regulamin dotyczący fotografowania i filmowania w czasie

regulamin dotyczący fotografowania i filmowania w czasie

REGULAMIN
DOTYCZĄCY FOTOGRAFOWANIA I FILMOWANIA
W CZASIE SPRAWOWANIA LITURGII
NA TERENIE DIECEZJI GLIWICKIEJ
I. UWAGI WSTĘPNE
1. Niniejszy Regulamin, zarówno jego normy ogólne jak i konkretne wskazania
dotyczące fotografowania i filmowania w poszczególnych momentach liturgii, opiera
się na nauczaniu Kościoła, który jednoznacznie stwierdza, że liturgia „jako działanie
Chrystusa-Kapłana i Jego Ciała, czyli Kościoła, jest czynnością w najwyższym
stopniu świętą” (Konstytucja o Liturgii, nr 7). Liturgia nie jest „ceremonią” świecką
ani „spektaklem”. Ponadto ustawodawstwo RP gwarantuje nienaruszalność
sprawowania „kultu publicznego”, którego zorganizowanie jak i przebieg
przynależy władzy kościelnej.
2. Dokumenty Kościoła zobowiązują biskupów, właściwe organy diecezjalne,
proboszczów i rektorów kościołów, kapłanów przewodniczących liturgii, osoby
sprawujące różnorodne posługi liturgiczne, jak i całe zgromadzenie liturgiczne, do
szczególnej troski, aby celebracje liturgiczne dokonywały się w klimacie skupienia i
modlitwy oraz szacunku dla miejsca świętego.
3. Zawodowi fotografowie i operatorzy kamer video (zwani dalej kamerzystami) –
którzy okazjonalnie lub na sposób stały zamierzają wykonywać swoje czynności
podczas liturgii, są obowiązani uprzednio ukończyć specjalny kurs, zorganizowany
przez Kurię Diecezjalną. Po ukończeniu kursu i zdanym egzaminie końcowym
otrzymują oni zaświadczenie o ukończeniu kursu. Przed odebraniem zaświadczenia
podpisują zobowiązanie do przestrzegania przepisów zawartych w niniejszym
Regulaminie.
4. Zaświadczenie takie będzie wydawane na okres pięciu lat z możliwością
przedłużenia jego ważności. Warunkiem przedłużenia uprawnień będzie udział w
szkoleniu organizowanym przez Kurię Diecezjalną. Na terenie diecezji gliwickiej
usługi fotograficzne itp. podczas liturgii mogą świadczyć tylko te osoby, które
ukończyły odpowiedni kurs liturgiczny i posiadają imienne zaświadczenie, nie
starsze niż 5 lat.
5. Jednocześnie przypomina się, że samo uzyskanie tego zaświadczenia nie
upoważnia automatycznie fotografa i kamerzysty do pełnienia posługi w liturgii.
Osoby pragnące fotografować lub filmować w czasie liturgii muszą wcześniej
uzyskać zgodę miejscowego proboszcza lub rektora kościoła, okazując przy tym
świadectwo ukończenia kursu liturgicznego. Fotograf i kamerzysta powinni zostać
przy tej okazji poinformowani o przebiegu akcji liturgicznej i miejscu, z którego
wolno im fotografować i filmować. Zanim rozpocznie się celebracja, fotograf i
kamerzysta powinni skontaktować się także z celebransem, co do konkretnych
momentów liturgii, w których będą wykonywać zdjęcia i rejestrować przebieg
celebracji (te konkretne momenty zostaną wskazane w dalszej części Regulaminu).
Dotyczy to również fotografów i kamerzystów z innych diecezji.
6. W przypadku nieprzestrzegania postanowień Regulaminu ze strony fotografów i
kamerzystów, Kuria Diecezjalna powoła komisję do wyjaśnienia zaistniałych sytuacji
nienależytego zachowania. Komisja zastrzega sobie prawo (po wcześniejszym
napomnieniu) do pozbawienia prawa do fotografowania czy filmowania w
kościołach i kaplicach diecezji gliwickiej. Informacja o takiej decyzji zostanie
przekazana wszystkim proboszczom i rektorom kościołów diecezji gliwickiej.
7. Regulamin jednoznacznie określa te momenty liturgii, w których można
fotografować i filmować oraz te momenty, w których jest to zabronione. W ten
sposób pragnie uchronić sakralny charakter liturgii i miejsca, w którym jest ona
sprawowana oraz uchronić wszystkich uczestników liturgii przed niepotrzebnymi
napięciami i zgorszeniem.
8. Regulamin dotyczy fotografowania i filmowania w czasie celebracji liturgicznych
na poziomie parafialnym. Jeśli chodzi o celebracje o charakterze diecezjalnym w
kościele katedralnym w Gliwicach i w sanktuariach diecezjalnych, za ich właściwe
przygotowanie i przebieg odpowiedzialni są proboszczowie tychże kościołów oraz
ceremoniarz diecezjalny.
II. ZACHOWANIE FOTOGRAFA I KAMERZYSTY
PODCZAS CELEBRACJI LITURGICZNEJ
9. Do sporządzania dokumentacji fotograficznej i filmowej dopuszcza się jeden
zakład fotograficzny, którego pracownicy posiadają aktualne świadectwo
ukończenia kursu liturgicznego organizowanego przez Kurię Diecezjalną. Ilość
fotografów i kamerzystów musi być uzgodniona z proboszczem lub rektorem
kościoła. Wszyscy inni fotografowie i kamerzyści nie mogą samowolnie korzystać ze
swojego sprzętu w czasie sprawowanej liturgii. Przed rozpoczęciem celebracji
odpowiedzialny za kościół powinien poinformować zgromadzonych o tym, że w
czasie liturgii fotografować i filmować mogą jedynie osoby do tego upoważnione.
10. W przypadku kamery stacjonarnej wymaga się wcześniejszego uzgodnienia z
kapłanem, który przewodniczy liturgii, miejsca jej zainstalowania i zakresu
rejestracji. Kamera stacjonarna powinna zostać zainstalowana i włączona przed
rozpoczęciem liturgii i wyłączona po jej zakończeniu, tak, aby można było uniknąć
manipulowania przy niej podczas trwania liturgii.
11. Zabrania się używania zarówno w kościele czy kaplicy jak i na terenie
przykościelnym tzw. „dronów” – obiektów latających, przystosowanych do
fotografowania i filmowania z wysokości.
12. Fotografowi i kamerzyście nie wolno zajmować miejsca w prezbiterium, a
więc w strefie przeznaczonej dla kapłana i osób pełniących posługi przy
ołtarzu i ambonie.
13. Zarówno fotograf jak i kamerzysta powinni mieć świadomość, że należą do
zgromadzenia liturgicznego i jak każdy jego uczestnik powinni zachować szacunek
dla świętego charakteru liturgii i miejsca, w którym jest ona sprawowana. Dlatego
Regulamin zobowiązuje fotografów i kamerzystów:
a) aby swoje czynności wykonywali z dyskrecją, nie przeszkadzając wiernym w
pobożnym uczestnictwie w liturgii,
b) aby starali się unikać przechodzenia z jednej strony kościoła na drugą (mogą to
uczynić przechodząc nawami bocznymi i z tyłu kościoła, za ławkami),
c) aby zajmowali postawę liturgiczną przewidzianą w danym momencie liturgii, aby
przestrzegali momentów ciszy obecnych w liturgii, aby nie prowadzili rozmów i nie
przyjmowali postaw niewłaściwych, które mogą być odebrane jako lekceważenie
sprawowanych czynności,
d) aby ograniczali używanie lampy błyskowej i dodatkowych źródeł oświetlenia
(reflektorów). W wyjątkowych sytuacjach, np. w przypadku braku dostatecznego
oświetlenia w kościele, sprawa umieszczenia dodatkowego oświetlenia powinna być
osobno rozpatrywana z odpowiedzialnym za kościół,
14. Wymaga się od fotografów i kamerzystów ubioru odświętnego.
15. Fotograf i kamerzysta, przede wszystkim jeśli są osobami wierzącymi, są
zobowiązani do czynnego udziału w liturgii. W ten sposób dają świadectwo swojej
wiary oraz wspierają uczestnictwo zgromadzonych wiernych. Jeśli zaś fotograf i
kamerzysta nie są osobami wierzącymi, są zobowiązani do postawy pełnej szacunku
dla miejsca i liturgii.
III. WSKAZANIA DOTYCZĄCE
FOTOGRAFOWANIA I FILMOWANIA
W RÓŻNYCH MOMENTACH CELEBRACJI LITURGICZNEJ
OBRZĘDY WSTĘPNE
18. Obrzędy wstępne, czyli „wejście, pozdrowienie, akt pokutny, Kyrie, Chwała i
kolekta, mają charakter wstępu, wprowadzenia i przygotowania. Ich celem jest to,
aby wierni gromadzący się razem, stanowili wspólnotę oraz przygotowali się do
uważnego słuchania Bożego słowa i godnego sprawowania Eucharystii” (OWMR
2002, nr 46). Od dobrego rozpoczęcia tego pierwszego momentu zależy wiele w
przebiegu całej celebracji. Wszyscy (kapłan, małżonkowie, posługujący, wierni)
powinni starać się, aby stworzyć klimat pełen skupienia i modlitwy, właściwy dla
celebracji o charakterze religijnym.
19. ZEZWALA SIĘ na fotografowanie i filmowanie w tej części liturgii. W liturgii
Chrztu chodzi przede wszystkim o obrzęd przyjęcia dzieci; w liturgii Małżeństwa – o
moment powitania narzeczonych w bramie kościoła i procesję do ołtarza. Z chwilą
rozpoczęcia liturgii od znaku Krzyża zobowiązuje się fotografów i kamerzystów, aby
swoją posługę realizowali z umiarem i dyskrecją. ZABRONIONE JEST
fotografowanie i filmowanie podczas aktu pokutnego (to moment, który wymaga
ciszy i skupienia, w którym zgromadzeni uznają własne grzechy, co jest warunkiem
niezbędnym do godnego sprawowania Eucharystii).
LITURGIA SŁOWA
20. Po obrzędach wstępnych rozpoczyna się liturgia Słowa. To bardzo ważna chwila
Mszy św., bo „w czytaniach, które homilia wyjaśnia, Bóg przemawia do swego ludu,
ujawnia misterium odkupienia i zbawienia oraz dostarcza wiernym duchowego
pokarmu; sam Chrystus przez swoje słowo jest obecny pośród wiernych” (OWMR nr
55). Słowo Boże ukazuje sens Sakramentów. Dlatego jest konieczne, aby wszyscy
wierni mogli wysłuchać Słowa Bożego bez jakiegokolwiek zakłócenia, aby zrozumieć
sens i znaczenie, tego co dokonuje się w celebracji liturgicznej i ostatecznie, aby móc
dać osobistą odpowiedź wiary i modlitwy na usłyszane Słowo Boże. Ta część liturgii
wymaga szczególnego skupienia i uwagi.
21. W czasie liturgii Słowa ZAKAZUJE SIĘ fotografowania i filmowania kamerą
przenośną nowożeńców, dzieci przeżywających uroczystość I Komunii św.,
bierzmowanych oraz innych osób zgromadzonych w kościele. ZAKAZUJE SIĘ
poruszania fotografa i kamerzysty po kościele. DOPUSZCZA SIĘ wykonanie
jedynie kilku zdjęć dokumentujących (lektorowi, psałterzyście i kapłanowi).
LITURGIA SAKRAMENTU
22. Po wysłuchaniu Słowa Bożego rozpoczyna się liturgia sakramentu. ZEZWALA
SIĘ na fotografowanie i filmowanie poszczególnych momentów obrzędu
sakramentalnego (ważne jest, aby to uczynić z dyskrecją i umiarem):
W liturgii sakramentu Chrztu świętego:
- wezwania do Świętych,
- modlitwa z egzorcyzmem i włożenie ręki,
- poświęcenie wody chrzcielnej,
- wyrzeczenie się Szatana i wyznanie wiary w Boga,
- udzielenie chrztu przez obmycie wodą chrzcielną i formułę chrzcielną,
- namaszczenie olejem Krzyżma,
- wręczenie białej szaty i zapalonej świecy,
W liturgii sakramentu Bierzmowania:
- dialog biskupa z proboszczem i kandydatami,
- odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych,
- włożenie rąk i modlitwa o dary Ducha Świętego,
- namaszczenie olejem Krzyżma,
- modlitwa powszechna,
W liturgii sakramentu Małżeństwa:
- trzy pytania skierowane do narzeczonych, dotyczące dobrowolnej zgody na
małżeństwo, woli wytrwania w wierności oraz gotowości na przyjęcie i wychowanie
potomstwa,
- hymn do Ducha Świętego,
- zawarcie małżeństwa (wyrażenie zgody małżeńskiej),
- potwierdzenie małżeństwa,
- błogosławieństwo obrączek i nałożenie obrączek,
- modlitwa wiernych.
PRZYGOTOWANIE DARÓW
23. Przygotowanie darów to część Mszy św., w której zostają przyniesione (mogą to
uczynić sami nowożeńcy, bierzmowani, dzieci I Komunijne) dary do ołtarza (chleb i
wino na Eucharystię).
24. ZEZWALA SIĘ na fotografowanie i filmowanie w czasie procesji oraz na
dokonanie ujęć zgromadzonych wiernych.
MODLITWA EUCHARYSTYCZNA
25. Po obrzędzie przygotowania darów rozpoczyna się najważniejsza część celebracji:
„modlitwa eucharystyczna”, która rozpoczyna się słowami kapłana: „Pan z wami”…
„W górę serca”, i kończy się aklamacją „Przez Chrystusa…”, na którą wszyscy
odpowiadają: „Amen”. To „modlitwa dziękczynienia i uświęcenia” (OWMR nr 78).
„Znaczenie tej modlitwy polega na tym, aby całe zgromadzenie wiernych
zjednoczyło się z Chrystusem w głoszeniu wielkich dzieł Bożych i w składaniu
Ofiary. Modlitwa Eucharystyczna domaga się, aby wszyscy wsłuchiwali się w nią w
pełnym czci skupieniu” (tamże).
26. Podczas Modlitwy Eucharystycznej (w tym także przeistoczenia) ZEZWALA SIĘ
jedynie na filmowanie kamerą stacjonarną.
OBRZĘDY KOMUNII
27. Po Modlitwie Eucharystycznej mają miejsce obrzędy nazywane “obrzędami
Komunii”. Rozpoczyna je wspólna modlitwa “Ojcze nasz”, która charakteryzuje
chrześcijan; potem ma miejsce modlitwa o pokój i wymiana znaku pokoju, Komunia
św. tych, którzy celebrują Sakrament: rodziców, chrzestnych, bierzmowanych, dzieci,
nowożeńców i wszystkich wiernych obecnych, którzy pragną i mogą przystąpić do
Komunii św.
28. ZEZWALA SIĘ na fotografowanie i filmowanie kamerą przenośną podczas
przekazywania znaku pokoju i przyjmowania Komunii św. ZABRANIA SIĘ
fotografowania i filmowania po Komunii św., w chwili ciszy, która ma miejsce po
przyjęciu Komunii, pozwalając, aby osoby mogły skupić się na modlitwie (jest to
moment w liturgii, który wymaga szczególnego skupienia i uwagi). W tym czasie
ZABRONIONE JEST poruszanie się fotografa i kamerzysty po kościele.
OBRZĘDY ZAKOŃCZENIA
29. Celebracja Mszy św. zamyka się końcowym błogosławieństwem i procesją na
wyjście.
30. ZEZWALA SIĘ na fotografowanie i filmowanie kamerą przenośną podczas
obrzędów zakończenia (błogosławieństwo, podpisanie aktu małżeństwa w kościele
lub w zakrystii, wyjście z kościoła).
Jest zwyczajowo przyjęte, że także po zakończeniu liturgii robione są zdjęcia i ujęcia
kamerą przenośną np. przy chrzcielnicy – rodziców, rodziców chrzestnych wraz z
ochrzczonym dzieckiem, przed ołtarzem soborowym - grupy bierzmowanych z
katechetami, przy bocznym ołtarzu Matki Bożej – pary nowożeńców albo dziecka w
dniu I Komunii św. Wymaga to jednak uzyskania wcześniejszej zgody od proboszcza
albo celebransa.
W przypadku sakramentu małżeństwa, grupowe fotografowanie i filmowanie
uczestników uroczystości DOZWOLONE JEST tylko po zakończeniu liturgii i to
wyłącznie na zewnątrz kościoła czy kaplicy.
Gliwice, dnia 03.06.2015 r.