów powierzchni biologicznie czynnej oraz ustalenie
zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów przyczyni się
najprawdopodobniej do wytworzenia niewielkich enklaw zieleni ozdobnej, nasadzanej w bezpośrednim
sąsiedztwie projektowanej zabudowy.
Z punktu widzenia kształtowania lokalnej szaty roślinnej na terenach P, znacznie bardziej
istotna będzie realizacja zapisu ustalającego lokalizację zieleni izolacyjnej w formie skupiska lub
szpalerów drzew o zwartej strukturze, w strefie wskazanej na rysunku planu. Wytworzenie nowych
skupisk zieleni o zwartej strukturze jest działaniem o znacznie lepszym efekcie ekologicznym niż
55
Decyzja Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu z dnia 5 grudnia 2011 r. znak ZZ-B-2124-2-47/11
w sprawie wyłączenia z produkcji na cele rolnicze i nieleśne gruntów leśnych będących własnością Wnioskodawcy
40
nasadzanie niewielkich kompozycji roślinności ozdobnej w sąsiedztwie projektowanej i istniejącej
zabudowy.
Wśród ustaleń korzystnie oddziałujących na kształtowanie szaty roślinnej obszaru opracowania
należy natomiast wskazać wyznaczenie terenów 1ZL i 2ZL (terenów lasów i zalesień), obejmujących
istniejące fragmenty lasów. Tereny te zostaną zagospodarowane zgodnie z planem urządzenia lasów.
Można zatem stwierdzić, że realizacja wspomnianych zapisów pozwoli na zachowanie występujących
na tych terenach siedlisk roślinnych – charakteryzujących się stosunkowo dużymi – w porównaniu
z pozostałymi terenami obszaru projektu mpzp – walorami przyrodniczymi, stanowiącymi istotny
element lokalnej szaty roślinnej.
6.6.
Oddziaływanie na zwierzęta
Podobnie jak w przypadku szaty roślinnej, wprowadzenie nowego sposobu zagospodarowania
i użytkowania części terenów położonych w granicach obszaru opracowania, wpływać będzie
na kształtowanie różnorodności lokalnej fauny.
Realizacja ustaleń projektu mpzp w zakresie lokalizacji projektowanej zabudowy związana
będzie z występowaniem negatywnych oddziaływań na zwierzęta o zróżnicowanym natężeniu
i zasięgu. Przede wszystkim oddziaływania te wystąpią na skutek ograniczenia powierzchni życiowej
w wyniku zniszczenia dotychczasowej pokrywy roślinnej oraz trwałego uszczelnienia powierzchni ziemi
na terenach przeznaczonych bezpośrednio pod zabudowę. Konsekwencją prowadzonych inwestycji
będzie zatem zniszczenie siedlisk mniejszych gatunków zwierząt, a także ograniczenie dostępności do
ich bazy pokarmowej. Oddziaływania te będą szczególnie intensywne na terenach położonych we
wschodniej części analizowanego obszaru (w rejonie ul. Główieniec, ul. Jaromińskiej,
ul. Poziomkowej), w obrębie których funkcjonują obecnie tereny niezabudowane, porośnięte
zróżnicowaną zielenią, stanowiącą pozostałość nasadzeń towarzyszących funkcjonującej tu kiedyś
zabudowie. Docelowa wycinka istniejących zadrzewień oraz trwałe uszczelnienie znacznych
powierzchni porośniętych zielenią niską przyczyni się do wyeliminowania dotychczasowych miejsc
występowania głównie pospolitych gatunków ptaków oraz owadów.
Niekorzystne oddziaływania o czasowym i lokalnym charakterze mogą wystąpić również
na terenach wyłączonych z zabudowy (1ZL, 2ZL). Prowadzenie robót budowlanych na sąsiadujących
terenach wskazanych pod lokalizację zabudowy produkcyjnej (1P, 2P), związane będzie ze wzrostem
poziomu hałasu, generowanego na skutek pracy maszyn budowlanych i zintensyfikowania transportu
materiałów budowlanych za pomocą ciężkich pojazdów. Działania te przyczyniać się mogą do
okresowego i lokalnego płoszenia zwierząt bytujących na sąsiednich terenach leśnych. Należy jednak
zaznaczyć, iż szczególna intensywność tych działań będzie ograniczona do etapu realizacji
poszczególnych inwestycji.
Z uwagi na skalę przewidywanych przekształceń, jakie nastąpią na skutek lokalizacji nowych
obiektów kubaturowych na niezabudowanych dotąd terenach, konieczne było wprowadzenie do
projektu mpzp rozwiązań, które pozwoliłyby na częściowe ograniczenie negatywnych oddziaływań
na lokalną faunę.
Wśród zaproponowanych rozwiązań planistycznych, których realizacja będzie miała korzystny
wpływ na zwierzęta, należy wymienić przede wszystkim zachowanie terenów wyłączonych
z zabudowy, przeznaczonych pod lasy i zalesienia (1ZL i 2ZL). Brak zasadniczych zmian w sposobie
zagospodarowania i użytkowania tych terenów pozwoli na utrzymanie dotychczasowych siedlisk
o charakterze leśnym, a wprowadzenie ewentualnych zalesień przyczyni się do wytworzenia w dłuższej
perspektywie bardziej zwartego fragmentu lasu, co z kolei może wpłynąć korzystnie na poprawę
warunków bytowania poszczególnych gatunków zwierząt. Przypuszcza się również, iż na utrzymanie
kondycji występujących tu siedlisk w sposób znaczący wpływać będzie sąsiedztwo znacznie większych
kompleksów leśnych, współtworzących wschodni klin zieleni.
Rozwiązania, których realizacja pozwoli na utrzymanie minimalnych powierzchni dostępnych
dla najbardziej odpornych na niekorzystne warunki siedliskowe (występujące na terenach
antropogenicznie przekształconych) przedstawicieli lokalnej fauny, wprowadzono także w odniesieniu
do wskazanych pod zabudowę terenów 1P, 2P i U. W tym miejscu należy ponownie zaznaczyć,
że znaczna część zapisów uwzględnia sytuację istniejącą (głównie w odniesieniu do znacznej części
terenu 1P oraz terenu U) i odnosi się do terenów już zainwestowanych. Niemniej, dla terenów tych
określono minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej, jaki musi zostać zachowana
w obrębie działki budowlanej oraz wprowadzono wymóg zagospodarowania zielenią wszystkich
wolnych od utwardzenia fragmentów terenów. Działania te z pewnością nie pozwolą na wytworzenie
takich enklaw zieleni, które zapewniłyby korzystne warunki siedliskowe dla większości gatunków
41
zwierząt, jednakże uniemożliwią całkowite wyeliminowanie powierzchni potencjalnie dostępnych dla
najmniejszych i najbardziej odpornych na przekształcenia przedstawicieli lokalnej fauny (miejsca
czasowego występowania pospolitych gatunków ptaków oraz owadów).
Znacznie bardziej korzystne efekty przyniesie prawdopodobnie realizacja zapisu projektu mpzp
ustalającego lokalizację zieleni izolacyjnej w formie skupiska lub szpalerów drzew o zwartej strukturze,
w strefie wskazanej na rysunku planu. Wytworzenie strefy zagospodarowanej zielenią o stosunkowo
dużej – jak na tereny położone w granicach projektu mpzp – powierzchni, przyczyni się do powstania
enklawy stanowiącej miejsce żerowania czy też bytowania zwierząt, przystosowanych do życia
w bezpośrednim sąsiedztwie terenów przekształconych przez człowieka. Różnorodność występujących
tu zwierząt najprawdopodobniej nie będzie duża z uwagi na bezpośrednie sąsiedztwo terenów
zabudowy produkcyjnej oraz obecność liniowej bariery przestrzennej w postaci linii kolejowych (poza
granicami projektu mpzp), jednakże bliskość terenów leśnych oraz charakter proponowanej do
wprowadzenia zieleni pozwala przypuszczać, że teren ten będzie w przyszłości obejmował siedliska
atrakcyjne dla części pospolitych gatunków zwierząt.
6.7.
Oddziaływanie na ludzi
W kontekście oddziaływania na ludzi realizacja ustaleń projektu mpzp „Strefa przemysłowa
przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu stanowi istotne zagadnienie, głównie z uwagi na planowane
w projekcie planu rozwiązania w zakresie układu transportowego, których realizacja pozbawi osoby
trzecie dostępu do drogi publicznej. Projekt planu zakłada bowiem włączenie m.in. fragmentu
ul. Smołdzinowskiej w teren produkcyjny 1P. Oznacza to zamknięcie części tej ulicy dla ruchu
publicznego i pozbawienie jej statusu terenu ogólnodostępnego. W związku z tym, że ulica ta obecnie
stanowi główny dojazd od strony centrum miasta do osiedla Zieliniec, realizacja ustaleń nowego mpzp
będzie wiązała się z koniecznością poszukiwania i wybudowania bądź to nowych rozwiązań
transportowych, bądź rozbudowy czy modernizacji już istniejących połączeń w tym rejonie,
zapewniających mieszkańcom osiedla bezpieczny i dogodny dojazd z centrum miasta do miejsca
zamieszkania.
Należy jednak podkreślić, że z uwagi na planowany rozwój zakładu Volkswagen Poznań
Sp. z o.o. na terenie pomiędzy ul. Smołdzinowską a terenem kolejowym (zakładany również
w obowiązującym mpzp „Rejon ul. Główieniec”), dalsze funkcjonowanie ul. Smołdzinowskiej jako
głównego dojazdu do osiedla mieszkaniowego Zieliniec (z centrum miasta) również budzi wiele
wątpliwości. Zastrzeżenia powodują przede wszystkim kwestie bezpieczeństwa i komfortu przejazdu,
zarówno dla osób przejeżdżających przez analizowany obszar (głównie mieszkańców osiedla Zieliniec),
jak również i dla samych pracowników zakładu produkcyjnego. Kolejna dyskusyjna kwestia dotyczy
efektywności funkcjonowania jednego zakładu na dwóch odrębnych polach inwestycyjnych,
rozdzielonych drogą publiczną, co znacząco utrudnia integrację procesów produkcyjnych
odbywających się na terenie fabryki.
Zasadność wprowadzenia nowych rozwiązań komunikacyjnych w rejonie fabryki Volkswagen
Poznań Sp. z o.o. potwierdziły również wyniki konsultacji społecznych, przeprowadzonych przez Urząd
Miasta Poznania wśród mieszkańców Zielińca. 57% mieszkańców opowiedziało się za zamknięciem
ul. Smołdzinowskiej i włączeniem jej w teren produkcyjny (43% było przeciwnego zdania). W trakcie
konsultacji mieszkańcy osiedla Zieliniec wypowiedzieli się również na temat różnych wariantów nowych
połączeń komunikacyjnych dla osiedla. Największą popularność zdobył wariant zakładający
modernizację ulic: Sośnickiej, Sarniej i Kamieńskiej do standardu ulicy klasy lokalnej, wraz z budową
pełnowymiarowego skrzyżowania ul. Sośnickiej z ul. Warszawską (umożliwiającego m.in. lewoskręt
z ul. Warszawskiej w ul. Sośnicką) oraz zmianą przebiegu linii autobusowej między węzłem Antoninek
a osiedlem.
Należy również podkreślić, że z uwagi na fakt, że najbardziej prawdopodobne rozwiązania
w zakresie zapewnienia nowego dojazdu do osiedla Zieliniec, dotyczą terenów położonych poza
granicą projektu mpzp „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej”, nie było możliwości rozwiązania
tego zagadnienia w ustaleniach tego planu. Ostateczna decyzja dotyczącą wyboru nowych połączeń
komunikacyjnych dla osiedla Zieliniec będzie podjęta poza ustaleniami nowego planu miejscowego,
niemniej zasadne jest oczywiście, aby budowa i oddanie do użytkowania tych połączeń poprzedzało
realizację ustaleń nowego planu w zakresie zamknięcia ul. Smołdzinowskiej dla ruchu publicznego.
Kolejna kwestia w zakresie oddziaływań na ludzi dotyczy wpływu funkcjonowania dużego
zakładu produkcyjnego na okoliczne tereny w zakresie uciążliwości powodowanych przez hałas,
a także w zakresie ochrony przed zanieczyszczeniem powietrza, wody i gruntu. Oddziaływania te
42
dotyczyć będą zarówno etapu realizacji nowych inwestycji budowlanych na terenach 1P i 2P, jak
i nielicznych inwestycji drogowych (budowa drogi dojazdowej pieszo-rowerowej KD-Dxr), a także
etapu eksploatacji nowych obiektów budowlanych.
Na skutek prowadzonych prac budowlanych należy spodziewać się zwiększonej emisji hałasu,
której źródłem będą pracujące ciężkie maszyny i urządzenia budowlane, a także wzmożony ruch
pojazdów, związany z obsługą inwestycji budowlanych. Przewidywana jest również zwiększona emisja
zanieczyszczeń gazowych i pyłowych, generowana zarówno przez maszyny i pojazdy budowlane oraz
w wyniku przemieszczania mas ziemnych. Wzmożony ruch pojazdów obsługujących place budowy
powodować może również utrudnienia komunikacyjne w rejonie prowadzenia inwestycji.
Na etapie eksploatacji nowych obiektów produkcyjnych, składów i magazynów prognozowany
jest zwiększony ruch samochodowy, zarówno wewnątrz obszaru planu, a także na ul. Warszawskiej,
która nadal stanowić będzie główną drogę dojazdową terenu fabryki. Wzmożony ruch samochodowy
spowoduje również pojawienie się nowych źródeł hałasu komunikacyjnego samochodowego.
Ponadto, funkcjonowanie nowych obiektów produkcyjnych związane będzie z działaniem
nowych instalacji i urządzeń, których eksploatacja powodować może emisje pyłów i gazów do
powietrza, emisję hałasu oraz pól elektromagnetycznych lub też generować może zanieczyszczenia
środowiska gruntowo-wodnego. Niezbędne więc będzie zastosowanie takich rozwiązań technicznych,
technologicznych i organizacyjnych, które pozwolą na maksymalne ograniczenie negatywnego
oddziaływania w tym zakresie i sprowadzenie tych oddziaływań do poziomów nie przekraczających
dopuszczalnych standardów w środowisku. Zgodnie z przepisami odrębnymi, eksploatacja instalacji,
powodująca wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, emisję hałasu oraz wytwarzanie pól
elektromagnetycznych nie powinna powodować przekroczenia standardów jakości środowiska poza
terenem, do którego prowadzący instalację ma tytuł prawny56. Tego typu zagadnienia nie stanowią
zakresu ustaleń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i regulowane są dopiero na
etapie projektowania konkretnych przedsięwzięć. Rozwiązania służące ochronie środowiska zależeć
będą od rodzaju przedsięwzięcia oraz zastosowanych instalacji i proponowane będą dopiero na etapie
przygotowywania dokumentacji związanej z uzyskaniem wszystkich niezbędnych decyzji
administracyjnych. Zakłada się jednak, że odpowiednie rozwiązania zastosowane na etapie
realizacyjnym i eksploatacyjnym pozwolą na wyeliminowanie znaczących oddziaływań w powyższym
zakresie.
W kontekście oddziaływań na ludzi istotny jest fakt, że w granicach projektu planu nie są
położone tereny przeznaczone na stały pobyt ludzi. Najbliżej położonymi, tego typu terenami,
są tereny mieszkaniowe położone przy ul. Krośniewickiej (po północno-wschodniej stronie planu) oraz
tereny mieszkaniowe osiedla Zieliniec, położone na wschód od linii kolejowych. Analizując przebieg linii
zabudowy, wyznaczonych we wschodniej części terenu 1P oraz na terenie 2P można stwierdzić,
że w obu przypadkach odległość nowej zabudowy produkcyjnej od istniejących terenów
mieszkaniowych wynosić będzie co najmniej 100 m.
Projekt mpzp, w ramach możliwego, ustawowego zakresu, zawiera ustalenia i rozwiązania
funkcjonalno-przestrzenne, które pozwalają na ograniczenie negatywnego oddziaływania, związanego
z funkcjonowaniem nowych terenów produkcyjnych oraz które umożliwią ochronę zdrowia
i bezpieczeństwa użytkowników analizowanego obszaru. Są to ustalenia i rozwiązania, dotyczące:
• wyznaczenia terenów lasów i zalesień 1ZL i 2ZL w północno-wschodniej części projektu mpzp,
• wydzielenia strefy zieleni izolacyjnej we wschodniej części terenu 1P,
• odsunięcia nieprzekraczalnej linii zabudowy od wschodniej granicy projektu mpzp (na odległość
ok. 40 m),
• zakazu stosowania paliw stałych w indywidualnych systemach grzewczych,
• regulacji gospodarki wodno-ściekowej na obszarze planu (zaopatrzenie w wodę pitną z sieci
wodociągowej, odprowadzanie ścieków bytowych i przemysłowych do sieci kanalizacji
sanitarnej, lokalizację na terenach 1P urządzeń podczyszczających ścieki przemysłowe oraz
wody opadowe i roztopowe, szczegółowe zasady postępowania z wodami opadowymi
i roztopowymi na wszystkich terenach),
• obowiązku zapewnienia na działkach budowlanych niezbędnej ilości miejsc postojowych, w tym
miejsc dla samochodów osobowych, rowerów oraz dodatkowych miejsc na terenach P do
przeładunku towarów, zlokalizowanych poza stanowiskami postojowymi dla samochodów
i rowerów,
• dopuszczenie robót budowlanych w zakresie sieci infrastruktury technicznej w tym sieci:
wodociągowej,
kanalizacyjnej,
elektroenergetycznej,
gazowej,
ciepłowniczej
56
art. 144 , ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska
43
i telekomunikacyjnej, a także w zakresie systemu monitoringu wizyjnego oraz systemu służb
ratowniczych i bezpieczeństwa publicznego.
Biorąc powyższe pod uwagę, należy uznać, że funkcjonowanie nowych terenów obiektów
produkcyjnych, składów i magazynów nie powinno oddziaływać negatywnie na zdrowie i życie
ludności, oczywiście pod warunkiem przestrzegania przepisów ochrony środowiska, przepisów
przeciwpożarowych oraz BHP.
W kontekście oddziaływania na ludzi, należy również podkreślić pozytywny ekonomicznospołeczny aspekt realizacji ustaleń analizowanego projektu mpzp. Dalszy rozwój dużego zakładu
produkcyjnego na terenie Poznania stworzy bowiem nowe miejsca pracy, a także zapewni wzrost
wpływów do budżetu Miasta. Są to zatem aspekty istotne dla całej społeczności miasta.
6.8.
Oddziaływanie na krajobraz
Realizacja projektu planu będzie się wiązać z dużą ingerencją w krajobraz przedmiotowego
obszaru. Efekty tych prac będą widoczne zwłaszcza we wschodniej części analizowanego obszaru –
pomiędzy ul. Smołdzinowską a liniami kolejowymi, a wiec na terenie, który obecnie jest w niewielkim
stopniu zabudowany (tylko teren U), a większość jego powierzchni zajmują nieużytki, tereny
komunikacyjne (parkingi), infrastrukturalne (oczyszczalnia wód opadowych) oraz tereny
zagospodarowane w sposób tymczasowy (teren u zbiegu ul. Smołdzinowskiej z ul. Główieniec).
W ogólnej ocenie wpływu planowanych inwestycji na walory krajobrazowe analizowanego
obszaru należy wziąć pod uwagę przede wszystkim fakt, że stanowi on teren w znacznym stopniu już
antropogenicznie przekształcony, o stosunkowo niskich walorach krajobrazowych. Sytuację tę
determinuje przede wszystkim produkcyjno-usługowe przeznaczenie znacznej części analizowanego
obszaru oraz jego położenie w sąsiedztwie dużych szlaków komunikacyjnych (linia kolejowa i węzeł
Antoninek), zrealizowanych na dominujących w krajobrazie nasypach. Największymi walorami
krajobrazowymi charakteryzują się tereny położone w północno-wschodniej części projektu planu –
powyżej ul. Główieniec, na których obecnie znajduje się las oraz porośnięty drzewami i krzewami
nieużytek.
Realizacja ustaleń planu skutkować będzie przekształceniem fizjonomii krajobrazu na skutek
planowanej lokalizacji nowych obiektów produkcyjnych, składów i magazynów, głównie we wschodniej
części terenu 1P oraz na terenie 2P.
Na etapie realizacyjnym, w wyniku organizacji placów budowy oraz prowadzenia prac
budowlanych związanych z lokalizacją nowych obiektów budowlanych, oddziaływania na krajobraz
będą negatywne. Będzie to jednak oddziaływanie krótkoterminowe.
Wprowadzenie do przestrzeni dużych kubaturowych obiektów budowlanych, jako elementów
mocno wyróżniających się w krajobrazie, wpłynie na stopniowe, trwałe przekształcenie
dotychczasowego krajobrazu obszaru położonego we wschodniej części projektu planu. Należy jednak
uznać planowane inwestycje jako sposób racjonalnego wykorzystania potencjału analizowanego
obszaru, bezpośrednio sąsiadującego z już istniejącym dużym zakładem produkcyjnym oraz próbę
uporządkowania i wprowadzenia ładu przestrzennego na analizowany obszar. Można przypuszczać, że
przekształcenia funkcjonalno-przestrzenne przedmiotowego terenu dadzą pozytywny efekt jego
uporządkowanego i jednorodnego zagospodarowania. W związku z tym można stwierdzić, iż straty dla
walorów krajobrazowych związane z realizacją przedmiotowych inwestycji nie będą znaczące, a wręcz
przyniosą pozytywny efekt.
Z uwagi na już istniejące, docelowe zagospodarowanie terenów położonych pomiędzy
ul. Smołdzinowską a zachodnią granicą projektu planu, nie przewiduje się wystąpienia znaczących
oddziaływań na walory krajobrazowe zachodniej części planu.
Projekt planu zawiera ustalenia, których realizacja pozwoli na ograniczenie negatywnego
oddziaływania na fizjonomię krajobrazu analizowanego obszaru. W tym zakresie szczególnie istotne są
następujące ustalenia:
• wyznaczenie w północnej części planu terenów 1ZL i 2ZL, przeznaczonych pod lasy i zalesienia,
• wyznaczenie strefy zieleni izolacyjnej we wschodniej części terenu 1P,
• lokalizacja nowej zabudowy zgodnie z nieprzekraczalnymi liniami zabudowy, w tym odsunięcie
linii zabudowy od wschodniej granicy projektu planu (na odległość ok. 40 m),
• zakaz lokalizacji ogrodzeń pełnych lub ogrodzeń z betonowych elementów prefabrykowanych od
strony dróg publicznych,
• zakaz lokalizacji reklam na terenach: 1ZL, 2ZL, C,
44
•
dopuszczenie lokalizacji reklam na terenach: 1P, 2P i U, umieszczonych w sposób
nieprzesłaniający otworów okiennych wyłącznie na elewacjach budynków, o łącznej powierzchni
reklam nie przekraczającej 20% powierzchni każdej elewacji.
Realizacja powyższych ustaleń przyczyni się do ograniczenia negatywnego wpływu realizacji
ustaleń mpzp na walory krajobrazowe analizowanego obszarów oraz jego postrzeganie z terenów
sąsiadujących, np. z nasypów terenów komunikacyjnych.
6.9.
Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe
Na obszarze projektu mpzp „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu nie
występują udokumentowane stanowiska archeologiczne oraz inne obiekty kultury. Z uwagi
na powyższe nie przewiduje się negatywnego wpływu realizacji ustaleń mpzp na zabytki chronione
na podstawie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
6.10.
Oddziaływanie na klimat akustyczny
Realizacja ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Strefa
przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu nie zmienia w zasadniczy sposób istniejącego
i planowanego zagospodarowania oraz przeznaczenia analizowanych terenów przemysłowych,
objętych jego granicami. Obecne zagospodarowanie i użytkowanie analizowanego obszaru jest
w większości zgodne z obowiązującymi: w części zachodniej rejonu jego opracowania – mpzp „terenu
w rejonie węzła Antoninek-wschód” – część A57 i mpzp „terenu w rejonie węzła Antoninek-wschód” –
część B58 oraz w części wschodniej – mpzp „Rejon ul. Główieniec” w Poznaniu59. Prace nad projektem
planu „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu miały na celu m.in. zmianę rozwiązań
w zakresie układu transportowego, która będzie polegała na włączeniu ulic: Smołdzinowskiej
(fragment), Główieniec i Poziomkowej w teren produkcyjny 1P. Oznacza to przede wszystkim
zamknięcie fragmentu ul. Smołdzinowskiej dla ruchu publicznego i pozbawienie tego fragmentu
statusu drogi publicznej.
W związku z tym, że ulica ta stanowi obecnie główny dojazd od strony centrum miasta
(z ul. Warszawskiej) do osiedla Zieliniec, realizacja ustaleń projektu mpzp „Strefa przemysłowa przy
ul. Warszawskiej” w Poznaniu będzie wiązała się z koniecznością poszukania i zrealizowania nowych
rozwiązań transportowych, bądź rozbudowy i modernizacji już istniejących połączeń w tym rejonie,
zapewniających mieszkańcom osiedla Zieliniec bezpieczny i dogodny dojazd z centrum miasta do
miejsca zamieszkania oraz wdrożenia tych połączeń przed zamknięciem ul. Smołdzinowskiej dla ruchu
publicznego.
Przewiduje się, że przedstawione w rozdz. 2.12. zasięgi oddziaływania źródeł hałasu
komunikacyjnego, występujących aktualnie w obszarze oceny, czyli hałasu samochodowego (załącznik
nr 4) i hałasu kolejowego (załącznik nr 5) – będą charakteryzowały skażenie hałasem na poziomie
podobnym jak obecnie. Jednak, w związku z postępem techniki oraz ustaleniami akustycznymi,
zapisanymi w uchwale mpzp „Zieliniec” w Poznaniu60, dopuszczającymi np. lokalizację ekranów
akustycznych wzdłuż terenów kolejowych i drogowych, przewiduje się, że zasięgi oddziaływania
hałasu tego hałasu docelowo zmniejszą się dla terenu osiedla Zieliniec.
Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego z ul. Warszawskiej na obszarze projektu planu,
czyli w analizowanym terenie przemysłowym, dla którego nie definiuje się standardów akustycznych
w środowisku – raczej nie zmniejszą się, w związku z sukcesywnym wzrostem natężenia ruchu
pojazdów na analizowanym odcinku ul. Warszawskiej.
Projekt planu „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu umożliwia
zagospodarowanie wysokimi obiektami przemysłowymi części terenu 1P, dotąd niezabudowanego
kubaturą – we wschodniej części obszaru planu, pomiędzy ul. Smołdzinowską i terenem kolejowym
(oddzielającym analizowany obszar projektu planu od osiedla mieszkaniowego Zieliniec). Ilustruje to
57
58
59
60
Uchwała Nr LXXXV/954/IV/2006 Rady Miasta Poznania z dnia 10 stycznia 2006 r.
zagospodarowania przestrzennego „terenu w rejonie węzła Antoninek-wschód” – część A
Uchwała Nr LXXXV/955/IV/2006 Rady Miasta Poznania z dnia 10 stycznia 2006 r.
zagospodarowania przestrzennego „terenu w rejonie węzła Antoninek-wschód” – część B
Uchwała Nr LXXIII/1010/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 8 czerwca 2010 r.
zagospodarowania przestrzennego „Rejon ul. Główieniec” w Poznaniu
Uchwała Nr LXXIII/1013/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 8 czerwca 2010 r.
zagospodarowania przestrzennego „Zieliniec” w Poznaniu
45
w sprawie miejscowego planu
rysunek projektu mpzp na załączniku nr 9. Projekt planu pozwala na realizację na terenie 1P
budynków przemysłowych m.in. w strefie o tzw. zwiększonej wysokości, do 25 m, odległych jednak
o ok. 100 m od linii kolejowej, czyli wschodniej granicy opracowania. Budynki o zwiększonej wysokości
mogą być osłonięte niższą zabudową od strony wschodniej – na terenie 1P i 2P. Linia rozgraniczająca
zabudowy od tej strony projekt planu przebiega bliżej jego wschodniej granicy – w odległości
ok. 40 m. Potencjalne źródła hałasu przemysłowego – związane z działalnością produkcyjną, w tym
m.in. czerpnie i wyrzutnie systemów oczyszczania powietrza, czy ciągi technologiczne, które mogą być
zlokalizowane na zewnątrz budynków – np. na dachach wysokich obiektów kubaturowych – znajdą się
jednak wystarczająco daleko od terenów zabudowy mieszkaniowej osiedla Zieliniec. Dodatkowo
korzystnie w tej sytuacji oddziaływać będzie zieleń w strefie zieleni izolacyjnej, którą projekt planu
przewiduje w pasie terenu 1P o szerokości ok. 30 m, pomiędzy istniejącym ciepłociągiem a terenem
kolejowym, a także pas zieleni o szerokości ok. 20 m na terenie 2ZL, oddzielającym teren 2P
od wschodniej granicy planu. Planowana zieleń, ale również zieleń istniejąca, osłoni wysokie budynki,
przewyższające nasyp kolejowy – dla widoku na miasto z osiedla Zieliniec.
Ponadto przewiduje się, że właściwie przeprowadzone postępowania w sprawie wydawania
decyzji środowiskowych i pozwoleń na budowę dla kolejnych inwestycji oraz obiektów przemysłowych
bądź postępowania zintegrowane dla inwestycji realizowanych na terenie zakładu Volkswagen Poznań
Sp. z o.o. przy ul. Warszawskiej 349 w Poznaniu, zapewnią wymagane standardy akustyczne
na granicach z terenami zabudowy mieszkaniowej, o zdefiniowanych wysokich wymaganiach
akustycznych w środowisku.
Oczekiwania w tym zakresie wynikają z zadowalających efektów dotychczasowych działań
i postępowań właściwych urzędów, skutecznie i właściwie kształtujących warunki akustyczne
w środowisku dla otoczenia tego zakładu, omówionych w rozdz. 2.12.
Hałas lotniczy, związany z przelotami samolotów na lotnisko Poznań-Ławica oraz PoznańKrzesiny, jak również hałas tramwajowy – podobnie jak ma to miejsce obecnie – nie obejmą granic
obszaru projektu planu.
Podsumowując należy stwierdzić, że w przyszłości warunki akustyczne w środowisku
otaczającym przedmiotowy teren przemysłowy, tj. w zabudowie mieszkaniowej, zlokalizowanej
w analizowanym otoczeniu obszaru projektu planu – głównie w zachodniej części osiedla Zieliniec,
nie będą zagrożone funkcjonowaniem rozbudowującego się zakładu Volkswagen Poznań Sp. z o.o.
W zabudowie tej może być jednak obserwowane oddziaływanie hałasu komunikacyjnego –
samochodowego i kolejowego. Tereny znajdujące się w obszarze projektu planu nie będą wymagały
ochrony akustycznej w środowisku.
6.11.
Oddziaływanie na powietrze
Realizacja ustaleń omawianego projektu mpzp w zakresie lokalizacji nowej zabudowy
na terenach dotąd niezabudowanych, będzie związana z pojawieniem się w granicach obszaru
opracowania nowych źródeł emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego o zróżnicowanym
charakterze. Nowe źródła emisji zlokalizowane zostaną przede wszystkim we wschodniej części
obszaru projektu mpzp – pomiędzy ul. Smołdzinowską a terenem kolejowym.
Zgodnie z posiadanymi informacjami, na terenach tych projektowane są m.in. obiekty
związane z procesem produkcji pojazdów w zakładzie Volkswagen Poznań Sp. z o.o., budynek
biurowo-socjalny, przystanek autobusowy dla pracowników oraz miejsca załadunku pojazdów. Jak
wskazano w dokumentach opracowanych na potrzeby uzyskania niezbędnych decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia, realizacja wspomnianych obiektów nie będzie
związana z pojawieniem się nowych źródeł emisji zorganizowanej, a ich funkcjonowanie związane
będzie jedynie ze wzrostem zanieczyszczeń powstających w wyniku spalania paliw w silnikach
spalinowych pojazdów (emisja niezorganizowana)61. W wyniku spalania paliw w pojazdach silnikowych
emitowane będą następujące zanieczyszczenia: pył, SO2, NO2, CO, węglowodory alifatyczne oraz
węglowodory aromatyczne. Przewiduje się, że emisja generowana w obrębie projektowanych
parkingów, placu załadunku pojazdów, buforu kodowania pojazdów, a także emisja związana
61
Karta informacyjna dla przedsięwzięcia polegającego na budowie buforu kodowania produkcji wraz z wiaduktem
technologicznym, budynkiem biurowo socjalnym, dwoma portierniami, wjazdem ppoż. I przystankami autobusów
pracowniczych, wraz z poszerzeniem istniejących wjazdów i usunięciem kolizji z istniejącymi instalacjami, EKOGEO,
Magdziarek M., Wargowo, styczeń 2011
46
z przejazdem i ruchem pojazdów zaopatrujących fabrykę, nie będzie stanowiła zagrożenia dla
dotrzymania obowiązujących norm w tym zakresie.
Nie jest natomiast wykluczone, iż w wyniku realizacji ustaleń projektu mpzp na pozostałych
terenach zlokalizowanych po wschodniej stronie ul. Smołdzinowskiej, pojawią się nowe punktowe
źródła emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych do powietrza. Brak szczegółowych informacji
dotyczących rodzaju i charakterystyki projektowanych instalacji, które mogą być potencjalnym
źródłem emisji, danych o przewidywanym składzie jakościowym i ilościowym emitowanych substancji,
a także podstawowych parametrów emitorów, uniemożliwia w chwili obecnej określenie
(w przybliżonym zakresie) ewentualnego oddziaływania na kształtowanie lokalnej jakości powietrza
atmosferycznego. Informacje te zostaną przedstawione w oddzielnych opracowaniach,
przygotowywanych na potrzeby uzyskania stosownych pozwoleń na eksploatację poszczególnych
instalacji.
Istotnego wzrostu poziomu emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego nie
przewiduje się na terenach położonych po zachodniej stronie ul. Smołdzinowskiej. Zlokalizowana
na tych terenach zabudowa obejmuje obiekty należące do Volkswagen Poznań Sp. z o.o., w tym m.in.
lakiernię, spawalnię, halę montażu. Szczegółowy charakter emisji zanieczyszczeń ze źródeł
zlokalizowanych w tej części omawianego obszaru został przedstawiony w dokumentacji niezbędnej do
uzyskania wymaganych prawem pozwoleń oraz decyzji62. Z dużym prawdopodobieństwem można
natomiast założyć, że realizacja ustaleń projektu mpzp dla tej części omawianego obszaru nie będzie
związana (w najbliższej przyszłości) z pojawieniem się nowych, punktowych emitorów, wpływających
w sposób znaczący na wzrost emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego.
W związku z realizacją ustaleń projektu mpzp „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej”
w Poznaniu nie należy się spodziewać wzrostu emisji zanieczyszczeń powietrza, generowanych
na skutek funkcjonowania indywidualnych systemów grzewczych. W chwili obecnej energia cieplna dla
potrzeb grzewczych i technologicznych zakładu Volkswagen Poznań Sp. z o.o. wytwarzana jest
w indywidualnych instalacjach do energetycznego spalania paliw, wykorzystujących przede wszystkim
gaz ziemny (olej opałowy lekki wykorzystywany jest wyłącznie jako zabezpieczenie). Przewiduje się,
że ten rodzaj paliwa będzie wykorzystywany również na potrzeby zapewnienia energii cieplnej dla
projektowanej zabudowy.
Nie przewiduje się powstania przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń zanieczyszczeń ze
względu na zwiększenie lokalnego natężenia ruchu, wynikającego przede wszystkim ze wzrostu
natężenia ruchu pojazdów obsługujących nową zabudowę w obrębie terenów 1P i 2P. Zapisy projektu
planu nie zakładają powstania nowych tras komunikacyjnych (poza dopuszczeniem lokalizacji dróg
wewnętrznych na terenach P), które mogłyby w sposób znaczący wpłynąć na pogorszenie jakości
powietrza atmosferycznego – wskazane w projekcie mpzp tereny KD-GP, KD-D i KD-Dxs obejmują
tereny dróg obecnie funkcjonujących. Przewidywany wzrost natężenia ruchu na istniejących obecnie
drogach związany będzie głównie z dojazdem i obsługą nowych obiektów produkcyjnych. Przewiduje
się jednak, że związana z tym emisja gazów i pyłów nie będzie stanowiła zagrożenia dla przekroczenia
obowiązujących standardów jakości powietrza (szczególnie w kontekście likwidacji możliwości
przejazdu samochodów przez ul. Smołdzinowską, umożliwiającą obecnie dojazd do zabudowy
w obrębie Zielińca).
Niekorzystne i krótkotrwałe oddziaływania o zasięgu lokalnym wystąpią natomiast na etapie
realizacji ustaleń projektu mpzp w zakresie lokalizacji projektowanej zabudowy na terenach 1P i 2P
(w mniejszym stopniu w przypadku realizacji, rozbudowy czy modernizacji sieci infrastruktury
technicznej). Prowadzenie prac budowlanych w obrębie terenów przeznaczonych pod lokalizację
nowych elementów zagospodarowania przestrzennego związane będzie z emisją zanieczyszczeń
pyłowych, powstających w wyniku procesów obróbki materiałów budowlanych, wykonywania
wykopów czy tez unoszenia cząstek pyłowych w trakcie transportu. Towarzyszyć im będzie także
emisja zanieczyszczeń gazowych, generowanych na skutek pracy silników maszyn budowlanych oraz
silników spalinowych pojazdów wykorzystywanych na potrzeby dostarczenia materiałów budowlanych.
Przewiduje się jednak, że ze względu na zasięg oraz ograniczony czas prowadzenia robót
62
Decyzja Marszałka województwa Wielkopolskiego z dnia 27 lipca 2012 r. znak: DSR.VI.7222.156.2011 o udzieleniu pozwolenia
zintegrowanego Przedsiębiorstwu Volkswagen Poznań Sp. z o.o., ul. Warszawska 349, 61-060 Poznań,
na prowadzenie instalacji – Lakierni zlokalizowanej na terenie Zakładu Nr 1 przy ul. Warszawskiej 349 w Poznaniu,
na warunkach określonych w niniejszej decyzji, decyzja Marszałka województwa Wielkopolskiego znak: DSR.VI.7624-6/10
z dnia 24 września 2010 r. zmieniająca decyzję Wojewody Wielkopolskiego znak: SR.VII-2.66100-22/06 z dnia 2.07.2007 r.,
udzielającą pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza z instalacji zlokalizowanych na terenie firmy
Volkswagen Poznań Sp. z o.o. przy ul. Warszawskiej 349, 61-060 Poznań
47
budowlanych, emisja ta nie będzie miała wpływu na długofalowe kształtowanie jakości powietrza
atmosferycznego na obszarze opracowania.
Pomimo braku prognozowanego istotnego, negatywnego wpływu realizacji ustaleń projektu
mpzp na kształtowanie lokalnej jakości powietrza, do projektu planu wprowadzono zapisy, których
realizacja ma sprzyjać ograniczeniu występowania zanieczyszczeń powietrza na analizowanym
obszarze. Zapisem, którego realizacja będzie miała najprawdopodobniej największy wpływ
na ograniczenie ryzyka pojawienia się istotnych źródeł zanieczyszczeń w granicach obszaru projektu
mpzp (głównie pyłowych), jest wprowadzenie zakazu stosowania pieców i trzonów kuchennych
na paliwo stałe, co jest szczególnie istotne w kontekście dopuszczenia stosowania indywidualnych
systemów grzewczych. Wyeliminowanie możliwości stosowania w instalacjach grzewczych paliw
stałych, charakteryzujących się wysokimi wskaźnikami emisji, pozwoli ograniczyć do minimum emisję
zanieczyszczeń pyłowych, związaną z dostarczaniem energii cieplnej na potrzeby projektowanej
zabudowy. Należy także zauważyć, że, wprowadzenie tego rodzaju zakazów nawiązuje do ustaleń
zawartych w Aktualizacji Programu ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto
Poznań) w woj. Wielkopolskim63 oraz Programie ochrony powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla
stref: Aglomeracja Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńsko-wrzesińskiej oraz strefy pilskozłotowskiej w woj. Wielkopolskim64.
W sposób pośredni i pozytywny na kształtowanie lokalnej jakości powietrza atmosferycznego
wpływać będzie realizacja ustaleń projektu mpzp w zakresie docelowego sposobu zagospodarowania
i użytkowania terenów 1ZL i 2ZL oraz wprowadzenie ustaleń z zakresu kształtowania zieleni na całym
obszarze opracowania. Utrzymanie fragmentów lasów w części północno-wschodniej, z możliwością
realizacji zalesień, oraz wykształcenie zieleni izolacyjnej w formie skupiska lub szpalerów drzew
o zwartej strukturze (w strefie wskazanej na rysunku planu), należy rozpatrywać jako działania
korzystne w kontekście kształtowania lokalnych warunków aerosanitarnych, gdyż obecność zieleni
wysokiej sprzyja zmniejszeniu udziału dwutlenku węgla w powietrzu atmosferycznym oraz wpływa
korzystnie na ograniczenie zasięgu przenoszenia zanieczyszczeń pyłowych. W znacznie mniejszym
stopniu oddziaływania te wystąpią na skutek realizacji zapisów ustalających zachowanie minimalnych
udziałów powierzchni biologicznie czynnej w obrębie terenów 1P, 2P i U oraz zagospodarowanie
zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów (w granicach całego analizowanego
obszaru).
Reasumując, realizacja ustaleń omawianego projektu mpzp „Strefa przemysłowa przy
ul. Warszawskiej” w Poznaniu związana będzie z pojawieniem się w granicach obszaru opracowania
nowych źródeł emisji, jednakże przewiduje się, że nie będzie stanowiła w przyszłości zagrożenia dla
dotrzymania standardów jakości powietrza atmosferycznego poza granicami terenów, dla których
inwestor posiada tytuł prawny.
6.12.
Oddziaływanie na klimat lokalny
Realizacja ustaleń projektu mpzp „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w zakresie
lokalizacji nowych wysokich obiektów kubaturowych będzie oddziaływać na elementy kształtujące
klimat lokalny. Nowe inwestycje kubaturowe lokalizowane będą głównie we wschodniej części projektu
planu, pomiędzy ul. Smołdzinowską a liniami kolejowymi. Należy podkreślić, że znaczna część tych
terenów jest już silnie przekształcona antropogenicznie. Stanowią je w dużej części powierzchnie
uszczelnione, o stosunkowo niewielkim udziale zieleni wysokiej. Wyjątek stanowi teren położony
w północno-wschodniej części planu, pomiędzy ul. Główieniec a północną granicą projektu planu,
na którym obecnie znajduje się las oraz nieużytek porośnięty drzewami i krzewami.
Lokalizacja obiektów kubaturowych powoduje pewne modyfikacje w warunkach mikroklimatu.
Realizacja nowych budynków, a wraz z nimi powiększenie powierzchni uszczelnionych, powoduje
pogorszenie przewietrzania terenów (budynek stanowi barierę dla mas powietrza), a także zmianę
schematu cyrkulacji mas powietrza, zwłaszcza w przypadku budynków wysokich, modyfikację
warunków cieplnych (powierzchnie uszczelnione akumulują energię cieplną, zarówno energie
słoneczną, jak i energię pochodzącą z procesów spalania surowców), modyfikację warunków
wilgotnościowych (wzrost zanieczyszczenia powietrza powoduje spadek wilgotności względnej
powietrza).
63
64
Uchwała Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r. (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia
15.01.2013 r., poz. 508)
Uchwała Nr XXIX/566/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r. (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia
15.01. 2013 r., poz. 509)
48
W kontekście konieczności ograniczania negatywnych oddziaływań na klimat lokalny
pozytywnie należy ocenić rozwiązania, które pozwolą na zachowanie i ochronę terenów zieleni
przeznaczonych pod las i zalesienia (tereny ZL), pozytywnie wpływających na kształtowanie lokalnych
warunków klimatycznych. Z tego samego względu pozytywnie ocenia się również obowiązek
wykształcenia strefy zieleni izolacyjnej we wschodniej części terenu 1P.
Ponadto, projekt planu zawiera inne ustalenia, które pozwolą na pewne ograniczenie
negatywnych skutków dla klimatu lokalnego, wynikających z realizacji nowych obiektów
kubaturowych. Należą do nich:
• zakaz stosowania w nowych indywidualnych systemach grzewczych (dopuszczonych planem)
pieców i trzonów kuchennych na paliwa stałe,
• obowiązek zagospodarowania zielenią wszystkich nieutwardzonych fragmentów terenów.
6.13.
Oddziaływanie na dobra materialne
Realizacja ustaleń mpzp dla obszaru „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu
spowoduje oddziaływania na dobra materialne. Będą one dotyczyć głównie terenów położonych we
wschodniej części planu – pomiędzy ul. Smołdzinowską a liniami kolejowymi – obecnie w znacznej
części niezabudowanej.
Na części terenów realizacja nowej zabudowy wymagać będzie wcześniejszego usunięcia
istniejącego zainwestowania, zwłaszcza na terenie 1P, np. parkingów zakładowych przy
ul. Warszawskiej. Efektem realizacji ustaleń nowego planu będzie lokalizacja nowych obiektów
produkcyjnych, składów i magazynów na terenach 1P i 2P wraz z elementami zagospodarowania
działki towarzyszącymi zabudowie. Przyczynią się one zatem do znacznego przyrostu ilości dóbr
materialnych występujących na omawianym w prognozie obszarze.
Zakładając, że nowe zainwestowanie charakteryzować się będzie wysokimi walorami
estetycznymi, wpisującymi się w docelowy sposób użytkowania i funkcjonowania analizowanego
obszaru, jego realizacja będzie w pozytywny sposób oddziaływać na otoczenie omawianego obszaru.
6.14.
Oddziaływanie na obszary chronione, w tym obszary Natura 2000
Jak wspomniano we wcześniejszych rozdziałach niniejszej prognozy, w granicach obszaru
opracowania nie występują tereny i obszary włączone do sieci Natura 2000 oraz inne tereny i obiekty
podlegające ochronie na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody65. Obszarem włączonym do
sieci Natura 2000, położonym w najbliższej odległości od granic obszaru projektu mpzp (w odległości
ok. 270 m od wschodniej granicy) jest Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty PLH300038 „Dolina
Cybiny”, położony poza granicami administracyjnymi miasta Poznania. Obszar ten obejmuje odcinek
doliny rzecznej wraz z przylegającymi do niej terenami na odcinku miedzy 10 a 41 km biegu rzeki
Cybiny, tj. od jej ujścia do jeziora Swarzędzkiego do przecięcia granicy gmin Kostrzyn i Nekla66. Obszar
doliny Cybiny charakteryzuje się dużą różnorodnością siedlisk i ich mozaikowym rozmieszczeniem,
sprzyjającym występowaniu różnorodnych siedlisk oraz licznych przedstawicieli flory i fauny.
Stwierdzono tu występowanie 12 siedlisk wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej, w tym
4 należące do dobrze wykształconych – 3150 – starorzecza i inne naturalne eutroficzne zbiorniki
wodne, 6510 – niżowe i górskie łąki użytkowane ekstensywnie, 91E0 – lasy łęgowe i nadrzeczne
zarośla wierzbowe oraz 91F0 – łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe. Wśród wskazanych
w Załączniku II dyrektywy siedliskowej gatunków zwierząt stwierdzono tu występowanie bobra
europejskiego (Castor fiber), wydry (Lutra lutra), różanki (Rhodeus sericeus), kumaka nizinnego
(Bombina bombina) i traszki grzebieniastej (Triturus cristatus). Poza licznymi gatunkami roślin
i zwierząt podlegających ochronie (ścisłej lub częściowej), na obszarze tym stwierdzono również
występowanie 31 gatunków ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy ptasiej. Wśród nich
licznie występuje trzcinniczek (Acrocephalus bistrigiceps), perkoz dwuczuby (Podiceps cristatus),
brzegówka (Riparia riparia), kokoszka (Gallinula chloropus), brzęczka (Locustella luscinoides),
perkozek (Tachybaptus ruficolis), głowienka (Aythya ferina), bączek (Ixobrychus minutus), błotniak
stawowy (Circus aeruginosus) oraz wodnik (Rallus aquaticus). OZW PLH300038 „Dolina Cybiny”,
z uwagi na specyficzny, liniowy kształt, a także sąsiedztwo innych terenów podlegających ochronie,
pełni ponadto istotną rolę korytarza ekologicznego, zapewniającego dogodne warunki migracji
zwierząt i roślin. Wśród głównych zagrożeń dla tego obszaru wymienia się presję budowlaną
65
66
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 o ochronie przyrody (tekst jednolity Dz. U. z 2013, poz. 627, ze zmianami)
Natura 2000 - Standardowy formularz danych PLH300038 Dolina Cybiny, natura2000.gdos.gov.pl (data aktualizacji 2013-10)
49
(nadmierny rozwój zabudowy mieszkaniowej i rekreacyjnej) na terenach położonych w bezpośrednim
sąsiedztwie doliny (a w szczególności zabudowa skarp doliny), intensyfikację rolnictwa, wyłączanie
z użytkowania łąk i pastwisk (zaprzestanie koszenia i wypasu), intensywną hodowlę ryb w dużych
kompleksach stawów, a także inwestycje w zaplecze rekreacyjne na niektórych odcinkach rzeki
Cybiny.
Przewiduje się, że realizacja inwestycji przewidzianych w projekcie mpzp „Strefa przemysłowa
przy ul. Warszawskiej” nie spowoduje powstania czynników wpływających negatywnie na przedmiot
ochrony OZW PLH300038 „Dolina Cybiny” oraz integralność tego obszaru. Zaproponowany w projekcie
mpzp sposób zagospodarowania i użytkowania terenów w znacznej mierze uwzględnia funkcjonujące
już obiekty, a w odniesieniu do terenów aktualnie niezabudowanych przewiduje wprowadzenie funkcji
umożliwiających jednolite zagospodarowanie obszaru projektu mpzp. Do głównych celów sporządzenia
nowego projektu mpzp należy również wprowadzenie zmian w układzie komunikacyjnym (zamkniecie
fragmentu ul. Smołdzinowskiej dla ruchu publicznego), pozwalających na bardziej kompleksowe
i spójne wykorzystanie terenów wskazanych pod lokalizację obiektów produkcyjnych, składów
i magazynów.
Przewiduje się ponadto, że zrealizowana zgodnie z ustaleniami projektu mpzp zabudowa, nie
będzie stanowiła zagrożenia dla dotrzymania obowiązujących standardów środowiska na obszarach
położonych poza terenami należącymi do Volkswagen Poznań Sp. z o.o., w tym dla terenów
położonych w granicach OZW PLH300038 „Dolina Cybiny”. Do projektu mpzp wprowadzono również
zapisy w zakresie ochrony środowiska, których realizacja ma na celu wyeliminowanie lub
zminimalizowanie negatywnych oddziaływań na poszczególne komponenty środowiska. Należą do nich
między innymi zapisy regulujące sposób prowadzenia gospodarki ściekowej na obszarze planu,
wyznaczenie terenów lasów i zalesień (1ZL i 2ZL) w północno-wschodniej części planu oraz
wprowadzenie obowiązku wprowadzenia zieleni izolacyjnej w strefie wskazanej na rysunku planu
na terenie 1P. W tym miejscu należy zauważyć, iż ograniczenie możliwości zainwestowania terenów
zlokalizowanych w północno-wschodniej i wschodniej części analizowanego obszaru (tereny
położone w najmniejszej odległości od granic OZW PLH300038 „Dolina Cybiny”) poprzez wyznaczenie
terenów zagospodarowanych w znacznej mierze zielenią (tereny lasów i zalesień ZL, strefa zieleni
izolacyjnej) jest rozwiązaniem korzystnym z punktu widzenia ograniczenia możliwości ewentualnych
oddziaływań na zlokalizowany poza granicami obszar podlegający ochronie.
Cennym przyrodniczo obszarem, położonym w stosunkowo niewielkiej odległości od granic
analizowanego projektu mpzp (ok. 150 m od południowo-wschodniej granicy) jest również obszar
chronionego krajobrazu „Dolina Cybiny w Poznaniu”67 (objęty ochroną ze względu na wyróżniający się
krajobraz i występowanie zróżnicowanych ekosystemów, wartościowych z punktu widzenia
zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem, a także pełnionej funkcji (korytarze
ekologiczne). Podobnie jak w przypadku opisanego wcześniej OZW PLH300038 „Dolina Cybiny”, nie
przewiduje się wystąpienia istotnych negatywnych oddziaływań na obszar chronionego krajobrazu
„Dolina Cybiny w Poznaniu”, wynikających z realizacji ustaleń projektu mpzp „Strefa przemysłowa przy
ul. Warszawskiej” w Poznaniu.
6.15.
Oddziaływanie transgraniczne
Ze względu na położenie geograficzne Poznania (znaczne oddalenie od terenów
przygranicznych państwa) stwierdzić należy, że realizacja ustaleń omawianego planu miejscowego nie
spowoduje oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, w rozumieniu Konwencji
z Espoo z 25 lutego 1991 r.
7.
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW
REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA
Do najważniejszych skutków realizacji ustaleń projektu mpzp „Strefa przemysłowa przy
ul. Warszawskiej” w Poznaniu należeć będzie umożliwienie spójnego zagospodarowania terenów
położonych w granicach obszaru opracowania oraz wprowadzenie zmian w lokalnym układzie
komunikacyjnym (zamknięcie fragmentu ul. Smołdzinowskiej), pozwalających na najbardziej
optymalne zagospodarowanie terenów zabudowy produkcyjnej, składów i magazynów, należących do
Volkswagen Poznań Sp. z o.o.
67
rozporządzenie Nr 22/08 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 4 września 2008 r.
50
W kontekście ustaleń omawianego w prognozie projektu planu, zakładającego rozwój terenów
wskazanych pod zabudowę produkcyjną, istotne będzie zatem prowadzenie monitoringu
w zakresie:
• rodzajów i ilości zanieczyszczeń emitowanych do powietrza atmosferycznego,
• ilości pobieranych wód podziemnych oraz jakości wód podziemnych w granicach analizowanego
obszaru,
• jakości odprowadzanych do sieci kanalizacji sanitarnej ścieków przemysłowych,
• jakości wprowadzanych oczyszczonych wód opadowych z terenu zakładu, położonego przy
ul. Warszawskiej, do rzeki Cybiny (poza granicami projektu mpzp),
• poziomów hałasu przemysłowego – na granicach sąsiadujących z zakładem terenów zabudowy,
wymagających ochrony akustycznej w środowisku (zlokalizowanych poza granicami projektu
mpzp).
Skutki realizacji postanowień planu podlegać będą bieżącym pomiarom, ocenom oraz analizom
wpływu na środowisko wielu czynników, prowadzonym w ramach Państwowego Monitoringu
Środowiska68 przez zobligowane do tego instytucje i służby. Stosownie do art. 10 ust. 2 Dyrektywy
2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu
niektórych planów i programów na środowisko dla monitoringu znaczącego wpływu na środowisko
realizacji planów możliwe będzie wykorzystanie istniejącego systemu monitoringu, w celu uniknięcia
jego powielania.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Państwowy Instytut Geologiczny
w Warszawie, Prezydent Miasta Poznania, pełniący jednocześnie obowiązki starosty powiatu
grodzkiego, prowadzą monitoring poszczególnych komponentów środowiska, w tym jakości powietrza,
jakości wód, jakości gleby i ziemi, hałasu i pól elektromagnetycznych, w zakresie określonym
w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska oraz ustawie z dnia 18 lipca 2001 r.
Prawo wodne.
Zakres i częstotliwość monitoringu obejmującego pomiary stężeń zanieczyszczeń powietrza
atmosferycznego, badania poszczególnych wskaźników zanieczyszczenia wód podziemnych
i powierzchniowych, a także pomiary poziomów hałasu na terenach zlokalizowanych na analizowanym
obszarze będą zatem dostosowane do zakresu i częstotliwości monitoringu prowadzonego w ramach
programów Państwowego Monitoringu Środowiska. Pomiary i badania prowadzone w celu określenia
stanu poszczególnych komponentów środowiska prowadzone będą natomiast zgodnie z metodyką
i wymogami określonymi w poszczególnych rozporządzeniach69, a także specjalistycznych
opracowaniach – określających metodyki referencyjne, odnoszące się do sposobu analizowania stanu
jakości poszczególnych komponentów środowiska. Stosowanie właściwych metodyk prowadzenia
badań i pomiarów jest niezwykle istotne ze względu na ograniczenie możliwości wystąpienia błędów
w ostatecznej ocenie jakości poszczególnych komponentów środowiska. Z uwagi na różnorodność
zagadnień dotyczących metody i wymogów jakie wskazane są w przypadku prowadzenia monitoringu
poszczególnych komponentów środowiska, w niniejszym opracowaniu nie przytoczono ich brzmienia.
Ze względu na specyfikę zaproponowanej w projekcie mpzp funkcji części terenów
(stanowiącej kontynuację sposobu zagospodarowania i użytkowania terenów obecnie zabudowanych)
konieczne będzie natomiast prowadzenie monitoringu w znacznie szerszym zakresie. Obecność
instalacji, których funkcjonowanie związane jest z emisją zanieczyszczeń do powietrza
atmosferycznego, poborem wód podziemnych, czy też odprowadzaniem podczyszczonych wód
opadowych i roztopowych do wód powierzchniowych (zlokalizowanych poza obszarem opracowania)
wymaga szczególnego podejścia w zakresie kontroli ich oddziaływania na poszczególne komponenty
środowiska. W celu monitorowania skutków realizacji ustaleń projektu mpzp na całym obszarze
opracowania proponuje się coroczne dokonanie analizy wyników badań i pomiarów prowadzonych
w zakresie i częstotliwości określonej w decyzjach sektorowych, jakie zostały wydane dla dotychczas
funkcjonujących instalacji, zlokalizowanych na terenach położonych w granicach obszaru opracowania.
Wśród decyzji tych wymienić można:
68
69
utworzonemu ustawą z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska
w tym m.in. w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia
monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. 2011 Nr 258, poz. 1550), rozporządzeniu
Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia
pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową,
lotniskiem lub portem (Dz. U. 2011 Nr 288 poz.1697)
51
•
•
•
•
•
•
•
Pozwolenie wodnoprawne na pobór wód podziemnych z osadów czwartorzędowych, wydane
w drodze decyzji Wojewody Wielkopolskiego z dnia 11 kwietnia 2005 roku; znak: SR.II-6.681123/05,
Pozwolenie wodnoprawne na pobór wód podziemnych z osadów trzeciorzędowych, wydane
w drodze decyzji Prezydenta Miasta Poznania z dnia 18 grudnia 2002 roku; znak: OS.GW/621066/02,
Pozwolenie wodnoprawne na wprowadzenie ścieków do urządzeń kanalizacyjnych podmiotu
trzeciego, wydane w drodze decyzji Marszałka Województwa Wielkopolskiego z dnia 2 grudnia
2008 roku; znak: DSR.III.6213-55-4/08,
Pozwolenie wodnoprawne na odprowadzenie wód opadowych do rzeki Cybiny, wydane
w drodze decyzji Wojewody Wielkopolskiego z dnia 22 marca 2005 roku; znak: SR.II-6.681110/05 ze zmianą z dnia 31.12.2007 roku; znak: SR.VI-3.6811-283/07,
Decyzję Wojewody Wielkopolskiego z dnia 24 kwietnia 2003 roku; znak: SR-II-2-6620-14/03
zezwalającą na wytwarzanie odpadów, ze zmianą z dnia 20 stycznia 2004 roku; znak: SR-II9.6620-79/03/04, zmianą z dnia 4 sierpnia 2006 roku; znak: SR.II-10.6620-59/06 i zmianą
z dnia 16 maja 2007 roku; znak:SR.V-4.6620-71/07,
Decyzję Wojewody wielkopolskiego z dnia 2 lipca 2007 roku; znak: SR.VII-2.66100-22/06
o pozwoleniu na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza ze zmianą decyzją Marszałka
Województwa Wielkopolskiego z dnia 24 września 2010 roku; znak: DSR.VI.7624-6/10,
Pozwolenie zintegrowane wydane Decyzją Marszałka Województwa Wielkopolskiego z dnia
27 lipca 2012 r., znak: DSR.VI.7222.156.2011 o udzieleniu pozwolenia zintegrowanego
Przedsiębiorstwu Volkswagen Poznań Sp. z o.o., ul. Warszawska 349, 61-060 Poznań,
na prowadzenie instalacji – Lakierni zlokalizowanej na terenie Zakładu Nr 1 przy
ul. Warszawskiej 349 w Poznaniu, na warunkach określonych w niniejszej decyzji, decyzja
Marszałka województwa Wielkopolskiego znak: DSR.VI.7624-6/10 z dnia 24 września 2010 r.
zmieniająca decyzję Wojewody Wielkopolskiego znak: SR.VII-2.66100-22/06 z dnia 2.07.2007
r., udzielającą pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza z instalacji
zlokalizowanych na terenie firmy Volkswagen Poznań Sp. z o.o. przy ul. Warszawskiej 349,
61-060 Poznań.
Przewiduje się, że zakres prowadzonego dotychczas monitoringu będzie wystarczający również
w przypadku pojawienia się nowej zabudowy na terenach położonych na wschód od
ul. Smołdzinowskiej. Nie można jednak wykluczyć, iż na analizowanym obszarze pojawi się zabudowa
obejmująca instalacje, których funkcjonowanie wymagało będzie poszerzenia zakresu lub też zmiany
częstotliwości prowadzanych pomiarów i analiz. Należy jednocześnie zaznaczyć, iż ustalenia projektu
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jedynie wskazują na możliwe sposoby
zagospodarowania i użytkowania terenów i nie są jednoznaczne z ich realizacją w momencie
uchwalenia projektu mpzp, opracowywanego dla danego obszaru. Z uwagi na powyższe, szczegółowe
określenie częstotliwości monitoringu oraz podanie jego zakresu – w kontekście oddziaływania
projektowanej zabudowy na terenach dotąd niezabudowanych – nie jest możliwe na obecnym etapie
projektowania. Nie mniej jednak, należy zauważyć, iż zakres i częstotliwość prowadzonego
monitoringu powinien być dostosowany do stopnia zaawansowania realizacji poszczególnych
inwestycji, jak również uwzględniać istniejącą w chwili obecnej sieć monitoringu lokalnego (np. lokalną
siec monitoringu wód podziemnych70).
8.
ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE
MPZP
Możliwość rozważania rozwiązań alternatywnych w zakresie przeznaczenia poszczególnych
terenów została znaczącą ograniczona w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Poznania”, w którym analizowany obszar w znaczącej większości przeznaczony
został pod teren zabudowy średniowysokiej zakładów przemysłowych wysokich technologii (P1sw).
Zasięg tego terenu pokrywa się z zasięgiem wyznaczonych w projekcie planu terenów obiektów
produkcyjnych, składów i magazynów 1P i 2P (z wyjątkiem istniejącego terenu U, przeznaczonego
pod obiekty usługowe, służące ochronie przeciwpożarowej). Poza tym, tak zaproponowane
rozwiązania funkcjonalne pozwalają na jednorodne i spójne zagospodarowanie całego analizowanego
70
Sieć 21 piezometrów rozmieszczonych na terenach należących do Volkswagen Poznań Sp. z o.o., funkcjonująca w oparciu
i zgodnie z decyzją Prezydenta Miasta Poznania z dnia 19 grudnia 2001 r. znak OS.GW.753-69/01, zatwierdzającą Projekt
prac geologicznych dla potrzeb monitoringu lokalnego wód podziemnych
52
obszaru. W związku z powyższym, nie zaproponowano odmiennych rozwiązań funkcjonalnych, do tych
zaproponowanych w projekcie mpzp „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” – w wersji
skierowanej do opiniowania.
Niemniej, w trakcie prac nad projektem planu rozważano kilka rozwiązań odmiennych od tych
ostatecznie zaprezentowanych w projekcie.
Rozważania te dotyczyły między innymi rozwiązań w zakresie układu komunikacyjnego. Mimo,
że wniosek spółki Volkswagen Poznań Sp. z o. o. o zmianę mpzp „Rejon ul. Główieniec” dotyczył
przede wszystkim zamknięcia ul. Smołdzinowskiej dla ruchu publicznego i włączenia jej w teren
produkcyjny, to jednak analizowany był wariant pozostawienia tej ulicy jako drogi publicznej.
Rozważania te podyktowane były oczywiście tym, że ul. Smołdzinowska stanowi obecnie główny
dojazd do osiedla Zieliniec i pozbawienie jej statusu drogi publicznej niesie za sobą daleko idące skutki
dla obsługi komunikacyjnej Zielińca. Biorąc jednak pod uwagę strategiczne plany rozwojowe spółki
Volkswagen Poznań i rozbudowę jej zakładów produkcyjnych na terenie pomiędzy ul. Smołdzinowską
a liniami kolejowymi, dalsze funkcjonowanie ul. Smołdzinowskiej jako głównego dojazdu do Zielińca
budziło wiele wątpliwości, głównie z uwagi na bezpieczeństwo osób przejeżdżających przez obszar
planu (głównie mieszkańców osiedla), a także bezpieczeństwo pracowników fabryki. Dalsze
funkcjonowanie tej ulicy jako drogi publicznej ogranicza również możliwość spójnego i integralnego
zagospodarowania całego obszaru, do którego Spółka posiada tytuł prawny. Z tych względów
uwzględniony został wniosek Spółki i część ul. Smołdzinowskiej włączona została ostatecznie w teren
obiektów produkcyjnych, składów i magazynów 1P.
Rozważany był również wariant budowy nowej drogi publicznej wzdłuż terenu kolejowego (po
jego zachodniej stronie), na odcinku od ul. Warszawskiej do ul. Krośniewickiej. Ulica ta stanowiłaby
alternatywę dla zamkniętego fragmentu ul. Smołdzinowskiej. Zapewniałaby dojazd do zabudowy
mieszkaniowej położonej przy Krośniewickiej oraz do osiedla Zieliniec (poprzez ul. Krośniewicką KDDxs oraz fragment ul. Smołdzinowskiej KD-D, pozostawionej jako droga publiczna). Jednak z uwagi
na znaczne utrudnienia techniczne związane z zaprojektowaniem i realizacją tej drogi oraz wysokie
koszty jej budowy, zrezygnowano z tego wariantu rozwiązań komunikacyjnych.
W trakcie prac projektowych wprowadzono również modyfikacje w ustaleniach projektu
w zakresie zaopatrzenia obszaru planu w wodę. Pierwotnie projekt dopuszczał realizację nowych
indywidualnych ujęć wody. Jednak zgodnie z wnioskami mieszkańców, którzy obawiali się tego
rozwiązania (z uwagi na występowanie po wschodniej stronie planu głównego zbiornika wód
podziemnych nr 144 – Dolina Kopalna Wielkopolska), zrezygnowano z tego rozwiązania.
Na wcześniejszych etapach prac projektowych, również na wniosek mieszkańców,
wprowadzono we wschodniej części terenu 1P obligatoryjną strefę zieleni izolacyjnej,
zagospodarowaną zwartą zielenią wysoką. Zieleń ta służyć będzie przede wszystkim lepszemu
rozdzieleniu terenów produkcyjnych od terenów mieszkaniowych, położonych poza obszarem projektu
planu, po wschodniej stronie terenu kolejowego.
9.
STRESZCZENIE I WNIOSKI
Prognoza oddziaływania
na środowisko dotyczy projektu
miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu. Prognoza
składa się z ośmiu części.
W pierwszej części omówiono przedmiot opracowania, podstawy formalno-prawne,
metodologię i zasadność jej sporządzania. Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi
podstawowy dokument, niezbędny do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny
oddziaływania na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Obowiązek jej
opracowania wynika bezpośrednio z zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko oraz z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym. Zasadniczym celem prognozy oddziaływania na środowisko jest wskazanie
potencjalnego oddziaływania realizacji ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
na środowisko przyrodnicze, kulturowe i krajobraz.
Projekt planu „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” w Poznaniu opracowywany jest
na podstawie uchwały Nr XX/262/VI/2011 Rady Miasta Poznania z dnia 8 listopada 2011 r. Dotyczy on
terenu zlokalizowanego we wschodniej części Poznania, pomiędzy węzłem Antoninek, ul. Warszawską,
terenem linii kolejowych oraz kompleksem lasów zlokalizowanych po północnej stronie
ul. Krośniewickiej. Na obszarze projektu planu znajduje się zakład produkcyjny spółki Volkswagen
53
Poznań Sp. z o.o. Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem planu miejscowego wynosi ok. 49 ha.
Analizowany projekt planu stanowi zmianę trzech obowiązujących miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego: „terenu w rejonie węzła Antoninek – wschód” część B, „Rejon
ul. Główieniec”, a także niewielkiego fragmentu planu „terenu w rejonie węzła Antoninek – wschód”
część A.
W drugiej części prognozy wskazano położenie omawianego obszaru w przestrzeni miasta oraz
jego obecne zagospodarowanie. Poddano charakterystyce poszczególne elementy środowiska
przyrodniczego oraz ich wzajemne powiązania, w tym rzeźbę terenu, budowę geologiczną
i warunki gruntowe, gleby, zasoby naturalne, warunki wodne, szatę roślinną, świat zwierzęcy oraz
klimat lokalny. W oparciu o dostępne informacje i analizy dokonano również oceny jakości powietrza,
wód powierzchniowych i podziemnych oraz klimatu akustycznego.
Przedmiotowy obszar obejmuje tereny w znacznym stopniu przekształcone antropogenicznie,
co skutkuje również dużymi modyfikacjami w obrębie poszczególnych komponentów środowiska
przyrodniczego. W zachodniej części planu dominuje zabudowa produkcyjna, związana
z funkcjonującą tu fabryką samochodów użytkowych Volkswagen Poznań Sp. z o.o. Z kolei wschodnia
część obszaru charakteryzuje się większym zróżnicowaniem zagospodarowania oraz znacznie
mniejszym stopniem zabudowy. Występują tu zarówno tereny leśne, nieużytki porośnięte zielenią, jak
i tereny komunikacyjne i infrastrukturalne, funkcjonalnie powiązane z działalnością zakładu
Volkswagen Poznań Sp. z o.o.
Przedmiotowy obszar charakteryzuje się nieskomplikowanym ukształtowaniem terenu oraz
prostą budową geologiczną. Oba te komponenty nie powodują ograniczeń w zagospodarowaniu
przedmiotowych terenów. Pod względem geomorfologicznym analizowany obszar położony jest
w obrębie płaskiej równiny sandrowej, stanowiącej fragment sandru Cybiny. Poza lokalnymi
obniżeniami terenu, obszar planu wyniesiony jest na średnią wysokość 77-80 m n.p.m. W podłożu
obszaru udokumentowane zostały osady trzeciorzędu i czwartorzędu. Osady trzeciorzędowe
zbudowane są z szarych, drobnoziarnistych piasków, przykrytych zwartym kompleksem pstrych iłów
poznańskich. Utwory czwartorzędowe reprezentowane są przez utwory glacjalne, fluwioglacjalne,
fluwialne oraz zastoiskowe, złożone z glin morenowych, osadów piaszczysto-żwirowych, iłów,
namułów organicznych oraz torfów. W stropie czwartorzędu zalegają holoceńskie nasypy
antropogeniczne.
W granicach projektu planu nie występują wody powierzchniowe. Pierwotnie obszar ten
odwadniany był przez Cybinę oraz Szklarkę (dopływ Cybiny). Obecnie odwadniany jest przez sieć
kolektorów deszczowych. Wody podziemne występują w obrębie dwóch pięter wodonośnych:
czwartorzędowego oraz trzeciorzędowego. Poziom wód czwartorzędowych reprezentowany jest przez
poziom wód gruntowych – występujący w osadach piaszczysto-żwirowych sandrów oraz rynnach
dolinnych rzek oraz poziom międzyglinowy dolny. Poziom trzeciorzędowy jest reprezentowany przez
mioceński poziom wodonośny oraz mioceńsko-oligoceński podwęglowy poziom wodonośny. Fragment
wschodniej części obszaru objętego granicami projektu mpzp (wąski pas terenu położony wzdłuż
wschodniej granicy projektu planu) zlokalizowany jest w zasięgu wgłębnego poziomu wodonośnego
czwartorzędu – GZWP nr 144 Dolina Kopalna Wielkopolska, należącego do głównych zbiorników wód
podziemnych w Polsce.
Na obszarze objętym granicami projektu mpzp nie stwierdzono występowania
udokumentowanych i zarejestrowanych nieodnawialnych zasobów w postaci złóż naturalnych. Do
innych zasobów naturalnych, występujących w granicach planu, zaliczyć można lasy, zlokalizowane
w północnej części obszaru oraz zasoby wód podziemnych, występujące w obrębie GZWP 144 (Dolina
Kopalna Wielkopolska).
Szata roślinna analizowana obszaru charakteryzuje się znacznym zróżnicowaniem,
wynikającym przede wszystkim z różnego stopnia zainwestowania i charakteru poszczególnych
terenów. Na terenach silnie zainwestowanych roślinność reprezentowana jest jedynie przez niewielkie
enklawy sztucznie wprowadzonej roślinności, nasadzonej w bezpośrednim sąsiedztwie obiektów
produkcyjnych, parkingów oraz budynku straży pożarnej. Na terenie położonym po północnowschodniej części planu – w rejonie ul. Główieniec, ul. Krośniewickiej oraz nasypu kolejowego –
występują tereny leśne, stanowiące pod względem siedliskowym bór mieszany świeży lub miejscami
las mieszany świeży. Na obszarze położonym między ul. Jaromińską a ul. Główieniec występuje przede
wszystkim roślinność niska, reprezentowana przez gatunki pospolicie spotykane na obszarze całego
miasta, charakteryzujące się stosunkowo dużą odpornością na niekorzystne czynniki środowiskowe
oraz niewielkimi wymaganiami siedliskowymi (roślinność towarzysząca terenom antropogenicznie
przekształconym).
54
Zróżnicowanie lokalnej fauny jest niewielkie. Na terenach tych występują jedynie
przedstawiciele tych gatunków, które przystosowały się do życia na terenach silnie zurbanizowanych
w warunkach odbiegających znacznie od siedlisk naturalnych, narażonych jednocześnie na wpływ
wielu niekorzystnych czynników antropogenicznych.
Na znacznej części obszaru objętego granicami mpzp, zajętej przez zabudowę oraz tereny
komunikacyjne, występują grunty zurbanizowane (Tz), pozbawione naturalnej warstwy gleby. Gleby
zachowane zostały jedynie w północnych fragmentach planu, zajętych obecnie przez las, a także
na nieużytkach zlokalizowanych w rejonie ul. Główieniec i ul. Jaromińskiej. W ich granicach
wykształcone zostały gleby brunatne wyługowane 7 kompleksu rolniczej przydatności. Grunty te, ze
względu na swoja rolniczą przydatność, zostały zakwalifikowane do VI klasy bonitacyjnej.
Na przedmiotowym terenie nie występują obiekty i dobra kultury objęte ochroną w rozumieniu
ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
W trzecim rozdziale prognozy zwrócono uwagę na istniejące problemy ochrony środowiska,
istotne z punktu widzenia projektu planu. Tu szczególną uwagę poświęcono występowaniu
w granicach planu terenów leśnych, które zgodnie z przepisami odrębnymi powinny być chronione.
Zwrócono również uwagę na położenie niewielkiego, wschodniego fragmentu planu w zasięgu
głównego zbiornika wód podziemnych nr 144 (Doliny Kopalnej Wielkopolskiej) oraz brak
występowania na obszarze Poznania obszarów ochronnych dla zbiornika, co powoduje, że nie
występują ograniczenia w zagospodarowaniu terenów położonych w jego zasięgu. Odniesiono się
również do zagadnień związanych ze znacznym przekształceniem antropogenicznym środowiska
przyrodniczego, a także do potrzeby zachowania jak największych powierzchni biologicznie czynnych –
pozytywnie oddziaływujących na obieg wody, mikroklimat, florę i faunę w obrębie obszaru
opracowania.
Czwarty rozdział poświęcono omówieniu celu i zapisów projektu planu. Wykazano także
potencjalne skutki dla środowiska i przestrzeni, jakie mogą wystąpić w przypadku braku realizacji
ustaleń planu miejscowego.
Uchwała w sprawie sporządzenia mpzp „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej” wywołana
została na wniosek właściciela znacznej części terenu, objętego granicą planu, spółki Volkswagen
Poznań Sp. z o.o. Wniosek dotyczył przede wszystkim zamknięcia ul. Smołdzinowskiej dla ruchu
publicznego i włączenia jej w teren produkcyjny, co pozwoli na zintegrowanie całego zakładu
i stworzenie spójnego zagospodarowania na całym obszarze należącym do Spółki.
W strukturze funkcjonalno-przestrzennej, wskazanej w projekcie planu, dominują tereny
obiektów produkcyjnych, składów i magazynów (1P, 2P), które zajmują ponad 80% powierzchni
całego planu. W południowej części – przy ul. Warszawskiej – wyznaczono niewielki teren usługowy,
przeznaczony pod obiekty związane z ochroną przeciwpożarową (U), natomiast w północnej części
planu wskazano tereny wyłączone z zabudowy, przeznaczone pod lasy i zalesienia (1ZL i 2ZL).
W północnej części wyznaczony też został teren infrastruktury technicznej ciepłownictwa (C),
przeznaczony pod lokalizację istniejącej magistrali ciepłowniczej, natomiast w układzie
komunikacyjnym wskazano: drogę klasy głównej ruchu przyspieszonego KD-GP (ul. Warszawską),
drogę klasy dojazdowej KD-D (ul. Smołdzinowską na odcinku od ul. Krośniewickiej do północnej
granicy planu), drogę klasy dojazdowej pieszo-jezdnię KD-Dxs (ul. Krośniewicką) oraz drogę klasy
dojazdowej pieszo-rowerową KD-Dxr (nowoprojektowaną).
W przypadku odstąpienia od uchwalenia mpzp „Strefa przemysłowa przy ul. Warszawskiej”
realizowane będą ustalenia obowiązujących planów miejscowych: „Rejon ulicy Główieniec”, „teren
w rejonie węzła Antoninek – wschód” część B, „teren w rejonie węzła Antoninek – wschód” część A.
Realizacja nowego zainwestowania zgodnie z obowiązującymi planami miejscowymi spowoduje:
ingerencję w lokalną rzeźbę terenu oraz przypowierzchniowe warunki gruntowo-wodne,
a w konsekwencji przyrost dużych powierzchni uszczelnionych, głównie pomiędzy ul. Smołdzinowską
a terenem kolejowym, znaczący wzrost ilości ścieków i odpadów wytwarzanych w związku
z funkcjonowaniem nowych obiektów budowlanych oraz dużych powierzchni uszczelnionych, usuniecie
znacznej części obecnej zieleni, wzrost emisji zanieczyszczeń powietrza oraz hałasu, zmianę
uwarunkowań krajobrazowych na terenach nowych inwestycji budowlanych.
W piątej części prognozy omówione zostały podstawowe cele ochrony środowiska,
formułowane na szczeblu wspólnotowym, krajowym i lokalnym. Odniesiono się do zapisów
następujących dokumentów: Dyrektywy Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków
komunalnych (91/271/EWG), Dyrektywy Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny
i zarządzania jakością otaczającego powietrza (96/62/WE), II Polityki Ekologicznej Państwa, Polityki
55
ekologicznej państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016, Programu Ochrony
Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020 roku.
Rozdział szósty w całości poświęcono omówieniu potencjalnych oddziaływań ustaleń projektu
planu na poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego. Wskazano również ustalenia projektu
mpzp, których realizacja służyć będzie ograniczaniu negatywnych oddziaływań na środowisko
przyrodnicze.
Zmiany wynikające z realizacji planu będą obserwowane długofalowo w zakresie
podstawowych elementów środowiska. Do trwałych lub długoterminowych oddziaływań na środowisko
zaliczono: ingerencję w rzeźbę terenu (niwelacje, wykopy) i warunki gruntowo-wodne (m.in.
odwodnienia, zagęszczenie podłoża), znaczne zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnych oraz
pogorszenie warunków infiltracyjnych gruntu w miejscach realizacji zabudowy, dojść, dojazdów, dróg
wewnętrznych, miejsc postojowych, zwiększenie odpływu wód opadowych i roztopowych za
pośrednictwem kanalizacji deszczowej, usunięcie znacznej części istniejącej zieleni w miejscach
realizacji nowej zabudowy i elementów towarzyszących zabudowie, zwiększenie emisji (zanieczyszczeń
powietrza i hałasu) w związku z funkcjonowaniem nowej zabudowy produkcyjnej, składów,
magazynów. Istotną konsekwencją realizacji ustaleń nowego planu będą również zmiany w układzie
komunikacyjnym w rejonie fabryki Volkswagen Poznań Sp. z o.o., które pozbawią osoby trzecie
(głównie mieszkańców osiedla Zieliniec) dostępu do istniejącej drogi publicznej. Zamknięcie
ul. Smołdzinowskiej (na odcinku od ul. Warszawskiej do ul. Krośniewickiej) dla ruchu publicznego
i włączenie jej w teren 1P, powoduje konieczność poszukiwania i zrealizowania nowych połączeń
komunikacyjnych, zapewniających dojazd do osiedla Zieliniec od strony centrum miasta.
Realizacja ustaleń w zakresie ochrony i kształtowania środowiska i przyrody pozwoli
na ograniczenie skali negatywnych oddziaływań na środowisko, jakie pojawią się w konsekwencji
wprowadzenia na tereny nowego sposobu zagospodarowania i użytkowania. Warunkiem niezbędnym
dla ograniczania negatywnych skutków będzie jednak precyzyjne wyegzekwowanie ustaleń planu
miejscowego i restrykcyjne przestrzeganie przez inwestorów przepisów i wymogów ochrony
środowiska, wynikających z przepisów odrębnych, zwłaszcza w zakresie prawidłowego prowadzenia
gospodarki wodno-ściekowej, ochrony jakości powietrza, ochrony przed hałasem, a także ochrony
i kształtowania zieleni. Za pozytywne dla środowiska przyrodniczego omawianego obszaru należy
uznać ustalenia projektu mpzp dotyczące:
• ochrony najbardziej cennych komponentów środowiska przyrodniczego analizowanego obszaru,
a więc terenów leśnych w północno-wschodniej części planu i wyznaczenie terenu pod nowe
zalesienia (tereny 1ZL, 2ZL),
• wyznaczenia strefy zieleni izolacyjnej we wschodniej części terenu 1P,
• zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów,
• zakazu stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe
(w przypadku zastosowania indywidualnych systemów grzewczych),
• odprowadzania ścieków bytowych i przemysłowych do sieci kanalizacji sanitarnej,
• na terenach 1ZL i 2ZL zagospodarowania wód opadowych i roztopowych w granicach terenów,
• na terenach: 1P, 2P, U, C, KD-D, KD-Dxs i KD-Dxr zagospodarowanie wód opadowych
i roztopowych na danym terenie, z dopuszczeniem odprowadzania do sieci kanalizacji
deszczowej,
• lokalizacji na terenie 1P urządzeń służących do podczyszczania ścieków przemysłowych oraz
wód opadowych i roztopowych.
Istotnym warunkiem zachowania prawidłowego funkcjonowania środowiska będzie
przestrzeganie zapisów określających maksymalną powierzchnię zabudowy nowych budynków,
utrzymanie, określonego w projekcie planu, udziału powierzchni biologicznie na poszczególnych
terenach oraz wprowadzanie nowej zieleni na wszystkich nieutwardzonych fragmentach terenów.
Wprowadzana zieleń powinna składać się z jak największej ilości drzew i krzewów, złożonych głównie
z gatunków rodzimych, dostosowanych do lokalnych warunków siedliskowych. Skład gatunkowy,
gęstość nasadzeń i fizjonomia zieleni powinny być dostosowane do pełnienia funkcji, zarówno
środowiskotwórczych, sanitarnych, jak i estetycznych.
W siódmej części odniesiono się do zagadnień związanych z analizą skutków realizacji
postanowień planu miejscowego oraz częstotliwości jej przeprowadzania.
W części ósmej przedstawiono rozważania nad rozwiązaniami alternatywnymi, jakie były
prowadzone w trakcie prac nad projektem mpzp. Rozważania te dotyczyły: zasadności zamknięcia
fragmentu ul. Smołdzinowskiej dla ruchu publicznego i włączenia jej w teren produkcyjny, zasadności
56
wyznaczenia nowej drogi zapewniającej dojazd do zabudowy mieszkaniowej przy ul. Krośniewickiej
oraz do osiedla Zieliniec, wydzielonej wzdłuż terenu kolejowego (po jego zachodniej stronie),
wydzielenia strefy zieleni izolacyjnej we wschodniej części terenu 1P, zasadności dopuszczenia
realizacja na obszarze planu nowych indywidualnych ujęć wód głębinowych.
57

prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

Podobne dokumenty

Automatyczny system zarządzania dokumentami MPZP – GEOXA

rewitalizacja osiedli z wielkiej płyty

Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w

Umowa o pracę zawarta na czas wykonania określonej pracy

wniosek Stowarzyszenia LEN w tym samym zakresie

Gazetka "Czwarta Władza" - IV Liceum Ogólnokształcące im. Komisji