docWrocławski Program Działań na rzecz osób niepełnosprawnych na
download 
Reklamacja Transkrypt
Wrocławski Program Działań na rzecz osób niepełnosprawnych na
Załącznik................. do uchwały Nr.........../ Rady Miejskiej Wrocławia z dnia.............2010 roku Wrocławski Program Działań na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2011-2013 Wrocław Miasto na prawach powiatu 1 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Art. 32 1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. 2. Nikt nie moŜe być dyskryminowany w Ŝyciu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Art. 69 Osobom niepełnosprawnym władze publiczne udzielają, zgodnie z ustawą, pomocy w zabezpieczaniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej. 2 Spis treści 1. Wprowadzenie 2. Diagnoza sytuacji osób niepełnosprawnych 2.1. Podstawowe dane statystyczne 2.2. Wrocławska diagnoza problemów społecznych 2.3. Diagnoza sytuacji osób defaworyzowanych na rynku pracy 2.4. Podstawowe załoŜenia programu 2.5. Analiza SWOT 3. Działania Miasta na rzecz dostępności 3.1. Sprawozdania z realizacji zadań Miasta w latach 2008 – 2009 3.2. Dostępność przestrzeni publicznej 3.2.1. Dostępność terenów zabudowanych 3.2.2. Dostępność transportu i infrastruktury 3.2.3. Dostęp do informacji 3.2.4. Dostępność obiektów uŜyteczności publicznej i usług 4. Cele i zadania programu na lata 2011-2013 4.1. Zasady programu i cel strategiczny 4.2. Cele główne programu 4.2.1. Ograniczanie barier społecznych 4.2.2. Stwarzanie wielopłaszczyznowego systemu pomocy słuŜącej wyrównywaniu szans osób niepełnosprawnych 4.2.3. Tworzenie warunków do zachowania samodzielności i niezaleŜności osób niepełnosprawnych 4.2.4. Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych 4.2.5. Inicjowanie i podejmowanie działań profilaktycznych 5. Podmioty realizujące zadania 5.1. Urząd Miejski Wrocławia 5.2. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej 5.3. Powiatowy Urząd Pracy 5.4. Wrocławski Zakład Aktywności Zawodowej 5.5. Centrum Integracji Społecznej 5.6. Centrum Integracji i Rozwoju Społecznego 5.7. Wrocławskie Centrum Zdrowia 5.8. Centrum Neuropsychiatrii Neuromed 5.9. Organizacje pozarządowe 6. Źródła finansowania i adresaci programu 6.1. Źródła finansowania zadań wynikających z programu 6.2. Adresaci programu 7. Organy opiniodawczo – doradcze 7.1. Wrocławska Rada ds. Osób Niepełnosprawnych 7.2. Wrocławska Rada ds. Seniorów 7.3. Wrocławska Rada Działalności PoŜytku Publicznego 8. Monitoring i ewaluacja programu. 3 1. Wprowadzenie „Osoby niepełnosprawne potrzebują niekiedy więcej wsparcia ze strony społeczeństwa, by móc osiągnąć takie same warunki Ŝycia jak inni obywatele” - moŜna przeczytać w załoŜeniach do ONZ-owskich Standartowych Zasad Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych. W tym kluczowym dokumencie, na podstawie którego powstała szwedzka Agenda 22 czytamy teŜ, Ŝe: „To wsparcie nie powinno być nigdy traktowane jako przywilej, ale jako przysługujące człowiekowi prawo.” JuŜ w ustawie z 1990 roku o Niepełnosprawnych Amerykanach uroczyście podpisanej 26 lipca 1990 r. przez Georga Busha, jest napisane w art.2. pkt. 9., dotyczącym celów i zagadnień ustawy, Ŝe: „nieustające zjawisko niesprawiedliwej i niepotrzebnej dyskryminacji oraz uprzedzeń odbiera osobom niepełnosprawnym szansę podejmowania współzawodnictwa na równych prawach oraz korzystania z tych wszystkich moŜliwości, które przynoszą słuszną sławę naszemu wolnemu społeczeństwu, a z drugiej strony kosztuje Stany Zjednoczone niepotrzebne miliardy dolarów – wydatków wynikających z zaleŜności i nieproduktywności osób niepełnosprawnych”. Przyjęcie programu jest wykonaniem delegacji zawartej w art. 35 a ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (j.t. z 2008 r. Dz.U. nr 14, poz. 92 ze zmianami). Podstawę opracowania programu na lata 20011-2013, stanowią obowiązujące akty prawne oraz potrzeba wypracowania systemu działań mających na celu polepszenie jakości Ŝycia osób niepełnosprawnych poprzez efektywniejsze wykorzystanie dostępnych środków i zasobów Miasta. Opracowanie powstało w oparciu o następujące akty prawne: 1. Uchwała z dnia 3 grudnia 1993 r. Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych „Standardowe Zasady Wyrównywania Szans Osób niepełnosprawnych”; 2. Konstytucja RP; 3. Uchwała Sejmu RP z dnia 1 sierpnia 1997r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych; 4. Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych; 5. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym; 6. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności poŜytku publicznego i wolontariacie; 7. Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego do 2020 roku; 8. Strategia - Wrocław w perspektywie 2020 plus. 4 Program wytycza kierunki lokalnej polityki na rzecz osób niepełnosprawnych i zakłada podejmowanie przez Miasto interdyscyplinarnych działań z tym zawiązanych. Jego celem jest zapewnienie osobom niepełnosprawnym moŜliwie pełnego i równoprawnego uczestnictwa w Ŝyciu społecznym oraz podniesienie świadomości społecznej o problemach osób niepełnosprawnych mieszkających we Wrocławiu. ZałoŜenia i realizacja programu powinny wspierać godne i pełne uczestnictwo osób niepełnosprawnych w Ŝyciu miejskim, we wszystkich jego płaszczyznach. DąŜenie do włączania osób niepełnosprawnych w główne nurty Ŝycia miasta pozwoli na realną integrację róŜnych środowisk bez względu na niepełnosprawność. Ta bowiem ma charakter niejednorodny, dotykając osób w kaŜdym wieku, bez względu na płeć i wyznanie, nie będąc przy tym – zgodnie z zapisami Konstytucji RP i dobrze rozumianymi standardami – powodem do jakiejkolwiek dyskryminacji. Realizacja załoŜonych celów będzie polegała właściwym, profesjonalnym i komplementarnym dbaniu o potrzeby osób niepełnosprawnych, tworzeniu warunków zewnętrznych, sprzyjających wyrównywaniu szans oraz na społecznym włączaniu osób niepełnosprawnych oraz - stosownie do ich niepełnosprawności. 2. Diagnoza sytuacji osób niepełnosprawnych 2.1. Podstawowe dane statystyczne Urząd Statystyczny dla potrzeb prowadzonych badań za osobę niepełnosprawną uznał osobę, która posiadała odpowiednie orzeczenie wydane przez organ do tego uprawniony lub osobę, która takiego orzeczenia nie posiadała, lecz odczuwała ograniczenie sprawności w wykonywaniu czynności podstawowych dla swojego wieku (zabawa, nauka, praca, samoobsługa). Zbiorowość osób niepełnosprawnych została podzielona na 2 podstawowe grupy: 1. osoby niepełnosprawne prawnie, tj. takie, które posiadały odpowiednie, aktualne orzeczenie wydane przez organ do tego uprawniony, 2. osoby niepełnosprawne tylko biologicznie, tj. takie, które nie posiadały orzeczenia, ale miały (odczuwały) całkowicie lub powaŜnie ograniczoną zdolność do wykonywania czynności podstawowych. Według Narodowego Spisu Powszechnego przeprowadzonego w 2002 r. na terenie województwa dolnośląskiego zamieszkiwało 435.846 osób niepełnosprawnych, co stanowiło 14,99% ogółu ludności. Według szacunków GUS natęŜenie niepełnosprawności nasila się wraz z wiekiem. Liczba niepełnosprawnych prawnie i biologicznie mieszkańców Wrocławia według aktywności zawodowej, zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez Główny Urząd Statystyczny w 2002 roku, wynosi 68.366. 5 Wykres nr 1: Niepełnosprawni mieszkańcy Wrocławia według aktywności zawodowej (*dane GUS) Nieustalony status na rynku pracy - 288 osób 0% Bierni zawodowo 55.900 osób 82% Aktywni zawodowo pracujący 9.099 osób 13% Aktywni zawodowo bezrobotni 3.079 osób 5% Aktywni zawodowo pracujący - 9.099 osób Aktywni zawodowo bezrobotni - 3.079 osób Bierni zawodowo 55.900 osób Nieustalony status na rynku pracy - 288 osób Ustalenie faktycznej liczby osób niepełnosprawnych, będących mieszkańcami Wrocławia nie jest moŜliwe z uwagi na brak takich danych w instytucjach publicznych zajmujących się problemami osób niepełnosprawnych. 2.2. Wrocławska diagnoza problemów społecznych W celu oceny istniejącej sytuacji zrealizowany został projekt badawczy „Wrocławska diagnoza problemów społecznych" finansowany w 85% ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i w 15% z BudŜetu Państwa. Przeprowadzone badania kwestionariuszowe mają walor uŜyteczno-praktyczny i posłuŜyły sporządzeniu kompleksowej informacji o aktualnym stanie społeczności mieszkańców Wrocławia. Badania zostały przeprowadzone na próbie: 2500 gospodarstw domowych i 5000 mieszkańców Wrocławia w wieku od 15 do 64 lat i dotyczyły w szczególności: • • • • społeczno - ekonomicznego profilu gospodarstw domowych poziomu zaspokajanych potrzeb i braków w tym zakresie, sposobów funkcjonowania w środowisku społecznym (ze szczególnym uwzględnieniem rynku pracy), istniejących barier w integracji społecznej i aktywizacji zawodowej oraz oczekiwanych sposobów wsparcia instytucjonalnego indywidualnych działań słuŜących przełamywaniu problemów społecznych utrudniających integrację ze środowiskiem społecznym w przestrzeni miasta Identyfikacja problemów społecznych występujących w zbiorowości wrocławian, w tym osób niepełnosprawnych, pozwala na ocenę dotychczasowych działań oraz obszarów, które wymagają intensywnego rozwiązywania istniejących problemów. 6 Wyniki badań są ogólnodostępne i znajdują się na stronie internetowej: http://www.diagnoza.um.wroc.pl/ 2.3. Diagnoza sytuacji osób defaworyzowanych na rynku pracy W celu identyfikacji barier uniemoŜliwiających lub utrudniających podjęcie pracy osobom zagroŜonym marginalizacją i wykluczeniem społecznym Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy zrealizował projekt systemowego pt. "Bariery i szanse wsparcia i obsługi tzw. trudnego klienta instytucji rynku pracy na terenie Dolnego Śląska". Badania jakościowe i ilościowe polegały na przeprowadzeniu bezpośrednich wywiadów wśród osób z grup defaworyzowanych, m.in.: osób niepełnosprawnych, osób opuszczających zakłady karne, długotrwale bezrobotnych oraz wśród pracodawców reprezentujących przedsiębiorstwa róŜnej wielkości. Raport z wyników badań dostępny jest pod linkiem: http://www.pokl.dwup.pl/images/stories/POKL/zipy/100601_raport%20do%20po brania.pdf 2.4. Podstawowe załoŜenia programu 1. Osoby niepełnosprawne mają prawo do niezaleŜnego, samodzielnego i aktywnego Ŝycia oraz do korzystania na zasadzie równości z praw i obowiązków ustanowionych dla ogółu obywateli – bez względu na rodzaj, przyczynę i stopień niepełnosprawności; 2. Osoby niepełnosprawne mają prawo do uzyskania niezbędnych środków umoŜliwiających wyrównywanie - zmniejszonych wskutek niepełnosprawności – szans w korzystaniu z przysługujących im praw oraz wypełniania obowiązków; 3. Wszelkie działania na rzecz osób niepełnosprawnych powinny być podejmowane z poszanowaniem suwerenności jednostki i jej prawa do dokonywania samodzielnych wyborów Ŝyciowych; 4. W odniesieniu do wielu zapisów kompetencje i środki samorządowej administracji Miasta są w oczywisty sposób niewystarczające, dlatego konieczne jest partnerstwo strategiczne między róŜnymi podmiotami działającymi w Mieście i jego otoczeniu. Musi ono obejmować administrację państwową i samorządową, kręgi biznesowe, środowiska naukowe i profesjonalne, organizacje społeczne oraz związane z Wrocławiem autorytety. Przedmiotem partnerstwa winna być zarówno współpraca przy realizacji poszczególnych zadań programu, jak i całościowe harmonizowanie przedsięwzięć w róŜnych sferach aktywności miasta; 5. Program jest dokumentem otwartym na wprowadzanie zmian oraz uzupełnienia o nowe propozycje rozwiązań. Wymienione w programie zadania nie stanowią katalogu zamkniętego. W ramach realizacji kaŜdego celu, w przypadku zaistnienia okoliczności uzasadniających podjęcie zadań, które 7 nie zostały wymienione w programie, podejmowane będą działania w celu rozszerzenia ich katalogu; 6. Program stanowi podstawę do powstawania projektów mających na celu realizację ujętych w nim zadań oraz uzyskiwania środków z PFRON i EFS przez samorząd terytorialny i organizacje pozarządowe. 2.5. Analiza SWOT W celu uporządkowania danych zastosowano analizę SWOT, tj. posegregowano informację na cztery grupy (cztery kategorie czynników strategicznych): • • • • S (Strengths) – mocne strony: wszystko to co stanowi atut, przewagę, zaletę analizowanego obiektu, W (Weaknesses) – słabe strony: wszystko to co stanowi słabość, barierę, wadę analizowanego obiektu, O (Opportunities) – szanse: wszystko to co stwarza dla analizowanego obiektu szansę korzystnej zmiany, T (Threats) – zagroŜenia: wszystko to co stwarza dla analizowanego obiektu niebezpieczeństwo zmiany niekorzystnej. Tabela nr 1: Analiza SWOT MOCNE STRONY SŁABE STRONY 1. DuŜa ilość podmiotów (organizacji pozarządowych) działających w obszarze osób niepełnosprawnych. 2. Dobra współpraca pomiędzy podmiotami realizującymi zadania w obszarze osób niepełnosprawnych. 3. Wyspecjalizowana kadra w instytucjach i organizacjach. 4. DuŜe zaangaŜowanie organizacji i instytucji działających w obszarze osób niepełnosprawnych. 5. Rozbudowana baza ośrodków rehabilitacyjnych. 6. Stopniowa poprawa infrastruktury Miasta w zakresie dostępności. SZANSE 1. Brak usystematyzowanej informacji o sytuacji środowiska osób niepełnosprawnych. 2. Niski procent osób niepełnosprawnych mających wykształcenie wyŜsze. 3. Brak bazy osób niepełnosprawnych zamieszkujących na terenie Miasta. 1. MoŜliwości pozyskiwania środków na rozwój zasobów, rehabilitację zawodową i społeczną z Unii Europejskiej oraz innych źródeł finansowania. 2. Zmiana przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych umoŜliwiająca finansowanie nowych działań mających na celu aktywizację 1. Niewystarczająca wysokość środków organizacji pozarządowych na sfinansowanie udziału własnego w programach Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i Unii Europejskiej. 2. Słaba zdolność organizacji pozarządowych do aplikowania o środki programach Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i Unii Europejskiej. ZAGROśENIA 8 zawodową osób niepełnosprawnych. 3. Wzrost świadomości społecznej na temat niepełnosprawności. 4. Lobbing na rzecz osób niepełnosprawnych. 5. Aktywizacja i włączanie dzieci i młodzieŜy niepełnosprawnej. 3. Wzrost zagroŜeń chorobami cywilizacyjnymi i perspektywy demograficzne Państwa. 4. Brak systemowego rozwiązania w zakresie wczesnej, wielospecjalistycznej, kompleksowej, skoordynowanej i ciągłej pomocy dziecku zagroŜonemu niepełnosprawnością lub niepełnosprawnemu oraz jego rodzinie. 5. Ciągłe zmiany obowiązujących przepisów prawnych. 3. Działania Miasta na rzecz dostępności. Wrocław, stolica Dolnego Śląska, jest jednym z najstarszych i najpiękniejszych miast w Polsce. PołoŜony u podnóŜa Sudetów, nad rzeką Odrą, poprzecinany jej licznymi dopływami i kanałami, jest wyjątkowym miastem 12 wysp i ponad stu mostów. To czwarte co do wielkości miasto w Polsce, liczące prawie 650 tys. mieszkańców. NaleŜy do największych w kraju ośrodków uniwersyteckich. śycie umysłowe skupia się wokół wyŜszych uczelni z uniwersytetem i politechniką na czele. Działania na rzecz powszechnej dostępności podejmowane są w oparciu o strategię „Wrocław w perspektywie 2020 plus” oraz programy działań na rzecz osób niepełnosprawnych. Przyjęta strategia ma na celu: - Ograniczenie istniejących barier społecznych - Tworzenie wielopłaszczyznowego systemu pomocy słuŜącej wyrównywaniu szans osób niepełnosprawnych - Tworzenie warunków do zachowania samodzielności i niezaleŜności osób niepełnosprawnych - Aktywizację zawodowa - Inicjowanie i podejmowanie działań profilaktycznych oraz zapewnienie właściwej pomocy medycznej osobom z grup zagroŜonych wykluczeniem społecznym W realizację polityki dostępności angaŜowane są róŜnego rodzaju środki rzeczowe, finansowe oraz potencjał ludzki. Przykładem moŜe być np. wykorzystanie lokali gminnych na działalność organizacji pozarządowych, tworzenie mieszkań chronionych itp. Stopniowo eliminowane są istniejące bariery architektoniczne, urbanistyczne, transportowe i finansowe. Wzrasta ilość obiektów uŜyteczności publicznej pozbawionych barier architektonicznych, co ma niebagatelny wpływ na zwiększenie samodzielności i niezaleŜności osób niepełnosprawnych. 9 Poprawiają się warunki socjalno – bytowe osób niepełnosprawnych i ich rodzin oraz integracja ze środowiskiem, wzrasta takŜe ich poczucie bezpieczeństwa. Bezpośrednimi beneficjentami działań realizowanych ze środków gminnych było w okresie ostatnich 3 lat ca 30 000 osób niepełnosprawnych, pośrednimi zaś wszyscy mieszkańcy miasta. W wyniku podejmowanych działań wzrasta zainteresowanie społeczności lokalnej problemami osób niepełnosprawnych. Osoby niepełnosprawne częściej i chętniej uczestniczą w organizowanych imprezach lokalnych. Likwidacja barier dokonywana jest stopniowo, a poprawa sytuacji istniejącej w tym zakresie odczuwalna jest dla mieszkańców. Osiągnięcie pełnej dostępności będzie długotrwałym procesem, wymagającym współdziałania sektora instytucjonalnego, społecznego i prywatnego. 3.1. Sprawozdania z realizacji zadań Miasta w latach 2008 -2009 Wrocławski magistrat, biorąc pod uwagę potrzeby osób niepełnosprawnych, wcielał w Ŝycie program mający zapewnić im pełnoprawne funkcjonowanie w Ŝyciu zawodowym, społecznym i kulturalnym, tak, by ogromny potencjał ludzki, jakim jest 435-tysięczna grupa niepełnosprawnych mieszkańców Dolnego Śląska i ok. 90-tysięczna Wrocławia nie stawała się bierną częścią społeczeństwa. Tym samym gmina aktywizując osoby niepełnosprawne m.in. wspierała ich zatrudnianie i samodzielne otwieranie działalności gospodarczej, rozwój osobisty i edukację oraz wspólnie z partnerami ze strefy pozarządowej przełamywała negatywny stereotyp o osobach z niepełnosprawnościami. Dotychczas podejmowane i realizowane przez Urząd Miejski projekty realizowane tak samodzielnie, jak i przy angaŜowaniu organizacji pozarządowych mają aspekt wielotorowy, przynosząc bilateralne skutki i wpisując się z jednej strony, w ciągle potrzebną, zmianę mentalności i promocję aktywnych postaw, a z drugiej wspierając działania „u podstaw”. Szczegółowe dane z realizacji zadań Miasta Wrocławia, moŜna znaleźć na stronie internetowej: http://bip.um.wroc.pl 3.2. Dostępność przestrzeni publicznej 3.2.1. Dostępność terenów zabudowanych We Wrocławiu powstał nowoczesny Park Wodny. Jest to wielofunkcyjne centrum sportowo-rekreacyjne, spełniające oczekiwania najbardziej wymagających klientów. Znajduje się tam kilka współdziałających ze sobą stref: Rekreacyjna z mnóstwem atrakcji (m.in. zjeŜdŜalniami, jacuzzi, „leniwą rzeką” , basenami zewnętrznymi i basenem pływackim); Strefę Saun i Wellness (kilka rodzajów saun i łaźni, masaŜe wodne, zabiegi upiększające); Klub Fitness z najnowocześniejszymi na świecie urządzeniami i unikalną „siłownią dla dzieci”; Basen Sportowy z duŜą widownią i tytułem „Obiekt Sportowy Roku 2008”. Te strefy uzupełnia, a właściwie łączy, gastronomia - z restauracjami, kawiarenkami i bistro. Cały obiekt spełnia najwyŜsze normy w zakresie dostosowania przestrzeni dla wszystkich tj. osób starszych, z małymi dziećmi i osób niepełnosprawnych. 10 Pomiędzy halą i pergolą powstało takŜe nowe centrum kongresowe - Regionalne Centrum Turystyki Biznesowej, które mieści się w pawilonie restauracji tarasowej, powiększonym o najwyŜszej jakości przestrzenie do organizacji spotkań i dostosowanym do potrzeb i wymagań osób z niepełnosprawnościami. Jest tu wielka moŜliwość adaptacji w zaleŜności od typu wydarzenia – szkoleń, wystaw, kongresów itp. SłuŜą im dwa przeszklone audytoria na około tysiąc osób kaŜde oraz cztery mniejsze sale, które moŜna łączyć. Wszędzie jest profesjonalny sprzęt oświetleniowy i nagłośniający oraz niezbędne multimedia. Poza tym restauracja otwarta na taras i bistro, a takŜe salon VIP-ów. śadne inne miasto w Polsce nie ma w swoim zasobie tylu komunalnych budynków, równie wiekowych, co unikatowych i pięknych. Coraz więcej z nich swoim wyglądem zamiast grozy, budzi juŜ tylko zachwyt, zarówno turystów, jak i samych mieszkańców. Kamienice odrestaurowywane przez wrocławski Zarząd Zasobu Komunalnego zyskują nie tylko przepiękną fasadę. Gruntownie są remontowane takŜe od wewnątrz i przebudowywane w taki sposób, by tam, gdzie to tylko moŜliwe, spełniały współczesne standardy i gwarantowały mieszkańcom komfort. W bieŜącym roku Wrocławski „Program Stu Kamienic” realizowany przez Zarząd Zasobu Komunalnego został uhonorowany Diamentem Architektury, nagrodą przyznaną przez OXXFORD DESIGN, organizatora „Dom Show”, prestiŜowej wystawy architektury mieszkaniowej oraz wydawnictwo MURATOR, lidera na rynku prasy o tematyce budowlanej, architektonicznej i wnętrzarskiej. Problemy z dostępnością muzeów dla potrzeb osób o róŜnym rodzaju niepełnosprawności są obecnie brane pod uwagę i w wielu instytucjach rozwiązywane, przykładem moŜe być zakończony w 2009 r. remont Pałacu Królewskiego we Wrocławiu. Dzięki przebudowie powierzchnia uŜytkowa pałacu zwiększyła się z 4 do ponad 5 tys. m kw., z tego prawie trzy tysiące to powierzchnia wystawiennicza. Komunikację pomiędzy skrzydłami a budynkiem głównym ułatwią przeszklone galerie, a dzięki windom i podjazdom wszystkie poziomy muzeum są dostępne dla niepełnosprawnych. Osoby niepełnosprawne mogą teŜ wjeŜdŜać na teren muzeum samochodami, co znacznie ograniczyło odległość od dotychczasowych parkingów do obiektu. Odnowiono i unowocześniono miejski park im. Mikołaja Kopernika, przylegający do Teatru Lalek, a potocznie zwany Parkiem Staromiejskim. Stanowi on teraz kolejny element upiększanej i pozbawionej barier Promenady Staromiejskiej. W wyniku gruntownego remontu parkowi przywrócono jego historyczny XIX wieczny układ kompozycyjny. Park został równieŜ otoczony wysokim aŜurowym ogrodzeniem. Wybrukowane ścieŜki, alejki i placyki zachęcają do spacerów, a 36 latarni i 39 punktów iluminacyjnych nastrojowo oświetla park. Posadzono więcej drzew i krzewów, załoŜono kolejne trawniki i zaprojektowano automatyczny system nawadniający. Roślinność jednocześnie izoluje dźwięk. Miejsce posiada doskonałą akustykę. Bezapelacyjnym hitem jest plac zabaw dla dzieci w kształcie elipsy, z niewysokimi pagórkami i bezpieczną gumową nawierzchnią. W bieŜącym roku zintensyfikowane zostały działania w ramach likwidacji istniejących barier w ogólnodostępnej przestrzeni wrocławskiego rynku. W celu 11 wdroŜenia właściwych rozwiązań odbyły się spotkania z osobami niepełnosprawnymi, ich opiekunami, przedstawicielami organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych oraz ekspertami w tej dziedzinie, w wyniku których w lipcu przeprowadzone zostało spoinowanie testowego fragmentu kostki. Realizowany jest projekt stworzenia miniatur zabytków i budowli Wrocławia wraz z opisem ich historii w alfabecie Braille’a. Miniaturowe obiekty tworzą osobom niewidomym i niedowidzącym niepowtarzalną szansę na własnoręczne przekonanie się o wyglądzie budynku, jednocześnie pozwalają wszystkim zwiedzającym miasto na podziwianie piękna swego pierwowzoru z lotu ptaka, co do tej pory było niemoŜliwe. Dotychczas powstały dwie miniatury: Ratusz i Katedra Św. Jana Chrzciciela. Wrocławskie krasnoludki, reprezentujące róŜne zawody i społeczności, głęboko wtopiły się w lokalny krajobraz. Wśród nich poczesne miejsce zajmują łamiące bariery mentalne krasnale: poruszający się na wózku, niesłyszący i niewidomy, zamieszkujące wrocławski Rynek, przy wejściu do Muzeum Miejskiego, w sąsiedztwie miniatury wrocławskiego Ratusza. Na wrocławskie trasy wyruszył Rower „spotkań – bez barier”. Jest to nie tylko kolejna miejska atrakcja, ale przede wszystkim wyjątkowa oferta dla wszystkich osób, które nie mogły do tej pory cieszyć się ze wspólnych wycieczek rowerowych. Pojazd jest profesjonalnie przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, moŜe nim podróŜować nawet sześć osób. Logotyp „bez barier” widnieje teŜ na tylnej planszy roweru. Przyjazny pojazd ma, dzięki współpracy z Biurem Promocji Urzędu Miejskiego swój przystanek w centrum miasta, na placu u zbiegu ulic Szewskiej i Wita Stwosza. Jest on włączany takŜe w inne inicjatywy kulturalne w stolicy Dolnego Śląska. Dając tym samym jasny sygnał, Ŝe miasto staje się jeszcze bardziej „Wrocławiem bez barier”. Ten wyjątkowy rower daje moŜliwość wspólnego i atrakcyjnego spędzania czasu bez względu na wiek i sprawność fizyczną. Jednym z projektów realizowanych obecnie przez miasto jest budowa nowoczesnej areny – projekt spełniający najwyŜsze standardy – nowoczesny, funkcjonalny i bezpieczny, zaliczany do najwyŜszej klasy ELITE. Pomieści on ok. 41 tysięcy widzów podczas wydarzeń na murawie – meczów piłkarskich, koncertów czy pokazów specjalnych. Obiekt ten będzie w pełni dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych: stanowiska parkingowe, windy dla niepełnosprawnych kibiców, miejsca na trybunach, specjalne stanowiska w kioskach o obniŜonych ladach i miejsca dla osób niedosłyszących i niewidomych. Podczas wszystkich wydarzeń da stadionie zagwarantowane będą dla nich 102 miejsca oraz tyle samo dla osób towarzyszących. To więcej, niŜ przewidują normy UEFA. Miejsca te usytuowane będą na poziomie +1 we wszystkich sektorach, a dodatkowo sześć miejsc zlokalizowano na trybunie dla mediów. Miejsca dla osób niepełnosprawnych to głównie stanowiska dla wózków inwalidzkich, do których prowadzić będzie komunikacja pozioma z dostępem bez stopni do wind oraz przystosowanych toalet. Dla osób niewidomych dostępne będą specjalne stanowiska ze słuchawkami z głosem komentatora. 12 3.2.2. Dostępność transportu i infrastruktury Nadrzędnym celem działań i rozwiązań logistycznych w zakresie transportu miejskiego jest zwiększanie bezpieczeństwa na drogach. Jednym z praktycznych aspektów dostępności dla osób niepełnosprawnych infrastruktury transportowej jest m.in. poprawa widoczności pieszych i rowerzystów, lepsze oznakowanie przejść dla pieszych szczególnie w nocy, poprawa nawierzchni oraz ich oznakowanie i budowa zjazdów niwelujących róŜnice poziomów pomiędzy krawęŜnikiem i jezdnią. W celu poprawy bezpieczeństwa na przejściach dla pieszych sukcesywnie poszerzana jest istniejąca struktura dodatkowo wyposaŜonych i oznakowanych przejść. Zmianie ulega wygląd przystanków komunikacji miejskiej: słupki przystankowe, wiaty i kosze na śmieci znajdują się w odległości około 1 m od skrajni, tak aby osoby poruszające się na wózkach mogły bez problemu je ominąć i zająć miejsce w pojeździe lub z niego wysiąść, a osoby słabowidzące i niewidome nie ryzykowały wyjściem z pojazdu wprost na betonowy śmietnik czy słupek przystankowy. Ponadto, w ramach realizacji polityki Miasta, sukcesywnie polepszana jest dostępność komunikacji dla niepełnosprawnych lub niesamodzielnych turystów i mieszkańców Wrocławia. Obecnie 31 tramwajów i 299 autobusów (ponad 82%) przystosowanych jest do przewozu osób niepełnosprawnych: mają specjalną pochylnię, po której swobodnie moŜe wjechać osoba na wózku inwalidzkim czy wejść pasaŜer korzystający z kul ortopedycznych. RównieŜ przestrzeń pasaŜerska przeznaczona dla osób mających utrudnione poruszanie się jest niskopodłogowa. Ponadto Miasto dysponuje 10 busami przystosowanymi i uŜywanymi do przewozu osób niepełnosprawnych. Są one wyposaŜone w windy i miejsce na wózki (mieszczące jednorazowo 9 osób). Aktualnie realizowana jest dostawa kolejnych 35 tramwajów (niskopodłogowych z częściowo niską podłogą), a na etapie przetargu znajduje się dostawa następnych 8 sztuk. Przy zastosowaniu najnowocześniejszych rozwiązań inŜynieryjnych np. odpowiednie układy podjazdów, windy, wyraźne oznaczenia, zabezpieczenia dla osób niewidomych tworzone są nowe i modernizowane te juŜ istniejące węzły przesiadkowe. Niezwykle waŜnym elementem ułatwiającym niepełnosprawnym planowanie podróŜy oraz poruszanie się po mieście środkami komunikacji publicznej jest zamieszczenie rozkładu jazdy na stronie internetowej Urzędu, z wyróŜnionymi informację dotyczącymi kursów obsługiwanych przez pojazdy niskopodłogowe. Z inicjatywy Rzecznika ds. Osób Niepełnosprawnych, wszyscy kierowcy Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacji odbywają szkolenia, wspierające obsługę osób z niepełnosprawnościami. 3.2.3. Dostęp do informacji Celem działań podejmowanych przez Gminę jest przede wszystkim umoŜliwianie osobom niepełnosprawnym i ich rodzinom bytowania w warunkach odpowiadających godności kaŜdego człowieka, tworzenie warunków sprzyjających Ŝyciowemu usamodzielnieniu oraz integracji ze środowiskiem. Jest to proces ciągły i systematyczny, a sposób udzielania wsparcia charakteryzuje się przede wszystkim dąŜeniem do tego, aby osoby niepełnosprawne odzyskały i wzmocniły swoje siły i zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie. 13 DąŜąc do zminimalizowania negatywnych skutków braku dostępu do informacji podjętych zostało wiele inicjatyw mających poprawić aktualność, relewantność i przyswajalność wiadomości uŜytecznych dla wszystkich odbiorców. Upowszechnianie informacji na temat zasobów dla osób niepełnosprawnych w sposób dostępny dla osób z kaŜdym rodzajem niepełnosprawności i za pośrednictwem róŜnorodnych form przekazu (prasa, internet itd.) oraz podejmowanie starań, aby kaŜde działanie na rzecz społeczności lokalnej uwzględniało potrzeby kaŜdej z grup osób niepełnosprawnych. Jedną z obecnych inicjatyw jest zunifikowanie wszystkich społecznych działań Miasta pod jednym hasłem „Wrocław bez barier”, kolejne to uwraŜliwienie, takŜe urzędników i jednostek budŜetowych na potrzeby osób niepełnosprawnych. Niewidomym trudno jest studiować bez dyktafonu i pomocy kolegów. Politechnika Wrocławska uruchomiła pracownię tyfloinformatyczna (dla niewidomych) znajdującą się w ogólnodostępnej czytelni. Oprócz zwykłych komputerów i drukarek znalazły się w niej m.in. drukarka braille'owska, nagrzewarka do uwypuklania tekstu, powiększarki tekstu. Komputery zostały wyposaŜone równieŜ w programy słuŜące do prezentacji widzącym tekstów napisanych w Braille'u i programy udźwiękawiające, czytające tekst na głos. We Wrocławiu działa punkt wsparcia i informacji dla osób niepełnosprawnych, w którym prowadzone jest poradnictwo społeczno-prawne, psychologiczne edukacyjne i zawodowe dla wszystkich osób niepełnosprawnych, ich rodzin i otoczenia, a od października 2010r. pod adresem www.pomagamydzieciom.info uruchomiony zostanie internetowy portal informacyjno-doradczy dla osób niepełnosprawnych, ze szczególnym uwzględnieniem problemów rodziców i opiekunów dzieci niepełnosprawnych, dostarczający aktualnych informacji z dziedzin szczególnie istotnych dla tej grupy odbiorców. Będzie on łatwo dostępnym, prostym w obsłudze, rzetelnym i kompleksowym źródłem informacji. Będzie słuŜył wspieraniu osób niepełnosprawnych oraz ich bliskich w procesie leczenia, rehabilitacji, wychowania i edukacji, informował o moŜliwościach pomocy, zapewniał ekspercką pomoc społeczno-prawną, promował integrację i postawy otwartości wobec osób niepełnosprawnych, informował o bieŜących wydarzeniach i przedsięwzięciach organizowanych z myślą o osobach niepełnosprawnych. Równocześnie działają ośrodki informacji kierujące swoją ofertę do osób z konkretnym, specyficznym rodzajem niepełnosprawności. Zapewniony jest np. stały dostęp do informacji dla rodzin, opiekunów i otocznia osób z autyzmem (pełnione są dyŜury telefoniczne jak równieŜ ze specjalistami kontaktować się moŜna droga elektroniczną). Kolejną ofertą Miasta jest zapewnienie stałego dostępu do porad dla grupy osób dotkniętych niepełnosprawnością wskutek choroby onkologicznej. Celem programu jest przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu tych osób oraz zmotywowanie ich - poprzez dostarczenie kluczowej wiedzy na temat łagodzenia skutków choroby zarówno w sferze fizycznej jak i psychicznej – do nie rezygnowania czy wycofywania się z pełnienia róŜnych ról społecznych i zawodowych. 14 Ponadto od 2009r. Polski Związek Głuchych we współpracy z Miastem prowadzi Ośrodek rehabilitacji osób niepełnosprawnych słuchowo. Realizacja projektu zapewnia tej grupie niepełnosprawnych dostęp do bezpłatnego specjalistycznego poradnictwa oraz świadczenie usług ze strony instruktorów/tłumaczy języka migowego w rozwiązywaniu problemów dnia codziennego. Poradnictwo prawne świadczone jest w zakresie niezbędnym do poprawnego rozumienia i stosowania przepisów prawa z róŜnych dziedzin. Poradnictwo psychologiczne, obejmuje zarówno budowanie i podtrzymywanie motywacji do aktywizacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych, działania nakierowane na poprawę ich kondycji psychicznej oraz psychologiczną interwencję kryzysową. Realizowane są szeroko zakrojone kampanie informacyjno - promocyjne w mediach i poprzez reklamę zewnętrzną np. wrocławskie tramwaje: „Wrocław bez barier – uwolnij rozum”, powstały banery, plakaty, ulotki informacyjne i spoty: „Wrocław się uśmiecha, Wrocław trochę drwi”, „Uwolnij rozum”. Cykliczne wydawana jest wkładka do ogólnopolskiego magazynu „Integracja”. Przeprowadzony został konkurs fotograficzny „Wrocław bez barier” oraz plebiscyt „Dobre Praktyki”. Organizowane były plenerowe wystawy fotograficzne a takŜe wydano album fotograficzny „Wrocław bez barier. Przeprowadzane są takŜe spotkania z młodzieŜą szkolną we wrocławskich szkołach średnich, uczelniach i parafiach na temat problemów osób niepełnosprawnych. Wrocław, to takŜe miasto w którym tworzone są warunki dla rozwoju i aktywności Seniorów oraz ich samorealizacji. Przykładem moŜe być Program Latającej Akademii Seniora realizowany jest od marca 2009 roku. Jego główne załoŜenia to: wielokierunkowość, mobilny charakter, a takŜe otwartość na róŜne grupy senioralne. Program obejmuje szeroki wachlarz warsztatów, wykładów i zajęć budzących szerokie zainteresowanie seniorów. Programy, które oferujemy są dostosowane do potrzeb osób starszych. Pomagają w podwyŜszeniu kwalifikacji, nabyciu nowych umiejętności. W ramach programu wyodrębnione zostały sekcje: m.in. sportowa, zdrowotna, kulturalna, edukacyjna. Zajęcia Latającej Akademii Seniora organizowane są w Klubach Seniora oraz partnerskich organizacjach działających na rzecz osób starszych. Jest to bardzo istotne szczególnie dla Klubów, które ze względu na lokalizację, a takŜe ograniczone zasoby finansowe, mają ograniczoną moŜliwość korzystania z róŜnorodnych ofert. Dodatkowo daje to szanse na zaktywizowanie seniorów, którzy mają utrudnione moŜliwości poruszania się i samodzielnego dotarcia na szkolenie, warsztat, prelekcje czy wykład. 3.2.4. Dostępność do obiektów uŜyteczności publicznej i usług. W ramach poprawy dostępności prowadzone są m.in. prace modernizacyjne mające na celu zwiększenie dostępności obiektów Urzędu Miejskiego. W obiektach tych standardowym wyposaŜeniem są np. podjazdy, windy, platformy hydrauliczne. Sukcesywnie przystosowywane są takŜe pomieszczenia higieniczno – sanitarne oraz wymieniane są pokrycia podłogowe na antypoślizgowe. Zmianom uległ takŜe wygląd tablic informacyjnych, oznakowania i oświetlenia w budynkach, w celu łatwiejszej ich identyfikacji oraz pomocy w rozpoznaniu otoczenia. Wrocławski portal miejski w kwietniu tego roku przeszedł gruntowną zmianę. Jego nowa wersja umoŜliwia personifikację i swobodniejszą nawigację. 15 Po zalogowaniu moŜna wybierać, które z informacji są dla uŜytkownika najwaŜniejsze. Dział dotyczący osób niepełnosprawnych zawiera niezbędne informacje dotyczące spraw, które mogą oni załatwić we wrocławskim magistracie, a takŜe wydarzeń im dedykowanych w naszym mieście. Na stronie są teŜ zawarte plany działań dotyczące osób z niepełnosprawnościami. Dobrym trendem jest takŜe włączanie osób niepełnosprawnych w kaŜde wydarzenie, w tym kulturalne, które jest organizowane, bądź w którym gmina partycypuje. Relacje z takich przedsięwzięć, jak np. z próbnego spoinowania nawierzchni brukowej wrocławskiego rynku takŜe znajdują się na stronie www.wroclaw.pl. Urząd Miejski Wrocławia coraz pręŜniej działa w internecie. Przyjazny i dostępny dla klienta jest Elektroniczny system kolejkowy, umoŜliwiający zajęcie kolejki przez internet do właściwego pracownika Centrum Obsługi Mieszkańca. Dotyczy to między innymi rejestracji pojazdów, wydania dowodu osobistego, meldunku, czy złoŜenia odpowiedniego wniosku. Klienci zachęcani są takŜe do korzystania z elektronicznej skrzynki podawczej oraz pobierana wniosków bezpośrednio ze strony Urzędu, co pozwala im zaoszczędzić czas konieczny do załatwienia indywidualnej sprawy. Stworzona została takŜe moŜliwość elektronicznej rekrutacji do placówek oświatowych. Utworzono takŜe tematyczne strony internetowe dla seniorów oraz osób niesamodzielnych. Wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniu społecznemu rozpoczęto program opieki nad osobami starszymi, przewlekle i nieuleczalnie chorymi w środowisku domowym pn. Pakiety opieki środowiskowej. W skład pakietu wchodzą usługi opiekuńcze i pielęgnacyjne z udziałem pracownika socjalnego, psychologa, rehabilitanta oraz pielęgniarki środowiskowej. Celem tego programu jest wsparcie rodzin osób niesprawnych, dzięki któremu osoby chore mogą pozostać w środowisku domowym. Z kaŜdym rokiem przybywa miejsc i budynków uŜyteczności publicznej dostępnych dla osób z niepełnosprawnością ruchową. Jednocześnie brak było usystematyzowanych informacji stwarzających osobie niepełnosprawnej i jej opiekunom szerszą moŜliwość korzystania z podstawowych dóbr i usług świadczonych w pobliŜu jej zamieszkania i na terenie całego miasta. Aby więc osoby, które są mniej sprawne i mobilne niŜ reszta społeczności mogły wybrać sposób postępowania chcąc np. dotrzeć do instytucji czy choćby punktu usługowego powstał program tworzenia warunków do zachowania samodzielności i niezaleŜności osób niepełnosprawnych „Mapowanie Wrocławia”, którego celem jest zapewnienie dostępu do informacji dotyczącej przystosowania obiektów uŜyteczności publicznej do potrzeb osób niepełnosprawnych poprzez utworzenie internetowej mapy (bazy adresowej) na stronie internetowej www.wroclaw.pl. W ramach realizacji projektu, przeprowadzona została inwentaryzacja większości obiektów uŜyteczności publicznej na terenie miasta tj. blisko 10 tysięcy obiektów, do końca trwania projektu zweryfikowanych zostanie ok. 14 500 obiektów. Badania prowadzone były przez 25 ankieterów – głównie studentów Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej, przeszkolonych w zakresie przyjaznej architektury oraz potrzeb i ograniczeń związanych z niepełnosprawnością. 16 Wiarygodność sporządzonych poziomem kontroli. ankiet weryfikowana była trzystopniowym Zakres przedmiotowy badania obejmował obiekty z zakresu: - sport, rekreacja, turystyka, kultura, rozrywka (w tym: baza noclegowa, duŜe obiekty handlowo usługowe, obiekty kultu religijnego, obiekty kultury, restauracje, kawiarnie, kluby, puby, obiekty sportowe i rekreacyjne) - administracja, ochrona, bezpieczeństwo (w tym: jednostki i zakłady budŜetowe gminy, jednostki Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, ochrona i bezpieczeństwo, sądy, prokuratury, Urząd Miejski, inne urzędy, dostawcy mediów miejskich oraz placówki pocztowe) - komunikacja (stacje i dworce, przystanki komunikacji miejskiej) - edukacja, nauka, szkolnictwo wyŜsze - ochrona zdrowia (Ŝłobki, zakłady opieki zdrowotnej, apteki) Określone zostały miejsca dostępne i moŜliwości korzystania przez niepełnosprawnych z budynków i otaczającej je infrastruktury, w szczególności dostępności do miejsc parkingowych. Informacje zgromadzone na mapie są na bieŜąco aktualizowane dzięki systemowi monitoringu (informacje o zmianie stanu dostępności budynków) prowadzonemu we współpracy z personelem administrującymi budynkami znajdującymi się w bazie m.in. poprzez umieszczoną na stronie internetowej www.wroclaw.pl e-ankietę. Inwentaryzacja pozwoliła stworzyć bazę informacyjną, a co za tym idzie przyczyniła się do zwiększenia aktywności i samodzielności niepełnosprawnych ruchowo w zakresie bardziej aktywnego udziału w Ŝyciu społeczności lokalnej, dostępu do zatrudnienia (rehabilitacji zawodowej), rozwoju intelektualnego i twórczego. Konsekwencją upublicznienia bazy informacji na stronie www. jest zmniejszenie barier psychospołecznych, organizacyjnych i przestrzennych dla funkcjonowania osób niepełnosprawnych ruchowo i ich rodzin. Na początku września br. obiekty dotychczas zinwentaryzowane i zamieszczone w bazie zostały naniesione na mapę Wrocławia na stronie: http://sip.um.wroc.pl/agsjarc/mapviewer.jsf Realizowany jest program „Miejsca Przyjazne Seniorom”, który pomaga uhonorować firmy, jednostki i instytucje, które dbają o osoby starsze, a tym samym pomagają tworzyć Wrocław – miasto pokoleń. Głównym celem akcji jest zachęcenie osób starszych do aktywnego spędzania czasu poza domem oraz aktywizacja właścicieli „przyjaznych miejsc” do jeszcze większej dbałości o tak liczną grupę społeczną jaką są seniorzy na terenie Gminy Wrocław. Miejsca, które uzyskają miano „przyjaznych seniorom”, otrzymują specjalny certyfikat i są umieszczone na specjalnej mapie "Miejsc Przyjaznych Seniorom". Niezbędnym warunkiem, który muszą spełniać wszystkie „przyjazne miejsca” zgłaszane do konkursu, jest ich całkowita dostępność dla osób z ograniczoną mobilnością. Na stronie internetowej miasta dostępne są takŜe inne mapy dostarczające istotnych informacji, jak np. mapa utrudnień drogowych, mapa własności, program mieszkaniowy czy fotomapy. 17 Powołane zostały Wrocławska Rada ds. Osób Niepełnosprawnych i Wrocławska Rada ds. Seniorów, pełniące funkcję doradczo-opiniującą w sprawach dotyczących osób starszych i niepełnosprawnych. Ich działalność polega na inspirowaniu przedsięwzięć zmierzających do aktywizacji i integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych i seniorów, opiniowaniu projektów uchwał i programów pod kątem ich skutków dla osób niepełnosprawnych, ocenianiu realizacji powiatowych programów działań, współpracy z organizacjami pozarządowymi, określaniu priorytetów potrzeb i problemów oraz przedstawianiu propozycji i wniosków dotyczących podejmowanych działań. W celu ułatwienia komunikacji w Urzędzie Miejskim Wrocławia powołany został Rzecznik ds. Osób Niepełnosprawnych, który m.in. słuŜy pomocą osobom niepełnosprawnym w załatwianiu spraw indywidualnych, integruje i koordynuje działania podejmowane przez Magistrat oraz upowszechnia za pośrednictwem mediów, informacje o sprawach dotyczących osób niepełnosprawnych. Stale budowane są struktury włączające dzieci niepełnosprawne w system edukacji powszechnej, stwarzane są moŜliwości kontynuowania nauki uczniom szkół specjalnych i integracyjnych. Wprowadzane są takŜe nowe kierunki kształcenia zawodowego odpowiadającego potrzebom rynku pracy. W miarę potrzeb w szkołach publicznych kaŜdego stopnia tworzone są klasy integracyjne. Na uwagę zasługuje równieŜ, wspierana przez Miasto, inicjatywa tworzenia mieszkań chronionych, przygotowujących osoby tam przebywające do prowadzenia samodzielnego Ŝycia. Mieszkania takie zapewniają warunki samodzielnego funkcjonowania w środowisku, w integracji ze społecznością lokalną. 4. Cele i zadania programu na lata 2011-2013 4.1. Zasady programu i cel strategiczny Podstawy programu stanowią następujące zasady: 1. osoby niepełnosprawne mają prawo do niezaleŜnego, samodzielnego i aktywnego Ŝycia oraz do korzystania, na zasadach równości, z praw i obowiązków ustanowionych dla ogółu obywateli – bez względu na rodzaj, przyczynę i stopień niepełnosprawności, 2. osoby niepełnosprawne mają prawo do uzyskania niezbędnych środków umoŜliwiających wyrównywanie zmniejszonych wskutek niepełnosprawności – szans w korzystaniu z przysługujących im praw oraz wypełniania obowiązków, 3. wszelkie działania na rzecz osób niepełnosprawnych powinny być podejmowane z poszanowaniem suwerenności jednostki i jej prawa do dokonywania samodzielnych wyborów Ŝyciowych. Celem strategicznym programu jest tworzenie osobom niepełnosprawnym warunków do pełnego uczestnictwa w Ŝyciu społecznym i zawodowym, 18 w miejsce opieki - włączanie w główny nurt Ŝycia społecznego oraz przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych i ich rodzin. Działalność prowadząca do realizacji tego celu polegać będzie na tworzeniu warunków zewnętrznych sprzyjających wyrównywaniu szans i społecznej integracji osób niepełnosprawnych oraz dąŜeniu do wzmocnienia samodzielności osób niepełnosprawnych i ich zdolności do samoorganizacji. Wykorzystywane będą dostępne zasoby w celu zapewnienia wszystkim członkom społeczności lokalnej równych szans udziału w Ŝyciu społecznym. Przy realizacji Programu konieczna będzie aktywna współpraca środowiska osób niepełnosprawnych, organizacji pozarządowych, instytucji pomocowych oraz samorządu. 4.2. Cele główne programu 4.2.1. Ograniczanie barier społecznych Cele szczegółowe: a) Kształtowanie świadomości społeczności lokalnej na temat niepełnosprawności i moŜliwych form pomocy. b) Promowanie właściwych postaw społecznych wobec niepełnosprawności sprzyjających realizowaniu praw osób niepełnosprawnych. c) Budzenie świadomości społecznej osób niepełnosprawnych co do ich praw, potrzeb i moŜliwości oraz wkładu jaki wnoszą w Ŝycie społeczne. Cel główny nr 1: Ograniczanie istniejących barier społecznych Realizatorzy/ partnerzy: Urząd Miejski Wrocławia; Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej i inne instytucje miejskie; inne instytucje publiczne oraz organizacje pozarządowe działające na terenie miasta Cel szczegółowy 1: Kształtowanie świadomości społeczności lokalnej na temat niepełnosprawności i moŜliwych form pomocy Zadania Mierniki 1. WdroŜenie systemu sprawnego przepływu informacji dotyczącej róŜnych form pomocy i wsparcia, świadczonych przez: urzędy, instytucje i organizacje poprzez m.in. utworzenie zakładki „bez barier” na głównej stronie www.wroclaw.pl , na której znajdą się niezbędne informacje dla i o osobach niepełnosprawnych. 19 1. Liczba wejść na stronę internetową, 2. Liczba osób niepełnosprawnych uczestniczących w przedsięwzięciach, o których informacje ukazują się na stronie internetowej. 2. Intensyfikacja działań promocyjnych z wykorzystaniem mediów. Przy wszelkich realizowanych projektach – promocja na forach, konferencjach i w mediach działań zapewniających moŜliwie najlepsze warunki udziału w Ŝyciu społecznym miasta osób z niepełnosprawnością. 3. Wrocławskie Forum ds. Osób Niepełnosprawnych - miejsce wymiany poglądów, prezentowania dotychczasowych działań, platforma wzajemnej wymiany doświadczeń. Spotkania w NGO’sach, urzędach, instytucjach publicznych oraz organizacjach działających na rzecz osób niepełnosprawnych stworzą równieŜ moŜliwość dyskusji o działaniach na rzecz łamania negatywnego stereotypu osób niepełnosprawnych. Organizacja Forów będzie miała na celu wykorzystywanie dostępnych zasobów, wiedzy i doświadczenia w celu zapewnienia wszystkim członkom społeczności lokalnej równych szans udziału w Ŝyciu społecznym, co uzaleŜnione jest w duŜej mierze od istniejących moŜliwości wymiany tej wiedzy między wszystkimi zainteresowanymi. 4. Realizacja programu działań społecznych „Wrocław bez barier” Poprzez dąŜenie do zapewnienia pełnej dostępności wydarzeń, obiektów i przestrzeni miejskiej. Powszechna dostępność pozwoli być Miastu kompleksowo przyjaznym dla seniorów, rodziców z małymi dziećmi w wózkach, osób niepełnosprawnych, etc. 1. Liczba zorganizowanych konferencji, szkoleń i spotkań, 2. Liczba osób uczestniczących w konferencjach, szkoleniach i spotkaniach, 3. Liczba publikacji. 1. Liczba zorganizowanych Forów, 2. Liczba uczestników Forów 1. Liczba informacji dotyczących organizowanych wydarzeń, zamieszczanych: a) w zakładce „bez barier”, b) na stronach skierowanych do organizacji pozarządowych, c) na stronach MOPS d) oraz innych stronach dotyczących Ŝycia społecznego w mieście 2. Liczba wydarzeń mających na celu umacnianie tolerancji w stosunku do inności. Cel szczegółowy 2: Promowanie właściwych postaw społecznych wobec niepełnosprawności sprzyjających realizowaniu praw osób niepełnosprawnych 20 Zadania Mierniki 1. Realizacja programu: „Przyjazne Miasto” dzięki któremu wszystkie wydarzenia (sportowe, kulturalne, wybory etc.), w których partycypuje Gmina Wrocław, będą powszechnie dostępne dla osób niepełnosprawnych; 2. 3. 4. 5. 1.Liczba osób niepełnosprawnych uczestniczących w róŜnych imprezach organizowanych na terenie Miasta 2. Liczba imprez sportowych, w których uczestniczyły osoby niepełnosprawne; 3. Liczba imprez kulturalnych , w których uczestniczyły osoby niepełnosprawne; 4. Liczba imprez rekreacyjnych , w których uczestniczyły osoby niepełnosprawne; 5. Liczba wystaw prac osób niepełnosprawnych. Realizacja programu „Dobra praktyka” 1. Liczba zorganizowanych Promowanie miejsc przyjaznych oraz wyraźne akcentowanie konferencji, szkoleń, spotkań uczestnictwa osób niepełnosprawnych w trakcie wydarzeń i wydarzeń, organizowanych w mieście. 2. Liczba uczestników konferencji, szkoleń, spotkań i wydarzeń, 3.Liczba publikacji. Działania kulturalne i edukacyjne mające na celu 1.Liczba zorganizowanych umacnianie tolerancji w stosunku do inności. konferencji, szkoleń i spotkań, 2.Liczba publikacji. Dystrybucja materiałów edukacyjnych i 1.Liczba publikacji, informacyjnych. 2. Liczba instytucji i organizacji zaangaŜowanych w dystrybucję materiałów informacyjnych. Włączanie twórców niepełnosprawnych do 1. Liczba imprez odbywających się na terenie miasta imprez artystycznych, w których artystycznych. uczestniczą niepełnosprawni twórcy, 2. Liczba wystaw prac osób niepełnosprawnych. Cel szczegółowy 3: Budzenie świadomości społecznej osób niepełnosprawnych co do ich praw, potrzeb i moŜliwości oraz wkładu jaki wnoszą w Ŝycie społeczne Zadania Mierniki 21 1. Dystrybucja materiałów edukacyjnych i informacyjnych 2. Akcje kulturalne i edukacyjne mające na celu: - stymulowanie kreatywnych działań osób niepełnosprawnych, - tworzenie, konsolidację i współpracę społeczności - zmianę postaw społecznych i akceptację niepełnosprawności. 3. Baza informacji na temat uprawnień osób niepełnosprawnych Umieszczenie w zakładce „bez barier” na głównej stronie www.wroclaw.pl niezbędnych informacji dotyczących uprawnień osób niepełnosprawnych 1. Liczba wydanych publikacji dot. osób niepełnosprawnych; 2. Liczba instytucji i organizacji zaangaŜowanych w dystrybucję materiałów informacyjnych. 1. Liczba przeprowadzonych akcji; 2. Liczba osób niepełnosprawnych uczestniczących w przeprowadzanych akcjach 1. Liczba wejść na stronę internetową. Oczekiwane efekty realizacji celu głównego i celów szczegółowych: 1. Świadoma akceptacja społeczna osób niepełnosprawnych; 2. Wzrost zainteresowania społeczności lokalnej problemami osób niepełnosprawnych; 3. Podnoszenie poziomu świadomości społeczności lokalnej na temat praw, potrzeb i moŜliwości osób niepełnosprawnych. 4. Wzrost uczestnictwa osób niepełnosprawnych w organizowanych imprezach lokalnych; 5. Zaktywizowanie osób niepełnosprawnych oraz zaangaŜowanie ich rodzin; 6. Zintegrowanie osób niepełnosprawnych ze społecznością lokalną; 4.2.2. Stwarzanie wielopłaszczyznowego systemu pomocy słuŜącej wyrównywaniu szans osób niepełnosprawnych Cele szczegółowe: a) Zintegrowanie działań podejmowanych przez Miasto na rzecz osób niepełnosprawnych. b) Podnoszenie kwalifikacji osób wykonujących zadania w zakresie rehabilitacji osób niepełnosprawnych. c) Kontynuacja i wzmocnienie współpracy między organizacjami i instytucjami działającymi w obszarze objętym Programem; d) PodwyŜszenie poziomu edukacji osób niepełnosprawnych e) Wsparcie dla rodzin, których członkami są osoby niepełnosprawne. 22 Cel główny nr 2: Stworzenie wielopłaszczyznowego systemu pomocy słuŜącej wyrównywaniu szans osób niepełnosprawnych Realizatorzy/ partnerzy: Urząd Miejski Wrocławia; Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej i inne instytucje miejskie; inne instytucje publiczne oraz organizacje pozarządowe działające na terenie miasta Cel szczegółowy 1: Zintegrowanie działań podejmowanych przez miasto na rzecz osób niepełnosprawnych Zadania Mierniki 1. Diagnozowanie potrzeb Miasta z zakresu rehabilitacji społecznej, zawodowej i zatrudniania osób niepełnosprawnych z uwzględnieniem aspektów przedkładanych przez osoby niepełnosprawne. 2. Powołanie zespołu ds. wdraŜania programu, zajmującego się bezpośrednią analizą potrzeb zgłaszanych przez środowisko oraz nadzorem nad realizacją programu. 3. Cykliczne spotkania Zespołu ds. wdraŜania 1. Liczba spotkań; Wrocławskiego Programu Działań na rzecz osób 2. Liczba podjętych interwencji; niepełnosprawnych 3. Liczba przeprowadzonych analiz; 4. Liczba sporządzonych ankiet i opinii. Opracowanie i wdroŜenie projektu rozwiązań 1. Zarządzenie systemowych mających na celu zintegrowanie 2. Zmiana regulaminu działań organizacyjnego UMW 4. 1. Liczba wniosków składanych do Rzecznika ds. osób niepełnosprawnych 2. Liczba podjętych interwencji 3. Liczba przeprowadzonych analiz 4. Liczba sporządzonych ankiet i opinii 1. Zarządzenie o powołaniu Zespołu Cel szczegółowy 2: Podnoszenie kwalifikacji osób wykonujących zadania w zakresie rehabilitacji osób niepełnosprawnych Zadania 1. Organizacja szkoleń realizatorów zadań Mierniki podnoszących 23 kwalifikacje 1. Liczba szkoleń; 2. Liczba uczestników szkoleń 2. 3. Promowanie wdraŜania szkoleń wewnętrznych w organizacjach pozarządowych 1. Liczba organizacji pozarządowych realizujących szkolenia wewnętrzne; 2. Liczba szkoleń 3. Liczba uczestników szkoleń Szkolenia pracowników samorządowych oraz szkół 1.Liczba szkoleń; i innych instytucji publicznych. Podnoszenie 2. Liczba uczestników umiejętności pracy pracowników samorządowych z szkoleń niepełnosprawnym klientem. Cel szczegółowy 3: Kontynuacja i wzmocnienie współpracy między organizacjami pozarządowymi i instytucjami działającymi w obszarze objętym programem Zadania Mierniki 1. Integracja społeczna środowiska osób niepełnosprawnych 2. Cykliczne spotkania dot. aktualnie realizowanych programów oraz przysługujących osobom niepełnosprawnym praw 3. Organizowanie spotkań i konferencji z udziałem organizacji i instytucji działającymi w obszarze objętym Programem 4. Wymiana doświadczeń i informacji pomiędzy organizacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych 5. Wspieranie organizacji pozarządowych zajmujących się problematyką osób niepełnosprawnych w ich działaniach na rzecz rehabilitacji 1. Liczba spotkań i konsultacji; 2. Liczba uczestników spotkań 1. Liczba spotkań; 2. Liczba uczestników spotkań; 3. Liczba organizacji biorących udział w spotkaniach; 4. Liczba realizowanych programów. 1. Liczba spotkań i konferencji; 2. Liczba uczestników; 3. Liczba organizacji biorących udział w spotkaniach i konferencjach; 1. Liczba spotkań i konferencji; 2. Liczba organizacji biorących udział w spotkaniach i konferencjach; 1. Liczba organizacji działających w obszarze objętym programem; 2. Liczba realizowanych programów Cel szczegółowy 4: PodwyŜszenie poziomu edukacji osób niepełnosprawnych 24 Zadania 1. 2. 3. 4. 5. Mierniki Systematyczna diagnoza dzieci i młodzieŜy niepełnosprawnej i ich potrzeb edukacyjnych; 1. Liczba wydanych orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego, opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka Monitorowanie potrzeb w zakresie kształcenia osób 1. Liczba oddziałów niepełnosprawnych; specjalnych i integracyjnych Budowanie struktur włączających dzieci 1. Liczba uczniów niepełnosprawne w system edukacji powszechnej posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego kształcących się w oddziałach ogólnodostępnych na wszystkich poziomach Wprowadzanie nowych kierunków kształcenia 1. Liczba kierunków zawodowego odpowiadającego potrzebom rynku kształcenia zawodowego pracy; Tworzenie, w miarę potrzeb, klas integracyjnych w 1. Liczba oddziałów szkołach publicznych kaŜdego stopnia. integracyjnych Cel szczegółowy 5: Wsparcie dla rodzin, których członkami są osoby niepełnosprawne Zadania 1. 2. 3. 4. Mierniki Prowadzenie domów pomocy społecznej i usług opiekuńczych; 1.Liczba osób przebywających w domach opieki; 2. Liczba osób korzystających ze świadczeń 3. Liczba udzielonych usług Tworzenie i prowadzenie środowiskowych domów 1. Liczba środowiskowych samopomocy; domów samopomocy 2. Liczba uczestników Programy wspierania rodziny / opiekunów w 1. Liczba wykonanych wizyt opiece nad przewlekle i nieuleczalnie chorymi pielęgniarskich; przebywającymi w środowisku domowym, w tym 2. Liczba wykonanych osób z doświadczeniem choroby psychicznej. zabiegów usprawniania ruchowego; 3. Liczba udzielonych porad psychologicznych; 4. Liczba udzielonych konsultacji przez specjalistów; 5. Liczba osób oczekujących do placówek stacjonarnych. Osłona socjalna wynikająca z przepisów ustawy o 1. 1. Liczba osób pomocy społecznej korzystających ze świadczeń Oczekiwane efekty realizacji celu głównego i celów szczegółowych: 25 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Pełna opieka w zakresie stymulacji rozwoju i rehabilitacji dzieci i młodzieŜy niepełnosprawnej. Zwiększenie ilości grup integracyjnych w przedszkolach. Zwiększenie ilości klas integracyjnych w szkołach podstawowych, gimnazjach oraz szkołach ponadgimnazjalnych. Zwiększenie liczby absolwentów klas specjalnych i klas integracyjnych kończących szkoły zawodowe. Zwiększenie świadomości wśród nauczycieli, wychowawców, rodziców i opiekunów w zakresie potrzeb osób niepełnosprawnych. Korzystanie z ofert szkoleniowych w zakresie komunikacji alternatywnej Oddziaływanie na politykę regionalną w zakresie rozwiązywania problemów osób niepełnosprawnych. Powstawanie środowiskowych form wsparcia na rzecz osób niepełnosprawnych. Integracja działań podmiotów realizujących zadania w zakresie opieki zdrowotnej i społecznej nad przewlekle i nieuleczalnie chorymi przebywającymi w warunkach domowych. Zmniejszenie liczby osób przewlekle i nieuleczalnie chorych oczekujących na pobyt w placówkach stacjonarnych (ZPO, ZOL, DPS). Wzrost poczucia bezpieczeństwa i łagodzenie stresu wynikającego z choroby przewlekłej u chorych oraz ich rodzin/opiekunów. 12. 13. Podniesienie jakości Ŝycia osobom przewlekle i nieuleczalnie chorym. Podniesienie poziomu wiedzy i umiejętności praktycznych chorego i jego rodziny, dotyczących samoopieki i pielęgnacji. 14. 15. 16. 17. Zaplanowana, systematyczna praca partnerów programu. Większe zainteresowanie społeczności lokalnej problemami osób niepełnosprawnych. Spójna polityka na rzecz wyrównywania szans osób niepełnosprawnych. Realizacja załoŜeń programu na rzecz osób niepełnosprawnych. 4.2.3. Tworzenie warunków do zachowania samodzielności i niezaleŜności osób niepełnosprawnych Cele szczegółowe: a) Zwiększenie dostępności dla osób niepełnosprawnych do kultury, sportu, turystyki, rekreacji; b) Inicjowanie i podejmowanie działań zmierzających do ograniczenia skutków niepełnosprawności; c) Działania zmierzające do umoŜliwienia zakupu nowych środków transportu dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych; d) DąŜenie do ustawicznego zwiększania moŜliwości swobodnego i samodzielnego funkcjonowania osób niepełnosprawnych w społeczeństwie; e) Usamodzielnianie metodą treningu. Cel główny nr 3: Tworzenie warunków do zachowania samodzielności i niezaleŜności osób niepełnosprawnych Realizatorzy/ partnerzy: Urząd Miejski Wrocławia; Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej i inne instytucje miejskie; inne instytucje publiczne oraz organizacje pozarządowe działające na terenie miasta 26 Cel szczegółowy 1: Zwiększenie dostępności do kultury, sportu, turystyki i rekreacji Zadania Mierniki 1. Promowanie wypoczynku i rehabilitacji poprzez uczestnictwo w róŜnych formach zajęć sportowych i rehabilitacyjnych 2. Organizowanie wystaw, konkursów i warsztatów literackich i artystycznych z udziałem osób niepełnosprawnych 3. Innowacyjne formy włączania społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną poprzez działania w dziedzinie sztuki wysokiej i nowych technologii 4. Animacja czasu wolnego poprzez organizację festynów sportowo – rekreacyjnych, pikników i wycieczek. 1. Liczba osób uczestniczących w zajęciach, 2. Liczba godzin prowadzonych zajęć 3. Liczba oferowanych zajęć 1. Liczba osób uczestniczących w zajęciach, 2. Liczba godzin prowadzonych zajęć 3. Liczba laureatów 4. Liczba oferowanych zajęć 1. Liczba osób uczestniczących w zajęciach, 2. Liczba godzin prowadzonych zajęć 3. Liczba oferowanych zajęć 1. Liczba osób uczestniczących w zajęciach, 2. Liczba godzin prowadzonych zajęć 3. Liczba oferowanych zajęć Cel szczegółowy 2: Inicjowanie i podejmowanie działań zmierzających do ograniczenia skutków niepełnosprawności Zadania Mierniki 1. Dokonanie przeglądu obiektów uŜyteczności publicznej na terenie Miasta i ustalenie obiektów niedostosowanych dla osób niepełnosprawnych 2. Egzekwowanie przepisów prawa budowlanego w zakresie budowania bez barier (dotyczy to projektowania nowych i remontów juŜ istniejących budynków); 27 1. Liczba obiektów uŜyteczności publicznej 2. Liczba kwestionariuszy zgłoszeniowych 1. Liczba wydanych decyzji o warunkach zabudowy 2. Liczba wydanych decyzji w sprawie pozwolenia na budowę 3. Liczba wydanych decyzji w sprawie zmiany decyzji o pozwoleniu na budowę 3. Ograniczanie barier architektonicznych i technicznych 1. Liczba obiektów w budynkach uŜyteczności publicznej oraz uŜyteczności publicznej mieszkaniach osób niepełnosprawnych pozbawionych barier; 2. Liczba mieszkań dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych 3. Liczba osób korzystających z dofinansowania ze środków PFRON w celu likwidacji barier architektonicznych; 4. Ograniczanie barier komunikacyjnych i 1. Liczba zakupionych lub urbanistycznych zmodernizowanych przystosowanych do przewozu osób niepełnosprawnych autobusów i tramwajów; 2. Liczba środków transportu zakupionych z udziałem środków PFRON na rzecz osób niepełnosprawnych; 3. Liczba osób o specjalnych potrzebach, którym zapewnia się dojazd lub dowóz do przedszkola, szkoły, pracy, na rehabilitację, do placówek opiekuńczych. 4. Liczba sygnalizatorów dźwiękowych 5. Ograniczanie barier w komunikowaniu się. 1. Liczba uczestników szkoleń w zakresie komunikacji alternatywnej, 2. Liczba osób otrzymujących uprawnienia tłumacza języka migowego. Cel szczegółowy 3: DąŜenie do ustawicznego zwiększania moŜliwości swobodnego i samodzielnego funkcjonowania osób niepełnosprawnych w społeczeństwie Zadania Mierniki 1. Organizacja systemu informacji o dostępie i moŜliwościach korzystania ze sprzętu rehabilitacyjnego 2. Prowadzenie wypoŜyczalni sprzętu rehabilitacyjnego 3. Zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny 28 1. Liczba osób korzystających z systemu informacji o sprzęcie rehabilitacyjnym; 1. Liczba osób korzystających z wypoŜyczalni sprzętu rehabilitacyjnego; 3. Liczba osób zaopatrzonych w sprzęt pomocniczy, ortopedyczny, rehabilitacyjny 4. Zapewnienie w wydziałach Urzędu Miasta pomocy tłumaczy języka migowego oraz likwidacja barier w komunikowaniu się dla innych rodzajów niepełnosprawności. 1. Liczba godzin pracy tłumaczy języka migowego, przeznaczonych na pomoc przy załatwianiu spraw w urzędach, 2. Liczba pracowników Urzędu posługujących się językiem migowym; 3. Liczba zmienionych oznaczeń graficznych i tablic informacyjnych w budynkach Urzędu Miejskiego. Oczekiwane efekty realizacji celu głównego i celów szczegółowych: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Likwidacja barier architektonicznych, transportowych i finansowych. Poprawa warunków socjalno – bytowych osób niepełnosprawnych i ich rodzin. Wzrost poczucia bezpieczeństwa dla osób niepełnosprawnych. Doprowadzenie, w miarę moŜliwości, do Ŝyciowego usamodzielnienia się osób niepełnosprawnych oraz integracji ze środowiskiem. Wzrost ilości obiektów uŜyteczności publicznych pozbawionych barier architektonicznych. Większa samodzielność i niezaleŜność osób niepełnosprawnych. Zmniejszenie ilości osób pozostających w domu z powodu barier architektonicznych i komunikacyjnych. Wzrost dostępności do sprzętu pomocniczego, ortopedycznego, rehabilitacyjnego 4.2.4 Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych Cele szczegółowe: a) Podnoszenie i zmiana kwalifikacji osób niepełnosprawnych stosownie do wymogów rynku pracy; b) Tworzenie i przystosowywanie nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych; c) Wspieranie pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne; d) Wspieranie samozatrudnienia osób niepełnosprawnych; e) Promowanie zatrudniania osób niepełnosprawnych; f) Utworzenie systemu wsparcia osób niepełnosprawnych nie mogących podjąć zatrudnienia na otwartym rynku pracy. Cel główny nr 4: Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych Realizatorzy/ partnerzy: Urząd Miejski Wrocławia; Powiatowy Urząd Pracy Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej i inne instytucje miejskie; inne instytucje publiczne oraz organizacje pozarządowe działające na terenie miasta 29 Cel szczegółowy 1: Podnoszenie i zmiana kwalifikacji osób niepełnosprawnych stosownie do wymogów rynku pracy Zadania Mierniki 1. Prowadzenie poradnictwa zawodowego uwzględniającego ocenę zdolności do pracy oraz umoŜliwiającego wybór odpowiedniego zawodu i szkolenia 2. Zwiększanie potencjału zawodowego osób niepełnosprawnych poprzez organizowanie szkoleń zawodowych, staŜów, prac interwencyjnych, przygotowania zawodowego w miejscu pracy oraz tworzenie warunków do kształcenia i podnoszenia kwalifikacji osób niepełnosprawnych. 3. Stałe monitorowanie potrzeb rynku pracy 1. Liczba osób korzystających z poradnictwa zawodowego 2. Liczba osób niepełnosprawnych bezrobotnych lub poszukujących pracy, zarejestrowanych w PUP 3. Liczba osób niepełnosprawnych korzystających ze szkoleń zawodowych, staŜów, prac interwencyjnych, przygotowania zawodowego w miejscu pracy 4. Liczba osób niepełnosprawnych bezrobotnych lub poszukujących pracy, zarejestrowanych w PUP 5. Liczba niepełnosprawnych absolwentów placówek edukacyjnych 1. Liczba ankiet kierowanych do pracodawców 2. Liczba zgłaszanych w PUP miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych 3. Statystyka PUP dot. zgłaszanych miejsc pracy ze względu na oczekiwany poziom wykształcenia. Cel szczegółowy 2: Zwiększanie szans na uzyskanie zatrudnienia Zadania Mierniki 1. Tworzenie nowych miejsc pracy 1. Liczba utworzonych stanowisk pracy; 2. Liczba stanowisk przystosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych. 30 2. Promowanie zatrudniania osób niepełnosprawnych poprzez: - akcje informacyjne skierowane do potencjalnych pracodawców dotyczące korzyści płynących z zatrudniania osób niepełnosprawnych; - dystrybucję materiałów informacyjnych dotyczących aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych; - diagnoza bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych; organizowanie giełd pracy oraz spotkań z pracodawcami; - rozwój poradnictwa zawodowego. 1.Liczba zorganizowanych akcji informacyjnych; 2.Nakład ulotek, plakatów, folderów informacyjnych dla pracodawców; 3.Struktura bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych; 4.Liczba zorganizowanych giełd pracy oraz ich uczestników; 5. Liczba porad udzielonych przez doradców zawodowych. 3. Wspieranie pracodawców zatrudniających osoby 1. Liczba stanowisk pracy niepełnosprawne wspierających osoby niepełnosprawne (refundacja kosztów wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne); 2. Liczba zatrudnionych asystentów, dla który finansowany jest częściowy zwrot kosztów pracy; 3. Liczba pracodawców korzystających z dofinansowania szkoleń pracowników niepełnosprawnych; 4. Liczba niepełnosprawnych pracowników przeszkolonych przez pracodawców. 4. Działania Centrum Integracji Społecznej 1. Liczba realizowanych projektów 2. Liczba osób niepełnosprawnych uczestniczących w projektach 5. Promocja i wsparcie samozdatrudnienia 1. Liczba umów w sprawie osób niepełnosprawnych udzielania środków na rozpoczęcie działalności poprzez: gospodarczej; - udzielanie osobom niepełnosprawnym ze środków PFRON wsparcia finansowego przeznaczonego na rozpoczęcie 2. Liczba osób działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie podejmujących działalność wkładu do spółdzielni socjalnej, gospodarczą lub rolniczą z - udzielanie dofinansowania do oprocentowania kredytu udziałem środków PFRON bankowego zaciągniętego przez osoby niepełnosprawne na 3. Liczba osób kontynuowanie prowadzonej działalności gospodarczej, niepełnosprawnych - wsparcie organizacji pozarządowych zajmujących się prowadzących działalność rehabilitacja zawodową osób niepełnosprawnych. gospodarczą i korzystających z dofinansowania do oprocentowania kredytu bankowego 4. Liczba osób niepełnosprawnych korzystających ze szkoleń, porad i konsultacji 31 Cel szczegółowy 3: Utworzenie systemu wsparcia osób niepełnosprawnych nie mogących podjąć zatrudnienia na otwartym rynku pracy Zadania Mierniki 1. Rozwój zatrudnienia wspomaganego 2. Działalność warsztatów terapii zajęciowej 3. Działalność zakładu aktywności zawodowej 1.Liczba osób niepełnosprawnych uczestniczących w projektach 2. Liczba osób niepełnosprawnych podejmujących zatrudnienie w wyniku uczestniczenia w projektach 6. Liczba warsztatów działających na terenie miasta 7. Liczba uczestników warsztatów 8. Liczba uczestników warsztatów kierowanych do zatrudnienia w WZAZ 1. Liczba zatrudnionych osób niepełnosprawnych 2. Liczba pracowników niepełnosprawnych kierowanych na otwarty rynek pracy Oczekiwane efekty realizacji celu głównego i celów szczegółowych: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Zwiększenie liczby zatrudnionych osób niepełnosprawnych. Poszerzenie oferty szkoleniowej dla osób niepełnosprawnych. Wzrost dochodów osób niepełnosprawnych z tytułu zatrudnienia. Szersze wykorzystywanie dostępnych środków finansowych na rzecz aktywizacji zawodowej. Pełna diagnoza moŜliwości i potrzeb osób niepełnosprawnych. Przygotowanie uczestników WTZ do podjęcia zatrudnienia w ZAZ Przygotowanie pracowników Zakładu Aktywności Zawodowej do podjęcia zatrudnienia na otwartym rynku pracy. Zwiększenie zainteresowania pracodawców zatrudnieniem osób niepełnosprawnych. 4.2.5. Inicjowanie i podejmowanie działań profilaktycznych Cele szczegółowe: a) Opracowywanie i wdraŜanie programów zajmujących się profilaktyką niepełnosprawności; b) Zapewnienie wielospecjalistycznej diagnozy oraz kompleksowego leczenia; c) Monitorowanie aktualnej sytuacji dotyczącej przyczyn wypadków i ich skutków oraz podejmowanie działań profilaktycznych. 32 Cel główny nr 5: Inicjowanie i podejmowanie działań profilaktycznych oraz zapewnienie właściwej pomocy medycznej osobom z grup zagroŜonych wykluczeniem społecznym Realizatorzy/ partnerzy: Urząd Miejski Wrocławia; Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej i inne instytucje miejskie; inne instytucje publiczne oraz organizacje pozarządowe działające na terenie miasta Cel szczegółowy 1: Opracowywanie, wdraŜanie i realizacja programów profilaktycznych w obszarach zagroŜonych niepełnosprawnością Zadania Mierniki 1. Działania propagujące zdrowy styl Ŝycia i profilaktykę chorób 2. Program promocji zdrowia psychicznego oraz przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób z doświadczeniem choroby psychicznej. 3. Grupy wsparcia o charakterze psychoedukacyjnym 4. Organizacja systemu usług asystentów osobistych osób niepełnosprawnych 1. Liczba szkoleń, konferencji na temat profilaktyki zdrowotnej; 2. Liczba publikacji; 3. Liczba dzieci korzystających z usprawniania; 4. Liczba podmiotów, realizujących zadania z zakresu promocji zdrowia; 5. Liczba osób objętych rehabilitacją; 6. Liczba udzielonych porad; 1. Liczba udzielonych porad; 2. Liczba osób korzystających z usług osobistych asystentów. 5. Liczba utworzonych i działających grup wsparcia 6. Liczba uczestników 1. Liczba osób korzystających z usług osobistych asystentów. 2. Liczba przeszkolonych asystentów Cel szczegółowy 2: Zapewnienie wielospecjalistycznej diagnozy oraz kompleksowego leczenia 33 Zadania Mierniki 1. Prowadzenie poradni i ośrodków terapeutycznych dla 1. Liczba poradni i ośrodków osób niepełnosprawnych terapeutycznych działających na terenie Miasta; 2. Liczba beneficjentów 2. Upowszechnianie informacji o działaniach medycznych prowadzonych na rzecz osób niepełnosprawnych. 3. Realizacja programów zdrowotnych oraz programów rehabilitacji leczniczej 1. Liczba publikacji; 2. Liczba instytucji zaangaŜowanych w dystrybucję publikacji. 1. Liczba programów; 2. Liczba beneficjentów objętych programem; 3. Liczba realizatorów programów Cel szczegółowy 3: Zbieranie informacji na temat przyczyn powstania niepełnosprawności oraz podejmowanie działań profilaktycznych Zadania Mierniki 1. Monitorowanie aktualnej sytuacji dotyczącej przyczyn wypadków i ich skutków. 1. Liczba wypadków 2. Liczba osób poszkodowanych w wypadkach 2. Konieczność systematycznych szkoleń BHP przeprowadzania badań zdrowotnych, profilaktycznych i okresowych; 3. Szkolenia dzieci, młodzieŜy i dorosłych z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. 1. Liczba przeprowadzonych szkoleń; 2. Liczba uczestników szkoleń 1. Liczba przeprowadzonych szkoleń; 2. Liczba dzieci, młodzieŜy i dorosłych przeszkolonych z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej Oczekiwane efekty realizacji celu głównego i celów szczegółowych: 1. Zwiększenie świadomości społecznej i wiedzy co do przyczyn niepełnosprawności oraz zasad jej zapobiegania. 2. Zmniejszenie ilości wypadków przy pracy i poza pracą. 3. Zintegrowanie działań róŜnych podmiotów w zakresie propagowania zdrowego stylu Ŝycia. 4. Mniejsza liczba osób niepełnosprawnych fizycznie i intelektualnie. 5. Zmniejszenie ilości wypadków drogowych. 6. Wczesne diagnozowanie zaburzeń rozwoju dziecka – diagnoza medyczna, psychologiczna, logopedyczna, diagnostyka w zakresie rozwoju ruchowego. 7. Zwiększenie dostępu do usług rehabilitacyjnych. 8. Programowanie kompleksowej rehabilitacji w zakresie rozwoju psycho – ruchowego. 9. Opieka psychologiczna nad rodziną i dzieckiem niepełnosprawnym. 10. Stwarzanie moŜliwości kompleksowej rehabilitacji w miejscu zamieszkania. 11. Wzrost świadomości społecznej w zakresie potrzeby wczesnej, kompleksowej rehabilitacji. 34 12. Pełna opieka w zakresie stymulacji rozwoju i rehabilitacji. 5. Podmioty realizujące zadania Zasobami umoŜliwiającymi rozwiązywanie problemów społecznych są instytucje znajdujące się na terenie Miasta, które funkcjonują w obszarze polityki społecznej i rozwiązują dane problemy. Są to jednostki samorządowe i niepubliczne, na przykład organizacje pozarządowe oferujące pomoc i wsparcie. 5.1. Urząd Miejski Wrocławia Urząd Miejski Wrocławia działa w formie jednostki budŜetowej, przy pomocy której Prezydent Wrocławia realizuje gminne i powiatowe zadania publiczne, zadania z zakresu administracji rządowej wynikające z ustaw oraz porozumień zawartych z innymi jednostkami administracji publicznej. Celem funkcjonowania Miasta Wrocławia jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb jego mieszkańców. Sprawna i ekonomiczna realizacja tych potrzeb wymaga współpracy Samorządu z instytucjami publicznymi oraz organizacjami społecznymi specjalizującymi się w określonych rodzajach działalności. Dane adresowe: pl. Nowy Targ 1/8 50-141 Wrocław tel. 71 777 72 40, 777 71 94 e-mail: [email protected] (kancelaria UMW) strona www: http://www.wroclaw.pl/ 5.2. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, zwany dalej „MOPS” jest jednostką organizacyjną Gminy nie posiadającą osobowości prawnej, działającą w formie jednostki budŜetowej. Zadaniem MOPS jest zapobieganie powstawaniu trudnych sytuacji Ŝyciowych, przez podejmowanie działań zmierzających do Ŝyciowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Instytucja ta wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umoŜliwia im Ŝycie w warunkach odpowiadających godności człowieka, współpracując w tym zakresie, na zasadach partnerstwa, z organizacjami pozarządowymi, Kościołem Katolickim i innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi. Dane adresowe: ul. Strzegomska 6 53-611 Wrocław 35 tel. 71 78 22 300 (do 303) fax 71 78 22 405 strona www: http://www.mops.wroclaw.pl/ 5.3. Powiatowy Urząd Pracy Powiatowy Urząd Pracy jest samorządową jednostką organizacyjną, nie posiadającą osobowości prawnej, działającą w formie jednostki budŜetowej zgodnie z postanowieniami porozumienia między Starostą Wrocławskim a Prezydentem Wrocławia z dnia 31 grudnia 2004 roku w sprawie powierzenia Miastu Wrocław niektórych zadań publicznych naleŜących do Powiatu Wrocławskiego. Jest to instytucja rynku pracy, wchodząca w skład publicznych słuŜb zatrudnienia, realizująca zadania własne Wrocławia - miasta na prawach powiatu i Powiatu Wrocławskiego, w zakresie promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej oraz realizacji przepisów dot. pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych udzielonych osobom, które utraciły pracę oraz przepisów dot. łagodzenia skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców. PUP współpracuje z innymi publicznymi słuŜbami zatrudnienia, Ochotniczymi Hufcami Pracy, agencjami zatrudnienia, instytucjami szkoleniowymi, instytucjami dialogu społecznego oraz partnerstwa lokalnego. Dane adresowe: ul. Gliniana 20-22 50-525 Wrocław tel. 71 7701 600 fax 71 7701 633 e-mail: [email protected] strona BIP: http://pup.wroclaw.ibip.pl/public/ 5.4. Wrocławski Zakład Aktywności Zawodowej Wrocławski Zakład Aktywności Zawodowej jako zakład budŜetowy Gminy Wrocław został utworzony na podstawie Uchwały Nr XXIV/870/08 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 11 września 2008 roku w sprawie utworzenia Wrocławskiego Zakładu Aktywności Zawodowej z siedzibą we Wrocławiu i nadania Statutu. Wrocławski Zakład Aktywności Zawodowej prowadzi działalność produkcyjno – usługową w zakresie gastronomii, poligrafii i ogrodnictwa, posiada status zakładu aktywności zawodowej. Jego pracownikami w 70% są osoby niepełnosprawne ze stopniem niepełnosprawności znacznym lub umiarkowanym (upośledzenie umysłowe, choroby psychiczne oraz autyzm). W zakładzie zatrudnionych jest 35 osób niepełnosprawnych (w tym 19 ze znaczną niepełnosprawnością i 16 z umiarkowaną): • 11 osób niepełnosprawnych pracuje w dziale komputerowo – poligraficznym • 10 osób niepełnosprawnych pracuje w dziale ogrodniczym • 14 osób niepełnosprawnych pracuje w dziale gastronomicznym 36 Efekty pracy w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej mogą się pojawić w ciągu kilku lat. Ich przejście na otwarty rynek pracy będzie moŜliwe w momencie wykształcenia cech dobrego pracownika i wyszkolenia umiejętności zawodowych i społecznych na konkretnych stanowiskach pracy, w jej rzeczywistych warunkach. Dane adresowe: ul. Litomska 10 53-641 Wrocław tel. 071 354 64 22 e-mail: [email protected] strona www: http://www.zaz.wroclaw.pl/ 5.5. Centrum Integracji Społecznej Centrum Integracji Społecznej zostało powołane przez Prezydenta Wrocławia jako gospodarstwo pomocnicze Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej we Wrocławiu (zarządzenie nr 6942/05). Podstawą prawną funkcjonowania Centrum jest Ustawa o zatrudnieniu socjalnym z dnia 13 czerwca 2003. Celem działania Centrum Integracji Społecznej jest aktywizacja zawodowa i społeczna osób, które znalazły się w trudnej sytuacji na rynku pracy, zwłaszcza osób trwale bezrobotnych, uzaleŜnionych, opuszczających zakłady karne, bezdomnych, chorych psychicznie i niepełnosprawnych. Podejmujemy wspólne działania z osobami bezrobotnymi w celu ich powrotu na rynek pracy. Kompleksowa oferta Centrum zawiera szkolenia zawodowe, warsztaty poruszania się po rynku pracy, szkolenia komputerowe, wparcie psychologa i doradcy zawodowego oraz pracownika socjalnego. Działalność Centrum uzupełnia funkcjonujący we Wrocławiu systemu pomocy bezrobotnym o nowe skuteczne i kompleksowe podejście, realizowane we współpracy z instytucjami rynku pracy. Centrum jest koordynatorem inicjatywy "Partnerstwo dla Zatrudnienia", które skupia organizacje pozarządowe oraz instytucje samorządowe realizujące projekty adresowane do osób bezrobotnych. Celem "Partnerstwa" jest dostosowanie szkoleń dla osób bezrobotnych do wymagań rynku pracy. Zadaniem Centrum jest aktywizacja zawodowa osób długotrwale bezrobotnych zagroŜonych wykluczeniem społecznym. Wielotorowe, kompleksowe wsparcie skierowane do tej grupy realizowane jest poprzez warsztaty podnoszące kwalifikacje zawodowe oraz szkolenia, których celem jest reintegracja społeczna oraz nabywanie umiejętności poruszania się po rynku pracy. Centrum Integracji Społecznej jest instytucją szkoleniową (wpisaną do rejestru Dolnośląskiego Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Wałbrzychu) działającą na terenie Gminy Wrocław. Zostało wpisane do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia jako: • • agencja poradnictwa zawodowego agencja doradztwa personalnego 37 • agencja pośrednictwa pracy w zakresie pośrednictwa na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Dane adresowe: ul. Strzegomska 49 53-611 Wrocław tel. (0-71) 782 35 11 fax (0-71) 782 35 12 e-mail: [email protected] strona www: http://www.cis.wroclaw.pl/ 5.6. Centrum Integracji i Rozwoju Społecznego Centrum Informacji i Rozwoju Społecznego powstało w styczniu 2009 roku z połączenia Zespołu Komunikacji Społecznej Urzędu Miejskiego, Wrocławskiego Centrum Seniora oraz MłodzieŜowego Centrum Informacji i Rozwoju. Jest ono jednostką budŜetową Miasta Wrocław, powołaną na mocy Uchwały Rady Miejskiej. Centrum utworzono z myślą o wsparciu budowy aktywnego społeczeństwa obywatelskiego. Cel ten realizowany jest poprzez diagnozowanie potrzeb społecznych i zdrowotnych mieszkańców Miasta oraz prowadzenie działalności informacyjno-edukacyjnej. W ramach działalności Centrum znajdują się zarówno młodzi jak i starsi Wrocławianie. Wspiera ono rozwój młodzieŜy i aktywizację środowisk młodzieŜowych. DąŜy do zaktywizowania i wsparcia środowisk seniorów. WaŜnym zadaniem instytucji jest rozwój rodziny i integracji międzypokoleniowej. Nie zapomniano równieŜ o mniejszościach etnicznych i narodowych, którym Centrum chce pomóc w integracji społecznej. Ponadto do zadań statutowych Centrum Integracji i Rozwoju naleŜy budowanie przestrzeni dialogu i konsultacji społecznych oraz wsparcie aktywności i obsługa merytoryczno - administracyjna organizacji pozarządowych. Obok działań promocyjnych i aktywizacyjnych, tworzony jest system zintegrowanej informacji. DuŜy nacisk połoŜony jest na ujednoliconą, czytelną i dostępną dla wszystkich środowisk Miasta informację o kampaniach prozdrowotnych i społecznych, o programach realizowanych przez Centrum i jednostki z nim współpracujące. Aby w pełni realizować zadania i osiągać cele CIRS współpracuje z komórkami organizacyjnymi Urzędu Miejskiego Wrocławia, innymi jednostkami organizacyjnymi Miasta, uczelniami, organizacjami pozarządowymi, środkami masowego przekazu oraz innymi podmiotami wspierającymi działania na rzecz budowy społeczeństwa obywatelskiego. Dane adresowe: pl. Domikański 6 50-159 Wrocław tel. +48 71 77 24 900 faks +48 71 77 24 939 www.cirs.wroclaw.pl 38 5.7. Wrocławskie Centrum Zdrowia SP ZOZ Wrocławskie Centrum Zdrowia SP ZOZ jest samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej posiadającym osobowość prawną. Organem załoŜycielskim jest Gmina Wrocław. Obszarem działania Centrum jest miasto Wrocław. Centrum działa na podstawie: 1. ustawy z dnia 30 sierpnia 199l r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91 poz. 408 z późniejszymi zmianami) i innych przepisów wydanych na jej podstawie, 2. innych przepisów dotyczących samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, 3. statutu. Centrum stanowi wyodrębniony organizacyjnie majątkowych, utworzony i utrzymywany w celu: 1/ udzielania świadczeń zdrowotnych, 2/ promocji zdrowia. zespół osób i środków Centrum uczestniczy w przygotowaniu osób do wykonywania zawodu medycznego i kształceniu osób wykonujących zawód medyczny, na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Centrum moŜe uczestniczyć w prowadzeniu badań naukowych i prac badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych, profilaktyką chorób i promocją zdrowia. Do zadań Centrum naleŜy w szczególności udzielanie świadczeń zdrowotnych w zakresie: 1) podstawowej opieki zdrowotnej w warunkach ambulatoryjnych lub domowych, w miejscu zamieszkania lub pobytu osoby potrzebującej tych świadczeń oraz medycyny szkolnej; 2) podstawowej pomocy doraźnej w przypadkach nagłych zachorowań, nagłego pogorszenia stanu zdrowia oraz potrzeby zachowania ciągłości leczenia; 3) specjalistycznej opieki zdrowotnej: a) alergologii, alergologii dziecięcej, diabetologii, endokrynologii i osteoporozy, geriatrii, kardiologii, medycyny pracy, dermatologii i wenerologii, neurologii, neurologii dziecięcej, pulmonologii, reumatologii, ginekologii i połoŜnictwa, ginekologii dziewczęcej, szkoły rodzenia, chirurgii urazowo-ortopedycznej i wad postawy, okulistyki i leczenia jaskry, otolaryngologii, logopedii, HIV/AIDS - z zapewnieniem ich w warunkach ambulatoryjnych lub domowych, w miejscu zamieszkania lub pobytu osoby potrzebującej tych świadczeń, b) psychologii, zdrowia psychicznego, zdrowia psychicznego dzieci i młodzieŜy oraz ich rodzin, psychogeriatrii, leczenia nerwic, opieki nad osobami z autyzmem dziecięcym, opieki pozaszpitalnej dziennej psychiatrycznej i zespołu leczenia środowiskowego (domowego) oraz profilaktyki, leczenia, terapii uzaleŜnień i współuzaleŜnień; 39 c) rehabilitacji, fizjoterapii, balneoterapii i masaŜu leczniczego: ambulatoryjnie, a takŜe w ramach opieki pozaszpitalnej dziennej oraz domowej w wybranych zakresach usług, 4) diagnostyki obrazowej USG oraz innej diagnostyki medycznej. 2. Centrum prowadzi Ŝłobki i udziela w nich świadczenia zdrowotne profilaktyczne i opiekuńcze na zasadach określonych w powszechnie obowiązujących przepisach. 3. Centrum prowadzi ośrodek kształcenia lekarzy rodzinnych na zasadach określonych odrębnymi przepisami i zawartymi umowami. 4. Centrum zajmuje się projektowaniem, wdraŜaniem, realizacją i sprawowaniem nadzoru nad realizacją programów edukacyjno -promocyjnych, podejmuje działania na rzecz profilaktyki chorób i promocji zdrowia mające na celu poprawę stanu zdrowia i związanej z nim jakości Ŝycia mieszkańców Wrocławia. WCZ SPZO realizuje m. in.: 1. zadania w zakresie poprawy jakości opieki zdrowotnej osób z zaburzeniami zdrowia psychicznego (Program wsparcia psychologicznego dla osób z problemami psychogeriatrycznymi (grupa wsparcia) ), 2. program profilaktyki cukrzycy i zaburzeń metabolicznych dla dzieci, młodzieŜy i dorosłych ( edukacja – edukacja indywidualna i grupowa oraz zajęcia aktywności ruchowej na sali gimnastycznej, basenie oraz nordicwalking), 3. program profilaktyki powikłań cukrzycy – „Stopa cukrzycowa” (indywidualna edukacja zdrowotna, badania pedobarograficzne) Dane adresowe: ul. PodróŜnicza 26/28 53-208 Wrocław tel. centrala: +48 71 363 15 29 tel./faks sekr.: +48 71 363 12 23 e-mail konto ogólne: [email protected] e-mail Ŝłobki: [email protected] 5.8. Centrum Neuropsychiatrii NEUROMED Centrum Neuropsychiatrii „NEUROMED”, jest samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej, posiadającym osobowość prawną i jest wpisane do rejestru publicznych zakładów opieki zdrowotnej prowadzonego przez Wojewodę Dolnośląskiego. Organem załoŜycielskim Centrum jest miasto Wrocław na prawach powiatu. Centrum udziela pomocy dzieciom, młodzieŜy, osobom dorosłym i ich rodzinom w zakresie problematyki psychiatrycznej, neurologicznej, psychologicznej, rehabilitacyjnej i logopedycznej. Zajmuje się takŜe promocją zdrowia oraz działalnością edukacyjną. Poprzez współpracę z Akademią Medyczną, Uniwersytetem Wrocławskim oraz Akademią Wychowania Fizycznego przygotowuje specjalistów do zapewnienia dzieciom profesjonalnej opieki medyczno-terapeutycznej oraz psychologiczno-pedagogicznej i rehabilitacyjnej. Dane adresowe: ul. Białowieska 74a 54-235 Wrocław telefon 71 350 17 80, faks 71 350 17 81 40 5.9. Organizacje pozarządowe Aktywna działalność podmiotów prowadzących działalność poŜytku publicznego jest istotną cechą społeczeństwa demokratycznego, elementem spajającym i aktywizującym społeczność lokalną. Organizacje pozarządowe stają się zatem w coraz szerszym zakresie odpowiedzialnym i kompetentnym partnerem Samorządu w realizacji jego zadań. Od wielu lat istotnym elementem polityki społecznej Miasta jest wspieranie działalności organizacji pozarządowych, gdyŜ w duŜym stopniu swoimi inicjatywami i ofertami usługowymi uzupełniają one istniejącą infrastrukturę, słuŜącą m.in. rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Współpraca Miasta z organizacjami pozarządowymi odbywa się na zasadach: pomocniczości, suwerenności stron, partnerstwa, efektywności, uczciwej konkurencji oraz jawności i dotyczy sfer: finansowej oraz pozafinansowej. We Wrocławiu działa ponad 200 organizacji pozarządowych i fundacji świadczących pomoc na rzecz osób niepełnosprawnych, a zakres realizowanych przez nie zadań jest bardzo szeroki. Organizacje te mają róŜny charakter i zakres działania, poczynając od wielkich organizacji o zasięgu krajowym, o wieloletnich tradycjach, zajmujących się udzielaniem pomocy róŜnym grupom potrzebującym, przez oddziały organizacji ogólnopolskich skupiających osoby z określonym rodzajem niepełnosprawności, aŜ do organizacji o zasięgu lokalnym kierujących swoją pomoc do określonej grupy osób niepełnosprawnych. 6. Źródła finansowania i adresaci programu Realizacja zadań tego Programu z oczywistych względów uzaleŜniona jest od środków finansowych, konieczne więc wydaje się stałe uwzględnianie załoŜeń Programu podczas planowania budŜetu w celu stworzenia warunków do tzw. montaŜy finansowych, pozwalających aplikować pod adresem róŜnych funduszy pozabudŜetowych. 6.1. Źródła finansowania zadań wynikających z programu • • • • • • • • BudŜet Miasta, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Samorząd wojewódzki dotacja z budŜetu państwa, środki Unii Europejskiej, środki organizacji społecznych i Kościołów, środki przeznaczane przez pracodawców, i inne źródła. 6.2. Adresaci programu: • osoby niepełnosprawne; • rodziny z osobą niepełnosprawną; • organizacje pozarządowe zrzeszające osoby i działające na ich rzecz; • organizacje pracodawców osób niepełnosprawnych; • administracja samorządowa i rządowa; 41 niepełnosprawne • placówki oświatowe kształcące osoby niepełnosprawne. 7. Organy opiniodawczo – doradcze 7.1. Wrocławska Rada ds. Osób Niepełnosprawnych W marcu 2008 roku Zarządzeniem nr 2890/08 Prezydent Wrocławia powołał Radę do spraw Osób Niepełnosprawnych. Ma ona za zadnie m.in. inspirować przedsięwzięcia zmierzające do integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, opiniować projekty uchwał i programów pod kątem ich skutków dla osób niepełnosprawnych, oceniać realizację powiatowych programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych, współpracować z organizacjami osób niepełnosprawnych. Zgodnie z dyspozycją art. 44c ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (j.t. Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92 z późn. zm.) Rada składa się z 5 członków, powołanych przez Prezydenta Wrocławia. Członkowie Rady to osoby z wieloletnim doświadczeniem w pracy na rzecz środowiska osób niepełnosprawnych. Są to zarówno przedstawiciele organizacji pozarządowych, jak i pracownicy samorządu. W lutym 2010 r., w związku z potrzebą dokonania zmian organizacyjnych w pracach Rady, jej skład uległ częściowej zmianie. Członkowie Rady pełnią swoją funkcję społecznie. 7.2. Wrocławska Rada ds. Seniorów Wrocławska Rada ds. Seniorów, powołana w 2009 Zarządzeniem nr 7043/09 Prezydenta Wrocławia, pełni funkcję doradczo-opiniującą w sprawach dotyczących osób starszych. Działalność Rady polega na określaniu priorytetów potrzeb i problemów osób w wieku senioralnym oraz przedstawianie propozycji i wniosków dotyczących działań na rzecz seniorów. We Wrocławskiej Radzie ds. Seniorów zasiada obecnie jedenaście osób, zgłoszonych przez instytucje publiczne i organizacje pozarządowe. KaŜdy z członków Rady musiał udokumentować swoje wieloletnie działania na rzecz seniorów, pracę w celu poprawy jakości Ŝycia i aktywizacji osób starszych. Członkowie Rady pełnią swoją funkcję społecznie. 7.3. Wrocławska Rada Działalności PoŜytku Publicznego W dniu 13 grudnia 2007r. Zarządzeniem nr 2290/07 Prezydent Wrocławia powołał Wrocławską Radę Działalności PoŜytku Publicznego, w składzie której jest sześciu przedstawicieli Prezydenta oraz sześciu przedstawicieli organizacji pozarządowych działających na terenie Wrocławia i na rzecz jego mieszkańców zgłoszonych przez organizacje. Rada jest organem opiniodawczo-doradczym oraz pomocniczym. 42 Do jej zadań naleŜy m.in.: wyraŜanie opinii w sprawach dotyczących stosowania ustawy o działalności poŜytku publicznego i o wolontariacie, wyraŜanie opinii o projektach aktów prawa miejscowego dotyczących działalności poŜytku publicznego oraz wolontariatu oraz udzielanie pomocy i wyraŜanie opinii w przypadku sporów między organami administracji publicznej a organizacjami poŜytku publicznego. 8. Monitoring i ewaluacja programu Program jest dokumentem, który wytycza kierunki lokalnej polityki na rzecz osób niepełnosprawnych i zakłada podejmowanie przez Miasto interdyscyplinarnych działań z tym zawiązanych. Jego celem jest zapewnienie osobom niepełnosprawnym moŜliwie pełnego i równoprawnego uczestnictwa w Ŝyciu społecznym oraz podniesienie świadomości społecznej o problemach osób niepełnosprawnych mieszkających we Wrocławiu. Realizacja załoŜonych celów polega na tworzeniu warunków zewnętrznych, sprzyjających wyrównywaniu szans oraz na społecznym włączaniu osób niepełnosprawnych. Skuteczność realizacji strategii wymaga zapewnienia określonych warunków, tj. konsekwencji podczas wdraŜania w Ŝycie zaplanowanych zadań, sukcesywnego opracowywania szczegółowych programów i harmonogramów, podejmowania działań na rzecz pozyskania dodatkowych środków finansowych z innego źródła niŜ budŜet Miasta oraz uświadomienia społeczności lokalnej znaczenia realizacji tych przedsięwzięć. Ponadto warunkiem skuteczności działań jest monitorowanie i ewaluacja celów i zadań tak, aby stały się one podstawą dokonywania korekt i modyfikacji programu zgodnie ze społecznymi potrzebami. Nad wszystkimi działaniami związanymi z realizacją programu nadzór i monitroing sprawuje zespół pracowników Departamentu Spraw Społecznych Urzędu Miejskiego Wrocławia, wśród których kluczową rolę spełniają dyrektorzy Departamentu, dyrektorzy Wydziału Zdrowia i Spraw Społecznych oraz Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, Rzecznik ds. osób niepełnosprawnych oraz kierownicy poszczególnych zespołów. Ocena dotychczasowych działań, analiza potrzeb i obszarów, które wymagają zintensyfikowania czynności związanych z rozwiązywaniem istniejących problemów oraz sporządzanie sprawozdań naleŜy do zadań Rzecznika ds. osób niepełnosprawnych. Tryb i sposób sporządzania sprawozdań określony zostanie zarządzeniem Prezydenta Wrocławia. Uwagi, wnioski i propozycje dotyczące bieŜącej realizacji programu mogą być zgłaszane Rzecznikowi ds. osób niepełnosprawnych. 43
