Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny
Transkrypt
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrowie Wielkopolskim Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej w 2009 roku w powiecie ostrowskim Opracował zespół pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Ostrowie Wielkopolskim pod kierunkiem mgr farm. Tadeusza Andrzeja Bilińskiego Ostrów Wielkopolski - luty 2010 roku SPIS TREŚCI Strony Wstęp ………………………………………………………… 3 1. Epidemiologia ……………………………………………. 4 2. Higiena Komunalna …………………………………….. 11 3. Higiena Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku …. 22 4. Higiena Dzieci i Młodzieży ……………………………. 28 5. Higiena Pracy …………………………………………… 31 6. Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia …………… 34 7. Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny ……………………… 42 8. System Jakości w Nadzorze …………………………… 45 9. System Jakości w Laboratorium Mikrobiologii i Parazytologii ……………………………………………. 46 2 WSTĘP Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Ostrowie Wielkopolskim w okresie od 01.01. – 31.12.2009 roku kontynuując działania z lat ubiegłych prowadziła zgodnie z Ustawą o Inspekcji Sanitarnej z dnia 14 marca 1985 roku (tekst jednolity Dz. U. z 2006r., Nr 122, poz. 851 z późn. zm.) nadzór nad warunkami: 1/ 2/ 3/ 4/ higieny środowiska, higieny pracy, higieny w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych, zdrowotnymi żywności i żywienia . Wykonywanie zadań odbywało się poprzez: • sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego, • prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zwłaszcza zakaźnych, • inicjowanie, organizowanie, koordynowanie i prowadzenie działalności oświatowo-zdrowotnej w celu kształtowania odpowiednich postaw i zachowań zdrowotnych . Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Ostrowie Wielkopolskim obejmuje swoją działalnością teren 8 gmin o łącznej powierzchni 1.160 km 2. Liczba ludności zamieszkującej ten teren wynosi 159,111 osób. Nadzorem PSSE objętych było 2581 obiektów. W 2009 roku przeprowadzono w nich 2371 kontroli, wydano 446 decyzji merytorycznych oraz 701 decyzji płatniczych, wystawiono 3 tytuły wykonawcze, nałożono 53 mandaty karne na łączną kwotę 8 850 zł. 3 1. SEKCJA EPIDEMIOLOGII Sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych W roku 2009 zarejestrowano ogółem 43 przypadki zatruć wywołanych pałeczkami salmonella, w tym 28 zachorowań pochodzących ze zbiorowego zatrucia pokarmowego. Zapadalność w roku 2009 wyniosła 27,03 i jest znacznie wyższa w porównaniu z rokiem ubiegłym, w którym wynosiła 10,72. Zachorowania wystąpiły w różnych grupach wiekowych, najwięcej jednak wśród dorosłych powyżej 55 roku życia – 17 przypadków, pozostałe w grupach wiekowych: 0-4 – 8 przypadków, 5-9 – 2 przypadki, 0-19 – 6, 20-29 – 5, w pozostałych grupach wiekowych pojedyncze. Najwięcej zachorowań wystąpiło w mieście – 28 (14 mężczyzn, 14 kobiet), na wsi 16 zachorowań (10 mężczyzn, 6 kobiet), głównie w okresie letnim (sierpień – 30, wrzesień – 4 zachorowania). W dochodzeniach epidemiologicznych nie ustalono źródła zakażenia w 15 przypadkach. W sierpniu 2009 roku wystąpiło ognisko zbiorowego zatrucia pokarmowego, po uroczystości weselnej zorganizowanej na sali wiejskiej w Sulisławiu. Nośnikiem zakażenia była pałeczka Salmonella Enteritidis, wyhodowana z ciast z kremem na bazie surowych jaj oraz z prób kału pobranych od osób chorych. Zachorowało 28 osób, spośród 97 narażonych. Zachorowania w postaci objawów: nudności, wymiotów, biegunki, bóli brzucha i gorączki wystąpiły u osób uczestniczących w uroczystości weselnej i obdarowanych ciastem z tej uroczystości. Pobrano próby kału od 24 osób (w tym 21 chorych). W 20 przypadkach wyhodowano pałeczki Salmonella Enteritidis (u 18 osób chorych i 2 zdrowych, które przygotowywały ciasta kremowe). Z pobranych prób żywnościowych (ciasta z kremem na bazie surowych jaj) oraz wymazów sanitarnych (z noża, talerza i widelca) wyhodowano pałeczki Salmonella Enteritidis. Na podstawie wywiadów epidemiologicznych przeprowadzonych wśród chorych ustalono, że nośnikiem zakażenia były ciasta, ponieważ zdecydowana większość chorych (21), to osoby, które nie uczestniczyły w uroczystości weselnej, a jedynie spożywały ciasta z tej uroczystości. Z wywiadu epidemiologicznego obejmującego poszczególne potrawy wynika jednoznacznie, że większość osób obdarowanych ciastem weselnym spożywała ciasto biszkoptowe z białym kremem na bazie surowych jaj. W minionym roku zarejestrowano 1 przypadek zachorowania na jersioniozę, u 19 letniej kobiety zamieszkałej w mieście. Z pobranego podczas zabiegu operacyjnego wymazu z otrzewnej wyhodowano Yersinia enterocolitica. Zarejestrowano 1 zachorowanie na WZW typu A, które wystąpiło u 50 letniego mężczyzny z miasta (ostatni przypadek zarejestrowano w roku 1998). Z dochodzenia epidemiologicznego wynika, że chory często przebywał w różnych miejscach na terenie całego kraju, i spożywał posiłki w różnych restauracjach i barach. W roku 2009 zarejestrowano ogółem 114 przypadków biegunek u dzieci do lat 2 (współczynnik zapadalności wynosi 21,83), co jest porównywalne z rokiem ubiegłym, kiedy zarejestrowano 112 przypadków (współczynnik zapadalności wynosił 22,49). W większości zachorowania wystąpiły wśród chłopców – 61, wśród dziewczynek 53, zarówno w mieście – 53, jak i na wsi – 61. Spośród 114 przypadków – 4 przypadki to inne bakteryjne zakażenia jelitowe, w badaniach bakteriologicznych wyhodowano, w jednym przypadku Clebsiella Oxytoca, w dwóch enteropatogenne E. coli, jeden wynik ujemny, 65 zachorowań to biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu, 45 przypadków to wirusowe zakażenia jelitowe, spośród których w 27 stwierdzono obecność rota lub adenowirusów, w 5-ciu przypadkach wyniki ujemne, w pozostałych brak badań. Spośród 114 4 zachorowań hospitalizowano 90 przypadków. Badania diagnostyczne wykonano u 50 osób, w tym w 49 przypadkach wśród dzieci hospitalizowanych (badania wirusologiczne – 29, bakteriologicznie – 20). W 2009 roku podobnie jak w latach ubiegłych nie zarejestrowano zachorowań na odrę i tężec. Zarejestrowano 53 przypadki zachorowania na różyczkę (współczynnik zapadalności wynosi 33,31) i jest wyższy w porównaniu z rokiem ubiegłym, gdzie współczynnik wynosił 25,85. W większości zachorowania dotyczyły mężczyzn – 35 przypadków, kobiet – 18. Zachorowania głównie występowały na wsi – 39 przypadków, w mieście – 14. Najwięcej zachorowań dotyczyło dzieci i młodzieży w grupach wiekowych: 0-4 – 16 przypadków, 5-9 – 18, 10-19 – 18 i 1 przypadek powyżej 20 roku życia. W 10 przypadkach zachorowały dziewczynki szczepione przeciwko różyczce. Nie wykonano badań serologicznych. Zarejestrowano 2 przypadki zachorowania na krztusiec u 15-letniego chłopca zamieszkałego na wsi, niehospitalizowanego, oraz u 6-cio letniej dziewczynki zamieszkałej w mieście, uczęszczającej do przedszkola. Dziecko hospitalizowane w oddziale dziecięcym w Trzciance. Dzieci szczepione przeciw krztuścowi zgodnie z obowiązującym PSO, zachorowania potwierdzone badaniami serologicznymi. W roku 2009 zarejestrowano 6 przypadków zachorowań na WZW typu B (współczynnik zapadalności 8,83), jest to o 8 zachorowań mniej w porównaniu z rokiem ubiegłym. Wszystkie przypadki to WZW przewlekłe. Zachorowania wystąpiły w większości na wsi – 4, w mieście – 2, u 4 mężczyzn i 2 kobiet. Zachorowania wystąpiły w grupach wiekowych 15-19 – 4 przypadki, 20-29 – 2 przypadki, w większości u uczniów i studentów (5). Nie rejestrowano zachorowań będących wynikiem ekspozycji zawodowej. Zachorowania wystąpiły u 4 osób szczepionych przeciwko WZW typu B. W minionym roku zarejestrowano 1 przypadek ostrego porażenia wiotkiego u 1,5 miesięcznego chłopca z miasta. Dziecko hospitalizowane w Klinice Chorób Zakaźnych i Neurologii Dziecięcej w Poznaniu z powodu trudności w oddychaniu i uogólnionej wiotkości całego ciała. Dziecko nie szczepione przeciwko polio. W roku 2009 zarejestrowano 17 przypadków zachorowań na świnkę (współczynnik zapadalności 10,63), jest to nieznacznie więcej niż w roku ubiegłym (10) współczynnik zapadalności 6,30. Zachorowania w większości dotyczyły mężczyzn – 12 zachorowań, kobiet – 5. Większość zachorowań wystąpiła w mieście – 10, na wsi – 7. Zdecydowana większość zachorowań wystąpiła w sezonie zimowym, wówczas zarejestrowano 11 przypadków, w okresie wiosennym 2, w letnim – 3. W roku 2009 zarejestrowano ogółem 14 przypadków zachorowań na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (współczynnik zapadalności 8,80), w tym: • 7 przypadków wirusowego zapalenia opon – 4 – dotyczyły mężczyzn, 3 – kobiet, 5 zachorowań wystąpiło na wsi, 2 – w mieście. Dwa zachorowania dotyczyły dzieci w wieku 10 i 14 lat, pozostałe przypadki dotyczyły osób dorosłych w wieku 18-83 lat. W 2 przypadkach wykonano badania wirusologiczne – wyniki ujemne. • 7 przypadków bakteryjnego zapalenia opon. Zachorowania dotyczyły 4 mężczyzn i 3 kobiet, mieszkających w mieście – 3, na wsi – 4. W 5 przypadkach było to zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych nie określone, w 1 przypadku określone – gdzie z posiewu płynu mózgowo-rdzeniowego wyhodowano Enterobacter sp., 1 przypadek w przebiegu boreliozy. Zarejestrowano 1 przypadek wirusowego określonego zapalenia mózgu u 8-letniego chłopca, zamieszkałego na wsi. Posiew płynu mózgowo-rdzeniowego jałowy, a badanie serologiczne płynu wykazało obecność dodatniego czynnika EBV DNA1. 1 EBV DNA - wirus Epstein-Barr; mononukleoza zakaźna. 5 W roku 2009 zarejestrowano 1 przypadek Inwazyjnej Choroby Meningokokowej, który przebiegał pod postacią posocznicy i zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Podejrzenie posocznicy meningokokowej zostało zgłoszone przez lekarza do PPIS na podstawie objawów chorobowych (ból głowy, wysoka gorączka 39,6 C, wymioty, stan zamroczenia i wysypki plamistej). Natychmiast po uzyskaniu informacji wszczęto dochodzenie epidemiologiczne i ustalono osoby z najbliższego otoczenia – łącznie 10 osób, które otrzymały chemioprofilaktykę – Ciprinol, Ciprofloksacynę. Badanie mikrobiologiczne krwi dziecka – wynik ujemny, płyn mózgowo-rdzeniowy – Neisseria meningitidis. Wynik potwierdzony przez KOROUN. Zarejestrowano 1 przypadek posocznicy salmonelozowej u 82-letniego mężczyzny zamieszkałego w mieście, która przebiegała pod postacią „skaczącej” temperatury. Z posiewu krwi wyhodowano pałeczki Salmonella Newport. W roku 2009 zarejestrowano ogółem 20 przypadków zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu C (współczynnik zapadalności 12,56) i jest wyższy w porównaniu do roku ubiegłego, gdzie współczynnik wynosił 9,46. Wszystkie przypadki to zachorowania o charakterze przewlekłym. Zachorowania wystąpiły zarówno w mieście jak i na wsi, zarówno wśród mężczyzn – 10, jak i kobiet – 10. Nie zarejestrowano zachorowań w grupie wiekowej (0-14). W pozostałych grupach następująco: 15-19 – 3 przypadki, 20-29 – 4, 30-39 – 4, 40-49 – 4, powyżej 60 roku życia – 5. Wszystkie zachorowania były potwierdzone badaniami laboratoryjnymi, w 11 przypadkach HCV RNA, w pozostałych anty HCV. Nie zarejestrowano zachorowań będących wynikiem ekspozycji zawodowej. W roku 2009 nastąpił znaczny wzrost zachorowań na ospę wietrzną w porównaniu z rokiem ubiegłym. Zarejestrowano 712 przypadków (współczynnik zapadalności 447,48), podczas gdy w roku 2008 zarejestrowano 225 przypadków (współczynnik zapadalności 141,86). Zachorowania w większości występowały w mieście – 473 przypadki (257 mężczyzn, 216 kobiet), na wsi 239 (125 mężczyzn, 114 kobiet). Najwięcej zachorowań wystąpiło w II kwartale roku – 246 przypadków. Zachorowania występowały w różnych grupach wiekowych, jednak najwięcej w grupie 0-14 roku życia – 649 zachorowań. Zachorowania leczone ambulatoryjnie, poza 1 przypadkiem hospitalizowanym, bez powikłań. Zarejestrowano 14 przypadków zachorowania na boreliozę (współczynnik zapadalności 8,80), to jest o 5 więcej niż w roku ubiegłym. Zachorowania w większości dotyczyły kobiet – 11, mężczyzn – 3, wystąpiły w mieście – 8, na wsi – 6. Najwięcej zachorowań wystąpiło u osób powyżej 50 roku życia – 8 przypadków, w grupie wiekowej 0-19 zarejestrowano 4 zachorowania i 2 zachorowania w grupie 30-39. W 1 przypadku odnotowano ekspozycję zawodową. W 11 przypadkach zachorowania zostały potwierdzone badaniem serologicznym. Spośród 14 – 3 osoby hospitalizowano, pozostałe leczone ambulatoryjnie. We wszystkich przypadkach zachorowanie wystąpiło po ukąszeniu przez kleszcza, na terenie ogrodów, łąk i lasów powiatu ostrowskiego. W roku 2009 zarejestrowano 1 przypadek zachorowania na Chorobę Creutzfelda Jacoba. Zachorowanie dotyczyło 57 letniej kobiety, zamieszkałej w Ostrowie Wielkopolskim, niepracującej. Podczas dochodzenia epidemiologicznego nie ustalono możliwości zakażenia jatrogennego (przeszczepy opony twardej, rogówki, operacje neurochirurgiczne oraz terapie hormonalne hormonami pochodzenia ludzkiego). U pacjentki wystąpiły objawy typowe dla choroby, takie jak: szybko postępująca demencja, objawy psychiatryczne, objawy móżdżkowe (pląsawica, zaburzenia pozapiramidowe, ataksja i zaburzenia widzenia). Zachorowanie potwierdziły również wykonane badania, takie jak typowy zapis EEG mózgu, obecność białka 14-3-3 w płynie mózgowo-rdzeniowym oraz zmiany hiperintensywne jąder podkorowych. Zejście choroby zakończyło się zgonem. 6 W 2009 roku sekcja epidemiologii przeprowadziła dochodzenie epidemiologiczne w związku z otrzymaniem dodatniego wyniku badania czynnika chorobotwórczego Vibrio cholerae, wyhodowanego z wymazu pobranego z ucha 12 letniego chłopca, zamieszkałego na terenie gminy Odolanów. Z wywiadu uzyskano informację, że u chłopca nie wystąpiły objawy typowe dla choroby. Wymaz z ucha został pobrany w ramach kontrolnych, rutynowych badań po zabiegu operacyjnym, któremu chłopiec został poddany w styczniu 2009 roku, w Klinice Laryngologii Szpitala Klinicznego w Poznaniu, ul., Przybyszewskiego. Dziecko od 6 roku życia jest pod stałą kontrolą poradni tegoż szpitala, ze względu na chorobę Perlaka. Nie ustalono kontaktu z ewentualnymi źródłami zakażenia. W roku 2009 zarejestrowano ogółem 4999 przypadków zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę (współczynnik zapadalności wynosi 3141,83), w roku 2008 zarejestrowano 1330 przypadków (współczynnik zapadalności wynosił 838,53). Spośród 4999 osób – 40 hospitalizowano. Od wszystkich osób hospitalizowanych pobrano wymazy z gardła i nosa w kierunku wirusa grypy, z tego: • u 10 osób potwierdzono zakażenie wirusem grypy typu A H1N1 • u 9 osób potwierdzono zakażenie wirusem grypy typu A (sezonowa) • u pozostałych 21 osób wyniki były ujemne. Wszystkie zachorowania miały łagodny przebieg i zakończyły się powrotem do zdrowia. Zachorowania na grypę A H1N1 dotyczyły osób w wieku od 22 do 54 lat (20-29 lat – 1 osoba, 30-39 lat – 2 osoby, 40-49 lat – 3 osoby, 50-59 lat – 4 osoby). Z przeprowadzonych dochodzeń epidemiologicznych wynika, że jeden przypadek został zawleczony z USA, i był drugim potwierdzonym przypadkiem zakażenia w Polsce, natomiast pozostałe zachorowania to przypadki rodzime. Tab. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych na terenie działalności PSSE w Ostrowie Wielkopolskim – porównanie rok 2008/2009 L.p. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Jednostka chorobowa 2008 r. 2009 r. Salmonelozy – zatrucia pokarmowe 17 43 Salmonelozy – zakażenia pozajelitowe 0 1 Biegunki u dzieci do lat 2 112 114 Krztusiec 1 2 Płonica (szkarlatyna) 39 34 Borelioza 9 14 Ospa wietrzna 225 712 Różyczka 41 53 Świnka 10 17 Grypa 1330 4999 Wirusowe zapalenie wątroby typu B 14 6 Wirusowe zapalenie wątroby typu C 15 20 Wirusowe zapalenie wątroby typu A 0 1 Zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych 5 14 Zapalenie mózgu 0 1 Liczba osób zaszczepionych p/wściekliźnie 21 19 7 • • • • W roku 2009 przeprowadzono ogółem 337 dochodzeń epidemiologicznych, w tym: 129 wywiadów w związku ze zgłoszonymi pojedynczymi chorobami zakaźnymi, 47 wywiadów przeprowadzonych w związku ze zgłoszeniami dodatnich wyników biologicznych czynników chorobotwórczych, 88 wywiadów wśród osób pokąsanych przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę, 73 dochodzenia związane z realizacją nadzoru nad różnymi zagadnieniami. Bioterroryzm W roku 2009 nie odnotowano żadnego zdarzenia/zgłoszenia związanego z narażeniem na niezidentyfikowaną substancję lub innych sytuacji mogących być przyczyną zagrożenia zdrowia publicznego. W PSSE działa program ARCUS, mający na celu ujednolicenie systemu wczesnego ostrzegania i alarmowania na wypadek sytuacji nadzwyczajnych. Wprowadzono stały dyżur na czas zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa. W minionym roku uczestniczono w czterech treningach systemu wczesnego ostrzegania i alarmowania na wypadek sytuacji nadzwyczajnych. Wdrożono plan i procedury działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej Powiatu Ostrowskiego na wypadek sytuacji nadzwyczajnych. Do planu wprowadzono procedurę w zakresie wymiany informacji i monitorowania sytuacji epidemiologicznej. Współpraca z innymi instytucjami • • • • W roku 2009 sekcja epidemiologii współpracowała z następującymi jednostkami: Policja – w zakresie interwencji w nadzorze nad chorobami zakaźnymi; Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego – w zakresie interwencji w nadzorze nad chorobami zakaźnymi; Inspekcja Weterynaryjna- w zakresie zapobiegania wściekliźnie oraz sprawowania nadzoru nad chorobami odzwierzęcymi; Placówki Medyczne – w zakresie udzielania i pozyskiwania informacji na temat chorób zakaźnych; Szczepienia ochronne Na terenie powiatu ostrowskiego działa 29 punktów szczepień, zlokalizowanych w 28 placówkach medycznych (1 placówka posiada 2 punkty szczepień), w tym: • 26 gabinetów szczepień lekarzy rodzinnych (w których prowadzone są szczepienia dzieci, młodzieży i dorosłych zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych), • 1 punkt szczepień przy Oddziale Neonatologicznym w Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej (w którym prowadzone są szczepienia przeciw gruźlicy i WZW B noworodków), • 1 punkt szczepień przy Szpitalnym Oddziale Ratunkowym w Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej (wykonywane są tam szczepienia przeciw tężcowi osób zranionych, narażonych na zakażenie tężcem oraz szczepienia przeciw WZW B pracowników medycznych ZZOZ), • 1 punkt szczepień przy Międzynarodowym Centrum Dializ (w którym prowadzone są szczepienia przeciw WZW B osób dializowanych). 8 W roku 2009 przeprowadzono 36 kontroli w zakresie szczepień ochronnych. Kontrole obejmowały: ocenę realizacji szczepień ochronnych zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych, prowadzenie dokumentacji szczepień, kwalifikacje personelu realizującego szczepienia ochronne, gospodarkę preparatami szczepionkowymi finansowanymi z budżetu państwa oraz postępowanie ze zużytym sprzętem jednorazowym. Kontrole nie wykazały nieprawidłowości. Zarejestrowano 19 przypadków niepożądanych odczynów poszczepiennych – wszystkie zakończyły się pełnym powrotem dzieci do zdrowia. Zauważa się, iż od kilku lat na terenie powiatu narasta problem z rodzicami, którzy nie wyrażają zgody na obowiązkowe szczepienia dzieci. W minionym roku PPIS rozpatrywał 24 sprawy związane z niezgłaszaniem się matek z dziećmi do obowiązkowych szczepień ochronnych. Wyszczepialność na terenie powiatu kształtuje się na poziomie 92,6%. Kontrole sanitarne W 2009 roku sekcja epidemiologii przeprowadziła 241 kontroli sanitarnych, w tym: • 237 w zakładach lecznictwa otwartego • 4 w placówkach lecznictwa stacjonarnego. Lecznictwo ambulatoryjne W roku 2009 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrowie Wielkopolskim wydał 27 pozytywnych opinii sanitarnych dla nowopowstałych obiektów służby zdrowia. Działające obiekty, zarówno publiczne jak i niepubliczne, w większości nadal nie spełniają wymogów zawartych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006 roku o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 213 poz. 1568 z późn. zm.). Zakłady te posiadają opracowane i zaopiniowane przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Ostrowie Wielkopolskim programy dostosowawcze, w myśl których, w ramach posiadanych środków finansowych kierownicy zakładów poprawiają funkcjonalność i stan sanitarno-techniczny obiektów. Stan sanitarny w większości skontrolowanych placówek jest dobry, za wyjątkiem dwóch obiektów, w których za zły stan sanitarny nałożono mandaty karne. Procesy dezynfekcji prowadzone prawidłowo, przy użyciu preparatów dezynfekcyjnych o pełnym spektrum działania i prawidłowym stężeniu, w zależności od miejsca zastosowania. Zakłady opieki zdrowotnej i gabinety Indywidualnych Specjalistycznych Praktyk Lekarskich, w których udzielane są świadczenia zdrowotne przy użyciu narzędzi wymagających sterylności, wyposażone są w urządzenia wyjaławiające typu autoklaw, które podlegają systematycznej kontroli testem biologicznym i chemicznym – wyniki niekwestionowane. 9 Lecznictwo stacjonarne Stan sanitarny pomieszczeń oddziałów Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w Ostrowie Wielkopolskim, pomimo prowadzonych prac remontowo – modernizacyjnych całego obiektu jest dobry. W roku 2009 Kierownik Centralnej Sterylizacji w porozumieniu z dyrekcją ZZOZ wycofał z eksploatacji kolejne urządzenie wyjaławiające z powodu złego stanu technicznego. Aktualnie Centralna Sterylizacja dysponuje i użytkuje dwa autoklawy przelotowe. Kontrola urządzeń wyjaławiających, jak i cykli sterylizacji prowadzona jest zgodnie z opracowanym systemem ISO. Procesy dezynfekcji prowadzone są prawidłowo przy użyciu preparatów dezynfekcyjnych o odpowiednim spektrum działania i stężeniu w zależności od miejsca użycia. 10 2. HIGIENA KOMUNALNA Charakterystyka zaopatrzenia w wodę do spożycia na terenie powiatu ostrowskiego: Na terenie działania PSSE Ostrów Wielkopolski znajdują się w miastach wodociągi o wydajności : < 100 m3 - 7 ( wodociągi zakładowe ) 3 100 – 1000 m - 3 ( wod. Odolanów, 2 zakładowe ) 1000-10 000 m3 - 2 ( wod. Raszków, Skalmierzyce) 10 000-100 000 m3 - 1 ( wod. Ostrów Wielkopolski ). Na terenie wiejskim znajdują się wodociągi o wydajności: 100 - 1000 m3 - 7 < 100 m3 - 28. W roku 2009 wodociąg zakładowy w Borowcu został zakupiony przez Zakład Usług Komunalnych ul. Okólna 3 w Gorzycach Wielkich. Wodociągi produkujące wodę ocenioną jako warunkowo przydatną do spożycia w 2009 roku 1. Wodociąg w Granowcu, gmina Sośnie- wydano decyzję administracyjną na poprawę jakości wody pod względem fizykochemicznym z terminem realizacji do 31.12.2010 roku. 2. Wodociąg zakładowy Hodowla Roślin w Sobótce, gmina Ostrów Wielkopolski - wydano decyzję administracyjną na poprawę jakości wody pod względem fizykochemicznym z terminem realizacji do 31.03.2010 roku. Pozostałe wodociągi dostarczają wodę dobrej jakości. W miarę możliwości administratorzy wodociągów wywiązują się z obowiązku prowadzenia wewnętrznej kontroli jakości wody. Wodociągi produkujące wodę ocenioną jako warunkowo przydatną do spożycia w 2008 roku 1. Wodociąg Ostrów Wielkopolski - decyzję wykonano. 2. Wodociąg Topola Wielka - decyzję wykonano. Ilość pobranych prób wody w 2009 roku: • W ramach monitoringu kontrolnego2 pobrano w mieście – 79, • W ramach monitoringu przeglądowego3 pobrano w mieście – 17, • W ramach nadzoru pobrano w mieście: - próby chemiczne – 1, - próby bakteriologiczne – 16, • W ramach monitoringu kontrolnego pobrano na wsi – 134, • W ramach monitoringu przeglądowego pobrano na wsi – 32, • W ramach nadzoru pobrano na wsi: - próby chemiczne - 2, - próby bakteriologiczne – 37. 2 Monitoring – śledzenie ilościowych i jakościowych zmian pewnych wielkości, przy badaniu stanu środowiska (monitoring zanieczyszczeń), Monitoring kontrolny – obejmuje podstawowe badania jakości wody niezbędne do sprawowania bieżącego nadzoru sanitarnego nad jakością wody, 3 Monitoring przeglądowy – obejmuje wszystkie parametry i wskaźniki niezbędne do dokonywania ocen porównawczych i długoterminowych. 11 Tab. Wykaz obiektów, w których wystąpiło zanieczyszczenie bakteriologiczne. Lp. Nazwa wodociągu 1. Borowiec 2. Chojnik 3. Strzyżew 4. Psary 5. BiniewGórzno Czas trwania przekroczenia (liczba dni) Czy ustalono przyczynę Rodzaj wydanego komunikatu (jeśli tak należy podać jaka) (brak przydatności do spożycia/przydatna po przegotowaniu) Liczba bakterii grupy coli Liczba bakterii grupy coli Escherichia coli 126 - 20 Skażenie mikrobiologiczne jednego z filtrów Woda przydatna po przegotowaniu Woda przydatna po przegotowaniu Liczba bakterii grupy coli Liczba bakterii grupy coli Liczba bakterii grupy coli 37 - 32 - 42 - Przekroczone parametry bakteriologiczne Woda przydatna po przegotowaniu Woda przydatna po przegotowaniu Woda przydatna po przegotowaniu W grudniu 2009 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny spotkał się z przedstawicielami przedsiębiorstw wodociągowych z terenu powiatu. Na spotkaniu ustalono i podpisano porozumienia dotyczące harmonogramu kontroli wewnętrznej wody prowadzonej przez przedsiębiorstwa wodociągowe na rok 2010 oraz ustalono punkty poboru prób wody. Do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego nie wpłynęła żadna skarga dotycząca złej jakości wody. W Międzynarodowym Centrum Dializ ul. Limanowskiego 22 w Ostrowie Wielkopolskim pobrano 12 prób chemicznych (1 próba z przekroczeniem parametru chemicznego – mangan) i 15 mikrobiologicznych (4 próby z przekroczeniami parametrów: bakterie z grupy coli, liczba mikroorganizmów po 48h i 72h). Podejmowano skutecznie natychmiastowe działania naprawcze. Pobrano próby wody do dializ ze sztucznej nerki znajdującej się na oddziale Intensywnej Opieki Medycznej w Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej ul. Limanowskiego 20 -22 w Ostrowie Wielkopolskim 12 prób chemicznych (1 próba z przekroczeniem parametru chemicznego – mangan) i 14 mikrobiologicznych (3 próby z przekroczeniami parametrów: bakterie z grupy coli, liczba mikroorganizmów po 48h). Podejmowano skutecznie natychmiastowe działania naprawcze. Ocena sanitarna wód powierzchniowych i gleby Kąpieliska Liczba kąpielisk ogółem- 2 Liczba kąpielisk zorganizowanych – 2 Liczba kąpielisk niezorganizowanych – 0 Liczba kąpielisk raportowanych do UE – 2. 12 W sezonie letnim 2009 r. pobrano 36 prób wody. Przez cały sezon letni woda z kąpielisk odpowiadała wymaganiom Baseny Liczba basenów krytych ogółem: 2, w tym liczba parków wodnych – 0, Liczba basenów odkrytych – 3. Stan sanitarno – porządkowy basenów – dobry. W sezonie letnim Miejski Zakład Zieleni zrezygnował z uruchomienia basenu przy ul. Rejtana w Ostrowie Wielkopolskim. Pobrano 32 próby wody. Domy Pomocy Społecznej - Ocena stanu sanitarnego Domów Pomocy Społecznej powiatu ostrowskiego za rok 2009: Działalność kontrolno-represyjna: • Liczba obiektów objętych kontrolą - 3 (2 obiekty w mieście i 1 na wsi), • Liczba przeprowadzonych kontroli i rekontroli – 4, • Liczba wydanych decyzji – 1. Z roku na rok standard kontrolowanych obiektów ulega polepszeniu. Obiekty dostosowane są do potrzeb osób niepełnosprawnych. W obiektach montuje się dźwigi osobowe, przystosowuje łazienki zwiększając ich powierzchnię oraz montuje się w nich pochwyty dla niepełnosprawnych. W wyniku przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono w żadnym ze skontrolowanych domów naruszenie przepisów sanitarno – porządkowych. W 2009 roku w Domach Pomocy zostały przeprowadzone kontrole wody ciepłej w zakresie występowania w wodzie ciepłej bakterii z rodzaju Legionella4 . W Domu Pomocy im. Siostry Benodyny Koterbianki ul. Partyzancka 8 w Ostrowie Wielkopolskim w dwóch z pobranych prób stwierdzono obecność w/w bakterii. W związku z powyższym wydana została decyzja administracyjna, w której polecono poprawienie jakości wody. Po upływie miesiąca pobrano kolejne dwie próby wody w kierunku Legionelli, w pobranych próbach nie stwierdzono obecności bakterii. Przeprowadzone procesy dezynfekcji i podgrzewania wody w sieci budynku odniosły pożądany rezultat. W pozostałych domach pomocy społecznej pobrane próby wody nie wykazały obecności bakterii z rodz. Legionella. W kierunku Legionella pobrano łącznie 11 prób wody. Noclegownie • • Ilość noclegowni – 2 w mieście, Skontrolowano - 2. Noclegownia dla bezdomnych mężczyzn św. Brata Alberta w Ostrowie Wielkopolskim - wykonano polecenia decyzji nr ON-HK-424/10-1-1(3)-324/08 z dnia 27.03.2008 roku dotyczącej poprawy warunków sanitarno-technicznych. Oddano do użytku 4 Legionella – gram - ujemna pałeczka wywołująca choroby z grupy legioneloz, z których najważniejsze znaczenie mają: choroba legionistów oraz gorączka Pontiac. Do zakażenia u ludzi dochodzi drogą kropelkową w wyniku inhalacji aerozoli zawierających bakterie Legionella pneumophila. Wnika do makrofagów pęcherzyków płucnych. Powoduje obniżenie odporność komórkową organizmu. Bakteria gwałtownie się namnaża w zbiornikach stojącej ciepłej wody (temp. optymalna 35°C), co ma najczęściej miejsce w: termach, klimatyzatorach czy niektórych typach kąpielisk. Poza tym w rozpylaczach prysznicowych, kranach, wannach z hydromasażem i fontannach. Legionella pneumophila dobrze znosi wodę chlorowaną. 13 nowe toalety i natryski oraz kotłownie z podręczną pralnią. Noclegownia dla bezdomnych kobiet PCK w Ostrowie Wielkopolskim – stan sanitarno – porządkowy nie budził zastrzeżeń. Hotele • Liczba obiektów w ewidencji na dzień 31.12.2009 roku w miastach 8 i na terenach wiejskich 3. • Liczba obiektów skontrolowanych w mieście 8 na terenach wiejskich 3. • Źródło zaopatrzenia w wodę stanowią wodociągi publiczne, które produkują wodę spełniającą wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417). Nie stwierdzono naruszenia przepisów sanitarno – higienicznych. Podnoszony jest standard świadczonych usług. W dalszym ciągu prowadzone są prace modernizacyjne w Hotelu POLONIA. Motele • Liczba obiektów w ewidencji na dzień 31.12.2009 roku w miastach 1 i na terenach wiejskich 1. • Liczba obiektów skontrolowanych w mieście 1 na terenach wiejskich 1. • Źródło zaopatrzenia w wodę stanowią wodociągi publiczne, które produkują wodę spełniającą wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417). Nie stwierdzono naruszenia przepisów sanitarno – higienicznych. Podnoszony jest standard świadczonych usług. Pensjonaty • Liczba obiektów w ewidencji na dzień 31.12.2009 roku w miastach 0 i na terenach wiejskich 1. • Liczba obiektów skontrolowanych w mieście 0 na terenach wiejskich 1. • Źródło zaopatrzenia w wodę stanowi wodociąg publiczny, który produkuje wodę spełniającą wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417). Nie stwierdzono naruszenia przepisów sanitarno – higienicznych. Podnoszony jest standard świadczonych usług. Inne obiekty świadczące usługi hotelarskie (tj. KS ”STAL”- Noclegi Ostrów Wielkopolski ul. Kusocińskiego 1, Ośrodek Rekreacyjno – Wypoczynkowy w Antoninie, Agroturystyka „DUKAT” Gutów 44, Motel „Casanova” Ociąż 47, Pokoje Gościnne „Hacjenda” Sobótka, Boogi sp. z o.o. – Michałków). • Liczba obiektów w ewidencji na dzień 31.12.2009 roku w miastach 1 i na terenach wiejskich 5. • Liczba obiektów skontrolowanych w mieście 1 na terenach wiejskich 2. 14 Źródło zaopatrzenia w wodę stanowi wodociąg publiczny, który produkuje wodę spełniającą wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417). Nie stwierdzono naruszenia przepisów sanitarno – higienicznych. Podnoszony jest standard świadczonych usług. Zakłady fryzjerskie • Liczba obiektów w ewidencji na dzień 31.12.2009 roku w miastach 92 i na terenach wiejskich 33. • Liczba obiektów skontrolowanych w mieście 22 i na terenach wiejskich 8. • Zmiany w ewidencji obiektów w porównaniu z rokiem 2008: - liczba obiektów na 31.12.2008 roku w miastach – 92, - w 2009 zlikwidowano w miastach 3 a powstały 3 nowe obiekty, - liczba obiektów na 31.12.2008 roku na wsiach – 27, - w 2008 zlikwidowano na wsi 1 a powstało 7 nowych obiektów. W tym 1 obiekt w mieście nie spełniał wymagań zawartych w obowiązujących przepisach w związku z tym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wydał decyzję administracyjną polecającą dostosowanie obiektu do obowiązujących wymogów tj. rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004 roku w sprawie szczegółowych wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej w zakresie wydzielenia toalety. Zakłady kosmetyczne • Liczba obiektów w ewidencji na dzień 31.12.2009 roku w miastach 44 i na terenach wiejskich 2. • Liczba obiektów skontrolowanych w mieście 20 i na terenach wiejskich 0. • Zmiany w ewidencji obiektów w porównaniu z rokiem 2008: - liczba obiektów na 31.12.2008 roku w miastach – 43, - w 2009 roku zlikwidowano w miastach – 4 a powstało 5 nowych obiektów, - liczba obiektów na 31.12.2008 roku na wsiach – 2, - w 2009 roku nie zlikwidowano starego i nie powstał żaden nowy obiekt. Skontrolowane zakłady spełniają wymagania zawarte w obowiązującym rozporządzeniu Ministra Zdrowia. Zakłady tatuażu W roku 2009 roku otwarty został 1 zakład tatuażu. Zakład spełnia wymagania zawarte w obowiązującym rozporządzeniu Ministra Zdrowia. Zakłady odnowy biologicznej • • • Liczba obiektów w ewidencji na dzień 31.12.2009 roku w miastach 4 i na terenach wiejskich 0, Liczba obiektów skontrolowanych w mieście 2 i na terenach wiejskich 0, Zmiany w ewidencji obiektów w porównaniu z rokiem 2008: - liczba obiektów na 31.12.2008 roku w miastach – 2, - w 2009 roku w mieście w Ostrowie Wielkopolskim powstały 2 nowe obiekty, 15 - liczba obiektów na 31.12.2008 roku na wsiach – 2 i nie uległa zmianie. Skontrolowane zakłady spełniają wymagania zawarte w obowiązującym rozporządzeniu Ministra Zdrowia. Inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej, tatuażu • Liczba obiektów w ewidencji na dzień 31.12.2009 roku w miastach 44 i na terenach wiejskich 2, • Liczba obiektów skontrolowanych w mieście 20 i na terenach wiejskich 0, • Zmiany w ewidencji obiektów w porównaniu z rokiem 2008: - liczba obiektów na 31.12.2008 roku w miastach – 39, - w 2009 roku zlikwidowano w miastach 2 obiekty, a powstało 7 nowych, - liczba obiektów na 31.12.2008 roku na wsiach – 2, - w 2009 roku liczba w/w zakładów na wsi nie uległa zmianie. Skontrolowane zakłady spełniają wymagania obowiązującego rozporządzenia Ministra Zdrowia. Tereny rekreacyjne W ewidencji znajduje się 8 obiektów: 1na wsi i 7 w mieście. Skontrolowano 1 obiekt w mieście i 1 obiekt na wsi. Obiekty utrzymane są w dobrym stanie sanitarno – technicznym. Lecznictwo Nowopowstałe placówki: • NZOZ „Mag-Med.”, ul. Śmigielskiego 20 w Ostrowie Wielkopolskim, • NZOZ Poradnia Zdrowia Psychicznego „MMM”, ul. Wysocka 13 w Ostrowie Wlkp., • NZOZ Stomatologia „Amadent”, ul. Zana 8 w Ostrowie Wlkp., • NZOZ Centrum Diagnostyki Laboratoryjnej, ul. Kościuszki 15 w Ostrowie Wlkp. jest to obiekt filialny, którego siedziba główna znajduje się w Łodzi przy ul. Niemcewicza 24, • NZOZ „Ambulatorium’ Ośrodek Zdrowia, ul. Kaliska 8 w Kotowiecku. Jest to obiekt filialny, którego siedziba główna mieści się w Ostrowie Wlkp. przy ul. Wysockiej 13, • Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska P. Chleboś, ul. Tuwima 12, Ostrów Wlkp., • Indywidualna Praktyka Lekarska M. Kubski, ul. Wysocka 13, Ostrów Wlkp., • Indywidualna Praktyka Lekarza Stomatologa M. Walczak, ul. Wojska Polskiego 4a/2, Ostrów Wlkp., • Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska G. Urbański, ul. Kościuszki 15, Ostrów Wlkp., • Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska J. Sukienniczak, ul. Okólna 11, Ostrów Wlkp., • Indywidualna Praktyka Stomatologiczna Anna Mazur-Michaś, ul. Wrocławska 25a, Ostrów Wlkp., • Indywidualna Praktyka Lekarska Donata Herchold, ul. Krotoszyńska 26, Zacharzew, • Centrum Logopedii Uzależnień i Mediacji Sądowych, ul. Grabowska 1-3, Ostrów Wlkp., • Rehabilitacja Bartoszek, ul. Śmigielskiego 20, Ostrów Wlkp., 16 • • • • • • • Indywidualna Praktyka Położnej A. Błoch-Noga, ul. Limanowskiego 25, Ostrów Wlkp., Indywidualna Praktyka Pielęgniarska Monika Orszulak, ul. Limanowskiego 25, Ostrów Wlkp., Grupowa Praktyka Pielęgniarska ul. Ledóchowskiego 177, Ostrów Wlkp., Zakład Opieki Długoterminowej „Promyk”, ul. Gimnazjalna 6, Odolanów – jest to obiekt filialny, którego siedziba główna mieści się w Ostrowie Wlkp. przy ul. Partyzanckiej 17, Zakład Opieki Zdrowotnej „Medyk-Pol”, ul. Gimnazjalna 6, Odolanów, Indywidualne Usługi Pielęgniarskie Halina Chmielina, Czarnylas 130, Indywidualna Praktyka Pielęgniarska Elżbieta Turza, ul. Wrocławska 28, Ostrów Wlkp. Placówki przeniesione: • Gabinet Dentystyczny M. Wojciekiewicz, ul. Kościuszki 15, Ostrów Wlkp. został przeniesiony z ul. Głogowskiej 14 w Ostrowie Wlkp., • Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska Hanna Michałkiewicz-Adam, ul. Wysocka 13, Ostrów Wlkp., został przeniesiony z ul. Kaliskiej 24 w Ostrowie Wlkp., • Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska M. Owczarek, ul. Wrocławska 25, Ostrów Wlkp. został przeniesiony z ul. Głogowskiej 14 w Ostrowie Wlkp., • Centrum Opieki Pielęgniarskiej, Al. Słowackiego 5, Ostrów Wlkp., został przeniesiony z ul. Konopnickiej w Ostrowie Wlkp., • Grupowa Praktyka Pielęgniarek i Położnych „Pomoc”, ul. Wrocławska 30, Ostrów Wlkp. – przeniesiona z ul. Rynek 23 w Ostrowie Wlkp. Lecznictwo zamknięte. • Liczba placówek ogółem (szpitale) -1, • Liczba placówek publicznych - 1, • Liczba placówek niepublicznych - 0, • Liczba przeprowadzonych kontroli - 8 (w tym 4 rekontrole), • Liczba wydanych decyzji - 2 Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Ostrowie Wielkopolskim ul. Limanowskiego 20/22 posiada program dostosowawczy pozytywnie zaopiniowany przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu z terminem realizacji do 31.12.2012 roku. W 2009 roku na terenie szpitala były prowadzone prace związane z dostosowaniem placówki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z 2006 roku takie jak: • dokończenie remontu pomieszczeń bloku położniczego oraz wykonanie wentylacji i klimatyzacji w sali cięć cesarskich, • remont pomieszczeń pionu żywienia w bloku psychiatrycznym, • adaptacja pomieszczeń na szatnie dla pracowników chirurgii dziecięcej, • remont dachu oddziału geriatrycznego. Nieprawidłowości stwierdzone podczas kontroli: • Oddział Wewnętrzny I – zniszczone płytki w toalecie dla pacjentów, • Oddział Laryngologiczny – zniszczone toalety dla pacjentów (damska, męska) oraz łazienka dla pacjentów, • Centralna Sterylizatornia – zniszczony, z ubytkami farby sufit w części czystej oraz 17 nieszczelne, zniszczone drzwi wejściowe do centralnej sterylizatorni oraz do zmywalni, • Prosektorium - zniszczona posadzka oraz ściany w przedsionku komór chłodniczych, • Oddział Chirurgii Dziecięcej – zniszczone, z ubytkami wykładziny podłogowe w salach chorych, • Kuchenki Oddziałowe Chirurgii oraz Wewnętrzny II - zniszczone z ubytkami blaty kuchenne, • Kuchnia Centralna - ubytki w okafelkowaniu przy zlewach oraz futrynie drzwi w pomieszczeniu do obróbki mięsa i ryb. Wydane zalecenia pokontrolne dotyczyły złego stany sprzętu używanego w szpitalu (wózki, kubły i stelaże na odpady, szafy do przechowywania narzędzi) oraz drobnych ubytków w okafelkowaniu, co uniemożliwiało łatwą dezynfekcję. Stwierdzone podczas kontroli uchybienia były wykonywane zgodnie z zaleceniami decyzji. Stan techniczny i funkcjonowanie szpitala. Szpital pracuje w systemie jakości zgodnie z opracowanymi procedurami. Procedury dostosowane są do specyfiki działania oddziału. Firma świadcząca usługę sprzątania pracuje także zgodnie z opracowanymi procedurami. W 2009 roku przeprowadzono szczegółową kontrolę w zakresie postępowania ze zużytym sprzętem jednorazowego użytku oraz materiałem niebezpiecznym. Przeprowadzona kontrola potwierdziła prawidłowo funkcjonującą gospodarkę odpadami na terenie szpitala. Nie stwierdzono także nieprawidłowości w zakresie dezynfekcji i sterylizacji narzędzi. Nieprawidłowości w zakresie bieżącej czystości nie stwierdzono. Ponadto w 2009 roku na terenie szpitala były wykonywane drobne prace remontowe wynikające z zaleceń pokontrolnych oraz bieżących potrzeb. Zakupiono i dofinansowano zakup aparatury medycznej: • system monitorowania nadzoru okołoporodowego dla bloku położniczego, • zestaw Holterowski dla pododdziału kardiologicznego, • aparat do znieczulenia dla bloku operacyjnego, • trzy ambulanse dla zakładu ratownictwa medycznego, • dwa stacjonarne aparaty rtg z ucyfrowieniem oraz jednego aparatu przewoźnego, • dwa aparaty USG, • tomografu komputerowego, • mammografu dla potrzeb zakładu diagnostyki obrazowej. Dostosowano pomieszczenia do nowo zakupionej aparatury. W porównaniu do 2008 roku stan techniczny szpitala poprawił się. Niestety stan sanitarny Przychodni Specjalistycznych przy Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej ul. Limanowskiego 20/22 w Ostrowie Wielkopolskim nie uległ poprawie, w związku z brakiem możliwości technicznych. Przychodnie Specjalistyczne przy szpitalu nie spełniają wymogów techniczno-budowlanych, w związku z czym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny przekazał dalsze postępowanie Państwowemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego, który już w roku 2007 wydał opinie, że obiekt nie nadaje się do dalszego użytkowania (pismo Nr PINB-7143/41/07 z dnia 23.10.2007 roku). Ponadto należy dodać, że od dnia 1 stycznia 2010 roku Przychodnie Specjalistyczne przy ZZOZ zostały przejęte do nadzoru przez Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu. 18 Lecznictwo otwarte. • Liczba placówek ogółem (szpitale) - 66, • Liczba placówek publicznych - 4, • Liczba placówek niepublicznych - 62, • Liczba przeprowadzonych kontroli - 75 (w tym 5 rekontroli), • Liczba wydanych decyzji – 1. • NZOZ „Medyk-Dent” Ligota ul. Krotoszyńska 10 - kontrola wykazała brak pomieszczenia na odpady medyczne – wydano decyzję, która zastała wykonana i sprawdzona podczas rekontroli. • SPZOZ „Familia Medica” Ostrów Wielkopolski ul. Kościuszki 15 - kontrola wykazała brak szafki na narzędzia oraz środki do dezynfekcji w podręcznej sterylizatorni – wydano zalecenia. • SZOZ „Arka” Ostrów Wielkopolski ul. Dembińskiego 20 – kontrola wykazała brak procedur wewnątrz - zakładowych – wydano zalecenia, które zostały wykonane i sprawdzone podczas rekontroli. • NZOZ Ośrodek Lecznictwa Rodzinnego, Ostrów Wielkopolski ul. Żwirki 2A kontrola wykazała brak aktualnych książeczek sanitarno-epidemiologicznych u personelu zakładu – wydano zalecenia, które zostały wykonane i sprawdzone podczas rekontroli. • NZOZ „Sanus” Lewków ul. Szkolna 4 - kontrola wykazała brak szafy na odzież wierzchnią i roboczą – wydano zalecenia, które zastały wykonane i sprawdzone podczas rekontroli. • NZOZ Międzynarodowe Centra Dializ Poznań Oddział Ostrów Wielkopolski przy ul. Limanowskiego 20/22. Placówka posiada 2 sale wyposażone w sztuczne nerki firmy Fresenius: 4 stanowiska [HBS(-), HCV(-), HBC(-)], 1 stanowisko na tzw. dializę ostrą, 1 stanowisko [HCV(-), HBS(+), HBC(+)], 6 stanowisk HCV(+), HBS(-), HBC(-)], 3 stanowiska [HCV(+), HBS(+), HBC(+)]. PPIS w Ostrowie Wielkopolskim pobiera próbki wody do analizy (przed RO5 ) z częstotliwością 1 raz w miesiącu. W 2009 roku powstały pomieszczenia dla nowej komórki organizacyjnej – Zespół Domowej Dializoterapii Otrzewnowej oraz nowej sali hemodializy. • Ośrodek Leczenia Kompleksowego w Ostrowie Wielkopolskim ul. Wrocławska 81. Placówka posiada następujące poradnie: Laryngologiczną, Okulistyczną, Ginekologiczną, Endoskopową, Chirurgiczną, Stomatologiczną, Poradnie Rehabilitacyjną oraz Diagnostykę Laboratoryjną i pomieszczenie sterylizatorni. Obiekt zakończył prace wykazane w programie dostosowawczym. • NZOZ „Zdrowie” Ostrów Wielkopolski ul. Bema 27- w obiekcie zakończyły się prace remontowo – modernizacyjne ujęte w programie dostosowawczym. • NZOZ „Laboratorium” Ostrów Wielkopolski ul. Wrocławska 28 – obiekt został przeniesiony do nowopowstałego budynku mieszczącego się przy ul. Wrocławskiej 25-27 w Ostrowie Wielkopolskim - obiekt spełnia wymogi rozporządzenia Ministra Zdrowia z 2006 roku. • NZOZ Przychodnia Lekarza Rodzinnego Ostrów Wielkopolski ul. Mertki 13 – pomieszczenia obiektu zostały dostosowane do rozporządzenia Ministra Zdrowia według przedstawionego i zatwierdzonego programu 5 odwrócona osmoza - przed procesem demineralizacji wody. 19 dostosowawczego. Stan sanitarny obiektów publicznych i niepublicznych w powiecie ostrowskim jest dobry. Z roku na rok stan techniczny obiektów ulega polepszeniu poprzez prowadzenie prac remontowo – modernizacyjnych oraz poprzez zakup nowego, coraz lepszego sprzętu medycznego. Do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Ostrowie Wielkopolskim nie wpłynęła żadna skarga dotycząca złego stanu sanitarnego w obiekcie służby zdrowia. Indywidualna Praktyka Lekarska, Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska, Grupowa Praktyka Lekarska, Indywidualne praktyki lekarzy dentystów, Indywidualne specjalistyczne praktyki lekarzy dentystów, Grupowe praktyki lekarzy dentystów. • • • Liczba placówek ogółem - 162 ( 142 miasto, 20 wieś), Liczba przeprowadzonych kontroli i rekontroli - 96 (w tym 3 rekontrole), Liczba wydanych decyzji -1. Wydana decyzja dotyczyła złego stanu technicznego (tj. zniszczone, brudne ściany) gabinetu stomatologicznego w Sośniach. Pozostałe gabinety lekarskie systematycznie podnoszą stan sanitarno – techniczny oraz standard wykonywanych usług (instalowanie aparatów do RTG, wymiana aparatury na nowszą). Indywidualne Praktyki Pielęgniarek i Położnych, Indywidualne Specjalistyczne Praktyki Pielęgniarek i Położnych, Grupowe Praktyki Pielęgniarek i Położnych. Działalność kontrolno-represyjna: • Liczba obiektów objętych kontrolą – 29 (16 miasto i 13 wieś), • Liczba przeprowadzonych kontroli i rekontroli – 22, • Liczba wydanych decyzji – 0. W skontrolowanych obiektach nie stwierdzono naruszenia przepisów sanitarno – technicznych. Inne obiekty świadczące usługi medyczne nie będące ZOZ-ami (tj. Punkt Analiz Medycznych w Raszkowie, Centrum Logopedii ul. Grabowska w Ostrowie Wielkopolskim, Rehabilitacja ul. Śmigielskiego 20 w Ostrowie Wielkopolskim). Działalność kontrolno-represyjna: • Liczba obiektów objętych kontrolą – 3, • Liczba przeprowadzonych kontroli i rekontroli – 3, • Liczba wydanych decyzji – 0. W skontrolowanych obiektach nie stwierdzono naruszenia przepisów sanitarno – technicznych. Inne obiekty użyteczności publicznej • Liczba obiektów w ewidencji na dzień 31.12.2009 roku w miastach 54 i na terenach wiejskich 67, • Skontrolowano w mieście – 10 obiektów, na wsi – 4 obiekty, • Wydano 1 decyzję administracyjną na zły stan sanitariatów oraz pomieszczeń socjalnych na cmentarzu parafialnym przy ul. Limanowskiego w Ostrowie Wielkopolskim. Skontrolowano 4 samochody pogrzebowe. Samochody pogrzebowe spełniają wymagania techniczne i sanitarne, jakie powinien spełniać środek transportu drogowego do przewozu zwłok i szczątków ludzkich (Dz. U. Nr 38, poz. 362 z 23 lutego 2005 roku w sprawie wydawania zezwoleń na przewóz zwłok i szczątków ludzkich). Skontrolowano 20 także 2 autobusy PKS – stan sanitarno – techniczny jest dobry. Skontrolowano także 1 środek do przewozu chorych – stan techniczny dobry. Interwencje W 2009 roku wpłynęły 22 prośby o interwencję. Najczęściej pojawiające się prośby o interwencję dotyczyły spraw porządkowych na posesjach, nieprawidłowości odprowadzania ścieków oraz dokarmiania kotów. Wpłynęły ponadto interwencje: • dotycząca prowadzenia działalności w zakresie medycyny estetycznej w gabinecie kosmetycznym, • 3 dotyczące występowania szczurów, • 2 dotyczące złego stanu sanitarno – porządkowego w placówce służby zdrowia. Wszystkie interwencje były rozpatrywane lub przekazywane zgodnie z kompetencjami innym jednostkom. Inne prace Wydano: • 15 postanowień związanych z organizacją imprez masowych, • 61 zezwoleń na ekshumacje zwłok, • 7 postanowień na sprowadzenie zwłok do kraju, • 1 decyzja na wywóz zwłok poza granice kraju, • 5 postanowień przekazania sprawy zgodnie z kompetencją, • 1 postanowienie na środek transportu do przewozu zmarłych. Zapraszano i współuczestniczono we wspólnych kontrolach z przedstawicielami Powiatowego Nadzoru Budowlanego, Powiatowego Inspektora Weterynarii, Policji, Straży Miejskiej i Ochrony Środowiska. Szkolenia pracowników, narady: Uczestniczono w szkoleniach zewnętrznych: • omawiano sterowanie jakością w nadzorze oraz procedury . • systematycznie omawiano i aktualizowano przepisy prawne, • zorganizowano naradę z przedsiębiorcami wodociągowymi. Badania zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego: W PSSE prowadzono pobór prób w kierunku oznaczeń pyłu PM106 zgodnie z harmonogramem. Pobrano 314 prób. Badania pyłu PM10 wykonuje laboratorium WSSE w Poznaniu. Z dniem 31 grudnia 2009 roku Powiatowa Stacja Sanitarno –Epidemiologiczna zaprzestała pobierania prób pyłu z uwagi na wygaśnięcie porozumienia między Głównym Inspektorem Sanitarnym a Inspektorem Ochrony Środowiska. 6 PM10 - pył zawieszony, składa się z cząstek o średnicy mniejszej niż 0.01 mm, które wnikają do płuc i większość tam pozostaje (na tych cząstkach absorbują się i są wdychane najniebezpieczniejsze toksyny, np. dioksyny i furany, które są odpowiedzialne za epidemie alergii i nowotworów). 21 3. HIGIENA ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU Zadaniem sekcji HŻŻiPU jest sprawowanie nadzoru w zakresie przestrzegania przepisów sanitarnych określających wymagania higieniczne i zdrowotne w następujących zakładach: • produkujących żywność (wytwórnie lodów, automaty do lodów, piekarnie, ciastkarnie, wytwórnie napojów bezalkoholowych i wód mineralnych, zakłady garmażeryjne, młyny, wytwórnie makaronów, koncentratów spożywczych, wytwórnie używek), • wprowadzających żywność do obrotu (sklepy spożywcze, kioski spożywcze, magazyny hurtowe), • żywienia zbiorowego otwartego (restauracje, pijalnie piwa, punkty małej gastronomii), • żywienia zbiorowego zamkniętego (stołówki szkolne i przedszkolne, stołówki i bufety pracownicze, bloki żywienia w domach opieki społecznej, w szpitalach, żłobkach, bursach szkolnych i internatach, na koloniach, półkoloniach i obozach), • wytwórnie oraz miejsca obrotu przedmiotami użytku (m.in. opakowań żywności), • obiekty ruchome i tymczasowe, środki transportu artykułów spożywczych. Na dzień 31.12.2009 roku liczba w/w obiektów wynosiła 1343, w tym obiektów żywnościowo-żywieniowych z wyłączeniem środków transportu oraz wytwórni materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością i miejsc obrotu przedmiotami użytku 1333. W roku 2009, na podstawie całorocznego harmonogramu pracy nadzoru nad obiektami, a także planu poboru próbek, na wnioski stron (m.in. interwencje), w ramach współpracy z innymi jednostkami kontrolnymi (Inspekcja Weterynaryjna, Inspekcja Nadzoru Farmaceutycznego) a także w ramach współpracy z organami Policji oraz z inicjatywy Głównego Inspektora Sanitarnego, skontrolowano 722 obiekty, w tym również środki transportu, wytwórnie materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością oraz miejsca obrotu materiałami do kontaktu z żywnością, przeprowadzając w nich łącznie 955 kontroli i rekontroli. Efektem stwierdzonych uchybień w trakcie przeprowadzania czynności kontrolnych stało się wydanie 74 decyzji związanych z działalnością represyjną dotyczącą nieprawidłowości sanitarno-technicznych, nałożenie 53 mandatów karnych kredytowych na sumę 8.850 zł za zaniedbania dotyczące uchybień bieżącego stanu sanitarnego oraz wprowadzanie artykułów spożywczych przeterminowanych. Z uwagi na stwierdzone nieprawidłowości i uchybienia, na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego, 4 obiekty otrzymały ocenę “negatywną”, w tym 3 sklepy spożywcze i 1 zakład małej gastronomii. Przyczyną “negatywnej” oceny w/w zakładów było wprowadzanie do obrotu środków spożywczych przeterminowanych oraz brak prowadzenia procesu dezynfekcji naczyń wielokrotnego użytku. W 2009r., w ramach nadzoru nad obiektami żywienia zbiorowego zamkniętego (placówki przedszkolne, placówki szkolne, żłobki, turnusy kolonijne i półkolonijne, domy pomocy społecznej) dokonano również oceny sposobu żywienia na podstawie przedstawionych jadłospisów. Łącznie przeprowadzono analizę 21 wybranych jadłospisów w 20 placówkach żywienia zbiorowego zamkniętego. Jadłospisy oceniono teoretycznie, wyłącznie pod kątem jakościowym, nie dokonując obliczeń w odniesieniu do poszczególnych składników odżywczych. W ocenie teoretycznej przede wszystkim wzięto pod uwagę obecność produktów zawierających białko pochodzenia zwierzęcego, warzyw, owoców oraz produktów i przetworów zbożowych, a także urozmaicenie posiłków 22 i wykorzystanie sezonowości poszczególnych produktów. Przeprowadzone analizy nie wykazały nieprawidłowości. Charakterystyka stanu sanitarnego obiektów żywnościowo-żywieniowych Stan sanitarny zakładów żywnościowo-żywieniowych w roku 2009 przedstawiał się następująco w odniesieniu do poszczególnych grup obiektów: 1) Wytwórnie lodów (wg ewidencji 2 obiekty), automaty do lodów (wg ewidencji 2 obiekty) W obrębie tej grupy zakładów przeprowadzonych zostało 5 kontroli sanitarnych oraz rekontroli, które nie wykazały zaniedbań stanu sanitarno-higienicznego. W roku sprawozdawczym w tej grupie obiektów pobrano również do badań laboratoryjnych 16 próbek żywnościowych, z których żadna nie uległa zakwestionowaniu. 2) Piekarnie (wg ewidencji 17) Sprawując nadzór nad w/w zakładami, skontrolowano 17 piekarni, przeprowadzając w nich 30 kontroli i rekontroli. Na podstawie stwierdzonych uchybień sanitarnohigienicznych wydano 3 decyzje przymuszające do usunięcia nieprawidłowości w ustalonym terminie oraz za zaniedbania dotyczące bieżącego stanu sanitarnego nałożono 2 mandaty karne. Wydane decyzje dotyczyły przede wszystkim złego stanu technicznego pomieszczeń zakładów, złego stanu sanitarno-technicznego powierzchni stykających się z żywnością. Ponadto, w tej grupie obiektów pobrano do badań 5 próbek żywnościowych, z których 1 uległa zakwestionowaniu z uwagi na nieprawidłowe znakowanie. 3) Ciastkarnie (wg ewidencji 15) W tej grupie zakładów przeprowadzono 25 kontroli sanitarnych i rekontroli w celu sprawdzenia wykonania obowiązków wynikających z wcześniej wydanych decyzji. Kontroli poddano 15 ciastkarni, w których na skutek stwierdzonych nieprawidłowości wydano 1 decyzję administracyjną przymuszającą do ich usunięcia. W tej grupie obiektów nie nałożono żadnego mandatu karnego. Kontroli poddano także jakość zdrowotną wytwarzanych produktów, w związku z czym pobrano do badań laboratoryjnych 8 próbek, z których żadna nie uległa zakwestionowaniu. 4) Pozostałe zakłady produkujące żywność (młyny gospodarcze, wytwórnie garmażeryjne, wytwórnie koncentratów, wyrobów cukierniczych, inne wytwórnie żywności, wytwórnie napojów bezalkoholowych i wód mineralnych, przetwórnie owocowo-warzywne – wg ewidencji łącznie 27 obiektów) W ramach działalności nadzorowej w w/w zakładach przeprowadzono w sumie 23 kontrole i rekontrole, podczas których stwierdzone nieprawidłowości spowodowały wydanie 2 decyzji administracyjnych przymuszających do usunięcia uchybień. Wydanie decyzji związane było z niewłaściwym stanem technicznym pomieszczeń w zakładzie. Ponadto, pobrano również do badań laboratoryjnych 16 próbek żywnościowych, z których żadna nie została zakwestionowana. W tej grupie obiektów nałożono 1 mandat karny za nieprzestrzeganie bieżącego porządku i czystości w pomieszczeniach obiektu. 23 5) Obiekty obrotu żywnością (sklepy spożywcze, kioski spożywcze, magazyny hurtowe, obiekty ruchome i tymczasowe, inne obiekty obrotu żywnością – wg ewidencji łącznie 889 obiektów) Sprawując nadzór nad w/w obiektami, przeprowadzono w nich 527 kontroli sanitarnych i rekontroli, a stwierdzone uchybienia w trakcie czynności kontrolnych spowodowały wydanie 44 decyzji w drodze represji ze względu na zły stan techniczny pomieszczeń, brak wystarczającej ilości wag, zły stan techniczny powierzchni pozostających w kontakcie z żywnością (kloc do dzielenia mięsa), skorodowane elementy urządzeń chłodniczych brak prawidłowo zabezpieczonej rampy dostawczej. Za bieżący stan sanitarny (m.in. brak czystości i porządku, brak segregacji w urządzeniach chłodniczych, wprowadzenie do obrotu przeterminowanych środków spożywczych) nałożono 29 mandatów karnych kredytowych. Kontroli poddano również jakość środków spożywczych poprzez pobór 254 próbek do badań laboratoryjnych w kierunku oznaczeń mikrobiologicznych oraz fizykochemicznych, z czego 13 próbek zostało zakwestionowanych ze względu na niewłaściwe znakowanie, niewłaściwe cechy organoleptyczne oraz zafałszowanie produktu. 6) Zakłady żywienia zbiorowego otwarte (restauracje, kawiarnie, zakłady małej gastronomii – wg ewidencji łącznie 250 obiektów) W tej grupie obiektów w roku 2009 przeprowadzono w sumie 236 kontroli i rekontroli, a stwierdzone uchybienia spowodowały wydanie 12 decyzji w drodze represji, w tym 1 o częściowym unieruchomieniu obiektu (zakład małej gastronomii z automatem do lodów) z uwagi na ponadnormatywną liczbę Enterobacteriaceae w próbce lodów z automatu. Pozostałe wydane decyzje dotyczyły głównie złego stanu technicznego pomieszczeń, braku wydzielonego i prawidłowo wyposażonego miejsca obierania warzyw, braku siatek w otwieranych oknach pomieszczeń produkcyjnych). Ponadto, nałożono 21 mandatów karnych za bieżące uchybienia sanitarne (m.in. brak czystości i porządku, brak segregacji w urządzeniach chłodniczych, nieprawidłowe magazynowanie półproduktów i surówek, brak prowadzenia zapisów w ramach opracowanych dobrych praktyk higienicznych i produkcyjnych, brak odzieży roboczej dla pracowników). W tej grupie obiektów pobrano do badań laboratoryjnych 14 próbek, w tym uwzględniając 6 próbek (3 ciasta oraz 3 wymazy czystościowe z drobnego sprzętu) pobranych w ramach otrzymanego zgłoszenia zatrucia pokarmowego po uroczystości weselnej zorganizowanej na sali OSP. Wśród 14 pobranych próbek, 5 z nich uległo zakwestionowaniu, w tym 1 z uwagi na ponadnormatywną liczbę Enetrobacteriaceae w próbce lodów z automatu oraz 4 próbki (w tym 1 wymaz czystościowy) ze względu na obecność pałeczek Salmonella. 7) Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte (wg ewidencji 130 obiektów) Do tej grupy należą stołówki pracownicze, bufety przy zakładach pracy, bloki żywienia w przedszkolach, szkołach, domach opieki społecznej, szpitalach, bursach i internatach, na koloniach, półkoloniach i obozach. Prowadząc nadzór nad w/w obiektami przeprowadzono w nich 78 kontroli sanitarnych i rekontroli oraz wydano 13 decyzji administracyjnych w drodze represji. Decyzje nakazujące usunięcie uchybień sanitarnych przede wszystkim dotyczyły złego stanu technicznego ścian i sufitów, brak prawidłowo urządzonego pomieszczenia obieralni warzyw i zmywalni naczyń stołowych, niewłaściwy stan techniczny powierzchni stykających się z żywnością oraz sprzętu produkcyjnego. W tej grupie obiektów w roku sprawozdawczym do badań laboratoryjnych pobrano 64 próbki (głównie wymazy 24 czystościowe z powierzchni stykających się z żywnością oraz rąk pracowników) z bloku żywienia Szpitala Miejskiego wraz z kuchenką mleczną i kuchenkami oddziałowymi. Spośród 64 próbek 2 uległy zakwestionowaniu z uwagi na obecność Staphylococcus aureus. Po przeprowadzonej dezynfekcji, dokonano ponownego poboru próbek w celu sprawdzenia skuteczności przeprowadzonych procesów dezynfekcyjnych. Żadna z próbek nie uległa zakwestionowaniu. 8) Wytwórnie przedmiotów użytku (wg ewidencji 2 obiekty) oraz miejsca obrotu przedmiotami użytku (wg ewidencji w roku sprawozdawczym 1 obiekt) W roku 2009 skontrolowano 1 wytwórnię opakowań żywności oraz 1 zakład zdobienia wyrobów ceramicznych, w którym przeprowadzono kontrole związane ze złożonym wnioskiem o dokonanie granicznej kontroli sanitarnej partii towarów przekraczających granicę. Ponadto, m.in. w ramach powiadomień w systemie RAPEX (system wczesnego ostrzegania dotyczący kosmetyków i przedmiotów użytku) przeprowadzono kontrole kosmetyków w 4 obiektach drogeryjno-kosmetycznych oraz 2 kontrole w ramach systemu RASFF (system wczesnego ostrzegania dotyczący środków spożywczych i pasz) i RAPEX w miejscu obrotu przedmiotami użytku. Skontrolowano również jakość zdrowotną materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością poprzez pobór 5 próbek z tej grupy produktów oraz 3 próbki kosmetyków (pasta do zębów oraz kosmetyki przeznaczone do pielęgnacji dzieci). Żadna z próbek nie została zakwestionowana. 9) Stan sanitarny środków transportu W roku sprawozdawczym, przeprowadzono oględziny 7 samodzielnych środków transportu do przewozu artykułów spożywczych. Wszystkie kontrole środków transportu zostały wykonane na wnioski przedsiębiorców. Każdy spośród skontrolowanych pojazdów został zaopatrzony w książkę kontroli sanitarnej oraz zeszyt mycia i dezynfekcji, w który wpisywane są przeprowadzane zabiegi mycia części ładunkowych pojazdów. Środki transportu przeznaczone do przewozu artykułów łatwopsujących się i wymagających chłodniczych temperatur przechowalniczych, były zaopatrzone w specjalne agregaty pozwalające na utrzymanie stosownej temperatury chłodniczej dla przewożonych środków spożywczych. Każdy z kierowców przewożących artykuły spożywcze posiadał aktualne badania do celów sanitarno-epidemiologicznych. Bieżący stan sanitarnotechnicznych pojazdów w trakcie przeprowadzanych kontroli nie budził zastrzeżeń. Ponadto, przeprowadzono również kontrole środków transportu, które stanowiły element działalności danego zakładu. 10) Obiekty żywnościowo-żywieniowe – sezonowe Na obszarze działalności PSSE w Ostrowie Wielkopolskim istnieją obiekty działające tylko w okresie letnim. Zlokalizowane są one głównie nad zalewem PiaskiSzczygliczka w Ostrowie Wlkp., w miejscowości Antonin, w obrębie oraz na koronie Stadionu Miejskiego, a także ogródki letnie znajdujące się na ostrowskim rynku. W 2009 roku przed rozpoczęciem sezonu letniego oraz w trakcie prowadzenia działalności, w w/w obiektach przeprowadzono łącznie 31 kontroli i rekontroli, nakładając 1 mandat karny za zły bieżący stan sanitarny. Natomiast nie wydano żadnej decyzji administracyjnej w związku z działalnością represyjną. Ponadto, przeprowadzono również kontrole obiektów ruchomych, podczas imprez masowych, zorganizowanych na terenie powiatu ostrowskiego. 25 Jakość zdrowotna środków spożywczych Prowadząc nadzór nad zakładami żywnościwo-żywieniowymi, Państwowa Inspekcja Sanitarna sprawuje również kontrolę nad jakością i bezpieczeństwem produkowanej lub wprowadzanej do obrotu żywności poprzez pobieranie próbek do badań laboratoryjnych. W okresie sprawozdawczym do badań pobrano łącznie 382 próbek, w tym 264 w kierunku oznaczenia parametrów mikrobiologicznych. Wśród 382 próbek pobrano również 6 próbek w związku z otrzymanym zgłoszeniem zatrucia pokarmowego, z których 4 próbki uległy zakwestionowaniu z uwagi na obecność pałeczek Salmonella. W związku z zaistniałym faktem, zostało przesłane zgłoszenie do Powiatowego Lekarza Weterynarii w Ostrowie Wielkopolskim oraz pisemnie powiadomiono zarządcę sali OSP, który wydał zakaz organizacji jakichkolwiek uroczystości na w/w sali, do czasu przeprowadzenia dezynfekcji. Ponadto, w roku 2009 wśród 382 próbek, do badań laboratoryjnych pobrano także 64 próbki z bloku żywieniowego Szpitala Miejskiego wraz z kuchenką mleczną i kuchenkami oddziałowymi. Spośród 382 próbek, na podstawie otrzymanych wyników badań, 21 próbek uległo zakwestionowaniu, w tym 8 z uwagi na niewłaściwe oznakowanie, 5 ze względu na zafałszowanie, 4 z uwagi na obecność pałeczek Salmonella (zatrucie pokarmowe), 2 ze względu na obecność Staphylococcus aureus, 1 z uwagi na zawyżoną liczbę Enterobacteriaceae oraz 1 z powodu niewłaściwych cech organoleptycznych. Interwencje Do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Ostrowie Wielkopolskim wpłynęło w 2009 roku 11 interwencji na uciążliwości stwarzane przez zakłady żywnościowożywieniowe. Przedmiotem tych interwencji były: • brak czystości i porządku w obiekcie lub jego najbliższym otoczeniu, • niewłaściwa sprzedaż produktów spożywczych niepakowanych, • przeterminowane artykuły spożywcze, • żywność o niewłaściwych cechach organoleptycznych. Wśród otrzymanych interwencji w 2 przypadkach przyjęto również interwencje dotyczące bezpośrednio konkretnych środków spożywczych. W przypadkach, gdy potwierdziły się zarzuty, zastosowano środki prawne przysługujące Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu (mandaty karne, decyzje administracyjne) lub sprawę przekazano właściwemu organowi według kompetencji lub do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, na terenie którego mieści się zakład produkcyjny. Ponadto, w roku 2009 rozpatrywano również interwencje dotyczące zakładów żywnościowo-żywieniowych, przekazane przez inne organy kontrolne lub Policję. 26 Współpraca z innymi jednostkami kontrolnymi W roku 2009, w ramach współpracy z Inspekcją Weterynaryjną przekazano wyniki badań kwestionowanych próbek produktów pochodzenia odzwierzęcego, a także zorganizowano spotkanie, podczas którego omówiono zagadnienia dotyczące działań w ramach wzajemnej współpracy związanych z bieżącymi sprawami nadzorowymi – zagadnienia dotyczące sprzedaży jaj spożywczych, odpadów pochodzenia odzwierzęcego oraz postępowania ze zwrotami wyrobów z firmowych sklepów mięsno-wędliniarskich. Zorganizowano również spotkanie z Kierownikiem Nadzoru Farmaceutycznego Delegatury w Kaliszu oraz przeprowadzono wspólnie kontrole w 2 aptekach w zakresie sprzedaży i znakowania suplementów diety. Ponadto, w ramach wzajemnej współpracy, zostały także przeprowadzone kontrole dyskotek oraz sklepu z dopalaczami „smartszop” wraz z funkcjonariuszami Policji. 27 4. HIGIENA DZIECI I MŁODZIEŻY Sekcja Higieny Dzieci i Młodzieży nadzoruje publiczne i niepubliczne obiekty nauczania i wychowania. Pod nadzorem w 2009 roku znajdowały się 173 placówki: • • • • • • • • • • • • 1 żłobek, 52 przedszkola, 52 szkoły podstawowe, 12 szkół podstawowych filialnych, 13 zespołów szkół ogólnokształcących, 13 gimnazjów, 7 zespołów szkół ponadpodstawowych, 1 zasadnicza szkoła zawodowa, 5 liceów, 1 szkoła policealna, 4 szkoły wyższe, 11 innych placówek oświatowo - wychowawczych. W roku 2009 przeprowadzono 251 kontroli w zakresie bieżącego stanu sanitarnohigienicznego ze szczególnym uwzględnieniem warunków do utrzymania higieny osobistej w placówkach stałych oraz w placówkach letniego wypoczynku. Oceniano bezpieczne i higieniczne warunki pobytu dzieci i młodzieży w powyższych placówkach, zgodnie z obowiązującym Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Analizie poddano również postępowanie z odczynnikami chemicznymi w pracowniach chemicznych i warunki zdrowotne w pracowniach komputerowych. W jednym zespole szkół wydano decyzję dotyczącą poprawy stanu technicznego podłóg i zalecenia decyzji wyegzekwowano. Wykonane zostały zalecenia decyzji dotyczące modernizacji sali gimnastycznej w zespole szkół. Ponadto w jednym przedszkolu otwarto nowy blok żywieniowy a w innym został on gruntownie zmodernizowany. W trakcie wykonania są zalecenia decyzji dotyczące modernizacji toalet w liceum ogólnokształcącym. W ramach badań problemowych poddano analizie plany zajęć dydaktycznowychowawczych w 3 szkołach podstawowych, 1 zespole szkół ogólnokształcących i 1 gimnazjum. W wyniku oceny rozkładu zajęć lekcyjnych stwierdzono, że zostały uwzględnione zasady higieny pracy umysłowej w zakresie: • równomiernego rozłożenia zajęć dydaktycznych w poszczególnych dniach tygodnia, • różnorodności zajęć w każdym dniu, • niełączenia w kilkugodzinne bloki zajęć z tego samego przedmiotu. W większości szkół nie uwzględniono natomiast przerwy 20 minutowej i zajęć z elementami ruchu w każdym dniu tygodnia. Stosowane przerwy 5-o minutowe umożliwiają dostosowanie do komunikacji miejskiej, która dowozi dzieci do szkół. Oceniono dostosowanie mebli przedszkolnych do wzrostu przedszkolaków, gdyż w myśl rozporządzenia z 31 grudnia 2002 roku: „sprzęty, z których korzystają osoby pozostające pod opieką szkoły lub placówki, dostosowuje się do wymagań ergonomii”. Badaniami objęto 3 przedszkola. Dokonano analizy 245 stanowisk pracy przedszkolaka, z czego liczba dzieci siedzących nieprawidłowo wynosi 26. W trakcie kontroli szkół udziela się instruktażu dyrektorom placówek w zakresie dostosowania mebli do wzrostu dzieci i ich prawidłowego oznakowania zgodnie z Polską Normą PN-ISO 1729-1:2007 dotyczącą 28 wymiarów funkcjonalnych mebli szkolnych i przedszkolnych. Coraz więcej placówek posiada atesty i certyfikaty na wyposażenie (meble, krzesła, ławki szkolne, przedszkolne, sprzęt na placu zabaw, sprzęt sportowy). W 2009r. zmodernizowano Ogród Jordanowski poprzez wymianę wszystkich elementów placu zabaw na nowe z atestami. Higiena Dzieci i Młodzieży dokonuje pomiarów temperatur w salach zajęć w okresie grzewczym gdyż „w pomieszczeniach, w których odbywają się zajęcia powinno zapewnić się temperaturę, co najmniej 18ºC”.Temperatura mierzona w kontrolowanych placówkach w okresie grzewczym była prawidłowa. Prawidłowo ocenione zostało utrzymanie stanu sanitarno-higienicznego sprzętu sportowego wykorzystywanego podczas lekcji WF np.: materace, kozły, zabawek i sprzętu używanego do prowadzenia zajęć z dziećmi w żłobkach i przedszkolach oraz ich mycie. W październiku 2009 roku przeprowadzono akcję ważenia tornistrów w szkołach. Z przeprowadzonych badań wynika, że udział książek, zeszytów i zeszytów ćwiczeń w danym dniu nie przekracza 10% wagi ciała uczniów. Zbyt ciężkie plecaki i tornistry stwierdzono u dzieci klas I, II, III i VI. Nadmierny ciężar plecaków spowodowany był noszeniem przez uczniów innych dodatkowych przedmiotów nie wymaganych na zajęciach lekcyjnych np.: napój w butelce, pamiętnik, segregator, dodatkowe piórniki. W celach informacyjnych pozostawiany był w placówkach oświatowych list Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu skierowany do rodziców dzieci szkolnych, aby codziennie kontrolowali zawartość tornistrów i plecaków. Szkoły również zapewniają uczniom szafki i półki w klasach na ćwiczenia, pomoce plastyczne, dydaktyczne. W okresie wiosenno-letnim przeprowadzone zostały kontrole pod kątem stanu technicznego i zabezpieczenia piaskownic obiektów oświatowo-wychowawczych, podczas których stwierdzono, że ich stan techniczny jest dobry a piasek wymieniony w sezonie. Z uwagi na wzrost zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne przeprowadzono kontrole obiektów oświatowych pod katem zapewnienia odpowiednich warunków do utrzymania higieny osobistej, oraz szkolenia w Powiatowej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej dla dyrektorów szkół, nauczycieli placówek oświatowo-wychowawczych, organów prowadzących, które dotyczyły profilaktyki grypy. Dyrektorzy szkół i przedszkoli otrzymali ulotki i materiały edukacyjne do wykorzystania w działalności oświatowowychowawczej wśród nauczycieli na radach pedagogicznych, zebraniach z rodzicami i lekcjach wychowawczych z uczniami. Dodatkowo prowadzono monitoring frekwencji w szkołach i przedszkolach, który w cotygodniowych meldunkach przekazywany był do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu i do Powiatowego Centrum Zarządzenia Kryzysowego przy Starostwie Powiatowym w Ostrowie Wielkopolskim. W roku szkolnym skontrolowano wszystkie obiekty, a niektóre dodatkowo pod kątem przygotowania szkół do nowego roku szkolnego 2009/2010. W trakcie przeprowadzonych kontroli sierpniowych stwierdzono podjęcie przez szkoły prac porządkowych i remontowych Szczególnie widoczne jest to w ilości powstających nowych obiektów sportowych i modernizacją już istniejących oraz tworzeniem boisk sportowych ze specjalistyczną nawierzchnią. W 2009 roku oddano do użytku nową salę sportową z całą infrastrukturą do prowadzenia zajęć sportowych w: Szkole Podstawowej Nr 7 w Ostrowie Wielkopolskim, Gimnazjum w Lewkowie, Gimnazjum w Gorzycach Wielkich oraz zmodernizowaną salę gimnastyczną w Zespole Szkół Usługowych w Ostrowie Wielkopolskim. Przedszkola także stopniowo zmieniają swój wizerunek poprzez wyposażanie placów zabaw w nowy, kolorowy sprzęt z atestem, dotyczy to również miejskich i wiejskich placów zabaw. Ze względu na duże zapotrzebowanie na miejsca pobytu dla dzieci przedszkolnych powstały dwa nowe obiekty innych form wychowania przedszkolnego i jedno niepubliczne przedszkole na terenie miasta. 29 Dokonano kwalifikacji 15 obiektów do wypoczynku letniego, tj.: półkolonii, kolonii, obozu, – przed rozpoczęciem turnusów, oraz 23 kontrole stanu bieżącego warunków wypoczynku w trakcie ich trwania. W wyniku przeprowadzonych kontroli uchybień nie stwierdzono. W roku 2009 przeprowadzono 251 kontroli w zakresie bieżącego stanu sanitarnohigienicznego w placówkach stałych oraz placówkach letniego wypoczynku. Oceniano bezpieczne i higieniczne warunki pobytu dzieci i młodzieży w powyższych placówkach, ze szczególnym uwzględnieniem warunków do utrzymania higieny osobistej w szkołach. Stan sanitarny w placówkach oświatowo-wychowawczych uległ znacznej poprawie przez prowadzone remonty bieżące. 30 5. HIGIENA PRACY Znajomość zagrożeń występujących w środowisku pracy jest niezbędna do podjęcia działań zmierzających do zmniejszenia ich niekorzystnego wpływu na zdrowie lub całkowitego ich wyeliminowania. Pracownicy sekcji higieny pracy sprawują nadzór nad zakładami pracy, w których występują, bądź też mogą wystąpić zagrożenia środowiska pracy oraz kontrolują poziom tych zagrożeń i sposób podejmowanych działań prewencyjnych. Ponadto prowadzą nadzór nad produkcją i dystrybucją chemikaliów niebezpiecznych, w tym prekursorów środków odurzających. Nadzór bieżący nad zakładami pracy, postępowanie administracyjne i egzekucyjne Spośród 466 zakładów znajdujących się w ewidencji skontrolowano 100. Przeprowadzono w sumie 127 kontroli, w tym w ramach nadzoru nad substancjami i preparatami chemicznymi 33, nadzoru nad prekursorami kat. II i III - 2, nadzoru nad produktami biobójczymi – 4, nadzoru nad czynnikami i procesami o działaniu rakotwórczym lub mutagennym – 16, nadzoru nad czynnikami biologicznymi – 8, nadzoru nad detergentami – 3. Skontrolowano 5 obiektów zajmujących się obrotem substancjami i preparatami chemicznymi. Skontrolowano 16 podmiotów stosujących substancje i preparaty chemiczne. W 32 zakładach stwierdzono przekroczenia NDS/NDN czynników szkodliwych. Ogółem narażonych jest 750 osób. W wyniku podjętych czynności kontrolnych wydano 27 decyzji administracyjnych w tym: 7 decyzji dotyczyło poprawy warunków pracy, 2 decyzje dotyczyły przeprowadzenia badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia. Łącznie wydano 47 nakazów. 22 nakazy dotyczyły poprawy ogólnych warunków pracy. Najczęściej stwierdzane uchybienia dotyczyły: niewłaściwych warunków technicznych pomieszczeń pracy i zaplecza higieniczno-sanitarnego, braku oceny ryzyka zawodowego, niewłaściwych warunków stosowania substancji i preparatów chemicznych. W 2009 roku poprawiono warunki pracy 48 pracownikom związane z przekroczeniami NDS/NDN w 1 zakładzie, poprzez reorganizacje stanowisk pracy i działania techniczne a także ograniczenie produkcji z jednoczesną likwidacją części stanowisk pracy. Choroby zawodowe W 2009 roku wydano 4 decyzje administracyjne dotyczące chorób zawodowych: - 2 decyzje o stwierdzeniu choroby zawodowej, - 2 decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. 31 Tab. 1 Choroby zawodowe stwierdzone w 2009 roku na terenie powiatu ostrowskiego Lp. PKD 1. 2. 80.1 0 63.2 1 Zawód Stwierdzona jednostka chorobowa – numer w wykazie Czynnik, który wywołał chorobę Nauczyciel 15.3 Nadmierny wysiłek głosowy Dyżurny ruchu 21 Hałas Tab. 2 Decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej Lp. PKD Zawód 1. 2. 63.21 34.30 Elektromonter Operator pras jednostka chorobowa – numer w wykazie 4 21 Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi W trakcie kontroli wykonywanych w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego w zakładach pracy, w których występują czynniki rakotwórcze, zwraca się szczególną uwagę na działania profilaktyczne. W powiecie ostrowskim narażonych na czynniki rakotwórcze jest 198 osób w 31 zakładach pracy (37 kobiet, 161 mężczyzn). W zakładach tych przeprowadzono 16 kontroli. W 1 zakładzie stwierdzono brak przekazania informacji do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego o substancjach, preparatach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy, brak oceny ryzyka zawodowego uwzględniającego czynnik rakotwórczy na stanowisku sprzedawcy paliw, brak aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia oraz brak aktualnych kart badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy. Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi, prekursorami narkotyków gr. II, produktami biobójczymi Podczas kontroli zakładów, w których znajdują się chemikalia niebezpieczne, szczególną uwagę zwraca się na: spełnianie wymogu dostarczania oraz formy i treści kart charakterystyki substancji i preparatów niebezpiecznych, egzekwowanie od zakładów obowiązku posiadania kart charakterystyki oraz obowiązku podjęcia działań zapobiegawczych na podstawie posiadanych kart, prawidłowość oznakowania opakowania substancji i preparatów niebezpiecznych, dokumentację dotyczącą przeprowadzonych szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, stopień objęcia opieką lekarską pracowników zatrudnionych w kontakcie z substancjami i preparatami niebezpiecznymi. U przedsiębiorców wprowadzających do obrotu substancje i preparaty chemiczne 32 przeprowadzono 9 kontroli oraz 16 kontroli u przedsiębiorców stosujących substancje i preparaty chemiczne. Ogółem wydano 9 decyzji administracyjnych. Najczęściej stwierdzanymi nieprawidłowościami były: niewłaściwe warunki magazynowania, brak karty charakterystyki u stosujących, niewłaściwe oznakowanie preparatów i brak zgodności karty charakterystyki z etykietą znakującą preparat u producentów. Nadzór nad czynnikami biologicznymi Nadzór nad czynnikami biologicznymi reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 roku w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. Określa ono międzyresortowe ramy prawne i formułuje minimalne wymagania w stosunku do stanowisk pracy, na których występuje narażenie na czynniki biologiczne. W rozporządzeniu dużo miejsca poświęca się obowiązkom pracodawcy dotyczącym oceny ryzyka pracowników narażonych na działanie w/w czynników oraz podjęcia odpowiednich działań w celu ochrony ich zdrowia. Na straży przestrzegania w/w przepisów prawnych stoi m.in. Państwowa Inspekcja Sanitarna, która w roku 2009 przeprowadziła w tym 8 kontroli sanitarnych, 5 kontroli dotyczących produkcji rolnej, 1 kontrola u przedsiębiorców zajmujących się przetwórstwem i produkcją spożywczą, 1 kontrola w przedsiębiorstwie wodociągów i kanalizacji, 1 kontrola w służbie ochrony zdrowia. W tym zakresie w kontrolowanych zakładach nie stwierdzono nieprawidłowości. Współpraca ze Służbą Medycyny Pracy Współpraca ze Służbą Medycyny Pracy dotyczyła postępowań w sprawach chorób zawodowych. Opracowano i przekazano do Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy oddział w Kaliszu 1 kartę oceny narażenia zawodowego pracownika z podejrzeniem choroby zawodowej, prowadzono także konsultacje w zakresie prowadzonych postępowań. Promocja zdrowia Pracownicy sekcji Higieny Pracy w 2009 roku w czasie kontroli nadzorowych informowali pracodawców i pracowników o zasadach stosowania i konserwacji środków ochrony indywidualnej oraz o celowości sprawnego funkcjonowania systemu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, a także wskazywali na skutki zdrowotne palenia tytoniu. Informacje na w/w tematy przekazywano w formie krótkich pogadanek. Gdzie było to możliwe, po uprzednim uzyskaniu akceptacji pracodawcy, przekazywano materiały promocyjne zachęcając do ich rozpowszechniania wśród pracowników a także ich wykorzystywania przy okazji szkoleń i narad. 33 6. OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA Stanowisko ds. Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia podejmuje działania edukacyjne, których celem jest doskonalenie zdrowia i jakości życia. Edukacja zdrowotna i promocja zdrowia adresowana jest do jednostek promujących zdrowie w szczególności do szkół. Społeczność szkolna (w tym przede wszystkim uczniowie) poprzez edukację zdrowotną może odkrywać wybory służące zdrowiu. Promocja zdrowia podejmuje wiele różnorodnych działań popularyzujących zdrowy tryb życia. Obejmuje ona następujące bloki tematyczne: higiena osobista i otoczenia, bezpieczeństwo w życiu codziennym, aktywność ruchowa, praca i wypoczynek, żywienie oraz zapobieganie uzależnieniom i innym zagrożeniom dla zdrowia. Przedsięwzięcia z zakresu wychowania zdrowotnego dla placówek oświatowych powiatu ostrowskiego w roku szkolnym 2008/2009. I. Programy krajowe. 1. Profilaktyka HIV/AIDS W związku z podniesieniem poziomu wiedzy na temat HIV/AIDS oraz zmniejszeniem liczby zakażeń HIV przesłano 30 kwietnia 2009 roku do dyrektorów: 77 szkół podstawowych, 27 szkół gimnazjalnych i 15 szkół ponadgimnazjalnych informacje na temat „Międzynarodowego Dnia Pamięci Zmarłych na AIDS”, zachęcając do zorganizowania w placówkach edukacyjnych akcji informacyjnych. Jednocześnie poinformowano o możliwości uzyskania w PSSE materiałów edukacyjnych (filmy, broszury, ulotki). Na stronie internetowej PSSE zamieszczono informację prasową Krajowego Centrum ds. AIDS oraz adresy punktów konsultacyjno-diagnostycznych, w których można wykonać test anonimowo i bezpłatnie. Przesłano pakiety informacyjne w wersji elektronicznej dla dziennikarzy 5 lokalnych mediów. Przekazano do 3 gazet lokalnych informację w związku z „Akcją 2500” Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu dotyczącą badań testowych w kierunku HIV w ramach kampanii „Wróć bez HIV”. Ukazał się artykuł w „Gazecie Ostrowskiej” pod tytułem „Bezpłatne badania”. 1 grudnia 2009 roku we współpracy z Zarządem Rejonowym PCK w Ostrowie Wielkopolskim z okazji Światowego Dnia AIDS zorganizowano „Marsz Milczenia” ulicami miasta pod ratusz ostrowski, któremu towarzyszyła karetka pogotowia ratunkowego i wóz policyjny. Pod ratuszem odczytano odezwę, która miała na celu uwrażliwienie uczestników marszu oraz zebranego społeczeństwa powiatu ostrowskiego na problem zakażeń HIV i choroby AIDS. Poinformowano społeczeństwo o rozprzestrzenianiu epidemii na świecie, w Polsce oraz na terenie województwa wielkopolskiego. Na zakończenie marszu młodzież ułożyła wstążeczkę z czerwonych zniczy jako znak solidarności z chorymi na AIDS. Pracownicy Oświaty Zdrowotnej przeprowadzili dystrybucję 200 ulotek i 200 broszur i tematyce HIV/AIDS. W marszu uczestniczyło 440 przedstawicieli (nauczyciele, pedagodzy, uczniowie z 20 szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych). W/w akcja została nagłośniona 1 grudnia 2009 roku w telewizji kablowej „Proart”, gdzie Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrowie Wielkopolskim udzielił wywiadu na temat zakażeń HIV. 34 Materiały oświatowe z kampanii rozprowadzono w: • hotelach (3 placówki), • ZZOZ - poradnia specjalistyczna, POZ (2 placówki), • areszcie śledczym (1 placówka), • placówkach oświatowo-edukacyjnych (21 szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych), • wśród uczestników szkolenia „Młodzieżowych Liderów Zdrowia” zorganizowanego przez pracowników Oświaty Zrowotnej (15 pakietów edukacyjnych), • podczas Marszu Milczenia - wśród uczniów 20 szkół powiatu ostrowskiego oraz społeczeństwa miasta Ostrowa Wielkopolskiego. Wypożyczono filmy o tematyce zakażeń HIV/AIDS 5 szkołom ponadgimnazjalnym, 9 gimnazjom, 2 szkołom podstawowym, aresztowi śledczemu, stowarzyszeniu „Św. Wincentego a Paulo”. Liczba przeprowadzonych wizytacji w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych - 4. 2. Program ograniczenia zdrowotnych następstw palenia tytoniu. • Konkurs „palić, nie palić - oto jest pytanie?”. W miesiącu lutym do dyrektorów szkół podstawowych powiatu ostrowskiego przesłano pisma zapraszające uczniów klas V do udziału w konkursie. Konkurs został nagłośniony poprzez zamieszczenie informacji wraz z regulaminem i zgodą przedstawiciela ustawowego na stronie internetowej PSSE, a także poprzez informację do przedstawiciela „Gazety Ostrowskiej”. Ukazał się artykuł w „Gazecie Ostrowskie” pt. „Palić, nie palić”. Na konkurs wpłynęło 28 prac. Komisja konkursowa, w skład której weszli: przedstawiciel starostwa powiatowegoreferat zdrowia, nauczyciel wychowania plastycznego oraz pracownicy oświaty zdrowotnej PSSE, oceniła i wybrała 4 prace oraz wytypowała 1 pracę do etapu wojewódzkiego. Dnia 22 kwietnia 2009 roku poinformowano o przebiegu i wynikach konkursu: dyrektorów szkół, przedstawiciela „Gazety Ostrowskiej” - artykuł pt. „Logo bez nikotyny”29 kwietnia 2009 roku oraz zamieszczono informację na stronie internetowej PSSE. Dnia 4 maja 2009 roku w PSSE odbyło się uroczyste podsumowanie konkursu, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wręczył nagrody 4 laureatom. Dnia 9 maja 2009 roku w piśmie do 4 dyrektorów szkół podstawowych zaproszono laureatów etapu powiatowego wraz z opiekunami do uczestnictwa w finale na szczeblu wojewódzkim. Konkurs to bardzo chętnie przyjmowana forma kształtowania postaw i zachowań wśród uczniów. Dystrybucja materiałów edukacyjnych dotycząca niepalenia odbywała się według zapotrzebowania placówek oświatowych i medycznych. • Ocena sytuacji w zakresie palenia tytoniu w zakładach. ` W miesiącu maju ubiegłego roku we współpracy z sekcją Higieny Pracy dokonano oceny sytuacji w zakresie palenia tytoniu w dwóch ostrowskich zakładach pracy: DELPHI POLAND S.A. (25 ankiet - ankietowanych 71% pracowników wydziału), WIRBET S.A. (24 ankiety – ankietowanych 84% pracowników wydziału). • Programy „Czyste powietrze wokół nas” i „Moje Dziecko Idzie do Szkoły”. W ramach w/w programów dnia 12 maja 2009 roku z inicjatywy PSSE w Ostrowie Wielkopolskim zorganizowano wraz z Przedszkolem Nr 8 im. „Krasnala Hałabały” w Ostrowie Wielkopolskim Konkurs Międzyprzedszkolny pod hasłem „Zdrowy Styl Życia”. Celem konkursu było promowanie zdrowego stylu życia, kształtowanie postaw 35 prozdrowotnych, wyrabianie zdolności rozpoznawania zagrożeń zdrowotnych i ich zapobiegania. Udział w konkursie wzięły zaproszone dzieci 6-letnie z 10 przedszkoli miasta Ostrowa Wielkopolskiego – po 2 przedstawicieli. Wszyscy uczestnicy konkursu otrzymali dyplomy uznania za wspaniałą postawę w konkursie oraz nagrody ufundowane przez WSSE w Poznaniu i PSSE w Ostrowie Wielkopolskim. Panie nauczycielki przygotowujące dzieci oraz organizatorki z Przedszkola Nr 8 otrzymały podziękowania w formie dyplomów. W dniu 20 maja 2009 roku w „Gazecie Ostrowskiej” ukazał się artykuł nt. w/w konkursu pt. „O zdrowiu profilaktycznie”. • Szkolenie z zakresu antynikotynowego „Młodzieżowi Liderzy Zdrowia”. Celem szkolenia było dostarczenie wiedzy na temat szkodliwego wpływu palenia tytoniu na organizm ludzki. Dnia 10 marca 2009 roku przesłano 27 dyrektorom szkół gimnazjalnych powiatu ostrowskiego pismo informujące o organizowanym przez PSSE szkoleniu z zakresu edukacji antynikotynowej. Do dnia 31.03.2009 roku do PSSE wpłynęły zgłoszenia 17 wytypowanych uczniów z 9 gimnazjów powiatu ostrowskiego. W dniu 16 kwietnia 2009 roku przeszkolono 16 uczniów z 9 szkół gimnazjalnych powiatu ostrowskiego. Uczestnikom szkolenia wręczono dyplomy MLZ wraz z pakietem edukacyjnym (prezentacją multimedialną na płycie CD, broszury „Jak rzucić palenie”, ulotki antynikotynowe, plakaty). Dnia 6 maja 2009 roku ukazał się artykuł w „Gazecie Ostrowskiej” na temat w/w szkolenia pt. ”Paleniu nie”. Druga tura szkolenia odbyła się na przełomie października i listopada 2009 roku, podczas której przeszkolono 20 uczniów z 10 szkół gimnazjalnych powiatu ostrowskiego. Dnia 2 grudnia 2009 roku ukazał się artykuł w „Gazecie Ostrowskiej” pt. ”Paleniu – nie”. • Inne działania dotyczące informowania o szkodliwości palenia tytoniu. 8 maja 2009 roku umieszczono na stronie internetowej PSSE informację na temat Światowego Dnia Bez Tytoniu. W dniu 20 maja 2009 roku przesłano do kierowników 3 wyższych szkół w Ostrowie Wielkopolskim informację na temat Światowego Dnia Bez Tytoniu, której celem było zwrócenie uwagi na kwestię zdrowotnych, społecznych i ekonomicznych skutków palenia tytoniu. W piśmie zachęcono do zorganizowania w swoich placówkach edukacyjnych akcji informacyjnych ze wskazaniem, że istnieje możliwość uzyskania materiałów edukacyjnych. • Badania ankietowe na oddziale ginekologiczno-położniczym w ZZOZ - Ostrów Wielkopolskim dotyczące „Zachowań zdrowotnych w ciąży” (m.in. palenia tytoniu). Dnia 23 czerwca 2009 roku za uprzednią zgodą pielęgniarki oddziałowej oraz 8 położnic oddziału przeprowadzono badania ankietowe. W w/w dniu na terenie oddziału przebywało 11 położnic. • Wywiad prasowy nad ustawą o paleniu papierosów z PPIS w Ostrowie Wielkopolskim. 5 sierpnia 2009 roku w „Gazecie Ostrowskiej” ukazał się artykuł nt. zakazu palenia papierosów w zakładach pracy, placówkach gastronomicznych, przystankach, pt. „PUB bez papierosów”. W artykule tym przedstawiono działania Powiatowej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Ostrowie Wielkopolskim w zakresie antynikotynowym (akcje, konkursy, szkolenia uczniów gimnazjalnych – MLZ). 36 • Światowy Dzień Rzucenia Palenia. 13 listopada 2009 roku przesłano do dyrektorów szkół podstawowych (77), gimnazjalnych (27) i ponadgimnazjalnych (15) powiatu ostrowskiego informację na temat Światowego Dnia Rzucenia Palenia, której celem było zwrócenie uwagi na kwestię przedwczesnych zgonów z powodu palenia, łatwego uzależnienia i trudnego zerwania z nałogiem oraz uświadomienia palaczom, że nałóg ich jest groźny dla zdrowia osób z ich otoczenia. W piśmie zachęcono do zorganizowania w swoich placówkach edukacyjnych akcji informacyjnych ze wskazaniem, że istnieje możliwość uzyskania materiałów edukacyjnych.. • Doręczanie listów zapowiednich do badań ankietowych w ramach programu naukowego organizowanego przez WHO, którego przedmiotem jest używanie wyrobów tytoniowych - 140 listów na teren powiatu ostrowskiego. • Kampania Społeczna „Papierosy Pożerają Cię Żywcem”. 23 listopada 2009 roku przeprowadzono rozmowę z kierownikiem produkcji telewizji kablowej „Proart”„w Ostrowie Wielkopolskim na temat emisji spotów Kampanii Społecznej „Papierosy Pożerają Cię Żywcem”. Podczas rozmowy uzyskano zapewnienie, że będą one emitowane od 25 listopada 2009 roku do 12 grudnia 2009 roku, od godz. 8.00 – 23.00, ilość emisji 10x. 3. Program „Trzymaj Formę!" Program „Trzymaj formę" współorganizowany jest przez Główny Inspektorat Sanitarny oraz Stowarzyszenie „Polska Federacja Producentów Żywności” w ramach realizacji strategii WHO dotyczącej diety, aktywności fizycznej i zdrowia. Celem programu "Trzymaj formę!" jest edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety, w oparciu o odpowiedzialność indywidualną i wolny wybór jednostki. W roku szkolnym 2008/2009 do realizacji program - III edycji przystąpiło 20 placówek edukacyjnych (1 szkoła podstawowa, 19 szkół gimnazjalnych). Programem objętych zostało: 3685 uczniów szkół powiatu ostrowskiego. II. Programy wojewódzkie 1. Program „Moje Dziecko Idzie do Szkoły” Cele programu: • podniesienie poziomu wiedzy rodziców dzieci sześcioletnich (oddziały „0”przedszkolne i szkolne) na temat wybranych elementów zdrowego stylu życia, w tym: prawidłowego żywienia, otyłości, wymogów sanitarnych przy przygotowywaniu posiłków, wad wymowy, szczepień ochronnych, a także higieny osobistej, jamy ustnej, wzroku, pracy; • uświadomienie rodzicom ich roli w kształtowaniu prawidłowych nawyków prozdrowotnych. Inicjatorem programu jest Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Poznaniu oraz Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej – Oddział Terenowy w Poznaniu. Program realizowano wśród dzieci sześcioletnich (i ich rodziców) w placówkach przedszkolnych oraz w szkołach podstawowych z oddziałami przedszkolnymi. Zorganizowano dwie narady dla nauczycieli przedszkoli i szkół oraz pielęgniarek środowiska nauczania i wychowania. W naradach uczestniczyły 64 osoby. Podczas narad nauczyciele bądź pielęgniarki przedkładali zgodę dyrektorów szkoły lub przedszkola na 37 realizację Programu, co było warunkiem otrzymania materiałów edukacyjnych. Na terenie powiatu ostrowskiego do programu przystąpiło 39 przedszkoli i 41 szkół podstawowych z oddziałami przedszkolnymi. Programem objęto 950 dzieci sześcioletnich oraz ich rodziców. Przeprowadzono 52 wizytacje w szkołach i przedszkolach, oceniając wdrożenie i realizację programu. 2. Program „Wolność oddechu - zapobiegaj astmie” Celem programu jest uświadomienie uczniom, ich rodzicom i opiekunom znaczenia wczesnej profilaktyki astmy oraz stworzenie dzieciom zagrożonym chorobą możliwości optymalnej jakości życia. Program na poziomie krajowym został zainicjowany przez Główny Inspektorat Sanitarny, Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej oraz Polskie Towarzystwo Alergologiczne. Partnerem Programu była firma Astra Zeneca. Program Edukacyjny „Wolność Oddechu – Zapobiegaj Astmie” realizowany był w 10 szkołach podstawowych w powiecie ostrowskim. Adresatami Programu byli uczniowie klas I oraz ich rodzice. Na stronie internetowej PSSE umieszczono informację o realizacji programu „Wolność Oddechu – Zapobiegaj Astmie”. Przeprowadzono 10 wizytacji, podczas których sporządzono ocenę realizacji programu w szkołach. Programem objęto 627 uczniów klas I szkół podstawowych. Program oceniony został przez koordynatorów szkolnych pozytywnie, w związku z czym można wyciągnąć wnioski, że główny cel został osiągnięty tzn. program dostarczył wiedzy na istotny dla rodziców, opiekunów, nauczycieli temat alergii – astmy, a także w pozytywny sposób wpłynął na zachowanie dzieci klas I , gdyż uczył tolerancji i akceptacji wobec chorych dzieci. 3. Program „Radosny Uśmiech – „Radosna Przyszłość” Celem programu jest poznanie przez uczniów klas I i II szkół podstawowych zasad higieny jamy ustnej, prawidłowej techniki i regularnego mycia zębów. W roku szkolnym 2008/2009 podczas wizytacji w szkołach powiatu ostrowskiego (5 ocen z realizacji programu) stwierdzono, że placówki kontynuują program w oparciu o materiały z poprzednich edycji. III.Inne przedsięwzięcia 1. Grypa sezonowa i typu A/H1N1/. W związku z zagrożeniem wirusem grypy sezonowej i typu A/H1N1 przeprowadzono 3 szkolenia dla dyrektorów, nauczycieli placówek oświatowo-wychowawczych, organów prowadzących placówki oświatowe oraz pielęgniarek środowiska nauczania i wychowania (127 uczestników szkolenia). Na szkoleniach omówiono stan epidemiologiczny, objawy nowej grypy, jak uniknąć szerzenia się grypy oraz przeprowadzono dystrybucję materiałów informacyjnych. Wystosowano również pisma do dyrektorów szkół powiatu ostrowskiego z całym pakietem materiałów dotyczących profilaktyki grypy celem wykorzystania ich w działalności oświatowo - zdrowotnej wśród grona nauczycieli na radach pedagogicznych, zebraniach z rodzicami, lekcjach wychowawczych z uczniami. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny udzielił 10 wywiadów mediom lokalnym na temat grypy A/H1N1 i grypy sezonowej - 4 wywiady dla TV Proart oraz 6 wywiadów do gazet lokalnych. 38 2. Propagowanie założeń Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem, Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych. Według nadesłanych informacji z realizacji zadania dotyczącego „Profilaktyki raka szyjki macicy i zdrowych piersi” koordynatorów szkolnych w roku szkolnym 2008/2009 przeprowadzono w placówkach oświatowych (5 szkołach gimnazjalnych, 9 szkołach ponadgimnazjalnych) 109 prelekcji na temat profilaktyki raka szyjki macicy i zdrowych piersi, w których uczestniczyło 1.769 osób (238 uczennic szkół gimnazjalnych, 1531 uczniów szkół ponadgimnazjalnych). 3. Szkoły Promujące Zdrowie na terenie Powiatu Ostrowskiego. Na terenie powiatu ostrowskiego do Wielkopolskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie należy 5 szkół (3 szkoły podstawowe, 1 zespól szkól, 1 gimnazjum). W okresie przygotowawczym jest 1 placówka edukacyjna - szkoła podstawowa w Ostrowie Wielkopolskim. W roku szkolnym 2008/2009 przeprowadzono 4 wizytacje w w/w szkołach oceniając realizację interwencji programowych. W 1 placówce Szkół Promujących Zdrowie sporządzono protokół. Zespół wspierający 2009 roku nie zwołał spotkania. 4. Projekt PL 0432 – „Bądźmy zdrowi, wiemy-więc działamy”. Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Ostrowie Wielkopolskim od września 2009 roku realizuje Projekt PL 0432 „Bądźmy zdrowi – wiemy, więc działamy” współfinansowany z Europejskiego Mechanizmu Finansowego. Zadaniem Projektu jest ograniczenie negatywnych trendów w zakresie żywienia i aktywności fizycznej poprzez dostarczenie praktycznej wiedzy w przystępny sposób. Ma na celu zwiększenie świadomości społecznej dotyczącej wpływu żywienia i aktywności fizycznej na poziom zdrowia, a także właściwych nawyków i umiejętności prozdrowotnych. Pracownicy PSSE w Ostrowie Wielkopolskim przeprowadzili do listopada 2009 roku pięć szkoleń dla dyrektorów przedszkoli, szkół podstawowych z oddziałami przedszkolnymi, szkół gimnazjalnych, dla kadry pedagogicznej, pielęgniarek środowiska nauczania i wychowania powiatu ostrowskiego. W szkoleniach udział wzięły 122 osoby. W ramach Projektu przeprowadzono badania ankietowe wśród dzieci sześcioletnich i ich rodziców, uczniów gimnazjalnych i ich rodziców oraz wśród edukatorów - nauczycieli, aby ocenić poziom wiedzy uczestników i efekty prowadzonych działań (200 ankiet). W okresie od stycznia do czerwca 2010 roku pracownicy PSSE zaplanowali 9 szkoleń edukatorów przedszkolnych i szkolnych (kadry pedagogicznej: przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjalnych), podczas których zostanie przeszkolonych 290 osób. W kolejnym etapie nauczyciele i pielęgniarki szkolne w swoich placówkach, przeprowadzą działania edukacyjne wśród dzieci 6-letnich i ich rodziców oraz w szkołach gimnazjalnych wśród uczniów i ich rodziców. Dobór wyżej wymienionych odbiorców jest celowy. W czasie nauki występują 2 okresy krytyczne rozwoju dzieci i młodzieży. Wiek 6-7 lat wiąże się ze zmianą trybu życia – dziecko, które dotychczas większość dnia było aktywne ruchowo, zaczyna spędzać wiele godzin w pozycji siedzącej, zaczyna także dokonywać pierwszych własnych wyborów żywieniowych. Z kolei wiek 13-15 lat to czas dojrzewania, w którym następuje szybki rozwój organizmu. Młodzież podatna jest na nieprawidłowe nawyki żywieniowe, proponowane przez kulturę masową, będące czynnikiem ryzyka powstawania otyłości oraz niedożywienia jakościowego. Zaburzony obraz siebie może doprowadzić zwłaszcza u dziewcząt do anoreksji i bulimii. 39 Na poziomie powiatowym pracownicy OZ i PZ w roku 2009 brali udział w pracach komisji konkursowych organizowanych przez Zarząd Rejonowy PCK w Ostrowie Wielkopolskim: • XVII Mistrzostw Pierwszej Pomocy - Finału Powiatowego (40 uczestników z 8 szkół ponadgimnazjalnych), • Turnieju Wiedzy o Zdrowiu dla uczniów szkół podstawowych powiatu ostrowskiego (13 uczestników z 13 szkół), • X Olimpiadzie Sportowo-Zdrowotnej PCK szkół ponadgimnazjalnych i przedszkolaków (50 uczestników z 5 szkół ponadgimnazjalnych, 180 przedszkolaków z 15 przedszkoli), • XVIII Edycji Ogólnopolskiej Olimpiady Promocji Zdrowia PCK w ramach obchodów Światowego Dnia Rzucenia Palenia (9 szkół gimnazjalnych, 7 szkół ponadgimnazjalnych, 16 uczestników), oraz uczestniczyli w organizacji Gminnych Mistrzostw Ratownictwa Medycznego Nowych Skalmierzyc (35 uczestników szkół podstawowych i gimnazjalnych Gminy Nowe Skalmierzyce). Stanowisko ds. Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia w ramach szerzenia profilaktyki zdrowotnej współpracowało z: • Ośrodkiem Profilaktyki i Epidemiologii Nowotworów „OPEN” w Poznaniu w zakresie badań mammograficznych. Ośrodek Profilaktyki i Epidemiologii Nowotworów „OPEN” w Poznaniu we współpracy z Powiatową Stacją Sanitarno- Epidemiologiczną w Ostrowie Wielkopolskim w roku 2009 przeprowadził trzykrotne badania profilaktyczne w mammobusie dla kobiet z grupy wiekowej 50-69 lat, które wcześniej nie chorowały na raka piersi. W badaniach uczestniczyło 220 kobiet z roczników 1940-1959, które co dwa lata mogą i powinny uczestniczyć w takim badaniu profilaktycznym. Ośrodek „OPEN” w Poznaniu przy współpracy z PSSE w Ostrowie Wielkopolskim w roku 2010 będzie nadal wykonywał badania mammograficzne w mammobusie. Terminy pierwszych badań dla kobiet z roczników 1941-1960 wyznaczono na dzień 29 marca i 8 czerwca 2010 roku. Bezpłatne badania mammograficzne zostały nagłośnione w „Gazecie Ostrowskiej”. W związku z powyższym w dniach: 3.06.09 roku, 12.11.09 roku, 2.12.09 roku oraz 23.12.09 roku w gazecie ukazały się artykuły na w/w temat. • Stowarzyszeniem Medihelp - partnerstwo w organizacji Pikniku Zdrowia. • Mediami lokalnymi a w szczególności z Gazetą Ostrowską w zakresie promocji zdrowia, nagłaśniania prowadzonych przez PSSE konkursów, działań promujących zdrowie. • Placówkami edukacyjno-oświatowymi i medycznymi, samorządami lokalnymi w ramach realizowania programów profilaktycznych, interwencji nieprogramowych. W roku 2009 udało się zrealizować zaplanowane działania, kontynuowano realizację programów krajowych i wojewódzkich. Realizowano interwencje nieprogramowe, uczestniczono w akcjach i imprezach promujących zdrowy styl życia. Zorganizowano 3 narady, w których udział wzięło 47 osób oraz 13 szkoleń, na których przeszkolono 249 osób, 1 konferencję prasową - 20 uczestników. Przeprowadzono 100 wizytacji w placówkach nauczania i wychowania (100% zaplanowanych), podczas których dokonano 106 ocen realizacji programów prozdrowotnych w placówkach nauczania. 40 Podnoszono i doskonalono kwalifikacje, biorąc udział w szkoleniach i naradach związanych z wdrożeniem i realizacją programów (Projektu PL 0432 „Bądźmy zdrowi, wiemy, więc działamy”, programu antynikotynowego „Czyste powietrze wokół nas”). Pracownicy OZ i PZ informowali media lokalne o działaniach PIS związanych z promocją zdrowia, opracowywali sprawozdania miesięczne dotyczące kontaktów z mediami, a także przygotowywali informacje umieszczane na stronę internetową PSSE. 41 7. ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY Ustawowe obowiązki i zadania w zakresie Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego wynikają z przepisów art. 3 ustawy z dnia 14 marca 1985 roku o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2006r. Nr 122, poz. 851 z późn. zm.). Zgodnie z powyższymi obowiązkami i zadaniami działania Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego w Ostrowie Wielkopolskim w roku 2009 obejmowały: 1. Uzgadnianie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko. 2. Opiniowanie projektu dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko. 3. Przeprowadzanie postępowania w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 roku o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z 2008r. z późn. zm..). 4. Opiniowanie dokumentacji projektowej dotyczącej budowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych. 5. Zajmowanie stanowiska w sprawach o uzyskanie pozwolenia na użytkowanie obiektów budowlanych na podstawie przepisów art. 56 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane (Dz. U. z 2006r. Nr 156 poz. 1118 z późn. zm.). Powyższe działania miały na celu zapewnienie właściwego stanu sanitarnozdrowotnego w nowo realizowanych oraz przebudowywanych obiektach poprzez egzekwowanie gwarantujących zachowanie w nich odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych, odpowiednich warunków pracy, a także poprzez zapobieganie pogorszeniu standardów jakości środowiska w zakresie warunków zdrowotnych dla osób zamieszkujących i przebywających w sąsiedztwie obiektów mogących znacząco oddziaływać na środowisko. W roku 2009 Państwowa Inspekcja Sanitarna w Ostrowie Wielkopolskim wydała 876 uzgodnień, opinii sanitarnych oraz decyzji płatniczych. W roku 2009 uzgodniono 19 zakresów i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko oraz uzgodniono 9 projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wraz z prognozą oddziaływania na środowisko. Projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dotyczyły głównie oceny warunków higieny środowiska w zakresie zabudowy mieszkaniowej wraz z komunikacją, usług, elektrowni wiatrowych, zabudowy handlowej wielkogabarytowej i przemysłowej, obiektów sportowych, składów, magazynów. Ważnym elementem w działalności Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego było ustosunkowanie się w formie opinii, co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko w 96 przypadkach. Konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko stwierdzono w 36 przypadkach, natomiast w 60 przypadkach odstąpiono od przeprowadzenia procedury. Powyższe zamierzenia dotyczyły głównie budowy elektrowni wiatrowych, przebudowy, budowy dróg, kanalizacji, budowy zbiorników podziemnych, odwiertu i eksploatacji studni głębinowych, zakładów stolarskich, warsztatów. W roku 2009 wydano 37 opinii przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. W tym wydano 1 opinię dla zamierzenia prowadzonego przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. 42 Uzgadniając warunki realizacji powyższych przedsięwzięć wskazywano na rozwiązania techniczne i organizacyjne ograniczające oddziaływanie na środowisko, w szczególności wskazywano na zachowanie należytych odległości od terenów podlegających ochronie akustycznej, na zastosowanie rozwiązań ograniczających zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego i środowiska gruntowo-wodnego, na zastosowanie materiałów budowlanych gwarantujących należytą trwałość i wytrzymałość wykonanych budowli, a także wskazywano na stosowanie materiałów budowlanych dopuszczonych do użytkowania w budownictwie oraz posiadających aktualne atesty higieniczne, w celu zapewnienia odpowiednich warunków w nowo wznoszonych budynkach. W każdym przypadku, przed uzgodnieniem warunków realizacji przedsięwzięcia analizowano wpływ tych przedsięwzięć na zdrowie ludzi biorąc pod uwagę charakter przedsięwzięć, ich rozmiar, wielkość i rodzaj zajmowanego terenu, przedstawioną technologię oraz przewidywane rozwiązania techniczne i organizacyjne mające na celu eliminowanie lub ograniczanie skutków realizacji tych przedsięwzięć. W roku 2009 wydano 157 opinii sanitarnych uzgadniających projekty budowlane i technologiczne oraz zaopiniowano 5 programów dostosowawczych Zakładów Opieki Zdrowotnej do wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006 roku w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2006r. Nr 213 poz. 1568 z późn. zm.). Opiniowane dokumentacje dotyczyły głównie: • obiektów żywnościowych (sklepy, mała gastronomia, restauracje, kioski, kompleks gastronomiczno-hotelowy), • zakładów kosmetycznych, fryzjerskich, solarium, • zakładów opieki zdrowotnej, kliniki ortopedycznej, • gabinetów lekarskich, położnych, pielęgniarek, • małych przedszkoli, przedszkoli, • zakładów rzemieślniczo – usługowych, • hotelu. Pracownicy Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego egzekwują odstępstwa od wymogów budowlanych w zakresie braku oświetlenia, zaniżenia wysokości oraz zagłębienia pomieszczeń w stosunku do otaczającego terenu wydawane przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego na etapie przed wydaniem opinii sanitarnej, natomiast, gdy obiekt został zaopiniowany przez rzeczoznawcę ds. higieniczno-sanitarnych na etapie odbioru sanitarnego. W roku 2009 przekazano do użytkowania 191 obiektów i dokonano 15 kontroli obiektów w trakcie budowy. W ramach tych czynności dokonywano przeglądu obiektów pod kątem zgodności z uzgodnioną pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych dokumentacją projektową wraz z wymogami sanitarnymi określonymi przez obowiązujące przepisy. Odbiory sanitarne dotyczyły: • obiektów żywnościowych (sklepy, kioski, pijalnie piwa, mała gastronomia, restauracja), • zakładów fryzjerskich, kosmetycznych, solarium, • aptek, Zakładów Opieki Zdrowotnej, gabinetów lekarskich, położnych, pielęgniarek, • bloków żywieniowych w przedszkolach, małych przedszkoli, 43 • • • • • • hali produkcyjnych, magazynowych, piekarni, ciastkarni, stacji paliw, zakładów produkcyjnych, sal gimnastycznych, pawilonów handlowych, stacji demontażu pojazdów. W porównaniu z latami poprzednimi obserwuje się poprawę warunków sanitarno – higienicznych w oddawanych do użytku obiektach. Dotyczy to głównie dużych obiektów realizowanych od podstaw przez wyspecjalizowane firmy. Obiekty te wykonywane są w całości z materiałów dobrej jakości, posiadających świadectwo Instytutu Techniki Budowlanej i Materiałów Budowlanych Państwowego Zakładu Higieny oraz wyposażone są w nowoczesne urządzenia produkcyjne, gastronomiczne, linie technologiczne. Najczęściej stwierdzane usterki podczas dokonywanych odbiorów to: wentylacja rozwiązana w sposób niewłaściwy, brak ciepłej wody przy punktach wodnych, niedostateczna liczba umywalek i zlewozmywaków. Powyższe odbiory dokonywane są zawsze wspólnie z pracownikami innych komórek organizacyjnych Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w zależności od branży dopuszczonego do użytkowania obiektu. W roku 2009 wydano 362 decyzje płatnicze za czynności wykonywane w ramach Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego. 44 8. SYSTEM JAKOŚCI W NADZORZE Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Ostrowie Wielkopolskim pracuje w oparciu o wymagania i zalecenia normy PN-EN ISO/IEC 17020:2006 „Ogólne kryteria działania różnych rodzajów jednostek inspekcyjnych”. System jakości w PSSE w Ostrowie Wielkopolskim jest wdrażany odgórnie tzn. poprzez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Poznaniu. Osobą odpowiedzialną za prawidłowe funkcjonowanie systemu jakości w Powiatowej Stacji jest Główny Specjalista ds. Systemu Jakości, który współpracuje z pełnomocnikami ds. Systemu Jakości z poszczególnych sekcji. Dyrektor PSSE w Ostrowie Wielkopolskim określa politykę jakości w której deklaruje że, wprowadzony system zarządzania jakością przyczynia się do: • sprawnego, kompetentnego i terminowego załatwianie spraw, • ciągłego doskonalenia komunikacji pomiędzy Klientami i pracownikami Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Ostrowie Wielkopolskim, • wzrostu zaufania Klientów do świadczonych usług przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Ostrowie Wielkopolskim, • podnoszenia kwalifikacji pracowników poprzez systematyczne uczestnictwo w szkoleniach. Cele mierzalne dla Stacji na dany rok wyznaczane są odrębnie przez Dyrektora podczas corocznego przeglądu zarządzania w trakcie, którego Dyrektor dokonuje oceny przydatności, adekwatności, skuteczności i efektywności systemu zarządzania jakością. Podstawowymi dokumentami opisującymi system zarządzania jakością są: Księga Jakości, procedury ogólne systemu zarządzania jakością oraz instrukcje robocze opisujące poszczególne obszary zarządzania. Obieg dokumentów w Powiatowej Stacji odbywa się w oparciu o Instrukcję Kancelaryjną, natomiast archiwizowanie dokumentów w oparciu o „Instrukcję w sprawie organizacji i działania archiwów zakładowych i składnic akt”, które z dniem 1 stycznia 2007 roku zostały wyłączone z systemu zarządzania jakością. Praca w oddziale nadzoru oraz na samodzielnych stanowiskach pracy w PSSE w Ostrowie Wielkopolskim odbywa się w oparciu o procedury ogólne i instrukcje przekazane z WSSE z Poznania oraz o procedury kontroli przekazane z Głównego Inspektoratu Sanitarnego. Jednym z głównych zadań oddziału nadzoru jest wykonywanie czynności kontrolnych, które to oddział wykonuje zgodnie z udokumentowaną procedurą kontroli – „Sposób przeprowadzania kontroli sanitarnej w ramach zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych i zakażeń” PT/01 – procedura powyższa dotyczy sekcji Epidemiologii, Higieny Komunalnej, Higieny Pracy, Higieny Dzieci i Młodzieży oraz Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego. Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku oraz stanowisko pracy ds. Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia wykonują czynności kontrolne w oparciu o procedury kontroli napisane indywidualnie dla każdej komórki. W roku 2009 w oparciu o program auditów wewnętrznych na rok 2009 sporządzony przez Głównego Specjalistę ds. Systemu Jakości WSSE w Poznaniu przeprowadzono w Powiatowej Stacji trzy audity wewnętrzne. Zgodnie z decyzję Głównego Specjalisty ds. Systemu Jakości WSSE w Poznaniu, audity wewnętrzne przeprowadzane były na zasadzie auditów wymiennych pomiędzy Powiatowymi Stacjami województwa wielkopolskiego. PSSE w Ostrowie auditowana była przez auditorów wewnętrznych Powiatowej Stacji 45 w Kaliszu. Na podstawie w/w auditów stwierdzono, że system zarządzania jakością funkcjonujący w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Ostrowie Wielkopolskim jest zgodny z wymaganiami normy PN-EN ISO/IEC 17020:2006 2006 „Ogólne kryteria działania różnych rodzajów jednostek inspekcyjnych” oraz dokumentacji systemu zarządzania jakością w ocenianych zakresach. Pracownicy poszczególnych sekcji pracują zgodnie z obowiązującymi procedurami. Dokumentacja systemowa w sekcjach prowadzona jest na bieżąco. Obecnie w PSSE w Ostrowie Wielkopolskim 6 osób posiada uprawnienia do przeprowadzania auditów wewnętrznych. SYSTEM JAKOŚCI W LABORATORIUM MIKROBIOLOGII I PARAZYTOLOGII W 2009 roku w Laboratorium wykonano 6006 badań w kierunku nosicielstwa pałeczek Salmonella/Shigella u pracowników branżowych. Przeprowadzono 369 badań osób chorych z biegunką w kierunku chorobotwórczych pałeczek schorzeń jelitowych tj. Salmonella, Shigella, Yersinia, enteropatogenne i werotoksyczne Escherichia coli 7. Zbadano 303 próbki kału w kierunku pasożytów przewodu pokarmowego (obecność form rozwojowych i jaj). Ponadto wykonano 1214 badań testów do kontroli sterylizacji w autoklawach - sporali A. W 2009 roku w Laboratorium przeprowadzono remont punktu przyjmowania próbek do badań, pracowni sporali i ciągu komunikacyjnego. W sierpniu 2009 roku Laboratorium wystąpiło do Polskiego Centrum Akredytacji w Warszawie o przyznanie akredytacji na wykonywanie badań. W grudniu odbył się audit akredytacyjny, sprawdzający kompetencje techniczne Laboratorium, zakończony wynikiem pozytywnym. Do końca 2009 roku Laboratorium funkcjonowało pod nazwą Laboratorium Schorzeń Jelitowych i Parazytologii, natomiast od stycznia 2010 roku zgodnie z obowiązującym nowym statutem oraz regulaminem organizacyjnym PSSE nosi nazwę Laboratorium Mikrobiologii i Parazytologii. 7 werotoksyczne – dawniej enterokrwotoczne Escherichia coli. 46