Porównanie skuteczności operacyjnego leczenia wysiłkowego
Transkrypt
Porównanie skuteczności operacyjnego leczenia wysiłkowego
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 4, zeszyt 4, 185-191, 2011 Porównanie skuteczności operacyjnego leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu metodami slingowymi oraz sposobem Burcha z wykorzystaniem kwestionariusza Gaudenza SYLWESTER CIEĆWIEŻ1, JOLANTA NAWROCKA-RUTKOWSKA1, MAGDALENA CIEĆWIEŻ2, AGNIESZKA BRODOWSKA1, ANDRZEJ STARCZEWSKI1, DARIUSZ KOTLĘGA3, KATARZYNA BITTEL1 Streszczenie Cel: Celem pracy było porównanie efektów leczenia operacyjnego wysiłkowego nietrzymania moczu metodą Burcha oraz metodami slingowymi: tension-free vaginal tape (TVT) oraz transobturator tape (TOT) na podstawie kwestionariusza Gaudenza. Materiał i metody: Badaniem objęto 290 pacjentek. Po przeprowadzonej diagnostyce WNM (wywiad, badanie urodynamiczne) pacjentki zostały zakwalifikowane do operacji Burcha lub TVT/TOT. Ocenę efektów terapii przeprowadzono na podstawie kwestionariusza Gaudenza po 3 i 6 miesiącach po leczeniu. Wnioski: Oceniane metody operacyjnego leczenia WNM poprawiają jakość życia pacjentek, metody slingowe są efektywniejsze niż operacja sposobem Burcha. Słowa kluczowe: operacje slingowe, operacja Burcha, kwestionariusz Gaudenza Wstęp Nietrzymanie moczu (NM) dotyczy od 17 do 60% kobiet w różnym wieku [1-5]. Schorzenie to jest konsekwencją złożonych zaburzeń anatomicznych i funkcjonalnych przepony moczowo-płciowej, a ze względu na rozmiar problemu, określane jest mianem choroby społecznej. Według definicji Międzynarodowego Towarzystwa Trzymania Moczu (International Continence Society) nietrzymanie moczu określane jest jako brak kontroli nad oddawaniem moczu. Ze względu na specyficzne, dla wielu kobiet wstydliwe objawy, schorzenie to powoduje problemy natury socjalnej. Do prawidłowej diagnostyki objawów związanych z nietrzymaniem moczu oraz rozpoznania odpowiedniego typu NM, a w konsekwencji zastosowania odpowiedniej metody leczenia, służą zestawy odpowiednio sformułowanych pytań. Jednym z nich jest zaproponowany w 1979 roku kwestionariusz Gaudenza [6]. Kwestionariusz ten może być również wykorzystywany do pooperacyjnej kontroli pacjentek i oceny skuteczności leczenia. Ze względu na złożony charakter schorzenia do tej pory nie istnieje jedna skuteczna metoda leczenia. Techniki operacyjne zmieniały się wielokrotnie na przestrzeni lat. Jedną z metod jest operacja Burcha, przeprowadzana z dostępu brzusznego, która polega na podwieszeniu szwami niewchłanianymi pochwy do więzadła Coopera przebiegającego na tylnej powierzchni spojenia łonowego. Obecnie najczęściej stosowane są metody z użyciem ma- teriałów biomedycznych: operacje typu sling; tension free vaginal tape (TVT) oraz transobturator tape (TOT). Operacje te przeprowadzane są z dostępu pochwowego; zostały wprowadzone dzięki teoriom: deLanceya oraz teorii integralnej Petrosa i Ulmstena. Celem pracy była ocena skuteczności leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu (WNM) z wykorzystaniem kwestionariusza Gaudenza 3 i 6 miesięcy po leczeniu operacyjnym metodą Burcha oraz metodami slingowymi. Materiał i metody Do prospektywnego, randomizowanego badania zakwalifikowano 290 pacjentek, które operowane były w latach 2006-2009 w Klinice Ginekologii i Rozrodczości Pomorskiej Akademii Medycznej z powodu czystego wysiłkowego nietrzymania moczu (WNM). WNM rozpoznano na podstawie wywiadu zebranego przy pomocy kwestionariusza Gaudenza [6], badania przedmiotowego i badania urodynamicznego, w którym rozpoznano minimum II st. WNM. Do operacji slingowych (TOT i TVT) zakwalifikowano 170 pacjentek (58,62%), natomiast do operacji Burcha 120 pacjentek (41,38%). Na przeprowadzenie badania uzyskano zgodę Komisji Bioetycznej Pomorskiej Akademii Medycznej nr BN-001/16/06. 1 Klinika Ginekologii i Uroginekologii, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie 2 Szkoła Podstawowa nr 2 w Policach 3 Katedra i Klinika Neurologii, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie 186 S. Ciećwież, J. Nawrocka-Rutkowska, M. Ciećwież et al. Kryteria włączenia i wyłączenia pacjentek do badania Kryteria włączenia pacjentek do badania: 1) Pacjentki operowane w Klinice Rozrodczości i Ginekologii PAM w latach 2006-2009, z powodu wysiłkowego nietrzymania moczu. 2) Kobiety z czystym wysiłkowym nietrzymaniem moczu II i III stopnia potwierdzonym w badaniu urodynamicznym. 3) Kobiety, które nie przyjmowały menopauzalnej terapii hormonalnej (HTZ) przed i po zabiegu operacyjnym. Kryteria wyłączenia pacjentek z badania to: 1) Kobiety z pęcherzem nadreaktywnym i mieszanym nietrzymaniem moczu. 2) Kobiety z wysiłkowym nietrzymaniem moczu I stopnia. 3) Kobiety po przebytych zabiegach operacyjnych z powodu wysiłkowego nietrzymania moczu. 4) Kobiety z przetokami w obrębie dróg moczowych. 5) Kobiety z wadami wrodzonymi i nabytymi cewki moczowej i pęcherza moczowego. 6) Kobiety z infekcją dróg moczowych. 7) Kobiety z chorobami układu krążenia (nadciśnienie tętnicze powyżej 140/90 mm Hg, choroba niedokrwienna serca, zaburzenia rytmu serca). 8) Kobiety z cukrzycą typu I i II. 9) Kobiety ze zmianami w kręgosłupie, w odcinku krzyżowo-lędźwiowowym (spina bifida, zmiany pourazowe i zwyrodnieniowe). 10) Kobiety przyjmujące leki wpływające na nadreaktywność pęcherza moczowego. W kwalifikacji do leczenia operacyjnego oraz w celu oceny skuteczności leczenia po 3 i 6 miesiącach od operacji zastosowano następujące pytania z kwestionariusza Gaudenza: 1) Czy występuje bezwiedne gubienie moczu? 2) Jak często się to zdarza (rzadko, sporadycznie, codziennie, wielokrotnie, praktycznie ciągle)? 3) Jak duże są ilości gubionego moczu (kilka kropli, małe porcje, moczenie obfite)? 4) Czy występuje uczucie, że po oddaniu moczu pęcherz jest pusty (tak, nie, nie zawsze, nie wiem)? 5) Gubienie moczu jest: właściwe żadnym problemem, niekiedy przeszkadza, przeszkadza mi bardzo, utrudnia mi życie). 6) W jakich sytuacjach zdarza się bezwiedne gubienie moczu (podczas kaszlu i kichania, podczas śmiechu, podczas chodzenia i wchodzenia po schodach, podczas schodzenia ze schodów, podczas skakania, podskakiwania, gimnastyki, podczas stania, podczas siedzenia i leżenia)? Obliczenia statystyczne wykonano z użyciem programu StatisticaTM 7.0, firmy StatSoft Polska. Liczebności w grupach zostały podane w wartościach liczbowych i procentowych. Do badań został wykorzystany nieparametryczny test χ2, a dla grup liczących mniej niż 5 pacjentek test χ2 z poprawką Yatesa. Za poziom istotności przy- jęto wartość p < 0,05. Na wykresach zostały przedstawione tylko istotne zależności. Wyniki Waga pacjentek zakwalifikowanych do leczenia Tabela 1. Waga pacjentek zakwalifikowanych do operacji slingowych i Burcha Slingi Waga [kg] Burch % Ilość Ilość % Do 50 kg 0 0,00 3 2,50 51-60 kg 30 17,64 33 27,50 61-70 kg 53 31,18 27 22,50 71-80 kg 47 27,65 36 30,00 81 i powyżej 40 23,53 21 17,50 Łącznie 170 100 120 100 Najliczniejszą grupę pacjentek zakwalifikowanych do operacji slingowych stanowiły kobiety o masie 61-70 kg (31,18%), a w grupie, w której wykonano operacje Burcha, kobiety z wagą 71-80 kg (30%). Różnice między porównywanymi grupami nie były znamienne. Wiek pacjentek zakwalifikowanych do leczenia Tabela 2. Wiek pacjentek zakwalifikowanych do operacji slingowych i Burcha Wiek [lata] Slingi Burch Ilość % Ilość % 30-40 9 5,29 5 4,17 41-50 55 32,36 48 40,00 51-60 73 42,94 50 41,67 61-70 27 15,88 14 11,67 71-80 5 2,94 3 2,50 1 0,59 0 0,00 170 100 120 100 81-90 Łącznie Najliczniejszą grupę pacjentek operowanych stanowiły kobiety w przedziale 51-60 lat. Nie stwierdzono istotnych różnic w zakresie wieku pomiędzy porównywanymi grupami kobiet. Nasilenie objawów nietrzymania moczu w porównywanych grupach kobiet przed i po leczeniu operacyjnym (ryc. 1) Porównując badane grupy kobiet przed leczeniem stwierdzono istotne różnice w częstości epizodów nietrzymania moczu. W grupie kobiet zakwalifikowanych do operacji typu sling, ciągłe oddawanie moczu zgłaszały 34 (20%) pacjentki, codzienne, wielokrotne 109 (64,12%), sporadyczne 15 (8,82%), a rzadkie 18 (10,59%). W grupie pacjentek zakwalifikowanych do operacji sposobem Burcha odpowiednio: 14 (11,67%), 52 (43,33%), 21 (17,50%), 33 (27,50%). Różnice w grupach kobiet zgłaszających rzadkie, sporadyczne oraz codzienne, wielokrotne oddawanie moczu były istotne (ryc. 2, 3). 187 Porównanie skuteczności operacyjnego leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu p <.0,01 64,12 NM podało odpowiednio po 3 miesiącach 18 kobiet (10,59%), 18 (10,59%) oraz 8 (4,71%) a po 6 miesiącach odpowiednio 11 kobiet (6,47%), 4 (2,35%) i 8 (4,71%). W grupie pacjentek, które były poddane operacji Burcha NM stwierdzono po 3 miesiącach z częstością odpowiednio u 9 (7,50%) i 6 (5,00%) oraz 3 (2,50%) pacjentek, a po 6 miesiącach odpowiednio 9 (7,50%), 6 (5,0%) oraz 3 (2,50%). Różnice nie były istotne. Sling Burch p. <.0,01 43,33 p. < 0,03 27,50 20,00 11,67 17,50 10,59 8,82 rzadko sporadycznie codziennie, wielokrotnie praktycznie ciągle przed operacją Ryc. 1. Odsetek pacjentek, u których wystąpiło gubienie moczu o różnym nasileniu, przed operacją typu sling i typu Burch Sling 10,59 7,50 10,59 7,06 10,00 Burch 4,71 2,50 5,00 rzadko sporadycznie codziennie, wielokrotnie praktycznie ciągle 3 miesiące po operacji Ryc. 2. Odsetek pacjentek, u których wystąpiło gubienie moczu o różnym nasileniu, 3 miesiące po operacjach typu sling i typu Burch Sling 7,50 11,76 10,00 Burch 6,47 5,00 2,35 rzadko sporadycznie 4,71 2,50 codziennie, wielokrotnie praktycznie ciągle 6 miesiący po operacji Ryc. 3. Odsetek pacjentek, u których wystąpiło gubienie moczu o różnym nasileniu, 6 miesiący po operacjach typu sling i typu Burch Po operacjach typu sling, zarówno 3 i 6 miesięcy po leczeniu, uzyskano znaczne zmniejszenie objawów WNM. Rzadkie, codzienne, wielokrotne oraz praktycznie ciągłe Objętość gubionego moczu przed oraz po 3 i 6 miesiącach po leczeniu operacyjnym (ryc. 4) Rozpatrując objętość gubionego moczu najczęściej zgłaszane były małe porcje, zarówno wśród pacjentek zakwalifikowanych do operacji taśmowych 118 (69,41%), jak i do operacji metodą Burcha 87 (72,50%). Różnice te nie były istotne. Rzadziej pacjentki zgłaszały obfite moczenie; wśród kobiet zakwalifikowanych do operacji slingowych, dolegliwość tą zgłosiło 30 (17,65%) pacjentek, a w grupie zakwalifikowanej do operacji sposobem Burcha 9 (7,50%) kobiet. Różnice były znamienne. Natomiast 3 miesiące po operacji obfite moczenie zgłosiło 11 (6,47%) pacjentek po operacjach slingowych i żadna po operacji sposobem Burcha. Różnice te były istotne. Pacjentki badane po 6 miesiącach po operacji najczęściej zgłaszały NM o objętości kilku kropli. Objaw ten zgłosiło odpowiednio 29 (17,06%) kobiet po operacjach slingowych i 15 (12,50%) po operacji sposobem Burcha. Nie zanotowano istotnych różnic między badanymi grupami. Nietrzymanie małych porcji moczu zgłosiło 9 (5,29%) kobiet po operacjach taśmowych i 15 (12,50%) kobiet po operacji Burcha. Różnice te były znamienne. Sling Burch 69,41 72,50 p.. <.0,02 p. <.0,01 20,00 15,88 17,65 12,94 7,50 p.. <.0,03 17,06 12,50 12,50 7,65 12,50 12,50 5,29 6,47 4,71 0,00 kilka kropli małe porcje przed operacją moczenie obfite kilka kropli małe porcje 3 miesiące po operacji moczenie obfite 2,50 kilka kropli małe porcje moczenie obfite 6 miesięcy po operacji Ryc. 4. Podział pacjentek w zależności od objętości gubionego moczu (wynik podany w procentach) 188 S. Ciećwież, J. Nawrocka-Rutkowska, M. Ciećwież et al. Wpływ nietrzymania moczu na jakość życia pacjentek (ryc. 5) p. <.0,01 62,94 Sling Burch 40,83 p. <.0,001 33,53 36,67 20,00 0,00 2,50 3,53 właściwie żadnym problemem niekiedy przeszkadza przeszkadza mi bardzo utrudnia mi życie Ryc. 5. Jakość życia pacjentek z nietrzymaniem moczu kwalifikowanych do operacji slingowych i operacji Burcha (dane podane w procentach) Przed leczeniem w grupie pacjentek zakwalifikowanej do zabiegów taśmowych aż 107 (62,94%) podało, że gubienie moczu bardzo im przeszkadza, 57 kobietom (33,53%) utrudniało życie, a 6 (3,53%) jedynie niekiedy przeszkadzało. Wśród pacjentek zakwalifikowanych do operacji sposobem Burcha 49 (40,83%) pacjentek podało, że gubienie moczu bardzo im przeszkadza, 44 (36,67%) utrudniało życie, a 24 (20,00%) kobietom niekiedy przeszkadzało. Różnice między grupami były znamienne. Po 3 miesiącach po leczeniu operacyjnym stwierdzono istotną poprawę komfortu życia pacjentek. W grupie pacjentek po operacjach slingowych 52 (30,59%) kobiet nie miało problemu z trzymaniem moczu, natomiast w grupie po operacji Burch aż 69 (57,50%). Różnice między grupami były istotne (ryc. 7). Stwierdzono, że korzystny efekt terapeutyczny utrzymywał się również po 6 miesiącach po leczeniu operacyjnym. W grupie pacjentek po operacjach slingowych 54 (31,76%) kobiety nadal nie zgłaszały problemu z trzymaniem moczu, a w grupie po operacji Burcha 55 (45,83%) kobiet również nie miało NM. Różnice te były istotne. Zanotowano niewielki wzrost odsetka pacjentek po operacjach slingowych, które zgłaszały niewielki problem z NM. Natomiast po operacji Burcha, odsetek kobiet, które zgłaszały, że NM czasem im przeszkadza był istotnie mniejszy niż po operacjach slingowych. Sling p.<.0,02 45,83 Burch 31,76 p. <.0,01 p. <.0,01 13,53 7,50 2,50 p. <.0,001 Sling 57,50 właściwie żadnym problemem Burch 5,00 właściwie żadnym problemem niekiedy przeszkadza 8,24 5,00 utrudnia mi życie przeszkadza mi bardzo Ryc. 6. Jakość życia pacjentek z nietrzymaniem moczu 3 miesiące po operacjach slingowych i operacji Burcha (dane podane w procentach) 92,35 przeszkadza mi bardzo utrudnia mi życie Przed leczeniem operacyjnym, zarówno w grupie zakwalifikowanej do operacji slingowych, jak i do operacji Burcha, najwięcej kobiet zgłaszało nietrzymanie moczu podczas kaszlu, kichania, śmiechu oraz podskoków, gimnastyki schodzenia ze schodów (ryc. 9). p.. <. 0,001 97,50 p... <. 0,04 71,76 2,50 Występowanie objawów nietrzymania moczu w zależności od sytuacji, przed i po leczeniu operacyjnym (ryc. 8) 12,35 10,00 niekiedy przeszkadza 6,47 Ryc. 7. Jakość życia pacjentek z nietrzymaniem moczu 6 miesięcy po operacjach slingowych i operacji Burcha (dane podane w procentach) 30,59 10,59 0,59 Sling 81,76 Burch p. <.0,01 60,00 60,83 p.. <. 0,02 52,35 43,33 34,71 33,33 28,82 14,17 17,06 podczas kaszlu i kichania podczas śmiechu podczas chodzenia i wchodzenia na schody podczas schodzenia ze schodów podczas skakania, podskakiwania, gimnastyki 7,50 podczas siedzenia i leżenia Ryc. 8. Odsetek pacjentek zgłaszających gubienie moczu w zależności od sytuacji przed operacją t. sling i t. Burch Porównanie skuteczności operacyjnego leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu 189 Sling 25,00 Burch 18,82 13,53 10,00 8,24 8,24 7,50 7,50 7,50 4,71 5,00 2,94 3,53 2,50 podczas kaszlu i kichania podczas śmiechu podczas chodzenia i wchodzenia na schody podczas schodzenia ze schodów podczas siedzenia i leżenia podczas skakania, podskakiwania, gimnastyki Ryc. 9. Odsetek pacjentek zgłaszających gubienie moczu w zależności od sytuacji trzy miesiące po operacji t. sling i t. Burch 26,47 p.. <.0,05 Sling Burch 17,50 12,94 10,00 10,00 7,65 7,06 7,50 7,06 7,50 7,06 7,50 5,00 1,18 podczas kaszlu i kichania podczas śmiechu podczas chodzenia i wchodzenia na schody podczas schodzenia ze schodów podczas skakania, podskakiwania, gimnastyki podczas siedzenia i leżenia Ryc. 10. Odsetek pacjentek zgłaszających gubienie moczu w zależności od sytuacji sześć miesięcy po operacji t. sling i t. Burch W obserwacji po 3-miesiącach po leczeniu operacyjnym, w obu grupach pacjentek uzyskano poprawę w oparciu o zadane pytania, dotyczące sytuacji, w których pacjentki gubiły mocz, różnice pomiędzy grupami nie były istotne (ryc. 10). Natomiast po 6 miesiącach od leczenia operacyjnego lepszy efekt terapeutyczny utrzymywał się w większości sytuacji u pacjentek po operacji Burcha. Różnice te jednak nie były istotne z wyjątkiem gubienia moczu podczas stania, gdzie istotne różnice stwierdzono na korzyść operacji slingowych. Wnioski 1) Oceniane metody operacyjnego leczenia WNM poprawiają jakość życia pacjentek. 2) Metody slingowe są efektywniejsze niż operacja sposobem Burcha. Dyskusja Nietrzymanie moczu stwarza wielokrotnie problemy diagnostyczne oraz trudności terapeutyczne. Obecnie nie ma metody, która jest w 100% skuteczna u wszystkich kobiet. Wynika to między innymi z faktu, że problem nietrzymania moczu jest złożony, a objawy są konsekwencją, niejednokrotnie wielu zaburzeń anatomicznych i czyn- nościowych w obrębie układu moczowo-płciowego. Od wielu lat dąży się do tego, aby uzyskać taką metodę terapeutyczną, która będzie skuteczna i jednocześnie mało obciążająca dla pacjentki, a także zapewni kobiecie szybki powrót do normalnej aktywności życiowej. W badaniach własnych, na podstawie odpowiedzi uzyskanych z kwestionariusza Gaudenza, potwierdziliśmy skuteczność obu zastosowanych metod operacyjnych. W literaturze podaje się, że operacje slingowe są skuteczne u około 90% pacjentek po roku od operacji i u 70% po 3 latach. W przedstawionej pracy: metody operacyjne typu TVT i TOT były nieskuteczne u około 20,59% pacjentek po 3 miesiącach i u 7,06% po 6 miesiącach od operacji. Prezentowane wyniki, mimo że są krótkotrwałe, zbliżone są do danych opublikowanych przez innych autorów. Uzyskaliśmy również pozytywne efekty leczenia coraz rzadziej stosowaną metodą Burcha. Kolposuspensja sposobem Burcha była przez wiele lat standardem w leczeniu wysiłkowego nietrzymania moczu. Obecnie jednak została ona zdominowana przez metody slingowe. Powodem tego jest głównie mniejsza inwazyjność tych zabiegów, jak również krótszy czas operacji oraz hospitalizacji pacjentek [7-9]. Wielu autorów podkreślało długotrwałe pozytywne efekty tej metody. Lapitan M.C. et al. dokonując przeglądu piśmiennictwa podają, że skuteczność kolposuspensji sposobem Burcha waha się w przedziale 68,9-88,0% [10]. 190 S. Ciećwież, J. Nawrocka-Rutkowska, M. Ciećwież et al. W badaniach własnych dobry efekt terapeutyczny utrzymywał się u większości pacjentek zarówno po 3, jak i 6 miesiącach od operacji, a tylko u 10% pacjentek po 3 i 6 miesiącach od leczenia metoda ta była nieskuteczna. Tellez Martinez-Fornes M. et al. porównywali krótkooraz długotrwałe efekty leczenia TVT oraz kolposuspensji sposobem Burcha po 6 miesiącach, roku i trzech latach od zabiegu i stwierdzili, że skuteczniejszą metodą w każdej kontroli była operacja slingowa typu TVT [7]. W badaniach Draharodova et al. na podstawie kwestionariuszy oceniających jakość życia stwierdzono lepsze efekty w obserwacjach długoterminowych po operacjach typu TOT, natomiast wyniki po operacji TVT i kolposuspensji sposobem Burcha były gorsze i nie różniły się istotnie między sobą. Autorzy ci podkreśli też fakt, że im dłuższy czas od operacji tym gorsze efekty leczenia [11]. Różnice w skuteczności prezentowanych metod w badaniach własnych oraz w pracach innych autorów mogą wynikać z faktu, że efekt operacji często oceniany jest na podstawie subiektywnych odczuć pacjentki. Dodatkowymi czynnikami, które mogą wpływać na skuteczność zastosowanej metody operacyjnej są: zaburzenia anatomiczne dróg rodnych stosowanie menopauzalnej terapii hormonalnej a także tryb życia po operacji. [4] Starczewski A., Brodowska A., Brodowski J. (2008) Epide- miologia i leczenie nietrzymania moczu oraz obniżenie narządów miednicy u kobiet. Pol. Merk. Lek. 145: 74-76. [5] Brodowska A., Starczewski A., Brodowski J. et al. (2009) Wyniki operacyjnego leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu metodą Burcha i TVT z uwzględnieniem statyki narządów miednicy. Pol. Merkur. Lekarski. 27: 14-18. [6] Gaudenz R. (1979) A questionnaire with a new urge-score and stress-score for the evaluation of female urinary incontinence. Geburtshilfe Frauenheilkd. 39: 784-792. [7] Goepel M., Bross S. (2009) Stress incontinence in women. Is there still an indication to perform the Burch colposuspension and the fascial sling procedure? Urol. A. 48: 487-490. [8] Tellez Martinez-Fornes M., Fernandez Perez C., Fouz Lopez C. et al. (2009) Three year follow-up of prospective open ran- domized trial to compare tension-free vaginal tape with Burch colposuspension for treatment of female stress urinary incontinence. Actas. Urol. Esp. 33: 1088-1096. [9] Novara G., Artibani W., Barber M.D. et al. (2010) Updated systematic review and meta-analysis of the comperative data on colposuspensions, pubovaginal slings, and midurethral tapes in the surgical treatment of female stress urinary incontinence. Eur. Urol. 58: 218-238. [10] Lapitan MC., Cody D., Grant A. (2009) Open retropubic colposuspension for urinary incontinence in women. Cochrane Database Syst. Rev.7: CD002912. [11] Drahorova P., Martan A., Svabik K. et al. Longitudinal trends with improvement in quality of life after TVT, TVT O and Burch colposuspension procedures. Med. Sci. Monit. 17: CR67-72. Piśmiennictwo [1] Diokno A., Brock B., Brown M. et al. (1986) Prevalence of urinary incontinence and other urological symptoms in the noninstitutionalized elderly. J. Urol. 136: 1022-1025. [2] Jolleys J.V. (1990) The reported prevalence of urinary symptoms in women in one rural general practice. Br. J. Gen. Pract. 39: 277-279. [3] Walter S., Wolf H., Barlebo H. et al. (1978) Urinary inconti- J Sylwester Ciećwież Klinika Ginekologii i Uroginekologii Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie 72-010 Police, ul. Siedlecka 2 e-mail: [email protected] nence in postmenopausal women treated with oestrogens: a double blind clinical trial. Urol. Int. 33: 135-140. Comparison of the effectiveness treatment of stress urinary incontinence sling surgeries and the Burch surgery in using Gaudenz questionnaire Objective: Our aim was compare the effects of Burch colposuspension (BCS) and sling methods: tension-free vaginal tape TVT and transobturator tape TOT for SUI using a Gaudenz Questionnaire. Material and methods: The study included 290 patients. After diagnosis (interview, urodynamic study) of SUI patients were qualified to BCS or TOT/TVT procedure. We monitored Gaudenz’ questionnaire before and after 3 and 6 months postoperative months. Conclusions: This anti-incontinence operations improve quality of life for woman with SUI, slings are more effective than BCS. Key words: sling surgeries, Burch surgery, Gaudenz questionnaire Porównanie skuteczności operacyjnego leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu 191 Kwestionariusz Gaudenza do oceny nietrzymania moczu Nazwisko: Imiona: Wiek: Czy bezwiednie gubi Pani mocz? tak nie Jak często się to zdarza? rzadko, np. podczas przeziębienia sporadycznie codziennie, wielokrotnie praktycznie ciągle Jak duże ilości moczu Pani gubi? kilka kropli małe porcje moczenie obfite Jak często zmienia Pani dziennie mokrą bieliznę? wcale (nie potrzeba) kilka razy dziennie Zakładam podpaskę lub watę: przed wyjściem z domu także w domu także na noc Kiedy zmienia Pani bieliznę lub podpaskę, jest ona: sucha wilgotna mokra mokra i kapiąca Gubienie moczu jest dla Pani: właściwie żadnym problemem niekiedy mi przeszkadza bardzo mi przeszkadza utrudnia mi życie W jakich sytuacjach bezwiednie gubi Pani mocz? podczas kaszlu i kichania podczas śmiechu podczas chodzenia i wchodzenia na schody podczas schodzenia ze schodów podczas skakania, gimnastyki podczas stania podczas siedzenia i leżenia Po jakim wydarzeniu nastąpiło gubienie moczu? po porodzie po operacji w obrębie podbrzusza po menopauzie po innym wydarzeniu Ile miała Pani porodów? żadnego 1–3 ponad 4 Jaka była liczba noworodków z wagą ponad 4000 g? 0 1 2 i więcej Czy ma Pani jeszcze miesiączki? tak nie Czy miała Pani operacje na podbrzuszu? tak, jakie? nie Czy przyjmuje Pani hormony w tabletkach lub iniekcjach? tak nie Data: Adres: Telefon: Czy oddawaniu moczy towarzyszy ból? tak, podczas oddawania moczu tak, po oddaniu moczu nie Jak często w ciągu dnia chodzi Pani oddawać mocz? co 3-6 godzin co 1-2 godziny co pół godziny lub częściej ze zmienną częstotliwością Czy budzi się Pani w nocy z uczuciem parcia? tak nie Jak często musi Pani w nocy oddawać mocz? nigdy raz, nieregularnie 2-4 razy 5 lub więcej Czy moczy się Pani podczas snu? nigdy niekiedy, rzadko często, regularnie Czy może opanować Pani uczucie parcia? mogę poczekać muszę oddać mocz w ciągu 10-15 min muszę natychmiast oddać mocz, w ciągu 1-5 min Czy zdarza się, że podczas parcia nie zdąży Pani dojść do toalety i po drodze popuści Pani mocz? nigdy rzadko, np. przy przeziębieniu niekiedy często, regularnie Czy zdarza się, że odczuwa Pani silne parcie i zaraz nieoczekiwanie oddaje Pani mocz nie mogąctego opanować? nigdy rzadko często Czy może Pani przerwać oddawanie moczu dowolnie? tak nie nie wiem Czy ma Pani uczucie, że po oddaniu moczu pęcherz jest pusty? tak nie nie zawsze nie wiem Częste, trudne do opanowania parcie na mocz jest: właściwie żadnym problemem niekiedy jest kłopotliwe jest kłopotliwe bardzo kłopotliwe Ile Pani waży? do 50 kg 51-60 kg 61-70 kg 71-80 kg 81 i wyżej Czy odczuwa Pani uderzenia gorąca? tak nie