Newsletter nr 2

BIULETYN # 2 –PROJEKT PERMANENT – GRUDZIEŃ 2010
PROJEKT PERMANENT
Celem Projektu PERMANENT jest podniesienie poziomu
wiedzy o metodzie oceny/pomiaru i weryfikacji:
efektywności energetycznej
projektów związanych z energią odnawialną.
Ocena i weryfikacja (M&V) projektów efektywnościowych
są ważnym narzędziem pomocnym w usuwaniu
nieufności wobec takich projektów, ze strony
potencjalnych instytucji finansujących i ze strony
decydentów na poziomie korporacyjnym. Głównym
celem projektu jest edukacja osób decydujących o
finansowaniu, deweloperów projektów i końcowych
użytkowników energii, w szczególności zaś
uświadamianie, w jaki sposób projekty związane
z efektywnością energetyczną mogą dawać trwałe
(‘permanentne’) rezultaty.
Bazę dla tego zadania stanowią: International
Performance Measurement and Verification Protocol
(IPMVP - [Międzynarodowy Protokół Oceny i Weryfikacji
Efektywności]) oraz International Energy Efficiency
Financing Protocol (IEEFP - Międzynarodowy Protokół
Finansowania Efektywności Energetycznej]).
Projekt PERMANENT uruchomiono we wrześniu 2009
roku i będzie on realizowany do grudnia 2011.
Finansowany jest w ramach Programu Intelligent Energy
Europe.
NOWOŚCI PERMANENT
Protokoły zostały przetłumaczone – Protokoły IPMVP
oraz IEEFP zostały przetłumaczone na języki
narodowe (czeski / bułgarski / polski / rumuński /
chorwacki) i będą opublikowane na stronie EVO na
początku 2011 r.
Opracowano materiały szkoleniowe – materiały
szkoleniowe IPMVP w formie opracowanej przez
Maicon (eksperci EVO) zostały zregionalizowane
(dostosowane do uwarunkowań danego kraju) i
przetłumaczone. Zostaną wykorzystane na potrzeby
szkoleń rozpoczynających się w 2011r) . Szkolenia
będą realizowane jako półdniowe, całodniowe i
dwudniowe. Materiały szkoleniowe IEEFP - na
potrzeby szkoleń półdniowych i działań służących
podnoszeniu poziomu świadomości - są również na
ukończeniu.
Instruktorzy IPMVP oraz IEEFP zostali
przeszkoleni w Pradze we wrześniu 2010r.
Uzyskali certyfikaty uprawniające do
prowadzenia spotkań szkoleniowych
w ramach projektu PERMANENT (obecnie
działa po dwóch instruktorów IPMVP w
każdym z krajów partnerskich).
Końcowe szkolenie instruktorów IPMVP
odbyło się pod kierownictwem Johna Cowana.
Wybrani eksperci techniczni (ENVIROS
(Czechy), FEWE (Polska), EnergoEco
(Rumunia), EnEffect & EEE (Bułgaria) oraz
HEP-ESCO (Chorwacja), w dwóch grupach,
uczestniczyli w końcowym, trzydniowym
szkoleniu w zakresie technik oceny i
weryfikacji (M&V) środków oszczędności
energii. W rezultacie, instruktorzy zostali
przygotowani do prowadzenia szkoleń dla
profesjonalistów i dla użytkowników energii
w swoich krajach. Szkolenia krajowe
rozpoczną się w lutym 2011.
W ramach szkolenia, instruktorzy IPMVP
opracowali Plany oceny i weryfikacji (Plany
M&V). Dla Republiki Czeskiej opracowano
dwa plany – jeden dla projektu oszczędności
energii w budynku, a drugi dla przemysłowego
przedsięwzięcia energo-oszczędnościowego.
Plan M&V zawiera informacje o środkach
oszczędności energii, opcji IPMVP, którą
należy zastosować (czyli o metodzie
pomiarów oszczędności energii), o stanie
odniesienia – przed wdrożeniem środków
oszczędności energii oraz obejmuje szczegóły
techniczne w zakresie sposobów prowadzenia
pomiarów i weryfikacji rzeczywistych
oszczędności energii.
BIULETYN # 2
– GRUDZIEŃ 2010
Równocześnie, pod kierunkiem Toma
Dreessena, odbyło się dwudniowe szkolenie
dla ekspertów finansowych, w zakresie
finansowana projektów energoefektywnościowych oraz w zakresie
zarządzania ryzykiem związanym z tymi
projektami. Eksperci ekonomiczni i finansowi
z w/w organizacji zostali przeszkoleni
w zakresie prowadzenia szkoleń dla
urzędników finansowych z lokalnych instytucji
finansujących.
RAPORTY KRAJOWE
Raporty krajowe opracowano dla każdego z
partycypujących krajów. Raporty zawierają opis
następujących zagadnień:
•
Potencjał rynkowy w obszarze efektywności
energetycznej.
•
Istniejące ramy prawne i regulacje
dotyczące efektywności energetycznej i ich
relacja do IPMVP oraz regulacje
finansowania efektywności energetycznej w
każdym z krajów.
•
Obecne bariery dla finansowania projektów
energo-efektywnościowych oraz priorytety
odnośnie finansowania efektywności
energetycznej.
•
Firmy ESCO i obecne bariery w zakresie
szerszego korzystania z usług
energetycznych.
• Najlepsze praktyki M&V (o ile istnieją)
Raport krajowy obejmował również rekomendacje
dotyczące dodatków do IPMVP. Takie dodatki
załączono do najnowszej wersji IPMVP,
opublikowanej we wrześniu 2010 na stronie
internetowej EVO.
Projekt PERMANENT zaprezentowano na
kilku spotkaniach międzynarodowych – m.in.:
Energy Efficiency Business Week –
zorganizowany w Pradze 24 listopada 2010,
jest konferencją organizowaną co dwa lata
przez SEVEn. W 2010 roku konferencja objęła
również wyspecjalizowane seminarium na
temat usług energetycznych i związanych z
tym projektów europejskich finansowanych
głównie przez Program Intelligent Energy
Europe. Zaprezentowano również
szczegółowo najlepsze praktyki w zakresie
usług energetycznych.
ESCO EUROPE 2010 – ESCO Europe odbyło się w
Lizbonie, w dniach 2-4 listopada 2010. Uczestniczyło
w nim 150 przedstawicieli firm ESCO, zakładów
energetycznych, gmin, dużych użytkowników energii,
agencji energetycznych, rządów i instytucji
finansowych. Celem była eksploracja możliwości
przekształcania projektów energoefektywnościowych, dostaw usług energetycznych i
redukcji kosztów w konkretne efekty pieniężne.
ESCO Europe 2010 dostarczyła informacji
pozwalających na rozpoznanie ogromnych
możliwości, jakie oferuje rynek europejski. Wiodące
firmy ESCO i organizacje rządowe przedstawiły
wiodące studia przypadków (case study) w zakresie
skutecznego wdrażania projektów ESCO. Omówiono
również następne kroki, jakie należy podjąć w celu
dalszej stymulacji europejskiego rynku ESCO.
CO JEST CZYM?
IPMVP – (International Performance Measurement
and Verification Protocol)
Nie można bezpośrednio zmierzyć efektów
modernizacji w zakresie efektywności
energetycznej, ponieważ efekty te określane są
tylko przez „brak” zużycia energii, wynikający z
działań, mających na celu taką właśnie redukcję.
Powiedzenie, że “nie można zarządzać czymś,
czego się nie da zmierzyć”, nie może być bardziej
prawdziwe, niż w kontekście inicjatyw energoefektywnościowych. Istnieje zatem ważna
potrzeba zmierzenia/oceny i weryfikacji
oszczędności, generowanych przez projekt.
Ponieważ oszczędności nie da się zmierzyć
bezpośrednio, można je określić w drodze
porównania zużycia zmierzonego przed i po
wdrożeniu projektu, wprowadzając odpowiednie
korekty z uwagi na zmiany warunków. Wartość
finansowa oszczędności energii obejmuje
wszystkie elementy, na które wpływ wywierają
mierzone wielkości, takie jak koszty zużycia /
zapotrzebowania, kredyt na transformację,
współczynnik wykorzystania mocy, dostosowanie
ceny paliwa, dyskonto za wczesną spłatę, podatki.
W uproszczeniu można powiedzieć, że:
BIULETYN # 2
– GRUDZIEŃ 2010
Oszczędności = Zużycie energii w stanie odniesienia – Zużycie energii w okresie porównawczym ± korekty
Skorygowane zużycie energii
w stanie odniesienia
Zużycie energii
w stanie odniesienia
Zwiększona
Produkcja
Oszczednosc ,lub
Zużycie energii
Unikniete zuzycie energii
Zmierzone zużycie energii
w okresie porównawczym
Instalowanie
ECM
Okres odniesienia
Okres porównawczy/raportowy
Czas
Rysunek 1 – określanie oszczędności energii
Wprowadzane „korekty” różnicują prawidłowe raporty
oszczędności i zwykłe porównanie kosztów lub zużycia
przed i po wdrożeniu środków oszczędności energii
(ECM). Zwykłe porównania kosztów dla instalacji bez
wprowadzania korekt wykazują tylko zmiany kosztów i
nie pozwalają oceniać rzeczywistego stanu
eksploatacyjnego danego projektu. Aby prawidłowo
raportować “oszczędności”, należy obliczeniowo
uwzględnić „korekty” wynikające z różnic w warunkach
eksploatacyjnych, jakie nastąpiły od okresu
odniesienia do okresu porównawczego /raportowego/.
IPMVP definiuje cztery opcje określania oszczędności
– A, B, C oraz D – które pokrywają zakres potencjalnych
projektów energo-oszczędnościowych i pozwalają na
osiągnięcie równowagi pomiędzy dokładnością oceny
(w tym pomiarów) pomiarów a kosztami M&V.
OPCJA A – wyodrębnione usprawnienie – pomiar
parametru kluczowego. Typowym zastosowaniem jest
modernizacja oświetlenia, gdzie pobór energii jest
kluczowym parametrem eksploatacyjnym, mierzonym
okresowo. Należy oszacować godziny pracy
oświetlenia w oparciu o układ budynku i zachowania
użytkowników.
OPCJA B – wyodrębnione usprawnienie – pomiar
wszystkich parametrów. Typowe zastosowanie
dotyczy napędów zmiennobrotowych i urządzeń
regulacyjnych silników elektrycznych, np. w celu
regulacji wydajności pompy.
Źródło: EVO
Należy zmierzyć moc elektryczną za pomocą
watomierza (kW) zainstalowanego na zasilaniu
silnika, z częstotliwością pomiarów co 1 minutę.
W okresie odniesienia, miernik ten powinien
pozostawać zainstalowany przez tydzień, w celu
zweryfikowania stałości obciążenia. Miernik
pozostaje zainstalowany przez okres
porównawczy/raportowy, w celu śledzenia
wahań w poborze mocy.
OPCJA C – cała instalacja: typowe zastosowanie
to wieloparametrowy program zarządzania
energią, obejmujący wiele układów w danym
obiekcie. Obejmuje pomiary zużycia energii za
pomocą gazomierzy i liczników energii
elektrycznej (należących do dostawców energii),
w okresie linii bazowej wynoszącym 12 miesięcy,
a następnie w okresie raportowym.
OPCJA D – symulacja kalibrowana: typowe
zastosowanie to wieloparametrowy program
zarządzania energią, który obejmuje wiele
układów w obiekcie, ale w sytuacji, gdy w okresie
odniesienia nie było tam zainstalowanych
liczników. Pomiary zużycia energii wykonane po
zainstalowaniu gazomierzy i liczników energii
elektrycznej, wykorzystuje się do kalibrowania
symulacji. Zużycie energii dla okresu
odniesienia, określone z zastosowaniem
symulacji kalibrowanej, porównuje się z
symulacją zużycia energii w okresie
porównawczym/raportowym.
BIULETYN # 2
– GRUDZIEŃ 2010
Wybór pomiędzy opcjami wiąże się z wieloma kwestiami, m. in. z określeniem granic oceny (np. pojedynczy
budynek lub cały zespół budynków). Jeśli plan M&V wymaga określenia oszczędności na poziomie obiektu, to
przewagę mają opcje C lub D. Jeśli jednakże bierze się pod uwagę działanie tylko jednej konkretnej instalacji,
to bardziej odpowiednia może być technika wyodrębnionego usprawnienia (Opcje A, B lub D).
Silniki elektryczne
+ Regulacja zmiennoobrotowa
Motors
+ VSDs
Retrofit Isolation
wyodrębnione
usprawnienie:
Boundary
Granica (A(Alub
orB)
B
Cały obiekt / instalacja
Granica oceny, C lub D
Whole Facility
Measurement Boundary
Źródło: EVO
Rys. 2 – Określenie granicy opomiarowania
Pomiary i ewaluacja prowadzone są w sposób
ciągły, długoterminowo. Jak już powiedziano,
kluczową częścią IPMVP jest koncepcja planu
korzyści wynikających z oceny i weryfikacji
(M&V), wypracowana przed przystąpieniem
do wdrażania oszczędności; służy ona do
weryfikacji tego, czy po ich wdrożeniu
osiągnięto oczekiwane rezultaty.
Obecnie projekt PERMANENT promuje
metody oceny i weryfikacji efektu, między
innymi, we wszystkich krajach partnerskich
(Czechy, Bułgaria, Chorwacja, Polska i
Rumunia). Jednym z celów projektu jest
informacja o korzyściach wynikających z
IPMVP przekazana użytkownikom końcowym,
a także doradcom i firmom ESCO, które
świadczą usługi realizacji umów o efekt
energetyczny (EPC)
IEEFP – (International Energy Efficiency
Financing Protocol)
Jednym z głównych powodów opracowania IEEFP
jest przekraczanie jednej z najbardziej znaczących
barier dla projektów energo-efektywnościowych, a
mianowicie braku możliwości finansowania ze
środków komercyjnych (kredytami). Ten brak
finansowania nie jest spowodowany brakiem
środków, ale raczej niemożnością dostępu do
istniejących zasobów finansowych w lokalnych
bankach i instytucjach finansujących, na
warunkach komercyjnie atrakcyjnych. Tenże brak
dostępu jest spowodowany “brakiem połączenia”
pomiędzy tradycyjnymi praktykami udzielania
kredytów przez instytucje lokalne i potrzebami
finansowymi ze strony projektów energooszczędnościowych.
Lokalne instytucje finansujące zazwyczaj stosują
tradycyjne, korporacyjne, podejście do
zabezpieczania kredytów - na realizację projektów
energo-efektywnościowych - aktywami, co
powoduje ograniczenie kredytu do maksymalnie
70% - 80% wartości sfinansowanych środków
trwałych (lub w oparciu o dostarczone
zabezpieczenie spłaty).
BIULETYN # 2
– GRUDZIEŃ 2010
Niestety, w przypadku przyrządów / urządzeń
stosowanych w projektach energo-oszczędnościowych,
urządzenia te często montuje się w instalacji, wobec
czego ich wartość jako zabezpieczenia kredytu jest
niewielka lub zerowa. To raczej przepływy pieniężne
generowane przez te urządzenia po ich zamontowaniu
mogą stanowić takie zabezpieczenie. Jak dotąd,
większość lokalnych instytucji finansujących (w wyniku
braku wiedzy) nie dostrzega lub zdaje się nie wierzyć,
że projekty energo-efektywnościowe mogą generować
znaczne strumienie pieniężne, albo że strumienie te
mogą być źródłem spłaty raty kredytu. W rezultacie,
lokalne instytucje finansujące zazwyczaj nie przypisują
żadnej wartości generowanym strumieniom pieniężnym
i skutkiem tego wymagają od wnioskodawców, aby
obciążali swoją zdolność kredytową, w celu
sfinansowania efektywności energetycznej.
IEEFP został już dostosowany jako program
szkoleniowy dla meksykańskich lokalnych instytucji
finansujących, w sposób odzwierciedlający realia
lokalnych warunków rynkowych. Planuje się
kontynuację dostosowywania podstaw IEEFP dla
warunków poszczególnych krajów.
IEEFP stanowi międzynarodowy, standaryzowany
program szkoleniowy dla instytucji finansujących,
mówiący o tym, w jaki sposób oceniać ryzyko i korzyści
związane z finansowaniem projektów energoefektywnościowych. Program koncentruje się na
“wartości oszczędności” projektów energoefektywnościowych pod kątem spłat kredytów i analiz
zdolności kredytowej.
Program oferuje wytyczne i procedury dla
następujących zagadnień:
Szkolenia IEEFP oraz IPMVP są obecnie
przygotowywane i zostaną przeprowadzone w Bułgarii,
Chorwacji, Czechach, Polsce i Rumunii, w okresie od
lutego do października 2011.
•
SZCZEGÓŁY KONTAKTU
•
•
•
•
Kredyt, kryteria analizy projektu i wniosku
kredytowego;
Kryteria dotyczące inwestycji i technologii;
Umowy (kredytowe, z ESCO, kontrakty budowlane
itp.);
Pomiary i weryfikacja oszczędności (wg IPMVP);
Studia przypadków, narzędzia do analiz
finansowych, itd.
IEEFP, według obecnej wizji, ostatecznie stanie się
globalnym “blue print” (tj. ‘wersją aktualizowaną’) w
zakresie edukacji i szkolenia lokalnych instytucji
finansujących na całym świecie, odnoszącym się do
specyficznych zawiłości, korzyści i ryzyka finansowania
efektywności u końcowego użytkownika energii.
Według zamierzeń, IEEFP będzie obejmować
powiększający się zbiór opisów najlepszych praktyk,
materiałów źródłowych, studiów przypadku, narzędzi
standardowych oraz wytycznych dla lokalnych instytucji
finansujących, finansistów i innych interesariuszy, w
dziedzinie efektywności energetycznej, celem
wspierania wykonywanych przez nich ewaluacji
ekonomicznych projektów energo-efektywnościowych.
Centralnym zagadnieniem IEEFP jest potrzeba
przeprowadzenia oceny i weryfikacji oszczędności
energii generowanych przez projekty oszczędności
energii, dla zapewnienia zrównoważenia kosztów
redukcji energii i wynikających stąd dostępnych
strumieni pieniężnych, w celu spłaty zadłużenia na
rzecz lokalnych instytucji finansujących.
SZKOLENIA
Biuletyn #3 będzie zawierać więcej szczegółów nt.
kolejnych szkoleń szczegółowych, które zostaną
zorganizowane w tych 5 krajach. Oczekuje się wydania
tego Biuletynu w marcu 2011.
Dalsze informacje nt. Programu PERMANENT są
dostępne na stronie internetowej:
www.permanent-project.eu
Dalsze informacje nt. Projektu można również uzyskać
od koordynatora projektu:
Michael ten Donkelaar
ENVIROS, s.r.o.
Tel.: +420 284 007 491
E-mail: [email protected]
Niniejszy Biuletyn jest drugim z tej serii, kolejne będą
wydawane co 4 miesiące, w trakcie projektu.