lamelli X 2014.indd
Transkrypt
lamelli X 2014.indd
ISSN 1732-4378 LAMELLI .COM.PL ŚRÓDMIEJSKI OŚRODEK KULTURY INFORMATOR X 2014 nr 10 (130) R. XII Krakowska Książka Miesiąca Klementyna Żurowska Z Leszczkowa w świat P rofesor doktor habilitowana Klementyna Żurowska jest nestorką krakowskiej szkoły historii sztuki. Jej zainteresowania badawcze skupiają się na problematyce polskiej architektury przedromańskiej i romańskiej czyli budowli z początków państwa polskiego. W historii architektury polskiej zapisała się jako badaczka i autorka fundamentalnych prac o rotundzie Panny Marii (Świętych Feliksa i Adaukta) na Wawelu, o romańskim kościele w Tyńcu, o kaplicy chrzcielnej i palatium na Ostrowie Lednickim, gdzie odkryła baseny chrzcielne datowane na trzecią ćwierć X wieku. Jest emerytowanym profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego, wychowawcą wielu roczników historyków sztuki, członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności. Prof. Klementyna Żurowska urodziła się 23 maja 1924 roku w Perespie (powiat sokalski), w majątku swoich dziadków. Dzieciństwo spędziła w Leszczkowie, który należał do jej rodziców, Karoliny z Kraińskich i Romana Żurowskiego. W grud- niu 1942 roku wraz z rodzicami i dwiema siostrami została aresztowana w Warszawie i osadzona na Pawiaku. Następnie wraz z matką i siostrami została wysłana do obozu na Majdanku, gdzie zmarła jedna z jej sióstr, a później została przewieziona do Ravensbrück. Po wyzwoleniu zdała maturę w szkole sióstr niepokalanek w Szymanowie i podjęła studia historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1952 roku uzyskała magisterium z historii sztuki na podstawie pracy napisanej pod kierunkiem profesora Wojsława Molégo i rozpoczęła pracę w Państwowych Zbiorach Sztuki na Wawelu. Następnie, po trzyletnim pobycie zagranicą i studiach na uniwersytecie w Poitiers we Francji, podjęła pracę w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego. W roku 1964 doktoryzowała się na podstawie dysertacji Rotunda Panny Marii Na Wawelu, a w 1971 uzyskała habilitację, której podstawą była rozprawa Romański kościół benedyktynów w Tyńcu. W roku 1990 nadano jej tytuł profesora. W latach 1961-1965 brała udział w pracach wykopaliskowo-architek- tonicznych w opactwie benedyktynów w Tyńcu, a w latach 1987-1991 kierowała pracami badawczymi na Ostrowie Lednickim, zwieńczonymi doniosłymi odkryciami. Wyniki badań na Ostrowie Lednickim zostały opublikowane w tomie U progu chrześcijaństwa w Polsce. Ostrów Lednicki, t. 1-2, Kraków 1993. Mimo swego wieku, Profesor Żurowska jest nadal aktywna naukowo. Książka Profesor Klementyny Żurowskiej Z Leszczkowa w świat, jest tomem wspomnień i należy do gatunku „książek mówionych”, gdyż została w całości nagrana na dyktafon. Jest to nie tylko autobiografia, ale również saga rodzinna. Książka ta spełnia również kryteria epopei, ukazując losy pewnej generacji na tle dramatycznych wypadków dziejowych. Dzieje Profesor Żurowskiej i jej rodziny to przykład losów całej rzeszy Polaków. Swoistym symbolem tych losów jest pled, który wykorzystano w projekcie okładki. Pled ten został wyprodukowany w fabryce założonej w Leszczkowie przez ojca Profesor Żurowskiej, Romana się wokół poezji tatarskiej, zaprezentowana zostanie najbardziej znaczącą poezję Tatarów polskich, w tym naszych Gości. Zapraszamy na spotkanie tym goręcej, że będzie ono wyjątkową próbą przybliżenia bardzo słabo znanego obszaru poezji. Przypomniana zostanie również Anna Kajtochowa. Z kolei 28 października br. odbędzie się Transpoetica: poezja latynoamerykańska. Przyjedzie do nas wybitna tłumaczka i poetka Krystyna Rodowska, autorka nagradzanej antologii „Umocz wargi w kamieniu. Przekłady z poetów latynoamerykańskich”, członkini Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Podczas wieczoru zostaną zaprezentowani tacy poeci jak: bardziej znany z opowiadań Jorge Luis Borges, Vicente Huidobro, którego gry językowe w „Altazorze” były nie lada wyzwaniem dla tłumaczki, kontrowersyjny Pablo Neruda, burzyciel konwencjo- nalnego języka poezji Nicanor Parra i Meksykanka z wyboru, buntowniczka, feministka, Ambar Past. Czy na przykładzie wybranych poetów uzyskamy obraz najważniejszych tendencji w poezji latynoamerykańskiej? Rozmowę z Krystyną Rodowską poprowadzi Adam Komorowski, krytyk i tłumacz poezji latynoamerykańskiej. Zapraszam wszystkich miłośników dobrej poezji! Anna Gregorczyk TRANSPOETICA poezja obca i nieznana W tym miesiącu zapraszamy aż na dwie odsłony cyklu Transpoetica. 4 października br., w ramach IV Nocy Poezji w Krakowie odbędzie się spotkanie z poezją Tatarów polskich. Do Krakowa przyjadą znakomici poeci: Selim Chazbijewicz i Musa Czachorowski. Selim Chazbijewicz jest profesorem na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, członkiem Stowarzyszenia Autorów Polskich, redaktorem naczelnym czasopisma „Rocznik Tatarów Polskich”. Musa Czachorowski jest nie tylko poetą, ale i współautorem antologii poezji Tatarów polskich „Oto moje dziedzictwo”, redaktorem naczelnym kwartalników „Przegląd Tatarski” i „Muzułmanie Rzeczypospolitej”. Rozmowa będzie toczyła Na spotkanie z autorką zapraszamy 30 października o godz. 18.00 do Śródmiejskiego Ośrodka Kultury Żurowskiego, według projektu jej matki Karoliny z Kraińskich Żurowskiej. Profesor Żurowska znalazła go w szpitalu obozowym w Ravensbrück, gdzie leżał rozłożony na podłodze. Z tym pledem pieszo wróciła z Ravensbrück do Polski i przechowuje go do dziś. Wspomnienia Profesor Żurowskiej to równocześnie publikacja z historii polskiej historii sztuki, odsłaniająca szczegóły doniosłych odkryć naukowych. Dla historyków sztuki to także wzór kształtowania warsztatu naukowego poprzez podróże, dzieła sztuki, lektury. Andrzej Włodarek 20 pa października 2014, godz. 19.00, Opera Oper Krakowska, ul. Lubicz 48 Śródmiejski Ośrodek Kultury i Agencja Muzyczna TOMLA Śród zapraszają na koncert: zapra „Richard Bona – Bonafied” „R Zespól Richarda Bona zagra w składzie: Richard Bona – bas i woZ kal, A.T.N. Stadwijk – instrumenty klawiszowe, Adam Stoler – gitara, Tatum Greenblatt – trąbka, Ludwig Afonso – perkusja. Prowadzenie koncertu: Marcin Kydryński. Zapraszamy na warsztaty Rysunku i malarstwa dla seniorów Warsztaty gitarowe Warsztaty literackie – poezja i proza Warsztaty flamenco Kurs rysunku i malarstwa–studium aktu Kurs foto Szczegóły na www.lamelli.com.pl oraz na facebooku Program – październik 2014 Śródmiejski Ośrodek Kultury ul. Mikołajska 2, 31-027 Kraków, tel. 12 422 08 14, www.lamelli.com.pl 1 X, godz. 18.00 Grupa Każdy otwarte warsztaty literackie, prowadzenie: Aneta Kielan-Pietrzyk. 2 X, godz. 18.00 „Konwój pomocy dla walczącej Ukrainy” – spotkanie połączone z pokazem slajdów. Udział wezmą przedstawiciele Stowarzyszenia Pokolenie oraz Grzegorz Bigaj i Adam W. Staskiewicz. 4 X, godz. 18.00 NOC POEZJI Transpoetica: Tatarzy. Wieczór poezji tatarskiej, twórczości poetyckiej Tatarów polskich. Udział biorą: Selim Chazbijewicz, Musa Czachorowski. Rozmowę z Poetami poprowadzi Michał Łyszczarz. Wiersze w interpretacji Jakuba Kosiniaka. Organizatorzy: Stowarzyszenie Fragile, Śródmiejski Ośrodek Kultury, Gmina Miejska Kraków. Projekt jest współfinansowany ze środków Gminy Miejskiej Kraków. 4 X, godz. 21.00 NOC POEZJI „Dowody istnienia” – recital Agnieszki Grochowicz (premiera). Słowa: Agnieszka Grochowicz. Muzyka: Andrzej Zarycki. Akompaniuje zespół znakomitych krakowskich muzyków. Recital „Dowody Istnienia” to unikalne międzypokoleniowe spotkanie krakowskich twórców piosenki – wybitnego kompozytora, głównego obok Zygmunta Koniecznego autora muzyki przebojów m.in. Ewy Demarczyk, związanego od lat z Piwnicą pod Baranami – jednej z najciekawszych postaci krakowskiej piosenki literackiej, cenionej autorki tekstów, aktorki i wokalistki Agnieszki Grochowicz. Na recital składa się kilkanaście nowych, kontrastujących utworów słowno-muzycznych eksplorujących temat kondycji człowieka wobec miłości, samotności, nieuchronności, losu, przemijania, wiary i nadziei. Bezpłatne wejściówki do odebrania 2 października, godz. 10.00 w siedzibie ŚOK-u. Organizatorzy: Gmina Miejska Kraków, Śródmiejski Ośrodek Kultury w Krakowie. Projekt jest współfinansowany ze środków Gminy Miejskiej Kraków. 6 X, godz. 19.00, Mini Galeria Wernisaż Wystawy uczestników Kursu Fotografii Artystycznej. U dział biorą: Urszula Kita, Maciej Orliński, Monika Sasor, Karolina Ślusarczyk. Kurator: Zbigniew Pozarzycki. Wystawa czynna do 20 października br. 8 X, godz. 18.00 „PODRÓŻ MISTYCZNA” Koncert inaugurujący działalność Centrum Wokalistyki przy Śródmiejskim Ośrodku Kultury. Autorski projekt Anny Stolarczyk – cykl arii, duetów i ansambli, skomponowanych dla uczennic Centrum Wokalistyki, przy udziale zaprzyjaźnionych artystów. Treścią „PODRÓŻY MISTYCZNEJ” jest muzyczna i literacka ilustracja poszukiwań duchowych człowieka różnych kultur. Autorka obszernie cytuje zarówno „Tao Te Ching” – księgę, na której bazuje konfucjonizm, jak i różnorodne i przebogate dzieła mistyki chrześcijańskiej. Sporadycznie pojawia się poezja Adama Mickiewicza, oraz współcześnie żyjącej poetki – Marii Mańkowskiej (tomik „Blaski nocy”). Tematyka skłaniająca ku głębszej refleksji na temat sensu życia i roli człowieka w otaczającym go świecie. Wykonawcy : Karolina Borodziuk – mezzosopran, Patrycja Borodziuk – alt, Magdalena Frączek – sopran, Katarzyna Kosiek – mezzosopran, Olga Ostrowska – sopran, Anna Stolarczyk – sopran. Gościnnie: Wojciech Tabiś – bas, Agnieszka Ignaszewska-Magiera – fortepian. Anna Bugajska – prowadzenie koncertu. Wstęp wolny. Podróże dalekie i bliskie... Majówka w Katalonii czy może w Hiszpanii? N a tegoroczną majówkę wybraliśmy się do Katalonii, ciągle jeszcze jednego z regionów Hiszpanii, chociaż ostatnimi czasy coraz mniej skłonnego do pozostania pod zwierzchnictwem stołecznej administracji. Podczas naszego około 10-dniowego pobytu, poza poznaniem różnorodności tego regionu (kraju?), niejednokrotnie przekonaliśmy się jak dalekie są tam tendencje separatystyczne. Z racji posiadania lotniska, na którym lądują samoloty z Krakowa, wakacje zaczęliśmy od położonej pod Barceloną Girony. Już tam rzuciły nam się w oczy wszechobecne żółto-czerwone flagi, którymi mieszkańcy manifestują odrębność od Madrytu. Spacerując po okazałych murach obronnych tego średniowiecznego miasta, zastanawialiśmy się czy starczy nam czasu na zwiedzenie co ciekawszych miejsc regionu – i z założenia odpuściliśmy tym razem Barcelonę. Jej, o czym przekonaliśmy się już rok wcześniej, warto poświęcić osobną historię. Niejako metodą selekcji odwiedzaliśmy kolejne miejsca. Na początek zatrzymaliśmy się w typowym, choć bardziej lokalnym kurorcie, Sant Feliu de Guíxols, by niedługo potem ruszyć w głąb lądu, udając się w stronę gór. Zwiedziliśmy małe i spokojne, ale piękne Besalu, gdzie poczuliśmy się, jakbyśmy cofnęli się w czasy średniowiecza. Labirynty wąskich uliczek, kamienny kościół na centralnym placu i zapierający dech w piersiach most na rzece Fluvii. Kolejnym przystankiem na naszej drodze był Ripoll – miasto, w którym zaczęła się rekonkwista, słynące z romańskiego klasztoru z IX wieku, z przepięknie zdobionym portalem, „Biblią z Ripoll”, uznawanym 14 X, godz. 18.00 „Chinkali pod Ararat”. Jak tanio podróżować po Armenii i Gruzji opowie podróżnik, reporter, pisarz Krzysztof Maćkowski. Krzysztof Maćkowski – podróżnik, reporter, pisarz. Autor reportaży z różnych części świata, licznych wywiadów (m.in. z Ryszardem Kapuścińskim). Swoje podróże łączy z pisaniem, jest autorem m.in. praktycznego bedekera „Grodno. Miasto nad Niemnem” (Wydawnictwo Bezdroża). Autor dwóch powieści „Raport Badeni” (Wydawnictwo Znak) i „bardzo wielkie pojednanie” (Papierowy Motyl). Założyciel fundacji „Urwany Film”. 15 X, godz. 18.00 Interpretacje współczesnych wierszy Spotkanie poprowadzi: dr hab. Marek Karwala Poezja kilku ostatnich dekad budzi często rozbieżne emocje – ma swoich zagorzałych admiratorów, umiarkowanych zwolenników, ale też „gorących” przeciw- 2 LAMELLI.COM.PL za skarb sztuki romańskiej w Hiszpanii. Stamtąd, zahaczając jeszcze o pobliskie Sant Joan de les Abadesses i tamtejszy klasztor, dojechaliśmy do La Seu d’Urgell, leżącego u stóp Pirenejów. To niewielkie miasto, położone ok. 10 km od granicy z Andorą, znane jest między innymi z tego, iż tamtejszy biskup, wraz z prezydentem Francji, wspólnie „rządzą” sąsiednim księstwem. Wybraliśmy się na krótki, acz ciekawy spacer w jedno z bliższych pasm Pi- renejów, by następnego już dnia skierować się w inne zakątki tego różnorodnego regionu. Zjechaliśmy więc na samo południe Katalonii, by znaleźć się w niesamowitym miejscu, jakim niewątpliwie była dla nas delta rzeki Ebru. Miejsce to było dla nas tak wyjątkowe, gdyż w żadnym wy- padku nie kojarzyło się ono nam z jakimkolwiek regionem Europy: rozległe pola ryżowe, poprzecinane gdzieniegdzie siatką dróg, potęgujących wrażenie pustki i ustronności tego obszaru. Wakacje dobiegały końca, planowaliśmy jeszcze odpocząć kilka dni na plaży. Kierując się więc w stronę Girony, zatrzymaliśmy się w najbardziej chyba znanej miejscowości na Costa Brava, Lorett de Mar, by… następnego ranka uciec na północ. Pomysł ten okazał się świetnym posunięciem, gdyż zamiast hałaśliwego kurortu otrzymaliśmy 2 dni na przepięknym półwyspie, zakończone wizytą na Przylądku Krzyży, najbardziej wysuniętym na wschód fragmencie Iberii. Tam również powiewały katalońskie, a nie hiszpańskie flagi. Znajomi, u których podczas tych wakacji zatrzymaliśmy się na parę dni, podkreślali, że oni lubią Hiszpanów, nic do nich nie mają, ale sami są Katalończykami. Niezależnie czy z hiszpańskim, czy nawet andorskim paszportem… Tekst i zdjęcia: Katarzyna & Rafał Siudowscy ŚRÓDMIEJSKI OŚRODEK KULTURY Filmowy Klub Historyczny ZA PIERWSZEGO SOWIETA F ilm opowiada historię konspiracji lwowskiej „za pierwszego sowieta”, czyli podczas sowieckiej okupacji od 1939 do 1941 r. Pierwszą powstałą we Lwowie organizacją konspiracyjną była „Polska Organizacja Walki o Wolość”, założona przez gen. Mariana Januszajtisa. Opierała się ona na żołnierzach Wojska Polskiego oraz działaczach Stronnictwa Zapraszamy do Śródmiejskiego Ośrodka Kultury 21 października br., na godz. 18.00, do Filmowego Klubu Historycznego, gdzie dzięki uprzejmości Krakowskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, zobaczymy film dokumentalny pt.: ZA PIERWSZEGO SOWIETA (2008, 27.40 min.). Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Narodowego. Po aresztowaniu generała w październiku 1939 roku kierownictwo nad organizacją przejął jego bliski współpracownik gen. Mieczysław Boruta-Spiechowicz, aresztowany przez NKWD w listopadzie 1939 r. Organizacja ta dała podwaliny ZWZ. W grudniu 1939 r. równolegle i niezależnie od siebie powstały dwa Związki Walki Zbrojnej: tak zwany ZWZ-1, założony przez wysłannika z Londynu Tadeusza Strowskiego, oraz ZWZ-2 – przez przybyłego z Warszawy Aleksandra Kloca. Były to dwie bardzo różne organizacje, skupiające odmienne środowiska. Jedną z akcji ZWZ-1 była próba zamachu na marszałka Siemiona Timoszenkę, zakończona niepowodzeniem i aresztowaniem wykonawców tego zamachu. Jako komentatorzy występują historycy z lubelskiego oddziału IPN: dr Sławomir Poleszak oraz dr Rafał Wnuk. (materiały prasowe) Regionalne Artepasje Projekt warsztatowy, skierowany do mieszkańców Małopolski: zamieszkałych na terenach miejsko-wiejskich osób powyżej 60 roku życia oraz młodych ludzi z miast gminnych (od 18 do 30 lat). Projekt obejmuje cykl warsztatów międzypokoleniowych, których celem jest przekazanie przez osoby starsze – mentorów młodym uczestnikom projektu wiedzy o regionalnym rękodziele i rzemiośle, tradycji i historii regionu. 16 października, godz. 16.00 Wykład: Krakowskie „ozdabianie świąt” – prowadzenie Maria Gutowska i Monika Wojdała Każde święto jest miłym oderwaniem od codzienności - zawieszeniem tego, co zwyczajne, doświadczaniem odmiennego. W naszej tradycji najważniejszymi świętami są Boże Narodzenie i Wielkanoc. Etnografia wyjaśnia tajemniczość i osobliwość ozdób świątecznych, ich symbolikę, a także konkretną funkcję, jaką spełniają. Zanim na drzewkach bożonarodzeniowych zawisły, dziś doskonale nam znane, bańki, królowały na nich pierniczki, jabłuszka, orzechy i właśnie własnoręcznie robione zabaweczki: światy, gwiazdki, koszyczki... Z czego je robiono? Jak i dlaczego? Tradycje wielkanocne, szczęśliwie do dziś kultywowane, to przede wszystkim, pisanki i palmy. Związek Wielkanocy z wiosną jest nie do przecenienia, a w ozdobach powraca symbolika odradzającej się przyrody. Jak je tworzono? Co robiono z nimi po Świętach? Skąd się wziął zajączek? 15 i 17 października, godz. 11.00 Warsztaty – prowadzenie Beata Surma W ciągu dwóch dni będziemy zajmowali się tworzeniem ozdób, głównie choinkowych. Wzory, z których skorzystamy są unikatowe. Dzień I – Rozpoczniemy od stworzenia trzech lub więcej ozdób. Wyczarujemy dzwoneczek, koszyczek i bączka. Zaprezentujemy dawną kolorystykę i wzornictwo. Dzień II – Wprawieni dniem pierwszym wykonamy gwiazdę. Będzie to projekt bardziej złożony, gdyż gwiazda jest przestrzenna, składa się z ośmiościanu oraz sześciu ostrosłupów. Przyozdobiona na modłę dawną lub nowoczesną będzie pięknym zwieńczeniem drzewka. Zrobimy także papierowe wersje eleganckich „baniek”. Wstęp wolny. Zapraszamy Państwa do udziału w projekcie (liczba miejsc ograniczona). Na zgłoszenia czekamy do 6 października! Śródmiejski Ośrodek Kultury, ul. Mikołajska 2 12 422 19 55, [email protected] www.lamelli.com.pl Zadanie jest współfinansowane przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, program ASOS, realizowany przez Stowarzyszenie Menadżerów Kultury SMOK. INFORMATOR październik 2014 ników. Dla tych ostatnich jest ona nazbyt hermetyczna, niezrozumiała, inna od czytelniczych przyzwyczajeń, krótko mówiąc – trudna. Okazję do zweryfikowania tych stanowisk może dać nowa seria planowanych comiesięcznych spotkań literackich, podczas których będzie się analizowało oraz interpretowało wybrane wiersze polskich poetów (nie tylko tych powszechnie znanych, ale też będących dopiero „na dorobku” – o wyborze zadecyduje każdorazowo jakość materiału literackiego). Każda z Osób, które zechcą uczestniczyć w tych spotkaniach o charakterze wykładowo-warsztatowym, będzie mogła aktywnie uczestniczyć w dyskusji, dzieląc się swoimi pomysłami i rozwiązaniami interpretacyjnymi… Na początek przyjrzymy się wierszom jednego z największych – Zbigniewa Herberta. Wstęp wolny! 17 X, godz. 18.00 Wieczór literacki Towarzystwa „Hotenja” Velenje, Słowenia. Šaleško literarno društvo Hotenja – Towarzystwo Literackie Hotenja. Towarzystwo Literackie Hotenja z Velenja łączy pisarzy Szaleszkiej Doliny już ponad 35 lat. Grupa, która zapoczątkowała działalność w roku 1981 wydała pierwszy almanach pod nazwą „Hotenja” (Pragnienia) na początku roku i następny numer pod koniec roku. W następnych latach do Towarzystwa dołączali członkowie i spoza granic Szaleszkiej Doliny. Formalnie Towarzystwo istnieje od roku 1992. Towarzystwo obecnie organizuje różne spotkania literackie, uczestniczy na różnych imprezach kulturalnych, czytaniach, organizuje spotkania z innymi towarzystwami literackimi. Dziś Hotenja liczy 40 aktywnych członków, między nimi wielu, dla których język słoweński nie jest językiem macierzystym, jako że do Velenja oraz Słowenii przyjechali z republik byłej Jugosławii. Dużo uwagi Hotenja poświęcają młodym autorom, których dzieła chętnie drukuje w swoich almanachach. Do Krakowa przyjadą: Milojka Bačovnik Komprej – prezes Šaleškega literarnega društva Hotenja; poetka i pisarz; kierownik Oddziału do spraw kultury Šoštanj. Stojan Špegel – poeta; dyrektor Muzeum Górnictwa Słowenii. Nina Mavec Krenker – tancerka, przewodnicząca Plesnega studia N (Studio tańca N); kierownik Wydziału Agencji Publicznej do spraw kultury Słowenii w Velenju. Tatjana Vidmar – poetka, sekretarz Šaleškega literarnega društva Hotenja; sekretarz Związku Towarzystw Kulturalnych Szaleszkiej Doliny i Radca samodzielny Agencji Publicznej do spraw kultury Słowenii. Peter Rezman – jeden od założyczeli Šaleškega literarnega društva Hotenja; laureat nagrody Fabula dla zbioru nowel Skok iz kože (Skok z koży); kandydat do nagrody Kresnik dla najlepszej powieści roku. Janez Dvornik – były direktor Centrum Młodzieżowego Šmartno ob Paki. Ramiz Velagić i Zlatko Kraljić – poeci i pisarze członkowie Šaleškega literarnega društva Hotenja; obydwaj piszą w języku słoweńskim, jak i swoim macierzystym chorwackim; uczestnicy państwowych spotkań Sąsiad twojego brzegu. Lučka Mavrič Palir – prezes Šentjurskega literarnega društva. Dušan Pirc, Alojz Vrenčur, Tanja Petelinek – poeci i pisarze. Biserka Filipan Kraljić, Dejan Tonkli – kronikarze Towarzystwa Literackiego Hotenje. 18 X, godz. 18.00, Galeria Lamelli Wernisaż wystawy. Karolina Żyniewicz, HIPERFOBIUM Wystawa czynna do 17 listopada br. 20 X, godz. 18.00 FESTIWAL ZŁOTA ŁÓDŹ – V Festiwal Kultury Słoweńskiej Spotkanie z poetami słoweńskimi Alenką Jovanovski i Dejanem Kobanem oraz promocja tomu wierszy Jurego Deteli pt. „Mech i srebro” (wyd. Instytut Mikołowski, 2014). Prowadzenie: Agnieszka Żuchowska-Arendt i Tatjana Jamnik. Alenka Jovanovski (ur. 1974) – słoweńska poetka, eseistka, krytyczka literacka, redaktorka i tłumaczka. W roku 2012 zadebiutowała jako poetka tomikiem wierszy Hlače za Džija (Spodnie dla Dżi). Swoje wiersze oraz tłumaczenia z literatury włoskiej publikowała w wielu czasopismach („Literatura”, „Dialogi”, „Poetikon”) oraz prezentowała w Radiu Slovenija. Jako krytyczka i eseistka komentuje współczesną słoweńską poezję, a jako redaktor współpracowała ze Stowarzyszeniem Pisarzy Słoweńskich (Društvo slovenskih pisateljev), redagując serię Litterae Slovenicae. Otrzymała nagrodę im. Stritara przyznawaną przez Stowarzyszenie Pisarzy Słoweńskich dla młodych krytyków oraz nagrodę Vitez(inja) poezije (Rycerz/rycerka poezji) za najlepszy wiersz roku 2004. Prócz książkowych wydań przekładów poezji Cesare’a Pavese’a (współautorstwo Gašper Malej) i prozy Itala Calvina jest również autorką monografii z dziedziny literaturoznawstwa Temni gen: estetsko skozi prizmo mističnega izkustva (Ciemny gen: estetyczne przez pryzmat doświadczenia mistycznego, 2001). Dejan Koban (ur. 1979) – słoweński poeta. Wspólnie z poetką Veroniką Dintinjana organizuje spotkania literackie oraz festiwal Mlade rime (Młode rymy). Jego książka Metulji pod pritiskom (Motyle pod ciśnieniem) ukazała się nakładem własnym autora. Jego wiersze publikowane były w pismach literackich „Idiot” i „Poetikon”. Swoją poezję prezentował na płycie kompaktowej Rokerji pojejo pesnike (Rockerzy śpiewają poetów). Aranżuje własne teksty poetyckie i wykonuje wraz z grupą muzyczną „Nevemnevem”. Jure Detela (1951–1992) – słoweński poeta, pisarz i eseista. Studiował historię sztuki na Uniwersytecie w Lublanie. W latach 70-tych był aktywnym współuczestnikiem ruchów awangardowych. W 1979 r. wraz z Iztokiem Osojnikiem i Iztokiem Saksidą ogłosił Manifest podrealistyczny. Wydał tomy poetyckie Ze- LAMELLI.COM.PL 3 mljevidi (Mapy, 1978) i Mah in srebro (Mech i srebro, 1985) oraz powieść Pod strašnimi očmi pontonskih mostov (Pod strasznymi oczami mostów pontonowych, 1988). Był wizjonerem i nieustraszonym bojownikiem o prawo do życia dla wszystkich istot żywych. Żył i tworzył w Lublanie. 20 X, godz. 19.00, Opera Krakowska Śródmiejski Ośrodek Kultury i Agencja Muzyczna TOMLA zapraszają na koncert: „Richard Bona – Bonafied”. Zespól Richarda Bona zagra w składzie: Richard Bona – bas i wokal, A.T.N. Stadwijk – instrumenty klawiszowe, Adam Stoler – gitara, Tatum Greenblatt – trąbka, Ludwig Afonso – perkusja. Prowadzenie koncertu: Marcin Kydryński. Bilety: 90/ 100/ 120/140 zł. 21 X, godz. 18.00 Instytut Pamięci Narodowej o/Kraków oraz Śródmiejski Ośrodek Kultury zapraszają do Filmowego Klubu Historycznego na projekcję filmu dokumentalnego pt.: „Za piewrszego sowieta” (2008, 27.40 min.), reżyseria: Adam Sikorski. 22 X, godz. 18.00, Mini Galeria Wernisaż wystawy. Wanda Oczko-Zagajewska, Wystawa fotografii 23 X, godz. 17.00 Poprzez Kresy: Bołszowce i Halicz. Pokaz zdjęć i komentarz: Piotr Korpanty. Kolejna relacja i prezentacja zdjęć z wycieczki na Kresy południowo-wschodnie. Po zwiedzeniu Lwowa grupa wyruszyła przez Przemyślany, Rohatyn, Bursztyn do Bołszowiec. W miejscowości tej najważniejszym obiektem zabytkowym jest kościół pw. Zwiastowania NMP z klasztorem karmelitów z przełomu XVII i XVIII wieku, w którym zatrzymaliśmy się na nocleg. Odbudowywany po zniszczeniach powojennych zespół klasztorny, jego historię i współczesność uczestnicy poznali następnego dnia rano przed wyjazdem w dalszą trasę. Niedaleko Bołszowiec, w Dytiatynie, 16 września 1920 roku w czasie wojny polsko-bolszewickiej, odbyła się krwawa bitwa nazwana Polskimi Termopilami. Pierwszą miejscowością, w której zatrzymaliśmy się po opuszczeniu Bołszowiec był Halicz. Głównym punktem zwiedzania miasta była Góra Zamkowa, u podnóża której rozłożyło się miasto położone w widłach Dniestru i Łomnicy. Na dalszym planie można zobaczyć XII–wieczną cerkiew pw. św. Pantelejmona, widoczną też na horyzoncie z Bołszowiec. Z Halicza wycieczka udała się do Stanisławowa. 23 X, godz. 19.00 Krakowski Klub Podróżników zaprasza: Anna Szaleńcowa: Peru – Poszukując imperium Inków. Pod koniec XV w. wydawało się, że władca imperium Tahuantinsuyu – Państwa Czterech Stron Świata mógł sądzić, że jest największym mocarzem w świecie, nie mówiąc już o Ameryce. Nikt nie spodziewał się, że nie minie pół wieku, a z wielkiego mocarstwa Indian nie będzie śladu. Przeszłość Inków spowija cień tajemnicy i mitu. I jak tu mówić o tajemniczym imperium? 23–26 X, Targi Książki w Krakowie Książka „Uciekinier” Konsula Honorowego RP w Quito (Ekwador) Tomasza Morawskiego oraz pismo kulturalne „Fragile” będą dostępne na stoisku Wydawnictwa Alter. Tomasz Morawski będzie podpisywał swoją książkę 26 października, godz. 13.30 – 15.00. 24 X, godz. 19.00 W ramach cyklu: „Namuz(yk)owywanie Poezji” koncert pt.: Skruchy i erotyki dla Ewy.Wystąpią: Mateusz Nagórski, Andrzej Dębowski. „Skruchy i erotyki dla Ewy” to zbiór wierszy Jacka Kaczmarskiego z muzyką Mateusza Nagórskiego i Andrzeja Dębowskiego. Na program składa się jedenaście piosenek, dla których wspólnym mianownikiem jest postać biblijnej Ewy rozumianej jako archetyp kobiety. „Skruchy i erotyki dla Ewy” to zapis napięć, jakie wytwarzają się w związku między mężczyzną a kobietą. Jest to rodzaj spadku po zakorzenionej w naszej kulturze męskiej rycerskości; do mężczyzny należy przywilej czynu – to on wielbi i adoruje, ale jednocześnie potrafi skruszyć się przed gniewem swojej połowicy. Program jest zwierciadłem męskich nastrojów: niepokojów o los ukochanej kobiety, ale też czułości i tkliwości, które porywają do tworzenia i pozwalają odegnać demony codzienności. Drugą część koncertu stanowić będą piosenki Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu Mateusza Nagórskiego i Andrzeja Dębowskiego. W aranżacjach na dwie gitary i dwa głosy artyści przedstawią zbiór piosenek stanowiący swoisty przekrój przez twórczość Mistrza. Bilety: 20/25 zł. 25 X, godz. 19.00 „Zapomniana Piosenka” Jak sam tytuł wskazuje, koncert będzie wypełniony piosenkami retro z okresu przedwojennego. Na scenie pojawią się utalentowani wykonawcy ze Studia Piosenki Farafka. Koncert odbędzie się w ramach XI Ogólnopolskiego Festiwalu Piosenki Retro im. M. Fogga, odbywającego się pod patronatem Prezy- 4 LAMELLI.COM.PL W „mieście aniołów” o aniołach innym razem… kaczmarski-underground, edycja 8. W tym roku w ramach kaczmarski-underground na uczestników czekało kilka zmian. Były to zmiany dość istotne i, co oczywiste, nie wszystkim udało się dogodzić. Najbardziej chyba drastyczną była ta dotycząca miejsca – opuściliśmy stodołę (i sielskie siano) na rzecz urokliwie położonej (temu nikt nie zaprzeczy) Willi Tadeusz. Ba, opuściliśmy Marszowice na rzecz Lanckorony. Ta druga miejscowość znana jest w kręgach artystyczno-kulturalnych jako miejsce poetów i malarzy, a dla turystów od kilku lat jest „miastem aniołów”. To dlatego właśnie „padło” na Lanckoronę (trochę z przekory) – tytuł zlotu w tym roku brzmiał „O aniołach innym razem” i odnosił się wprost do książki Jacka Kaczmarskiego, od której tytułu wziął swoją nazwę. Miejsce urzekło – nie tylko tych, którzy na Zlocie bawili po raz pierwszy. Również stali bywalcy, tęskniący do wylegiwania się na sianie w zabytkowej stodole, dostrzegali uroki odpoczynku wśród drzew, na „zabytkowym VIP-tarasie”, który stał się miejscem, z pewnością ważnych, głębokich, „nieanielskich” rozmów. Nowe „okoliczności przyrody” pozwoliły nieco odświeżyć agendę Zlotu. Jednak zaczęliśmy, jak zwykle od czterech lat, koncertem w Śródmiejskim Ośrodku Kultury. Na scenie, obok znanego undergroundowej publiczności Adama Łapacza, wystąpiły dwie utalentowane kobiety: akordeonistka Malwina Misiak oraz aktorka i wokalistka Aleksandra Gintrowska. Tak, tak – nazwisko nie jest przypadkowe – Przemysław Gintrowski był wujkiem Oli, ona zaś w ramach koncertu zaśpiewała kilka utworów, które zapisały się w naszej pamięci w Jego wykonaniu. Koncert tego tria urzekł publiczność, szczególnie wspólne wykonanie „Pompei. Lupanaru”, czy „Powrotu”. Życzymy powodzenia w dalszej pracy nad wspólnymi programami. Co zatem różniło to „k-u” od poprzednich? Otóż między innymi obecność w agendzie hasła „zwiedzanie Lanckorony” – tak, zdecydowanie byliśmy w tym roku bardziej „mobilni” („równowagę w przyrodzie” zachowaliśmy dzięki ekipie z VIP-tarasu, która w tym czasie wypoczywała po długiej nocy przy ognisku), do czego też skłaniała piękna okolica i ciekawe opowieści przewodnika – pana Roberta. Naszą wędrówkę śladami Konfederacji Barskiej zakończyliśmy w klimatycznej „Cafe Arka”, gdzie odbył się wernisaż prac Krzysztofa Trzaski, z cyklu inspirowanego utworami Jacka Kaczmarskiego, noszącego nazwę „Autoportret z poetą”. Wieczór okazał się czasem nie tylko koncertów, ale i quizów. W kameralnym wnętrzu Willowej oranżerii, wśród słoików z przetwo- rami undergrounodowymi (wszak „Jesień kładzie słoneczne wspomnienia w słoiki…”) zagrało tradycyjnie Trio Łódzko-Chojnowskie, wprowadzając w klimat swojej nowej płyty „Sny i sny”. Zaś Michał Wilgocki i Judyta Gąsior zaprezentowali koncert, któremu nadali tytuł „Niebiańska sotnia”, sytuując teksty Kaczmarskiego, Herberta i innych poetów w kontekście sytuacji na Ukrainie. Okazali się oni również wspaniałymi prowadzącymi show „Śpiewające gitary” – zabawa ponoć była przednia, a publiczność żywiołowo włączała się w zmagania ekip dwóch gitar. Wiedzę na temat kontekstów utworów Kaczmarskiego oraz poprzednich undergroundów sprawdzał Marcin Szymański, który tuż po kolacji zaprosił nas do wysiłku intelektualnego. Udało mi się wówczas być jedną z podpowiedzi . Atrakcji było wiele - trzeba również wspomnieć o rozmowie Zbigniewa Łapińskiego (któremu nasz Zlot przypadł chyba do gustu), Pawła Słomczyńskiego i Katarzyny Walentynowicz, o aniele artystki Pauliny Dorożyńskiej i jego odsłonięciu, o śpiewach przy ognisku, które trwały całą noc – i wydaje mi się, że dla każdego coś miłego, skoro tym razem kaczmarski-underground przyciągnął dużo więcej osób, a wiele z nich przybyło na Zlot po raz pierwszy. Cieszy mnie niezmiernie, że z roku na rok udawało nam się podnosić sobie poprzeczkę, zapraszać nowych gości, proponować poza wspaniałymi koncertami nie tylko ogniskowe śpiewy, ale także wykłady, spotkania z autorami książek, wernisaże prac, dyskusje na ważne tematy dotyczące twórczości, ale i życia Jacka Kaczmarskiego. Mam nadzieję, że organizatorzy, do których dołączyłam na cztery wspaniałe undergroundowe lata, i którzy przyjęli mnie z życzliwością do swego grona, w dalszym ciągu będą stwarzać nie tylko dogodny klimat dla spotkań Kaczmarofili, ale dawać im/nam możliwość poznawania nowych wykonawców, osób z Jackiem Kaczmarskim związanych, czy artystów innych dziedzin, którzy na twórczość doskonale nam znaną spojrzą innym, świeżym okiem. Życzę im powodzenia, a ja chętnie napiszę coś o undergroundzie w przyszłym roku – patrząc okiem uczestnika. Barbara Serwatka ŚRÓDMIEJSKI OŚRODEK KULTURY TRANSPOETICA: poezja latynoamerykańska Krystyna Rodowska Wielogłos (innej) Ameryki (fragm.) P rzywykliśmy mówić o nich: Latynosi, ja sama często tak mówię. Czy zastanawiamy się jednak, co zakrywa ten wygodny skrót? Czy przypadkiem nie chodzi o podświadomą niechęć do zobaczenia ich takimi, jakimi oni siebie widzą? Oni, czyli ci odlegli geograficznie Inni nazywają siebie Amerykanami. Na ogół nawet bez przedrostka „latyno”. (...) Teraz wszyscy ci Amerykanie, czy – z naszego punktu widzenia – Latynoamerykanie, świętują dwusetną rocznicę wyzwolenia spod dominacji hiszpańskiej. Dobra okazja do namysłu, na czym polega ich obecne i rzutowane w przyszłość poczucie tożsamości. (...) Poeci na różne sposoby waloryzują w swojej twórczości indiańską, metyską czy afrykańską przeszłość. (...) Równocześnie jednak jako znak szczególny (latyno)amerykańskiej tożsamości jawi się ścisła więź wszystkich prezentowanych poetów z kulturą europejską w wydaniu śródziemnomorskim, w której, dzięki przemieszaniu ras (metysażowi), są od kilku stuleci zakorzenieni. Nie bez powodu ta Ameryka – obojętnie czy Środkowa, czy Południowa – dookreśla się przymiotnikiem „Łacińska”, eksponując swoje „łacińskie” korzenie niemal przy każdej okazji. (...) „Łacinnicy” z różnych pni językowych i kulturowych zaczęli trzymać się razem, przeciwstawiając swoją specyficzną amerykańskość tej anglojęzycznej, dominującej pod względem ekonomicznym i cywilizacyjnym, a także – gdy chodzi o recepcję w świecie – kulturowym. Zjawisko stosunkowo nowe i zastanawiające, które miałam możność zarejestrować osobiście. W takim szerszym kontekście dojrzewania do samoświadomości widzę ewo- lucję poezji latynoamerykańskiej XX i początków XXI stulecia. dent Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz i Prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego oraz rodziny Foggów. Gościem honorowym koncertu będzie Dyrektor Festiwalu Wojciech Dąbrowski. Bilety w cenie 20 zł do nabycia w przedsprzedaży i bezpośrednio przed koncertem. Rezerwacja tel.: 602 424 676 Serdecznie zapraszamy! 27 X, godz. 18.00 Pokaz slajdów z cyklu „ Z plecakiem i aparatem fotograficznym: Katalonia czy to na pewno Hiszpania” , autorstwa Katarzyny & Rafała Siudowskich. O swojej ostatniej podróży opowiedzą Kasia i Rafał Siudowscy: podróżnicy amatorzy. Mówią, że na wczasach all inclusive byli 2 razy – pierwszy i ostatni. Wolą sami organizować swe wyjazdy i swój czas na krótszych i dłuższych urlopach. Mówią, że dopiero raczkują, jednak kiedy mają chwilę urlopu, ustalają zarys trasy, kupują bilet i jadą. Resztę „zorganizuje się” na miejscu. 28 X, godz. 18.00 Jorge Luis Borges „Współwinny” Krzyżują mnie, a ja muszę być krzyżem i gwoździami. Podają mi kielich, a ja muszę być cykutą. Oszukują mnie, a ja muszę być kłamstwem, Popadają mnie, a ja muszę być piekłem. Muszę schlebiać i dziękować, co chwila. Żywię się wszystkim co popadnie. Ciężarem wszechświata, upokorzeniem, radością. Muszę usprawiedliwić to, co mnie rani. Nie liczy się moje szczęście ani nieszczęście. Jestem poetą. przeł. Krystyna Rodowska Tekst i wiersz pochodzą z książki Krystyny Rodowskiej, „Umocz wargi w kamieniu. Przekłady z poetów latynoamerykańskich” (wyd. Biuro Literackie, 2011). Serdecznie zapraszamy na spotkanie Transpoetica: poezja latynoamerykańska, której gościem specjalnym będzie Krystyna Rodowska, tłumaczka i poetka. 28 października br. godz. 18.00 Śródmiejski Ośrodek Kultury w Krakowie. Transpoetica: poezja latynoamerykańska Wybór, komentarz: Krystyna Rodowska – tłumaczka, poetka. Prowadzenie: Adam Komorowski. W programie poezja najwybitniejszych poetów latynoamerykańskich XX i XXI wieku: Jorge Luis Borges, Vicente Huidobro, Pablo Neruda, Nicanor Parra i Ambar Past. Krystyna Rodowska – polska poetka, tłumaczka literatury pięknej, krytyk literacki. Absolwentka filologii romańskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Współpracuje z pismem „Literatura na świecie” od początku jego istnienia. W 1991 r. otrzymała nagrodę miesięcznika „Literatura na świecie” za przekłady poezji latynoamerykańskiej, w 1996 r. – za przekład powieści Jeana Geneta pt.: „Ceremonie żałobne”. W 2005 r. została laureatką nagrody ZAIKS-u za wybitne osiągnięcia w zakresie przekładów z literatur: francusko i hiszpańskojęzycznych. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, ZAiKS-u i Pen Clubu. Mieszka w Warszawie. Adam Komorowski – ur. w 1944 w Krakowie, filozof, krytyk literacki, tłumacz, redaktor kilku czasopism i jednej gazety („Student”, „Nowy Wyraz”, Pismo Literacko-Artystyczne (z-ca, red. nacz.), „Zdanie” (red. nacz. 1992–1999), „Gazeta Krakowska”, „Mundo Diplomatico” (red. nacz. 2001–2004)), dyplomata. Ponad 10 lat spędził w Ameryce Łacińskiej. W ostatnich latach systematycznie współpracuje z „Nowymi Książkami”, „Twórczością” i „Vis à Vis”. Podczas wieczoru promocyjna sprzedaż antologii przekładów poetów latynoamerykańskich „Umocz wargi w kamieniu” Krystyny Rodowskiej. Organizatorzy: Stowarzyszenie Fragile, Śródmiejski Ośrodek Kultury. Partner: Biuro Literackie Projekt jest współfinansowany ze środków Gminy Miejskiej Kraków. 29 X, godz. 18.15 Koncert uczniów Szkoły Wokalno-Aktorskiej. 30 X, godz. 18.00 Krakowska Książka Miesiąca – Klementyna Żurowska: Z Leszczkowa w świat. Wręczenie nagrody i spotkanie z autorką. Prowadzenie: Karolina Grodziska, Adam Małkiewicz Klementyna Maria Żurowska z Leszczkowa, herbu Leliwa (ur. 23 maja 1924 w Perespie) – historyk sztuki, mediewista, profesor katedry sztuki średniowiecznej Instytutu Historii Sztuki UJ. Klub „Strych” ODKRYWAMY KLEPARZ I GARBARY 2014 S towarzyszenie Miłośników Kleparza i Garbar „Krakowska Florencja” serdecznie zaprasza do udziału w ósmej edycji imprezy pod nazwą „Odkrywamy Kleparz i Garbary”, która odbędzie się w dniach 3–5 października 2014 r. Jak co roku zachęcamy do zwiedzania z nami znanych i nieznanych zakąt- ul. Masarska 14, 31-539 Kraków, tel. 12 421 89 92 e-mail: [email protected] ków Kleparza, Garbar i Nowego Światu. W tym roku w programie m.in. zwiedzanie kościołów i klasztorów (w niektórych możliwe wejście za klauzurę), muzeów (m.in. Muzeum Witrażu, Dom Józefa Mehoffera, Ośrodek Kultury Europejskiej „Europeum”), a także spacery z przewodnikami i warsztaty (w języku polskim i angielskim). Specjalnie dla dzieci przeznaczony będzie spacer „Magiczna Florencja”. Udział we wszystkich wydarzeniach jest bezpłatny. Z uwagi na ograniczoną liczbę miejsc na wybrane wydarzenia obowiązywać będzie rejestracja. KOŁO GIER STRATEGICZNYCH rozgrywanie bitew, kampanii i specjalnych scenariuszy klubowych do X - Wing, Malifaux, Mordheim, Infinity, Warhammer Fantasy Battle itp., dysponujemy stołami do gry, szerokim asortymentem makiet i akcesoriami modelarskimi, spotkania: piątek godz.16.00 – 21.00 Wszelkie szczegóły znajdą Państwo na stronie internetowej KOŁO SPOŁECZNEJ INTEGRACJI zajęcia o charakterze integracyjnym dla osób niepełnosprawnych, warsztaty kulinarne, artystyczno-plastyczne i edukacyjne, spotkania prowadzą wolontariusze pedagodzy i psycholodzy z przygotowaniem z zakresu terapii pedagogicznej www.krakowskaflorencja.pl INFORMATOR październik 2014 KLUB INTERNETOWY „STRYCH” czynny: poniedziałek – czwartek, godz. 15.00–21.00, piątek, godz. 14.00–20.00 1 godz. – 2 zł; 2 godz. – 4 zł (trzecia godz. GRATIS) KOŁO GIER PLANSZOWYCH rozgrywki we współczesne gry planszowe: negocjacyjne, familijne, ekonomiczne, strategiczne, historyczne spotkania: poniedziałek, czwartek godz. 16.00 – 21.30 LAMELLI.COM.PL 5 spotkania: środa godz.16.00 – 21.00 KOŁO REKONSTRUKCJI HISTORYCZNEJ dyskusje o kulturze XIII wieku (stroje, zwyczaje, oręż itp.), przygotowania inscenizacji walk, wspólne wyjazdy na turnieje rycerskie, szycie i wykonywanie elementów stroju oraz przedmiotów z życia codziennego zakonu rycerskiego. spotkania: czwarty piątek miesiąca godz. 19.00 KOŁO TESTOWANIA GIER PLANSZOWYCH Testowanie autorskich systemów gier planszowych spotkania: wtorek godz. 17.00 – 21.30 Klub Dziennikarzy „Pod Gruszką” ul. Szczepańska 1, 31-011 kraków, tel. kom. 512 455 260 e-mail: [email protected] 1 X godz. 9.00 i 10.30 Warsztaty w ŚOK-u STUDIUM ARANŻACJI WNĘTRZ 2-letni kurs projektowania i aranżacji wnętrz październik 2014 – czerwiec 2015 (I rok) około 230 godz. praktycznych i teoretycznych cena – 2100 zł (jeden rok) Zapisy i informacje: ŚOK. ul. Mikołajska 2 tel. 422 19 55 w. 21 Audycje muzyczne dla uczniów z krakowskich szkół podstawowych „Preludium”. 1 X, godz. 17.00 Obrady Zarządu Stowarzyszenia Dziennikarzy RP 4 X, godz. 18.00 W RAMACH NOCY POEZJI 2014 Urząd Miasta Krakowa i Krakowski Oddział Związku Literatów Polskich zapraszają na spektakl poetycko-muzyczny o miłości wg. scenariusza Magdaleny Węgrzynowicz-Plichty „Proste słowa bez zwrotek”. Wystąpią: Roma Jegor, Barbara Krężołek-Paluchowa, Paweł Kuzora, Hanka Wójciak – wykona wiersze Marleny Zynger, Wiktoria Oliwa i Barbara Leśniak. Prowadzenie: Magdalena Węgrzynowicz-Plichta. KURS PODSTAWOWY obejmujący podstawy obsługi komputera w systemie Windows oraz podstawy internetu 7 X, godz. 18.00 KURS PONADPODSTAWOWY Promocja książki Jerzy Harasymowicz poeta Krakowa, Bieszczadów i Sądecczyzny” pod redakcją prof. Bolesława Farona. W programie: wypowiedzi autorów artykułów – Józefa Barana, prof. Stanisława Burkota, prof. Wojciecha Ligęzy, Jana Pieszczachowicza, prof. Stanisława Stabro oraz recytacja wierszy Jerzego Harasymowicza przez Tadeusza Kwintę (Piwnica Pod Baranami). W wieczorze weźmie udział Maria Harasymowicz. uzupełniający umiejętności z zakresu kursu podstawowego, zakres materiału jest dostosowywany i rozszerzany w zależności od potrzeb grupy 9 X, godz. 17.00 Jubileusz 10-lecia miesięcznika „Kraków”(impreza zamknięta). 14 X godz. 17.30 Spotkanie Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich. Zajęcia w 8-osobowych grupach 2 razy w tygodniu, poniedziałki i środy (godziny poranne) łącznie 18 godzin lekcyjnych, koszt: 200 zł Prowadzenie: Jolanta Ciok Zapisy: ŚOK. ul. Mikołajska 2, tel. 12 422 19 55 w. 21 17 X godz. 9.00 i 10.30 „Muzyka poważna – czy zawsze poważna?”. Audycje muzyczne dla młodzieży gimnazjalnej „Preludium”. 18 X, godz. 18.00 Promocja książki prof. Wojciecha Ligęzy „Pod kreską”. Oprawa muzyczna: Monika Makowska – skrzypce, Kinga Karska – sopran, Sławomir Cierpik – fortepian. Prowadzenie: Izabela Drobotowicz – Orkisz. 22 X, godz. 18.00 Krakowska Witryna Fotograficzna. Spotkanie z fotoreporterami pt.: „W kierunku utopii”. 23 X, godz. 17.00 Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich zaprasza na spotkanie z cyklu „Opowieści fotografistów”. Gościem Ewy Kozakiewicz będzie Tomasz Wiech. 23 X, godz. 19.00 18. Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie Krakowski Oddział Związku Literatów Polskich i Klub Dziennikarzy Pod Gruszką, zapraszają na spektakl poetycko-muzyczny „Coś jest w powietrzu” wg. scenariusza Marzeny Dąbrowy Szatko na podstawie poezji zamieszczonej w almanachach „Krakowska Noc Poetów” publikacji Poetów zrzeszonych w Krakowskim Oddziale Związku Literatów Polskichwystępują: Nietutejsi Uczniowie X Liceum Ogólnokształcącego w Krakowie prowadzenie: Marzena Dąbrowa Szatko 24 X, godz. 20.00 Jazzowy Piątek „Pod Gruszką”. Koncert. 25 X, godz. 18.00 Koncert z cyklu „Operetka moja miłość”. Występują-gość specjalny Teatru Wielkiego w Warszawie – Jan Zakrzewski – tenor oraz Marcin Kotarba – tenor –solista Teatru Muzycznego w Gliwicach, 6 LAMELLI.COM.PL Indywidualne warsztaty gitarowe Prowadzący: Maciej Wnękowicz Rozpoczęcie warsztatów: 6 października 2014 r. Cena: 450 zł Zapisy osobiście lub mailowo: [email protected] Opłaty prosimy wnosić w kasie Śródmiej¬skiego Ośrodka Kultury (codziennie w godz. 8:00 – 16:00; w środy 8:00 – 17:30) lub na konto: nr rach. 62 1240 4722 1111 0000 4859 2846. Z dopiskiem: „warsztaty gitarowe” Kurs rysunku i malarstwa Kurs rysunku i malarstwa martwa natura, akt dla seniorów październik 2014 – styczeń 2015 październik 2014 – styczeń 2015 cena – 1300 zł (100 godz. zeg.) cena – 150 zł (20 godz. lekc.) poniedziałki i środy lub wtorki i czwartki 16.30-20.30 poniedziałki – 12.30 wtorki – 11.00 Zapisy i informacje: ŚOK. ul. Mikołajska 2 tel. 422 19 55 w. 21 Zapisy i informacje: ŚOK. ul. Mikołajska 2 tel. 422 19 55 w. 21 ŚRÓDMIEJSKI OŚRODEK KULTURY Małgorzata Westrych – fortepian, Bożena Kiełbińska – sopran – gospodarz wieczoru. Wystąpią również dzieci z ,,Centrum Umuzykalnienia Dzieci Pograj‚ ewo” ramach popierania najmłodszych talentów Warsztaty w ŚOK-u Prowadząca: Agnieszka Grochowicz – aktorka, absolwentka PWST Kraków. WARSZTATY TEATRALNE Szczegóły www.lamelli.com.pl WARSZTATY LITERACKIE POEZJA I PROZA (październik 2014) Odczuwasz potrzebę pisania tekstów artystycznych (poezji, prozy)? Wszystko to możesz osiągnąć (niezależnie od tego czy jesteś w wieku szkolnym, studenckim czy już dawno osiągnąłeś/osiągnęłaś dojrzałość), biorąc udział w cyklu WARSZTATÓW LITERACKICH, które będą miały w przeważającej mierze CHARAKTER PRAKTYCZNY. Pierwsze spotkanie: 9 października (czwartek) 2014 r. I stopień - godz. 17:00 - 19:00 II stopień - godz. 19:00 - 21:00 28 X, godz. 18.00 Wieczór autorski Leszka Posyniaka połączony z promocją tomiku poezji „Chcecie to wierszcie”. Prowadzenie: Kazimierz Skowyra, oprawa muzyczna: Izabela Staruch – śpiew, Filip Hałon – akompaniament. Leszek Posyniak poeta, aforysta, limerysta i fraszkopis, redaktor miesięcznika Gazeta Sulechowska , dwutygodnika Gazeta Miejscowa. Autor zbiorku aforyzmów Nie zło te myśli Wyd. Armagraf (Krosno, 2013), wierszy opublikowanych w antologii poezji współczesnej Niosący Słowa Wyd. 2 Kings & Luv Publishers (Londyn, 2013) i tłumaczone na j. angielski, opublikowane w amer. antologii Contemporary Writers of Poland 2000-2014, Wyd. Dreammee (Orlando, 2013). Odznaczony wieloma orderami m.in. Krzyżem Kawalerskim OOP, który otrzymał z rąk Prezydenta Lecha Kaczyńskiego „Za działalność związkową i na rzecz przemian demokratycznych w Polsce” (2009). 29 X, godz.18.00 Zaduszki dziennikarskie – spotkanie poświęcone pamięci zmarłych dziennikarzy z Krakowa i Małopolski. Na wspominki zaprasza zarząd krakowskiego oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Spotkanie jest otwarte dla wszystkich zainteresowanych. Klub „Kazimierz” Prowadzący: dr Marek Karwala – literaturoznawca, ul. Krakowska 13, 31-062 Kraków, tel. 12 421 57 86 wykładowca uniwersytecki e-mail: [email protected] Czas: 20 godzin zegarowych (10 spotkań = 10 czwartków) Cena: 350 zł WARSZTATY LITERACKIE ROZPOCZYNAMY JUŻ W PAŹDZIERNIKU 2014!!! Zapisy: [email protected] Więcej informacji uzyskacie Państwo już we wrześniu wchodząc na naszą stronę internetową: www.lamelli.com.pl; zapisu dokonywać można osobiście w siedzibie Śródmiejskiego Ośrodka Kultury przy ulicy Mikołajskiej 2, telefonicznie: 0-12 4221955, 4220814; lub mailowo: [email protected]; Opłaty prosimy wnosić w kasie Śródmiejskiego Ośrodka Kultury codziennie w godz. 8:00 16:00, w środy 8:00 - 17:30 lub na konto: nr rach. 62 1240 4722 1111 0000 4859 2846 z dopiskiem: warsztaty literackie. Krakowska Szkoła Flamenco ALMORAIMA Zaprasza na: semestralne warsztaty FLAMENCO, FLAMENCO ORIENTAL szczegółowe informacje na stronie: www.almoraima.pl www.lamelli.com.pl oraz Facebook zapisy i zajęcia: Śródmiejski Ośrodek Kultury w Krakowie, ul. Mikołajska 2 tel. 12 422 08 14 w. 17, e-mail: [email protected] 1 – 31 X, godz.14.00 – 19.00 „Naturalnie” – wystawa malarstwa Pauliny Krupy. Artystka od najmłodszych lat kształcona zgodnie z pasją. Maluje, rysuje, fotografuje, projektuje ubiory, profesjonalnie konserwuje zabytki. Podstawą jej sukcesów i myślenia o sztuce jest wszechstronne w artystycznych fomrach, przywiązanie do natury. 6, 20 X, godz. 17.00 Spotkanie Grupy Kobiet Alternatywnych – prowadzenie Grażyna Pietroń. 9 X, godz. 18.00 Warsztaty Teatralne Piwnicy Artystycznej „Powidok” - prowadzenie Anna Dzierża. Po kilkumiesięcznej przerwie na małą scenę Klubu Kazimierz wraca teatr. W ramach cotygodniowych warsztatów młodzi ludzie szykować będą teatralne premiery pod okiem dyplomowanych artystów. Zapraszamy wszystkich myślących o aktorskiej karierze na spotkanie inauguracyjne, podczas którego będzie można poznać naszą ofertę. A szykujemy spektakl o dzielnicy Kazimierz i sztukę wg Mrożka, które zaprezentujemy wiosną 2015 roku podczas jubileuszu 40 – lecia Klubu. 21 X, godz. 18.00 Comiesięczny turniej krzyżówek, szarad i rebusów przygotowanych przez Krakowski Klub Szaradzistów „Agora” – prowadzenie dr Marek Kawałek. 23 X, godz. 14.00 „Czytaj z Kazimierzem” – prowadzenie Marian Żak. Prezentacja najciekawszych nowości czytelniczych z oferty Śródmiejskiej Biblioteki Publicznej Ośrodek Dokumentacji i Inicjatyw Artystycznych „Piwnica pod Baranami” WARSZTATY DZIENNIKARSTWA RADIOWEGO I PRASOWEGO LETNI KURS FOTOGRAFII 8-12 września 2014 O fotografii w 5 dni październik 2014 – styczeń 2015 prowadzenie: zajęcia prowadzi: Zbigniew Pozarzycki redaktor ANDRZEJ KUKUCZKA Radio Kraków Informacje i zapisy pod numerem: 602 424 676 Śródmiejski Ośrodek Kultury w Krakowieul. Mikołajska 2 INFORMATOR październik 2014 Koszt: 490 zł Zapisy i informacje: 12/4221955 w.18 [email protected] www.kursfotografiiartystycznej.pl ul. św. Tomasza 26, tel. 12 421 25 00, e-mail: [email protected] 4, 11, 25 X, godz. 21.00 Kabaret „Piwnica pod Baranami”. 10 X, godz. 20.00 Z cyklu „Wspaniałe Gwiazdy Piwnicy Pod Baranami” – Jubileuszowy Koncert Tamary Kalinowskiej. 18 X, godz. 19.00 Z cyklu „Życzliwa Piwnica...” – Hanna Skrodzka-Bałata wieczór piosenki autorskiej. 28 X, godz. 19.00 Z cyklu „Piwniczni Goście”. Koncert „Trzeba marzyć” – Janusz Strobel i Anna Stankiewicz. LAMELLI.COM.PL 7 Opowiadanie Janusz Mika HERINGSROMAN R oman Herings był właściwie życiowym optymistą. Rumiany czterdziestopięciolatek ze sporą nadwagą cieszył się w swoim środowisku zasłużoną estymą. W życiu zawodowym wszystko potoczyło się według planu. „Jesteś książkowym wręcz przykładem człowieka sukcesu” – zwykł mówić Witek Gorzelany, najlepszy przyjaciel Heringsa, jeszcze z okresu studiów. Ukończona w terminie Politechnika uczyniła z Romana fachowca w dziedzinie budownictwa lądowego, a częste – i jakże bliskie – kontakty z deweloperami sprawiały, że bankowe konto osobiste, na którym przechowywał oszczędności, pęczniało w postępie geometrycznym. Druga żona, Magda, oprócz uroczych bliźniaków Remusa i Romulusa (Herings uparł się, aby imiona synów brzmiały oryginalnie i, to zrozumiałe, zaczynały się na „R”), obdarzyła go miłością, może chwilami nadopiekuńczą, ale jednak miłością. Z pierwszą żoną – Beatą nie utrzymywał od lat znajomości. Było to wygodne i łatwe, gdyż nie posiadali dzieci, co z kolei nie obarczało Heringsa obowiązkiem alimentacyjnym. „Urodzony w czepku” – mawiał Gorzelany, poklepując go poufale po spasionej twarzy. Znali się od dwudziestu pięciu lat i nie mieli przed sobą tajemnic. No, może jednak jakieś mieli. Witek był zdeklarowanym singlem i Roman – z delikatności – nie pytał go nigdy jak sobie radzi z t y m i sprawami. Ot, małe tabu, jak wysepka na morzu wzajemnego zaufania i sympatii. Setny śledzik i dwusetna, wypita razem wódeczka scalały męską przyjaźń. Był poniedziałek i Herings wybierał się do biura, aby rozpocząć kolejny tydzień dobrze płatnej pracy. Pocałował żonę w policzek i nachylał się właśnie z ojcowską troską nad śpiącymi jeszcze Remusem i Romulusem, gdy nagle zadzwonił telefon. – Cześć, tu Witek, mógłbyś do mnie przyjechać? – Herings wyczuł w głosie przyjaciela niepokój zmieszany z podnieceniem. – Wiesz, miałem właśnie iść do roboty… A co się stało? – zapytał, zdając sobie sprawę, że powód nie może być błahy. – Romku, to nie jest na telefon… To jest stra… – rozmowę przerwano, a Herings miał wrażenie, że usłyszał głuchy odgłos upadającego ciała. Wyobraźnia płata mi figle – próbował się uspokoić, lecz znał się zbyt dobrze i wiedział, że to zwyczajnie niemożliwe. Wybiegł z mieszkania, pozostawiając w drzwiach Magdę z wyrazem osłupienia na twarzy, przemierzył w kilka sekund dystans dzielący go od osiedlowego parkingu, wsiadł do swego zielonego peugeota 408 i po chwili mknął alejami Trzech Wieszczów w stronę Mostu Dębnickiego. Przed mostem skręcił w lewo, w Zwierzyniecką. Po dziesięciu minutach parkował w strefie A, naprzeciw kolegiaty świętej Anny. Rynek. Herings musiał go przeciąć, aby – na skróty – Pasażem Bielaka dostać się na Stolarską, gdzie, dokładnie naprzeciwko Ambasady Śledzia, mieszkał Witek Gorzelany. Operacja okazała się trudniejsza niż przypuszczał. Kilkunastoosobowa grupa alfonsów, ubranych, jak jeden mąż, w garnitury od Armaniego, wspomagana przez kilka prostytutek w skórzanych uniformach SM, z biczami w rękach niosła transparent „Wasze ulice – nasze ladacznice”. Protest był skierowany przeciw nasilającej się tendencji usuwania cór Koryntu z najbardziej reprezentacyjnych miejsc w Krakowie w obliczu zbliżających się Mistrzostw Europy w piłce nożnej. Magistrat nie zgadzał się, żeby wizytówką miasta, przez które przetoczy się wataha kiboli zmierzających z Kijowa do Warszawy, stały się przedstawicielki najstarszego zawodu świata. Kolejny transparent przedstawiał piłkę przebitą nożem o czerwonej, fallicznej rękojeści, a wymowne hasło brzmiało: „Football = Funeral Of Fuck”. Od strony Siennej nadchodziła kolejna manifa. Dilerzy narkotykowi, zrzeszeni w związku zawodowym Kartel Kraków nieśli słomianą kukłę prezydenta Janusz Mika Dziennikarz, prozaik. Publikował m.in. n. w Dzienniku Polskim i Czasie Kra-kowskim. Autor książek „Obszary po-kolenia” (2002) i „Limeryki zbrodni”” (2013). W 2011 jego opowiadanie „He-ringsroman” zwyciężyło w ogólnopol-skim konkursie miesięcznika literackie-go „Bluszcz”. Od wielu lat redaktor kro-woderskich „Wiadomości Lokalnych”. ”. Współpracownik Fundacji Promocji Kul-tury „Urwany Film”, współtwórca cyklu u panelowego Krakowskich Czwartków w Kryminalnych. i transparent „Polityczni podżegacze zabrali nam dopalacze”. Odziany w szlachecki żupan i rozdartą na piersiach koszulę lider demonstracji darł się na całe gardło: „Dziś dopalacze, a co jutro?!” Roman chciał przedrzeć się przez tłum w stronę Pasażu, gdy od strony Wiślnej nadeszła trzecia grupa. W grobowej ciszy niosła trumnę z wystawionym na widok publiczny gigantycznym papierosem. Wszyscy uczestnicy happeningu palili w milczeniu od trzech (młodzież, seniorzy) do sześciu, a nawet ośmiu (kobiety w ciąży) papierosów naraz. Znad głów unosił się dym. „Rak płuc wyłącznie moją sprawą, ręce precz od nikotyny” – głosił napis na szarym płótnie. Obok hasła naszkicowano płuca z wydrukowaną ustawą sejmową mówiącą o zakazie palenia tytoniu w lokalach gastronomicznych, na przystankach tramwajowych, na balkonach, mostach, w biurach i samochodach, dworcach kolejowych i na ulicach. Czarno odziani demonstranci z podobizną Jana Dekerta, w milczeniu dotarli pod „Vis a vis” i dopiero wtedy otoczyły ich Straż Miejska i policja. Rozpoczęła się szarpanina, podczas której wywrócono trumnę z papierosem. Wtedy do palaczy dołączyli dilerzy, do dilerów alfonsi. Rozpętało się piekło. Na progu „Zwisu” pani Krysia, trzymając w prawej ręce miotłę, a w lewej srebrną tacę, broniła manifestantom wejścia do lokalu. „Bohaterska obrona bastionu abstynencji” – napisze na pierwszej stronie Gazeta Wyborcza. – Nie przenoście nam zakazów do Krakowa – zaintonował falujący tłum. Przez moment manifestanci i siły porządkowe stanęły na baczność, a pani Fundacja Promocji Kultury URWANY FILM ul. Rajska 1/138, 31-124 Kraków tel. 12 375 22 81, kom.: 783 158 555; 881 915 848 [email protected] www.fundacjaurwanyfilm.pl www.facebook.com/FundacjaUrwanyFilm Partnerem KCK jest Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie. Arteteka WBP w Krakowie, ul. Rajska 12 (wejście od ul. Szujskiego) 8 LAMELLI.COM.PL Krysia usiadła na kolanach kamiennego posągu-legendy przy wejściu do lokalu. Po chwili wszystko wróciło do normy. Rejtan darł – i tak już podartą – koszulę, przyszłe matki demonstracyjnie zaciągały się papierosami, prostytutki zaczęły biczować strażników miejskich, a policjanci rzucali w tłum piłkami z autografem premiera. W odwodzie, między Sienną a pomnikiem Wieszcza czekała czwarta demonstracja – pijanych kierowców. Już z daleka było słychać jak lżą polityków, obiecując, że siłą zabiorą im immunitety, jeśli ci nie zmuszą policji do oddania zarekwirowanych za promile praw jazdy. Zdyszany wpadł w Stolarską potykając się o wyciągnięte nogi siedzącego na rogu żebraka o szlachetnym, uduchowionym wejrzeniu ciemnych oczu. – Przepraszam! – zdążył krzyknąć i już pędził po schodach kamienicy, w której od wielu lat mieszkał Witek. Kiedy zobaczył uchylone drzwi, ogarnęło go złe przeczucie. Wszedł bez pukania i od razu poczuł charakterystyczny zapach marynowanego śledzia. Uchylił drzwi kuchni. Przy stole nakrytym kraciastą, biało-niebieską ceratą siedział Witek. Ukrył twarz w dłoniach kiwając się w tył i w przód, niby dziecko dotknięte chorobą sierocą. Przed nim, na talerzu zauważył niedojedzone dzwonko śledzia. Obok stał kieliszek wypełniony w połowie czystą wódką. – Co się stało?! – wysapał Roman siadając naprzeciw Gorzelanego. – To straszne… – Witek spojrzał prosto w oczy przyjaciela. – Właśnie dostałem nakaz eksmisji. Spodziewałem się tego, w końcu zalegam z czynszem nie od dziś… Ale spójrz… – podsunął Heringsowi pod nos urzędowe pismo opatrzone podpisem prezydenta. Roman przebiegł długi, upstrzony ustawami, załącznikami oraz odnośnikami do ustaw i załączników tekst. Zatrzymał się przy punkcie: „proponowana lokalizacja”. Stało tu jak wół: Śledziejowice. Bluszcz, 2011 Powyższy tekst zwyciężył w ogólnopolskim konkursie na opowiadanie ze śledziem w tle ŚRÓDMIEJSKI OŚRODEK KULTURY j TRANSPOETICA: Tatarzy y IV Noc Poezji. Musa Czachorowski * Chodziłem kiedyś brzegiem zmęczonego morza i czułem we włosach jego powolny oddech Wiele razy zasypiałem w lesie przysypany igliwiem niczym uschły patyk Byłem w kilku dużych miastach jeździłem metrem latałem nawet samolotem Jadałem na półmiskach z miśnieńskiej porcelany a czasem piłem wodę z aluminiowego kubka Spoglądałem w gorące twarze kobiet rozjaśnione smakiem szybkich pocałunków w zdyszanym zapachu naszych zręcznych dłoni i jedno ci tylko wnuku powiem Nigdy jeszcze nie widziałem takiego bezmiaru najsłodszej czułości co w patrzących na ciebie oczach twojej mamy czarnowłosej smagłolicej prawdziwej księżniczki najdalszego tatarskiego stepu 07.04.2006 Albo zwierzał się przyjacielowi Mówiłem sveika Svaja! sveika Gabija! Wołałem Vytautai! Briedi! I smakowały te imiona Niczym starodawne pogańskie zaklęcia Rzucone w rozgwieżdżone niebo A kiedy wsłuchiwałem się w ciemność Odpowiadała mi sena daina Wyuczyłem się jej Na pamięć Któregoś dnia wnuku Ta ziemia wyjdzie ci naprzeciw Spojrzysz na nią z Wieży Giedymina Zadumasz się w Ostrej Bramie I weźmiesz w palce na tatarskim mizarze Ziemia dobrych ludzi O różnych językach a jednym sercu Jeżeli cokolwiek z tego zrozumiesz Wtedy wszystko to Będzie twoje 10.02.2006 * Mój koń Zauroczył mnie niegdyś ten kraj Chociaż znałem tylko jego miękkie imię Lietuva Wymawiałem je szeptem Z wypiekami na twarzy Jakbym przyzywał daleką wymarzoną kochankę Amirowi Gismatullinowi Czasem śnią mi się konie tabun splątanych grzyw i kopyt Rozhukane prężą mocne grzbiety w oczekiwaniu na ciężar jeźdźca Selim Chazbijewicz Z cyklu „Nowe Sonety Krymskie” Wojna krymska1 Szły szeregi moskiewskie potężne, rozłożyste, Naprzeciw kawaleria Iskendera beja, Kozacy otomańscy i baszybuzucy A z prawej lekka brygada angielska. I naraz ruszyli szable dobywszy i piki Pochyliwszy się w siodle , jak ława, naprzód, bez pamięci, I tylko dowódca Iskender Bej wyszeptał cicho „Matko Święta Wspomóż i wy, wszyscy w niebie święci”, Bo był to Polak w tureckiej służbie jak wielu, Który znów dobył szablę przeciw Moskalowi, Krymu broniąc przeciw moskiewskim zastępom. Bitwy tej nie zapomną narody na pewno, a Iskander Bej w nagrodę za męstwo dostał szablę złotą którą przepił, W karczmie nocnej , świętując zwycięstwo. Który znów dobył szablę przeciw Moskalowi, Krymu broniąc przeciw moskiewskim zastępom. Bitwy tej nie zapomną narody na pewno, a Iskander Bej w nagrodę za męstwo dostał szablę złotą którą przepił, W karczmie nocnej , świętując zwycięstwo. Musa Czachorowski (Leszek Musa, Islam Musa), Musa Çaxarxan: dziennikarz, poeta, wydawca. Rzecznik prasowy Muzułmanskiego Związku Religijnego w RP. Redaktor naczelny kwartalników „Przegląd Tatarski” i „Muzułmanie Rzeczypospolitej”, zastępca redaktora naczelnego „Rocznika Tatarów Polskich seria 2”, stały współpracownik czasopisma Związku Wspólnot Tatarów Litewskich „Lietuvos totoriai”. Publikacje poetyckie m.in. w „Odrze”, „Odgłosach”, „Okolicach”, „Poezji”, „Kulturze”, „Kulturze Dolnośląskiej”, „Akancie”, „AlTaBaş”. Autor zbiorów poetyckich m.in. „Chłodny listopad”, „Dotknij mnie”, „Samotność”, „Rubajaty stepowe”, „Poza horyzontem”, „Jeszcze tylko ten step”. Współautor antologii poezji Tatarów polskich „Oto moje dziedzictwo”. i niepohamowany pęd Ich oczy wypełnia dal Napinają się ścięgna i mięśnie Drży tratowana ziemia niepokój ogarnia także ludzi siedzących jeszcze nieruchomo przy ogniskach wokół nich rozlewa się z wolna wieczorna mgła Przynosi ze sobą zapach dojrzewającej krwi i ostry lot strzał Budzi mnie nagły krzyk Gdzie moja szabla mój koń 29.09.2002 Selim Chazbijewicz - Profesor w Instytucie Nauk Politycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, członek Stowarzyszenia Autorów Polskich, Związku Tatarów Rzeczypospolitej Polskiej (współzałożyciel). Debiut literacki w prasie w roku 1973 w miesięczniku „Poezja”. Debiut książkowy w 1978 w wydawnictwie Pojezierze w Olsztynie. Autor siedmiu książek poetyckich: „Wejście w baśń”, „Czarodziejski róg chłopca”, „Sen od jabłek ciężki”, „Mistyka tatarskich kresów”, „Poezja Wschodu i Zachodu”, „Rubai’jjat”, „Hymn do Sofii”. Od roku 2010 przewodniczący rady redakcyjnej kwartalników „Przegląd Tatarski” oraz „Muzułmanie Rzeczypospolitej” wydawanych przez mniejszość etniczną polskich Tatarów. Od stycznia 2014 redaktor naczelny czasopisma „Rocznik Tatarów Polskich”. Płacz, płacz Ukraino Płacz, płacz Ukraino zdeptana rosyjskim butem, Płacz Zaporoska Siczy, a ty murzo tatarski Szablę ostrz i tarczę, żelazem okutą Staw przeciw wojskom rosyjskim. Bo dzisiaj twa Ukraina, kraj mlekiem i miodem płynący Gwałcona jest rosyjskim bagnetem, I jest ona, z sercem otwartym, krwawiąca Wystawiona na hańbę i śmiech pusty Europy… Płacz , płacz za Krymem gdzie słońce wśród lazuru morza Zachodzi; i niespokojny pytam , murzo, co się dzieje ? Płacz za Krymem, idącym na zatracenie, a może Po nocy tej znów się okaże, że dnieje? Że woła coś z głębin historii, że na ratunek dąży? ; Jedźmy więc, nikt nie woła, zostawmy nadzieję. Na spotkanie z poetami zapraszamy 4 pażdziernik o godz. 18.00 do Śródmiejskiego Ośrodka Kultury 1. Wojna krymska miała miejsce w latach 1853- 1856. Była to wojna pomiędzy Rosją a Turcją. Po stronie tureckiej walczyła koalicja państw: Anglii, Francji, Królestwa Sardynii. Działania wojenne miały miejsce na Krymie. Szczególnie trzy akcje militarne okryły się sławą podczas tej wojny i weszły do legendy. Pierwszą była obrona Sewastopola przez wojska rosyjskie trwająca 11 miesięcy. Utrwalił tę obronę Lew Tołstoj w „Opowiadaniach sewastopolskich”. Drugą była szarża Lekkiej Brygady Kawalerii angielskiej na stanowiska rosyjskiej artylerii w dniu 25 października 1855 podczas bitwy pod Bałakławą. Szarża ta weszła do legendy armii brytyjskiej. Trzecią akcją militarną była szarża pod dowództwem Iskendera Beja. Szarża ta w dniu 5 marca 1855r. trzystu tureckich kawalerzystów na cztery szwadrony kawalerii rosyjskiej zakończyła się zwycięstwem Turków. Ze strony tureckiej była to jazda baszybuzuków (dosłownie: szalonych głów) ochotników służących w oddziałach kawalerii tureckiej do zadań specjalnych. Ich dowódcą był Polak w służbie tureckiej pułkownik Antoni Iliński występujący pod imieniem Iskender Bej. Bej w ówczesnej armii tureckiej odpowiadał mniej więcej stopniowi pułkownika. Po tej szarży Iskender Bej otrzymał od sułtana awans na generała (paszę) i już jako Iskender Pasza został obdarowany przez władcę szablą ze szczerego złota wysadzaną drogimi kamieniami. Szablę tę, jak głosi legenda, tej samej nocy po jej otrzymaniu przepił w oficerskim kasynie. Obecnie mamy do czynienia z drugą wojną krymską. INFORMATOR luty 2014 LAMELLI.COM.PL 9 Grupa Każdy prezentuje… N astały ciężkie czasy dla artystów. Ich praca twórcza – bardzo wymagająca: czasu, zaangażowania, talentu – jest często niedoceniana lub wręcz lekceważona. Anna Domaszewska próbuje dociec prawdy o samym sobie, Karolina Górniak z niecierpliwością czeka na coś ważnego, natomiast Marek Porąbka, jeden z moich ulubionych poetów, jak zwykle celnie i z uśmiechem (?) podsumowuje człowieka. Aneta Kielan-Pietrzyk Anna Domaszewska Przywołana Przywołali mnie więc jestem Wetknięta w ciało widoczna gołym okiem Uzbrojona w myśli lęki i smutek zaciskam zęby w życiowym uśmiechu Cel mojego pobytu podobno zbożny choć niedefiniowany Nauczono mnie nie wnikać zbyt głęboko Nieco trudniej przychodzi mi lekcja obojętności Ciągle jeszcze narastam pytaniami szukam własnej przyczyny Uparcie nie rozumiem i wątpię zawzięcie Odwołają mnie więc zniknę ale na razie poruszam się posłusznie w zadanym mi ciele Karolina Górniak Oczekiwanie cisza chodzi po kątach mysia i miękka czuję jak czas od ciebie do mnie dopełnia się i już wyrzeźbiony otwiera zmierzch jest jak świeżo napisana powieść która leży na biurku jeszcze ciepła i zdziwiona sobą Marek Porąbka Bilans otwarcia Recenzje Tożsamość Zdzisławy Hampel M am przed sobą mały niepozorny tomik Zdzisławy Hampel pt. „Odkurzanie Tożsamości”. Moją uwagę przyciągnęła okładka z obrazem łudząco podobnym do „Tańca” Alfonsa Muchy. Okazało się, że jego autorką jest sama poetka a „Taniec” Alfonsa Muchy był dla niej inspiracją. Zdzisława Hampel oprócz uprawiania poezji zajmuje się także malarstwem, śpiewem, fotografią i rękodziełem artystycznym. Autorka urodziła się w 1951 roku, wiersze zaczęła pisać w 1968, a wydany w tym roku tomik jest jej pierwszą w całości autorską książką. Dwadzieścia sześć krótkich utworów, plus kilka fotografii. Tak niewiele a tak wiele... *** zabrałeś ciepło pościeli szaleństwo nocy poranka dnia zmierzchu na postronku uwiązałeś uczucia jak rozkład jazdy pociągów ustaliłeś grafik czułości tylko wieczorami od poniedziałku do piątku z wyjątkiem sobót i niedziel [*** zabrałeś ciepło pościeli...] Wiersze Zdzisławy Hampel są pełne uczuć: miłości, niepewności, rozczarowania. To wiersze osobiste. Autorka nie chce naprawiać świata, ani zmieniać ludzi. Skupia się na swoim własnym małym świecie. Ma swoje prywatne małe tragedie i radości. Na nich buduje swoje życie, według nich podsumowuje życie, opiera swoje nadzieje lub je traci. *** każdy ma swój przydział na szczęście na miłość mój się wyczerpał [*** każdy ma swój przydział...] *** jestem jak pusta karuzela której nie uruchamia się z powodu braku chętnych do radości... [*** jestem jak pusta karuzela] Na początek dobry make up oraz odpowiednio ścięte do sylwetki włosy 2014 nr 2 (24) 5% VAT) ]ã(w tym -4261 ISSN 1899 9 771899 426141 06 Utrata miłości, rozczarowanie, samotność, zwątpienie czy człowiekowi pisane jest jeszcze szczęście?! Jednocześnie nadzieja na coś pięknego i dobrego. Bo choć autorka pisze jestem jak pusta karuzela, to jednak karuzela, a karuzela wzbudza radość i daje rozrywkę. Im więcej ludzi chętnych do zabawy tym lepiej. Na takich właśnie ludzi czeka poetka i narrator wiersza. Jasność życia jest w zasięgu wzroku, lecz wzbudza strach. Przezorność i ostrożność są wskazane, ale nie powinny powstrzymywać przed szukaniem szczęścia, przed szukaniem siebie. Jakim słowem opowiedzieć siebie? Większość poetów za pomocą tekstu szuka prawdy o sobie, próbuje zrozumieć samego siebie i przedstawić siebie innym. Podobnie czyni Zdzisława Hampel. Gdy człowiek szczęśliwy i zakochany całe życie obleka się w kolory a świat jaśnieje. Gdy dopada nas nostalgia i rozczarowanie, dzieje się na odwrót. Poetka delikatnie dotyka także spraw wiary. Pisze o swoim cierpieniu, wspominając Chrystusowe cierpienie. Zastanawia się jak wiara może pomóc człowiekowi i czy w ogóle może. modlitwą klęczę przed ołtarzem […] na jakie ręce przygwożdżone patrzę tego na krzyżu czy na twoje [*** dobranoc mówię nadaremnie..., frag.] jaką modlitwę wymodlić […] jak wiarą niewiarę powiedzieć [*** jaką modlitwę wymodlić..., frag.] w obawie przed jutrem pragnę złożyć ostatnią modlitwę swemu Bogu [*** w obawie przed jutrem..., frag.] Wrażliwość poetki jest ogromna i poruszająca. Mam nadzieję, że recenzowany tomik jest tylko początkiem, ponieważ jako czytelnik chciałabym sięgnąć po kolejne wiersze Zdzisławy Hampel. Być może wtedy już autorka będzie wiedziała, co zrobić z miłością i szczęściem, które do niej zaglądają w wierszu zamykającym tomik „Odkurzanie tożsamości”: teraz mam ciebie / i nie wiem jak cię przyjąć. Aneta Kielan-Pietrzyk An *** milczę pełna ciebie jak noc ciemnością jaśniejąca gwiazdami jak dzień szary kolorami życia jak cisza trwania milczeniem krzyku przemijaniem milczy noc we mnie [*** milczę pełna ciebie...] *** noc w której zrodziłam siebie tobie stała się modlitwą o szczęściopłacz twoich narodzin Zdzisława Hampel Odkurzanie Tożsamości Wydawnictwo Komograf, Warszawa 2014 DO NABYCIA (UL. MIKOŁAJSKA 2, KRAKÓW) I W EMPIKU!!! TYLKO 7 ZŁ!!! Ten może być szarą myszą Liczy się motyla efekt końcowy I pierwsze otwarcie ust WWW.FRAGILE.NET.PL 244 LAMELLI.COM.PL *** z wiosną, której przyjście wiatr wróżbita wróży Apollo mego życia, jak słońce po burzy znów wypełnia puste oczy moje ciemność w jasność chce zmienić jasności się boję … [*** z wiosną...] [*** noc w której...] W SIEDZIBIE REDAKCJI Kreacja, też ważna Wszystko sumą tego co da się wycisnąć ze stanu posiadania Czyli z punktu wyjścia 10 tej wiosny drzewa budzące się do życia poroniły liście i pąki kwiatów […] jechaliśmy dwoma różnymi pociągami życia [*** między równo leżącymi swetrami..., frag.] Grupa Każdy zaprasza na otwarte Warsztaty literackie w każdą pierwszą środę miesiąca. Prowadzenie: Aneta Kielan-Pietrzyk HM XU\ KLSHUWHNVWRZ SLRQLHUND OLWHUDW ]MDZ N V]WXNL FK ]MDZLV \ 0DOOR\ ³ -XG\ \ ]Q\FK U\F]Q\ _ _ -XG I PHU\F HIHPH L MD HIHP Mē]\NL _ KDLNXKDLJD ĎFH Mē]\NL ĎFH MĎFH DMĎFH VODP _ VODP _ GRNXPHQWDF PLHUD _ DQNLHWD _ XPLHU _ SHUIRUPDQFH NRQFHUWRZH ³ UHHQDFWPHQW V]H QDJUDQLD ]DSDFK\ _ QDMOHS ŚRÓDMIEJSKI OŚRODEK KULTURY KAROLINA ŻYNIEWICZ HIPERPHOBIUM Fobia to niezwykle ciekawe zjawisko psychiczne. O ile lęk jest strachem bez konkretnej przyczyny, o tyle fobia jest obawą przed czymś konkretnym, co faktycznie nie stanowi zagrożenia. Istnieje cała paleta fobii, których przedmioty często wydają się banalne, wręcz śmieszne, jak choćby zbyt późne wychodzenie z imprezy czy realizacja projektów unijnych, lecz z pewnością nie są takimi dla osób dotkniętych fobią. Ciekawe jest to, że z reguły fobię leczy się przy pomocy jej źródła. Zatem narzędzia terapeutyczne do jej zwalczania wyglądają na takie, które miałyby ją pogłębiać. Ta właśnie dwuznaczność zainspirowała mnie do stworzenia cyklu do leczenia/pogłębiania fobii. WERNISAŻ WYSTAWY: 18 PAŹDZIERNIKA (sobota) O GODZ. 18.00 Wydarzenie towarzyszące: SPOTKANIE Z ARTYSTKĄ W RAMACH PROJEKTU SZTUKI OSWAJANIE 18 października o godz. 16.00 dla seniorów, wstęp wolny Zapraszamy do skorzystania z możliwości otrzymywania miesięcznika „Kraków” w prenumeracie pocztowej. Cena roczna (11 kolejnych numerów pisma, łącznie z kosztami wysyłki) wynosi: dla odbiorców mieszkających w kraju: 60 zł dla mieszkających za granicą: 190 zł (poczta priorytetowa) i 150 zł (poczta zwykła). W prenumeracie zamawianej na krótszy okres – na przykład do końca br. – koszt jednego numeru wraz z wysyłką wynosi 6 zł w kraju i 12 zł za granicą. I nie zapomnijcie, prosimy, podać adresu, pod jaki pismo ma być dostarczane! Wpłat prosimy dokonywać na konto: Stowarzyszenie Kulturalno-Naukowe „KRAKÓW” ul. Mikołajska 2, 31-027 Kraków ING BANK ŚLĄSKI O/KRAKÓW 83 1050 1445 1000 0022 8507 5566 www.miesiecznikkrakow.pl INFORMATOR październik 2014 Z muzycznej półki Witajcie w nowym świecie T o się wydarzyło dokładnie we wtorek, 9 września, roku pamiętnego 2014. Tuż przed południem. Włączyłem komputer, by sprawdzić, co tam słychać w świecie. Czytałem o różnych Tuskach, Putinach i Ukrainach. I nagle – oczom nie wierzyłem. W sieci informowali, że jest najnowszy album U2. Darmowo, do posłuchania w każdym zakątku świata, może z wyjątkiem Korei Północnej i Państwa Islamskiego. O nowym albumie U2 mówiło się już od lat kilku. Że Bono coś zapowiedział jesienią roku ubiegłego, że gitarzysta The Edge wiosną roku bieżącego mówił o kolejnych zmieniających się producentach, że płyta ma być tuż, tuż. Ku mojemu zniesmaczeniu, nic w tej sprawie się nie działo. Ani w Trójce, ani w RMF FM, ani w specjalistycznej muzycznej prasie – nikt nic poważnego nie wieszczył. A tu, proszę, coś z niczego – ma być! Bo sieć poinformowała! Sprawdziłem natychmiast. Faktycznie było! Nowe U2! Całej płyty „Song of innocence” można było sobie słuchać do woli. Moja recenzja? To bardzo dobra płyta U2. Lepsza od kilku poprzednich. Płyta, z której nie usunąłbym ani jednej piosenki. Zaczyna się od stadionowego „The miracle”, a potem jest równie dobrze. Jest ballada, jest rockowy czad, jest melodia, kolejna porcja hiciorów świetnie zagranych, zaśpiewanych i wyprodukowanych. Wszystko z głosem Bono i rozpoznawalną zawsze gitarą, która zachwyca The Edge. Czyli na tej płycie jest wszystko to, za co U2 wielbimy od 39 lat, gdyż wtedy grupa chłopaków, z Dublina w Irlandii zaczęła robić światową karierę. Dziś U2 to prawdziwi giganci rocka. Bono może sobie pozwolić na to, by zadzwonić z koncertu do prezydenta USA, może pojechać jako ekspert na forum ekonomiczne w Davos, może wspierać charytatywnie (i to czyni!) głodujące dzieci z Afryki. Piszę o tym nie dlatego, aby bezkrytycznie wychwalać, co też mogą U2. Pi- szę, by uświadomić Wam, że to za ich sprawą rychło dojdzie w muzycznym świecie do prawdziwej rewolucji. Ich najnowsza płyta muzycznie już jest, ale faktycznie jej nie ma. Nie ma okładki, nie ma CD ani winylu. Jest tylko muzyka. W najnowocześniejszych technologicznie formatach. Naturalne w tej sytuacji jest pytanie, skąd na taką „życzliwość” U2 wzięli pieniądze, gdyż mało kto takie przedsięwzięcia realizuje za darmo. Oni wiedzą, skąd je mają. I skąd będą je mieli. Kasę mają od komputerowego giganta, a będą odrabiali (i zarabiali!) na równie gigantycznych koncertach, wyprzedanych błyskawicznie. Ot, prosta ekonomicznie odpowiedź. Zmuszająca jednak do odpowiedzi na kolejne pytania, jakże istotne dla „szaraczków” w muzycznej branży. Skąd, bez wyrobionej marki, znaleźć środki na rozpoczęcie drogi do sukcesu, takiej jak U2, czy The Rolling Stones? Trzeba przecież przy produkcji płyty zapłacić za studio, za obsługę, za promocję. Trzeba zapłacić za busy, noclegi, sprzęt, posiłek przy organizacji nawet najmniejszego koncertu, w największej nawet powiatowej „pipidówie”. Zespołów z takimi dylematami, znacie wiele. To są naprawdę poważne wątpliwości dotyczące przyszłości maluczkich, myślących o wielkiej karierze. Wielcy, mają w niej wszystko i o przyszłość nie muszą się martwić. Mają brandy, marki, darmową medialność i korporacje za sobą. A ci mali, startujący, nie mają prawie nic. Oprócz własnych pomysłów na muzykę, często lepszych od utytułowanych gwiazd. Co robić? To są naprawdę poważne dylematy, na które trzeba będzie rychło odpowiedzieć ( tylko kto?). Dlatego witajcie w nowym świecie. Dla jednych przyjemnym, a dla innych okrutnym. Dariusz Łanocha Yeti radzi: ¯ycie - to ci¹g³a nauka! ŚRÓDMIEJSKI OŚRODEK KULTURY ISSN 1732-4378 31-027 Kraków, ul. Mikołajska 2, tel. (12) 422 08 14, 422 19 55, fax (12) 431 19 60 www.lamelli.com.pl, e-mail: [email protected]; Numer przygotowali: Marek Górka, Anna Gregorczyk, Teresa Feliks, Agnieszka Kwiecień, Janusz M. Paluch, Barbara Serwatka Skład i druk: FALL, ul. Garczyńskiego 2, 31-524 Kraków, tel. (12) 413 35 00, 294 15 28, www.fall.pl, [email protected] Redakcja zastrzega sobie prawo do redagowania i skracania tekstów. LAMELLI.COM.PL 11 KAROLINA ¯YNIEWICZ HIPERFOBIUM Wanda Oczko-Zagajewska NATURA BARWA – ŚWIATŁO – GEOMETRIA Wernisaż – 22 października, godz. 18.00 Mini Galeria na wernisa¿ zapraszamy: 18 paŸdziernika 2014 roku o godz. 18 wystawa czynna do 17 listopada wystawa uczestników Kursu Fotografii Artystycznej ORGANIZATOR: PARTNER: w wystawie udział biorą: Urszula Kita Maciej Orliński Monika Sasor Karolina Ślusarczyk kurator: Zbigniew Pozarzycki wernisaż: 6 października o godz. 19 Mini Galeria Wi êc sz ej i tu nf kio or sw ma aj cj ko an i n nt ie. a a blo str sto kt: gs onie wa 12 po rzy 4 2 t.c : sz 2 1 om en 9 ie@ 5 5 fra gil e. ne t.p l Fotografia miesiąca Fot. Małgorzata Kołcz (Kurs Fotografii Artystycznej) Galeria Lamelli i Mini Galeria 31-027 Kraków, ul. Mikołajska 2, II piętro, tel. +48 (12) 422 19 55, www.galeria.lamelli.com.pl, [email protected] Galeria otwarta od poniedziałku do piątku w godz. 11.00 –17.00 lub po wcześniejszym telefonicznym umówieniu – wstęp wolny