1. JOLKA H E M A R Imię i nazwisko

XVI
SZARADZIARSKIE MISTRZOSTWA
GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO
18 kwietnia 2015 r.
1980
2015
1. JOLKA
Cztery odgadnięte wyrazy należy tak wpisać w kolumny diagramu, aby z literami
H, E, A, R utworzyły nowe słowa. Pozostałe wyrazy wpisuje się w zwykły sposób.
Litery z ponumerowanych pól, napisane od 1 do 12, utworzą dodatkowe rozwiązanie
– tytuł dramatu Mariana Hemara (1901-1972).
3
 konkuruje z globusem
 obsmażony naleśnik
z farszem
 kontynentalny pierwiastek
10
 w tramwaju, w godzinach szczytu
1
12
7
 uczciwe postępowanie
(2)
 Andrzej (zm. 2010),
reżyser seriali tv:
H E
„Stawka większa niż
życie”, „Czarne
chmury”
 największa wyspa
grecka na Morzu
4
Śródziemnym
 dziecięcy pojazd
8
 w przysłowiu: ślusarz
zawinił, a jego powiesili
 koszulka sportowa
 trefniś jarmarczny
1
2
3
4
5
6
 ptak morski
 mieszaniec podobny
do konia
 zaczarowany obiekt latający z baśni wschodnich
1
5
2
M
7
A
8
Imię i nazwisko - miejscowość
RUNDA PIERWSZA – 75 minut (21 zadań - 57 pkt)
6
11
3
9
R
9
10
11
12
Bogusław Nowak
Punktacja
Gorzowski Klub Szaradzistów „ATENA”
1980 - 2015
Ideę zorganizowania klubu przywiózł późną jesienią 1979 r. Jerzy Cwojdziński
z I Biesiady Szaradziarskiej w Golubiu-Dobrzyniu. Działając w Klubie Nauczyciela,
zamieścił 26 marca 1980 r. anons w „Gazecie Lubuskiej”, w którym zachęcał do
przybycia do klubu „osoby pasjonujące się nie tylko rozwiązywaniem, lecz także
układaniem szarad, krzyżówek i innych rozrywek umysłowych”. Na inauguracyjne
spotkanie przygotował turniej krzyżówkowy z nagrodami. I tak się zaczęła nasza historia. Jurek opowiedział o golubskiej biesiadzie i powstającym ruchu szaradziarskim.
Tego dnia powołaliśmy do życia Gorzowski Klub Szaradzistów. Jego założycielami
zostali: Jerzy Cwojdziński („Cwojer”), Bogusław Nowak („BeN”, „NOBOR”, „Jabon”),
Marian Rutkowski („Marcyś”), Zenon Cichy („Zenci”), Piotr Franków i ówczesny kierownik Klubu Nauczyciela – Aleksy Burak. Na patronkę wybraliśmy Atenę – grecką
boginię, która u Homera jest boginią wojny, roztaczającą opiekę na wojownikami
i przynoszącą im zwycięstwo. Z czasem stała się boginią mądrości. Jakże trafny okazał się to wybór, pokazały kolejne lata. Pierwszym prezesem został oczywiście niezapomniany „Cwojer”. Szefował klubowi do jesieni 1987 r., tj. do czasu zmiany naszego instytucjonalnego opiekuna. Pałeczkę prezesa przekazał Bogusławowi Nowakowi. Nowym opiekunem klubu został Wojewódzki Dom Kultury. Pod jego patronatem pozostawaliśmy przez kolejne siedem lat. Od 1994 r. wspiera nas Wojewódzka i
Miejska Biblioteka Publiczna im. Zbigniewa Herberta, gdzie ze strony Pana Edwarda
Jaworskiego, dyrektora tej placówki i jego podwładnych, mamy wsparcie i zrozumienie dla tego rodzaju aktywności społecznej.
Od początku powstania włączyliśmy się w organizację imprez szaradziarskich
o zasięgu ogólnopolskim. W listopadzie 1981 klub był organizatorem I Zjazdu
Federacji Klubów Szaradzistów, która
została zarejestrowana w Toruniu 12
października 1981 r. oraz III Ogólnopolskiej Biesiady Szaradzistów, a w
roku 1982, 1990 i 1995 organizatorem
Ogólnopolskiego Turnieju Kompozycji
Krzyżówki (OTKK). W 1984 r. klub był
inicjatorem i organizatorem I Ogólnopolskiego Turnieju Szaradziarskiego
Szkół Średnich.
W dorobku mamy m.in. zwycięstwo
drużynowe w biesiadzie w roku 1980
i 1986; drugie miejsce – 1982 i 1984;
trzecie miejsce – 1985; sześć razy
stawaliśmy na najwyższym stopniu
podium OTKK: 1980-1982, 1991-1992
2
HAMPEL
i 1996; trzy razy na drugim - 1984, 1989 i 1997 i siedem razy na trzecim - 1983,
1985, 1987, 1990, 1994, 2010 i 2013. Czołowymi zawodnikami reprezentującymi
klub w turniejach ogólnopolskich byli: Jerzy Cwojdziński, Bogusław Nowak, Marian
Rutkowski, Zenon Cichy, Jerzy Schroeder, Tadeusz Pełka, Leszek Nowak, Zbigniew
Wołasiewicz („Zbi-wo”), Czesław Wężyk („Czew”), Walenty Siemaszko, Marian
Feduszka („Fedon”). Z drużyny tej odeszli, niestety już na zawsze, Jerzy Cwojdziński
(1999) i Tadeusz Pełka (2007).
W latach 1986-2012 klub był organizatorem czternastu eliminacji strefowych
Szaradziarskich Mistrzostw Polski, które w początkowym okresie były także
Otwartymi Szaradziarskimi Mistrzostwami Gorzowa Wlkp. Z czasem mistrzostwa te
uzyskały status samodzielnego, corocznego turnieju.
Bardzo dużą popularnością wśród czytelników tygodnika „Ziemia Gorzowska”
cieszyły się w latach 80. ubiegłego wieku, prowadzone przez szaradzistów z „Ateny”
i red. Jerzego Zysnarskiego, Letnia Liga Szaradzistów, przemianowana później
w Gorzowską Ligę Szaradzistów oraz Potyczki z „Ateną”.
W trzydziestopięcioletniej historii Klubu odnotować również należy działalność jego
członków na rzecz ruchu szaradziarskiego. W pierwszych latach istnienia FKS,
członkiem Zarządu Głównego tego stowarzyszenia był Jerzy Cwojdziński, w latach
następnych przez wiele kadencji Bogusław Nowak, będąc członkiem Zarządu
Głównego pełnił funkcję wiceprezesa oraz sekretarza FKS. Za swoją działalność obaj
uhonorowani zostali przez ZG FKS medalem „Zasłużony Szaradzista”. W
jubileuszowym roku 50-lecia „Rozrywki” (2007), za wieloletnią współpracę autorską
Bogusław Nowak wyróżniony został ”Kryształową Rozetą”.
Wiele lokalnych imprez szaradziarskich nie mogłoby się odbyć, gdyby nie organizatorskie
zaangażowanie typowych „szaradzistów-rozwiązywaczy”. W grupie tej wyróżniającymi się
„ateńczykami” byli Zbigniew Żbikowski, Jan Kłosowski, Jerzy Pilc i Ryszard Wachuda,
a także wspierający działalność klubową Robert Maćkała, w zakresie dokumentowania
imprez okolicznościowymi dyplomikami uczestnictwa oraz w ostatnim okresie Maciej
Fleischer – prezes zarządu GKSGKiU „Kontra”. Należy też wspomnieć o dużym wsparciu
jakiego od lat udzielał Urząd Miasta, poprzez przeznaczanie na nagrody turniejowe wielu
wydawnictw i materiałów promujących nasze miasto.
Od połowy 2013 r. klub jest partnerem Gorzowskiego Klubu Sportowych Gier
Karcianych i Umysłowych „Kontra” (> www.gorzowskiegryumylowe.pl). Był współorganizatorem I (13 kwietnia 2013 r.) i II (12 kwietnia 2014 r.) Ogólnopolskiego
Festiwalu Gier Umysłowych, w ramach którego odbyły się rozgrywki w szachy,
warcaby 100-polowe, brydża sportowego, scrabble, tysiąca, 66, kanastę, kierki,
czerwoną baśkę, kaszebe baszkę, kopa. Atena przygotowała I i II Wiosenny Turniej
Szaradziarski.
Podsumowaniem trzydziestopięcioletniej działalności są dzisiejsze XVI Szaradziarskie Mistrzostwa Gorzowa Wielkopolskiego, zorganizowane w ramach III
Ogólnopolskiego Festiwalu Gier Umysłowych. (bn)
STUKONIS
3
2. SZYFROGRAM
Wszystkie litery, napisane od 1 do 28, utworzą okolicznościowe rozwiązanie.
12
↓
20
7
14
5
3
13
19
1
2
3
4
5
6
7
17
1
24
27
11
8
8
9
10
11
12
13
14
28
25
2
4
22
23
18
15
16
17
18
19
20
21
10
6
26
16
21
9
15
22
23
24
25
26
27
28
W kolejności przypadkowej:
2
 wielka jama, głębia
1980
 jeśli z jęzorem, to skarżenie, donoszenie na kogoś
2015
 … przedzimek; motyl, którego gąsienice wyrządzają szkody w sadach
(z odyńcem w nazwie)
 istotna cecha, właściwość, przymiot czegoś
 teren wydzielony pod zabudowę (↓)
Bogusław Nowak
3. PREMIERZY III RP
Poziomo należy wpisać imiona i nazwiska czterech premierów III RP. Litery z pól ponumerowanych w dolnym rogu, napisane od 1 do 12, utworzą dodatkowe rozwiązanie – imię i nazwisko piątego premiera.
1
2
3
4
5
Pionowo:
1
1) polemiczna wypowiedź pisemna.
2) w przysłowiu: „… odrzeka się błota,
a lezie w nie”.
3) część kurczęcia na talerzu.
4) węgierska potrawa pikantna
jednogarnkowa.
5) heureka!
6) haftowana, płytka czapeczka bez
daszka.
7) daw. rodzaj słodkiego syropu
leczniczego.
8) skórki z tchórza, fretki lub tchórzofretki.
6
10
6
11
4
12
3
7
8
2
7
9
5
Bogusław Nowak
8
1
3
4
2
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
1
POKUCIE
12
4. ELIMINATKA
Odgadnięte wyrazy należy wpisać do lewego i środkowego diagramu, a następnie
z każdego dłuższego wyrazu wykreślić litery słowa krótszego. Pozostałe litery, przeniesione kolejno do diagramu prawego i czytane rzędami, utworzą dodatkowe rozwiązanie.
1
2
3
4
5
6
1)
2)
3)
4)
5)
6)
daw.: męski zakład fryzjerski ** imię Delona.
4
3
1
przed zapadnięciem zmroku ** piękno, uroda.
na nich ręce pianisty ** utarty lub bojowy.
elementarna cząstka atomu ** gdy zabudowany – zmniejszasz prędkość.
dostarczenie roślinom wody ** część obiadu.
Bogusław
narzekanie, utyskiwanie ** nad nią zawieszone trapezy akrobatyczne.
Nowak
3
5. SAMOSIA
1
W diagramie ujawniono wszystkie samogłoski wpisywanych wyrazów. Należy dopisać spółgłoski,
tak aby powstała krzyżówka złożona z rzeczowników pospolitych (pisanych małą literą).
Bogusław Nowak
A
6. SZARADKA
ANAGRAMOWA
Za WZÓR można
GO postawić.
Tutaj żyć możesz,
z Ateną się bawić.
A
O
O
O
A
1
Y
E
A
A
Joanna Sieniawska
Y
Z liter wyróżnionych wyrazów należy ułożyć jednowyrazowe rozwiązanie.
UKEREWE
A
O
E
5
7. JOLKA + / - Ł
Ujawniono wszystkie samogłoski Y występujące w diagramie.
Niektóre z odgadniętych wyrazów należy przed wpisaniem
do diagramu poddać „obróbce”
polegającej na wstawieniu lub
usunięciu spółgłoski Ł (przy
czym kolejność pozostałych
liter nie ulega zmianie, np.
chodnik → chłodnik, masłówka
→ masówka). Litery z pól ze
strzałką, przeniesione poza
diagram, utworzą dodatkowe
rozwiązanie.
 włoski koncern słynący
z produkcji opon samochodowych
 klamra spinająca mury
 agent policji śledczej
 odmiana kapusty ogrodowej
 człowiek grubiański, nieokrzesany
 Jarosław, czołowy żużlowiec polski
 jedno z imion Sztaudyngera
 miejsce dla VIP-a podczas
defilady
 zakład rozrywkowy funkcjonujący do godzin rannych
(2)
 … finansowa, grupa wielkich kapitalistów
 Franciszek, aktor; „Jańcio
Wodnik”, „Żywot Mateusza”;
serial „Ranczo”
 biały proszek używany do
mycia podłóg
 zwolennik otwartości, tolerancji oraz swobody ekonomicznej i politycznej
 przestarz. figlarz, psotnik
 ma swoją drabinę i gruszę
 polowanie z nagonką na
grubego zwierza
 część instytucji
 przygotowywanie
miejsca
do spania
6
c.d
↓
Y
↓
↓
↓
Y
↓
↓
↓
Y
↓
↓
↓
Y
↓ Y
EOLIT
 Mieczysław, aktor (zm. 1973); odtwórca roli Hlawy w „Krzyżakach”
 grządka z kwiatami
 kraina historyczna na Ukrainie, nad
górnym Prutem i Czeremoszem
 w teologii katolickiej zasada wiary
 domniemane bóstwo żyta i roli
czczone na Rusi (znajdziesz
w nazwisku Bargiełowski)
8. SZARADA ANAGRAMOWA
Czemu jaskółka rysuje kółka?
Jaskółki kłócą się z samolotem,
kreślą wciąż kółka, robią uniki.
WOREK talarów dałbym, że po to,
żeby się uczyć matematyki.
Jakby zliczały miedze nad polem,
SKIBY oraczom, bacom jagnięta.
Byłem wręcz pewien – to ich przedszkole,
kreślić LITERKI uczą pisklęta.
 Indianka z domieszką krwi białej
 półwysep, przedmiot sporu
między Ukrainą a Rosją
5
 jadalne bulwy kolokazji
 futro z gryzonia budującego
tamy
3
 wielkie państwa o ustroju
monarchicznym
2
 długopisy do rysowania
grubych kresek; flamastry
 Cezary, główny bohater
1
„Przedwiośnia”
 tkanina z przędzy skręcanej
z dwóch różnobarwnych nitek
(ułóż ze słowa pasje)
 stugramowa buteleczka alkoholu
 odmiana śliwy o dużych złotożółtych owocach
 autor trylogii „Władca pierścieni”
 miękki francuski ser z mleka
krowiego
 … Minolta, japoński producent
urządzeń pomiarowych, w przeszłości znany z produkcji sprzętu
fotograficznego
Bogusław Nowak
I
K
N
I
A
A M
POWÓD związany może z pogodą?
Babcie wierzyły, że deszczyk zleci,
gdy fruną nisko – tuż, tuż nad wodą.
Gdy fruną W niebo – słońce zaświeci.
A prawda prostsza jest niż się zdaje –
jaskółki to nie podniebne wróżki.
By ich pisklęta mogły się najeść,
szybując łapią w powietrzu muszki.
3
Z liter wyróżnionych wyrazów należy ułożyć
rozwiązanie o początkowych literach i liczbie liter: P-10, E-13.
9. PANTROPA
Sposób wpisywania wyrazów wyznaczają
linie pogrubione (początek w polu z kropką). Litery w kolorowych polach, czytane
rzędami, utworzą rozwiązanie – tytuł filmu
SF.
2
K
O
O
O
O
O
A
R
ODZIOM
T
N
O S
O
S
Grzegorz Chomicz
A
W przypadkowej kolejności:
 zarys kształtów jakiejś postaci
 … pacierzowy, to daw. kręgosłup
 choroba leczona chininą
 jaskrawe przeciwieństwo, różnica
 rozległe zagłębienie na szczycie
wulkanu
 poranne nabożeństwo do Matki Boskiej
Bogusław Nowak
7
10. JOLKA z METAMORFOZĄ
6
13
B
O
L
E
M
I
N
K
Ł
O
D
A
W
A
9
12
14
10
16
4
8
1
6
7
3
4
1
11
2
5
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
15
3
Siedem wyrazów określono w przypadkowej kolejności, pięć pozostałych (rzeczowniki pisane małą literą) stanowią wyrazy przejściowe metamorfozy. By przebyć trasę
z Bolemina (wieś w gm. Deszczno, po lewej stronie Warty) do Kłodawy (wieś gminna,
po prawej stronie Warty), trzeba po drodze „zaliczyć” znany gorzowski obiekt, którego nazwa stanowi końcowe rozwiązanie krzyżówki.
 ma ją chłop pełen temperamentu, wigoru
 chlebowy do picia
 pretendowanie do czegoś, np. do tytułu
królowej balu
 tkanina o lekko włochatej powierzchni,
używana na garnitury, płaszcze
 na głupiej głowie i … się nie utrzyma
 w porywie ślepej zazdrości udusił swoją
(niewinną) żonę Desdemonę
 w przysłowiu: Na … każda krowa cielna
(do diagramu w M, lp.)
11-12. KALAMBURY
Ludolfina narzeka,
na wenę wciąż czeka.
1
Żegnaj ! Chińczyka danie.
Przegląda się w Sekwanie.
1
Joanna Sieniawska
Bogusław Nowak
8
SZLACZKOŃ
13. ALTERNATKI od A do Ż
Każdy odgadywany wyraz (w nawiasie
liczba liter) zaczyna się literą poprzedzająca określenie. Litery z pól z kropką, czytane rzędami, utworzą imię
i nazwisko gorzowskiego fraszkopisarza i aforysty (1934-2010), a litery
z pól ponumerowanych od 1 do 10 –
tytuł jego tomiku fraszek.
●
4
●
1
A) miłostki, zalecanki (5).
B) kieruje zespołem tanecznym (11).
C) b. rzadkie druki lub rękopisy udo3
stępniane w bibliotekach (7).
D) jeden z dwóch przed Tobą (7).
E) najbardziej prymitywne narzędzie
człowieka (5).
●
F) płatna partnerka do tańca (11).
G) gruczoł położony za mostkiem (7).
H) zwyżka kursów na giełdzie (5).
I) pilniczek lub młody świerczek (5).
J) dyscyplina rozgrywana na
3
5
parcourze (11).
K) służy do zamykania butelek
2
1
metalową pokrywką (11).
+
L) dział bankowości zajmujący się
upadającymi firmami (11).
Ł) zimowa dyscyplina sportowa (11).
M) nazwa, tytuł (5).
N) zimowa dyscyplina sportowa (11).
O) jest nim baca i juhas (7).
P) ptak wodny z charakterystycznym
workiem pod dziobem (7).
R) rządzona przez W. Putina (5).
7
S) pył węglowy w kominie (5).
T) sanki górskich ratowników (7).
Ż
U) największa wyspa na Jeziorze
Wiktorii w Afryce (7).
W) belka usztywniająca wiązary
dachowe przeciw silnym
podmuchom (11).
Z) maszyna rolnicza do prasowania
siana w rulony (7).
Ż) długa, prosta tyka (5).
2
WABIDŁO
3
4
5
6
7
2
5
●
8
9
6
●
8
●
9
●
●
Marian Rutkowski
1
A
10
10
9
14. ANAGRAM HISTORYCZNY
Rozwiązanie jednowyrazowe, 6-literowe
(„klucz i strażnica państwa polskiego”).
Bogusław Nowak
1
15. JOLKA PÓŁANAGRAMOWA
4
2
1
Ujawniono jedną ze spółgłosek D. Litery w kolorowych kratkach, czytane kolumnami,
oraz litery w polach ponumerowanych od 1 do 13 utworzą dodatkowe rozwiązanie.
1
10
3
4
Poziomo
(w kolejności przypadkowej):
7
ORIBI + CZYN
WIDŁY + CZAN
MSZAR + NAKO
5
8
6
11
Pionowo
(w kolejności alfabetycznej):
2
D
13
5
12
6
7
9
8
9
1
2
3
4
10
11
12
13
● gawiedź, pospólstwo
● drewno jednego z drzew
iglastych
● współczesny kierunek w malarstwie (zmień literę w słowie
faszyzm)
● imitacja gołębia wyrzucana
do góry przez sokolnika
Bogusław Nowak
16. HOMONIM
Krytyka
Uczniu, twoja głowa
Jest jak _ _ _ _ _ _ _ _ _ ,
chociaż liści wiele
w środku _ _ _ _ _ _ _ _ _ .
1
10
Joanna Sieniawska
17. SKRÓTKA
Na głodnego
_ _ _ _ _ _ _ wykwintna
właśnie zamówiona.
Ile czasu _ _ _ _ _ _ ,
Nim ktoś ją wykona?
1
Joanna Sieniawska
KONIC
18. SZKOTKA
Podane
wyrazy
należy uzupełnić literami (na początku,
na końcu lub w obu
tych pozycjach), aby
powstały nowe słowa
(rzeczowniki pospolite), wpisywane do
diagramu (np. pik –
piknik, spiker lub tropik).
Litery w polach
oznaczonych kropką,
czytane
rzędami,
utworzą tytuł tomiku
poezji drezdeneckiego poety, którego
imię i nazwisko odczytamy po uszeregowaniu liter z pól
ponumerowanych
dodatkowo od 1 do
12.
1
●
2
3
4
5
6
10
7
●
11
●
3
8
9
●
9
●
8
10
11
12
6
13
14
15
16
7
2
1
17
18
12
19
4
●
5
2
20
●
1
●
4
21
Marian Rutkowski
1
Poziomo:
Pionowo:
1) Rus.
7) Rzym.
8) len.
9) ziele.
10) kos.
11) huba.
15) seks.
16) Rej.
18) walka.
19) syn.
20) dom.
21) tuk.
1) klej.
2) cis.
3) por.
4) marsz.
5) nic.
6) ren.
12) lin.
13) lama.
14) mada.
15) tor.
17) Asz.
STOOR
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
19. KRZYŻÓWECZKA-SZYFR
9
13
8
2
5
6
4
15
11
1
3
10
12
14
16
Rozwiązaniem jest imię
i nazwisko Iksa.
Poziomo:
9) odtwórca porucznika Columbo,
w serialu pod tym samym tytułem.
1) dzielnica Warszawy.
1
Pionowo:
9) hrabia, autor „Zemsty”.
3) cienka warstewka skały.
7
Marian Rutkowski
11
20. REBUS METAGRAMOWY
W odgadniętych wyrazach należy
zmienić pierwszą literę i odczytać nazwę uroczego miejsca w Gorzowie
Wielkopolskim.
uroczego miejsca
_ _ _ _
21. z FILMEM
Litery z pól ponumerowanych, napisane
od 1 do 11, utworzą
dodatkowe rozwiązanie – nazwisko
jeszcze jednego aktora, grającego jedną
z głównych ról w filmie 12.
11
1
2
3
4
5
6
2
7
8
8
9
1
6
10
4
Poziomo:
5) nazwisko reżysera
12.
7,9,11) nazwiska odtwórców głównych
ról w 12.
12) tytuł filmu 5.
Bogusław Nowak
1
_ _ _
11
5
12
10
7
9
3
Pionowo:
1
2
3
4
5
1) maszyna do zwałowania ziemi, gruzu.
2) w przysłowiu: „ …. ten żołnierz, co nie chce
6
7
8
9
10 11
być generałem”.
3) przywódca organizacji związkowej w USA.
4) pudełko na ołówki, gumki.
6) Zygmunt, bohater powieści Zbigniewa Uniłowskiego „Wspólny pokój”.
8) dolna część masztu.
4
3
2
1
10) przemoc lub bezładny pośpiech.
Bogusław Nowak
XVI SzMG: Gorzów Wielkopolski, 18 kwietnia 2015 r. (sobota).
Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Zbigniewa Herberta
w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Sikorskiego 107.
Autorzy zadań: Grzegorz Chomicz, Józef Górecki, Joanna Sieniawska – gościnnie;
Bogusław Nowak (BeN), Marian Rutkowski – GKSz „Atena”.
Korekta: Janina Nowak. Druk: WiMBP. Nakład: 40 egz.
JURY: Bogusław Nowak (przewodniczący), Bogdan Kęsy,
Jan Kłosowski, Marian Rutkowski, Zbigniew Żbikowski, Daria Żok