nota prasowa, PDF - Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski

Katarzyna Józefowicz
Habitat
Kurator: Marek Goździewski
Koordynacja: Katarzyna Tomczak-Wysocka
Otwarcie wystawy: 16 stycznia (piątek) 2015, godz. 18.00
Wystawa jest czynna do 29 marca 2015
Śniadanie prasowe z udziałem artystki: 16 stycznia (piątek) 2015, godz. 12.00
Po długim okresie milczenia Katarzyna Józefowicz, jedna z najbardziej oryginalnych polskich
artystek, laureatka Paszportu Polityki, prezentuje w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek
Ujazdowski wystawę Habitat, w której podsumowuje swoją dotychczasową twórczość i pokazuje
wykonane własnoręcznie dzieła, z których każde powstawało przez wiele lat. Katarzyna Józefowicz w
swoich rzeźbach i rysunkach wykorzystuje przede wszystkim papier, materiał delikatny i nietrwały. Z
prasowych wycinków i tektury tworzy rozległe, złożone z tysięcy elementów misterne konstrukcje,
które zachwycają precyzją wykonania, benedyktyńską cierpliwością i pokorą autorki w mozolnym
trudzie dochodzenia do istoty rzeczy.
Pracochłonność i monotonia nie są wadami mych zajęć, ale ich właściwościami, elementami składowymi,
na które zdecydowałam się w pełni świadomie i dobrowolnie […]. To wycinanie czy klejenie jest dla mnie
jak mantra.
Katarzyna Józefowicz
Wystawa Habitat, pierwsza przekrojowa prezentacja prac artystki o retrospektywnym charakterze.
Prezentowane są na niej prawie wszystkie prace artystki — rzeźby, rzeźby-rysunki, rysunki, wykonane z
wycinków z czasopism, pism kolorowych lub z papieru i tektury — które pozwalają przedstawić nie tylko jej
dokonania i rozwój artystyczny, lecz również, wyjątkowe w sztuce polskiej, refleksje o pragnieniu
i poszukiwaniu własnego domu i własnego miejsca: od zamieszkiwania w posocjalistycznych blokach, lęku
i ucieczki przed nimi, po zamieszkiwanie z własną rodziną w swoim własnym domu.
Praca Józefowicz związana jest nierozerwalnie z refleksją o rzeźbie i rzeźbieniu, ale nie tylko,
ponieważ związana jest także z refleksją o rysunku, rysowaniu, o piśmie, pisaniu i zapisywaniu oraz, co
najważniejsze, o formie artystycznej, która poza nie wykracza, w której są one zanurzone i które są dla niej
możliwymi punktami orientacyjnymi.
Horyzontem dla tych działań i praktyk artystycznych, „benedyktyńskiej wręcz cierpliwości
i niezwykłej pokory”, pracy wykonywanej niezwykle starannie i misternie „godzinami, dniami, tygodniami,
miesiącami i latami” — wycinania nożyczkami, nacinania i wykrawania różnymi nożykami, robienia na
drutach, składania w kostki, sklejania — była wędrówka, której początkiem było opuszczenie rodzinnego
domu, studia i zamieszkiwanie w akademikach, podjęcie pracy i zamieszkiwanie w wynajętych
mieszkaniach, w tym przez pewien czas w posocjalistycznych, napełniających przerażeniem blokach
i blokowiskach, później w wynajętych mieszkaniach, a której zakończeniem było wybudowanie własnego
domu i zamieszkanie w nim ze swoją rodziną.
Tak powstawały miasta, niezależnie od tego, że były rzeźbiarskimi pejzażami chaosu, przerażenia
i zagubienia. Tak też powstawał habitat, dla którego szkieletem konstrukcyjnym były nie swoje i nie własne
regały i meblościanki w wynajętym mieszkaniu. Oswajał nie własną przestrzeń i tworzył z niej troszkę bardziej
swoje, troszkę bardziej własne, troszkę bardziej ciepłe „siedlisko”. Tak również powstawały dywany, z nie
własnego i nie swojego świata, który był gdzieś daleko i który przyciągał swoją atrakcyjnością, dostarczał
jakiejś wiedzy „o świecie”, o tym, co się w nim wydarza, i jednocześnie odpychał, zniechęcał do siebie swoją
hałaśliwością, niestałością, wprowadzającą poczucie zagrożenia, niepokoju i lęku.
To te prace przyniosły Katarzynie Józefowicz uznanie. Zwróciły na nią uwagę świata sztuki i
wprowadziły ją do niego.
Ale też pozwoliły jej z niego powrócić do domu, do siebie. Troszkę przewrotnie, być może poprzez
gry, wykonywane z ulotek reklamowych z pokusami, żeby coś kupić, atrakcyjnie, szybko i tanio,
podrzucanych do skrzynek na listy. Również poprzez zwoje, wykonane ze sklejonych ze sobą pasków
codziennych gazet, przypominających zarówno taśmy magnetofonowe, jak i taśmy filmowe z zapisanymi na
nich, ale też z zamkniętymi w nich wiadomościami „ze świata”, których sens i znaczenie jest niepewne,
których słowa są zbyt hałaśliwe, których hałas jest „szczególnie dotkliwy i dokuczliwy”, których obrazy
sprawiają wrażenie, że „wszystko jest widoczne”, tak widoczne, że aż „nic nie widać”. Odwrócenie tego
świata, wyciszenie hałaśliwości jego słów, „klekotu pojęć i pustych słów”, dokonuje się w pokoju, w po
słowiu oraz w obrusach.
Zbudowanie własnego domu i zamieszkanie w nim wprowadziły uspokojenie. Być może pozwoliły
usłyszeć ciszę, zobaczyć, widzieć coś „poza obrazami i słowami ze świata”. Pozwoliły chociażby zapytać, co
jest „po słowach”, co jest „poza obrazami”, które swoją obecnością uniemożliwiały zobaczenie „czegoś
jeszcze”. Przyglądać się im, zapisywać je w tekst-zwój, jak w po słowiu, w którym ich znaczenia i sensy nie
łączą się, tworząc rodzaj wizualnego utworu poetyckiego, podobnie jak w wypadku obrusów, w których
słowa układają się jakby we wzory koronki lub wykonanego szydełkiem obrusu, efektu gry słownej
„scrabble”, powstałego w wyniku rozmowy przy stole, być może też i „przy herbatce”, jak u Eliota.
Jedną z najpiękniejszych i jednocześnie najbardziej delikatnych i powstających ostatnio prac
Katarzyny Józefowicz jest miłość. Jest to jedyna praca, w której pojawia się słowo, które napisane zostało jej
własną ręką. W ciszy. Bez obrazów. I poza nimi.
Na wystawie prezentowane są prace, które powstały po 1989 roku, w tym m.in. miasta (1989-1992),
habitat (1992-1996), dywan (1997-2000, czarno-biały), gry (2001-2003), zwoje (2004), pokój (2006-2007),
po słowie (2008-2010) oraz miłość (2011) i obrus (2012).
Wystawie Habitat towarzyszyć będą warsztaty dla kobiet i dzieci, które osobiście poprowadzi Katarzyna
Józefowicz.
Marek Goździewski
Katarzyna Józefowicz (ur. w 1959 roku w Lublinie) – rzeźbiarka, rysowniczka i wykładowczyni
akademicka. Studiowała w latach 1981-1986 na PWSSP (obecnie ASP) w Gdańsku, gdzie w 1986 roku
uzyskała dyplom w pracowni prof. Edwarda Sitka. Ze swoją macierzystą uczelnią związana do dzisiaj, gdzie
pracuje na stanowisku profesora nadzwyczajnego i prowadzi Pracownię Rzeźby w Katedrze Rzeźby na
Wydziale Rzeźby i Intermediów. Uznanie zdobyła dość późno, dopiero w 2000-2001 roku, kiedy w Fundacji
Galerii Foksal zaprezentowała pracę dywan (1997-2000) i została laureatką Paszportów Polityki w kategorii
Sztuki wizualne (2001).
Program towarzyszący wystawie
18 stycznia, godz. 15.00 i 26 marca, godz. 17.30, Oprowadzania kuratorskie
Marek Goździewski oprowadzi po wystawie Katarzyny Józefowicz Habitat
11 lutego, godz. 12.00, Dzień Seniora
Autorski warsztat prowadzony przez Katarzynę Józefowicz oraz oprowadzanie po wystawie
21 lutego, godz. 17.00, Warsztaty dla Kobiet
Warsztaty prowadzone przez Katarzynę Józefowicz, z wykorzystaniem papieru, z którego stworzyć można
zaskakująco wiele nieoczywistych przedmiotów, skierują uwagę ma artystyczny charakter tradycyjnych
działań rękodzielniczych, wypełniających nasze codzienne życie
22 lutego, godz.12.00, Niedziela w Zamku – Papierowe Farfocle
Warsztaty dla dzieci w wieku 5-10 lat i ich rodziców przygotowane przez Katarzynę Józefowicz,
inspirowane są pracami artystki; dzieci wraz z rodzicami wykorzystując techniki papierowe będą tworzyć
mini-obiekty
Zgłoszenia na warsztaty można przesyłać na adres e-mail: [email protected]
Opłata za udział w warsztatach w cenie biletu rodzinnego: 20 zł
2
Warsztaty dla grup zorganizowanych towarzyszących wystawie Katarzyny Józefowicz Habitat
Dla dzieci: Papierowy kącik osobliwości
Co może powstać z papieru? Jakie cuda mogą kryć się w naszych domach?
Warsztat plastyczny z wykorzystaniem technik papierowych i tektury
Dla młodzieży: Samotność w tłumie – relacje i więzi w Internecie
Internet i nowe media dają nam możliwość podtrzymywania wielu słabych więzi i relacji: czy dzięki temu
jesteśmy bliżej z ludźmi? czy może w natłoku informacji, które codziennie zalewają nasze ekrany czujemy
się bardziej samotni?
Więcej informacji o warsztatach na stronie www.csw.art.pl
Karty dla dzieci
W trakcie trwania wystawy dostępne będą Karty dla dzieci zawierające zadania i zagadki ułatwiające
poruszanie się po wystawie
Patroni medialni CSW:
Gazeta Wyborcza, warszawa.wyborcza.pl, Gazeta Co Jest Grane, TOK FM, Elle, Elle Decoration, KMag,
Aktivist, Purpose, artinfo.pl, Stolica
Zwiastun wystawy z wypowiedzią Katarzyny Józefowicz: http://vimeo.com/114348351
Zdjęcia ilustrujące wystawę:
ftp://cswd.home.net.pl | login: media | hasło: press | katalog: media | plik: Katarzyna_Józefowicz
Informacje:
Zofia Chojnacka, Biuro Prasowe CSW
tel. +48 510 160 637, tel/faks +48 22 625 05 22
tel. +48 22 628 12 71-73 wew. 125
e-mail: [email protected]
www.csw.art.pl
3