Filipiny – sektor farmaceutyczny

Filipiny – sektor farmaceutyczny
2014-12-30 13:17:50
2
1. Informacje ogólne o sektorze a. W 2013 r. sektor farmaceutyczny na Filipinach rozwinął się o 6% w
porównaniu do 2012 r. Było to najwyższe tempo wzrostu odnotowane w minionych 5 latach. Do końca
października 2014 r. sprzedaż zwiększyła się o 4%....
1. Informacje ogólne o sektorze
a. W 2013 r. sektor farmaceutyczny na Filipinach rozwinął się o 6% w porównaniu do 2012 r. Było to najwyższe
tempo wzrostu odnotowane w minionych 5 latach. Do końca października 2014 r. sprzedaż zwiększyła się o 4%.
Szacuje się, że w kolejnych 3 latach wzrost utrzyma się w granicach 5-7%.
W 2013 r. wpływy sektora przekroczyły 3 mld USD (2,2 mld EUR), co uplasowało Filipiny na 3. pozycji w regionie
ASEAN pod względem wielkości rynku (po Tajlandii i Indonezji). Wydatki na zdrowie wzrastają tu równolegle z
PKB. W 2011 r. mieszkaniec Filipin wydawał przeciętnie 29 USD (21 EUR) rocznie na cele zdrowotne. Do 2013 r.
poziom ten zwiększył się do 97 USD (72 EUR).
b. Poza importem lekarstw na Filipiny, produkcja lekarstw na zagranicznych licencjach jest praktycznie wyłącznie
realizowana przez jednego lokalnego producenta – InterPhil Laboratories. Aż 15 z 20 największych zagranicznych
firm z sektora zdrowia jest klientami InterPhil.
Generalnie, tylko dwie duże firmy na Filipinach zajmują się dystrybucją leków (Zuellig Pharma i Metro Drug),
kontrolując 85% rynku.
Zagraniczne firmy farmaceutyczne cieszą się około 65% udziałem we wpływach z tego sektora na Filipinach.
c. Atuty Filipin:
i. sektor farmaceutyczny na Filipinach jest 3 największym rynkiem w ASEAN, przy liczbie ludności na poziomie
ponad 100 mln osób oraz drugiej najszybciej rosnącej gospodarce w Azji
(po Chinach, wg danych za 2013 r.)
ii. Filipiny są także trzecim krajem na świecie pod względem posługiwania się językiem angielskim, co stanowi
atut np. w prowadzeniu badań klinicznych
iii. w przypadku inwestycji w produkcję leków na eksport (ponad 70% produkcji) firma zagraniczna może ubiegać
się o podatkowe i pozapodatkowe ułatwienia z Filipińskiego Urzędu ds. Strefy Gospodarczej (Philippine Economic
Zone Authority – PEZA[1]):
- wakacje podatkowe (ITH) – 100% zwolnienia z podatku od osób prawnych:
· cztery lata, w przypadku inwestycji bez specjalnego statusu,
· sześć lat, w przypadku inwestycji o statusie innowacyjnym (Pioneer Project),
· wakacje podatkowe mogą być przedłużone, jeżeli projekt inwestycyjny spełni jedno następujących kryteriów
(wakacje są przedłużane o rok, po spełnieniu jednego
z kryteriów): średni, roczny dochód firmy w eksporcie wyniesie co najmniej 500.000 USD w ciągu trzech
kolejnych lat; koszt lokalnych surowców i materiałów użytych
do produkcji wyniesie co najmniej 50% kosztów wszystkich surowców i materiałów; stosunek kosztów
kapitałowych na jedno miejsce zatrudnienia nie przekroczy 10 tys. USD w pierwszym roku operacji;
- 3 lata wakacji podatkowych w przypadku rozszerzenia projektu (zwolnienie dotyczy zwiększenia sprzedaży)
- gdy wygaśnie okres wakacji podatkowych, przysługuje 5% specjalne odliczenie od dochodu brutto i zwolnienie
ze wszystkich krajowych i lokalnych podatków (dochód brutto oznacza sprzedaż brutto lub wpływy brutto
3
pochodzące z zarejestrowanej działalności, po odliczeniu rabatów, zwrotów ze sprzedaży i odpisów minus koszty
sprzedaży czy koszty bezpośrednie, ale przed dokonaniem odliczeń związanych z wydatkami administracyjnymi,
czy stratami
w danym okresie podatkowym),
- zwolnienie z podatku i ceł na import surowców, sprzętu, maszyn i części,
- zwolnienie z opłat postojowych na przystani (wharfage), podatku eksportowego, innych obciążeń i opłat z tym
związanych,
- zerowa stawka podatku VAT na zakupy dokonywane lokalnie pod warunkiem zgodności
z wymogami BIR i PEZA
[2]
- zwolnienie ze wszelkich lokalnych opłat, podatków, licencji itp. Jednakże, w trakcie wakacji podatkowych nie
stosuje się zwolnienia od podatku od nieruchomości, za wyjątkiem fabryk zbudowanych i wykorzystywanych w
specjalnych strefach ekonomicznych do, przetwórstwa czy innych celów przemysłowych. Jednak to Zwolenie nie
może być dłuższe niż 3 lata. Sprzęt produkcyjny ruchomy, nie zajmujący stałej nieruchomości (np. dźwigi,
suwnice, przewoźne urządzenia) nie podlega opodatkowaniu od nieruchomości,
- zwolnienie z tzw. rozszerzonego podatku u źródła[3],
- uproszczone procedury importowo-eksportowe (Elektroniczny System Pozwoleń Importowych[4] i
Zautomatyzowany System Dokumentacji Eksportowej[5])
- obcokrajowcy, którzy nie są rezydentami, mogą być zatrudnieni na stanowiskach nadzorczych, technicznych i
doradczych w przedsiębiorstwach działających w specjalnych strefach ekonomicznych i zarejestrowanych w
PEZA,
- dla inwestorów, urzędników (pracowników biurowych) oraz obcokrajowców zatrudnionych na stanowiskach
nadzorczych, technicznych, doradczych, niezbędne jest uzyskanie specjalnej wielokrotnej wizy dla nieimigrantów. Dotyczy to także małżonków tych osób oraz dzieci do lat 21, nie będące w związku małżeńskim.
PEZA stosuje dla wszystkich w/w wymienionych ułatwioną procedurę, tzw. Visa Facilitation Assistance.
d. potencjał wzrostu
i. ocenia się, że sektor farmaceutyczny na Filipinach podwoi swoją wartość do 2020 r., przynosząc wpływy na
poziomie 8 mld USD (6 mld EUR),
ii. w końcu lipca 2013 r. została podpisana nowa ustawa o ubezpieczeniu zdrowotnym (National Health Insurance
Act), która systemem ubezpieczeń zdrowotnych PhilHealth obejmuje wszystkich Filipińczyków (zgodnie ze
stanem na początek 2014 r. - 83% Filipińczyków było
w systemie, co oznacza wzrost o 100% w porównaniu do 2008 r., faktyczny poziom to jednakże około 73%),
iii. rynek generyków rozwija się szybko po wprowadzeniu zmian do prawa, które nakazały m.in. szpitalom,
przepisywanie generyków w celu wywołania zmiany w percepcji Filipińczyków co do tych leków. Silną pozycję w
tym sektorze mają firmy lokalne, jednakże zagraniczne także powoli zwiększają swój udział,
iv. wydatki rządowe na opiekę zdrowotną były zwiększane w ostatnich latach w celu objęcia nią
i systemem ubezpieczeń całej ludności. Departament Zdrowia dysponuje aktualnie jednym
z największych budżetów – równowartość ok. 1,4 mld EUR,
v. rząd filipiński wykorzystuje schemat partnerstwa publiczno-prywatnego, co stwarza dodatkowe możliwości
m.in. w sytuacji scentralizowanych zamówień publicznych, magazynowania pewnych związków chemicznych i
medykamentów oraz dystrybucji przez inne agencje i ministerstwa,
4
vi. największy wielonarodowy producent farmaceutyków na Filipinach - GlaxoSmithKline (GSK) – eksportuje
lekarstwa do innych krajów ASEAN, w tym Malezji i Indonezji. Oczekuje się,
że wdrożenie jednolitego rynku ASEAN (od 2016 r.) zwiększy możliwości handlu w ramach ugrupowania, uprości
dystrybucję produktów w regionie, oraz zmniejszy koszty. Zachęty inwestycyjne oraz centralne położenie Filipin
mogą przyczynić się do przyciągnięcia inwestycji zagranicznych tych podmiotów, które zamierzają eksportować
na rynki innych krajów ASEAN,
vii. wzrost sektora farmaceutycznego w kraju jest wspierany przez: silny wzrost gospodarczy Filipin, rosnący
poziom wydatków na opiekę zdrowotną per capita, rosnący udział średniej klasy
w społeczeństwie, wzrost liczby ludności oraz zwiększenie stopnia urbanizacji<
viii. Przewiduje sie, że harmonizacja krajów ASEAN w 2015 r. i wejście jednolitego rynku od 2016 r. przyczyni się
do dalszego wzrostu sektora farmaceutycznego poprzez:
- wejście na rynek nowych farmaceutycznych sieci detalicznych (konsolidacje, ekspansja na inne lokalizacje),
- inwestycje w infrastrukturę szpitalną i usługi
ix. mobilność osób zatrudnionych w służbie zdrowia w regionie.
Inwestycje UE - sukcesy
e. GlaxoSmithKline (GSK)[6]
GSK Philippines działa w tym kraju w zakresie badań klinicznych, produkcji lekarstw, marketingu i sprzedaży
(biuro w Makati City, Manila; fabryka w Cainta). Inwestycje w produkcję ukształtowały się na poziomie 14 mln
USD, zatrudnienie – ponad 800 pracowników w trzech głównych gałęziach: farmaceutyki, szczepionki
i parafarmaceutyki, przy rocznej sprzedaży na poziomie 200 mln USD. Produkty są lokowane na Filipinach
i na innych rynkach Azji Południowo-Wschodniej.
f. Novo Nordisk[7]
Największy producent leków dla cukrzyków na świecie – duńska firma Novo Nordisk – jest także obecna na
Filipinach (od 1975 r., liczne zmiany statusu firmy od tamtego czasu). Aktualnie, jako niezależny podmiot,
prowadzi badania kliniczne, sprzedaż, marketing oraz inne.
g. Sanofi-Aventis[8]
Sanofi-Aventis, spółka powiązana z ulokowaną we Francji firmą Sanofi, jest jedną z największych firm
farmaceutycznych na Filipinach, a także jedną z największych spółek powiązanych Sanofi – Aventis group w Azji
Południowo-Wschodniej, zatrduniająca około 700 osób.
2. Możliwości inwestycyjne dla europejskich MŚP
a. ocenia się, że sektor farmaceutyczny na Filipinach podwoi swoją wartość do 2020 r., przynosząc wpływy na
poziomie 8 mld USD (6 mld EUR), co oznacza corporate annual growth rate (CAGR) na poziomie 9,4% ,
b. wydatki na opiekę zdrowotną rosną razem ze wzrostem PKB. Przeciętne wydatki per capita uległy potrojeniu
od początku tego wieku.
3. Wyzwania sektora farmaceutycznego
a. rosnący sektor generyków
Po wprowadzeniu zmian do przepisu dot. wypisywania recept na generyki w szpitalach rynek tych leków zaczął
5
dynamicznie rozwijać się. Percepcja generyków wśród Filipińczyków powoli ulega zmianie. O ile firmy
zagraniczne będą w stanie dostosować swój model biznesu do wymogów rynku (tak jak stało się to w przypadku
m.in. Indii
i Pakistanu), wówczas rynek generyków otworzy przed nimi znaczące możliwości biznesowe.
b. działania rządu w kierunku obniżenia poziomu cen
W 2008 r. rząd Filipin wprowadził ustawę o powszechnie dostępnych, tańszych i o wysokiej jakości lekach[9],
obejmującą także system Maksymalnej Ceny Detalicznej Leków (MDRP). Zgodnie z tym systemem, firmy s
ą zobligowane do obniżenia ich cen nawet o 50% na 21 różnych związków. Wprowadzone zostało zatem pewne
usystematyzowanie cen w kraju oraz zmiany do ustawy o ochronie praw autorskich (IPR) w zakresie generyków.
Skutkowało to spadkiem przychodów niektórych firm zagranicznych, podczas gdy te z właściwym portfolio
kontynuowały wzrost.
c. świadomość konieczności dbania o zdrowie
Poziom wiedzy nt. zdrowia nadal jest relatywnie niski na Filipinach. Ludność nie jest zainteresowana płaceniem
za opiekę zdrowotną i lekarstwa. Koszt takich usług może sięgać ponad połowę wydatków domowych (usługi
zdrowotne należą do jednych z najdroższych w regionie, przy jednoczesnym niskiej ich jakości i niskich
dochodach społeczeństwa). Ponadto, bardzo niskie jest korzystanie z ubezpieczeń zdrowotnych. Poprzez
edukację poziom ten, co prawda, wzrósł ale nadal jest niski.
4. Akceptacja FDA
W ostatnim czasie okres oczekiwania na akceptację nowych lekarstw przez administrację filipińską (Food and
Drug Administration – FDA)[10] uległ wydłużeniu (6-krotnie dłużej niż dotychczas). Jest to skutkiem zbyt niskiego
zatrudnienia w FDA, który to urząd zatrudnia 400 osób, a powinien 1200 (zgodnie z własnymi wyliczeniami). Taki
poziom zatrudnienia zapewniłby skrócenie okresu oczekiwania na pozwolenia do poziomu dostosowanego do
rosnącej liczby produktów i firm wchodzących na rynek. Zwiększenie zatrudnienia jest uzależnione od decyzji
Departamentu Budżetu i Zarządzania[11]. Według oceny Europejskiej Izby Gospodarczej na Filipinach – ECCP
(Komitet ds. Farmaceutyków) zmiany w urzędzie, które miały miejsce w ostatnich miesiącach, dają jednak
nadzieję na reformę systemu i skrócenie okresu oczekiwania na licencję – obecnie prawie dwa lata.
6