listopad miesiącem walki z cukrzycą 2011

1
2
3
Koalicja na rzecz Walki z Cukrzycą ogłosiła listopad miesiącem walki z chorobą i rozpoczyna cykliczną
kampanię edukacyjną, która ma zainspirować do poświęcenia cukrzycy większej uwagi.
14 listopada przypada Światowy Dzień Walki z Cukrzycą – dzień, w którym organizacje i rządy państw
podejmują inicjatywy związane z przeciwdziałaniem cukrzycy. Jednak wobec skali zagrożenia cukrzycą
jeden dzień to stanowczo za mało, aby skutecznie z nią walczyć. Dlatego Koalicja jest inicjatorem
pomysłu, żeby działaniom edukacyjnym dotyczącym cukrzycy poświecić cały miesiąc. Tym miesiącem
ma być właśnie listopad.
W związku z tym Koalicja rozpoczyna kolejną, obok kampanii „Cukrzyca − więcej niż cukier”, akcję
edukacyjną. Kampania „Listopad miesiącem walki z cukrzycą” ma być akcją cykliczną, w której ramach
co roku będą prowadzone zaplanowane na dużą skalę działania edukacyjne i informacyjne.
W tym roku organizacja zrzeszająca najważniejsze stowarzyszenia diabetologiczne zaplanowała szereg
aktywności edukacyjnych mających na celu pogłębianie wiedzy o cukrzycy wśród Polaków.
W największych miastach Polski: w Warszawie, Poznaniu, Krakowie, Wrocławiu i w Łodzi, powstaną
punkty diabetologiczne, w których będzie można bezpłatnie w listopadzie zmierzyć poziom cukru we
krwi, sprawdzić wagę ciała i określić wskaźnik BMI, a także skontrolować ciśnienie tętnicze.
Koalicja uruchomi także na cały miesiąc specjalny telefon – diabetofon (22/ 545 37 26), pod którym
dyżurować będą konsultantki − pielęgniarki diabetologiczne udzielające informacji osobom chorym
i ich rodzinom na temat cukrzycy i prowadzonych bezpłatnych badań.
Powstała także specjalna strona kampanii www.nie-cukrzycy.pl, na której można będzie znaleźć wiele
cennych wskazówek dotyczących cukrzycy, wykonać test ryzyka, a w przypadku osób z cukrzycą
znaleźć porady dotyczące prewencji powikłań czy diety. Na stronie będzie także można znaleźć
informacje na temat dyżurów diabetologicznych i bezpłatnych badań poziomu cukru.
Na zlecenie organizatorów kampanii powstała także pierwsza społeczna kampania reklamowa
poświęcona cukrzycy. Spoty telewizyjne i radiowe będą emitowane przez cały listopad w czołowych
mediach ogólnopolskich i regionalnych. Kampaniom telewizyjnej i radiowej towarzyszyć będą
kampanie prasowa i outdoorowa.
Sponsorami kampanii „Listopad miesiącem walki z cukrzycą” są firmy Roche Diagnostics, Novo Nordisk
oraz Sanofi-Aventis.
4
−
Stały wzrost zachorowalności na cukrzycę ma związek m.in. ze współczesnym, niezdrowym trybem
życia i jego efektami w postaci otyłości czy nadciśnienia. Wbrew obiegowej opinii cukrzyca wiąże się
nie tylko z właściwą kontrolą poziomu cukru we krwi, ale również z koniecznością wprowadzenia
zmian w dotychczasowym stylu życia.
Dlatego też intencją Koalicji jest, aby poprzez działania edukacyjne wpływać na zwiększanie
świadomości społecznej w zakresie cukrzycy, zmienić upraszczające podejście do choroby, a także
uświadomić jej interdyscyplinarny charakter i współzależność z prowadzonym stylem życia.
W związku z tym w 2009 roku Koalicja rozpoczęła kampanię edukacyjną „Cukrzyca − więcej niż
cukier”, w której ramach są prowadzone działania edukacyjne i informacyjne skierowane bezpośrednio
do środowiska diabetologicznego: lekarzy, średniego personelu medycznego, pacjentów i ich
najbliższego otoczenia.
W ramach kampanii we współpracy z TNS OBOP wydano „Społeczny obraz cukrzycy w Polsce”,
pierwszy polski raport, który tak szeroko opisuje percepcję cukrzycy. Z kolei we współpracy z Polskim
Towarzystwem Diabetologicznym oraz Polską Federacją Edukacji w Diabetologii powstała
multimedialna „Książeczka zdrowia pacjenta z cukrzycą”.
Milowym krokiem było także spotkanie z udziałem polskich i zagranicznych ekspertów zorganizowane
w 2009 roku w Sejmie RP w ramach obchodów Światowego Dnia Walki z Cukrzycą.
Koalicja na stałe współpracuje z polskimi i zagranicznymi specjalistami, którzy prowadzą warsztaty
tematyczne poświęcone cukrzycy dostosowane do potrzeb pacjentów z cukrzycą, pielęgniarek
diabetologicznych, nauczycieli. W tym roku po raz pierwszy zorganizowano także cykl spotkań
edukacyjnych z młodzieżą poświęconych prewencji cukrzycy, a także podejmujących delikatny temat
akceptacji osób z cukrzycą w grupie rówieśniczej.
Do tej pory w szkoleniach zorganizowanych w ramach kampanii wzięło udział około 1000 osób.
Rozdano 5000 książeczek zdrowia, około 2000 materiałów szkoleniowych, a także ponad 3000
raportów „Społeczny obraz cukrzycy w Polsce”.
Sponsorami kampanii „Cukrzyca − więcej niż cukier” są firmy Roche Diagnostics oraz Novo Nordisk.
5
−
Niepokojące statystyki spowodowały, że na świecie z coraz większym zaangażowaniem obchodzony
jest Światowy Dzień Walki z Cukrzycą. Dzięki organizowanym tego dnia licznym konferencjom, akcjom
czy happeningom uwaga całego świata skupiona jest na problemie cukrzycy.
Symbolem walki z cukrzycą stało się błękitne kółko, obecne we wszystkich kulturach świata,
symbolizujące życie i śmierć, ale przede wszystkim będące znakiem jedności. Wspólny wysiłek wielu
ludzi, organizacji i instytucji stanowi najgłębszy sens kampanii przeciwko cukrzycy. Kolor niebieski
przywołuje barwę nieba, jest także oficjalnym kolorem ONZ, co nadaje działaniom wszystkich
środowisk podejmujących trud profilaktyki i leczenia cukrzycy i jej powikłań charakter oficjalny
i globalny.
14 listopada nie jest datą przypadkową, jest to bowiem dzień urodzin odkrywcy insuliny, laureata
Nagrody Nobla, Kanadyjczyka doktora Fryderyka Bantinga (1891-1941). W tym roku 14 listopada
przypada 120. jego rocznica urodzin.
Kanadyjski fizjolog dr Banting od 1921 roku (po śmierci swojej przyjaciółki) prowadził badania
w Instytucie Fizjologii na uniwersytecie w Toronto. Ówczesny szef tego instytutu John James Richard
Macleod udostępnił Bantingowi swoje laboratorium, 10 psów i pomocnika − 21-letniego Charlesa
Herberta Besta. Badacze uzyskali najpierw ekstrakt z rozdrobnionych wysp Langerhansa, następnie
przy użyciu roztworu soli kuchennej wstrzyknęli go dożylnie psom, którym wcześniej usunięto trzustkę.
Po tych udanych próbach postanowili udoskonalić metodę wytwarzania insuliny. Zrezygnowali z psów
i wykorzystali trzustki czteromiesięcznych cieląt. Dwaj naukowcy po raz pierwszy wyizolowali i oczyścili
nowy ekstrakt z krowiej trzustki do wstrzykiwania w celach medycznych.
Ich pierwszym pacjentem był umierający 14-letni chłopiec, którego stan zdrowia po podaniu ekstraktu
z trzustki zwierzęcej poprawiał się w zadziwiającym tempie, do tego stopnia, że po kilku tygodniach
leczenia mógł opuścić szpital.
Fryderyk Banting zginął w wypadku lotniczym w trakcie lotu do Anglii. W 2004 roku w rankingu
plebiscytowym „Wielkich Kanadyjczyków” zajął 4. miejsce.
6
Rzetelnej informacji i skutecznym działaniom informacyjnym w zakresie zdrowia i choroby służą
badania socjologiczne wpisujące się w nurt epidemiologii społecznej. Dlatego też w 2010 roku Koalicja
na rzecz Walki z Cukrzycą wspólnie z TNS OBOP przeprowadziła ogólnopolskie badanie
epidemiologiczne poświęcone epidemii cukrzycy w Polsce.
Jest to pierwsze tego typu badanie, które nie tylko określa sytuację epidemiologiczną, ale także
dostarcza szczegółowych informacji na temat faktycznej kondycji i potrzeb osób chorych na cukrzycę
w Polsce. Projekt miał na celu zbadanie percepcji problemu cukrzycy i osób chorych wśród szerokiej
opinii publicznej, a także osób będących blisko choroby – lekarzy specjalistów, pielęgniarek i samych
pacjentów.
Statystyczny chory na cukrzycę w naszym kraju to osoba między 50. a 70. rokiem życia posiadająca
wykształcenie średnie, będąca rencistą lub emerytem, mieszkająca w małym mieście (do 50 tysięcy
mieszkańców). Częściej jest to kobieta niż mężczyzna. Połowa pacjentów, którzy wzięli udział
w badaniach, to osoby chorujące na cukrzycę dłużej niż 10 lat.
W większości wypadków rozpoznanie cukrzycy u badanych było przypadkowe i następowało podczas
rutynowej bądź kontrolnej wizyty u lekarza (36%) oraz pobytu w szpitalu związanego z inną
dolegliwością (21%).
Wiedza społeczeństwa na temat cukrzycy i jej profilaktyki nie jest duża.






Co piąty Polak nigdy nie wykonał badania sprawdzającego stężenie glukozy we krwi, a tylko
26 proc. badanych deklaruje, że wykonuje to badanie corocznie.
Według jednej trzeciej badanych cukrzycy nie można zapobiec. A to przecież my sami, bez
względu na wiek, poprzez niezbilansowaną, zbyt wysokokaloryczną dietę i brak aktywności
fizycznej zapracowujemy sobie na cukrzycę.
Świadomość konsekwencji cukrzycy także nie jest wystarczająca. Aż 35 proc. społeczeństwa
nie potrafi wymienić ani jednego skutku choroby, mimo że jest to schorzenie wielonarządowe
charakteryzujące się szeregiem powikłań.
Wiedza samych chorych o cukrzycy, choć stosunkowo większa niż u osób zdrowych, również
nie jest satysfakcjonująca. Jej stosunkowo niski poziom prowadzi nie tylko do mało
świadomego kontrolowania choroby, ale także do nieutrzymywania dyscypliny i prowadzenia
niezbyt higienicznego trybu życia.
Niska wiedza przekłada się także na dość mechaniczne podejście do choroby: ograniczenie się
do kontroli poziomu cukru we krwi i sterowania nim wg zaleceń lekarza, ale bez dogłębnego
zrozumienia istoty samej choroby.
Znacznym problemem dla chorych jest przestrzeganie diety. Badani z niechęcią przyjmują
ograniczenia żywieniowe. Często nie wiedzą, jak powinna wyglądać prawidłowo dobrana
dieta, a nawet jeśli mają taką wiedzę, to rzadko się do niej stosują.
7
Cukrzycą określa się różne choroby metaboliczne o niejednorodnej patogenezie charakteryzujące się
przewlekłym podwyższeniem poziomu glukozy we krwi (czyli hiperglikemią) spowodowanym
zaburzeniem wydzielania i/lub działania insuliny. Przewlekle utrzymujące się zwiększone stężenie
glukozy we krwi prowadzi do groźnych powikłań dotyczących m.in. układu krążenia, układu
nerwowego, oczu, nerek itd. W dużej mierze można im jednak zapobiec lub opóźnić ich wystąpienie,
jeśli choroba zostanie wcześnie rozpoznana i będzie skutecznie leczona.
Cukrzyca to przewlekła choroba, w której przebiegu stężenie glukozy we krwi jest zbyt duże. Stężenie
glukozy we krwi jest obniżane przez działanie jednego hormonu – insuliny. Jeżeli insulina nie jest
produkowana przez organizm lub jest produkowana w niewystarczających ilościach albo występuje
oporność tkanek na działanie insuliny, wówczas stężenie glukozy we krwi wzrasta i rozwija się
cukrzyca.
Objawy cukrzycy to: zmęczenie, senność, utrata masy ciała, wzmożone pragnienie, oddawanie dużych
ilości moczu, zakażenia skóry, dróg moczowych i narządów płciowych, zaburzenia widzenia.
8
Cukrzyca typu
pojawia się najczęściej u dzieci, młodzieży i młodych, szczupłych osób dorosłych.
Może się rozpocząć w każdym wieku, nawet po 80. roku życia. Bezpośrednią przyczyną choroby jest
zniszczenie komórek produkujących insulinę w trzustce (tzw. komórek beta) przez własny układ
odpornościowy chorego, dlatego choroba ta należy do schorzeń autoimmunologicznych.
Czynnik uruchamiający reakcję autoimmunologiczną prowadzącą do destrukcji komórek produkujących
insulinę jest nadal nieznany mimo bardzo intensywnych badań w tym kierunku. Gdy zniszczeniu
ulegnie 80-90% komórek beta i poziom insuliny w organizmie jest zbyt niski, stężenie glukozy we krwi
gwałtownie wzrasta, co prowadzi do wystąpienia objawów klinicznych choroby (niekontrolowanej
utraty masy ciała, wzmożonego pragnienia, osłabienia, senności) i ich szybkiego narastania w czasie
kilku tygodni. Od chwili rozpoznania choroby leczenie wymaga stałego podawania insuliny, najczęściej
4-5 razy dziennie.
U osób dorosłych tempo rozwoju choroby jest zwykle powolniejsze, a objawy mniej nasilone. Leczenie
insuliną w cukrzycy typu 1 jest niezbędne do przeżycia chorych. W czasach przed odkryciem insuliny
(prawie 90 lat temu) dziecko z nowo rozpoznaną cukrzycą typu 1 umierało zazwyczaj w pierwszym
roku choroby.
Cukrzyca typu 2 to najpowszechniejsza (85-90% chorych) postać cukrzycy, występuje najczęściej u
osób starszych, jest ściśle związana z nadwagą i otyłością oraz innymi zaburzeniami metabolicznymi.
Rozpoznawana jest głównie u osób po 60. roku życia, ale coraz częściej stwierdza się ją już
u czterdziestolatków, zwłaszcza otyłych. U osób z nadwagą lub otyłością działanie insuliny – jedynego
hormonu powodującego, że organizm człowieka może czerpać energię z glukozy i jedynego, który
powoduje obniżenie stężenia glukozy we krwi – jest znacznie osłabione. Zjawisko to jest określane
mianem insulinooporności.
W początkowym okresie choroby trzustka wytwarza zwiększoną ilość insuliny, kompensując w ten
sposób insulinooporność. Jednak po pewnym czasie wydzielanie insuliny zmniejsza się – być może
z powodu przeciążenia komórek beta – i wówczas stężenie glukozy we krwi stopniowo wzrasta. Tempo
tych zmian u wielu chorych jest bardzo powolne i w związku z tym choroba przez długi czas pozostaje
niewykryta (ok. 40% przypadków cukrzycy typu 2 jest rozpoznawane przy okazji badań kontrolnych).
Z tego powodu nawet u połowy osób z nowo rozpoznaną cukrzycą typu 2 stwierdza się już późne
powikłania choroby (zmiany w naczyniach dna oka, przebyty zawał serca, uszkodzenie nerek itd.).
Leczenie cukrzycy typu 2 polega na dążeniu do redukcji masy ciała poprzez ograniczenia dietetyczne
i zwiększenie aktywności fizycznej oraz na podawaniu doustnych leków przeciwcukrzycowych. Po kilku
latach u zdecydowanej większości chorych niezbędne jest stosowanie insuliny. W początkowym
okresie podaje się ją 1-2 razy dziennie i jednocześnie kontynuuje stosowanie niektórych leków
doustnych. Jednakże aby znacząco zmniejszyć ryzyko rozwoju powikłań cukrzycy – co jest
najistotniejszym celem leczenia tej choroby – należy u każdego pacjenta ocenić także inne czynniki
uszkadzające naczynia krwionośne. Oznacza to, że chorzy powinni równie intensywnie jak stężenie
glukozy we krwi kontrolować ciśnienie tętnicze, stężenie cholesterolu i trójglicerydów we krwi oraz
zaprzestać palenia tytoniu. Najnowsze badania naukowe potwierdzają wysoką skuteczność takiego
wielokierunkowego postępowania w zapobieganiu powikłaniom cukrzycy.
9
U zdrowego człowieka insulina wydzielana jest przez trzustkę: w niedużych ilościach przez całą dobę
(wydzielanie podstawowe) i przed każdym posiłkiem (wydzielanie posiłkowe). Jeżeli u danej osoby
trzustka nie może wyprodukować odpowiednio dużo insuliny, by przełamać tzw. insulinooporność –
dochodzi wówczas do wzrostu stężenia cukru we krwi i rozwija się cukrzyca typu 2 (cukrzyca typu 1
powstaje w wyniku zniszczenia przez organizm chorego komórek produkujących insulinę).
Skąd bierze się cukier we krwi? Z jedzenia. To dzięki insulinie możemy wykorzystywać spożywane
w posiłkach węglowodany (cukry), tłuszcze i białka. Między posiłkami odpowiedni poziom cukru we
krwi jest utrzymywany dzięki powstałemu wcześniej zapasowi glukozy w wątrobie.
Cukry to węglowodany… a więc nie tylko to, co słodkie. To również wszystkie produkty zbożowe, np.
pieczywo, kasze, ryż i inne. Z warzyw − głównie ziemniaki, i oczywiście wszystkie owoce. Przy czym
produkty słodkie w smaku – cukier, owoce, soki – szybko podnoszą poziom cukru we krwi, bowiem
zawierają cukry proste. Natomiast produkty zbożowe, np. ziemniaki, zawierają cukry złożone
i podnoszą poziom cukru we krwi powoli.
Najczęstsza postać cukrzycy – cukrzyca typu 2 – jest ściśle związana z otyłością. Komórki
przeładowane tłuszczem reagują zbyt słabo na działanie insuliny – jedynego hormonu obniżającego
stężenie cukru we krwi.
10
Cukrzyca jest chorobą interdyscyplinarną – prawidłowa dieta, kontrola ciśnienia krwi czy odpowiednia
aktywność fizyczna stanowią klucz do skutecznej profilaktyki, a w przypadku diabetyków do
efektywnej prewencji powikłań.
Stały wzrost zachorowalności na cukrzycę ma związek m.in. ze współczesnym, niezdrowym trybem
życia i jego efektami w postaci otyłości czy nadciśnienia. Wbrew obiegowej opinii cukrzyca wiąże się
nie tylko z właściwą kontrolą poziomu cukru we krwi, ale również z koniecznością wprowadzenia
zmian w dotychczasowym stylu życia.
Specjaliści zajmujący się cukrzycą podkreślają, że epidemia otyłości, która staje się jednym
z poważniejszych globalnych problemów zdrowotnych, nie pozostaje bez wpływu na gwałtowny wzrost
zachorowań na cukrzycę typu 2. Otyłość stanowi główny czynnik ryzyka wystąpienia tej choroby.
Jak pokazują światowe dane, cukrzyca występuje u osób otyłych aż 7 razy częściej niż u osób
o prawidłowej masie ciała. Otyłość jest niekorzystnym problemem zdrowotnym również na etapie
samego leczenia cukrzycy. Niekontrolowany przyrost masy ciała jest bowiem częstym skutkiem
ubocznym wielu terapii stosowanych w cukrzycy.
Istotnym czynnikiem ryzyka sprzyjającym występowaniu choroby jest nadciśnienie. U trzech z czterech
osób z cukrzycą typu 2 diagnozuje się wysokie lub podwyższone ciśnienie krwi. Nadciśnienie tętnicze
jest drugim w kolejności, zaraz po nadmiarze cholesterolu i lipidów we krwi, czynnikiem, który
przyczynia się do rozwoju zmian chorobowych w małych i dużych naczyniach tętniczych. Co równie
istotne, nadciśnienie przyśpiesza postęp nefropatii i retinopatii cukrzycowej oraz zwiększa ryzyko
wystąpienia jaskry.
Osoby chore na cukrzycę wykazują też większe prawdopodobieństwo, że rozwinie się u nich choroba
sercowo-naczyniowa (cardiovascular disease, CVD). Dla przykładu − zawał serca u diabetyków
występuje 4-krotnie częściej niż u osób bez cukrzycy.
.
11

Blisko 300 milionów ludzi na świecie choruje na cukrzycę. Jeśli nic się nie zmieni w zakresie
działań prewencyjnych i świadomościowych dotyczących zmiany stylu życia, tylko w ciągu
jednego pokolenia liczba ta wzrośnie do około 500 milionów.

Według Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF) w ciągu piętnastu lat – pomiędzy
rokiem 1985 a 2000 – liczba chorych na cukrzycę na świecie wzrosła pięciokrotnie.

Szczególnie silny wzrost liczby chorych na cukrzycę obserwuje się w krajach rozwijających się.

Powodem tego zjawiska jest wzrost odsetka osób starszych oraz szybkie przejmowanie przez
społeczeństwa zachodniego stylu życia, oznaczającego przede wszystkim zmniejszenie
aktywności fizycznej i spożywanie bogatokalorycznych posiłków, co bezpośrednio prowadzi do
coraz powszechniejszego występowania otyłości.

Szacowana liczba chorych w Polsce wynosi 2,6 miliona, czyli 5 proc. polskiego społeczeństwa,
ale prawdopodobnie około 750 tys. z nich jeszcze nie wie o chorobie.

W dużej mierze cukrzyca nadal pozostaje nierozpoznana lub jest rozpoznawana bardzo późno.

Co pięć sekund ktoś na świecie umiera z powodu cukrzycy. Spośród osób, które każdego roku
umierają z powodu cukrzycy, spora część to osoby w najbardziej produktywnym wieku (40-60
lat).

Dziesiątki milionów ludzi z cukrzycą cierpi z powodu jej powikłań. Cukrzyca znajduje się
w grupie pierwszych 10 przyczyn niepełnosprawności ludzi na całym świecie.

WHO szacuje, że 15 milionów ludzi niewidomych utraciło wzrok w wyniku powikłań cukrzycy.
W wielu krajach cukrzyca jest także najczęstszą przyczyną niewydolności nerek i amputacji
kończyn dolnych.

Organizacja Narodów Zjednoczonych uznała w tym roku cukrzycę za jedną z czterech chorób,
które zabijają ludzkość. Według raportu ONZ aż dwie trzecie zgonów wywołują choroby
niezakaźne, w tym cukrzyca. Według Światowej Organizacji Zdrowia choroby przewlekłe (np.
cukrzyca) są co roku przyczyną 60% zgonów na świecie. Liczba zgonów z powodu cukrzycy
jest na świecie podobna do liczby umierających z powodu AIDS.

Wiedza społeczeństwa na temat cukrzycy i jej profilaktyki nie jest duża. Co piąty Polak nigdy
nie wykonał badania sprawdzającego stężenie glukozy we krwi, a tylko 26 proc. badanych
deklaruje, że wykonuje to badanie corocznie. Według jednej trzeciej badanych cukrzycy nie
można zapobiec. A to przecież my sami, bez względu na wiek, poprzez niezbilansowaną, zbyt
wysokokaloryczną dietę i brak aktywności fizycznej zapracowujemy sobie na cukrzycę.

W ostatnich latach cukrzyca zyskała wysoką pozycję w hierarchii najważniejszych problemów
zdrowotnych świata. W 2006 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych uchwaliła rezolucję
uznającą plagę cukrzycy za pierwszą niezakaźną epidemię współczesnej cywilizacji.

Cukrzyca stała się również problemem z punktu widzenia rozwoju gospodarczego. W krajach
o niskim i średnim dochodzie choroba ta zagraża dobrobytowi ekonomicznemu.
12
Cukrzyca, najczęściej z powodu nierozpoznanego wieloletniego przebiegu, może prowadzić do
powstania przewlekłych powikłań związanych z uszkodzeniem różnych tkanek i narządów, co skutkuje
ich nieprawidłowym funkcjonowaniem. Osoby, u których cukrzyca jest właściwie kontrolowana, mają
dużą szansę na niedopuszczenie do przewlekłych powikłań.
Retinopatia cukrzycowa to uszkodzenie siatkówki oka. Najbardziej skrajną postacią powikłań ocznych
jest ślepota.
Neuropatia cukrzycowa jest uszkodzeniem układu nerwowego. Jedną z najczęstszych jej postaci jest
tak zwana polineuropatia cukrzycowa z dość charakterystycznymi objawami, np. drętwieniem,
zaburzeniem czucia, uczuciem bólu lub parzenia stóp i rąk. Innym rodzajem neuropatii cukrzycowej
jest neuropatia autonomicznego układu nerwowego odpowiadającego za pracę większości narządów
i układów organizmu człowieka. Objawy tego rodzaju neuropatii to: zaburzenia pracy serca,
nieprawidłowości ciśnienia tętniczego (brak obniżenia ciśnienia w nocy), zaburzenia pracy przewodu
pokarmowego (zaparcia, biegunki, zgaga), zaburzenia erekcji.
Nefropatia cukrzycowa to uszkodzenie funkcji nerek prowadzące do ich niewydolności i konieczności
leczenia dializami lub przeszczepem nerki.
Zespół stopy cukrzycowej, czyli zaburzenie unerwienia i – w mniejszym stopniu – ukrwienia stóp może
doprowadzić do deformacji, mikrourazów, trudno gojących się owrzodzeń i infekcji tkanek głębokich
stopy, a w ostateczności do martwicy. Cukrzyca jest najczęstszą przyczyną nieurazowych amputacji
stóp.
Choroba wieńcowa serca i zawał serca to najczęstsze przyczyny zgonów chorych na cukrzycę. Wielu
chorych z cukrzycą nie przeżywa pierwszego zawału serca.
Choroba niedokrwienna ośrodkowego układu nerwowego jest jedną z przyczyn udarów mózgu.
13
Koalicja na Rzecz Walki z Cukrzycą jest organizacją powołaną w kwietniu 2009 roku z inicjatywy
Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej w celu edukacji oraz zwiększenia efektywnej
profilaktyki i diagnostyki cukrzycy w Polsce.
Koalicja reprezentuje największe polskie organizacje podejmujące pracę na rzecz osób chorych na
cukrzycę: Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, Polską Federację Edukacji w Diabetologii, Polskie
Stowarzyszenie Diabetyków, Górnośląskie Stowarzyszenie Diabetyków, Dziennikarski Klub Promocji
Zdrowia, Ogólnopolską Federację Organizacji Pomocy Dzieciom i Młodzieży Chorym na Cukrzycę,
fundację Cukrzyca u Dzieci. Koalicję wspierają także miesięcznik „Diabetyk” oraz portal
www.mojacukrzyca.org.
Intencją koalicjantów jest, aby poprzez zakrojone na szeroką skalę działania edukacyjne w ramach
kampanii „Cukrzyca – więcej niż cukier” oraz „Listopad miesiącem walki z cukrzycą” aktywnie wpływać
na zwiększanie świadomości społecznej w zakresie cukrzycy, zmienić upraszczające podejście do
choroby, a także uświadomić jej interdyscyplinarny charakteru i współzależność z prowadzonym
stylem życia. Radę programową Koalicji tworzą m.in. ks. Arkadiusz Nowak (Instytut Praw Pacjenta
i Edukacji Zdrowotnej) oraz prof. dr hab. n. med. Leszek Czupryniak (prezes Polskiego Towarzystwa
Diabetologicznego).
14
Fundacja utworzona z inicjatywy księdza Arkadiusza Nowaka, której celem jest popularyzacja wiedzy
nt. praw pacjenta. Aktywność Instytutu skupia się m.in. na upowszechnianiu wśród społeczeństwa idei
praw pacjenta i wspieraniu jej egzekwowania, podejmowaniu działań mających na celu traktowanie
pacjenta jako najważniejszego podmiotu w systemie ochrony zdrowia, w szczególności w relacji
lekarz-pacjent, wspieraniu i aktywizacji środowisk działających na rzecz praw pacjentów, w tym
inspirowaniu działań zmierzających do integracji różnych grup i organizacji reprezentujących
pacjentów, wspieraniu rozwiązań systemowych mających na celu dobro pacjentów oraz podnoszeniu
świadomości obywatelskiej w dziedzinie praw pacjenta i polityki zdrowotnej państwa, rozwijaniu
współpracy międzynarodowej w powyższym zakresie, propagowaniu postaw prozdrowotnych i działań
ukierunkowanych na poprawę stanu zdrowia społeczeństwa. IPPEZ w realizacji swoich celów
współpracuje z organizacjami zrzeszającymi pacjentów oraz ekspertami w zakresie opieki zdrowotnej
tak w Polsce, jak i za granicą.
Zrzesza lekarzy specjalistów diabetologów oraz dziedzin pokrewnych. Celem Towarzystwa jest m.in.
szerzenie zdobyczy współczesnej nauki wśród lekarzy oraz wśród innych swoich członków zajmujących
się diabetologią, zachęcanie i wdrażanie ich do pracy naukowej, współdziałanie w organizowaniu
społecznej ochrony zdrowia i w rozwiązywaniu problemów dotyczących jej działalności, współdziałanie
w doskonaleniu lekarzy, reprezentowanie interesów zdrowotnych i opiekuńczych chorych na cukrzycę
i starania o ich uwzględnianie przez władze administracyjne czy przemysł.
Federacja podejmuje problematykę promowania roli profesjonalnych zespołów terapeutycznych
w edukacji i opiece diabetologicznej w Polsce: lekarzy, pielęgniarek, dietetyków, psychologów,
rehabilitantów, pracowników socjalnych oraz konsultantów innych specjalności. Stowarzyszenie szkoli
personel medyczny w zakresie zachowań prozdrowotnych, zdrowego odżywiania, terapii cukrzycy oraz
przekazuje wiedzę z zakresu diabetologii.
Ogólnopolska organizacja zrzeszającą dziennikarzy i publicystów podejmujących problemy ochrony
zdrowia i medycyny oraz środowisk propagujących zdrowy styl życia. Inicjuje i organizuje konferencje
oraz warsztaty szkoleniowe dla dziennikarzy poświęcone najnowszym osiągnięciom medycyny i
farmacji, a także ważnym problemom zdrowotnym społeczeństwa.
15
Stowarzyszenie zrzeszające ponad 100 000 członków zarejestrowanych w 520 kołach terenowych,
działające na rzecz osób chorych na cukrzycę. Organizuje i prowadzi akcje edukacyjne skierowane
zarówno do chorych, jak i do całego społeczeństwa w celu pogłębienia wiedzy o cukrzycy, jej skutkach
oraz samokontroli. Zadaniem Stowarzyszenia jest także udzielanie różnorodnej pomocy diabetykom
i rodzicom nieletnich diabetyków.
Organizacja zrzeszająca osoby z cukrzycą z regionu Górnego Śląska. Podstawowym obszarem
działania Górnośląskiego Stowarzyszenia Diabetyków jest wspieranie merytoryczne członków
stowarzyszenia oraz prowadzenie szkoleń diabetologicznych. Stowarzyszenie m.in. upowszechnia
wiedzę o cukrzycy, prowadzi warsztaty diabetologiczne oraz poradnictwo w zakresie samokontroli
i diety.
Federacja zrzesza organizacje skupiające rodziców, opiekunów i przyjaciół dzieci oraz młodzieży
dotkniętych cukrzycą. Za główne cele stawia sobie poprawę sytuacji prawnej, społecznej, zdrowotnej
i materialnej dzieci oraz młodzieży chorych na cukrzycę, wspieranie i wzmacnianie zrzeszonych w niej
organizacji oraz kształtowanie pozytywnych postaw społecznych wobec młodych diabetyków.
16