585h - AJD

Transkrypt

585h - AJD
KIERUNEK CHEMIA – STUDIA I STOPNIA
PROGRAMY PRZEDMIOTÓW SPECJALISTYCZNEGO MODU U
IN YNIERSKIEGO
ANALITYKA I KONTROLA PROCESÓW CHEMICZNYCH
Obowi zuj ce od roku akademickiego 2011/2012
Kod przedmiotu
LICZBA PUNKTÓW ECTS
5
Nazwa przedmiotu
ANALIZA PRODUKTÓW NATURALNYCH
Jednostka prowadz ca
Instytut Chemii, Ochrony rodowiska i Biotechnologii
Kierunek studiów, specjalno
Rok, semestr,
formy zaj i liczba godzin
Chemia 3,5 letnie studia stacjonarne I stopnia (in ynierskie) – Analityka
i kontrola procesów chemicznych
Formy zaj
Rok
III
Kierownik i realizatorzy
Semestr
wyk ad
6
30
enia i cele nauczania
Ramowy program przedmiotu
30
Punkty
ECTS
5
Wyk ad: dr hab. Janusz Kapu niak, prof. AJD
Laboratorium: Katedra Biochemii i Technologii Bioproduktów
Przedmioty
wprowadzaj ce Chemia organiczna,
i wymagania wst pne
instrumentalnej
Za
konwersatorium/ Laboratorium
wiczenia
Chemia
analityczna
z
elementami
analizy
Celem nauczania przedmiotu jest wykszta cenie umiej tno ci
i kompetencji w zakresie zastosowania technik analitycznych, w tym
metod biochemicznych w badaniach produktów pochodzenia naturalnego.
W wyniku realizacji kursu student powinien zna i potrafi zastosowa w
praktyce najwa niejsze metody izolowania i charakteryzowania
produktów naturalnych, zna kryteria doboru odpowiedniej techniki do
wykonania tych czynno ci, potrafi zaplanowa ci g post powania w celu
wyizolowania oraz jako ciowego i ilo ciowego oznaczenia zwi zku
biologicznego przy wykorzystaniu technik analitycznych, w tym
biochemicznych i instrumentalnych.
Wyk ad
Ogólna problematyka analityki produktów naturalnych. Metody ekstrakcji
i izolowania zwi zków wielkocz steczkowych i drobnocz steczkowych z
materia u ro linnego, zwierz cego i drobnoustrojów. Ró norodne metody
rozdzielania i oczyszczania zwi zków biologicznie czynnych (bia ek,
aminokwasów, enzymów). Przyk ady zastosowa metod optycznych w
analizie produktów naturalnych. Zastosowanie spektrofotometrii UV VIS
do oznaczania sk adników mineralnych, barwników naturalnych
(chlorofile, karotenoidy), witamin, aminokwasów, bia ek, t uszczów
modyfikowanych, t uszczów utlenionych w produktach spo ywczych.
Zastosowanie wybranych technik chromatograficznych do oznaczania
glowodanów, produktów przemian t uszczów termooksydatywnie
zmienionych,
produktów hydrolizy bia ek,
przeciwutleniaczy.
Zastosowanie chromatografii gazowej do oznaczania substancji
zapachowych, pestycydów, kwasów t uszczowych, produktów utleniania
cholesterolu, stopnia i rodzaju modyfikacji t uszczów. Przyk ady
zastosowa ekstrakcji SFE i SFC w analizie produktów naturalnych.
Przyk ady zastosowa technik sprz onych w analizie materia u
biologicznego.
Laboratorium
Metody pobierania i przygotowania próbek biologicznych do analizy.
Techniki mineralizacji próbek i ekstrakcji analitów z produktów naturalnych
Spektrofotometryczne metody oznaczania bia ek.
Oznaczanie zawarto ci sacharydów – oznaczanie laktozy w mleku metod
Bertranda.
Potencjometryczne miareczkowanie aminokwasów.
Spektrofotometryczne oznaczanie magnezu w produktach naturalnych –
metoda cieni tytanowej
Analiza jako ciowa mieszaniny cukrów prostych metod TLC.
Zastosowanie chromatografii elowej (GPC) do rozdzia u oligo- i
polisacharydów ze wzgl du na ich mas cz steczkow
Obecno studenta na zaj ciach, Wyk ad – zaliczenie na podstawie
Forma i warunki zaliczenia kolokwium
przedmiotu
wiczenia laboratoryjne – zaliczenie na ocen w oparciu o kolokwia
Wyk ady z u yciem rodków multimedialnych
Metody dydaktyczne
Literatura
podstawowa
uzupe niaj ca
Laboratorium – prace praktyczne z u yciem sprz tu laboratoryjnego
i J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna, t. 1 i 2, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 2005
W. Szczepaniak, Metody instrumentalne w analizie chemicznej,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004
M. Ma ecka, Wybrane metody analizy
ywno ci. Oznaczanie
podstawowych sk adników, substancji dodatkowych i zanieczyszcze ,
Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, 2003
A. Cyga ski, Chemiczne metody analizy ilo ciowej, WNT, Warszawa
1994
Kozik, M. R pa a-Kozik, I. Guevara-Lora, Analiza instrumentalna w
biochemii. Wybrane problemy i metody instrumentalnej biochemii
analitycznej, Seria Wydawnicza Instytutu Biologii Molekularnej
Uniwersytetu Jagiello skiego, Kraków 2001
L. K yszejko-Stefanowicz, wiczenia z biochemii, PWN, Warszawa 2005
J. Hrynkiewicz (red.), Fizyczne metody bada w biologii, medycynie i
ochronie rodowiska, PWN, Warszawa 1999
J. Kry ciak, Chemiczna analiza instrumentalna, PZWL, Warszawa 1999
Kod przedmiotu
LICZBA PUNKTÓW ECTS
2
Nazwa przedmiotu
KONTROLA PROCESÓW BIOTECHNOLOGICZNYCH
Jednostka prowadz ca
Instytut Chemii, Ochrony rodowiska i Biotechnologii
Kierunek studiów, specjalno
Chemia 3,5 letnie studia stacjonarne I stopnia (in ynierskie) –
Analityka i kontrola procesów chemicznych
Rok, semestr,
formy zaj i liczba godzin
Formy zaj
Rok
Semestr
wyk ad
III
6
30
konwersatorium/ Laboratorium
wiczenia
Punkty
ECTS
2
Kierownik i realizatorzy
Wyk ad: dr hab. Janusz Kapu niak, prof. AJD
Przedmioty wprowadzaj ce
i wymagania wst pne
Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej, Technologia
chemiczna, Modelowanie i projektowanie procesów technologicznych,
Biologiczne podstawy procesów biotechnologicznych, Biochemia i
Biotechnologia
Za
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z konkretnymi
przyk adami zastosowa nowoczesnych metod analitycznych w
kontroli procesów biotechnologicznych.
enia i cele nauczania
Ramowy program przedmiotu
Tworzenie koncepcji procesu biotechnologicznego (operacje jednostkowe,
procesy jednostkowe).
Przyk ady procesów jednostkowych (procesy mechaniczne, procesy cieplne,
procesy dyfuzyjne, procesy biotechnologiczne).
Biokataliza, bioproces, procesy biotechnologiczne w biotechnologii zielonej,
czerwonej i bia ej.
Procesy biotechnologiczne jako najbardziej obiecuj ce techniki przetwórcze.
Procesy i operacje jednostkowe sk adaj ce si na procesy bioreaktorowe.
Podstawowe narz dzia do dozoru i kontroli procesu biotechnologicznego
(komputery, oprogramowanie). Wielko ci fizyczne mierzone w bioreaktorach,
wielko ci chemiczne mierzone w bioreaktorach.
Metody i techniki analityczne stosowane w biotechnologii (pomiary wymiany
gazowej, metody chromatograficzne, analiza spektroskopowa, metody
izotopowe, metody biologiczne).
Przyk ady zastosowa technik separacyjnych do frakcjonowania materia u
biologicznego (praktyczne wykorzystanie wirowania, ultrawirowania, wirowania
w gradiencie g sto ci, s czenia molekularnego, mikrofiltracji, ultrafiltracji,
nanofiltracji, osmotycznych i elektroosmotycznych metod membranowych,
technik i metod elektromigracyjnych).
Przyk ady zastosowa metod biologicznych w analityce. Bioindykacja.
Biowska niki. Szybkie testy wykorzystywane w praktyce analitycznej –
biologiczne testy immunologiczne, biotesty.
Nowoczesne techniki analityczne w proteomice i analizie ywno ci.
Wspó czesna aparatura w realizacji zró nicowanych zada analitycznych w
procesach biotechnologicznych. Analiza procesowa w biotechnologii. Typy
analizy procesowej: off-line, at-line, on-line, in-line. Analizatory automatyczne
dyskretne i przep ywowe. Techniki sprz one. Miniaturyzacja w analizie
biochemicznej. Sensory chemiczne i biosensory. Podzia chemosensorów i
biosensorów ze wzgl du na rodzaj u ywanego czujnika (elektrochemiczne, pó przewodnikowe, optyczne, piezoelektryczne, entalpimetryczne i inne).
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Zaliczenie na ocen na podstawie kolokwium
Metody dydaktyczne
Wyk ady ilustrowane prezentacjami multimedialnymi (PowerPoint)
Literatura podstawowa i
uzupe niaj ca
W. Bednarski, J. Fiedurek (red.), Podstawy biotechnologii przemys owej, WNT,
Warszawa 2007
K. W. Szewczyk, Technologia biochemiczna, Wydawnictwo PW, Warszawa
1997
Jarosz M. (red.), Nowoczesne techniki analityczne, Wydawnictwo PW,
Warszawa 2006.
Hulanicki A., Wspó czesna chemia analityczna. Wybrane zagadnienia, PWN,
Warszawa 2001.
Hrynkiewicz A. (red.), Fizyczne metody bada w biologii, medycynie i ochronie
rodowiska, Warszawa 1999.
Brzózka Z. (red.), Miniaturyzacja w analityce, Wydawnictwo PW, Warszawa
2005.
Kod przedmiotu
Nazwa przedmiotu
Jednostka prowadz ca
Kierunek studiów
Rok, semestr,
formy zaj i liczba godzin
Kierownik i realizatorzy
Przedmioty wprowadzaj ce i
wymagania wst pne
Za enia i cele nauczania
Ramowy program przedmiotu
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Metody dydaktyczne
Literatura podstawowa i
uzupe niaj ca
LICZBA PUNKTÓW ECTS
KONTROLA PROCESÓW W PRZEMY LE SPO YWCZYM
Instytut Chemii i Ochrony rodowiska
Chemia studia in ynierskie specjalno analityka i kontrola procesów
Rok
Semestr
wyk ad
Formy zaj
konwersatorium/ laboratorium
wiczenia
VI
30
III
Dr Wojciech Ciesielski
Punkty
ECTS
2
Chemia organiczna, chemia ywno ci
Zapoznanie z podstawow wiedz nt. przetwórstwa ywno ci, jej
pakowania i przechowywania oraz regulacjami w przemy le
spo ywczym.
Podstawy przetwórstwa ywno ci. Procesy fizyczne i fizykochemiczne.
Procesy chemiczne w przetwórstwie. Procesy biotechnologiczne.
Utrwalanie ywno ci. Dodatki funkcjonalne. Pakowanie ywno ci.
Przechowywanie i transport ywno ci. Celem jest przekazanie
zintegrowanej wiedzy nt przetwórstwa ywno ci oraz jej pakowania i
przechowywania, kontroli procesów produkcyjnych, Systemem Analizy
Zagro
i Krytycznych Punktów Kontroli (HACCP) oraz regulacjami w
przemy le spo ywczym, etykietowaniem ywno ci oraz przetwórstwem
wybranych grup ywno ci. Wykorzystanie metod spektroskopowych w
analizie jako ci ywno ci. Obowi zkowe i dobrowolne standardy jako ci
produktów spo ywczych i sposoby kontroli ich spe nienia. Metody
stosowane do oceny ilo ci i charakterystyki sk adników ywno ci:bia ek, t uszczów, w glowodanów, wody, witamin, kwasów
organicznych, sk adników mineralnych. Charakterystyka popio u.
Zanieczyszczenia chemiczne ywno ci i metody ich analizy. Wybrane
metody stosowane do oceny prawid owo ci stosowania substancji
dodatkowych. Rodzaje metod stosowanych w analizie sensorycznej
ywno ci
Wyk ad: zaliczenie na ocen
Wyk ad z prezentacj multimedialn
1. A.Z. Zieli ski; Chemiczna technologia organiczna, WNT,
Warszawa, 1985
2. Obiedzi ski M. (red): Wybrane zagadnienia z analizy ywno ci,
Wyd. SGGW, Warszawa, 2009;
3. Szczepaniak W.: Metody instrumentalne w analizie chemicznej,
PWN Warszawa, 2008;
4. Kealey D., Haines P. J. Chemia analityczna. Krótkie wyk ady, PWN,
Warszawa, 2005;
5. Konieczko P., Namie nik J. (red.): Ocena i kontrola jako ci. Wyniki
pomiarów analitycznych. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne,
Warszawa 2007.
Kod przedmiotu
Nazwa przedmiotu
Jednostka prowadz ca
Kierunek studiów
Rok, semestr,
formy zaj i liczba godzin
Kierownik i realizatorzy
Przedmioty wprowadzaj ce i
wymagania wst pne
Za enia i cele nauczania
Ramowy program przedmiotu
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Metody dydaktyczne
Literatura podstawowa i
uzupe niaj ca
3
LICZBA PUNKTÓW ECTS
PROCESY JEDNOSTKOWE W TECHNOLOGII ORGANICZNEJ
Instytut Chemii, Ochrony rodowiska i Biotechnologii
Chemia studia in ynierskie specjalno Analityka i kontrola procesów
chemicznych
Rok
Semestr
6
III
Dr Tomasz Girek
wyk ad
30
Formy zaj
konwersatorium/ laboratorium
wiczenia
15
Punkty
ECTS
3
Chemia organiczna
Zapoznanie si i pog bienie wiedzy na temat typowych procesów
stosowanych w technologii syntez organicznych, oraz w oczyszczaniu
produktów technologii organicznej.
Wyk ad:
Wytwarzanie i wyodr bnianie surowców z podstawowych zasobów
naturalnych. Typowe procesy u ywane w technologii organicznej,
Ogólne prawa dyfuzyjnego ruchu masy, operacje dyfuzyjne: destylacja
(podstawy teoretyczne, typy destylacji, rektyfikacja), absorpcja
(równowagi absorpcyjne, typy absorpcji, desorpcja), ekstrakcja
(podstawy teoretyczne, typy ekstrakcji), krystalizacja (podstawy procesu
krystalizacji, dobór warunków krystalizacji), sublimacja (podstawy
procesu sublimacji, technika sublimacyjna),
suszenie (elementy
równowagi suszarniczej, kinetyka suszenia, suszenie metod ci
)
Laboratorium:
Proces destylacji – badanie rozk adu temperatury destylacji mieszaniny
dwusk adnikowej. Destylacja frakcyjna - oczyszczanie produktów
fermentacji alkoholowej. Destylacja z par wodn - wydzielanie i
oczyszczanie produktów naturalnych. Destylacja pod zmniejszonym
ci nieniem – oczyszczanie i rozdzielanie cieczy wysokowrz cych.
Ekstrakcja ci a - wydzielanie i oczyszczanie produktów naturalnych.
Krystalizacja, dobór odpowiedniego rozpuszczalnika do krystalizacji cia
sta ych. Sublimacja – rozdzielanie cia sta ych, otrzymywanie produktów
o bardzo wysokiej czysto ci. Pomiary sta ych fizycznych cieczy i cia
sta ych – wspó czynnik za amania wiat a, temperatura wrzenia,
temperatura topnienia,.
Wyk ad: zaliczenie na ocen
Laboratorium: kolokwia, sprawozdania z wicze , zaliczenie na ocen
Wyk ad z prezentacj multimedialn
Laboratorium: Praca w laboratorium, zaj cia praktyczne
1. A.Z. Zieli ski; Chemiczna technologia organiczna, WNT,
Warszawa, 1985
2. E. Grzywa, J. Molenda; Technologia podstawowych syntez
organicznych tom 1 i 2, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne,
Warszawa 2000
3. M. Serwi ski; Zasady in ynierii chemicznej i procesowej,
Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1982
4. A. Czarny et al., wiczenia laboratoryjne z chemii organicznej Wyd.
Adamantan Warszawa 2008
5. A. Vogel, Preparatyka Organiczna, WNT Warszawa 1984
6. J. Gawro ski, K. Gawro ska, K. Kacprzak, M. Kwit, Wspó czesna
synteza organiczna, wybór eksperymentów, PWN Warszawa 2004
7. J. McMurry Chemia organiczna, PWN Warszawa 2005
Kod przedmiotu
Nazwa przedmiotu
Jednostka prowadz ca
Kierunek studiów, specjalno
Rok, semestr,
formy zaj i liczba godzin
Kierownik i realizatorzy
Przedmioty wprowadzaj ce
i wymagania wst pne
Za enia i cele nauczania
Ramowy program przedmiotu
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Metody dydaktyczne
Literatura podstawowa i
uzupe niaj ca
4
LICZBA PUNKTÓW ECTS
PROCESY MEMBRANOWE
Instytut Chemii, Ochrony rodowiska i Biotechnologii
Chemia studia in ynierskie specjalno analityka i kontrola procesów
chemicznych
Rok
Semestr
wyk ad
Formy zaj
konwersatorium/ Laboratorium
wiczenia
5
30
III
Wyk ad: dr hab. Cezary Koz owski
30
Punkty
ECTS
4
Chemia analityczna
Po uko czeniu przedmiotu student: ma wiedze z zakresu technik
membranowych i umie j stosowa w praktyce przemys owej
Wyk ad Wprowadzenie; procesy separacji, separacje membranowe,
poj cie membrany; si y nap dowe procesów membranowych. Historyczny
rozwój technik membranowych. Procesy membranowe; wady i zalety;
parametry charakteryzuj ce procesy. Transport membranowy. Membrany,
podzia na organiczne i nieorganiczne, otrzymywanie, formowanie
membran polimerowych, modu y membranowe. Procesy membranowe
wykorzystuj ce
C. Separacja gazów. Perwaporacja, destylacja
membranowa, reaktory membranowe. Techniki dyfuzyjne -. dializa
dyfuzyjna, dializa Donnana Elektrodializa i membrany jonowymienne c.d.
Zastosowanie procesu. Transport przez membrany ciek e. Przeno niki
jonów. Medyczne zastosowania membran i technik membranowych.
Procesy membranowe wykorzystuj ce p. Odwrócona osmoza. Mikro i
ultra filtracja, nanofiltracja. Reaktory membranowe. Przyk ady zastosowa
technik membranowych w ochronie rodowiska. Membrany w
budownictwie
i ochronie zdrowia. Odsalanie wody. Techniki
membranowe w separacji enancjomerów.
Laboratorium
Kinetyka transportu jonów metali przez ciek e membrany.
Wyznaczanie przepuszczalno ci w transporcie dyfuzyjnym.
Separacja jonów metali przez polimerowe membrany inkluzyjne.
Odwrócona osmoza.
Mikrofiltracja
Ultrafiltracja.
Dializa dyfuzyjna.
Wyk ad: zaliczenie na ocen .
Laboratorium: zaliczenie na ocen z wicze .
Wyk ad: prezentacje multimedialne.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
B. Buszewski, Ekoanalityka w ochronie rodowiska, UMK, Toru
1998.
Marcel Mulder, Basic Principles of Membrane Technology, Kluwer,
Academic Publishers, Oct 1996.
W.S. Winston Ho, Kamalesh K. Sirkar (Editor), Membrane Handbook,
Chapman & Hall, New York, 1992.
J.G.J. Bitter, Transport Mechanisms in Membrane Separation
Processes, Plenum Press, New York, 1991.
J. Rydberg, C. Musikas, G.R. Choppin, Principles and Practices of
Solvent Extraction, Marcel Dekker Inc., New York 1992.
A. Nar bska (red.) Membrany i membranowe techniki rozdzia u, Wyd.
Uniwersytetu im. Miko aja Kopernika, Toru 1997.
7. A. Nar bska, Membrany i membranowe techniki rozdzia u.
Podr cznik do wicze laboratoryjnych. UMK, Toru ,1996.
8. R.Rautenbach, Procesy membranowe, WNT, Warszawa 1996.
9. M.Bodzek, J.Bohdziewicz, K.Konieczny, Techniki membranowe w
ochronie rodowiska, Wyd. Politechniki
skiej, Gliwice, 1997
Kod przedmiotu
Nazwa przedmiotu
Jednostka prowadz ca
Kierunek studiów, specjalno
LICZBA PUNKTÓW ECTS
OCHRONA i KONTROLA ATMOSFERY
Instytut Chemii, Ochrony rodowiska i Biotechnologii
Chemia studia in ynierskie specjalno
chemicznych
Rok, semestr,
formy zaj i liczba godzin
Kierownik i realizatorzy
Przedmioty wprowadzaj ce i
wymagania wst pne
Za enia i cele nauczania
Ramowy program przedmiotu
Rok
Semestr
wyk ad
7
30
IV
dr in . Iwona Zawierucha
analityka i kontrola procesów
Formy zaj
konwersatorium/ laboratorium
wiczenia
30
Punkty
ECTS
5
Chemia fizyczna i analityczna
Uzyskanie wiedzy z ochrony atmosfery przed antropogennymi
zanieczyszczeniami, dobór metod i aparatury kontrolnej oraz technologii
przeciwdzia aj cych zanieczyszczeniom atmosfery
Wyk ad
Chemiczny sk ad
atmosfery.
Klasyfikacja
i
charakterystyka
antropogennych zanieczyszcze . Skutki zanieczyszczenia powietrza
atmosferycznego. G ówne ród a emisji zanieczyszcze w Polsce i w
Europie. Kryteria oceny stanu zanieczyszczenia powietrza. Metodyka
obliczania rozprzestrzeniania si zanieczyszcze . Pomiary emisji i imisji
zanieczyszcze . Sie kontrolno - pomiarowa. Procesy odpylania
(grawitacyjny, inercyjny, od rodkowy, elektrostatyczny, filtracyjne, mokre
przemywanie). Procesy absorpcyjne i chemosorpcyjne. Teoria i praktyka
adsorpcji. Procesy membranowe. Oczyszczanie gazów metod spalania.
Biologiczne oczyszczanie gazów. Produkcja energii i jej wp yw na emisj
gazów szlachetnych. Efekt cieplarniany. Ograniczenie wzrostu ilo ci
gazów cieplarnianych.
Laboratorium
Oznaczanie g sto ci i pomiar sk adu ziarnowego py u. Pomiar sk adu
chemicznego gazu oraz wyznaczanie jego wilgotno ci. Absorpcja (odsiarczanie
gazów). Adsorpcja (suszenie powietrza). Analizatory gazów. Fluidyzacja.
Odpylanie gazów. Katalityczne oczyszczanie spalin.
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Wyk ady –zaliczenie, laboratorium - kolokwium ko cowe
Metody dydaktyczne
Wyk ady ilustrowane prezentacjami multimedialnymi, odczynniki i sprz t
laboratoryjny
Literatura podstawowa i
uzupe niaj ca
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Pawe ukowski, Degradacja i ochrona atmosfery: (zarys problematyki i
metod bada ), Wydawnictwo O wiatowe FOSZE, Rzeszów, 1996
J. Warych, Oczyszczanie gazów – procesy i aparatura, Wyd. trzecie
zmienione, WNT Warszawa 1998.
J. Konieczy ski, Oczyszczanie gazów odlotowych, Wyd. Politechniki
Slaskiej, Gliwice 1993
K. Gosiewski, Ochrona atmosfery - konspekt wyk adów, Wyd. AJD, 2006.
Falkowska L., Korzeniewski K., Chemia atmosfery, Wydawnictwo
Uniwersytetu Gda skiego, 1998.
Gomó ka E., Szaynok A., Chemia wody i powietrza, Oficyna Wydawnicza
Politechniki Wroc awskiej, 1997.
Kudowski J. , Klaudyn D. , Przekwas M.: Energetyka a ochrona rodowiska,
Wydawnictwa Naukowo- Techniczne, Warszawa 1994.
Ko uchowski K.: Atmosfera, klimat, ekoklimat, PWN 1998.
Kod przedmiotu
Nazwa przedmiotu
Jednostka prowadz ca
Kierunek studiów, specjalno
Rok, semestr,
formy zaj i liczba godzin
Kierownik i realizatorzy
Przedmioty wprowadzaj ce i
wymagania wst pne
Za enia i cele nauczania
Ramowy program przedmiotu
LICZBA PUNKTÓW ECTS
3
ZARZ DZANIE JAKO CI
Instytut Chemii Ochrony rodowiska i Biotechnologii
Chemia studia in ynierskie specjalno analityka i kontrola procesów
chemicznych
Rok
Semestr
wyk ad
5
30
III
dr in . Joanna Karlikowska
Formy zaj
konwersatorium/ laboratorium
wiczenia
15
Punkty
ECTS
3
Zapoznanie z zagadnieniami dotycz cymi zarz dzania jako ci .
Wdro enie Systemu Zarz dzania Jako ci zgodnego z norma PNEN ISO 9001:2008 w przyk adowej jednostce.
Wyk ady:
Definicje jako ci. Ewolucja poj cia jako ci. Rola klienta w
kszta towaniu jako ci. Czynniki kszta tuj ce jako .
Rozwój normalizacji na wiecie i w Polsce. Organizacje normalizacyjne.
Definicja normy, normalizacji, rodzaje norm.
TQM - podstawowe zasady. Ko o Deminga.
Koncepcje i metody wspieraj ce zarz dzanie jako ci - podej cie
japo skie: Kaizen, Kanban, 5S, Poka-Yoke. Wymagania normy ISO
9001:2008. Przyk ady przedsi biorstw z wdro onym systemem PNEN ISO 9001:2008. Koszty i korzy ci wdro enia systemu
zarz dzania jako ci w przedsi biorstwie.
Narz dzia zarz dzania jako ci . Karty kontrolne, schemat blokowy
przebiegu procesu, wykresy Pareto-Lorenza, Ishikawy.
Norma PN-EN ISO 19011:2005. Ocena skuteczno ci systemu zarz dzania
jako ci – audit wewn trzny i zewn trzny. Metodyka auditu. Warunki
utrzymania i utraty certyfikatu. Jednostki certyfikacyjne i ich rola w
kszta towaniu jako ci.
Wymagania dotycz ce laboratoriów badawczych i wzoruj cych wed ug
normy PN-EN ISO 17025:2001.
Jako rodowiska w uj ciu normy PN-EN ISO 14001:2005 i w Programie
„Odpowiedzialno i Troska”® ("Responsible Care" ®).
Konwersatoria:
Analiza etapów wdra ania Systemu Zarz dzania Jako ci wed ug normy
PN-EN ISO 9001:2008 na wybranych przyk adach. Opracowanie
asnego projektu wdro enia. Przeprowadzenie auditu SZJ wed ug
normy PN-EN ISO 19011:2005.
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Metody dydaktyczne
Literatura podstawowa i
uzupe niaj ca
Wyk ad: zaliczenie
Konwersatoria: zaliczenie na ocen
Wyk ady problemowe ilustrowane prezentacjami
Konwersatoria: projekt i dyskusja na referowane przez studentów tematy
Literatura podstawowa:
1. Bank J., 1996 - Zarz dzanie przez Jako , Gebethner i S-ka,
Warszawa
2. Dahlgaard J.J. red., 2000 - Podstawy zarz dzania jako ci , PWN
3. Hamrol, 2005 - Zarz dzanie jako ci z przyk adami, PWN, Warszawa
4. Nierzwicki W. red. - 1999Zarz dzanie jako ci - wybrane zagadnienia,
ODDK Gda sk
5. Steinbeck H.H., 1998 - Total Quality Management, Placet, Warszawa
6. Wasilewski L., 1998 - Podstawy zarz dzania jako ci , Orgmasz,
Warszawa
Literatura uzupe niaj ca:
ród a internetowe: www.pcbc.pl, www.pkn.pl, www.pnj.pl, jakosc.biz,
www.umbrella.org.pl, www.pfiso9000.pl, www.orgmasz.pl,
www.terazpolska.pl, www.sixsigmazone.com, www.qualitydigest.com,
www.deming.org, www.juran.com, www.qfdi.org
Kod przedmiotu
Nazwa przedmiotu
Jednostka prowadz ca
Kierunek studiów, specjalno
Rok, semestr,
formy zaj i liczba godzin
Kierownik i realizatorzy
Przedmioty wprowadzaj ce
i wymagania wst pne
Za enia i cele nauczania
Ramowy program przedmiotu
LICZBA PUNKTÓW ECTS
3
ELEKTROCHEMIA PRZEMYS OWA
Instytut Chemii, Ochrony rodowiska i Biotechnologii
Chemia studia in ynierskie specjalno analityka i kontrola procesów
chemicznych
Rok
Semestr
wyk ad
Formy zaj
konwersatorium/ Laboratorium
wiczenia
Punkty
ECTS
7
30
15
3
IV
Wyk ad: opracowane: dr Krystyna Gie zak-Ko win i dr in . Alicja Gaudyn
Laboratorium:
Chemia analityczna, analiza instrumentalna, chemia fizyczna
Wyk ad
Teoretyczne i metodyczne podstawy elektrochemicznych metod
produkcyjnych stosowanych w wybranych ga ziach przemys u.
Laboratorium
Zapoznanie z zastosowaniem podstawowych metod elektrochemicznych w
przemy le.
Wyk ad
Omówienie zjawisk i procesów elektrochemicznych: kinetyka, kszta towanie
si podwójnej warstwy elektrycznej, zjawiska na granicy faz elektroda –
roztwór. Definiowanie poj : polaryzacja, potencja wydzielania, nadpotencja , napi cie rozk adowe. Rodzaje pr dów elektrodowych i procesy katalityczne. Zasady prowadzenia procesów elektrochemicznych, aparatura.
Galwanotechnika, wytwarzanie warstw elektrochemicznych, pow ok galwanicznych na ró nych materia ach, elektroliza i wytwarzanie powierzchni
elektrochemicznych w wyniku elektrolizy i zale no produktów od rodzaju
elektrody. Metody syntezy w wyniku anodowego utleniania lub katodowej
redukcji. Sensory chemiczne i ich przemys owe wytwarzanie.
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Metody dydaktyczne
Literatura podstawowa i
Laboratorium
Procesy elektrochemiczne (15 godz.)
1. Nak adanie warstw galwanicznych na powierzchnie metaliczne,
krystaliczne
i polimerowe albo odzyskiwanie metali szlachetnych ze
omowanych urz dze elektronicznych
2. Elektrolityczne otrzymywanie rodków czysto ci (zawieraj cych
m.in. podchloryny)
3. Projektowanie chemicznych róde pr du (akumulatorów, ogniw)
4. Tworzenie sensorów chemicznych i ich kalibracja
5. Elektrochemiczne unieszkodliwianie cieków
6. Elektrochemiczne otrzymywanie wybranych zwi zków organicznych,
np. fenolu poprzez reakcj Fentona, w glowodorów z soli kwasów
karboksylowych w reakcji Kolbego lub utlenianie krezoli
7. Elektrolityczna redukcja jonów chromu(VI) do chromu(III)
8. Metody elektrochemiczne oznaczania azotanów(III) i azotanów(V)
9. Elektrochemiczne otrzymywanie warstw polipirolowych - polimerów
przewodz cych
Wyk ad – zaliczenie na ocen ..
Laboratorium- kolokwium pisemne oraz ocena ze sprawozda z
wykonywanych wicze laboratoryjnych oraz z zaprojektowanego ogniwa
Wyk ad: prezentacje multimedialne.
Laboratorium – zastosowanie aparatury elektrochemicznej.
1. Gonet M., Dylewski R.- Elektrochemia przemys owa. In ynieria
uzupe niaj ca
Elektrochemiczna, Wydawnictwo Politechniki
skiej, Gliwice, 1999
2. Dylewski R., Metody elektrochemiczne w in ynierii rodowiska.
Wyd. II., Wydawnictwo Politechniki
skiej, 2000
3. D. Pletcher , F. C. Walsh “Industrial Electrochemistry”, wyd.
Chapman and Hall, London- New York, 1990
4. A. Kisza „Elektrochemia II- Elektrodyka” Wyd. NT, Warszawa 2001
5. A. Ciszewski, Technologia Chemiczna Procesy Elektrochemiczne
6. Szczepaniak W., Metody instrumentalne w analizie chemicznej,
Wydawnictwo PWN, Warszawa 2005
7. Bala H., Chemia materia ów, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2005
Kod przedmiotu
Nazwa przedmiotu
Jednostka prowadz ca
Kierunek studiów, specjalno
Rok, semestr,
formy zaj i liczba godzin
Kierownik i realizatorzy
Przedmioty wprowadzaj ce
i wymagania wst pne
Za enia i cele nauczania
Ramowy program przedmiotu
LICZBA PUNKTÓW ECTS
4
PRZEMYS OWA ANALIZA CHEMICZNA
Instytut Chemii, Ochrony rodowiska i Biotechnologii
Chemia, studia stacjonarne I stopnia – dla specjalno ci in ynierskiej
Rok
Semestr
wyk ad
Formy zaj
konwersatorium/ Laboratorium
wiczenia
Punkty
ECTS
6
30
15
4
III
Wyk ad: dr Krystyna Gie zak-Ko win, dr in . Alicja Gaudyn
Chemia studia in ynierskie specjalno analityka i kontrola procesów
chemicznych
Wyk ad
ównym za eniem wyk adu jest zapoznanie z teoretycznymi i
metodycznymi podstawami chemicznych
metod analitycznych
stosowanych w laboratoriach przemys u: chemicznego, tekstylnego,
farmaceutycznego, spo ywczego, hutnictwa wraz ze stosowanym
systemem kontroli produkcji, kryteriami oceny analiz i ich jako ci.
Laboratorium
Celem zaj
jest wykonanie wybranych oznacze analitycznych w
surowcach i produktach przemys owych. Prezentacja najnowszej
generacji aparatury stosowanej w analizie spektralnej i elektrochemicznej
(analizatory
woltamperometryczne,
potencjometryczne,
skomputeryzowane przyrz dy do pomiaru wybranych sygna ów
elektrycznych wykorzystywanych w analityce) oraz do roztwarzania
próbek.
Wyk ad
Omówienie specyfiki procesów produkcyjnych w wybranych ga ziach
przemys u. Okre lenie zada chemicznej analizy przemys owej i
mo liwo ci stosowania odpowiednich metod analitycznych, wdra ania
systemu kontroli procesu produkcyjnego i produktów ko cowych.
Wskazanie sposobu kontroli ruchu, pobierania próbek i ich
przechowywania. Omówienie metod analitycznych stosowanych w
wybranych
ga ziach przemys u: chemicznego, tekstylnego,
farmaceutycznego, spo ywczego i hutnictwa.
Przedstawienie warunków akredytacji laboratorium analitycznego,
atestacji
wyników.
Omówienie
procesów
technologicznych
otrzymywania ró nych gatunków stali; produkcji nawozów sztucznych;
produkcji koncentratów spo ywczych, preparatów bia kowych,
utwardzania t uszczy; produkcji rodków czysto ci, myde , proszków i
innych detergentów. Przedstawienie g ównych aspektów wielkiej syntezy
organicznej, produkcji polimerów o okre lonych w asno ciach oraz ich
obróbki, np. powlekanie, metalizowanie.
Laboratorium
Analiza wybranych pó produktów lub produktów przemys owych
Analiza stali – ocena zawarto ci elaza, miedzi, chromu i manganu
metodami spektrofotometrycznymi po wcze niejszym roztworzeniu
próbki.
Analiza detergentów do prania na zawarto substancji wybielaj cych, np.
chloru czy podchlorynów
Analiza zawarto ci wody w paliwach sta ych (np. oleje), ciek ych (benzyna)
i gazowych
Analiza koncentratów zup jarzynowych na zawarto konserwantów,
barwników lub kwasu glutaminowego; analiza bia ek zawartych w mleku
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Metody dydaktyczne
Literatura podstawowa i
uzupe niaj ca
metod absorpcji barwników
Analiza nawozu amonowego (zawarto azotu lub jonów amonowych) lub
superfosfatu (zawarto anionów fosforanowych)
Ocena zawarto ci warstwy metalicznej naniesionej na powierzchni
tworzywa polimerowego – analiza zawarto ci srebra lub miedzi
Analiza produktów przemys u farmaceutycznego na przyk adzie zawarto ci
witaminy C w preparatach typu scorbolamid, kwasu acetylosalicylowego w
polopirynie, sulfonamidów w lekach przeciwgrypowych
Ocena zawarto ci metali w t uszczach utwardzanych metod spektrometrii
ASA
Samodzielnie opracowanie i prezentacja metody analitycznej produktu
przemys owego z wybranej ga zi przemys u.
Wyk ad - egzamin ustny na ocen .
Laboratorium- kolokwium pisemne oraz ocena ze sprawozda z
eksperymentalnej analizy wybranych produktów wraz z ocen za
samodzielnie opracowan metod .
Wyk ad: prezentacje multimedialne.
Laboratorium metody: podaj ce, problemowe i praktyczne.
1. Taniewski M., Przemys owa synteza organiczna. Kierunki rozwoju.
Wyd.II zmienione, Wydawnictwo Politechniki
skiej, (1999)
2. Cyga ski A., Metody spektroskopowe w chemii analitycznej, WNT,
Warszawa 2002
3. Cyga ski A., Podstawy metod elektroanalitycznych, WNT, Warszawa
2002
Kod przedmiotu
LICZBA PUNKTÓW ECTS
3
Nazwa przedmiotu
DEGRADACJA POLIMERÓW
Jednostka prowadz ca
Kierunek studiów
Instytut Chemii, Ochrony rodowiska i Biotechnologii
Chemia 3,5 letnie studia stacjonarne I stopnia (in ynierskie) – chemia
materia ów polimerowych
Formy zaj
Punkty
Semestr wyk ad konwersatorium/ laboratorium
Rok
ECTS
wiczenia
III
6
30
15
3
dr Piotr Rychter
Rok, semestr,
formy zaj i liczba godzin
Kierownik i realizatorzy
Przedmioty wprowadzaj ce i
wymagania wst pne
Za enia i cele nauczania
Ramowy program przedmiotu
Chemia polimerów
Celem prowadzenia przedmiotu jest zapoznanie studentów z
zagadnieniami degradacji polimerów
Przedmiot obejmuje nast puj ce zagadnienia:
Wyk ad:
Podstawowe zagadnienia zwi zane z degradacj polimerów
(depolimeryzacja, degradacja, typy degradacji, starzenie polimerów,
energia dysocjacji wi zania). Dysproporcjonowanie, sieciowanie, stopie
degradacji. Zagadnienia prawne zwi zane z procesami recyklingu w
Polsce i UE. Degradacja termiczna polimerów, fotodegradacja (uv,
fotoliza, fotoinicjatory, fotostabilizatory, reakcja przeniesienia
cucha).
Degradacja radiacyjna (charakterystyka promieniowania radiacyjnego,
radioliza). Utlenianie polimerów. Biodegradacja polimerów.
Laboratorium
Chemiczne i fizyczne aspekty degradacji. Degradacja termoutleniaj ca
polimerów. Mechanizm procesu termo utleniania. Wp ywa stopnia
krystaliczno ci i struktury morfologicznej polimeru na proces termo
utleniania. Fotodegradacja polimerów. Absorpcja promieniowania przez
polimery. Fotoutlenianie polimerów. Kinetyka fotodegradacji. Wp ywa
parametrów fizycznych polimerów na jego fotodegradacj .
Termograwimetryczne badanie degradacji termicznej. Metody badania
biodegradacji polimerów.
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Metody dydaktyczne
Literatura podstawowa
i uzupe niaj ca
Wyk ad – zaliczenie
Laboratorium - zaliczenie na ocen w oparciu o kolokwium
Wyk ad – prezentacje multimedialne
Laboratorium – studenci samodzielnie przeprowadzaj zaplanowane
oznaczenia.
Technologia tworzyw sztucznych, Pielichowski Jan, Puszy ski Andrzej,
WN-T., Warszawa, 2003.
Chemia Polimerów, Pielichowski Jan, Puszy ski Andrzej,
WN-T., Warszawa, 2004.
Artyku y z czasopism
LICZBA PUNKTÓW ECTS
Kod przedmiotu
Nazwa przedmiotu
1
KOROZJA METALI I ELEKTROCHEMICZNE PROCESY GALWANICZNE
Jednostka prowadz ca
Instytut Chemii Ochrony rodowiska i Biotechnologii
Kierunek studiów, specjalno
Chemia, studia in ynierskie, Analityka i kontrola procesów chemicznych
Rok, semestr,
formy zaj i liczba godzin
Formy zaj
Rok
Semestr
wyk ad
III
6
15
Kierownik i realizatorzy
dr Beata Ro
Przedmioty wprowadzaj ce i
wymagania wst pne
Chemia ogólna
Za
enia i cele nauczania
Ramowy program przedmiotu
konwersatorium/ laboratorium
wiczenia
Punkty
ECTS
1
ska-Kie bik
Celem nauczania przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi
zagadnieniami dotycz cymi korozji metali oraz elektrochemicznych
procesów galwanicznych.
Klasyfikacja zjawisk korozyjnych. Elektrochemiczne i termodynamiczne
aspekty procesów korozyjnych. Diagramy Pourbaix. Czynniki
wp ywaj ce na szybko korozji elektrochemicznej. Kontrola procesów
korozyjnych (kontrola aktywacyjna, dyfuzyjna, omowa). Polaryzacja
elektrod. Ogniwa korozyjne. Stan pasywny metali. Rodzaje zniszcze
korozyjnych. Korozja ogólna i lokalna. Korozja szczelinowa, w erowa,
selektywna, mi dzykrystaliczna, napr eniowa, wodorowa, kawitacyjna,
cierna. Korozja mikrobiologiczna. Odporno
korozyjna wybranych
tworzyw metalicznych. Ochrona przed korozj . Inhibitory korozji.
Ochrona elektrochemiczna. Pow oki ochronne. Materia y odporne na
korozj . Metody bada
korozyjnych. Przemys owe procesy
elektrochemiczne. Ogniwa elektrochemiczne i uk ady do elektrolizy.
Elektroliza.
Elektrochemiczne
procesy
galwaniczne.
Pow oki
galwaniczne. Galwanotechnika przemys owa.
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Zaliczenie na ocen
Metody dydaktyczne
Wyk ady ilustrowane prezentacjami multimedialnymi
Literatura podstawowa i
uzupe niaj ca
1. J. Baszkiewicz, M. Kami ski: Korozja materia ów, Oficyna
Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2006.
2. H. Bala: Korozja materia ów – teoria i praktyka, Wyd. Politechniki
Cz stochowskiej, Cz stochowa 2002.
3. M. Gonet, R. Dylewski: Elektrochemia przemys owa. In ynieria
elektrochemiczna, Wydawnictwo Politechniki
skiej 2002.
4. G. Wranglem: Podstawy korozji i ochrony metali, WNT, Warszawa
1985.
5. A. Kisza: Elektrochemia II– Elektrodyka, WNT, Warszawa 2001.
6. W. Ufnalski, Elementy elektrochemii, Oficyna Wydawnicza
Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1996.
7. M. Blicharski: In ynieria powierzchni, WNT, Warszawa 2008.
8. R. Dylewski, W. Gnot, M. Gonet: Elektrochemia przemys owa.
Wybrane procesy i zagadnienia, Wydawnictwo Politechniki
skiej,
Gliwice 1999.
9. M. Pourbaix: Wyk ady z korozji elektrochemicznej, PWN, Warszawa
1978.
Kod przedmiotu
Nazwa przedmiotu
Jednostka
prowadz ca
Kierunek studiów
Rok, semestr,
formy zaj i liczba
godzin
LICZBA PUNKTÓW ECTS
PROCESY KRYSTALIZACJI W PRZEMY LE CHEMICZNYM
Instytut Chemii, Ochrony rodowiska i Biotechnologii
Chemia – studia stacjonarne I stopnia in ynierskie
Analityka i kontrola procesów chemicznych
Formy zaj
Rok
Semestr
III
7
Kierownik i
realizatorzy
dr E. Mielniczek – Brzóska
Przedmioty
wprowadzaj ce i
wymagania
wst pne
Chemia fizyczna
Za enia i cele
nauczania
2
wyk ad
30
konwersatorium/ laboratorium
wiczenia
Punkty
ECTS
2
Celem kursu jest poszerzanie wiedzy o procesach krystalizacji, zapoznanie ze
zjawiskami zachodz cymi przy zarodkowaniu i wzro cie kryszta ów z roztworów, z
par i roztopów jak równie przegl dem metod technologicznych zwi zanych ze
wzrostem kryszta ów w przemy le.
Podstawy teoretyczne procesu krystalizacji, zarodkowanie trójwymiarowe – si a
Ramowy program
przedmiotu
nap dowa przemiany fazowej, trójwymiarowa szybko zarodkowania kryszta ów,
szeroko metastabilnego obszaru, krystalizacja w metastabilnej fazie, czas indukcji.
Zarodkowanie dwuwymiarowe. Heterogeniczne zarodkowanie, wtórne zarodkowanie
Wzrost kryszta ów, kinetyka i mechanizmy wzrostu kryszta ów: mechanizm wzrostu
warstwowego, dyslokacyjny i przez tworzenie dwuwymiarowych zarodków,
mechanizm wzrostu ci ego. Struktury granicy rozdzia u faz Teorie wzrostu: model
Kossela, Stranskiego, Volmera (KSV), model jednozarodkowy, model
wielozarodkowy, model narodzin i rozprzestrzeniania; modele wzrostu kryszta ów na
dyslokacjach rubowych - dyfuzji powierzchniowej BCF (Burtona, Cabrery i Franka),
model dyfuzji obj to ciowej BCF; model bezpo redniej integracji Chernova; wzrost na
grupie wspó pracuj cych dyslokacji rubowych.
Teorie morfologiczne i ich
powi zanie ze wzrostem kryszta ów; teorie termodynamiczne; teorie
krystalograficzne; PBC Hartmana-Perdoka. Struktura rzeczywista kryszta ów, formy
wzrostowe; opis morfologii kryszta ów Krystalizacja z roztworów: krystalizacja z
reakcj chemiczn , wzrost z roztworów wrz cych, metody elowe, metoda
hydrotermalna; wzrost z roztworów niskotemperaturowych; metoda zmiennej
temperatury, metoda sta ej temperatury i sta ego przesycenia, metoda odparowywania
rozpuszczalnika, metoda rozk adu rozpuszczalnika, metoda dosycania, wzrost
kryszta ów z roztworów wrz cych, metoda obni ania rozpuszczalno ci, krystalizacja
przez wysalanie.
Metody otrzymywania kryszta ów - z uk adów
jednosk adnikowych, uk adów wielosk adnikowych; fazy sta ej, ciek ej i gazowej.
Modelowanie procesu krystalizacji, wp yw rozmiaru ziarna na wzrost kryszta ów,
cieranie kryszta ów, uwarunkowania hydrauliczne, technologiczne. Wybrane
elementy projektowania instalacji przemys owych, zasady projektowania, krystalizacja
ci a, okresowa, podstawowe typy aparatów do krystalizacji, obliczanie
podstawowych parametrów pracy krystalizatorów, instalacje przemys owe.