CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Olzapin, 5 mg, tabletki powlekane
Olzapin, 10 mg, tabletki powlekane
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Jedna tabletka powlekana produktu Olzapin, 5 mg zawiera 5 mg olanzapiny (Olanzapinum).
Jedna tabletka powlekana produktu Olzapin, 10 mg zawiera 10 mg olanzapiny (Olanzapinum).
Substancje pomocnicze: laktoza jednowodna odpowiednio 35 mg lub 70 mg oraz lak aluminiowy
żółcieni pomarańczowej odpowiednio 0,0004 mg lub 0,0008 mg.
Pełny wykaz substancji pomocniczych patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletki powlekane.
Tabletki są koloru żółtego, okrągłe, dwustronnie wypukłe, o gładkiej powierzchni.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
Produkt leczniczy Olzapin jest wskazany w leczeniu schizofrenii oraz w zapobieganiu nawrotom
choroby afektywnej dwubiegunowej, u pacjentów u których w terapii epizodu manii uzyskano dobrą
odpowiedź na leczenie olanzapiną.
Produkt leczniczy Olzapin jest skuteczny w długoterminowym leczeniu podtrzymującym pacjentów, u
których stwierdzono dobrą odpowiedź na leczenie w początkowej fazie leczenia.
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Schizofrenia: zalecana dawka początkowa to 10 mg na dobę.
Zapobieganie nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej: zalecana dawka początkowa to 10 mg
na dobę.
W czasie leczenia schizofrenii i w celu zapobiegania nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej
dawkę dobową można ustalać w zależności od stanu klinicznego pacjenta w zakresie od 5 do 20 mg na
dobę. Zwiększenie dawki ponad zalecaną dawkę początkową może nastąpić tylko po ponownej ocenie
stanu klinicznego i nie częściej, niż co 24 godziny.
W dawkowaniu leku w specjalnych populacjach, przy współistnieniu innych czynników mogących
mieć wpływ na zwolnienie metabolizmu olanzapiny, takich jak: wiek pacjentów powyżej 65 lat,
niepalenie tytoniu, skłonność do spadku ciśnienia tętniczego, należy rozważyć zmniejszenie dawki
początkowej. U tych pacjentów zwiększanie dawki leku Olzapin należy przeprowadzać z największą
ostrożnością.
U pacjentów z zaburzoną czynnością wątroby i (lub) nerek należy rozważyć zmniejszenie dawki
początkowej do 5 mg na dobę. W przypadku umiarkowanej niewydolności wątroby (marskość, klasa
A lub B w skali Child-Pugh), dawka początkowa powinna wynosić 5 mg i być ostrożnie zwiększana.
U dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat nie zaleca się stosowania olanzapiny, z uwagi na brak
danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności leczenia.
4.3 Przeciwwskazania
1
Olanzapina jest przeciwwskazana u pacjentów z potwierdzoną nadwrażliwością na substancję czynną
lub jakikolwiek inny składnik leku oraz u pacjentów z ryzykiem wystąpienia jaskry z wąskim kątem
przesączania.
Olanzapina nie jest wskazana w leczeniu psychoz związanych z otępieniem, jak również w
zaburzeniach zachowania.
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Choroba Parkinsona
Nie zaleca się stosowania olanzapiny w leczeniu psychozy wywołanej przyjmowaniem agonistów
dopaminy u pacjentów z chorobą Parkinsona, ze względu na możliwość nasilenia objawów
parkinsonizmu i omamy.
Hipotonia ortostatyczna
U niektórych pacjentów w początkowym etapie leczenia może wystąpić hipotonia ortostatyczna w
połączeniu z tachykardią, zawrotami głowy i omdleniami, spowodowana właściwościami
α1-adrenergicznymi olanzapiny.
Ryzyko hipotonii ortostatycznej i omdleń może być zmniejszone przez zastosowanie początkowych
dawek 5 mg olanzapiny.
Olanzapinę należy stosować ze szczególną ostrożnością u pacjentów z rozpoznaną chorobą układu
krążenia (zawał mięśnia sercowego, niedokrwienie, niewydolność serca lub zaburzenia
przewodnictwa), u osób ze schorzeniami naczyń mózgowych oraz w warunkach, które mogą
predysponować pacjentów do wystąpienia hipotonii (odwodnienie, hipowolemia, terapia preparatami
przeciwnadciśnieniowymi).
Jak w przypadku innych leków psychotycznych zaleca się okresowe pomiary ciśnienia tętniczego u
pacjentów w wieku 65 lat.
Odstęp QT
W badaniach klinicznych nie zaobserwowano związku między stosowaniem olanzapiny i trwałym
wydłużeniem bezwzględnego odstępu QT. Jednakże, tak jak w przypadku innych leków
przeciwpsychotycznych, należy zachować ostrożność stosując olanzapinę z innymi lekami
wydłużającymi odstęp QT, zwłaszcza u pacjentów w podeszłym wieku, pacjentów z wrodzonym
zespołem wydłużonego odstępu QT, zastoinową niewydolnością serca, przerostem mięśnia
sercowego, zmniejszonym stężeniem potasu lub magnezu we krwi.
Napady drgawek
Olanzapinę należy stosować z bardzo dużą ostrożnością u pacjentów z napadami drgawkowymi lub z
niskim progiem drgawkowym np. w chorobie Alzheimera.
Obniżenie progu drgawkowego jest bardziej prawdopodobne u pacjentów w podeszłym wieku,
powyżej 65 lat.
Czynność wątroby
U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby oraz u pacjentów leczonych lekami o właściwościach
potencjalnie hepatotoksycznych należy zachować szczególne środki ostrożności. Obserwowano
przemijający wzrost aktywności aminotransferaz, zwłaszcza na początku leczenia olanzapiną. Podczas
leczenia zaleca się okresową kontrolę aktywności aminotransferaz. U pacjentów, u których
stwierdzono zapalenie wątroby, należy przerwać leczenie olanzapiną.
Późne dyskinezy
U pacjentów leczonych lekami przeciwpsychotycznymi może rozwinąć się zespół pod postacią
nieodwracalnych, bezwiednych ruchów dyskinetycznych. Obserwuje się także zwiększone ryzyko
rozwoju późnych dyskinez oraz prawdopodobieństwo, że będą one nieodwracalne. Dlatego należy
wziąć to pod uwagę podczas długoterminowego leczenia oraz przy określeniu wielkości całkowitej
2
dawki stosowanych neuroleptyków. Po przerwaniu leczenia lekami przeciwpsychotycznymi dyskinezy
mogą ulec zaostrzeniu lub dopiero wystąpić. Leki przeciwpsychotyczne mogą maskować objawy
przedmiotowe i podmiotowe późnych dyskinez, a także procesy leżące u podstaw choroby.
Dawkę olanzapiny należy ustalić w taki sposób, aby ryzyko wystąpienia późnych dyskinez było
minimalne. Jeśli wystąpią dyskinezy, należy przerwać leczenie olanzapiną. Niemniej jednak, u
niektórych pacjentów bez względu na objawy dyskinezy, leczenie olanzapiną należy kontynuować.
Złośliwy Zespół Neuroleptyczny (ZZN)
Złośliwy Zespół Neuroleptyczny (ZZN) jest zespołem objawów występujących podczas leczenia
preparatami przeciwpsychotycznymi, w tym olanzapiną. Jest to stan potencjalnie zagrażający życiu.
Kliniczne objawy ZZN to: bardzo wysoka gorączka, zwiększenie napięcia mięśniowego, zaburzenia
świadomości oraz zaburzenia układu autonomicznego (zaburzenia rytmu serca, zmiany ciśnienia
tętniczego krwi, tachykardia, obfite pocenie). Dodatkowo mogą wystąpić: wzrost aktywności
fosfokinazy kreatyninowej i mioglobinuria spowodowana rozpadem mięśni (rabdomioliza) oraz ostra
niewydolność nerek. W przypadku wystąpienia powyższych objawów lub znacznego,
niewyjaśnionego podwyższenia temperatury ciała bez innych objawów ZZN, należy przerwać
podawanie wszystkich leków przeciwpsychotycznych, w tym olanzapiny. Nie ma oficjalnych
wytycznych dotyczących postępowania farmakologicznego w przypadku wystąpienia ZZN. Należy
przerwać podawanie wszystkich zbędnych leków, zastosować intensywne leczenie objawowe oraz
monitorować ogólny stan pacjenta. Jeśli po ustąpieniu objawów ZZN pacjent wymaga ponownego
zastosowania leków przeciwpsychotycznych decyzję należy podjąć z zachowaniem największych
środków ostrożności.
Hiperglikemia i cukrzyca
Terapia olanzapiną może spowodować zwiększenie masy ciała, hiperglikemię lub nasilenie objawów
cukrzycy z towarzyszącą kwasicą ketonową lub śpiączką. Zaleca się monitorowanie stanu klinicznego
pacjentów z cukrzycą lub predysponowanych do jej rozwoju.
Przed rozpoczęciem leczenia należy rozważyć ewentualne konsekwencje zwiększenia masy ciała, a w
trakcie leczenia pacjenci powinni mieć regularnie kontrolowaną masę ciała. U pacjentów
przyjmujących olanzapinę należy również regularnie monitorować stężenie glukozy we krwi. Pacjenci
z czynnikami ryzyka wystąpienia cukrzycy, którzy rozpoczynają leczenie, powinni na początku terapii
wykonać test obciążenia glukozą (ang. fasting blood glucose testing) i okresowo mieć powtarzany test.
Test ten należy wykonywać także u pacjentów, którzy mają objawy hiperglikemii podczas leczenia
olanzapiną.
Aktywność antycholinergiczna
Ponieważ olanzapina wykazuje in vitro aktywność przeciwcholinergiczną powinna być stosowana ze
szczególną ostrożnością u chorych z przerostem gruczołu krokowego lub niedrożnością porażenną
jelit.
Neutropenia
Ze szczególną ostrożnością należy podawać olanzapinę pacjentom, u których z różnych przyczyn
występuje leukopenia, neutropenia, leukopenia polekowa, u pacjentów z zahamowaniem czynności i
(lub) toksycznym uszkodzeniem szpiku wywołanym przez leki, u pacjentów z zahamowaniem
czynności szpiku spowodowanym przez współistniejącą chorobę, radioterapię bądź chemioterapię, u
pacjentów z hipereozynofilią lub chorobą mieloproliferacyjną.
Często zgłaszano neutropenię u pacjentów leczonych jednocześnie olanzapiną i walproinianem.
Psychoza i (lub) zaburzenia zachowania spowodowane otępieniem
Olanzapina nie jest wskazana w leczeniu pacjentów z objawami psychozy i (lub) zaburzeniami
zachowania spowodowanymi otępieniem, z powodu zwiększonej śmiertelności oraz ryzyka
występowania niepożądanych zdarzeń naczyniowomózgowych.
W badaniach klinicznych obejmujących pacjentów w podeszłym wieku z otępieniem (średnia wieku
78 lat), objawami psychozy i (lub) zaburzeniami zachowania spowodowanymi otępieniem,
odnotowano dwukrotny wzrost częstości zgonów u pacjentów leczonych olanzapiną w porównaniu do
3
pacjentów otrzymujących placebo. Zwiększona śmiertelność nie była spowodowana dawkowaniem
olanzapiny oraz czasem leczenia.
Czynnikami ryzyka predysponującymi do zwiększonej śmiertelności był wiek powyżej 65 lat,
utrudnienia połykania, uspokojenie, niedożywienie i odwodnienie, choroby płuc lub jednoczesne
stosowanie benzodiazepin.
Śmiertelność była większa u pacjentów leczonych olanzapiną niż w grupie pacjentów otrzymujących
placebo i bez czynników ryzyka.
Zmiany stężenia lipidów
U pacjentów leczonych olanzapiną obserwowano niepożądane zmiany w stężeniu lipidów. W
przypadku wystąpienia takich zmian należy zastosować odpowiednie leczenie, szczególnie u
pacjentów z zaburzeniami przemiany lipidów. Należy monitorować zmiany stężenia lipidów we krwi
od stanu wyjściowego i w trakcie leczenia olanzapiną.
Zaburzenia czynności nerek i (lub) wątroby
Olanzapina podlega intensywnemu metabolizmowi. Jedynie 7% leku jest wydalane w postaci
niezmienionej. Farmakokinetyka olanzapiny była podobna u pacjentów zarówno z umiarkowaną
niewydolnością nerek jak i u pacjentów zdrowych, jednak u tych pacjentów należy rozważyć
zastosowanie mniejszej dawki.
Olanzapina nie jest usuwana poprzez dializę. Wpływ niewydolności nerek na eliminację metabolitów
olanzapiny nie został zbadany.
Badania przeprowadzone u pacjentów z klinicznie znaczącą marskością wątroby wykazały mały
wpływ na farmakokinetykę olanzapiny.
Zakrzep z zatorami
Podczas leczenia olanzapiną bardzo rzadko zgłaszano przejściowe występowanie zakrzepu z zatorami
w układzie żylnym. Jednak ze względu na to, że u pacjentów ze schizofrenią często występują
czynniki ryzyka zakrzepu z zatorami w układzie żylnym, wszystkie możliwe czynniki ryzyka zakrzepu
z zatorami, np. unieruchomienie, należy rozpoznać wcześniej oraz podjąć odpowiednie działania
prewencyjne.
Ogólna aktywność ośrodkowego układu nerwowego
Ze względu na to, że olanzapina działa przede wszystkim na ośrodkowy układ nerwowy, należy
zachować ostrożność stosując ją jednocześnie z innymi lekami o działaniu ośrodkowym oraz z
alkoholem. Możliwe jest działanie antagonistyczne olanzapiny wobec bezpośrednich i pośrednich
agonistów dopaminy, ponieważ wykazano in vitro antagonizm olanzapiny z dopaminą.
Przerywanie leczenia
Bardzo rzadko (0,01%), w przypadku nagłego przerwania stosowania olanzapiny mogą wystąpić
następujące objawy: pocenie się, bezsenność, drżenie, lęk, nudności lub wymioty.
Laktoza
Lek nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją
galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.
Pacjenci w podeszłym wieku
Olanzapinę należy stosować ostrożnie u osób w podeszłym wieku, zwłaszcza jeśli współistnieją inne
czynniki, które mogą wpłynąć na farmakokinetykę olanzapiny. Średni okres półtrwania olanzapiny
jest około 1,5 razy dłuższy u pacjentów w wieku powyżej 65 lat, niż u pacjentów w wieku poniżej 65
lat.
Pacjenci w wieku poniżej 18 lat
Olanzapina nie jest wskazana u dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat.
Płeć
4
Klirens olanzapiny jest w przybliżeniu o 30% mniejszy u kobiet niż u mężczyzn. Nie ma jednak
znaczących różnic między mężczyznami i kobietami w skuteczności i działaniach niepożądanych
olanzapiny. Dostosowanie dawki ze względu na płeć nie jest konieczne.
Osoby palące
Klirens olanzapiny jest ok. 40 % wyższy u palaczy. Pomimo tego, zmiana dawkowania nie jest zwykle
zalecana.
Wpływ połączenia takich czynników jak: wiek, palenie tytoniu, płeć, może doprowadzić do
znaczących farmakokinetycznych różnic w populacjach. Klirens u młodych palących mężczyzn może
być 3 razy większy niż u starszych, niepalących kobiet. Modyfikacja dawkowania może być konieczna
w przypadku pacjentów narażonych na połączenie czynników mających wpływ na zwolnienie
metabolizmu olanzapiny.
Olanzapina nie została zbadana u ludzi celem określenia potencjału nadużywania, rozwoju tolerancji
lub fizycznego uzależnienia. Podczas badań klinicznych nie ujawniła się żadna tendencja do
uzależnienia, ale zaleca się ostrożność i ścisłą obserwację oznak niewłaściwego używania lub
nadużywania olanzapiny.
4.5 Interakcje z innymi lekami i inne rodzaje interakcji
Bezpieczeństwo olanzapiny w stosowaniu z innymi lekami nie zostało szeroko zbadane.
Olanzapina działa głównie na ośrodkowy układ nerwowy, dlatego powinna być ostrożnie stosowana w
połączeniu z innymi lekami działającymi ośrodkowo oraz z alkoholem.
Olanzapina nasila działanie leków obniżających ciśnienie tętnicze krwi. Produkt leczniczy działa
antagonistycznie do lewodopy i innych agonistów receptorów dopaminergicznych. Leki indukujące
izoenzym CYP1A2 lub transferazę glukuronylową (np. omeprazol, ryfampicyna) mogą powodować
zwiększenie klirensu olanzapiny.
Fluwoksamina (inhibitor CYP1A2) zmniejsza klirens olanzapiny. Stężenie maksymalne Cmax
olanzapiny po podaniu fluwoksaminy zwiększało się o 54% u niepalących kobiet i o 77% u palących
mężczyzn. Zmniejszenie dawki olanzapiny powinno być rozważone podczas jednoczesnej terapii z
fluwoksaminą lub z innym inhibitorem CYP1A2, np. cyprofloksacyną.
W przypadku stosowania olanzapiny z innymi lekami może występować konieczność zmiany
dawkowania.
Pojedyncze dawki związków glinu lub magnezu i cymetydyna nie mają wpływu na farmakokinetykę
olanzapiny.
Terapia karbamazepiną w dawkach większych niż 200 mg powoduje w przybliżeniu 50% zwiększenie
klirensu olanzapiny.
Etanol stosowany jednorazowo w dawce 45 mg/70 kg mc. nie wpływał na farmakokinetykę
olanzapiny.
Fluoksetyna w jednorazowej dawce 60 mg lub w dawce 60 mg dziennie przez 8 dni powoduje małe
(średnio 16%) zwiększenie Cmax olanzapiny i małe (średnio 16%) zmniejszenie klirensu olanzapiny.
Olanzapina może w małym stopniu zmniejszać metabolizm walproinianu.
Warfaryna w pojedynczej dawce 20 mg nie ma wpływu na farmakokinetykę olanzapiny.
Pojedyncze dawki olanzapiny nie mają wpływu na farmakokinetykę imipraminy, jej aktywnego
metabolitu dezimipraminy czy warfaryny.
Wielokrotne dawki olanzapiny nie mają wpływu na kinetykę diazepamu i jego aktywnego metabolitu
N-dezmetylodiazepamu, litu, etanolu, biperydenu. Jednakże podawanie jednoczesne olanzapiny z
diazepamem lub etanolem może powodować hipotonię ortostatyczną.
Wielokrotne dawki olanzapiny nie mają wpływu na farmakokinetykę teofiliny i jej metabolitów.
Węgiel aktywowany zmniejsza biodostępność olanzapiny o około 50 do 60 % i powinien być
podawany co najmniej 2 godziny przed olanzapiną lub 2 godziny po jej zastosowaniu.
4.6 Ciąża i laktacja
5
Ciąża: nie przeprowadzono odpowiednich kontrolowanych badań u kobiet w ciąży. Należy
poinformować pacjentkę, aby powiadomiła lekarza o zajściu w ciążę lub planowanej ciąży w czasie
leczenia olanzapiną.
Ze względu na ograniczone doświadczenie u kobiet w ciąży olanzapina powinna być stosowana w
ciąży jedynie w przypadku, kiedy spodziewane korzyści dla matki przeważają nad potencjalnym
ryzykiem dla płodu.
Bardzo rzadko otrzymywano spontaniczne zgłoszenia o wystąpieniu drżenia, wzmożonego napięcia,
znacznego spowolnienia i senności u noworodków matek, które stosowały olanzapinę w trzecim
trymestrze ciąży.
Karmienie piersią: w badaniu z udziałem zdrowych kobiet karmiących piersią wykazywano, że
olanzapina była wydzielana z mlekiem kobiecym. U niemowląt średnia ekspozycja (mg/kg mc.) w
stanie stacjonarnym stanowiła 1,8% dawki przyjętej przez matkę (mg/kg mc.). Pacjentkom powinno
się odradzać karmienie piersią podczas przyjmowania olanzapiny.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługiwania urządzeń
mechanicznych w ruchu
Ponieważ olanzapina może powodować senność i zawroty głowy należy uprzedzić pacjentów o
konieczności zachowania szczególnej ostrożności podczas obsługiwania maszyn i prowadzenia
pojazdów w trakcie leczenia tym preparatem.
4.8 Działania niepożądane
Bardzo często (powyżej 10%) występującymi działaniami niepożądanymi związanymi ze
stosowaniem olanzapiny były senność i zwiększenie masy ciała.
Podczas badań klinicznych obejmujących pacjentów w podeszłym wieku z rozpoznaniem otępienia,
leczeniu olanzapiną towarzyszyła zwiększona ilość zgonów oraz występowanie niepożądanych
zdarzeń naczyniowomózgowych w porównaniu do placebo. Bardzo częstymi (>10%) działaniami
niepożądanymi związanymi ze stosowaniem olanzapiny w tej grupie pacjentów były: nieprawidłowy
chód i upadki. Często (1-10%) obserwowano zapalenie płuc, podwyższoną temperaturę ciała, letarg,
rumień, omamy wzrokowe i nietrzymanie moczu.
Częstości występowania określono następująco: bardzo często ( 1/10), często ( 1/100 do < 1/10),
niezbyt często ( 1/1 000 do < 1/100), rzadko ( 1/10 000 do < 1/1 000), bardzo rzadko (1/10 000),
nie znana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych).
Do objawów niepożądanych zanotowanych na podstawie zgłoszeń zdarzeń niepożądanych oraz
wyników badań laboratoryjnych przeprowadzonych w trakcie badań klinicznych należą:
Zaburzenia krwi i układu chłonnego
Często: eozynofilia.
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Bardzo często: zwiększenie masy ciała.
Często: zwiększenie apetytu, zwiększone stężenia glukozy, zwiększone stężenia triglicerydów.
Zaburzenia układu nerwowego
Bardzo często: senność.
Często: zawroty głowy, akatyzja, parkinsonizm, dyskinezy.
Zaburzenia serca
Niezbyt często: bradykardia z niedociśnieniem lub bez niedociśnienia lub omdlenie, wydłużenie
odstępu QT.
Nieznana: częstoskurcz komorowy lub migotanie komór, nagły zgon.
Zaburzenia naczyniowe
Często: niedociśnienie ortostatyczne.
6
Zaburzenia żołądka i jelit
Często: łagodne, przemijające działanie przeciwcholinergiczne, w tym zaparcia i suchość błony
śluzowej jamy ustnej.
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
Często: przejściowe, bezobjawowe zwiększenie aktywności aminotransferaz wątrobowych (AlAT,
AspAT), zwłaszcza w początkowej fazie leczenia.
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Niezbyt często: nadwrażliwość na światło, łysienie.
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
Często: astenia, obrzęk, zmęczenie.
Badania dodatkowe
Bardzo często: zwiększenie stężenia prolaktyny w osoczu, któremu rzadko towarzyszyły objawy
kliniczne (np. ginekomastia, mlekotok i powiększenie sutków). U większości pacjentów stężenie
prolaktyny normalizowało się i nie wymagało przerwania leczenia.
Niezbyt często: zwiększona aktywność fosfokinazy kreatyninowej, zwiększenie całkowitego stężenia
bilirubiny.
Nieznana: zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej.
Do innych objawów niepożądanych zanotowanych na podstawie spontanicznych zgłoszeń należą:
Zaburzenia krwi i układu chłonnego
Niezbyt często: leukopenia, neutropenia.
Bardzo rzadko: trombocytopenia.
Zaburzenia układu immunologicznego
Bardzo rzadko: reakcje alergiczne (np. reakcja rzekomoanafilaktyczna, obrzęk naczynioruchowy,
świąd lub pokrzywka).
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Bardzo rzadko: w spontanicznych raportach bardzo rzadko zgłaszano hiperglikemię i (lub)
wystąpienie cukrzycy lub nasilenie jej objawów z występującą sporadycznie kwasicą ketonową lub
śpiączką. Część z tych przypadków zakończyła się śmiercią. Hipertriglicerydemia, hipotermia.
Zaburzenia układu nerwowego
Rzadko: u pacjentów leczonych olanzapiną rzadko zgłaszano napady drgawek. W większości
przypadków stwierdzano w wywiadzie drgawki lub czynniki ryzyka ich wystąpienia.
Bardzo rzadko: podczas stosowania olanzapiny zgłaszano przypadki wystąpienia złośliwego zespołu
neuroleptycznego (ZZN). Bardzo rzadko zgłaszano występowanie parkinsonizmu, dystonii i późnych
dyskinez podczas leczenia olanzapiną.
Bardzo rzadko w przypadku nagłego odstawienia olanzapiny donoszono o wystąpieniu takich ostrych
objawów, jak: pocenie się, bezsenność, drżenie, lęk, nudność lub wymioty.
Zaburzenia naczyniowe
Bardzo rzadko: zakrzep z zatorami (włączając zator tętnicy płucnej oraz zakrzepicę żył głębokich).
Zaburzenia żołądka i jelit
Bardzo rzadko: zapalenie trzustki.
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
Bardzo rzadko: zapalenie wątroby.
7
Zaburzenia układu mięśniowo-szkieletowego i tkanki łącznej oraz zaburzenia kości
Bardzo rzadko (<0,01%): rozpad mięśni poprzecznie prążkowanych.
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Rzadko (0,01-0,1%): wysypka.
Zaburzenia nerek i dróg moczowych
Bardzo rzadko(<0,01%): niemożność oddania moczu pomimo uczucia parcia.
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi.
Bardzo rzadko (<0,01%): priapizm.
4.9 Przedawkowanie
Objawy podmiotowe i przedmiotowe.
Bardzo częstymi objawami (częstość >10%) po przedawkowaniu są częstoskurcz, pobudzenie lub
agresywność, dyzartria, różne objawy pozapiramidowe i obniżony poziom świadomości, od sedacji do
śpiączki włącznie.
Innymi znaczącymi klinicznie objawami przedawkowania są: delirium, drgawki, śpiączka,
prawdopodobny złośliwy zespół neuroleptyczny, depresja oddechowa, zachłyśnięcie, nadciśnienie lub
niedociśnienie, zaburzenia rytmu serca (<2% przypadków przedawkowania), zatrzymanie krążenia i
oddychania. Odnotowano przypadki śmierci już po przyjęciu jednorazowej dawki nie większej niż
450 mg, ale też powrotu do zdrowia po przyjęciu jednorazowej dawki 1500 mg.
Postępowanie w przypadku przedawkowania.
Nie istnieje swoista odtrutka przeciwko olanzapinie. Nie zaleca się prowokowania wymiotów.
Wskazane może być wdrożenie standardowego postępowania w przedawkowaniu (tzn. płukanie
żołądka, podanie węgla aktywowanego). Wykazano, że jednoczesne podanie węgla aktywowanego
zmniejsza dostępność biologiczną przyjętej doustnie olanzapiny o 50-60%.
Leczenie objawowe i monitorowanie czynności życiowych powinno być wdrożone zgodnie ze stanem
klinicznym pacjenta i powinno uwzględniać leczenie niedociśnienia oraz zapaści krążeniowej oraz
podtrzymywanie czynności oddechowych. Nie należy stosować adrenaliny, dopaminy ani innych
środków sympatykomimetycznych wykazujących aktywność beta-agonistyczną, ponieważ betastymulacja może nasilić niedociśnienie. Konieczne jest monitorowanie czynności układu sercowonaczyniowego w celu wykrycia ewentualnych zaburzeń rytmu serca. Ścisła kontrola lekarska oraz
monitorowanie powinny trwać do całkowitego powrotu pacjenta do zdrowia.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Grupa farmakoterapeutyczna: leki przeciwpsychotyczne; pochodne diazepiny, oksazepiny i tiazepiny.
Kod ATC: N05A H03
Olanzapina jest lekiem przeciwpsychotycznym, przeciwmaniakalnym, stabilizującym nastrój,
wykazującym powinowactwo następujących licznych receptorów dopaminowych D1, D2, D3, D4, D5 i
serotoninowych 5HT2A, 5HT2C, 5HT3 , 5HT6, receptorów α1- adrenergicznych, histaminowych H1 i
muskarynowych m1 - m5.
Mechanizm działania olanzapiny, podobnie jak innych produktów stosowanych w leczeniu
schizofrenii, nie jest znany. Uważa się, że ich mechanizm działania polega na wpływie na receptory
dopaminowe, serotoninowe typu 2 (5HT2). Mechanizm działania olanzapiny w leczeniu ostrych
epizodów manii nie jest również dokładnie poznany.
8
Blokowanie receptora innego niż dopaminowy, czy 5HT2 o takim samym powinowactwie, może
wyjaśniać działanie niepożądane olanzapiny. Blokowanie przez olanzapinę receptorów
muskarynowych wyjaśnia działanie antycholinergiczne, a receptorów histaminowych obserwowane
objawy senności. Blokowanie receptorów α1- adrenergicznych tłumaczy występowanie hipotonii
ortostatycznej obserwowanej po podaniu olanzapiny.
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Olanzapina jest dobrze wchłaniana po podaniu doustnym, osiąga stężenia maksymalne w osoczu w
ciągu 5-8 godzin. Obecność pokarmu nie wpływa na jej wchłanianie. Nie porównywano bezwzględnej
dostępności biologicznej leku po podaniu doustnym i dożylnym.
Olanzapina jest metabolizowana w wątrobie w drodze sprzęgania i utleniania. Głównym
występującym w krwiobiegu metabolitem olanzapiny jest 10-N-glukuronid, który nie przenika przez
barierę krew–mózg. Cytochromy P450-CYP1A2 oraz P450-2D6 biorą udział w tworzeniu
metabolitów N-demetylowego i 2- hydroksymetylowego, które w badaniach na zwierzętach wykazały
znamiennie mniejszą aktywność in vivo niż olanzapina. Aktywność farmakologiczna głównie zależy
od związku macierzystego–olanzapiny. Po podaniu doustnym, średni okres półtrwania olanzapiny w
końcowej fazie eliminacji u zdrowych osób różnił się zależnie od wieku i płci.
U zdrowych osób w podeszłym wieku (65 lat i starszych) średni okres półtrwania olanzapiny był
przedłużony w porównaniu z młodszymi zdrowymi osobami (odpowiednio 51,8 i 33,8 godzin),
natomiast klirens był zmniejszony (odpowiednio-17,5 i 18,2 l/h). Obserwowana u osób w podeszłym
wieku zmienność parametrów farmakokinetycznych utrzymywała się w granicach obserwowanych u
osób młodszych. U 44 pacjentów ze schizofrenią, w wieku powyżej 65 lat podawanie olanzapiny w
dawkach od 5 do 20 mg/dobę nie było związane z żadnym szczególnym profilem zdarzeń
niepożądanych.
Średni okres półtrwania w fazie eliminacji olanzapiny był nieco dłuższy u kobiet niż u mężczyzn
(odpowiednio-36,7 i 32,3 godziny), klirens natomiast był zmniejszony (odpowiednio-18,9 i 27,3 l/h).
Profil bezpieczeństwa olanzapiny (5-20 mg zarówno w grupie kobiet (n=467), jak i mężczyzn (n=869)
był porównywalny.
U pacjentów z niewydolnością nerek (klirens kreatyniny <10 ml/min) w porównaniu ze zdrowymi
osobami, nie stwierdzono znamiennych różnic w średnim okresie półtrwania w fazie eliminacji
(odpowiednio 37,7 godzin i 32,4 godziny) oraz w klirensie leku (odpowiednio 21,2 l/h i 25,0 l/h).
Badanie bilansu masy wykazało, że około 57% znakowanej radioaktywnie olanzapiny występowało w
moczu, głównie w postaci metabolitów.
U palących osób z łagodnymi zaburzeniami czynności wątroby średni okres półtrwania w fazie
eliminacji olanzapiny był wydłużony (39,3 godziny), a klirens zmniejszony (18,0 l/h) w porównaniu
ze zdrowymi, niepalącymi osobami (odpowiednio 48,8 godziny i 14,1 l/h).
U osób niepalących w porównaniu z palącymi (mężczyźni i kobiety) średni okres półtrwania w fazie
eliminacji leku był wydłużony (38,6h w stosunku do 30,4h), a klirens zmniejszony (18,6 l/h w
stosunku do 27,7 l/h).
Klirens osoczowy olanzapiny jest mniejszy u osób w podeszłym wieku niż u osób młodszych,
mniejszy u kobiet niż u mężczyzn oraz mniejszy u osób niepalących niż u palących. Jednakże zakres
wpływu wieku, płci lub palenia tytoniu na klirens olanzapiny i na okres półtrwania jest mały w
porównaniu z ogólną zmiennością osobniczą.
W badaniach z udziałem osób rasy kaukaskiej, Japończyków oraz Chińczyków, nie stwierdzono
różnic w parametrach farmakokinetycznych pomiędzy tymi trzema populacjami.
Stopień wiązania olanzapiny z białkami osocza wynosił około 93% dla zakresu stężeń od około 7 do
około 1000 ng/ml.
Olanzapina w osoczu wiąże się głównie z albuminami oraz α1-kwaśną glikoproteiną.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Toksyczność ostra (po podaniu pojedynczej dawki).
Objawy toksyczności u gryzoni po doustnym podaniu były typowe dla silnych neuroleptyków:
9
zmniejszenie aktywności, śpiączka, drżenia, drgawki kloniczne, ślinotok, zahamowanie przyrostu
masy ciała. Średnia dawka śmiertelna wynosiła około 210 mg/kg mc. (u myszy) i 175 mg/kg mc (u
szczura). Psy tolerowały pojedyncze dawki doustne do 100 mg/kg mc. bez przypadków śmiertelnych.
Kliniczne objawy, które u nich występowały to sedacja, ataksja, drżenia, przyspieszenie czynności
serca, utrudnione oddychanie, zwężenie źrenic i jadłowstręt.
U małp pojedyncze dawki doustne do 100 mg/kg mc. powodowały prostrację, a większe dawki
zaburzenia świadomości.
Toksyczność po podaniu wielokrotnym.
W badaniach trwających do 3 miesięcy u myszy oraz trwających do 1 roku u szczurów i psów,
głównymi objawami były hamowanie aktywności ośrodkowego układu nerwowego, objawy działania
antycholinergicznego i obwodowe zaburzenia hematologiczne. Tolerancja prowadziła do hamowania
czynności ośrodkowego układu nerwowego. Wskaźniki wzrostu były zmniejszone po dużych
dawkach.
Odwracalne działanie leku, związane ze zwiększeniem stężenia prolaktyny u szczurów, to:
zmniejszenie masy jajników i macicy oraz zmiany morfologiczne w nabłonku pochwy i gruczole
sutkowym.
Toksyczność hematologiczna.
Wpływ na obraz krwi, obserwowany u wszystkich badanych gatunków, obejmował zależne od dawki
zmniejszenie ilości leukocytów u myszy i niespecyficzne zmniejszenie liczby leukocytów u szczurów,
jednakże brak jest dowodów działania cytotoksycznego wobec szpiku kostnego.
Stwierdzono odwracalną neutropenię, trombocytopenię, lub niedokrwistość, u kilku psów
otrzymujących dawkę 8 lub10 mg/kg mc. na dobę (całkowite pole pod krzywą [AUC] dla olanzapiny
było w tym przypadku 12-15 razy większe niż u ludzi otrzymujących dawkę 12 mg).
U psów z cytopenią nie stwierdzono działań niepożądanych dotyczących progenitorowych i
proliferujących komórek szpiku kostnego.
Toksyczny wpływ na reprodukcję.
Olanzapina nie wywiera działania teratogennego. U szczurów sedacja przejawia się zaburzeniem
zdolności samców do kojarzenia się. Cykle płciowe były zaburzone po dawce
1,1 mg/kg mc. (trzykrotność dawki maksymalnej u człowieka), a parametry reprodukcyjne u szczurów
po dawce 3 mg/kg mc. (dziewięciokrotność dawki maksymalnej u człowieka).
U potomstwa szczurów otrzymujących olanzapinę, obserwowano opóźnienie w rozwoju płodu oraz
przemijające zmniejszenie aktywności potomstwa.
Działanie mutagenne.
Olaznzapina nie wykazywała działania mutagennego lub klastogennego w pełnym zakresie testów
standardowych, w tym w testach mutacji w komórkach bakterii i testach u ssaków in vitro i in vivo.
Działanie rakotwórcze.
Na podstawie wyników badań na myszach i szczurach stwierdzono, że olanzapina nie wykazuje
działania karcynogennego.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1. Wykaz substancji pomocniczych
Rdzeń tabletki: laktoza jednowodna, celuloza mikrokrystaliczna, krzemionka koloidalna bezwodna,
kroskarmeloza sodowa, magnezu stearynian, sodu laurylosiarczan.
Otoczka: alkohol poliwinylowy, tytanu dwutlenek, lecytyna sojowa, talk, guma ksantanowa, lak
aluminiowy żółcieni chinolinowej, lak aluminiowy żółcieni pomarańczowej, żelaza tlenek żółty.
10
6.2. Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy.
6.3. Okres trwałości
2 lata
6.4. Specjalne środki ostrożności przy przechowywaniu
Przechowywać w temperaturze poniżej 25°C. Chronić od światła i wilgoci.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Blistry Aluminium/Aluminium pakowane są w tekturowe pudełko wraz z ulotką dla pacjenta.
W opakowaniu jednostkowym znajduje się 28, 30, 56 lub 60 tabletek.
6.6 Szczególne środki ostrożności dotyczące usuwania
Brak szczególnych wymagań.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE
DO OBROTU
Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne LEK-AM Sp. z o.o.
ul. Ostrzykowizna 14A
05-170 Zakroczym
8. NUMER(-Y) POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Pozwolenie nr: 11281 - Olzapin – tabletki powlekane, 5 mg
Pozwolenie nr: 11282 - Olzapin – tabletki powlekane, 10 mg
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO
OBROTU/DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
29.04.2004 r./ 07.08.2008 r.
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU
CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
05.05.2010 r.
11