Socjologia – ćwiczenia

mgr ADAM GENDŹWIŁŁ
Zakład Rozwoju i Polityki Lokalnej
Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Uniwersytet Warszawski
ul. Krakowskie Przedmieście 30, kl. D, I piętro
[email protected]
www.gendzwill.wordpress.com
czwartek, 13.15 – 14.15
semestr letni
rok akademicki 2013/2014
WGiSR UW
Socjologia – ćwiczenia
OPIS PRZEDMIOTU
Ćwiczenia z socjologii zostały pomyślane jako wprowadzenie do wybranych teorii socjologicznych i
podstawowego zestawu pojęć, jakimi posługują się socjolodzy do opisu społeczeństw. Mają być również
wprowadzeniem do metod badań społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem metod jakościowych
stosowanych w badaniach organizacji i społeczności lokalnych. Na zajęciach omówimy specyfikę socjologii,
metod badań społecznych i najważniejszych źródeł danych wykorzystywanych w analizach empirycznych.
Zastanowimy się również nad rolą, jaką odgrywają badania społeczne i ich wyniki w społeczeństwie. Z ogromu
zagadnień, jakie poruszają teorie socjologiczne, omówimy proces modernizacji oraz jego konsekwencje.
Przedyskutujemy socjologiczne interpretacje władzy, autorytetu, obywatelstwa i społeczeństwa obywatelskiego.
Nauczymy się, jak powinien wyglądać wywiad pogłębiony – podstawowa metoda jakościowych badań
społecznych – a także jego poprawna analiza. Porozmawiamy również o zogniskowanych wywiadach grupowych
(fokusach), obserwacji i badaniach kwestionariuszowych. Uwaga: nie ma ścisłego związku między treścią
wykładów a treściami dyskutowanymi na ćwiczeniach.
ZASADY ZALICZENIA I OCENIANIA
1. W trakcie zajęć uczestnicy będą mieli obowiązek czytania lektur, zgodnie z programem zajęć. Lektury będą
podstawą do dyskusji na zajęciach. Znajomość lektur będzie również sprawdzana na kolokwium. Zachęcam do
sporządzania notatek z przeczytanych tekstów i przynoszenia ich na zajęcia. Możliwe są niezapowiedziane formy
pisemnego sprawdzenia znajomości lektur w trakcie semestru.
2. Na koniec semestru odbędzie się kolokwium w formie testu, z pytaniami zamkniętymi i otwartymi.
Sprawdzana będzie w nim znajomość podstawowych pojęć teorii i tekstów omawianych w trakcie kursu.
3. W programie zajęć zostały przewidziane krótkie referaty, które powinny zostać opracowane indywidualnie i
wygłoszone w trakcie zajęć. Prezentacja w Power Poincie nie jest wymagana. Mile widziane za to jest
sporządzenie notatki dla wszystkich uczestników (maksymalnie 1 strona A4), zawierającej najważniejsze
informacje przedstawione w trakcie referatu. Za wygłoszony referat można otrzymać dodatkowe punkty, które
zostaną doliczone do końcowego wyniku kolokwium.
4. Ocena końcowa zostanie wystawiona na podstawie kolokwium, według następującego klucza:
100 – 90 % – bardzo dobry
90 – 80 % – dobry+
80 – 70 % – dobry
70 – 60 % – dostateczny+
60 – 50 % – dostateczny
50 % i mniej – niedostateczny
5. Dopuszczalna jest 1 nieobecność w ciągu semestru, niezależnie od jej przyczyn. W przypadku kolejnych
nieobecności uczestnik zajęć może otrzymać dodatkowe zadanie do wykonania na zaliczenie nieobecności.
ROZKŁAD MATERIAŁU
1
18/02
25/02
Zajęcia organizacyjne. Socjologia, socjolodzy i metody socjologiczne
2
04/03
11/03
Jak socjolog patrzy na świat społeczny? Społeczne konstruowanie rzeczywistości.
Problemy społeczne. Źródła danych społecznych
Giddens A. (1987/2005), Czym zajmują się socjologowie? W: P. Sztompka, M. Kucia (red.),
Socjologia. Lektury. Kraków: Wyd. Znak, s. 17-27.
Frysztacki K. (2009), Socjologia problemów społecznych. Warszawa: Wyd. Naukowe
Scholar, r. 1. Podstawowe pojęcia i koncepcje, s. 17-34
REFERAT: Sułek A. (2001), Funkcje badań opinii publicznej w ustroju demokratycznym.
Przypadek Rzeczypospolitej Polskiej. W: A. Sułek, Sondaż polski. Przygarść rozpraw o
badaniach ankietowych. Warszawa: IFiS PAN, s. 213-235.
3
18/03
25/03
Socjologia wobec (po)nowoczesności
Kochanowicz J. (2005), Trendy cywilizacyjne. W: M. Marody (red.), Wymiary życia
społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar, s.
530-547.
Giddens A. (2006), Ramy późnej nowoczesności. W: Jasińska-Kania i in. (red.),
Współczesne teorie socjologiczne, t. 2. Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar, s. 687-699.
4
08/04
15/04
Socjologiczne koncepcje władzy
Sztompka P. (2005), Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Wyd. Znak, rozdział 16:
Władza i autorytet, s. 369-386.
REFERAT: Merton R. K. (1982/2005), Struktura biurokratyczna i osobowość. W: P.
Sztompka, M. Kucia (red.), Socjologia. Lektury. Kraków: Wyd. Znak, s. 559-568.
5
29/04
06/05
Państwo jako przedmiot badań socjologicznych. Obywatelstwo i społeczeństwo
obywatelskie.
Raciborski J. (2012), Obywatelstwo w perspektywie socjologicznej. Warszawa: Wyd.
Naukowe PWN, rozdział 1. Obywatel w państwie i społeczeństwie obywatelskim, s. 19-53.
de Tocqueville A. (1840/2005), O demokracji w Ameryce: O użytku jaki w życiu
społecznym Amerykanie czynią ze stowarzyszeń. W: P. Sztompka, M. Kucia (red.),
Socjologia. Lektury. Kraków: Wyd. Znak, s. 383-385.
REFERAT: Raciborski J. (2012), Obywatelstwo w perspektywie socjologicznej. Warszawa:
Wyd. Naukowe PWN, rozdział 7. Państwo i lud: relacje stare i nowe, s. 251-280.
6
13/05
20/05
Metody jakościowe badań społecznych. Wywiady w socjologii – czym różni się
badacz społeczny od dziennikarza?
Gudkova S. (2012), Wywiad w badaniach jakościowych. W: D. Jemielniak (red.), Badania
jakościowe. Tom 2. Metody i narzędzia. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, s. 111-129.
REFERAT: Gawlik K. (2012), Badania fokusowe. W: D. Jemielniak (red.), Badania
jakościowe. Tom 2. Metody i narzędzia. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, s. 131-162.
7
27/05
03/06
Warsztaty: kategoryzowanie danych jakościowych – analiza wywiadów
pogłębionych
Hensel P., Glinka B. (2012), Teoria ugruntowana. W: D. Jemielniak (red.), Badania
jakościowe. Tom 1. Podejścia i teorie. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, s. 89-113.
REFERAT: Gibbs G. (2011), Analizowanie danych jakościowych. Warszawa: Wyd.
Naukowe PWN, rozdział 6: Analiza porównawcza, s. 133-159.
8
do ustalenia
Kolokwium zaliczeniowe