pobierz plik - Polski Związek Orientacji Sportowej
Transkrypt
pobierz plik - Polski Związek Orientacji Sportowej
POLSKI ZWIĄZEK ORIENTACJI SPORTOWEJ PRZEPISY BIEGU NA ORIENTACJĘ Opracowanie i redakcja: Komisja ds. Regulaminów i Klasyfikacji Sportowej w BnO Polski Związek Orientacji Sportowej www.orienteering.org.pl 1. Ważność przepisów. 1.1. Niniejsze przepisy (zwane dalej Przepisami BnO) obowiązują we wszystkich zawodach w biegu na orientację organizowanych przez jednostki zrzeszone lub na zlecenie Polskiego Związku Orientacji Sportowej zwanego dalej PZOS, lub na zlecenie wojewódzkich związków sportowych zwanych dalej WZS. 1.2. Przepisy BnO mają zastosowanie we wszystkich zawodach w biegu na orientację organizowanych przez jednostki zrzeszone lub na zlecenie PZOS, o ile przepisy szczegółowe danych zawodów czy konkurencji nie stanowią inaczej. 1.3. Zawody związane z rywalizacją międzynarodową muszą być przeprowadzone zgodnie z aktualnymi przepisami Międzynarodowej Federacji Orientacji Sportowej (zwanej dalej IOF). 1.4. Przepisy BnO obowiązują zawodników, sędziów, trenerów, organizatorów oraz widzów. Ich nieznajomość nie stanowi okoliczności usprawiedliwiającej. 1.5. Zawody powinny być przeprowadzone tak, by zawodnicy nie byli w sposób nieuzasadniony, prowokowani do naruszania niniejszych przepisów. 1.6. Dodatkowe przepisy mogą być dodane przez organizatora w Regulaminie Zawodów pod warunkiem, że nie kolidują one z tymi przepisami i regulaminami sportowymi i uzyskają zgodę Komisji ds. Regulaminów i Klasyfikacji Sportowej w BnO. 1.7. W sztafetach stosuje się przepisy dot. biegów indywidualnych o ile inne zapisy nie stanowią inaczej. 2. Postanowienia ogólne. 2.1. Bieg na orientację jest dyscypliną sportu, w której zawodnik (osoba, która uprawia dyscyplinę i uczestniczy w rywalizacji) posługując się mapą i kompasem, ma za zadanie w jak najkrótszym czasie pokonać trasę wyznaczoną przez umieszczone w terenie punkty kontrolne (zwane dalej PK). 2.2. Dla interpretacji niniejszych przepisów przez zawodników, organizatorów i sędziów podstawowym wyznacznikiem powinny być zasady „fair play”. 3. Podział zawodów BnO. 3.1. Ze względu na formę: 3.1.1. Indywidualne - zawodnicy biegają pojedynczo i są klasyfikowani indywidualnie. 3.1.2. Sztafetowe - zawody, w których kolejne wyznaczone odcinki trasy (zmiany) pokonują bezpośrednio po sobie kolejni zawodnicy zespołu - sztafety. Sztafeta składa się minimum z dwóch zmian. 3.1.3. Drużynowe - zawody indywidualne lub sztafetowe z punktacją drużynową (suma czasów lub punktacja miejsc zawodników drużyny). 3.2. Ze względu na porę dnia: 3.2.1. Dzienne - odbywają się między wschodem, a zachodem słońca. 3.2.2. Nocne - odbywają się w naturalnej ciemności t.j 90 min. po zachodzie, a 90 min. przed wschodem słońca. 3.2.3. Dzienno-nocne lub nocno-dzienne - czas ich rozgrywania przekracza okresy przewidziane dla zawodów dziennych lub nocnych. 3.3. Ze względu na długość tras: 3.3.1. Sprint – opis w pkt. 15.4.1 3.3.2. Średniodystansowe (IOF. middle distance) – opis w pkt. 15.4.2 3.3.3. Klasyczne (IOF long distance) – opis w pkt. 15.4.3 3.3.4. Długodystansowe (IOF superlong distance) – opis w pkt. 15.4.5 3.3.5. Micro-O 3.3.6. Inne dystanse 3.4. Ze względu na sposób określania wyników zawodów: 3.4.1. Jednoetapowe (wyniki pojedynczego biegu są wynikami końcowymi zawodów). 3.4.2. Wieloetapowe (końcowy rezultat jest wynikiem połączonych rezultatów dwóch lub kilku etapów). 3.4.3. Zawody kwalifikacyjne (zawodnicy są kwalifikowani do finałowego biegu w wyniku jednego lub kilku biegów kwalifikacyjnych, w których mogą być podzieleni na różne grupy. Ostateczne wyniki zawodów są wyłącznie wynikami biegu/biegów finałowych. Może odbyć się kilka finałów (finał A, finał B, itd.), w których zawodnicy biegający w finale B zajmują w wynikach kolejność po zawodnikach finału A, itd. 3.5. Ze względu na rangę: 3.5.1. Międzynarodowe - związane z rywalizacją międzynarodową i umieszczone w kalendarzu IOF (World Games, World Orienteering Championships, World Cup, Junior World Orienteering Championships, European Youth Orienteering Championship, World Master Orienteering Championships, World Ranking Events, Regional Championships) 3.5.2. Ogólnopolskie - umieszczone w Centralnym Terminarzu Zawodów PZOS (zwanym dalej CTZ). W ramach CTZ rozgrywane są w szczególności imprezy mistrzowskie: Ogólnopolska Olimpiada Młodzieży, Mistrzostwa Polski Juniorów Młodszych, Juniorów, Młodzieżowców, Seniorów, Weteranów, Puchar Najmłodszych, Klubowe Mistrzostwa Polski. 3.5.3. Regionalne - umieszczone w regionalnych terminarzach zawodów (zwanych dalej RTZ) jako zawody rankingowe (A-RTZ) lub popularyzacyjne (B-RTZ). 3.6. Ze względu na kolejność potwierdzania PK 3.6.1. Z potwierdzaniem PK w określonej kolejności (kolejność jest obligatoryjna). 3.6.2. Z potwierdzaniem PK w nieokreślonej kolejności (zawodnik ma dowolność wyboru kolejności). 3.7. Ze względu na wyposażenie i usytuowanie PK 3.7.1. Tradycyjne - PK mają widoczny kod i brak potwierdzenia PK równoznaczny jest z nieklasyfikowaniem zawodnika) 3.7.2. Micro-O - PK nie mają kodów, a w bliskim sąsiedztwie ustawione są inne PK, za brak potwierdzenia właściwego PK zawodnikowi do uzyskanego czasu biegu dolicza się dodatkowe minuty – zobacz oddzielne przepisy dot. Micro-O) 4. Nadawanie licencji sportowych klubom (sekcjom) i zawodnikom. 4.1. Przyjęcie klubu (sekcji) w poczet członków PZOS następuje zgodnie z „Postanowieniem w sprawie zasad nadawania i pozbawiania licencji uprawniających kluby sportowe do udziału we współzawodnictwie sportowym w orientacji sportowej”. 4.2. Nadanie licencji sportowej zawodnikowi w PZOS następuje zgodnie z „Postanowieniem w sprawie zasad przyznawania zawodnikom licencji na uprawianie biegu na orientację”. 4.3. Zarząd PZOS może wprowadzić składki członkowskie dla klubów i zawodników, których wysokość powinna być ustalana corocznie. 4.4. Szczegółowe zasady zmiany przynależności klubowej zawodników określa Regulamin zmiany barw klubowych. 5. Kategorie wiekowe i grupy wyczynowe. Zawodnicy są przydzieleni do danych kategorii według płci i wieku. 5.1. Indywidualnie – Nazwa Młodsze dzieci Dzieci Młodzicy Juniorzy młodsi Juniorzy Młodzieżowcy (juniorzy starsi) Seniorzy Popularyzacyjne Symbol K/M-10 K/M-12 K/M-14 K/M-16 K/M-18 K/M-20 K/M-21 K/M-10N K/M-10R Open Wiek -10 11-12 13-14 15-16 17-18 19-20 21-34 -10 -10 b.o. Nazwa Symbol K/M-35 K/M-40 K/M-45 K/M-50 K/M-55 K/M-60 K/M-65 K/M-70* Weterani Wiek 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70- * w uzasadnionych przypadkach (ilość zawodników) dopuszcza się organizację zawodów w kategoriach starszych KM75, KM80 itd. z zachowaniem 5-letniego przedziału wiekowego. 5.1.1. O zaliczeniu do kategorii wiekowej decyduje liczba lat kończonych przez zawodnika w danym roku kalendarzowym. 5.1.2. Kobiety w zawodach indywidualnych mogą startować w kategoriach męskich o ile nie koliduje to z przepisami Systemu Sportu Młodzieżowego lub Regulaminami Sportowymi BnO. 5.1.3. Kategorie popularyzacyjne Open oraz K/M-10N i K/M-10R (dziecko do lat 10 z osobą towarzyszącą) powinny znaleźć się w programie wszystkich zawodów CTZ i RTZ z wyłączeniem imprez zamkniętych, tj. Mistrzostw Polski, Akademickich Mistrzostw Polski itp. 5.1.4. W licznie obsadzonych zawodach dopuszczalny jest także podział kategorii na grupy zgodnie z zasadami przedstawionymi w Załączniku nr 1. 5.1.5. Zawodnicy w wieku lat 20 lub młodsi mają prawo do startu w kategoriach starszych, jednak nie starszych niż kategoria 21. a) w zawodach CTZ zawodnicy w wieku lat 20 lub młodsi mają prawo do startu w kategoriach silniejszych (starszych) o jeden stopień; b)w zawodach A-RTZ zawodnicy w wieku lat 20 lub młodsi mają prawo do startu w kategoriach silniejszych (starszych) o dwa stopnie; c) w szczególnych przypadkach na wniosek trenera kadry narodowej dopuszcza się start zawodnika w kategorii silniejszej bez ograniczeń zawartych w pkt. 5.1.6.a; 5.1.6. Zawodnicy w wieku 35 lat i starsi lat mają prawo do startu w kategoriach młodszych, jednakże nie młodszych niż kategoria 21. 5.2. W sztafetach – Nazwa (kobiece) młodsze dzieci dzieci młodziczki juniorki młodsze juniorki seniorki Symbol KMD KD KM KJM KJ K Wiek -10 -12 13-14 15-16 17-18 19- Symbol MMD MD MM MJM MJ M Nazwa (męskie) młodsze dzieci dzieci młodzicy juniorzy młodsi Juniorzy Seniorzy weteranki KV 35- MV Weterani 5.2.1. Kategorie KV i MV zaleca się przeprowadzać w możliwie wszystkich zawodach sztafetowych. 5.2.2. W zawodach sztafetowych w kategoriach KM, MM, KJM, MJM, KJ, MJ, K i M dopuszcza się udział jednego zawodnika młodszego w kategorii o jeden stopień silniejszej (dziecka w młodzikach, młodzika w juniorach młodszych itd.). 5.2.3. W sztafetach męskich dopuszcza się udział jednej zawodniczki spełniającej kryterium wieku, o ile nie stoi to w sprzeczności z innymi przepisami (np. dot. sportu młodzieżowego, regulaminy sportowe itp). 6. Uczestnictwo w zawodach. 6.1. Zawodnik, który reprezentuje dany klub musi posiadać licencję sportową lub kartę zawodnika PZOS (z wyłączeniem kategorii popularyzacyjnych) 6.2. Zapis w punkcie 6.1 nie dotyczy zawodników w kat KM-10 i KM-12, którzy posiadają nadany przez WZS numer ewidencyjny. 6.3. Zmiany barw klubowych mogą odbywać się w cyklach nie krótszych niż 6 miesięcy, w terminach do 31 grudnia i do 30 czerwca. W okresach pomiędzy tymi terminami zawodnik może reprezentować tylko jeden klub. 6.4. Zawodnicy zagraniczni mogą uczestniczyć w zawodach w podanej w zgłoszeniu kategorii i zgodnie z regulaminem zawodów. 6.5. Ograniczenia uczestnictwa wynikające z zasad kwalifikacyjnych oraz charakteru zawodów zawarte są w przepisach szczegółowych i regulaminach tych imprez. 6.6. Zawodnicy nie mogą uczestniczyć w zawodach w następujących przypadkach: 6.6.1. W zawodach przeprowadzanych na mapie, której są autorami (osoba aktualizująca), do końca roku kalendarzowego od dnia pierwszych zawodów począwszy lub przez okres 1 roku od daty zarejestrowania mapy. 6.6.2. W pierwszych zawodach (jedno- lub wielodniowych) przeprowadzanych na mapie, którą kreślili lub kontrolowali topograficznie. 6.6.3. W zawodach CTZ organizowanych przez własne kluby w kategoriach KM-16 oraz starszych. 6.7. Decyzje o odstępstwach od reguł zawartych w p.6.6.1.-6.6.3. może na wniosek zainteresowanych podjąć Komisja ds. Regulaminów i Klasyfikacji Sportowej BnO PZOS (zwana dalej KRiKS), nie później jednak niż 2 tygodnie przed zawodami. 6.8. Obowiązek posiadania badań lekarskich regulują odrębne przepisy. 6.9. Zawodnicy uczestniczą w zawodach na własną odpowiedzialność. Ubezpieczenie na wypadek zdarzeń jest dokonywane przez macierzyste kluby. 6.10. Za weryfikację zgłoszonych zawodników do danej imprezy (ważność licencji, aktualność badań lekarskich – odpowiednio jeśli dotyczą) odpowiada Sędzia Główny zawodów. 7. Koszty 7.1. Koszty organizacji zawodów leżą w gestii organizatora. Aby pokryć te koszty organizator może pobierać wpisowe. Maksymalna wysokość wpisowego ustalana jest corocznie przez Zarząd PZOS. 7.2. Organizatorowi, który przekroczy ustalone maksymalne stawki wpisowego może nie zostać przyznana dotacja z PZOS ani WZS na imprezy przez niego organizowane przez okres 3 lat. 7.3. Każdy klub jest odpowiedzialny za płatność wpisowego, jakie zostało podane w komunikacie zawodów. 7.4. Za zgłoszenia po terminie może być pobierane zwiększone wpisowe w wysokości do 150 % opłaty podstawowej. 7.5. Za zawodnika zgłoszonego, a nieobecnego na zawodach może być pobierane wpisowe w wysokości do 50 % opłaty podstawowej. 7.6. Organizatorzy zawodów CTZ odprowadzają 10% wpływów z opłat wpisowego na konto PZOS. Organizatorzy zawodów RTZ zobowiązani są do odprowadzenia w ciągu miesiąca 5% (A-RTZ - 10%) wpływów z opłat wpisowego na konto WZS. 8. Informacje o zawodach 8.1. Zasady tworzenia kalendarza sportowego CTZ: a) oferty na organizację zawodów mistrzowskich (Indywidualne i Sztafetowe Mistrzostwa Polski, Mistrzostwa Polski Weteranów, Klubowe Mistrzostwa Polski i Puchar Najmłodszych) kluby zgłaszają do biura PZOS najpóźniej do końca kwietnia roku poprzedzającego termin rozegrania zawodów; b) ofertę na organizację pozostałych zawodów kluby zgłaszają do biura PZOS najpóźniej do końca maja roku poprzedzającego termin rozegrania zawodów; c) po rozpatrzeniu ofert przez Komisję Ofertową PZOS do końca czerwca wydaje projekt kalendarza CTZ na rok następny oraz na wniosek Pionu Szkolenia (wiceprezes ds. szkoleniowych, szef szkolenia, trenerzy kadr) ramowy projekt kalendarza CTZ na rok kolejny zawierający co najmniej terminy i wytyczne odnośnie terenów zawodów mistrzowskich. d) ostateczną decyzję o lokalizacji zawodów podejmuje Prezydium Zarządu PZOS. e) do końca września kluby potwierdzają organizację zawodów, zobowiązując się do stosowania niniejszych przepisów oraz terminowego zatwierdzania preliminarza i regulaminu zawodów w PZOS, f) do końca października PZOS wydaje i rozsyła kalendarz CTZ, g) na minimum 3 m-ce przed imprezą, PZOS podpisuje stosowną umowę z organizatorem, zlecając tym samym organizację danych zawodów. h) na minimum 2 m-ce przed imprezą, organizator zobowiązany jest do zatwierdzenia w PZOS preliminarza (dot. zawodów dofinansowywanych z PZOS) i regulaminów danej imprezy (wszystkich), i) w odniesieniu do imprez BnO organizowanych przez MON, federację „Gwardia”, leśników oraz inne związki, stowarzyszenia i kluby sportowe, zaleca się przestrzeganie Przepisów BnO i uzgadnianie terminów zawodów z PZOS, tak aby imprezy te nie kolidowały z programem przygotowań kadr narodowych do imprez głównych, j) terminy zawodów CTZ są uzgadniane z Pionem Szkolenia PZOS (wiceprezes ds. szkoleniowych, szef wyszkolenia, trenerzy kadr narodowych) i Komisją Kontroli i Organizacji Zawodów. 8.2. Informacje o zawodach od organizatorów muszą być podawane w formie biuletynów. Biuletyny muszą być dostępne poprzez odnośnik na stronie internetowej PZOS oraz przekazane listownie (tradycyjnie lub pocztą elektroniczną) lub osobiście (na zawodach) do wszystkich członków zwyczajnych i wspierających PZOS. 8.3. Biuletyn nr 1 musi zostać wydany minimum 30 dni przed zawodami. Biuletyn nr 1 dotyczący zawodów CTZ musi zostać zatwierdzony Komisję Organizacji i Kontroli Zawodów. 8.4. W biuletynie nr 1 muszą być zawarte następujące dane: a) nazwa zawodów i ich ranga; b) termin zawodów; c) organizator; d) adres, nr telefonu, faksu, e-mail, strona www gdzie można uzyskać dodatkowe informacje; e) miejsce, czas zbiórki oraz czas startu pierwszego zawodnika; f) system potwierdzania PK; g) rodzaj i forma zawodów; h) kategorie wiekowe; i) wysokość wpisowego oraz inne koszty takie jak: - rodzaje i koszty wyżywienia i zakwaterowania, - inne koszty (transport, parkingi, mapy treningowe), - możliwość transportu organizatora; j) termin i forma zgłoszeń; k) informacje o mapie (skala, cięcie warstwicowe, aktualność, charakterystyka terenu, autor mapy); l) ogólna mapa rejonu zawodów; m) tereny zamknięte; n) informacja o poprzednich mapach oraz o zamkniętym terenie; o) możliwość treningów; p) informacje szczególne (dodatkowe informacje uzupełniające); r) zespół głównych organizatorów: kierownik zawodów, sędzia główny, budowniczy tras, sędzia kontroler tras z podaniem klas sędziowskich. 8.5. Biuletyn nr 2 (komunikat techniczny) musi zostać przekazany klubom niezwłocznie po przybyciu zawodników na zawody i musi zawierać następujące dane: a) skład głównych organizatorów i osób funkcyjnych (w tym obowiązkowo kierownika zawodów, sędziego głównego, budowniczego tras i kontrolera tras); b) dokładna lokalizacja zawodów (meta, centrum, biuro zawodów itp.) c) czas startu pierwszego zawodnika oraz obowiązujący limit czasu; d) odległości do startu i mety, ewentualnie przewyższenie do startu oraz kolory doprowadzających wstążek; e) usytuowanie szatni, umywalni, punktu (-ów) z napojami (bufetu) i punktu medycznego; f) sposób oznakowania dojść; g) długość tras, przewyższenie, ilość PK, ilość punktów żywnościowych na każdej trasie, długości zmian w sztafetach, sposób przekazywania opisów PK; h) informacje o mapie (sposób naniesienia ewent. zmian na mapie) oraz sposób i miejsce ich wydawania; i) charakterystyczne fragmenty map; j) informacje o istnieniu i sposobie oznakowania odcinków i przebiegów obowiązkowych oraz terenów zakazanych; k) godzina zamknięcia mety; l) miejsce i godzina odprawy technicznej m) w zawodach nocnych rodzaj materiału odblaskowego. n) godzina uroczystego otwarcia i zamknięcia zawodów; o) sposób wydawania kart startowych (w przypadku tradycyjnych kart papierowych) 9. Zgłoszenia 9.1. Zgłoszenia muszą być wykonane wg. instrukcji zawartych w biuletynie nr 1 i muszą dotrzeć do organizatora nie później niż w terminie określonym w biuletynie nr 1. 9.2 Jeżeli zgłoszenie nie jest przyjmowane przez formularz zgłoszeniowy na stronie PZOS to musi zawierać: a) nazwę klubu (jednostki organizacyjnej); b) imię i nazwisko i dane kontaktowe kierownika ekipy; c) wykaz imienny zawodników z wyszczególnionymi: kategorią wiekową oraz grupą wyczynową, rokiem urodzenia, numerem ewidencyjnym i numerem licencji sportowej oraz klasą sportową; d) pieczęć jednostki organizacyjnej i podpis zgłaszającego (w przypadku zgłoszenia pisemnego) lub imię i nazwisko zgłaszającego w przypadku zgłoszenia e-mailem; e) inne informacje wymagane regulaminem zawodów. 9.3 Organizator może wykluczyć zawodników z zawodów, jeżeli wpisowe nie zostało wpłacone i nie ma żadnej umowy między nimi na temat płatności. 9.4 Organizator może odmówić przyjęcia zgłoszenia jeśli nie spełnia ono wymogów niniejszych przepisów. 10. Transport 10.1 Każdy klub lub uczestnik indywidualnie jest odpowiedzialny za organizację swojej podróży na i z zawodów. 10.2 Transport między miejscem zakwaterowania, biurem zawodów, miejscami biegów może być zorganizowany przez organizatora lub uczestników. 10.3 Podczas zawodów organizator może narzucić używanie transportu oficjalnego. 11. Treningi W zawodach rangi mistrzowskiej (międzynarodowych) organizator w przeddzień ma obowiązek zorganizować oficjalny trening, aby pokazać typ terenu, jakość map, sposób ustawienia punktów kontrolnych, a także wyposażenie punktów kontrolnych i punkty odżywcze. 12. Kolejność startu i przydział do zawodów kwalifikacyjnych. 12.1. Start może być interwałowy, pościgowy (pot. handicapowy) lub masowy. 12.2. W starcie interwałowym zawodnicy startują pojedynczo w równych odstępach czasowych. W starcie masowym wszyscy zawodnicy w kategorii startują razem, w sztafetach dotyczy to pierwszych zmian. W starcie pościgowym zawodnicy startują pojedynczo z czasami startu i w interwałach zależnych od ich poprzednich rezultatów. 12.3. Sposób wyznaczenia kolejności startu interwałowego musi być wyznaczony przez sędziego głównego. Losowanie może być publiczne lub niepubliczne i może być przeprowadzone ręcznie lub komputerowo. 12.4. Zasady losowania podczas mistrzostw Polski zawarte są w odrębnych przepisach (Regulaminy Sportowe). 12.5. W poszczególnych kategoriach (w zawodach nie będących MP) musi być zachowany stały interwał startowy, który powinien wynosić 1 min. dla zawodów na dystansie sprinterskim, 2 min. dla zawodów na średnim dystansie i 3 min. dla zawodów na dystansie klasycznym: Interwał może być zmniejszony dla zawodów na średnim dystansie i na dystansie klasycznym odpowiednio do: a) 1 min. – gdy w kategorii startuje ponad 75 zawodników b) 2 min. – gdy w kategorii startuje 50 – 75 zawodników W mało licznie obsadzonych kategoriach wiekowych zaleca się zwiększanie interwałów (maksymalnie do 10 min.). 12.6. Nazwiska wszystkich zawodników prawidłowo zgłoszonych muszą być losowane. Zgłoszenia bez nazwisk nie są rozpatrywane przy losowaniu. 12.7. W starcie interwałowym zawodnicy tego samego klubu nie mogą startować jeden po drugim. Jeśli są rozlosowani jeden po drugim to następny losowany zawodnik musi być umieszczony między nich. Jeśli zdarzy to się na końcu losowania albo na końcu grupy startowej, zawodnik losowany przed nimi musi być umieszczony między nimi. 12.8. W biegach kwalifikacyjnych losowanie musi być zrobione tak, aby: a) zawodnicy tego samego klubu nie startowali w jednej minucie. b) w przypadku dwóch lub więcej biegów w danej kategorii zawodnicy z tego samego klubu byli rozmieszczeni w miarę równo w poszczególnych biegach, które muszą być podobnie trudne i długie tak bardzo jak to możliwe. 12.9. W finale rozgrywanym po biegach kwalifikacyjnych kolejność startu musi być przeciwną do zajętego w tych biegach miejsca; zwycięzcy kwalifikacji startują ostatni. Jeśli zawodnicy zajęli takie samo miejsce w tym samym biegu kwalifikacyjnym to kolejność ich startu musi być losowana. Zwycięzca biegu o najwyższym numerze biegnie w finale ostatni. 13. Teren 13.1. Teren zawodów powinien być na tyle dogodny, aby umożliwić budowę tras zapewniających współzawodnictwo w zakresie umiejętności orientacyjnych dla wszystkich kategorii wiekowych i grup wyczynowych. Przy wyborze terenu, jak również przy projektowaniu tras należy rozważyć możliwość uwzględnienia celów Konwencji Leibnitz (Załącznik nr 5). 13.2. Teren zawodów nie powinien być wcześniej wykorzystywany do biegu na orientację najdłużej jak to jest możliwe, aby żaden zawodnik nie miał przewagi zakłócającej uczciwe współzawodnictwo. 13.3. Wszystkie prawa dotyczące ochrony przyrody, leśnictwa, polowań itd. na terenie zawodów muszą być przestrzegane. 13.4. Start, punkty kontrolne i meta nie mogą być usytuowane na terenie prywatnym bez zgody właściciela terenu. 13.5. Wprowadza się klauzulę zamykania map lub terenów: 13.5.1 Dla zawodów CTZ na 6 miesięcy przed datą zawodów (1 rok przed MP) – dokładne informacje o terenie zamkniętym powinny być umieszczone w Biuletynie zawodów oraz na stronie internetowej PZOS. 13.5.2 Dla zawodów A-RTZ trzy miesiące przed datą zawodów – dokładne informacje o terenie zakazanym publikują wojewódzkie związki sportowe. 13.6. Przez naruszenie klauzuli zamknięcia map lub terenu uważa się przeprowadzenie jakiejkolwiek formy biegu na orientację lub penetracji terenu. 14. Mapy 14.1. Mapy, trasa zawodów i dodatkowe nadruki muszą być wykonane i drukowane zgodnie z przepisami kartograficznymi IOF (międzynarodowe symbole używane do map na orientację). Odstępstwa od tych przepisów muszą uzyskać zgodę Komisji Kartograficznej PZOS. 14.2. Błędy wydruku mapy i zmiany, które powstały w terenie po wydrukowaniu, mogące mieć istotny wpływ na przebieg zawodów muszą być zaznaczone na wszystkich mapach. 14.3. Mapy muszą być zabezpieczone od wilgoci i uszkodzeń. 14.4. W zawodach CTZ i A-RTZ organizator zawodów musi udostępnić wcześniejsze mapy terenu zawodów (jeżeli istnieją), bądź ich kolorowe kopie wszystkim zawodnikom najpóźniej w przeddzień zawodów. 14.5. W dzień zawodów używanie jakiejkolwiek mapy terenu zawodów przez zawodników lub członków ekipy jest zakazane do czasu aż pozwoli na to organizator. 14.6. Mapy dla poszczególnych konkurencji muszą być w następujących skalach: 14.6.1. Dla biegu klasycznego– 1:15 000 (dla kategorii wiekowych K/M – 45 i starszych oraz kat. K/M 14 i młodszych powinny być w skali 1:10 000) 14.6.2. Dla biegu średniodystansowego, sztafetowego – 1:15 000 lub 1:10 000 (dla kategorii wiekowych K/M – 45 i starszych oraz kat. K/M 14 i młodszych powinny być w skali 1:10 000) 14.6.3. Dla biegu sprinterskiego – 1:5 000 lub 1:4 000 14.7. Odstępstwa od norm dotyczących skali map wymagają uzyskania akceptacji Komisji Kartograficznej PZOS. 14.8. IOF i jego federacje członkowskie mają prawo do reprodukowania map zawodów z trasami w ich oficjalnych magazynach, bez konieczności opłat za pozwolenie. 14.9. W zawodach CTZ, A-RTZ i B-RTZ mogą być użyte wyłącznie mapy ujęte w katalogu map PZOS tj. posiadające nr katalogowy i odpowiadające odpowiednim normom kartograficznym. 15. Trasy 15.1. Przy budowaniu tras należy stosować się do Zasady Budowania Tras (Załącznik nr 2) oraz Konwencji Leibnitz (Załącznik nr 5). 15.2. Trasa powinna sprawdzać umiejętności zawodników w zakresie: nawigacji, koncentracji oraz możliwości biegowych. Wszystkie trasy powinny wymuszać stosowanie różnorodnych technik orientacyjnych. 15.3. Długość trasy mierzona jest wg mapy w linii prostej od startu do mety poprzez wszystkie punkty kontrolne z wyjątkiem fizycznie niemożliwych do przejścia przeszkód (wysokie płoty, jeziora, bagna, skały nie do przejścia), zakazanych terenów i przebiegów obowiązkowych – uwzględnia się długość najkrótszego odcinka pozwalającego na ominięcie przeszkody lub długość odcinka przebiegu obowiązkowego. 15.4. W zawodach obowiązują następujące normy przewidywanych czasów zwycięzców: 15.4.1 Bieg sprinterski - czas zwycięzcy 12-15 min., we wszystkich kategoriach wiekowych. 15.4.2 Bieg średniodystansowy - czas zwycięzcy 30 – 35 min. dla kategorii K,M – 21 i 20-30 min. we wszystkich pozostałych kategoriach wiekowych (nie dot. kategorii wiekowych do lat 12) 15.4.3 Bieg klasyczny: K-10N Zawody jednoetapowe do 3 km trasy wywstążkowanej K-10 K-12A K-12B K-14A K-14B K-16A K-16B K-18A K-18B K-20 K-21 K-21E 20’ 25’ 20’ 35’ 25’ 40’ 35’ 50’ 45’ 55’ 55’ 70’ Kategoria do 3 km trasy wywstążkowanej M-10N Zawody jednoetapowe do 3 km trasy wywstążkowanej 15’ 20’ 20’ 30’ 20’ 35’ 30’ 40’ 35’ 45’ 45’ 50’ M-10 M-12A M-12B M-14A M-14B M-16A M-16B M-18A M-18B M-20 M-21A M-21B 20’ 25’ 25’ 40’ 35’ 50’ 45’ 60’ 50’ 70’ 65’ 60’ Zawody wieloetapowe Kategoria Zawody wieloetapowe do 3 km trasy wywstążkowanej 15’ 20’ 20’ 35’ 30’ 45’ 40’ 50’ 45’ 60’ 65’ 60’ K-35 K-40 K-45 K-50 K-55 K-60 K-65 K-70 - 55‘ 50’ 45’ 45’ 45’ 45’ 45’ 45’ - 45‘ 40’ 40’ 35’ 35’ 35’ 35’ 35’ - M-21E M-35 M-40 M-45 M-50 M-55 M-60 M-65 M-70 90‘ 70’ 65’ 60’ 55’ 50’ 50’ 50’ 50’ 75‘ 60’ 55’ 50’ 45’ 40’ 40’ 40’ 40’ 15.4.4 Bieg sztafetowy – przewidywany czas jednej zmiany zwycięskiego zespołu: w kategorii K-21 30 – 50 min.; w kategorii M-21 30 – 60 min.; w kategorii K-18,20 25 – 45 min.; w kategorii M-18, 20 30 – 55 min.; w pozostałych kategoriach 20 – 40 min.; 15.4.5 Bieg długodystansowy Kategoria K-18 K-20 K-21 K-35 K-40 K-45 K-50 K-55 K-60 K-65 K-70 Czas 90’ 100’ 110’ 100’ 90’ 80’ 80’ 80’ 80’ 80’ 80’ Kategoria M-18 M-20 M-21 M-35 M-40 M-45 M-50 M-55 M-60 M-65 M-70 Czas 100’ 120’ 150’ 120’ 110’ 100’ 90’ 90’ 90’ 90’ 90’ 15.5 Powyższe normy czasowe dotyczą zawodów rangi mistrzowskiej. Dla pozostałych zawodów CTZ oraz w zawodach RTZ dopuszcza się obniżenie (o około 20%) norm określonych w p.15.4. 15.6. Nie określa się norm dla kategorii popularyzacyjnych Open, które powinny być lokalnie dostosowane do spodziewanego poziomu uczestników. 15.7 W zawodach indywidualnych uczestnicy mogą mieć do pokonania trasę z różną kombinacją PK (tzw. motylki), ale w sumie wszyscy uczestnicy muszą pokonać tą samą trasę. 15.8 Opis poprawnej budowy tras. 15.8.1 Trasy na zawody sprinterskie: Głównym założeniem biegu sprinterskiego jest bardzo duża prędkość biegu. Sprawdza on zdolność do czytania i interpretacji mapy w skomplikowanym terenie oraz do wyboru wariantu pokonywania trasy i jego realizacji podczas biegu z bardzo dużą prędkością. Znajdowanie punktów kontrolnych nie powinno stanowić wyzwania, a raczej wybór najlepszego wariantu pokonania drogi pomiędzy punktami i jego realizacja. Zaleca się organizowanie biegów sprinterskich w terenie miejskim (zabudowanym). 15.8.2 Trasy na zawody średniodystansowe: Głównym założeniem biegu na dystansie średnim jest technika orientacji. Rozgrywany jest on w niezabudowanym terenie z naciskiem na precyzyjną nawigację, gdzie wyzwanie stanowi znajdowanie punktów kontrolnych. Element wyboru wariantu jest istotny, ale nie powinien uwalniać od konieczności dokładnej orientacji 15.8.3 Trasy na zawody klasyczne: dzienne i nocne: Głównym założeniem biegu na klasycznym dystansie jest wytrzymałość fizyczna. Rozgrywany jest on w niezabudowanym terenie i ma na celu sprawdzenie zdolności zawodników do skutecznego wyboru wariantu pokonania trasy, czytania i interpretacji mapy oraz doboru tempa biegu w celu wytrzymania długiego i fizycznie wyczerpującego wysiłku. W zawodach indywidualnych kombinacja punktów kontrolnych może różnić się dla poszczególnych zawodników, jednakże wszyscy zawodnicy powinny pokonać w sumie taką samą trasę. 15.8.4 Trasy na zawody sztafetowe: Głównym założeniem biegu sztafetowego jest bieg zespołowy. Rozgrywany jest on w niezabudowanym terenie. Trasa oparta jest na koncepcji wymagającej techniki orientacji, bardziej zbliżonej do założeń biegu średniego niż na klasycznym dystansie. W zawodach sztafetowych kombinacja punktów kontrolnych powinna różnić się dla poszczególnych zespołów, jednakże wszystkie zespoły powinny pokonać w sumie taką samą trasę. O ile teren i koncepcja budowy tras pozwala, długości tras dla poszczególnych zmian mogą różnić się znacząco. Jednakże suma czasów zwycięzców poszczególnych zmian powinna być utrzymana zgodnie z zaleceniami określonymi w p.15.4.4 Wszystkie zespoły powinny przebiec odcinki w różnej kolejności o tej samej długości. 15.8.5 Trasy na zawody długodystansowe: Wszystkie założenia jak w biegu klasycznym. Trasy te są ok. 60% dłuższe. 15.9. Całkowita suma podbiegów powinna być podana jako suma przewyższeń w metrach wzdłuż optymalnych wariantów. 15.9.1 Całkowita suma przewyższenia na podbiegach nie powinna przekraczać 4% całkowitej długości trasy po optymalnych wariantach. 15.10 Dla biegów kwalifikacyjnych, trasy dla równoległych grup, powinny być najbardziej jak to jest możliwe zbliżone, co do długości i trudności. 15.11. Jeżeli przygotowywane trasy znacznie odbiegają od ww. wymagań (dotyczy także przewidywanego czasu zwycięzcy) - wówczas wymagana jest zgoda kontrolera (IOF lub PZOS w zależności od rangi zawodów). 15.12. Odcinki obowiązkowe (np. od przedstartu do startu) muszą być w terenie wyznakowane i obowiązują wszystkich zawodników na całej długości. Powinny one być tak poprowadzone, aby nie było możliwości ich skracania. 15.13. Na trasach dłuższych niż 14 km organizator ma obowiązek urządzić w drugiej części trasy punkt z napojami. W długodystansowym biegu na orientację organizator musi urządzić punkty z napojami: a) na trasach o przewidywanym czasie zwycięzcy do 120 min. jeden punkt między 1/2 a 2/3 długości trasy; b) na trasach o przewidywanym czasie zwycięzcy powyżej 120 min. jeden punkt ok. 1/2 długości trasy, a drugi punkt ok. 3/4 długości trasy. 15.14 W zawodach indywidualnych obowiązują limity czasu biegu. 15.14.1 W zawodach w długodystansowym biegu na orientację limit czasu biegu wynosi 240 min., lub podwójny czas zwycięzcy (gdy wynosi więcej niż 240 min.). 15.14.2 W klasycznym biegu na orientację limit czasu biegu wynosi 180 min. 15.14.3 W średniodystansowym biegu na orientację limit czasu biegu wynosi 90 min. 15.14.4 W zawodach sprinterskim biegu na orientację limit czasu biegu wynosi 40 min. 15.14.5 Zawodnicy, którzy przekroczyli limit czasu są niesklasyfikowani. 15.15 Aby zapobiec przedłużaniu się czasu trwania zawodów sztafetowych organizator może przeprowadzić masowy start kolejnych zmian. 15.16. Oznaczenie elementów trasy na mapie: a) miejsce startu - trójkąt równoboczny o boku 7 mm (na mapach w skali 1:15000) lub o boku 7-8,5mm (na mapach w skali 1:10000) z jednym wierzchołkiem skierowanym w stronę pierwszego PK; b) punkt kontrolny - okrąg o średnicy 6 mm (na mapach w skali 1:15000) lub o średnicy 6-7,5mm (na mapach w skali 1:10000), przy czym miejsce ustawienia lampionu znajduje się dokładnie w jego środku; c) meta - dwa współśrodkowe okręgi o średnicach 5 i 7 mm (na mapach w skali 1:15000) lub o średnicach 5-6,5mm i 7-8,5mm (na mapach w skali 1:10000); d) połączenie PK (od startu do ostatniego PK) - linie proste o grubości 0,35mm (na mapach w skali 1:15000) lub o grubości 0,5mm (na mapach w skali 1:10000). W kategorii K, M - 10N linie ciągłe zgodnie z wytyczoną w terenie trasą; e) numeracja PK - cyfry arabskie o wysokości 4 mm (na mapach w skali 1:15000) lub o wysokości 4-6mm (na mapach w skali 1:10000) umieszczone zgodnie z kierunkiem północnym na mapie; f) odcinki obowiązkowe - linie przerywane o grubości o grubości 0,35mm (na mapach w skali 1:15000) lub o grubości 0,5mm (na mapach w skali 1:10000) g) obszar niebezpieczny - ograniczająca linia konturowa z ukośnie krzyżowym zakreśleniem pola; h) obszar zakazany - ograniczająca linia konturowa z pionowym zakreśleniem pola; i) punkty pierwszej pomocy medycznej - krzyż równoramienny o wysokości 7 mm i szerokości ramienia 3 mm; j) punkt wydawania napojów - piktogramowy kubeczek o wysokości 5 mm. 15.16.1 Oznaczenia powyższych elementów tras muszą być wykonane w kolorze purpurowym lub fioletowym, przy czym wewnątrz tych oznaczeń nie mogą znajdować się żadne znaki i nakłucia. 15.16.2 PK są ponumerowane na mapie wg kolejności od startu do mety. Numeracja PK powinna być tak umieszczona, aby nie utrudniała czytelności mapy w miejscach istotnych dla biegu. Należy kreślić niepełne okręgi lub przerywać linie ciągłe, jeżeli pozwala to na odkrycie ważnych szczegółów mapy. 15.16.3 Trasy poszczególnych kategorii wiekowych muszą być wykreślone na wszystkich mapach jednakowo. 16. Zakazane tereny i drogi 16.1. Zawodnik musi być poinformowany o istnieniu w terenie miejsc niebezpiecznych lub zakazanych, które muszą być zaznaczone na mapie. Jeśli jest to konieczne powinny być także oznaczone w terenie wstążeczkami koloru pomarańczowo-żółtego lub biało-czerwonego lub biało-czerwoną taśmą ostrzegawczą. 16.2. Zawodnik nie może biegać na trasie przez uprawy leśne i rolne, ogrodzone sady oraz inne tereny oznaczone jako obszar zakazany. 16.3. Wszystkie przepisy odnośnie ochrony środowiska oraz inne związane z tym instrukcje od organizatora muszą być ściśle przestrzegane przez wszystkie osoby związane z zawodami. 16.4. Przebiegi obowiązkowe, miejsca przejść (np. płoty, bramki) i korytarze muszą być czytelnie oznaczone na mapie i w terenie. Zawodnicy muszą podążać wyznaczonym odcinkiem trasy na całej jego długości. 16.5. Obiekty których nie wolno przekraczać muszą być czytelnie oznaczone na mapie, a zawodników obowiązuję całkowity zakaz ich przekraczania w obrębie wskazanym na mapie. 17. Opisy punktów kontrolnych 17.1. Informacje o usytuowaniu PK w terenie przekazywane są zawodnikom w formie opisów PK, które powinny być możliwie zwięzłe i precyzyjne. 17.2. Opisy PK muszą być w formie symboli i zgodne z przepisami IOF (IOF Control Descriptions). 17.3. We wszystkich zawodach CTZ zawodnicy otrzymują opisy PK przyklejone (wydrukowane) na mapie (z przodu) oraz dodatkowo w boksie startowym (nie dot. sztafet), w pozostałych zawodach o formie otrzymania opisów PK przez zawodników decyduje organizator. Odstępstwo od zapisu w pkt. 17.3 wymaga zgody KRiKS. 17.4. Dla kategorii K, M- 10N, R i stosuję się słowne opisy PK, dodatkowo zaleca się wykonanie opisów PK w formie piktogramów. 17.5. Dla kategorii K, M- 10N, R i Open zaleca się stosowanie obrazkowych kodów PK 18. Ustawienie i wyposażenie punktów kontrolnych 18.1. Punkt kontrolny, podany na mapie, musi być wyraźnie oznaczony w terenie i musi być wyposażony tak, aby umożliwić zawodnikom potwierdzenie obecności na PK. 18.2. Punkt kontrolny (PK) stanowi lampion w kształcie graniastosłupa o podstawie trójkątnej i boku o wymiarach 30 x 30 cm podzielonym wzdłuż przekątnej na górną białą i dolną pomarańczową (PMS 165) część. 18.3. Punkty kontrolne nie mogą być umieszczone w odległości mniejszej niż 30 m jeden od drugiego (15m w przypadku map w skali 1:5000 lub 1:4000). – zobacz również załącznik 2 pkt 3.5.5 18.4. Wyposażenie PK powinno być jednakowej konstrukcji na całej trasie. 18.5. Urządzenie potwierdzające musi być umieszczone bezpośrednio przy lampionie. 18.6. PK w nocnym biegu na orientację musi być zaopatrzony w widoczne ze wszystkich stron materiały odblaskowe. 18.7. Punkt kontrolny powinien być oznaczony kodem cyfrowym (zakres liczb) 31 – 999. Dotyczy to wszystkich kategorii wyczynowych i popularyzatorskich określonych w rozdz.5 niniejszych Przepisów. Nie należy używać numerów: 66, 68, 86, 89 i 98. Kod 99 może być używany tylko na ostatnim PK. Liczby muszą być czarne na białym tle. Wysokość 5-10 cm, a grubość 5-10 mm. Dozwolone są tylko trzy sposoby umieszczania kodów: a) na trzech stronach (bokach) lampionu , na białym tle. b) na desce stelażu (widoczny z góry) – kody umieszczone poziomo muszą być podkreślone, aby uniknąć pomyłek. c) pod deską stelażem (widoczny z dwóch stron) 18.8. Punkty kontrolne muszą być postawione we wcześniej sprawdzonych miejscach terenu. Podstawowym kryterium wyboru obiektu punktu kontrolnego jest zgodność terenu w otoczeniu PK z jego obrazem na mapie. 18.9. Punkt kontrolny musi być umieszczony w terenie na obiekcie zaznaczonym na mapie, w miejscu wskazanym przez opis oraz w miejscu odpowiadającym środkowi okręgu oznaczającego go na mapie. Lampion powinien być widoczny z chwilą gdy widoczne jest miejsce wskazane przez opis. 18.10. PK powinien być ustawiony tak, aby obecność zawodnika potwierdzającego PK nie pomagała w znaczący sposób innym zawodnikom odnaleźć ten PK. 18.10. Aby zawodnicy sprawnie mogli potwierdzić obecność na PK musi być zainstalowana wystarczająca ilość urządzeń potwierdzających. 18.11. Zawodnik ma obowiązek powiadomić organizatora (na mecie) o uszkodzeniu PK. 18.12. Wszystkie punkty kontrolne, wobec których zachodzi obawa o bezpieczeństwo, muszą być pilnowane. 18.13. W miejscu właściwym dla danego PK zaleca się wysypanie papierowego konfetti jako informacja dla zawodników o właściwym miejscu pobytu na wypadek zaginięcia wyposażenia PK (stojaka z lampionem i stacją si lub perforatorem). 18.14. Zaginięcie wyposażenia PK, który nie był właściwie zabezpieczony (pilnowanie, konfetti) obarcza konsekwencjami zaistniałej sytuacji tylko organizatorów zawodów. 19. Systemy potwierdzania 19.1. Na zawodach organizatorzy mogą użyć tylko systemów potwierdzania PK, które zostały zatwierdzone przez IOF i PZOS. W zawodach CTZ wprowadza się obowiązek używania elektronicznego systemu potwierdzania PK 19.2. Karty startowe (elektroniczne lub inne) wydawane przez organizatora zawodów muszą być gotowe do rozdania min. na 1 godzinę przed startem. 19.3. W przypadku zastosowania systemu nieelektronicznego lub kombinowanego, zawodnicy mają prawo przygotować kartę startową tzn. mogą na niej pisać, wzmacniać ją lub wkładać w opakowanie. Nie mogą natomiast obcinać żadnej części karty startowej. 19.4 Zawodnicy są odpowiedzialni za potwierdzenie obecności na PK nawet, jeżeli na niektórych PK potwierdzeń dokonuje organizator. 19.5 Na PK mogą znajdować się sędziowie. Organizator może postanowić, że na niektórych PK potwierdzeń dokonuje sędzia, co musi być zasygnalizowane w komunikacie technicznym i szczegółowo podane w opisach PK. Sędziowie trasy nie mogą wpływać na przebieg zawodów swym usytuowaniem i zachowaniem. Jeśli warunki te nie mogą być spełnione, to położenie i zachowanie sędziów musi być takie same przez cały czas zawodów. 19.6. Odczyt z karty elektronicznej lub karta startowa przekazana przez zawodnika sędziom mety bezpośrednio po biegu jest jedynym dokumentem stwierdzającym ukończenie trasy i będącym podstawą do sklasyfikowania zawodnika. 19.7. Zawodnik potwierdza obecność na PK na elektronicznej lub papierowej karcie startowej otrzymanej od organizatora (dot. kart papierowych). Potwierdzenia muszą być wykonane w podanej kolejności, przy czym co najmniej część odbić perforatora (karty papierowe) musi być zawarta w prawidłowym polu karty startowej. Szczegółowe zasady potwierdzania PK i klasyfikacji zawodników zawiera załącznik 4. 19.7.1. Zawodnik, który nie posiada potwierdzenia PK lub potwierdzenie nie jest do zidentyfikowania jest nieklasyfikowany z wyjątkiem sytuacji, w których ustalono jednoznacznie że brak potwierdzenia PK lub niemożliwość jego zidentyfikowania nie została zawiniona przez zawodnika. W takim wyjątkowym przypadku mogą być użyte inne dowody potwierdzające obecność zawodnika na PK, takie jak kontrola sędziowska, kamera, odczyt ze stacji elektronicznego potwierdzania. We wszystkich innych przypadkach tego typu dowody nie są akceptowalne i zawodnik zostaje nieklasyfikowany. W przypadku używania elektronicznego systemu potwierdzania PK, przepis ten oznacza: a) jeśli urządzenie na punkcie nie działa (nie ma sygnału potwierdzenia) zawodnik musi użyć perforatora i potwierdzić obecność na PK na mapie (lub użyć innego urządzenia zapasowego), w przypadku braku potwierdzenia PK za pomocą urządzenia zapasowego zawodnik będzie nieklasyfikowany. b) gdy zawodnik potwierdzi pobyt na punkcie zbyt szybko i nie otrzyma zwrotnych sygnałów, a karta nie zawiera potwierdzenia wówczas zawodnik musi zostać nieklasyfikowany (nawet jeśli urządzenie na punkcie zarejestrowało numer jego karty startowej). 19.8. Potwierdzenie PK na karcie startowej może być dokonane tylko przy użyciu znajdującego się na PK wyposażenia. 19.9. Potwierdzenie PK z innej trasy nie ma wpływu na klasyfikację, o ile zachowane zostaną zasady potwierdzania PK ujęte w załączniku 4. 19.10. Jeżeli zawodnik odda kartę startową w takim stanie, że nie jest możliwe jednoznaczne odczytanie potwierdzenia przez sędziów, jest niesklasyfikowany. 19.11. Zawodnik, który zgubi swoją kartę startową jest nieklasyfikowany. 20. Ubiór i wyposażenie zawodnika 20.1. Ubiór zawodnika musi pokrywać całe ciało z wyjątkiem głowy, szyi i rąk. 20.1.1. Odstępstwa od zapisu w pkt 20.1. w zakresie używania krótkich spodenek są dopuszczalne w zawodach sprinterskich organizowanych w parkach i terenach zurbanizowanych za zgodą Sędziego Głównego zawodów. 20.1.2. Odstępstwa od zapisu w pkt. 20.1 dopuszcza się również w innych konkurencjach podczas zawodów rozgrywanych w terenie charakterystycznym dla sprintu za zgodą Sędziego Głównego. 20.2. Do używania stroju reprezentacyjnego z napisem POLSKA uprawnieni są wyłącznie aktualni członkowie kadry narodowej (seniorzy, juniorzy) oraz osoby upoważnione przez PZOS. 20.3. Gdy podczas zawodów używane są numery startowe muszą być one noszone jak nakazuje organizator. Numery nie mogą być większe niż 25 cm x 25 cm z cyframi o wielkości, co najmniej 10 cm. Numery nie mogą być zaginane lub cięte. 20.4. Podczas zawodów jedynymi nawigacyjnymi pomocami, które zawodnik może używać są: dostarczone przez organizatora mapa i opisy punktów kontrolnych oraz kompas. W biegu nocnym oświetlenie. 20.5. Używanie sprzętu telekomunikacyjnego na terenie zawodów może być przez organizatora zakazane. 20.6. Używanie odbiorników GPS w trakcie zawodów przez zawodników może być przez organizatora zakazane. 21. Start 21.1. W zawodach indywidualnych start jest zasadniczo interwałowy. W zawodach wieloetapowych podczas ostatniego etapu może być zastosowany start pościgowy (pot. Handicapowy). W zawodach sztafetowych start pierwszych zmian jest masowy. 21.2. Punkt gdzie zaczyna się orientacja musi być zaznaczony na mapie jako trójkąt , jeśli jest on w innym miejscu niż start musi być oznaczony w terenie lampionem, ale bez urządzeń potwierdzających. Dobieg do tego miejsca musi być wyznakowany i jest obowiązkowy dla wszystkich zawodników. 21.3. Start musi być tak zorganizowany, aby zawodnicy startujący później i inne osoby nie mogli zobaczyć map, tras, wariantów lub kierunku do pierwszego punktu. Jeśli to konieczne trasa od startu do miejsca gdzie zaczyna się orientacja musi być oznakowana. 21.4. Spóźnienie zawodnika na start nie zawinione przez organizatora nie powoduje zmiany jego czasu na liście startowej. 21.5. Zawodnikom, którzy spóźnią się na start z winy organizatora musi być wyznaczony nowy czas startu. 21.6. Zawodnik jest zobowiązany do okazania karty startowej na żądanie sędziego startu. 21.7. Za czas startu zawodnika uważa się moment określony sygnałem akustycznym, po usłyszeniu, którego zawodnik może rozpocząć bieg. Spowodowanie falstartu wymaga doliczenia zyskanego czasu do wyniku, a umyślne spowodowanie falstartu karane jest dodatkowo żółtą kartką. 21.8. Zawodnik może otrzymać mapę: a) przed rozpoczęciem biegu w korytarzu startowym; b) po rozpoczęciu biegu w miejscu rozmieszczonym tuż za korytarzem startowym, nie równoznacznym z punktem rozpoczęcia nawigowania; c) po rozpoczęciu biegu w miejscu wydawania map równoznacznym z miejscem rozpoczęcia nawigowania (na mapie oznaczonym przez trójkąt); d) w biegu sztafetowym: w strefie zmian lub w miejscu wydawania map, które nie może być oddalone od strefy zmian więcej niż 400 m, bądź na starcie; 21.9. Mapa musi być wyraźnie i jednoznacznie oznaczona symbolem kategorii. Za pobranie właściwej mapy odpowiedzialny jest zawodnik. 21.10. W biegu sztafetowym obowiązuje następujący sposób zmiany: zawodnik kończący swoją zmianę dotyka ramienia lub ręki zawodnika rozpoczynającego kolejną zmianę lub przekazuje jemu mapę. Czynności te muszą być wykonane w strefie zmian. 21.10.1. Sędzia Główny zawodów sztafetowych może zarządzić start masowy wszystkich pozostałych zawodników z dalszych zmian w sytuacji gdy oczekiwanie na zawodników kontynuujących swoją trasę w sposób oczywisty spowoduje przekroczenie limitu czasu dla danych zawodów. 21.10.2. Start masowy może się odbyć się po ukończenia trasy przez pierwszy zespół. 21.10.3. Zamknięcie czasu biegu przez zawodników pierwszej i drugiej zmiany w stacji SI META (FINISH) może nastąpić bezpośrednio przed lub bezpośrednio po dokonaniu zmiany i musi to być jednoznacznie określone przez organizatora zawodów przed rozpoczęciem biegu. 21.11. Organizator jest zobowiązany do ogłaszania z pewnym czasowym wyprzedzeniem numerów startowych zawodników zbliżających się do strefy zmian. 21.12. Za właściwą i dokonana w porę zmianę odpowiadają zawodnicy nawet, gdy organizator zapewnia ostrzeganie o przybiegających zawodnikach. 21.13. W momencie, gdy nieklasyfikowanie sztafety jest potwierdzone żaden z następnych członków tej sztafety nie może wystartować. 21.14. Gdy rozgrywane są biegi kwalifikacyjne, pierwszy start finału musi być, co najmniej 2,5 godziny po starcie biegu kwalifikacyjnego. 21.15. Wszyscy zawodnicy muszą mieć, co najmniej 30 minut na spokojne przygotowanie się i rozgrzewkę w rejonie startu. 21.16. Na starcie (przedstarcie) minuta startowa powinna być widoczna na zegarze startowym. W przypadku braku zegara minuta startowa powinna być każdorazowo głośno ogłaszana. 21.17. Sposób wykonania zmiany w biegu sztafetowym określa organizator informując o tym w komunikacie technicznym (biuletyn nr 2) oraz organizując demonstrację (pokaz) dla wszystkich zawodników 22. Meta i pomiar czasu 22.1. Zawody kończą się dla zawodnika, kiedy przekroczy linię mety lub potwierdzi obecność na mecie w stacji SI „META” („FINISH”) 22.2. Dobieg do mety musi być ograniczony przez taśmę lub linę. Ostatnie 20 m musi być proste. 22.3. Linia mety musi być, co najmniej 3 m szeroka i musi być prostopadła do kierunku dobiegu. Dokładna pozycja linii mety musi być oczywista dla zbliżającego się zawodnika. 22.4. Metę tworzy linia transparentu z napisem „meta”. Dopuszcza się oznaczenie mety dwoma lampionami na dwóch końcach linii korytarza dobiegowego. W nocnym biegu na orientację linia mety powinna być dodatkowo oznaczona światłami (najlepiej czerwonymi). 22.5. Stację SI „META” („FINISH”) umieszcza się na linii mety lub w razie konieczności można ją umieścić zaraz za linia mety (w przypadku startu „handicapowego” i sztafet) i oznacza się je lampionami. 22.6. Po przekroczeniu linii mety zawodnik jest zobowiązany sczytać elektroniczna kartę startową (chip Si) lub oddać tradycyjną kartę startową, a na żądanie organizatora również mapę zawodów. Mapy odbierane zawodnikom na mecie są gromadzone w podziale na kluby. Każdy zawodnik ma prawo do mapy, z której korzystał podczas biegu. 22.7. Zawodnik, który ukończył bieg (przekroczył linię mety lub potwierdził stację „META”,”FINISH”), nie może wrócić na teren zawodów aż do ich zakończenia. 22.8. Czas mety musi być zmierzony, gdy pierś zawodnika przetnie linię mety lub, kiedy potwierdzi pobyt w urządzeniu rejestrującym znajdującym się na linii mety. 22.8.1. Czas musi być zaokrąglony do pełnych sekund lub 0,1 sekundy w biegu na dystansie sprinterskim o ile organizator dysponuje odpowiednim sprzętem. 22.8.2. Czas biegu musi być podany w godzinach, minutach i sekundach lub w minutach i sekundach. 22.9. W zawodach ze startem masowym (m.in. sztafety) lub „handicapowym” o kolejności zawodników (zespołów) decyduje moment przecięcia klatką piersiową linii mety (sędziowie mety rozstrzygają o klasyfikacji), a nie kolejność potwierdzenia obecność na mecie w stacji SI „META” („FINISH”) 22.10. Zawodnik przerywający bieg ma obowiązek natychmiastowego zgłoszenia tego faktu na mecie, oddania karty startowej lub sczytania karty SI i oddania mapy. W każdym przypadku nie ma prawa oddziaływać na przebieg zawodów. 22.11. Po zamknięciu mety sędzia główny musi skontrolować, czy wszyscy zawodnicy powrócili z trasy. 22.12. W przypadku przeciągającej się nieobecności zawodnika kierownik zawodów zobowiązany jest do zorganizowania akcji poszukiwawczej. Na prośbę kierownika w akcji mają obowiązek wziąć udział zawodnicy. 22.13. Po zamknięciu mety i rozpatrzeniu wszelkich spraw spornych sędzia główny zatwierdza prawomocność zawodów. 22.14. Na mecie musi być sprzęt i personel medyczny, który jest także wyposażony do pracy w lesie. 23. Wyniki 23.1. Organizator jest zobowiązany do sprawnego ogłaszania nieoficjalnych wyników w trakcie zawodów, w tym poinformowania zawodników o ich nieklasyfikowaniu do momentu ogłoszenia oficjalnych skróconych wyników zawodów (tj. ograniczonych do liczby nagradzanych zawodników). 23.2. Oficjalne wyniki muszą być opublikowane nie później niż 4 godziny po ostatnim dozwolonym czasie mety ostatniego zawodnika. 23.3. Jeśli finały są rozgrywane tego samego dnia, co biegi kwalifikacyjne to wyniki biegów eliminacyjnych muszą być opublikowane nie później niż 30 minut po ostatnim dozwolonym czasie mety ostatniego zawodnika. 23.4. Oficjalne wyniki muszą zawierać wszystkich startujących zawodników. 23.5. Zawodnik jest sklasyfikowany wówczas, gdy nie naruszając niniejszych przepisów ukończy trasę w limicie i potwierdzi wszystkie właściwe PK trasy na karcie startowej (nie dotyczy kat. KM10N) 23.5.1 W kategorii wiekowej KM10N za brak właściwego punktu otrzymuje dodatkowe karne minuty doliczane do czasu biegu. 23.5.2 Za brak jednego punktu kontrolnego zawodnikowi do czasu biegu dolicza się 5 minut, odpowiednio za brak dwóch punktów zawodnik otrzymuje 10 minut karnych itd. 23.5.3 Zawodnik kat. KM10N może zostać sklasyfikowany pod warunkiem, że potwierdzi co najmniej 50% właściwych punktów kontrolnych ze swojej trasy. 23.6. O miejscu zawodnika sklasyfikowanego decyduje uzyskany przez niego czas biegu. Jeżeli dwóch lub więcej zawodników uzyska jednakowe czasy na mecie zawodów, to na liście wyników zostają oni sklasyfikowani na tym samym miejscu w kolejności startu. 23.6.1. Postanowienie to nie dotyczy zawodników, gdzie o miejscu na mecie decyduje kolejność wbiegnięcia na metę (start masowy, start „handicapowy”). 23.7. Wyniki zawodów powinny być publikowane w internecie w dniu zawodów i muszą być dostarczone uczestnikom zawodów (klubom) w wersji elektronicznej do 7 dni po zakończeniu zawodów. 23.8 Wyniki muszą być opracowane na podstawie całkowitego czasu uzyskanego przez zawodników i nie mogą być zmieniane na podstawie międzyczasów. 24. Nagrody 24.1. Organizator musi zorganizować uroczystą ceremonię wręczenia nagród. 24.2. Jeżeli honorowanie zawodnika z różnych przyczyn nie jest możliwe w dniu zawodów, to musi być ono zrealizowane w ciągu dwóch tygodni po zakończeniu zawodów 24.3. Nagrody dla mężczyzn i kobiety muszą być równowartościowe. 24.4. Organizator ma obowiązek uhonorować czołowych zawodników każdej kategorii. 24.5. Jeśli dwóch lub więcej zawodników zajmie to samo miejsce, każdy musi otrzymać odpowiedni medal i dyplom. 24.6. Warunki rywalizacji o nagrody należy podać w Biuletynie nr 1 zawodów. 24.7. Posiadacz nagrody przechodniej powinien bez wezwania przekazać ją organizatorowi cyklu zawodów na cztery tygodnie przed nową edycją lub w innym terminie uzgodnionym z organizatorem cyklu zawodów. 25. Fair play 25.1. Wszystkie osoby biorące udział w zawodach muszą zachowywać się zgodnie z obowiązującymi przepisami. Osoby te powinny zachować sportową postawę i ducha przyjaźni. 25.2. Zawody w terenie leśnym powinny być tak ciche jak to tylko możliwe. 25.3. W indywidualnych startach interwałowych zawodnicy powinni nawigować i biec w terenie samodzielnie. 25.4. Z wyjątkiem nieszczęśliwego wypadku, uzyskiwanie pomocy od innych zawodników lub udzielanie pomocy innym zawodnikom podczas zawodów jest zabronione. 25.5. Obowiązkiem wszystkich uczestników zawodów jest pomoc zranionym zawodnikom. 25.6. Niedozwolony doping jest zabroniony. Na zawodach może być przeprowadzana kontrola antydopingowa. 25.7. W celu zachowania zasady „fair play” zawodnik dodatkowo nie może: a) penetrować terenu przed zawodami oraz uzyskiwać jakichkolwiek informacji, które czyniłyby go uprzywilejowanym względem innych zawodników; b) współpracować z innymi zawodnikami na trasie; c) dawać znaki pomagające lub szkodzące innym zawodnikom; d) startować pod nazwiskiem lub numerem innego zawodnika; e) przebywać w terenie tras biegowych (poza czasem odbywania własnego biegu) bez zgody sędziego głównego; f) używać jakiejkolwiek innej mapy terenu zawodów w dniu zawodów g) na wniosek sędziego głównego używać urządzeń określających położenie (GPS). 25.8. Organizatorów obowiązuje tajemnica zawodów, rozumiana głównie jako ochrona map, zwłaszcza z wykreślonymi trasami przed dostępem zawodników oraz bezwzględny zakaz przekazywania (poza komunikatem technicznym), jakichkolwiek wskazówek, co do taktyki i techniki biegu. 25.9. Osoby na punktach kontrolnych nie mogą przeszkadzać, zatrzymywać ani wspomagać jakąkolwiek informacją żadnego zawodnika. Muszą pozostać cicho, nosić ubiór nierzucający się w oczy oraz nie mogą pomagać zawodnikom zbliżającym się do punktu. 25.10. Po przekroczeniu linii mety zawodnik nie może wrócić na teren zawodów bez zgody organizatora. Zawodnik, który wycofał się z trasy informuje o tym obsługę sędziowską niezwłocznie po przybyciu na metę jednocześnie przedstawiając mapę i kartę startową. Zawodnik ten nie może wpływać na przebieg zawodów i pomagać innym zawodnikom. 25.11. Zawodnik, który złamie jakikolwiek przepis lub czerpie korzyści ze złamania jakiegokolwiek przepisu może być zdyskwalifikowany. 25.12. Osoba nie będąca zawodnikiem, która złamie jakikolwiek przepis jest odpowiedzialna za ten dyscyplinarny czyn. 25.13. Za naruszenie lub nieprzestrzeganie niniejszych Przepisów BnO sędzia główny zobowiązany jest do ukarania winnego zgodnie z przepisami dyscyplinarnymi PZOS. 25.14. Ukaranie czerwoną kartką, co jest równoznaczne z zakazem startów, wymaga od sędziego głównego natychmiastowego zgłoszenia tego faktu (z podaniem przyczyn) do Komisji Wychowania i Dyscypliny PZOS. 25.15. Zawodnik, trener, organizator lub sędzia może być na wniosek sędziego głównego, delegata Związku, Komisji Wychowania i Dyscypliny ukarany za naruszenie przepisów decyzją Prezydium PZOS. 26. Skargi 26.1. Skargi mogą być składane na naruszenia tych przepisów lub poleceń organizatora. 26.2. Skargi mogą być składane przez członków ekip lub zawodników. 26.3. Każda skarga musi być złożona na piśmie do organizatora tak szybko jak to jest możliwe. Skarga jest rozważana przez organizatora. Osoba składająca skargę musi być poinformowana o podjętej decyzji niezwłocznie. 26.4. Nie pobiera się opłat za skargi. 26.5. Organizator może ustanowić limit czasu na skargi. Skargi po tym czasie są ważne tylko, gdy dotyczą wyjątkowych okoliczności, które muszą być objaśnione w skardze. 27. Protesty 27.1. Protest może być złożony przeciwko decyzji organizatora dotyczącej skargi. 27.2. Każdy protest musi być złożony na piśmie do sędziego głównego nie później niż 1 godzinę po tym jak organizator ogłosi decyzję na temat skargi. 27.3. Protesty określone w p. 27.2 zgłasza wyłącznie kierownik ekipy, a w przypadku zawodników indywidualnych - zawodnik osobiście. 27.4. Protesty określone w p. 27.2 rozpatruje komisja odwoławcza I instancji w składzie trzech osób - ekspertów w dziedzinie: topografii i kartografii, regulaminów i przepisów oraz projektowania i budowy tras. Komisję na zawody CTZ wyznacza Komisja Kontroli i Organizacji zawodów, a na imprezy regionalne (A-RTZ i B-RTZ) pełnomocnicy spraw sportowotechnicznych władz okręgowych. Komisja rozpatruje zgłoszony protest w ciągu dwóch godzin od jego zgłoszenia, w obecności protestującego i osoby, której protest dotyczy oraz ewentualnych świadków. Werdykt opracowuje się w dwóch egzemplarzach (jeden dla protestującego). Organizatorem pracy komisji odwoławczej I instancji jest sędzia główny zawodów. Skład komisji odwoławczej I instancji w razie konieczności zasięgnięcia opinii może zostać poszerzony o specjalistów w dziedzinie będącej w związku z tematem protestu (np. sprawy licencyjne, zmiany barw, sędziowskie itp.). 27.5. Protesty przeciwko oficjalnym wynikom ogłoszonym w protokole zawodów zgłaszają kluby (sekcje) do komisji odwoławczej I instancji (tylko w przypadku nie złożenia protestu podczas zawodów) lub komisji odwoławczej II instancji, w ciągu 14 dni po otrzymaniu tegoż protokołu na adres biura PZOS 27.6. Komisję odwoławczą II instancji stanowią przewodniczący Głównego Kolegium Sędziów, Komisji Kartograficznej i Komisji Regulaminów i Klasyfikacji. Organizatorem pracy komisji odwoławczej II instancji jest Wiceprezes PZOS ds. BnO. 27.7. Protesty określone w p.27.5. rozpatrywane są w ciągu 14 dni od daty wpływu protestu do biura PZOS. 27.8. Protesty przyjmuje się bez wadium. 27.9. Protesty zgłoszone inaczej niż to określone, w p.27.1., 27.2., 27.3., 27.5. uważa się za niezgłoszone i nie podlegają rozpatrzeniu. 27.10. Składanie protestów niezwiązanych ze stroną techniczną imprezy odbywa się zgodnie z ustaleniami Komisji Wychowania i Dyscypliny PZOS. 27.11. Od postanowień komisji odwoławczej I instancji (p.27.4) można odwołać się w trakcie zwodów lub po zawodach, w ciągu 14 dni, do komisji odwoławczej II instancji (jak w p.27.5.). 27.12. Komisja odwoławcza II instancji rozpatruje protest w ciągu 30 dni wg materiału dowodowego I instancji oraz własnych dochodzeń i ustaleń. Werdykt opracowuje w formie pisemnej w trzech egzemplarzach (dla protestującego, komisji I instancji i a/c). 27.13. Rozpatrzenie I instancji pozostaje w mocy do czasu rozpatrzenia II instancji. Rozpatrzenie II instancji jest ostateczne. Brak rozpatrzenia I lub II instancji po odwołaniu od I wstrzymuje ogłoszenie wyników oficjalnych w zakresie objętym zgłoszonym protestem. 27.14. Jeżeli w wyniku protestu lub odwołania udowodniono, że zostały naruszone przepisy zawodów, to zawody mogą być anulowane w całości lub częściowo (np. kategoria). 27.15. Anulowanie wyników zawodów musi być zatwierdzone, przez Komisję ds. Regulaminów i Klasyfikacji Sportowej w BnO PZOS. 27.16. Jeżeli protest powoduje zmianę wyników, to organizator zobowiązany jest do rozesłania aneksu do protokołu wyników. Obowiązuje również ewentualne uhonorowanie nagrodami. 28. Odwołanie zawodów 28.1. W uzasadnionych przypadkach (np. niebezpieczne warunki atmosferyczne, polowanie, manewry wojskowe, niespełnienie istotnych wymogów regulaminowych, itp.) zawody mogą być odwołane. 28.2. Decyzje o odwołaniu zawodów podejmuje sędzia kontroler (w zawodach, na które go powołano) w uzgodnieniu z kierownikiem zawodów, a w pozostałych przypadkach kierownik zawodów po konsultacji z kierownikami uczestniczących zespołów. 29. Kontrola zawodów 29.1. Zawody międzynarodowe i CTZ (zgodnie z decyzją Zarządu PZOS), a regionalne A-RTZ (zgodnie z decyzją władz WZS) powinny być kontrolowane pod względem organizacyjnym, kartograficznym bądź budowy tras przez wyznaczonych kontrolerów. 29.1.1. Kontrolerów na wybrane zawody wyznacza Komisja Kontroli i Organizacji Zawodów PZOS. W odniesieniu do zawodów CTZ - w przypadku kiedy PZOS nie wyznaczył kontrolera, organizator wyznacza kontrolera wewnętrznego - osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia (np. kontrolę tras przeprowadza licencjonowany budowniczego tras, jednakże nie będący w składzie zespołu budowy tras). 29.1.2. Kontrolerów kartograficznych na wybrane zawody wyznacza Komisja Kartograficzna PZBnO. W odniesieniu do zawodów CTZ - w przypadku kiedy na zawody opracowywana jest nowa mapa, a PZBnO nie wyznaczył kontrolera kartograficznego, organizator wyznacza kontrolera wewnętrznego - osobę posiadającą odpowiednią licencję kartograficzną, jednakże nie będącą w składzie zespołu opracowującego mapę. 29.2. Kontrolerzy muszą przeprowadzić tyle wizyt ile uznają za stosowne, aby zachowana była wysoka jakość przygotowania zawodów. Wizyty te muszą być planowane z władzą wyznaczającą i organizatorem. Niezwłocznie po każdej wizycie kontroler musi wysłać raport do organu, który go wyznaczył i do wiadomości Komisji Kontroli i Organizacji Zawodów zawierający informację o jakości przygotowywanych zawodów, istotnych uwagach i sugestiach zgłoszonych do organizatora wraz z planowanym sposobem ich uwzględnienia w przygotowaniu zawodów. Po przeprowadzonych zawodach kontroler sporządza i przesyła w/w organom raport podsumowujący jego prace oraz ocenę jakości rozegranych zawodów odpowiednio pod względem budowy tras bądź opracowania map. 29.3. Prawa i obowiązki głównych osób funkcyjnych zawodów wynikają z niniejszych przepisów, a ich czynności regulują Dokumenty Sędziowskie. 30. Raporty z zawodów 30.1. Obowiązkiem organizatora zawodów CTZ jest natychmiastowe przesłanie wyników do Polskiej Agencji Prasowej i zainteresowanych redakcji sportowych. 30.2. Sędzia główny zawodów jest zobowiązany do przesłania w ciągu 21 dni protokołu końcowego PZOS (z imprez międzynarodowych i CTZ w liczbie dwóch egz.). W przypadku imprez CTZ wyniki dodatkowo muszą być nadesłane w formie elektronicznej (e-mail, dyskietka, cd) do biura PZBnO w ciągu 3 dni po zakończeniu zawodów. 30.3. Organizator jest zobowiązany do umieszczenia wyników w internecie najpóźniej w ciągu 3 dni po zakończeniu zawodów i poinformowaniu wszystkich uczestniczących w zawodach klubów o adresie internetowym wyników. 30.4. PZOS umieszcza wyniki wszystkich zawodów CTZ na stronie Związku. 30.5. Kontroler tras musi przesłać komplet tras do biura PZOS (zawody CTZ) lub biura WZS (zawody RTZ). 31. Reklama i sponsoring 31.1. Reklama wyrobów tytoniowych i alkoholi wysokoprocentowych jest niedozwolona. 31.2 .Nie ma zakazu dotyczącego ilości reklam na strojach biegowych lub wyposażeniu. 32 Postanowienia końcowe. 32.1. Niniejsze przepisy obowiązują od 17 września 2010 roku 32.2. Zmiany i uzupełnienia oraz rozstrzygnięcia kwestii spornych dotyczących Przepisów BnO znajdują się wyłącznie w gestii Zarządu PZOS. Załącznik nr 1 Kategorie zawodników – zasady ogólne 1. Kategorie wiekowe 1.1. Zawodnicy są podzieleni na kategorie odpowiednio do ich płci i wieku. Kobiety mogą startować w kategoriach męskich o ile nie jest to w sprzeczności z przepisami Systemu Sportu Młodzieżowego lub Regulaminami Sportowymi BnO. 1.2. Zawodnicy w wieku lat 20 lub młodsi należą do danej kategorii wiekowej do końca roku kalendarzowego w którym kończą dany wiek. Mają oni prawo do startu w kategoriach starszych, jednak nie starszych niż kategoria 21 z zastrzeżeniem, że: a) w zawodach CTZ zawodnicy w wieku lat 20 lub młodsi mają prawo do startu w kategoriach silniejszych (starszych) o jeden stopień; b)w zawodach A-RTZ zawodnicy w wieku lat 20 lub młodsi mają prawo do startu w kategoriach silniejszych (starszych) o dwa stopnie; c) w szczególnych przypadkach na wniosek trenera kadry narodowej dopuszcza się start zawodnika w kategorii silniejszej bez ograniczeń zawartych w pkt. 1.2.a; 1.3. Zawodnicy w wieku 35 lat lub starsi należą do danej kategorii wiekowej od początku roku kalendarzowego, w którym kończą dany wiek. Mają oni prawo do startu w kategoriach młodszych, jednakże nie młodszych niż kategoria 21. 1.4. Głównymi kategoriami zawodów są: K21 dla kobiet i M21 dla mężczyzn. 1.5. Dla zawodników młodszych niż 21 lat stosowane są kategorie K20 i M20, K18 i M18, itd. do K10 i M10., zakładając 2 letni interwał pomiędzy kategoriami. Dla starszych zawodników stosowane są kategorie K35 i M35, K40 i M40, itd., zakładając 5 letni interwał pomiędzy kategoriami. 1.6. Każda kategoria może być podzielona na subkategorie według trudności i/lub długości tras. Subkategorie w podziale wg trudności i długości oznaczone są E (elita) – jeśli ma to zastosowanie, A, B, C i N (początkujący, ang.- novice). Subkategorie w podziale tylko wg. długości trasy oznaczone są S (krótkie, ang. – short) i L (długie, ang. - long). 1.7. Kategorie elitarne (E) mogą być zastosowane jedynie dla grup wiekowych 18, 20 i 21. Kategorie te są zastrzeżone dla zawodników klasyfikowanych przez macierzystą federację jako zawodnicy elitarni lub zawodników, którzy zostali wyselekcjonowani do startu w tej klasie na podstawie ich miejsca w rankingu ich federacji. 1.8. Do kategorii KM-21E zaliczani są zawodnicy – seniorzy posiadający I klasę sportową i wyższą oraz inni zawodnicy na swój pisemny wniosek zaakceptowany przez organizatora. W przypadku zbyt dużej ilości zgłoszeń (powyżej 80) o kwalifikacji do kategorii KM-21E decyduje aktualne miejsce w rankingu PZOS. 2. Kategorie równoległe Jeżeli do kategorii jest zgłoszonych zbyt wielu zawodników, może być ona podzielona na równoległe kategorie. Podział kategorii elity powinien nastąpić w oparciu o poprzednie wyniki zawodników. Inne kategorie niż elita powinny być podzielone tak, aby zawodnicy z tego samego klubu, województwa, kraju, byli równomiernie rozdzieleni do równoległych kategorii. 3. Sztafety 3.1. W zawodach sztafetowych dopuszcza się udział jednego zawodnika młodszego w kategorii o jeden stopień silniejszej (dziecka w młodzikach, młodzika w juniorach młodszych, juniora młodszego w juniorach, itd.). 3.2. W sztafetach męskich dopuszcza się udział jednej zawodniczki spełniającej kryterium wieku o ile nie stoi to w sprzeczności z innymi przepisami (np. dot. sportu młodzieżowego, regulaminy sportowe itp). Załącznik nr 2 Zasady budowy tras 1. WSTĘP 1.1. Przeznaczenie Niniejsze zasady mają na celu ustanowienie wspólnego standardu budowy tras do Biegu na Orientację (ang. - Foot O) dla zapewnienia zasad fair play podczas zawodów i ochrony unikalnego charakteru dyscypliny sportu, jaką jest Bieg na Orientację. 1.2. Zastosowanie Trasy we wszystkich międzynarodowych zawodach na orientację powinny być budowane zgodnie z niniejszymi zasadami. Powinny one służyć jako ogólny poradnik budowy tras podczas zawodów w BnO. Termin BnO jest używany poniżej w odniesieniu do dyscypliny biegowej (ang. – „orienteering on foot”). 2. PODSTAWOWE ZASADY 2.1. Definicja Biegu na Orientację Bieg na Orientację jest dyscypliną sportu, w której zawodnicy odwiedzają określoną liczbę punktów oznaczonych w terenie, w jak najkrótszym czasie korzystając jedynie z mapy i kompasu. Bieg na Orientację może być nazwany nawigacją w biegu. 2.2. Cel dobrej budowy tras Celem budowy trasy jest zaoferowanie zawodnikom tras prawidłowo zaprojektowanych dla ich oczekiwanych zdolności. Wyniki zawodów muszą odzwierciedlać techniczne i fizyczne możliwości zawodników. 2.3. Podstawowe zasady budowniczego tras Budowniczy tras musi troszczyć się o: - zachowanie unikalnego charakteru Biegu na Orientację jako nawigacji w biegu - zapewnienie sprawiedliwości rywalizacji - sprawienie przyjemności zawodnikom - ochronę życia dzikich zwierząt i środowiska naturalnego - zabezpieczenie potrzeb mediów i widzów 2.3.1. Unikalny charakter BnO Każda dyscyplina sportu ma własny charakter. Unikalny charakter Biegu na Orientację polega na znalezieniu najlepszej drogi w nieznanym terenie i jej pokonanie w jak najkrótszym czasie. Wymaga to posiadania umiejętności orientacyjnych: dokładnego czytania map, oceny wyboru wariantu, posługiwania się kompasem, koncentracji w warunkach stresu, podejmowania szybkich decyzji, biegu w naturalnym terenie itp. 2.3.2. Sprawiedliwość Sprawiedliwość jest podstawowym wymaganiem rywalizacji sportowej. Jeżeli nie przykłada się najwyższej uwagi na każdym etapie projektowania tras, wówczas łatwo o wyniku zawodów w BnO może zadecydować szczęście. Budowniczy tras musi brać pod uwagę wszystkie czynniki dla zachowania sprawiedliwości i stworzenia jednakowych warunków w każdej części trasy wszystkim zawodnikom. 2.3.3. Przyjemność zawodników Popularność Biegu na Orientację będzie wzrastać wyłącznie, jeśli zawodnicy będą zadowoleni z zaoferowanych im tras. Uważne projektowanie tras jest niezbędne dla zapewnienia, że będą one spełniać wymagania odnośnie długości, fizycznej i technicznej trudności, lokalizacji punktów kontrolnych itp. Pod tym względem jest szczególnie ważne, aby każda trasa była odpowiednia dla pokonujących ją zawodników. 2.3.4. Ochrona życia dzikich zwierząt i środowiska naturalnego Środowisko naturalne jest wrażliwe: zarówno życie dzikich zwierząt, jak i podłoże i roślinność może ponieść straty, jeśli jest nadużywane. Środowisko często zawiera ludzi żyjących na terenie zawodów, mury, ogrodzenia, pola uprawne, budynki i inne konstrukcje, itp. Zwykle jest możliwe znalezienie drogi dla uniknięcia ingerencji z najbardziej wrażliwymi obszarami bez ich niszczenia. Doświadczenie i badania pokazują, że każde duże zawody mogą być zorganizowane we wrażliwym terenie bez trwałego zniszczenia, jeżeli podjęte są właściwe środki zapobiegawcze i trasy są dobrze zaprojektowane. Jest bardzo ważne, aby budowniczy tras uzyskał zgodę na wstęp na wybrany teren i że wcześniej ustalił wszystkie wrażliwe obszary w tym terenie. 2.3.5. Media i widzowie Potrzeba stwarzania dobrego publicznego wizerunku orientacji sportowej powinna być trwałym celem budowniczego tras. Budowniczy tras powinien dokładać wszelkich starań dla zapewnienia widzom i przedstawicielom mediów możliwości śledzenia tak blisko jak to możliwe przebiegu zawodów bez wpływania na czystość współzawodnictwa. 3. TRASA 3.1. Teren Teren musi być wybrany tak, aby zapewnić sprawiedliwą rywalizację wszystkim zawodnikom. Dla zachowania unikalnego charakteru dyscypliny, teren powinien być przebieżny i odpowiedni dla sprawdzenia umiejętności orientacyjnych zawodników. 3.2. Definicja trasy do BnO Trasa do BnO jest zdefiniowana przez start, punkty kontrolne i metę. Pomiędzy tymi punktami, które są precyzyjnie zlokalizowane w terenie i odpowiednio na mapie, znajdują się przebiegi, na których musi orientować się zawodnik. 3.3. Start Obszar startu powinien być tak usytuowany i zorganizowany, aby: - znajdował się w nim obszar przeznaczony na rozgrzewkę - oczekujący zawodnicy nie widzieli jaki wariant jest wybierany przez startujących zawodników. Punkt, od którego zaczyna się pierwszy przebieg trasy, jest oznaczony w terenie lampionem bez urządzeń do potwierdzania, a na mapie zaznaczony trójkątem. Zawodnik powinien mieć postawione zadanie nawigacyjne wprost od startu. 3.4. Przebiegi 3.4.1. Dobre przebiegi Przebiegi są najważniejszym elementem trasy do BnO i najbardziej decydują o jej jakości tras. Dobre przebiegi oferują zawodnikom interesujące zadania czytania mapy i prowadzą ich przez ciekawy teren z możliwościami indywidualnego wyboru alternatywnej drogi. Na jednej trasie powinny być zaoferowane różne rodzaje przebiegów, część z nich powinna bazować na intensywnym czytaniu mapy, a inne zawierać łatwiejsze do biegu odcinki wyboru wariantu. Zmienność powinna dotyczyć także długości przebiegów i trudności wymuszających na zawodnikach używanie różnych technik orientacji i różnych prędkości biegu. Budowniczy tras powinien także dążyć do zmiany ogólnego kierunku kolejnych przebiegów oraz wymagać od zawodnikach okresowego reorientowania się. 3.4.2. Sprawiedliwość przebiegów Żaden przebieg nie powinien zawierać możliwości wyboru wariantu dającego przewagę lub powodującego stratę, która nie może być odczytana przez zawodnika z mapy w warunkach rywalizacji. Powinno się unikać przebiegów zachęcających zawodników do przebiegania przez zakazane lub niebezpieczne obszary. 3.5. Punkty kontrolne 3.5.1. Lokalizacja punktów kontrolnych Punkty kontrolne są rozmieszczane w terenie na obiektach zaznaczonych na mapie. Muszą być one odwiedzane przez zawodników w zadanej kolejności, jeżeli taka kolejność jest podana, ale po dowolnie przez nich wybranych drogach. Wymaga to dokładnego planowania i sprawdzania dla zachowania zasad fair play. Jest szczególnie ważne, aby mapa odzwierciedlała teren dokładnie w pobliżu punktów kontrolnych i aby kierunki i odległości ze wszystkich możliwych punktów ataku były prawidłowe. Punkty kontrolne nie mogą być zlokalizowane na małych obiektach widocznych jedynie ze średniej odległości, jeżeli nie występują na mapie żadne inne obiekty pomocnicze. Punkty kontrolne nie mogą być zlokalizowane tam, gdzie widoczność lampionu z różnych kierunków nie może być oceniona na podstawie mapy i opisów punktów kontrolnych. 3.5.2. Funkcja punktów kontrolnych Podstawową funkcją punktu kontrolnego jest oznaczenie początku i końca przebiegu. Czasami punkty kontrolne z powodu specyficznych warunków mogą być użyte m.in. dla ukierunkowania zawodników w korytarz między niebezpiecznymi lub zakazanymi obszarami. Punkty kontrolne mogą także służyć jako punkty z napojami lub stanowić punkty widokowe dla przedstawicieli mediów lub widzów. 3.5.3. Lampion Wyposażenie punktu kontrolnego musi być zgodne z zasadami dla zawodów IOF. Tak często jak to możliwe, lampion powinien być umieszczany w taki sposób, aby zawodnik zauważał go jako pierwszy, jedynie jeśli osiągnął określony obiekt. Dla zachowania warunków sprawiedliwej rywalizacji widoczność lampionu powinna być jednakowa niezależnie od tego czy w miejscu tego punktu kontrolnego znajduje się jakiś zawodnik, czy też nie. W żadnym wypadku lampion nie powinien być ukryty – jeśli zawodnik odnalazł obiekt punktu kontrolnego to nie powinien szukać lampionu. 3.5.4. Sprawiedliwość punktów kontrolnych Niezbędny jest wybór lokalizacji punktów z największą ostrożnością i godne uwagi unikanie jest efektu „ostrych kątów”, gdy nadbiegający zawodnicy są naprowadzani na punkt kontrolny przez zawodników odbiegających. 3.5.5. Bliskość punktów kontrolnych Punkty kontrolne z różnych tras rozmieszczone zbyt blisko jeden drugiego mogą ściągać zawodników, którzy prawidłowo nawigują do miejsca, w którym stoi właściwy punkt kontrolny. Zgodnie z punktem 18.3, punkty kontrolne nie powinny być zlokalizowane w odległości mniejszej niż 30m (15m dla map w skali 1:5000 i 1:4000) jeden od drugiego. Punkty kontrolne można rozmieszczać w odległości od siebie mniejszej niż 60m (30m dla map w skali 1:5000 i 1:4000) wyłącznie, gdy obiekty, na których zlokalizowane są punkty kontrolne są wyraźnie różne zarówno w terenie, jak i na mapie,. 3.5.6. Opisy punktów kontrolnych Położenie punktu kontrolnego względem obiektu terenowego pokazanego na mapie jest zdefiniowane w opisach punktów kontrolnych. Ścisłe określenie obiektu punktu kontrolnego w terenie i punktu na mapie musi być bezdyskusyjne. Punkty kontrolne, których nie można jasno i łatwo zdefiniować wg opisów punktów kontrolnych IOF są nieodpowiednie i należy ich unikać. 3.6. Meta Ostatni odcinek drogi do linii mety powinien być oznakowany jako obowiązkowy. 3.7. Element czytania mapy Na dobrze zbudowanej trasie zawodnik zmuszony jest do skoncentrowania się na nawigacji podczas biegu. Części trasy nie wymagające czytania mapy lub przykładania uwagi do nawigacji powinny być unikane, chyba, że stanowią rezultat szczególnie dobrego wyboru wariantu. 3.8. Wybór wariantu Alternatywne warianty zmuszają zawodnika do używania mapy do oceny terenu i wyciągania z tego wniosków. Wybór wariantu skłania zawodników do samodzielnego myślenia i pozwala na rozdzielenie ich terenem co minimalizuje „wożenie się”. 3.9. Stopień trudności W każdym terenie i na każdej mapie budowniczy tras powinien je projektować w szerokim zakresie trudności. Stopień trudności przebiegów może być zmieniany poprzez planowanie ich mniej lub bardziej wzdłuż obiektów liniowych. Zawodnicy powinni mieć możliwość oceny stopnia trudności ataku na punkt kontrolny na podstawie informacji zawartych na mapie i w efekcie wyboru odpowiedniej techniki orientacji. Powinno się brać pod uwagę przewidywane umiejętności zawodników, ich doświadczenie, zdolność do czytania i rozumienia drobnych szczegółów mapy. Jest szczególnie ważne stosowanie odpowiedniego stopnia trudności przy projektowaniu tras dla nowicjuszy i dzieci. 3.10. Rodzaj zawodów Projektowanie tras musi uwzględniać specyficzne wymagania związane z rodzajem zawodów. Na przykład trasa projektowana na zawody na dystansie sprinterskim lub średnim musi zmuszać do dokładnego czytania mapy i zachowania wysokiego stopnia koncentracji na całej trasie. Projektowanie trasy do zawodów sztafetowych powinno uwzględniać potrzebę umożliwienia widzom możliwości bliskiego śledzenia przebiegu zawodów. Projektowanie tras do biegu sztafetowego powinno włączać dobry i wystarczający system rozbić punktów kontrolnych i rozdzielania grup zawodników. 3.11. Wytyczne dla budowniczego tras. 3.11.1. Znajomość terenu Budowniczy tras powinien być całkowicie zaznajomiony z terenem przed rozpoczęciem planowania rozmieszczenia punktów kontrolnych i budowania przebiegów. Budowniczy tras powinien również mieć świadomość, że w dniu zawodów warunki odnośnie mapy i terenu mogą być różne od tych, jakie występowały w czasie projektowania tras. 3.11.2. Ustalanie prawidłowego stopnia trudności Bardzo łatwo jest zbudować zbyt trudną trasę dla dzieci lub nowicjuszy. Budowniczy tras powinien zachować ostrożność i nie oceniać stopnia trudności trasy na podstawie wyłącznie własnych umiejętności nawigacyjnych czy własnego tempa przemieszczania się podczas inspekcji terenu. 3.11.3. Lokalizacja punktów kontrolnych zgodnie z zasadami sprawiedliwej rywalizacji. Pragnienie zaprojektowania możliwie najlepszych przebiegów często prowadzi do wybierania przez budowniczego tras nieodpowiednich miejsc do rozmieszczenia punktów kontrolnych. Zawodnicy rzadko zauważają różnice między dobrym, a wspaniałym przebiegiem, ale natychmiast zauważą, jeśli punkt kontrolny prowadzi do nieprzewidywalnej straty czasu poprzez schowanie miejsca punktu kontrolnego lub lampionu, niejednoznaczność, błędny opis punktu kontrolnego itp. 3.11.4. Lokalizacja punktów kontrolnych wystarczająco daleko od siebie Chociaż każdy punkt kontrolny ma numer kodowy, nie powinny one znajdować się zbyt blisko jeden drugiego, aby nie mylić zawodników, którzy prawidłowo nawigują w miejsce punktu kontrolnego na własnej trasie. 3.11.5. Unikanie zbyt skomplikowanego wyboru wariantu Budowniczy tras może widzieć warianty, które nigdy nie będą wybierane przez zawodników i przez to może stracić czas poświęcony na konstruowanie zawiłego problemu, jeśli zawodnicy mogą wybrać „inny najlepszy” wariant, oszczędzając własny czas tracony na wybór wariantu. 3.11.6. Trasy nie są zbyt wymagające fizycznie Trasy powinny być tak zaprojektowane, aby zawodnik o normalnej sprawności mógł biec przez większość trasy zbudowanej dla jego poziomu i możliwości. Suma podbiegów na trasie nie powinna normalnie przekraczać 4% jej długości liczonej po najkrótszym sensownym wariancie. Trudność fizyczna tras powinna stopniowo zmniejszać się wraz ze wzrostem wieku zawodników startujących w kategoriach Weteranów. Szczególnie uważnie należy projektować trasy dla kategorii M70 i starszych oraz K65 i starszych, aby nie były one zbyt męczące fizycznie. 4. BUDOWNICZY TRAS Osoba odpowiedzialna za projektowanie tras musi rozumieć i doceniać jakość dobrych tras w oparciu o osobiste doświadczenie. Musi ona być zapoznana z teorią budowy tras i doceniać specjalne wymagania istniejące dla różnych kategorii i różnych rodzajów zawodów. Budowniczy tras musi być zdolny do oceny na miejscu rozmaitych czynników, które mogą wywrzeć wpływ na przebieg zawodów, takich jak np. warunki terenowe, jakość mapy, obecność zawodników i widzów itp. Budowniczy tras jest odpowiedzialny za trasy i przebieg zawodów pomiędzy startem a linią mety. Praca budowniczego tras musi być nadzorowana przez kontrolera. Jest to istotne ze względu wiele możliwości popełnienia błędów, które mogą mieć poważne konsekwencje. Załącznik nr 3 Rezolucja IOF dotycząca dobrych praktyk ochrony środowiska Zarząd IOF na posiedzeniu w dniu 12-14.04.1996, uznając znaczenie utrzymania przyjaznej środowisku natury biegu na orientację i zgodnie z Uchwałą GAIFS (General Association of International Sports Federations) dotyczącą ochrony środowiska z dnia 26.10.1995, przyjął następujące wskazania: - zintegrowania zasad sprzyjających zachowaniu naturalnego środowiska z podstawami organizowania biegu na orientację; - zapewnienia, że przepisy oraz sposoby dotyczące organizacji zawodów są zgodne z zasadami ochrony fauny i flory; - współpracy z właścicielami terenów, władzami lokalnymi i organizacjami ochrony środowiska dla wypracowania najlepszych rozwiązań; - zwrócenia szczególnej uwagi na lokalne przepisy ochrony środowiska dla utrzymania biegu na orientację w zgodzie z naturą i przyjmowania rozwiązań zapobiegających zanieczyszczeniu środowiska; - włączenia dobrych praktyk ochrony środowiska w programy edukacyjne i szkoleniowe zawodników i działaczy bno; - podniesienia świadomości narodowych federacji bno na temat światowych problemów środowiska naturalnego , tak by mogły one zaadoptować, zastosować i spopularyzować zasady nieinwazyjnego używania terenów przez bno; - zarekomendowania narodowym federacjom opracowania zaleceń dotyczących organizacji bno zgodnie z zasadami ochrony środowiska, odpowiednich w ich własnych krajach. Załącznik nr 4 Systemy potwierdzania punktów kontrolnych Przepisy orientacji sportowej 19.1 stanowią, że użyte mogą być tylko systemy zatwierdzone przez PZOS 1. Dopuszcza się do stosowania następujące systemy potwierdzania PK; a) system SportIdent. b) tradycyjny system z użyciem perforatorów i kart kontrolnych (nie dotyczy zawodów CTZ) c) użycie innych systemów potwierdzania PK wymaga zgody Komisji Kontroli i Organizacji Zawodów; 2. W odniesieniu do tradycyjnego systemu potwierdzania PK, karta kontrolna musi zachowywać następujące parametry: a) musi być wykonana z wytrzymałego materiału i nie przekraczać rozmiarów 10 cm x 21 cm; b) każde pole do potwierdzenia PK musi mieć bok o długości minimum 18 mm; c) trzy pola muszą być wyraźnie zaznaczone jako pola rezerwowe. Zawodnicy mają prawo przygotować kartę startową tzn. mogą na niej pisać, wzmacniać ją lub wkładać w opakowanie. Nie mogą natomiast obcinać żadnej części karty startowej. 3. W odniesieniu do systemu Emit naklejka dołączona do karty elektronicznej zawodnika dla celów potwierdzania zapasowego powinna być odporna na warunki występujące typowo w trakcie zawodów (włączając zanurzenie w wodzie). Odpowiedzialnością zawodnika jest zapewnienie, że zapasowa karta jest przygotowana do użycia w przypadku awarii potwierdzenia elektronicznego (System Emit jest dopuszczony przez IOF i może być w Polsce używany podczas organizacji międzynarodowych mistrzostw). 4. W odniesieniu do systemu SportIdent na każdym PK musi być umieszczone urządzenie zapasowe – albo w postaci drugiej stacji elektronicznej albo perforatora. Odpowiedzialnością zawodnika jest zapewnienie, że nastąpiło potwierdzenie elektroniczne PK w karcie elektronicznej (chip) poprzez zatrzymanie chipa w stacji elektronicznej do momentu otrzymania sygnału potwierdzającego. Jedynie w przypadku braku sygnału potwierdzającego zawodnik musi użyć urządzenia zapasowego. 5. Karta kontrolna, elektroniczna lub tradycyjna, musi wyraźnie wskazywać że wszystkie PK zostały potwierdzone. Zawodnik, który nie posiada potwierdzenia PK lub potwierdzenie jest nie do zidentyfikowania nie jest klasyfikowany z wyjątkiem sytuacji, w których ustalono jednoznacznie że brak potwierdzenia PK lub niemożliwość jego zidentyfikowania nie została zawiniona przez zawodnika. W takim wyjątkowym przypadku mogą być użyte inne dowody potwierdzające obecność zawodnika na PK, takie jak kontrola sędziowska, kamera, odczyt ze stacji elektronicznego potwierdzania. We wszystkich innych przypadkach tego typu dowody nie są akceptowalne i zawodnik zostaje nieklasyfikowany. W przypadku używania sytemu SportIdent, przepis ten oznacza: a) jeśli urządzenie na punkcie nie działa (nie ma sygnału potwierdzenia) zawodnik musi użyć perforatora i potwierdzić obecność na PK na mapie i zostanie nieklasyfikowany jeśli tego nie zrobi; b) gdy zawodnik potwierdzi pobyt na punkcie zbyt szybko i nie otrzyma zwrotnych sygnałów, a karta nie zawiera potwierdzenia, to zawodnik musi zostać nieklasyfikowany (nawet jeśli urządzenie na punkcie zarejestrowało numer jego karty startowej). W przypadku zastosowania tradycyjnego systemu potwierdzania PK , co najmniej połowa odbić perforatora (50% dziurek) musi być zawarta w prawidłowym polu karty startowej. Za prawidłowe pole uważa się pole z numerem odpowiadającym kolejnemu punktowi kontrolnemu lub niewykorzystane pole rezerwowe (R). Załącznik nr 5 Konwencja Leibnitz My, Członkowie IOF, uczestniczący w 20-tym Kongresie IOF w Leibnitz w Austrii, w dniu 4 sierpnia 2000 niniejszym deklarujemy, że: „Kwestią o zasadniczym znaczeniu jest podniesienie rangi i poziomu sportu dla dalszego rozszerzenia biegu na orientację na nowych obszarach i uczestnictwa nowych osób oraz wprowadzenia biegu na orientację do Igrzysk Olimpijskich. Głównymi środkami do osiągnięcia tego celu są: - organizowanie atrakcyjnych i pasjonujących zawodów, o wysokiej jakości dla zawodników, oficjalnych gości, mediów, kibiców, sponsorów i zewnętrznych partnerów; - organizowanie zawodów IOF atrakcyjnych dla TV i Internetu. Będziemy dążyć do: - zwiększenia widowiskowości naszego sportu poprzez organizowanie zawodów bliżej miejsc gdzie są ludzie; - zapewnienia naszym zawodom większej atrakcyjności poprzez zwiększenie uwagi na formę i jakość bazy zawodów; - poprawiania atmosfery centrum zawodów, emocji sportowych, poprzez organizowanie startu i mety w centrum; - zwiększenie zainteresowania telewizji i innych mediów poprzez zapewnienie, że nasze zawody dostarczają więcej lepszych możliwości dla stworzenia emocjonujących programów sportowych; - poprawienie funkcjonowania mediów poprzez lepszą obsługę przedstawicieli mediów (w odniesieniu do zapewnienia urządzeń komunikacyjnych, dostępu do zawodników na starcie, mecie i w lesie, ciągłość informacji o wynikach w trakcie biegów, żywność i napoje, itp.); - zwiększenie większej uwagi na promocję sponsorów i zewnętrznych partnerów w odniesieniu do zawodów IOF. My, Członkowie IOF, oczekujemy że powyższe cele będą uwzględniane przez wszystkich przyszłych organizatorów zawodów IOF.” Załącznik nr 6 1. Podstawowe różnice w charakterystyka tras i sposobu rozgrywania zawodów ze względu na ich rodzaj (konkurencje bno) TABELA ZBIORCZA SPRINT Punkty kontrolne Łatwe technicznie Wybór wariantu Trudny wybór wariantu wymagający wysokiej koncentracji Bardzo duża prędkość Bieg Teren Mapa Interwał startowy Pomiar czasu Czas zwycięzcy (Elita) Podsumowanie BIEG BIEG KLASYCZNY ŚREDNIODYSTANSOWY Wyłącznie trudne O mieszanej technicznie trudności technicznej Mała i średnia skala Znaczący wybór trudności wyboru wariantu, kilka wariantu długich przebiegów (wariantów) Duża prędkość, ale Fizycznie wymagająca od wymagający, biegaczy dostosowania wymagający tempa biegu do stopnia wytrzymałości i skomplikowania terenu rozsądnego tempa Park, ulice lub las o bardzo dobrej przebieżności. Dozwolone jest przebywanie widzów wzdłuż trasy 1:4000 lub 1:5000 1 minuta Technicznie skomplikowany Fizycznie ciężki teren, pozwalający na wybór dobrego wariantu 1:10000 (ewentualnie 1:15000) 2 minuty 1:15000 0,1 sek (jeżeli istnieją możliwości techniczne) 12-15 minut 1 sek (0,1 sek MŚ) BnO na dystansie sprinterskim jest szybki, widowiskowy, łatwy do zrozumienia, pozwalający na zainteresowanie wielu ludzi BnO na dystansie średnim wymaga szybkiej dokładnej orientacji w średniej długości przedziale czasu. Nawet małe błędy będą decydujące. 30-35 minut biegi eliminacyjne krótsze SZTAFETY O mieszanej trudności technicznej Mała i średnia skala trudności wyboru wariantu Duża prędkość, często w bliskości innych zawodników, którzy mogą mieć lub nie mieć tych samych punków kontrolnych do potwierdzenia Kilka możliwości wyboru wariantu i umiarkowanie trudny technicznie teren 1:10000 (ewentualnie 1:15000) 3 minuty (2 minuty Start masowy MŚ i PŚ) 1 sek (0,1 sek MŚ) Decydująca jest kolejność przekroczenia linii mety Mężczyźni 90-100 30-60 min na każdej min zmianie, Kobiety 70-80 min mężczyźni w sumie 135 biegi eliminacyjne min, krótsze kobiety w sumie 120 min BnO na klasycznym Sztafetowy BnO jest dystansie biegiem drużyny sprawdza składającej się z 3 wszystkie techniki zawodników orientacji w biegnących prawie podobnym stopniu ramię w ramię na co prędkość i zasadzie zwycięstwa wytrzymałość pierwszego zawodnika fizyczną. osiągającego linię mety. Ekscytujący dla widzów i zawodników. 2. SPRINT 1.1. Podstawowe założenia Głównym założeniem biegu sprinterskiego jest duża prędkość biegu. Sprawdza on zdolność zawodnika do czytania i interpretacji mapy w skomplikowanym terenie oraz do wyboru wariantu pokonywania trasy i jego realizacji podczas biegu z dużą prędkością. Trasa musi być tak zaplanowana, aby zawodnicy utrzymywali dużą prędkość podczas całego biegu. Trasa może wymagać wspinania się, ale powinno się unikać stromizn zmuszających zawodników do podchodzenia. Znajdowanie punktów kontrolnych nie powinno stanowić wyzwania, a raczej wybór najlepszego wariantu pokonania drogi między punktami kontrolnymi i jego realizacja. Na przykład najbardziej oczywisty kierunek odbiegnięcia od punktu kontrolnego nie powinien być najkorzystniejszy. Trasa powinna być zbudowana tak, aby zmuszać zawodników do stałej koncentracji podczas biegu. Jeżeli teren nie pozwala na zbudowanie trasy spełniającej powyższe wymagania, to nie nadaje się do organizacji biegu sprinterskiego. 1.2. Budowa trasy Podczas biegu sprinterskiego dozwolone jest przebywanie widzów wzdłuż trasy. Budowniczy trasy powinien wziąć to pod uwagę i wszystkie punkty kontrolne muszą być asekurowane przez ludzi. Może być także konieczne rozstawienie ludzi w krytycznych miejscach dla ostrzegania widzów o zbliżających się zawodnikach, a także zapewnienia zawodnikom, że nie będą wstrzymywani. Start powinien być zlokalizowany w centrum zawodów i miejsca dla widzów mogą być zlokalizowane wzdłuż trasy. Widowiskowość może być podnoszona przez budowanie tymczasowych podwyższeń i zaangażowanie ludzi informujących widzów o zbliżających się zawodnikach. Miejsca dla widzów oraz przedstawicieli prasy i fotografów powinny być ogłoszone w centrum zawodów. Trasa powinna być tak zaplanowana, aby nie kusić zawodników możliwością wykonania skrótów poprzez tereny prywatne lub inne obszary z zakazem wstępu. Jeżeli występuje takie ryzyko, należy w odpowiednich miejscach rozstawić sędziów zapobiegającym możliwym próbom skrótów w miejscach niedozwolonych. Powinno się unikać terenów zbyt skomplikowanych, czy też takich gdzie można mieć wątpliwości czy zawodnik będzie potrafił interpretować mapę podczas biegu z dużą prędkością np. takich, gdzie występują skomplikowane struktury przestrzenne (trójwymiarowe). 1.3. Mapa W biegu sprinterskim powinny być stosowane mapy wykonane wg norm ISSOM (Międzynarodowe Normy dla Map do Sprinterskiego BnO) w skali 1:4000 lub 1:5000. Bardzo ważne jest, aby mapa była dokładna i możliwa do interpretacji podczas szybkiego biegu oraz aby właściwie przedstawiała wszystkie obiekty mogące mieć wpływ na wybór wariantu pokonania trasy i prędkość biegu. W terenie niezabudowanym istotna jest dokładność pokazania na mapie czynników redukujących prędkość biegu, przy czym ważne jest zarówno stopień spowolnienia biegu jak i granice obszarów, na których ten bieg jest spowolniony. W terenie zabudowanym muszą być prawidłowo pokazane w odpowiedniej wielkości wszystkie przeszkody uniemożliwiające przejście. 1.4. Przewidywany czas zwycięzcy, interwał startowy i pomiar czasu Przewidywany czas zwycięzcy biegu sprinterskiego zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn powinien wynosić 12-15 minut, przy czym preferowana jest niższa wartość. Podczas Mistrzostw i Pucharu Świata nie ma różnicy w przewidywanym czasie zwycięzcy w biegach eliminacyjnych i finałowych. Interwał startowy wynosi 1 minutę, a czas przebywania w boksach startowych (liczba boksów) ustalany jest przez organizatorów. Czas mierzony jest z dokładnością do 0,1 sekundy poprzez użycie elektronicznych bramek startowych oraz systemu do elektronicznego pomiaru czasu na mecie. Zawodnik powinien przekroczyć linię bramki startowej przed otrzymaniem mapy. 2. BIEG ŚREDNIODYSTANSOWY 2.1. Podstawowe założenia Głównym założeniem biegu na dystansie średnim jest technika orientacji. Rozgrywany jest on w niezabudowanym (w większości zalesionym) terenie z naciskiem na precyzyjną nawigację, gdzie wyzwanie stanowi znajdowanie punktów kontrolnych. Wymaga on stałej koncentracji na czytaniu mapy, czasami z koniecznością zmiany kierunku odbiegu od punktu kontrolnego. Element wyboru wariantu jest istotny, ale nie powinien uwalniać od konieczności dokładnej orientacji. Trasa sama w sobie powinna wymagać precyzyjnej nawigacji, a także powinna wymagać zmiany prędkości biegu np. poprzez odcinki biegu przez różne rodzaje roślinności. 2.2. Budowa trasy Trasa powinna być zbudowana w sposób pozwalający widzom na oglądanie zawodników zarówno w trakcie jej pokonywania, jak i podczas finiszu. Start powinien być zlokalizowany w centrum zawodów i pożądane jest takie zbudowanie trasy, aby zawodnicy przebiegali przez centrum zawodów w trakcie jej pokonywania. Wymagania dotyczące wyboru centrum zawodów są równie wysokie jak znalezienie odpowiedniego terenu i zapewnienie dobrych możliwości pokazania zawodników widzom. Widzowie nie mogą przebywać wzdłuż trasy za wyjątkiem jej części przechodzącej przez centrum zawodów (w tym punktów kontrolnych znajdujących się w centrum zawodów). 2.3. Mapa W biegu na średnim dystansie powinny być stosowane mapy wykonane wg norm ISOM (Międzynarodowe Normy dla Map do BnO) w skali 1:10000. Mapa terenu powinna być wykonana jak dla skali 1:15000, a następnie powiększona zgodnie z wymaganiami ISOM. 2.4. Przewidywany czas zwycięzcy, interwał startowy i pomiar czasu Przewidywany czas zwycięzcy biegu na średnim dystansie zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn powinien wynosić 30-35 minut. Podczas Mistrzostw i Pucharu Świata przewidywany czas zwycięzcy w biegach eliminacyjnych powinien wynosić 25 minut. Interwał startowy wynosi 2 minuty, a czas przebywania w boksach startowych (liczba boksów) ustalany jest przez organizatorów.. Zawodnik powinien przekroczyć linię bramki startowej przed otrzymaniem mapy. 3. BIEG KLASYCZNY 3.1. Podstawowe założenia Głównym założeniem biegu na klasycznym dystansie jest wytrzymałość fizyczna. Rozgrywany jest on w niezabudowanym (w większości zalesionym) terenie i ma na celu sprawdzenie zdolności zawodników do skutecznego wyboru wariantu pokonania trasy, czytania i interpretacji mapy oraz doboru tempa biegu w celu wytrzymania długiego i fizycznie wyczerpującego wysiłku. Na tym dystansie kładzie się nacisk na wybór wariantu pokonania trasy oraz nawigację w naturalnym, wymagającym, najlepiej górzystym terenie. Punkt kontrolny wyznacza koniec przebiegu wymagającego wyboru wariantu i niekoniecznie jest trudny sam w sobie do znalezienia. Trasa biegu na klasycznym dystansie może częściowo zawierać elementy charakterystyczne dla dystansu średniego z nagłym przerwaniem orientacji poprzez wybór wariantu przez wprowadzenie fragmentu trasy złożonego z przebiegów o większych wymaganiach dotyczących techniki orientacji. 3.2. Budowa trasy Trasa powinna być zbudowana w sposób pozwalający widzom na oglądanie zawodników zarówno w trakcie jej pokonywania, jak i podczas finiszu. Pożądane jest, aby start był zlokalizowany w centrum zawodów i trasa powinna być tak zbudowana, aby zawodnicy przebiegali przez centrum zawodów w trakcie jej pokonywania. Specjalnym elementem biegu na dystansie klasycznym są długie przebiegi, znacznie dłuższe od średniej długości przebiegów. Te długie przebiegi mogą mieć od 1,5 do 3,5 km w zależności od rodzaju terenu. Dwa lub więcej takich długich przebiegów, wymagających stałej koncentracji na czytaniu mapy podczas realizacji wybranego wariantu, powinno stanowić część trasy. Innym ważnym elementem biegu na klasycznym dystansie jest stosowanie w budowie trasy technik mających na celu zapobieganie zbierania się zawodników w grupy. Szczególnie przy 2 minutowym interwale startowym powinny być stosowane pętle lub inne metody rozbijania grup zawodników. Istotne jest także wykorzystywanie w tym celu właściwości terenu, poprzez prowadzenie tras przez obszary o ograniczonej widoczności. Widzowie nie mogą przebywać wzdłuż trasy za wyjątkiem jej części przechodzącej przez centrum zawodów (w tym punktów kontrolnych znajdujących się w centrum zawodów). 3.3. Mapa W biegu na dystansie klasycznym powinny być stosowane mapy wykonane wg norm ISOM (Międzynarodowe Normy dla Map do BnO) w skali 1:15000. 3.4. Przewidywany czas zwycięzcy, interwał startowy i pomiar czasu Przewidywany czas zwycięzcy biegu na dystansie klasycznym powinien wynosić 70 – 80 minut dla kobiet i 90-100 minut dla mężczyzn. Podczas Mistrzostw i Pucharu Świata przewidywany czas zwycięzcy w biegach eliminacyjnych powinien wynosić 45 minut dla kobiet i 60 minut dla mężczyzn. Interwał startowy wynosi 3 minuty, ale podczas Mistrzostw i Pucharu Świata 2 minuty. Czas przebywania w boksach startowych (liczba boksów) ustalany jest przez organizatorów. Zawodnik powinien przekroczyć linię bramki startowej przed otrzymaniem mapy. 4. BIEG SZTAFETOWY 4.1. Podstawowe założenia Głównym założeniem biegu sztafetowego jest bieg zespołowy. Rozgrywany jest on w niezabudowanym (w większości zalesionym) terenie. Trasa oparta jest na koncepcji wymagającej techniki orientacji, bardziej zbliżonej do założeń biegu na średnim niż na długim dystansie. Pewne elementy charakterystyczne dla biegu na dystansie klasycznym, jak długie, wymagające wyboru wariantu przebiegi, mogą występować, pozwalając zawodnikom na mijanie się bez bezpośredniego kontaktu. Dobry teren do biegu sztafetowego charakteryzuje się tym, że zawodnicy tracą wzajemny kontakt wzrokowy między sobą (gęstsza roślinność, wiele pagórków/zagłębień itp.). Teren o wyłącznie dobrej widoczności nie jest przydatny do biegu sztafetowego. 4.2. Budowa trasy Bieg sztafetowy jest przyjemny dla widzów poprzez to, że zespoły rywalizują ramię w ramię i pierwszy zespół osiągający metę zostaje zwycięzcą. Musi to być uwzględniane zarówno przy planowaniu centrum zawodów, jak i budowie trasy (np. przy rozbicia powinny powodować niewielkie różnice czasu między zawodnikami). Zawodnicy powinni podczas każdej zmiany przebiegać przez centrum zawodów oraz, jeżeli to możliwe, powinni być widoczni z centrum zawodów podczas zbliżania się do ostatniego punktu kontrolnego. Odpowiednia liczba międzyczasów (podawanych w miarę możliwości przez komentatorów rozlokowanych w lesie) powinna być podawana w centrum zawodów (jak i punkty kontrolne pokazywane przez TV na ekranie umieszczonym w centrum zawodów). Start masowy wymaga stosowania podczas budowy trasy technik mających na celu rozseparowanie zawodników (np. poprzez rozbicia). Dla zachowania sprawiedliwości końcowa część trasy na każdej zmianie powinna być taka sama dla wszystkich zawodników. Widzowie nie mogą przebywać wzdłuż trasy za wyjątkiem jej części przechodzącej przez centrum zawodów (w tym punktów kontrolnych znajdujących się w centrum zawodów). 4.3. Mapa W biegu na średnim dystansie powinny być stosowane mapy wykonane wg norm ISOM (Międzynarodowe Normy dla Map do BnO) w skali 1:15000 lub 1:10000. Decyzja dotycząca skali mapy powinna podejmowana w oparciu o skomplikowanie zaplanowanej trasy (np. krótkie przebiegi z punktami kontrolnymi rozmieszczonymi blisko siebie mogą wymagać większej skali mapy). Jeżeli jest używana mapa w skali 1:10000, wówczas mapa terenu powinna być wykonana jak dla skali 1:15000, a następnie powiększona zgodnie z wymaganiami ISOM. 4.4. Przewidywany czas zwycięzcy, interwał startowy i pomiar czasu Przewidywany czas zwycięzcy biegu sztafetowego (sumaryczny czas zwycięskiego zespołu) powinien wynosić 120 minut dla kobiet i 135 minut dla mężczyzn. Przy zachowaniu norm czasu sumarycznego, przewidywane czasy zwycięzców poszczególnych zmian mogą się od siebie różnić, ale żadna zmiana nie powinna trwać dłużej niż 60 minut i krócej niż 30 minut. Bieg sztafetowy rozpoczyna się startem masowym i składa się z trzech zmian zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn. Podczas Mistrzostw i Pucharu Świata pożądany jest elektroniczny pomiar czasu, ale może być używany także pomiar ręczny. Na linii mety powinna znajdować się fotokomórka pomagająca ocenić prawidłową kolejność zawodników.