Co to jest informacja młodzieżowa

SPIS TREŚCI
WPROWADZENIE ................................................................................................................................... 3
CO TO JEST INFORMACJA MŁODZIEŻOWA ....................................................................................... 5
MODELOWO ........................................................................................................................................... 6
1.
PYTANIE, CZYLI JAK ZACZĄĆ? ..................................................................................................................... 6
2.
SZUKANIE I ANALIZA – JAK WYBIERAĆ ŹRÓDŁA I DECYDOWAĆ O ICH UŻYCIU?................................................ 8
3.
PRZEKSZTAŁCANIE – JAK ZWIĘKSZAĆ ATRAKCYJNOŚCI INFORMACJI? .......................................................... 8
4.
SPRZEDAŻ, CZYLI JAK SPRZEDAWAĆ INFORMACJĘ MŁODZIEŻOWĄ .............................................................. 10
INFORMACJA – I CO DALEJ? ............................................................................................................. 11
PROFIL OSOBOWOŚCI: ZASIEWACZ IDEI ........................................................................................ 11
NARZĘDZIA INFORMACJI ................................................................................................................... 12
Strona
2
PO CO TO WSZYSTKO? ...................................................................................................................... 14
Wprowadzenie
Wiele jest tekstów na temat konsultacji społecznych i standardu konsultacji. Jednak niewiele z nich dotyczy
konsultacji z młodzieżą.
Dlaczego? Czy konsultacje z młodzieżą wyglądają tak samo? Czy może nie powinny się odbywać?
Na to ostatnie pytanie odpowiedź jest przeciwna: młodzież powinna być angażowana w proces
podejmowania
decyzji
w
sprawach,
które
jej
dotycząc.
Wynika
to
nie
tylko
z trendów i rekomendacji instytucji europejskich, dobrych praktyk zza granicy, ale też wymiernego efektu, jaki
otrzymuje władza: zaangażowanie młodzieży i wypracowanie efektywnych propozycji dla niej.
Jeśli zaś chodzi o odpowiedź na pytanie czy z młodymi konsultuje się tak samo, to brzmi ona: NIE. Młodość,
której najprostsza definicja brzmi: bliżej nieokreślony okres między dzieciństwem a dorosłością charakteryzuje
się wieloma cechami. Szczególnie zbadanymi i zdefiniowanymi w przypadku tzw. pokolenia Y, które właśnie
weszło na rynek pracy, a które charakteryzuje:

nastawienie na konkret – młodzi muszą wiedzieć po co i jaki wpływ będzie miało ich
zaangażowanie; szczególnie mocno należy pokazywać efekty ich pracy

skłonność do sloganów – na poziomie deklaratywnym w konsultacjach pojawiają się często
sformułowania, które są hasłami promowanymi w mediach (głównym źródłem edukacji jest
telewizja!); dlatego szczególnie mocno należy zadbać o wielość narzędzi i ich głębokość,
by dotrzeć do realnych potrzeb i oczekiwań
To tylko dwa wnioski z doświadczeń konsultacyjnych Sieci ATOMY, które jako jedne z elementów stały się
podstawą do niniejszego opracowania.
Check-lista powstała w wyniku:
wywiadów z pracownikami młodzieżowymi i organizatorami konsultacji w województwie warmińsko-
3
mazurskim;
Strona


obserwacji podczas konsultacji organizowanych w ramach powstawania kierunków polityki młodzieżowej
na Warmii i Mazurach;

ocen przekazywanych różną drogą młodych ludzi uczestniczących w konsultacjach
Po publikacji nadal będziemy pracować nad udoskonaleniem standardu. Sugestie, uwagi i dobre
praktyki, które warto dodać do publikacji można przesyłać na adres: [email protected].
Zachęcamy!
Strona
4
Zespół Sieci ATOMY
Co to jest informacja młodzieżowa
„Chcę spotkać młodzież z całej Europy! Jak kupić
najtaniej bilet do Palermo? Poszukuję przykładów
funkcjonujących programów na rzecz młodzieży w
regionie! Czy to w porządku, jeśli organizatorzy
wymiany młodzieżowej każą nam kupować obiad za
własne pieniądze?”.
Na podobne pytania odpowiadali konsultanci Regionalnego Punktu Informacji Młodzieżowej Sieci ATOMY. Na
pierwszy rzut oka wydaje się, że informacją młodzieżową może się zajmować każdy. Jak funkcjonuje informacja
młodzieżowa? Jakie zadania ma przed sobą konsultant? Przekonajmy się.
„Wierzymy, że młodzież zasługuje na rzetelną informację i powszechny do niej dostęp. Chcemy jak najlepiej
docierać z informacją” – mówi Anna Śledzińska, koordynatorka Sieci ATOMY. To przekonanie doprowadziło do
opracowania standardów informacji – praktycznego przewodnika dla osób, które chcą rozwijać informację
młodzieżową. Dokument stanowi także kierunkowskaz w codziennej pracy. Poniżej prezentowane jest wyciąg
z dokumentu, który w pełnej wersji można pobrać ze strony www.atomywsieci.pl
Modelowo
Pewnego dnia ATOMowi zajmujący się informacją młodzieżową zasiedli i podjęli próbę spisania co się dzieje
z informacją od momentu pojawienia się zaputania. Modelowo wygląda to tak jak na rysunku poniżej:
1. Pytanie, czyli jak zacząć?
Na poczatku jest pytanie (otrzymywane jakimkolwiek kanałem: bezpośrednio, przez telefon, mailowo, lub przez
osobę trzecią). W pierwszym odruchu istnieje pokusa natychmiastowej odpowiedzi. Jednak w tym momencie
warto ustalić dwa elementy:

Po pierwsze: czy zadający pytanie należy do mojej grupy odbiorców? Innymi słowy, czy informacja jakiej
udzielę dotyczy informacji młodzieżowej?

Po drugie: czy rozumiem pytanie tak samo jak zadający pytanie?
To pierwsze pozwala zidentyfikować czy pytanie leży w zakresie naszych obowiązków (albo raczej: czy będziemy
w stanie na nie odpowiedzieć). To drugi zwiększa efektywność komunikacji. Doprecyzowanie pytania i zbadanie
Strona
6
czy poprzez słowa pytający wyraża swoją rzeczywistą potrzebę zwiększa skuteczność naszej pracy.
Dylemat: co zrobić jeśli odbiorca informacji nie jest nasz?
Często praca pracownika informacji młodzieżowej jest finansowana z konkretnych projektów,
gdzie określona jest grupa docelowa. Jeśli odbiorca nie jest z naszej grupy docelowej odsyłamy
go do innego punktu informacji. Z pomocą przychodzi Sieć EURODESK, która jest siecią
europejskiej informacji młodzieżowej, jednak w Polsce jest to jedyna funkcjonująca sieć
informacyjna skierowana do młodzieży. Jeśli pozwala na to czas i środki warto jednak zadbać
o ewaluację skierowania osoby do innego punktu. Jak? Na przykład poprzez kontakt z nim i
proste zapytanie: czy otrzymał odpowiedź, czy spełnia jego/jej potrzeby i czy nie potrzebuje
dalszego wsparcia.
Dylemat: czym jest informacja młodzieżowa
Konsultanci Informacji Młodzieżowej często stoją przed dylematem: czym jest
informacja młodzieżowa. Na potrzeby pracy w Sieci ATOMY uznano, że informacja
młodzieżowa, to taka, która jest przedmiotem zainteresowania młodzieży. Innymi słowy:
jeśli młodzież pyta – to jest to!
Strona
7
Z drugiej strony – jeśli mówimy o informacji wychodzącej – to w zakresie informacji
młodzieżowej znajduje się wszystko to, co pozwala młodej osobie rozwijać się
w różnych obszarach: nauki, pracy i życia społecznego.
2. Szukanie i analiza – jak wybierać źródła i decydować o ich użyciu?
Jeśli odbiorca należy do naszej grupy docelowej i pytanie dotyczy zakresu informacji młodzieżowej
rozpoczynamy proces szukania. Źródeł informacji jest wiele (część z polecanych przez ATOMY jest
skatalogowana w Standardzie Informacji Młodzieżowej na www.atomywsieci.pl). Jednak to co jest najbardziej
istotne to kryteria selekcji informacji, czyli proces, który pozwoli nam dostarczyć czytelną i bezpieczną informację.
W standardzie wyróżniono 4 kryteria. Informacja powinna być:
 aktualna – ze względu na źródło informacji; ze względu na datę;
 młodzieżowa – ze względu na obszar zainteresowań młodzieży;
 zgodna z prawem – ze względu na tematykę (np. treści nazistowskie);
 legalna – udostępnianie informacji dotyczących działań w granicach prawa.
3. Przekształcanie – jak zwiększać atrakcyjności informacji?
Przekształcanie informacji to etap, który pozwala na zwiększenie atrakcyjności i przejrzystości informacji. Inaczej
odbierana jest informacja zawierająca skopiowany fragment ze żródła, który jest nieczytelny i pisany
specjalistycznym językiem, a inaczej taka, która została przygotowana pod odbiorcę, by ten w jak największym
stopniu ją zrozumiał.
Przekształcanie informacji to największe wyzwanie w pracy konsultanta. To tutaj kryją się największe zagrożenia
wpływu na przekaz. Aby ocenić czy informacja spełnia standardy warto przygotować sobie listę kontrolną. Co
powinno się na niej znaleźć?

Czy udzielana informacja jest informacja jest krótka i rzeczowa, przedstawiona w atrakcyjny i zrozumiały
sposób?
Ponieważ już wyżej wspominano, że definicje poszczególnych słów mają znaczenie w Standardzie znalazło się
także wyjaśnienie poszczególnych przymiotników dotyczących tego, jaka powinna być informacja:
o rzeczowa – odpowiada na pytanie stawiane przez młodzież lub odnosi się do potrzeb
informacyjnych młodzieży
o indywidualna – odbiorca traktowany jest indywidualnie, a odpowiedź na zadane pytanie
zaspokaja jego konkretne potrzeby
Strona
8
o krótka – zawiera tylko istotne informacje
o zrozumiała – przekazana w języku dostosowanym do odbiorcy
o atrakcyjna – mówiąca językiem młodzieży i jeśli to możliwe wykorzystywane są formy
atrakcyjne dla młodzieży z wykorzystaniem metod edukacji nieformalnej

Czy informacja jest neutralna, nie zawiera opinii ?
Dużym zagrożeniem jest przekazywanie informacji zawierającej konkretny przekaz perswazyjny. Dotyczy to
głównie przekazów reklamowych (np. wskazywanie konkretnych marek) i marketingowych (np. zachęcanie do
skorzystania z konkretnego źródła informacji) oraz politycznych (np. prezentacja tylko wybranego stanowiska).
W praktyce szczególną uwagę należy zwracać na ten aspekt udzielając informacji np. o noclegach czy
restauracjach.
Może się jednak zdarzyć, że młoda osoba prosi wprost o informację zawierającą opinię (na przykład: „jakie
stanowiska ma Partia X na temat równości płci?”). Wówczas dopuszczalne jest przedstawienie takiej informacji,
jednak z wyraźnym zaznaczeniem, że zawiera ona subiektywną opinię.

Czy zawiera kontakt do osoby udzielającej informacji?
W przekazywanej informacji zawsze powinien znaleźć się kontakt do konkretnej osoby, która jej udziela. W ten
sposób tworzymy możliwość dalszych konsultacji, czy wyjaśnień, jeśli coś będzie dla odbiorcy niezrozumiałe.
„Jeśli informacja jest udzielana mailowo to zawsze się przedstawiam. Daję możliwość skontaktowania się drogą
mailową, telefoniczną, ale również poprzez Skype’a lub Facebook’a, tak, żeby każdy wybrał najodpowiedniejszą
dla siebie formę” – tłumaczy Damian, konsultant Regionalnego Punktu Informacji. „Na zadane pytanie staram się
odpowiedzieć w ciągu 2 dni. Jeśli znalezienie odpowiedzi wymaga przygotowań to informuję o tym i podaję
konkretną datę, kiedy doślę odpowiedź. Staram się, by to nie trwało dłużej niż 5 dni” - dodaje.
Często powodem, dlaczego młodzi ludzie nie sięgają po informacje jest strach przed zadaniem pytania lub
nieśmiałość ze względu na to, że nie wiadomo kim jest osoba, która będzie udzielała odpowiedzi albo co sobie o
mnie pomyśli. „Na pytania z zakresu, który znam dogłębnie odpowiadam od ręki. To często zachęca do
zgłębiania informacji i zadawania kolejnych pytań, bo pytający czuje, że nawiązał kontakt z żywą osobą po
drugiej stronie” – mówi Paweł animator z Elbląga.

Czy informacja jest estetyczna?
Dotyczy to w szczególności informacji pisanej. Poprawnie sformatowany i czytelnie ułożony tekst, opatrzony
Strona
9
atrakcyjną grafiką (zdjęciem, mapką itp.) zwiększa prawdopodobieństwo odczytania i przyswojenia informacji.

Czy zachęca do przekazania informacji zwrotnej na temat usługi?
Każda osoba, która skorzysta z informacji udzielanej przez konsultantów jest naszym klientem. Udzielenie
informacji w tym rozumieniu staje się usługą. Daltego ważne jest by otrzymywać informację zwrotną na temat
udzielanej usługi. Warto wiedzieć, czy udzielona informacja była dla odbiorcy użyteczna. Zdaniem Maćka
Bielawskiego, ewaluatora ATOMów „zachęcanie młodych ludzi do przedstawienia informacji zwrotnej jest
integralną częścią rozwoju jakości usług informacji internetowej. Młodzi ludzie powinni być świadomi, że ich
opinia wpływa na jakość świadczonych usług”.
4. Sprzedaż, czyli jak sprzedawać informację młodzieżową
Wielokrotnie przekonaliśmy się, że najlepszym przekaźnikiem informacji są ludzie, których znamy
i którym ufamy. Najważniejszym kanałem informacji, który najczęściej pojawiał się w rozmowach jest animator.
Mając bezpośredni kontakt z młodzieżą w swoim otoczeniu jest w stanie szybko przekazać adekwatną do potrzeb
wiadomość.
Równie dobrym kanałem są media społecznościowe. Należy jednak uważać by informacje „wrzucać”
w odpowiednich momentach. Z naszych doświadczeń wynika, że do młodzieży najlepiej dociera informacja ranna
(ok. 8:00-10:00) oraz w godzinach popołudniowych (po 18:00). Nie sprawdza się przekazywanie informacji
w piątki wieczorem oraz sobotnie ranki.
W Standardzie Informacji Młodzieżowej znajduje się wiele opisanych kanałów informacyjnych, wraz
Strona
10
z radami, jakie elementy działają najbardziej.
Informacja – i co dalej?
Celem informacji młodzieżowej jest nie tylko dostarczać odpowiedzi na zadane pytania. „Zależy nam, by
młodzi ludzie, którzy do nas docierają umieli następnym razem sami do niej dotrzeć. Dlatego zawsze
wskazujemy na źródło informacji. Jeśli informacje zaczerpnęliśmy ze strony internetowej to podajemy głębokiego
linka do wiadomości. Gdy informacji udzielamy w bezpośrednim spotkaniu to pomagamy poruszać cię po stronie,
jej zakładkach. Czasami odsyłamy do konkretnych instytucji lub organizacji, które specjalizują się w danej
tematyce” – mówi Ania, pomysłodawczyni edukacyjnego aspektu informacji w Sieci.
Celami Sieci ATOMY jest m.in. rozwijanie innowacyjnych metod pracy z młodzieżą oraz
upowszechnianie idei uczestnictwa młodzieży w życiu publicznym. Informacja młodzieżowa może być
wykorzystana jako punkt zaczepienia do rozbudzenia zainteresowania młodzieży i
zwiększenia ich
zaangażowania i uczestnictwa. Doradztwo jest sposobem ułatwienia skorzystania z udzielonej informacji
i wyrobienia nawyku korzystania z informacji. „Doradcą może być sam konsultant informacji młodzieżowej.
Ważne jednak by sam był świadom kiedy w jakiej roli występuje” – dodaje Ania.
Odpowiadanie na pytania i dalsze doradzanie to jedynie część z pracy konsultanta. „Jeśli miałbym
określić proporcje między informacją, z którą staram się docierać do młodzieży, a zapytaniami, które przychodzą
do mnie same to byłoby to 3:1” – mówi Damian. Obecnie większość czasu w RPI poświęcane jest na promocję
informacji, która może być wartościowa dla młodzieży. Dlatego znajomość narzędzi i kanałów promocji informacji
młodzieżowej jest równie istotna.
Profil osobowości: zasiewacz idei
To odpowiednie miejsce na to by odpowiedzieć sobie na pytanie: kim jest pracownik informacji
młodzieżowej? Spójrzmy wstecz. Z pewnością jest to osoba, która zna wiele źródeł informacji i potrafi
zweryfikować ich wiarygodność. Potrafi przekazać neutralną i pełną informację dbając o jej wymiar edukacyjny.
Zna różne kanały dotarcia z informacją skutecznie dobierając najlepszy. Nie przepuszcza żadnej okazji do
„wciśnięcia” w program spotkania informacji młodzieżowej. Jeśli jest taka potrzeba – potrafi doradzić lub
skierować do odpowiedniego doradcy. Taka potrzeba może być zweryfikowana tylko poprzez ewaluację, którą
przeprowadza konsultant.
Jaką jest osobą? Z doświadczeń ATOMów najlepszymi sprzedawcami informacji są osoby lubiane,
Strona
11
sympatyczne, otwarte i przede wszystkim takie, które żywo interesują się informacją, którą przekazują.
Najlepszym siewcą idei jest więc osoba, która żyje potrzebami i problemami młodzieży, której przekazuje
informacje. A najlepiej jeśli sama korzysta z działań, której informacja dotyczy (na przykład była uczestnikiem
wymiany młodzieżowej, czy wolontariuszem EVS). Aspekt współpracy rówieśniczej jest bardzo silny w kontekście
informacji młodzieżowej. Warto więc zadbać by w zespole informacji młodzieżowej były osoby różnorodne. Bo
najważniejszy jest kontakt z drugą osobą, a o ten najłatwiej jeśli ludzi łączą podobieństwa.
Odpowiedź na pytanie: kim jest konsultant informacji młodzieżowej nie jest łatwa. Z pewnością jednak
jest to osoba otwarta, zorientowana i szybko poruszająca się w sieci. Właśnie – jakiej sieci?
Narzędzia informacji
Gdy mówimy o sieci, chodzi nie tylko o sieć internetową, która jest największym źródłem informacji.
Czasem Internet jednak nie zna odpowiedzi, albo jest ona na tyle egzotyczna, że potrzebujemy innych źródeł.
Wówczas z pomocą przychodzi cenne narzędzie pracy konsultanta: sieci kontaktów. Sieci można odnaleźć
w wielu miejscach: wśród organizacji zrzeszających się wokół tematu, regionu lub działania; wśród klastrów, które
są coraz bardziej popularnym narzędziem, ale też wśród sieci informacji, których w Europie jest wiele. W pracy
ATOMów najważniejszą siecią, która zapewnia nie tylko informacje, ale możliwość znalezienia partnera do
projektu czy wolontariusza do swojej organizacji jest EURODESK.
Eurodesk to sieć informacji europejskiej dla młodzieży. W krótkim czasie jest w stanie dostarczyć
najbardziej egzotycznej informacji. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ po drugiej stronie komputera do dyspozycji
jest ok. 1000 punktów, obsługiwanych przez konsultantów ze wszystkich krajów europejskich.
Regionalny Punkt Informacji (RPI) Sieci ATOMY podjął się wyzwania tworzenia Sieci Centrów Informacji
Młodzieżowej (CIM). Damian Ciachorowski – konsultant RPI przez 4 miesiące podróżował po 5 miastach –
siedzibach organizacji zainteresowanych utworzeniem CIM: Olsztyn, Ełk, Morąg, Bartoszyce, Elbląg i konsultował
pomysły organizacji na rozwój informacji młodzieżowej. „Największym wyzwaniem była praca na różnych
poziomach. W Olsztynie informacja młodzieżowa jest bardzo rozwinięta, podczas gdy w Ełku osoba
odpowiedzialna za rozwój tej gałęzi sama jest nowa w III sektorze” – mówi Damian. Podczas spotkań badano
potrzeby organizacji, ich przewagi na tle innych organizacji, a także planowano sam proces powoływania Sieci
Strona
12
CIM i projektowano jej strukturę. Poniższa grafika przedstawia przebieg procesu tworzenia Sieci.
Strona
13
Po co to wszystko?
Prawdopodobnie gdzieś po drodze lub właśnie teraz w Twojej głowie zaświtała myśl: czy to wszystko
naprawdę jest takie skomplikowane? Jeśli masz takie wątpliwości przyjrzyj się tym trzem sytuacjom i zastanów
się, jak byś się zachował/a. Odpowiedzi znajdziesz na końcu.
1. Pojawia się zapytanie dotyczące funduszów na ochronę dziedzictwa kulturowego w projektach
tworzonych i realizowanych przez młodzież. Gdzie sięgniesz po informacje?
2. Przychodzi osoba po informacje jak może zorganizować wyjazd na praktyki w ramach program
Erasmus. Przekonuje się, że w Punkcie Informacji otrzyma jedynie wskazówki jak to zrobić – to do niej
będzie należała organizacja wyjazdu. Jej zapał gaśnie. Co robisz?
3. Trafiasz do organizacji, która chce prowadzić Punkt Informacji Młodzieżowej, jednak w sposób
nieformalny i luźny. Będą po prostu informować młodzież, która i tak pojawia się w ich siedzibie. Nie
chcą jednak wprowadzać standardów – uważają to za stratę czasu. Jak ich przekonasz?
Odp. 1: Zdarza się, że pojawiają się zapytania z wąskiej, specjalistycznej dziedziny, na które być może w danym
okresie czasu, szczególnie jeśli poszukiwane są fundusze, może nie być odpowiedzi. Wówczas zadaniem
konsultanta jest rozszerzenie perspektywy osoby pytającej i wskazanie na inne fundusze, które mogą stanowić
odpowiedź na zapytanie. Na przykład fundusz nie musi dotyczyć ochrony dziedzictwa kulturowego. Takie
działanie może być sfinansowane także przez program „Młodzież w działaniu”.
Odp 2: Często pytający traktują Punkt Informacji Młodzieżowej, jako miejsce, które zorganizuje za nich wyjazd,
odnajdzie organizację goszczącą w związku z wolontariatem europejskim, czy przygotuje do odbycia praktyk za
granicą. Kiedy przekonują się, że to po ich stronie leży organizacja takiego wyjazdu – zniechęcają się. Wówczas
rolą konsultanta jest doradztwo jak można wykorzystać tą informację lub przekserowanie danej osoby do
animatora, który wesprze w działaniach.
Odp. 3: Każda organizacja jest inna. Jedna będzie żywo zainteresowana jakimś tematem ze względu na swoją
misję – inna nie. Każda jednak po odnalezieniu indywidualnych korzyści dla siebie zaangażuje się w działanie.
Zadaniem Konsultanta jest zdiagnozowanie tych indywidualnych korzyści i prezentacja jak dana inicjatywa
Strona
14
przyczyni się do ich spełnienia.