Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny

Transkrypt

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny
w Ostrowie Wielkopolskim
Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej
w 2009 roku w powiecie ostrowskim
Opracował zespół pracowników Powiatowej Stacji
Sanitarno-Epidemiologicznej w Ostrowie Wielkopolskim
pod kierunkiem mgr farm. Tadeusza Andrzeja Bilińskiego
Ostrów Wielkopolski - luty 2010 roku
SPIS TREŚCI
Strony
Wstęp ………………………………………………………… 3
1. Epidemiologia ……………………………………………. 4
2. Higiena Komunalna …………………………………….. 11
3. Higiena Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku …. 22
4. Higiena Dzieci i Młodzieży ……………………………. 28
5. Higiena Pracy …………………………………………… 31
6. Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia …………… 34
7. Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny ……………………… 42
8. System Jakości w Nadzorze …………………………… 45
9. System Jakości w Laboratorium Mikrobiologii
i Parazytologii ……………………………………………. 46
2
WSTĘP
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Ostrowie Wielkopolskim
w okresie od 01.01. – 31.12.2009 roku kontynuując działania z lat ubiegłych prowadziła
zgodnie z Ustawą o Inspekcji Sanitarnej z dnia 14 marca 1985 roku (tekst jednolity Dz. U.
z 2006r., Nr 122, poz. 851 z późn. zm.) nadzór nad warunkami:
1/
2/
3/
4/
higieny środowiska,
higieny pracy,
higieny w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych,
zdrowotnymi żywności i żywienia .
Wykonywanie zadań odbywało się poprzez:
• sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego,
• prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej
w zakresie chorób zwłaszcza zakaźnych,
• inicjowanie, organizowanie, koordynowanie i prowadzenie
działalności oświatowo-zdrowotnej w celu kształtowania
odpowiednich postaw i zachowań zdrowotnych .
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Ostrowie Wielkopolskim obejmuje
swoją działalnością teren 8 gmin o łącznej powierzchni 1.160 km 2. Liczba ludności
zamieszkującej ten teren wynosi 159,111 osób. Nadzorem PSSE objętych było 2581
obiektów. W 2009 roku przeprowadzono w nich 2371 kontroli, wydano 446 decyzji
merytorycznych oraz 701 decyzji płatniczych, wystawiono 3 tytuły wykonawcze, nałożono 53
mandaty karne na łączną kwotę 8 850 zł.
3
1. SEKCJA EPIDEMIOLOGII
Sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych
W roku 2009 zarejestrowano ogółem 43 przypadki zatruć wywołanych pałeczkami
salmonella, w tym 28 zachorowań pochodzących ze zbiorowego zatrucia pokarmowego.
Zapadalność w roku 2009 wyniosła 27,03 i jest znacznie wyższa w porównaniu z rokiem
ubiegłym, w którym wynosiła 10,72. Zachorowania wystąpiły w różnych grupach
wiekowych, najwięcej jednak wśród dorosłych powyżej 55 roku życia – 17 przypadków,
pozostałe w grupach wiekowych: 0-4 – 8 przypadków, 5-9 – 2 przypadki, 0-19 – 6, 20-29 – 5,
w pozostałych grupach wiekowych pojedyncze. Najwięcej zachorowań wystąpiło w mieście –
28 (14 mężczyzn, 14 kobiet), na wsi 16 zachorowań (10 mężczyzn, 6 kobiet), głównie
w okresie letnim (sierpień – 30, wrzesień – 4 zachorowania). W dochodzeniach
epidemiologicznych nie ustalono źródła zakażenia w 15 przypadkach.
W sierpniu 2009 roku wystąpiło ognisko zbiorowego zatrucia pokarmowego, po
uroczystości weselnej zorganizowanej na sali wiejskiej w Sulisławiu. Nośnikiem zakażenia
była pałeczka Salmonella Enteritidis, wyhodowana z ciast z kremem na bazie surowych jaj
oraz z prób kału pobranych od osób chorych. Zachorowało 28 osób, spośród 97 narażonych.
Zachorowania w postaci objawów: nudności, wymiotów, biegunki, bóli brzucha i gorączki
wystąpiły u osób uczestniczących w uroczystości weselnej i obdarowanych ciastem z tej
uroczystości. Pobrano próby kału od 24 osób (w tym 21 chorych). W 20 przypadkach
wyhodowano pałeczki Salmonella Enteritidis (u 18 osób chorych i 2 zdrowych, które
przygotowywały ciasta kremowe). Z pobranych prób żywnościowych (ciasta z kremem na
bazie surowych jaj) oraz wymazów sanitarnych (z noża, talerza i widelca) wyhodowano
pałeczki Salmonella Enteritidis. Na podstawie wywiadów epidemiologicznych
przeprowadzonych wśród chorych ustalono, że nośnikiem zakażenia były ciasta, ponieważ
zdecydowana większość chorych (21), to osoby, które nie uczestniczyły w uroczystości
weselnej, a jedynie spożywały ciasta z tej uroczystości. Z wywiadu epidemiologicznego
obejmującego poszczególne potrawy wynika jednoznacznie, że większość osób
obdarowanych ciastem weselnym spożywała ciasto biszkoptowe z białym kremem na bazie
surowych jaj.
W minionym roku zarejestrowano 1 przypadek zachorowania na jersioniozę, u 19
letniej kobiety zamieszkałej w mieście. Z pobranego podczas zabiegu operacyjnego wymazu
z otrzewnej wyhodowano Yersinia enterocolitica.
Zarejestrowano 1 zachorowanie na WZW typu A, które wystąpiło u 50 letniego
mężczyzny z miasta (ostatni przypadek zarejestrowano w roku 1998). Z dochodzenia
epidemiologicznego wynika, że chory często przebywał w różnych miejscach na terenie
całego kraju, i spożywał posiłki w różnych restauracjach i barach.
W roku 2009 zarejestrowano ogółem 114 przypadków biegunek u dzieci do lat 2
(współczynnik zapadalności wynosi 21,83), co jest porównywalne z rokiem ubiegłym, kiedy
zarejestrowano 112 przypadków (współczynnik zapadalności wynosił 22,49). W większości
zachorowania wystąpiły wśród chłopców – 61, wśród dziewczynek 53, zarówno w mieście –
53, jak i na wsi – 61. Spośród 114 przypadków – 4 przypadki to inne bakteryjne zakażenia
jelitowe, w badaniach bakteriologicznych wyhodowano, w jednym przypadku Clebsiella
Oxytoca, w dwóch enteropatogenne E. coli, jeden wynik ujemny, 65 zachorowań to biegunka
i zapalenie żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu, 45 przypadków to
wirusowe zakażenia jelitowe, spośród których w 27 stwierdzono obecność rota lub
adenowirusów, w 5-ciu przypadkach wyniki ujemne, w pozostałych brak badań. Spośród 114
4
zachorowań hospitalizowano 90 przypadków. Badania diagnostyczne wykonano u 50 osób,
w tym w 49 przypadkach wśród dzieci hospitalizowanych (badania wirusologiczne – 29,
bakteriologicznie – 20).
W 2009 roku podobnie jak w latach ubiegłych nie zarejestrowano zachorowań na odrę
i tężec.
Zarejestrowano 53 przypadki zachorowania na różyczkę (współczynnik zapadalności
wynosi 33,31) i jest wyższy w porównaniu z rokiem ubiegłym, gdzie współczynnik wynosił
25,85. W większości zachorowania dotyczyły mężczyzn – 35 przypadków, kobiet – 18.
Zachorowania głównie występowały na wsi – 39 przypadków, w mieście – 14. Najwięcej
zachorowań dotyczyło dzieci i młodzieży w grupach wiekowych: 0-4 – 16 przypadków, 5-9 –
18, 10-19 – 18 i 1 przypadek powyżej 20 roku życia. W 10 przypadkach zachorowały
dziewczynki szczepione przeciwko różyczce. Nie wykonano badań serologicznych.
Zarejestrowano 2 przypadki zachorowania na krztusiec u 15-letniego chłopca
zamieszkałego na wsi, niehospitalizowanego, oraz u 6-cio letniej dziewczynki zamieszkałej
w mieście, uczęszczającej do przedszkola. Dziecko hospitalizowane w oddziale dziecięcym
w Trzciance. Dzieci szczepione przeciw krztuścowi zgodnie z obowiązującym PSO,
zachorowania potwierdzone badaniami serologicznymi.
W roku 2009 zarejestrowano 6 przypadków zachorowań na WZW typu B
(współczynnik zapadalności 8,83), jest to o 8 zachorowań mniej w porównaniu z rokiem
ubiegłym. Wszystkie przypadki to WZW przewlekłe. Zachorowania wystąpiły w większości
na wsi – 4, w mieście – 2, u 4 mężczyzn i 2 kobiet. Zachorowania wystąpiły w grupach
wiekowych 15-19 – 4 przypadki, 20-29 – 2 przypadki, w większości u uczniów i studentów
(5). Nie rejestrowano zachorowań będących wynikiem ekspozycji zawodowej. Zachorowania
wystąpiły u 4 osób szczepionych przeciwko WZW typu B.
W minionym roku zarejestrowano 1 przypadek ostrego porażenia wiotkiego u 1,5
miesięcznego chłopca z miasta. Dziecko hospitalizowane w Klinice Chorób Zakaźnych
i Neurologii Dziecięcej w Poznaniu z powodu trudności w oddychaniu i uogólnionej
wiotkości całego ciała. Dziecko nie szczepione przeciwko polio.
W roku 2009 zarejestrowano 17 przypadków zachorowań na świnkę (współczynnik
zapadalności 10,63), jest to nieznacznie więcej niż w roku ubiegłym (10) współczynnik
zapadalności 6,30. Zachorowania w większości dotyczyły mężczyzn – 12 zachorowań, kobiet
– 5. Większość zachorowań wystąpiła w mieście – 10, na wsi – 7. Zdecydowana większość
zachorowań wystąpiła w sezonie zimowym, wówczas zarejestrowano 11 przypadków,
w okresie wiosennym 2, w letnim – 3.
W roku 2009 zarejestrowano ogółem 14 przypadków zachorowań na zapalenie opon
mózgowo-rdzeniowych (współczynnik zapadalności 8,80), w tym:
• 7 przypadków wirusowego zapalenia opon – 4 – dotyczyły mężczyzn, 3 – kobiet,
5 zachorowań wystąpiło na wsi, 2 – w mieście. Dwa zachorowania dotyczyły dzieci w
wieku 10 i 14 lat, pozostałe przypadki dotyczyły osób dorosłych w wieku 18-83 lat.
W 2 przypadkach wykonano badania wirusologiczne – wyniki ujemne.
• 7 przypadków bakteryjnego zapalenia opon. Zachorowania dotyczyły 4 mężczyzn i 3
kobiet, mieszkających w mieście – 3, na wsi – 4. W 5 przypadkach było to zapalenie opon
mózgowo-rdzeniowych nie określone, w 1 przypadku określone – gdzie z posiewu płynu
mózgowo-rdzeniowego wyhodowano Enterobacter sp., 1 przypadek w przebiegu
boreliozy.
Zarejestrowano 1 przypadek wirusowego określonego zapalenia mózgu u 8-letniego
chłopca, zamieszkałego na wsi. Posiew płynu mózgowo-rdzeniowego jałowy, a badanie
serologiczne płynu wykazało obecność dodatniego czynnika EBV DNA1.
1 EBV DNA - wirus Epstein-Barr; mononukleoza zakaźna.
5
W roku 2009 zarejestrowano 1 przypadek Inwazyjnej Choroby Meningokokowej,
który przebiegał pod postacią posocznicy i zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.
Podejrzenie posocznicy meningokokowej zostało zgłoszone przez lekarza do PPIS na
podstawie objawów chorobowych (ból głowy, wysoka gorączka 39,6 C, wymioty, stan
zamroczenia i wysypki plamistej). Natychmiast po uzyskaniu informacji wszczęto
dochodzenie epidemiologiczne i ustalono osoby z najbliższego otoczenia – łącznie 10 osób,
które otrzymały chemioprofilaktykę – Ciprinol, Ciprofloksacynę. Badanie mikrobiologiczne
krwi dziecka – wynik ujemny, płyn mózgowo-rdzeniowy – Neisseria meningitidis. Wynik
potwierdzony przez KOROUN.
Zarejestrowano 1 przypadek posocznicy salmonelozowej u 82-letniego mężczyzny
zamieszkałego w mieście, która przebiegała pod postacią „skaczącej” temperatury. Z posiewu
krwi wyhodowano pałeczki Salmonella Newport.
W roku 2009 zarejestrowano ogółem 20 przypadków zachorowania na wirusowe
zapalenie wątroby typu C (współczynnik zapadalności 12,56) i jest wyższy w porównaniu
do roku ubiegłego, gdzie współczynnik wynosił 9,46. Wszystkie przypadki to zachorowania
o charakterze przewlekłym. Zachorowania wystąpiły zarówno w mieście jak i na wsi,
zarówno wśród mężczyzn – 10, jak i kobiet – 10. Nie zarejestrowano zachorowań w grupie
wiekowej (0-14). W pozostałych grupach następująco: 15-19 – 3 przypadki, 20-29 – 4, 30-39
– 4, 40-49 – 4, powyżej 60 roku życia – 5. Wszystkie zachorowania były potwierdzone
badaniami laboratoryjnymi, w 11 przypadkach HCV RNA, w pozostałych anty HCV. Nie
zarejestrowano zachorowań będących wynikiem ekspozycji zawodowej.
W roku 2009 nastąpił znaczny wzrost zachorowań na ospę wietrzną w porównaniu
z rokiem ubiegłym. Zarejestrowano 712 przypadków (współczynnik zapadalności 447,48),
podczas gdy w roku 2008 zarejestrowano 225 przypadków (współczynnik zapadalności
141,86). Zachorowania w większości występowały w mieście – 473 przypadki (257
mężczyzn, 216 kobiet), na wsi 239 (125 mężczyzn, 114 kobiet). Najwięcej zachorowań
wystąpiło w II kwartale roku – 246 przypadków. Zachorowania występowały w różnych
grupach wiekowych, jednak najwięcej w grupie 0-14 roku życia – 649 zachorowań.
Zachorowania leczone ambulatoryjnie, poza 1 przypadkiem hospitalizowanym, bez powikłań.
Zarejestrowano 14 przypadków zachorowania na boreliozę (współczynnik zapadalności
8,80), to jest o 5 więcej niż w roku ubiegłym. Zachorowania w większości dotyczyły kobiet –
11, mężczyzn – 3, wystąpiły w mieście – 8, na wsi – 6. Najwięcej zachorowań wystąpiło
u osób powyżej 50 roku życia – 8 przypadków, w grupie wiekowej 0-19 zarejestrowano
4 zachorowania i 2 zachorowania w grupie 30-39. W 1 przypadku odnotowano ekspozycję
zawodową. W 11 przypadkach zachorowania zostały potwierdzone badaniem serologicznym.
Spośród 14 – 3 osoby hospitalizowano, pozostałe leczone ambulatoryjnie. We wszystkich
przypadkach zachorowanie wystąpiło po ukąszeniu przez kleszcza, na terenie ogrodów, łąk
i lasów powiatu ostrowskiego.
W roku 2009 zarejestrowano 1 przypadek zachorowania na Chorobę Creutzfelda
Jacoba. Zachorowanie dotyczyło 57 letniej kobiety, zamieszkałej w Ostrowie
Wielkopolskim, niepracującej. Podczas dochodzenia epidemiologicznego nie ustalono
możliwości zakażenia jatrogennego (przeszczepy opony twardej, rogówki, operacje
neurochirurgiczne oraz terapie hormonalne hormonami pochodzenia ludzkiego). U pacjentki
wystąpiły objawy typowe dla choroby, takie jak: szybko postępująca demencja, objawy
psychiatryczne, objawy móżdżkowe (pląsawica, zaburzenia pozapiramidowe, ataksja
i zaburzenia widzenia). Zachorowanie potwierdziły również wykonane badania, takie jak
typowy zapis EEG mózgu, obecność białka 14-3-3 w płynie mózgowo-rdzeniowym oraz
zmiany hiperintensywne jąder podkorowych. Zejście choroby zakończyło się zgonem.
6
W 2009 roku sekcja epidemiologii przeprowadziła dochodzenie epidemiologiczne
w związku z otrzymaniem dodatniego wyniku badania czynnika chorobotwórczego Vibrio
cholerae, wyhodowanego z wymazu pobranego z ucha 12 letniego chłopca, zamieszkałego
na terenie gminy Odolanów. Z wywiadu uzyskano informację, że u chłopca nie wystąpiły
objawy typowe dla choroby. Wymaz z ucha został pobrany w ramach kontrolnych,
rutynowych badań po zabiegu operacyjnym, któremu chłopiec został poddany w styczniu
2009 roku, w Klinice Laryngologii Szpitala Klinicznego w Poznaniu, ul., Przybyszewskiego.
Dziecko od 6 roku życia jest pod stałą kontrolą poradni tegoż szpitala, ze względu na chorobę
Perlaka. Nie ustalono kontaktu z ewentualnymi źródłami zakażenia.
W roku 2009 zarejestrowano ogółem 4999 przypadków zachorowań i podejrzeń
zachorowań na grypę (współczynnik zapadalności wynosi 3141,83), w roku 2008
zarejestrowano 1330 przypadków (współczynnik zapadalności wynosił 838,53).
Spośród 4999 osób – 40 hospitalizowano.
Od wszystkich osób hospitalizowanych pobrano wymazy z gardła i nosa w kierunku wirusa
grypy, z tego:
• u 10 osób potwierdzono zakażenie wirusem grypy typu A H1N1
• u 9 osób potwierdzono zakażenie wirusem grypy typu A (sezonowa)
• u pozostałych 21 osób wyniki były ujemne.
Wszystkie zachorowania miały łagodny przebieg i zakończyły się powrotem do zdrowia.
Zachorowania na grypę A H1N1 dotyczyły osób w wieku od 22 do 54 lat (20-29 lat –
1 osoba, 30-39 lat – 2 osoby, 40-49 lat – 3 osoby, 50-59 lat – 4 osoby).
Z przeprowadzonych dochodzeń epidemiologicznych wynika, że jeden przypadek został
zawleczony z USA, i był drugim potwierdzonym przypadkiem zakażenia w Polsce, natomiast
pozostałe zachorowania to przypadki rodzime.
Tab. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych na terenie działalności
PSSE w Ostrowie Wielkopolskim – porównanie rok 2008/2009
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Jednostka chorobowa
2008 r. 2009 r.
Salmonelozy – zatrucia pokarmowe
17
43
Salmonelozy – zakażenia pozajelitowe
0
1
Biegunki u dzieci do lat 2
112
114
Krztusiec
1
2
Płonica (szkarlatyna)
39
34
Borelioza
9
14
Ospa wietrzna
225
712
Różyczka
41
53
Świnka
10
17
Grypa
1330
4999
Wirusowe zapalenie wątroby typu B
14
6
Wirusowe zapalenie wątroby typu C
15
20
Wirusowe zapalenie wątroby typu A
0
1
Zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych
5
14
Zapalenie mózgu
0
1
Liczba osób zaszczepionych p/wściekliźnie
21
19
7
•
•
•
•
W roku 2009 przeprowadzono ogółem 337 dochodzeń epidemiologicznych, w tym:
129 wywiadów w związku ze zgłoszonymi pojedynczymi chorobami zakaźnymi,
47 wywiadów przeprowadzonych w związku ze zgłoszeniami dodatnich wyników
biologicznych czynników chorobotwórczych,
88 wywiadów wśród osób pokąsanych przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę,
73 dochodzenia związane z realizacją nadzoru nad różnymi zagadnieniami.
Bioterroryzm
W roku 2009 nie odnotowano żadnego zdarzenia/zgłoszenia związanego z narażeniem
na niezidentyfikowaną substancję lub innych sytuacji mogących być przyczyną zagrożenia
zdrowia publicznego.
W PSSE działa program ARCUS, mający na celu ujednolicenie systemu wczesnego
ostrzegania i alarmowania na wypadek sytuacji nadzwyczajnych. Wprowadzono stały dyżur
na czas zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa. W minionym roku uczestniczono
w czterech treningach systemu wczesnego ostrzegania i alarmowania na wypadek sytuacji
nadzwyczajnych. Wdrożono plan i procedury działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej
Powiatu Ostrowskiego na wypadek sytuacji nadzwyczajnych. Do planu wprowadzono
procedurę w zakresie wymiany informacji i monitorowania sytuacji epidemiologicznej.
Współpraca z innymi instytucjami
•
•
•
•
W roku 2009 sekcja epidemiologii współpracowała z następującymi jednostkami:
Policja – w zakresie interwencji w nadzorze nad chorobami zakaźnymi;
Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego – w zakresie interwencji w nadzorze
nad chorobami zakaźnymi;
Inspekcja Weterynaryjna- w zakresie zapobiegania wściekliźnie oraz sprawowania
nadzoru nad chorobami odzwierzęcymi;
Placówki Medyczne – w zakresie udzielania i pozyskiwania informacji na temat
chorób zakaźnych;
Szczepienia ochronne
Na terenie powiatu ostrowskiego działa 29 punktów szczepień, zlokalizowanych w 28
placówkach medycznych (1 placówka posiada 2 punkty szczepień), w tym:
• 26 gabinetów szczepień lekarzy rodzinnych (w których prowadzone są szczepienia
dzieci, młodzieży i dorosłych zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych),
• 1 punkt szczepień przy Oddziale Neonatologicznym w Zespole Zakładów Opieki
Zdrowotnej (w którym prowadzone są szczepienia przeciw gruźlicy i WZW B
noworodków),
• 1 punkt szczepień przy Szpitalnym Oddziale Ratunkowym w Zespole Zakładów
Opieki Zdrowotnej (wykonywane są tam szczepienia przeciw tężcowi osób
zranionych, narażonych na zakażenie tężcem oraz szczepienia przeciw WZW B
pracowników medycznych ZZOZ),
• 1 punkt szczepień przy Międzynarodowym Centrum Dializ (w którym prowadzone są
szczepienia przeciw WZW B osób dializowanych).
8
W roku 2009 przeprowadzono 36 kontroli w zakresie szczepień ochronnych. Kontrole
obejmowały: ocenę realizacji szczepień ochronnych zgodnie z obowiązującym Programem
Szczepień Ochronnych, prowadzenie dokumentacji szczepień, kwalifikacje personelu
realizującego szczepienia ochronne, gospodarkę preparatami szczepionkowymi
finansowanymi z budżetu państwa oraz postępowanie ze zużytym sprzętem jednorazowym.
Kontrole nie wykazały nieprawidłowości.
Zarejestrowano 19 przypadków niepożądanych odczynów poszczepiennych –
wszystkie zakończyły się pełnym powrotem dzieci do zdrowia.
Zauważa się, iż od kilku lat na terenie powiatu narasta problem z rodzicami, którzy nie
wyrażają zgody na obowiązkowe szczepienia dzieci. W minionym roku PPIS rozpatrywał 24
sprawy związane z niezgłaszaniem się matek z dziećmi do obowiązkowych szczepień
ochronnych.
Wyszczepialność na terenie powiatu kształtuje się na poziomie 92,6%.
Kontrole sanitarne
W 2009 roku sekcja epidemiologii przeprowadziła 241 kontroli sanitarnych, w tym:
• 237 w zakładach lecznictwa otwartego
• 4 w placówkach lecznictwa stacjonarnego.
Lecznictwo ambulatoryjne
W roku 2009 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrowie Wielkopolskim
wydał 27 pozytywnych opinii sanitarnych dla nowopowstałych obiektów służby zdrowia.
Działające obiekty, zarówno publiczne jak i niepubliczne, w większości nadal nie spełniają
wymogów zawartych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006 roku
o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 213 poz. 1568 z późn. zm.). Zakłady te posiadają
opracowane i zaopiniowane przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
w Ostrowie Wielkopolskim programy dostosowawcze, w myśl których, w ramach
posiadanych środków finansowych kierownicy zakładów poprawiają funkcjonalność i stan
sanitarno-techniczny obiektów.
Stan sanitarny w większości skontrolowanych placówek jest dobry, za wyjątkiem
dwóch obiektów, w których za zły stan sanitarny nałożono mandaty karne.
Procesy dezynfekcji prowadzone prawidłowo, przy użyciu preparatów
dezynfekcyjnych o pełnym spektrum działania i prawidłowym stężeniu, w zależności od
miejsca zastosowania.
Zakłady opieki zdrowotnej i gabinety Indywidualnych Specjalistycznych Praktyk
Lekarskich, w których udzielane są świadczenia zdrowotne przy użyciu narzędzi
wymagających sterylności, wyposażone są w urządzenia wyjaławiające typu autoklaw, które
podlegają systematycznej kontroli testem biologicznym i chemicznym – wyniki
niekwestionowane.
9
Lecznictwo stacjonarne
Stan sanitarny pomieszczeń oddziałów Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej
w Ostrowie Wielkopolskim, pomimo prowadzonych prac remontowo – modernizacyjnych
całego obiektu jest dobry.
W roku 2009 Kierownik Centralnej Sterylizacji w porozumieniu z dyrekcją ZZOZ
wycofał z eksploatacji kolejne urządzenie wyjaławiające z powodu złego stanu technicznego.
Aktualnie Centralna Sterylizacja dysponuje i użytkuje dwa autoklawy przelotowe.
Kontrola urządzeń wyjaławiających, jak i cykli sterylizacji prowadzona jest zgodnie
z opracowanym systemem ISO.
Procesy dezynfekcji prowadzone są prawidłowo przy użyciu preparatów
dezynfekcyjnych o odpowiednim spektrum działania i stężeniu w zależności od miejsca
użycia.
10
2. HIGIENA KOMUNALNA
Charakterystyka zaopatrzenia w wodę do spożycia na terenie powiatu ostrowskiego:
Na terenie działania PSSE Ostrów Wielkopolski znajdują się w miastach wodociągi
o wydajności :
< 100 m3
- 7 ( wodociągi zakładowe )
3
100 – 1000 m
- 3 ( wod. Odolanów, 2 zakładowe )
1000-10 000 m3
- 2 ( wod. Raszków, Skalmierzyce)
10 000-100 000 m3 - 1 ( wod. Ostrów Wielkopolski ).
Na terenie wiejskim znajdują się wodociągi o wydajności:
100 - 1000 m3 - 7
< 100 m3
- 28.
W roku 2009 wodociąg zakładowy w Borowcu został zakupiony przez Zakład Usług
Komunalnych ul. Okólna 3 w Gorzycach Wielkich.
Wodociągi produkujące wodę ocenioną jako warunkowo przydatną do spożycia
w 2009 roku
1. Wodociąg w Granowcu, gmina Sośnie- wydano decyzję administracyjną na poprawę
jakości wody pod względem fizykochemicznym z terminem realizacji do 31.12.2010 roku.
2. Wodociąg zakładowy Hodowla Roślin w Sobótce, gmina Ostrów Wielkopolski - wydano
decyzję administracyjną na poprawę jakości wody pod względem fizykochemicznym
z terminem realizacji do 31.03.2010 roku.
Pozostałe wodociągi dostarczają wodę dobrej jakości. W miarę możliwości administratorzy
wodociągów wywiązują się z obowiązku prowadzenia wewnętrznej kontroli jakości wody.
Wodociągi produkujące wodę ocenioną jako warunkowo przydatną do spożycia
w 2008 roku
1. Wodociąg Ostrów Wielkopolski - decyzję wykonano.
2. Wodociąg Topola Wielka - decyzję wykonano.
Ilość pobranych prób wody w 2009 roku:
• W ramach monitoringu kontrolnego2 pobrano w mieście – 79,
• W ramach monitoringu przeglądowego3 pobrano w mieście – 17,
• W ramach nadzoru pobrano w mieście:
- próby chemiczne – 1,
- próby bakteriologiczne – 16,
• W ramach monitoringu kontrolnego pobrano na wsi – 134,
• W ramach monitoringu przeglądowego pobrano na wsi – 32,
• W ramach nadzoru pobrano na wsi:
- próby chemiczne - 2,
- próby bakteriologiczne – 37.
2 Monitoring – śledzenie ilościowych i jakościowych zmian pewnych wielkości, przy badaniu stanu środowiska
(monitoring zanieczyszczeń), Monitoring kontrolny – obejmuje podstawowe badania jakości wody niezbędne
do sprawowania bieżącego nadzoru sanitarnego nad jakością wody,
3 Monitoring przeglądowy – obejmuje wszystkie parametry i wskaźniki niezbędne do dokonywania ocen
porównawczych i długoterminowych.
11
Tab. Wykaz obiektów, w których wystąpiło zanieczyszczenie bakteriologiczne.
Lp.
Nazwa
wodociągu
1.
Borowiec
2.
Chojnik
3.
Strzyżew
4.
Psary
5.
BiniewGórzno
Czas trwania
przekroczenia
(liczba dni)
Czy ustalono
przyczynę
Rodzaj wydanego
komunikatu
(jeśli tak należy
podać jaka)
(brak przydatności
do
spożycia/przydatna
po przegotowaniu)
Liczba bakterii
grupy coli
Liczba bakterii
grupy coli
Escherichia coli
126
-
20
Skażenie
mikrobiologiczne jednego z
filtrów
Woda przydatna
po przegotowaniu
Woda przydatna
po przegotowaniu
Liczba bakterii
grupy coli
Liczba bakterii
grupy coli
Liczba bakterii
grupy coli
37
-
32
-
42
-
Przekroczone
parametry
bakteriologiczne
Woda przydatna
po przegotowaniu
Woda przydatna
po przegotowaniu
Woda przydatna
po przegotowaniu
W grudniu 2009 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny spotkał się
z przedstawicielami przedsiębiorstw wodociągowych z terenu powiatu. Na spotkaniu ustalono
i podpisano porozumienia dotyczące harmonogramu kontroli wewnętrznej wody prowadzonej
przez przedsiębiorstwa wodociągowe na rok 2010 oraz ustalono punkty poboru prób wody.
Do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego nie wpłynęła żadna skarga
dotycząca złej jakości wody.
W Międzynarodowym Centrum Dializ ul. Limanowskiego 22 w Ostrowie
Wielkopolskim pobrano 12 prób chemicznych (1 próba z przekroczeniem parametru
chemicznego – mangan) i 15 mikrobiologicznych (4 próby z przekroczeniami parametrów:
bakterie z grupy coli, liczba mikroorganizmów po 48h i 72h). Podejmowano skutecznie
natychmiastowe działania naprawcze.
Pobrano próby wody do dializ ze sztucznej nerki znajdującej się na oddziale
Intensywnej Opieki Medycznej w Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej ul. Limanowskiego
20 -22 w Ostrowie Wielkopolskim 12 prób chemicznych (1 próba z przekroczeniem
parametru chemicznego – mangan) i 14 mikrobiologicznych (3 próby z przekroczeniami
parametrów: bakterie z grupy coli, liczba mikroorganizmów po 48h). Podejmowano
skutecznie natychmiastowe działania naprawcze.
Ocena sanitarna wód powierzchniowych i gleby
Kąpieliska
Liczba kąpielisk ogółem- 2
Liczba kąpielisk zorganizowanych – 2
Liczba kąpielisk niezorganizowanych – 0
Liczba kąpielisk raportowanych do UE – 2.
12
W sezonie letnim 2009 r. pobrano 36 prób wody. Przez cały sezon letni woda
z kąpielisk odpowiadała wymaganiom
Baseny
Liczba basenów krytych ogółem: 2, w tym liczba parków wodnych – 0,
Liczba basenów odkrytych – 3.
Stan sanitarno – porządkowy basenów – dobry. W sezonie letnim Miejski Zakład
Zieleni zrezygnował z uruchomienia basenu przy ul. Rejtana w Ostrowie Wielkopolskim.
Pobrano 32 próby wody.
Domy Pomocy Społecznej - Ocena stanu sanitarnego Domów Pomocy Społecznej powiatu
ostrowskiego za rok 2009:
Działalność kontrolno-represyjna:
• Liczba obiektów objętych kontrolą - 3 (2 obiekty w mieście i 1 na wsi),
• Liczba przeprowadzonych kontroli i rekontroli – 4,
• Liczba wydanych decyzji – 1.
Z roku na rok standard kontrolowanych obiektów ulega polepszeniu. Obiekty
dostosowane są do potrzeb osób niepełnosprawnych. W obiektach montuje się dźwigi
osobowe, przystosowuje łazienki zwiększając ich powierzchnię oraz montuje się w nich
pochwyty dla niepełnosprawnych.
W wyniku przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono w żadnym ze skontrolowanych
domów naruszenie przepisów sanitarno – porządkowych.
W 2009 roku w Domach Pomocy zostały przeprowadzone kontrole wody ciepłej
w zakresie występowania w wodzie ciepłej bakterii z rodzaju Legionella4 .
W Domu Pomocy im. Siostry Benodyny Koterbianki ul. Partyzancka 8 w Ostrowie
Wielkopolskim w dwóch z pobranych prób stwierdzono obecność w/w bakterii. W związku
z powyższym wydana została decyzja administracyjna, w której polecono poprawienie jakości
wody. Po upływie miesiąca pobrano kolejne dwie próby wody w kierunku Legionelli,
w pobranych próbach nie stwierdzono obecności bakterii. Przeprowadzone procesy
dezynfekcji i podgrzewania wody w sieci budynku odniosły pożądany rezultat.
W pozostałych domach pomocy społecznej pobrane próby wody nie wykazały
obecności bakterii z rodz. Legionella. W kierunku Legionella pobrano łącznie 11 prób wody.
Noclegownie
•
•
Ilość noclegowni – 2 w mieście,
Skontrolowano - 2.
Noclegownia dla bezdomnych mężczyzn św. Brata Alberta w Ostrowie
Wielkopolskim - wykonano polecenia decyzji nr ON-HK-424/10-1-1(3)-324/08 z dnia
27.03.2008 roku dotyczącej poprawy warunków sanitarno-technicznych. Oddano do użytku
4 Legionella – gram - ujemna pałeczka wywołująca choroby z grupy legioneloz, z których najważniejsze
znaczenie mają: choroba legionistów oraz gorączka Pontiac. Do zakażenia u ludzi dochodzi drogą kropelkową
w wyniku inhalacji aerozoli zawierających bakterie Legionella pneumophila. Wnika do makrofagów
pęcherzyków płucnych. Powoduje obniżenie odporność komórkową organizmu. Bakteria gwałtownie się
namnaża w zbiornikach stojącej ciepłej wody (temp. optymalna 35°C), co ma najczęściej miejsce w: termach,
klimatyzatorach czy niektórych typach kąpielisk. Poza tym w rozpylaczach prysznicowych, kranach, wannach
z hydromasażem i fontannach. Legionella pneumophila dobrze znosi wodę chlorowaną.
13
nowe toalety i natryski oraz kotłownie z podręczną pralnią.
Noclegownia dla bezdomnych kobiet PCK w Ostrowie Wielkopolskim – stan
sanitarno – porządkowy nie budził zastrzeżeń.
Hotele
•
Liczba obiektów w ewidencji na dzień 31.12.2009 roku w miastach 8 i na terenach
wiejskich 3.
• Liczba obiektów skontrolowanych w mieście 8 na terenach wiejskich 3.
• Źródło zaopatrzenia w wodę stanowią wodociągi publiczne, które produkują wodę
spełniającą wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca
2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr
61, poz. 417).
Nie stwierdzono naruszenia przepisów sanitarno – higienicznych. Podnoszony jest
standard świadczonych usług.
W dalszym ciągu prowadzone są prace modernizacyjne w Hotelu POLONIA.
Motele
•
Liczba obiektów w ewidencji na dzień 31.12.2009 roku w miastach 1 i na terenach
wiejskich 1.
• Liczba obiektów skontrolowanych w mieście 1 na terenach wiejskich 1.
• Źródło zaopatrzenia w wodę stanowią wodociągi publiczne, które produkują wodę
spełniającą wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca
2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr
61, poz. 417).
Nie stwierdzono naruszenia przepisów sanitarno – higienicznych. Podnoszony jest
standard świadczonych usług.
Pensjonaty
•
Liczba obiektów w ewidencji na dzień 31.12.2009 roku w miastach 0 i na terenach
wiejskich 1.
• Liczba obiektów skontrolowanych w mieście 0 na terenach wiejskich 1.
• Źródło zaopatrzenia w wodę stanowi wodociąg publiczny, który produkuje wodę
spełniającą wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca
2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr
61, poz. 417).
Nie stwierdzono naruszenia przepisów sanitarno – higienicznych. Podnoszony jest
standard świadczonych usług.
Inne obiekty świadczące usługi hotelarskie (tj. KS ”STAL”- Noclegi Ostrów Wielkopolski
ul. Kusocińskiego 1, Ośrodek Rekreacyjno – Wypoczynkowy w Antoninie, Agroturystyka
„DUKAT” Gutów 44, Motel „Casanova” Ociąż 47, Pokoje Gościnne „Hacjenda” Sobótka,
Boogi sp. z o.o. – Michałków).
• Liczba obiektów w ewidencji na dzień 31.12.2009 roku w miastach 1 i na terenach
wiejskich 5.
• Liczba obiektów skontrolowanych w mieście 1 na terenach wiejskich 2.
14
Źródło zaopatrzenia w wodę stanowi wodociąg publiczny, który produkuje wodę spełniającą
wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku
w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417).
Nie stwierdzono naruszenia przepisów sanitarno – higienicznych. Podnoszony jest
standard świadczonych usług.
Zakłady fryzjerskie
•
Liczba obiektów w ewidencji na dzień 31.12.2009 roku w miastach 92 i na terenach
wiejskich 33.
• Liczba obiektów skontrolowanych w mieście 22 i na terenach wiejskich 8.
• Zmiany w ewidencji obiektów w porównaniu z rokiem 2008:
- liczba obiektów na 31.12.2008 roku w miastach – 92,
- w 2009 zlikwidowano w miastach 3 a powstały 3 nowe obiekty,
- liczba obiektów na 31.12.2008 roku na wsiach – 27,
- w 2008 zlikwidowano na wsi 1 a powstało 7 nowych obiektów.
W tym 1 obiekt w mieście nie spełniał wymagań zawartych w obowiązujących
przepisach w związku z tym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wydał decyzję
administracyjną polecającą dostosowanie obiektu do obowiązujących wymogów tj.
rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004 roku w sprawie szczegółowych
wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu
i odnowy biologicznej w zakresie wydzielenia toalety.
Zakłady kosmetyczne
•
Liczba obiektów w ewidencji na dzień 31.12.2009 roku w miastach 44 i na terenach
wiejskich 2.
• Liczba obiektów skontrolowanych w mieście 20 i na terenach wiejskich 0.
• Zmiany w ewidencji obiektów w porównaniu z rokiem 2008:
- liczba obiektów na 31.12.2008 roku w miastach – 43,
- w 2009 roku zlikwidowano w miastach – 4 a powstało 5 nowych obiektów,
- liczba obiektów na 31.12.2008 roku na wsiach – 2,
- w 2009 roku nie zlikwidowano starego i nie powstał żaden nowy obiekt.
Skontrolowane zakłady spełniają wymagania zawarte w obowiązującym
rozporządzeniu Ministra Zdrowia.
Zakłady tatuażu
W roku 2009 roku otwarty został 1 zakład tatuażu. Zakład spełnia wymagania zawarte
w obowiązującym rozporządzeniu Ministra Zdrowia.
Zakłady odnowy biologicznej
•
•
•
Liczba obiektów w ewidencji na dzień 31.12.2009 roku w miastach 4 i na terenach
wiejskich 0,
Liczba obiektów skontrolowanych w mieście 2 i na terenach wiejskich 0,
Zmiany w ewidencji obiektów w porównaniu z rokiem 2008:
- liczba obiektów na 31.12.2008 roku w miastach – 2,
- w 2009 roku w mieście w Ostrowie Wielkopolskim powstały 2 nowe obiekty,
15
- liczba obiektów na 31.12.2008 roku na wsiach – 2 i nie uległa zmianie.
Skontrolowane zakłady spełniają wymagania zawarte w obowiązującym
rozporządzeniu Ministra Zdrowia.
Inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług fryzjerskie,
kosmetyczne, odnowy biologicznej, tatuażu
•
Liczba obiektów w ewidencji na dzień 31.12.2009 roku w miastach 44 i na terenach
wiejskich 2,
• Liczba obiektów skontrolowanych w mieście 20 i na terenach wiejskich 0,
• Zmiany w ewidencji obiektów w porównaniu z rokiem 2008:
- liczba obiektów na 31.12.2008 roku w miastach – 39,
- w 2009 roku zlikwidowano w miastach 2 obiekty, a powstało 7 nowych,
- liczba obiektów na 31.12.2008 roku na wsiach – 2,
- w 2009 roku liczba w/w zakładów na wsi nie uległa zmianie.
Skontrolowane zakłady spełniają wymagania obowiązującego rozporządzenia Ministra
Zdrowia.
Tereny rekreacyjne
W ewidencji znajduje się 8 obiektów: 1na wsi i 7 w mieście. Skontrolowano 1 obiekt
w mieście i 1 obiekt na wsi. Obiekty utrzymane są w dobrym stanie sanitarno – technicznym.
Lecznictwo
Nowopowstałe placówki:
• NZOZ „Mag-Med.”, ul. Śmigielskiego 20 w Ostrowie Wielkopolskim,
• NZOZ Poradnia Zdrowia Psychicznego „MMM”, ul. Wysocka 13 w Ostrowie Wlkp.,
• NZOZ Stomatologia „Amadent”, ul. Zana 8 w Ostrowie Wlkp.,
• NZOZ Centrum Diagnostyki Laboratoryjnej, ul. Kościuszki 15 w Ostrowie Wlkp. jest
to obiekt filialny, którego siedziba główna znajduje się w Łodzi przy ul. Niemcewicza
24,
• NZOZ „Ambulatorium’ Ośrodek Zdrowia, ul. Kaliska 8 w Kotowiecku. Jest to obiekt
filialny, którego siedziba główna mieści się w Ostrowie Wlkp. przy ul. Wysockiej 13,
• Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska P. Chleboś, ul. Tuwima 12, Ostrów
Wlkp.,
• Indywidualna Praktyka Lekarska M. Kubski, ul. Wysocka 13, Ostrów Wlkp.,
• Indywidualna Praktyka Lekarza Stomatologa M. Walczak, ul. Wojska Polskiego 4a/2,
Ostrów Wlkp.,
• Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska G. Urbański, ul. Kościuszki 15,
Ostrów Wlkp.,
• Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska J. Sukienniczak, ul. Okólna 11,
Ostrów Wlkp.,
• Indywidualna Praktyka Stomatologiczna Anna Mazur-Michaś, ul. Wrocławska 25a,
Ostrów Wlkp.,
• Indywidualna Praktyka Lekarska Donata Herchold, ul. Krotoszyńska 26, Zacharzew,
• Centrum Logopedii Uzależnień i Mediacji Sądowych, ul. Grabowska 1-3, Ostrów
Wlkp.,
• Rehabilitacja Bartoszek, ul. Śmigielskiego 20, Ostrów Wlkp.,
16
•
•
•
•
•
•
•
Indywidualna Praktyka Położnej A. Błoch-Noga, ul. Limanowskiego 25, Ostrów
Wlkp.,
Indywidualna Praktyka Pielęgniarska Monika Orszulak, ul. Limanowskiego 25,
Ostrów Wlkp.,
Grupowa Praktyka Pielęgniarska ul. Ledóchowskiego 177, Ostrów Wlkp.,
Zakład Opieki Długoterminowej „Promyk”, ul. Gimnazjalna 6, Odolanów – jest to
obiekt filialny, którego siedziba główna mieści się w Ostrowie Wlkp. przy ul.
Partyzanckiej 17,
Zakład Opieki Zdrowotnej „Medyk-Pol”, ul. Gimnazjalna 6, Odolanów,
Indywidualne Usługi Pielęgniarskie Halina Chmielina, Czarnylas 130,
Indywidualna Praktyka Pielęgniarska Elżbieta Turza, ul. Wrocławska 28, Ostrów
Wlkp.
Placówki przeniesione:
• Gabinet Dentystyczny M. Wojciekiewicz, ul. Kościuszki 15, Ostrów Wlkp. został
przeniesiony z ul. Głogowskiej 14 w Ostrowie Wlkp.,
• Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska Hanna Michałkiewicz-Adam,
ul. Wysocka 13, Ostrów Wlkp., został przeniesiony z ul. Kaliskiej 24 w Ostrowie
Wlkp.,
• Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska M. Owczarek, ul. Wrocławska 25,
Ostrów Wlkp. został przeniesiony z ul. Głogowskiej 14 w Ostrowie Wlkp.,
• Centrum Opieki Pielęgniarskiej, Al. Słowackiego 5, Ostrów Wlkp., został
przeniesiony
z ul. Konopnickiej w Ostrowie Wlkp.,
• Grupowa Praktyka Pielęgniarek i Położnych „Pomoc”, ul. Wrocławska 30, Ostrów
Wlkp. – przeniesiona z ul. Rynek 23 w Ostrowie Wlkp.
Lecznictwo zamknięte.
• Liczba placówek ogółem (szpitale) -1,
• Liczba placówek publicznych - 1,
• Liczba placówek niepublicznych - 0,
• Liczba przeprowadzonych kontroli - 8 (w tym 4 rekontrole),
• Liczba wydanych decyzji - 2
Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Ostrowie Wielkopolskim ul. Limanowskiego
20/22 posiada program dostosowawczy pozytywnie zaopiniowany przez Państwowego
Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu z terminem realizacji do 31.12.2012
roku.
W 2009 roku na terenie szpitala były prowadzone prace związane z dostosowaniem
placówki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z 2006 roku takie jak:
• dokończenie remontu pomieszczeń bloku położniczego oraz wykonanie wentylacji
i klimatyzacji w sali cięć cesarskich,
• remont pomieszczeń pionu żywienia w bloku psychiatrycznym,
• adaptacja pomieszczeń na szatnie dla pracowników chirurgii dziecięcej,
• remont dachu oddziału geriatrycznego.
Nieprawidłowości stwierdzone podczas kontroli:
• Oddział Wewnętrzny I – zniszczone płytki w toalecie dla pacjentów,
• Oddział Laryngologiczny – zniszczone toalety dla pacjentów (damska, męska) oraz
łazienka dla pacjentów,
• Centralna Sterylizatornia – zniszczony, z ubytkami farby sufit w części czystej oraz
17
nieszczelne, zniszczone drzwi wejściowe do centralnej sterylizatorni oraz do
zmywalni,
• Prosektorium - zniszczona posadzka oraz ściany w przedsionku komór chłodniczych,
• Oddział Chirurgii Dziecięcej – zniszczone, z ubytkami wykładziny podłogowe w
salach chorych,
• Kuchenki Oddziałowe Chirurgii oraz Wewnętrzny II - zniszczone z ubytkami blaty
kuchenne,
• Kuchnia Centralna - ubytki w okafelkowaniu przy zlewach oraz futrynie drzwi
w pomieszczeniu do obróbki mięsa i ryb.
Wydane zalecenia pokontrolne dotyczyły złego stany sprzętu używanego w szpitalu
(wózki, kubły i stelaże na odpady, szafy do przechowywania narzędzi) oraz drobnych
ubytków w okafelkowaniu, co uniemożliwiało łatwą dezynfekcję. Stwierdzone podczas
kontroli uchybienia były wykonywane zgodnie z zaleceniami decyzji.
Stan techniczny i funkcjonowanie szpitala.
Szpital pracuje w systemie jakości zgodnie z opracowanymi procedurami. Procedury
dostosowane są do specyfiki działania oddziału. Firma świadcząca usługę sprzątania pracuje
także zgodnie z opracowanymi procedurami. W 2009 roku przeprowadzono szczegółową
kontrolę w zakresie postępowania ze zużytym sprzętem jednorazowego użytku oraz
materiałem niebezpiecznym. Przeprowadzona kontrola potwierdziła prawidłowo
funkcjonującą gospodarkę odpadami na terenie szpitala. Nie stwierdzono także
nieprawidłowości w zakresie dezynfekcji i sterylizacji narzędzi. Nieprawidłowości w zakresie
bieżącej czystości nie stwierdzono.
Ponadto w 2009 roku na terenie szpitala były wykonywane drobne prace remontowe
wynikające z zaleceń pokontrolnych oraz bieżących potrzeb. Zakupiono i dofinansowano
zakup aparatury medycznej:
• system monitorowania nadzoru okołoporodowego dla bloku położniczego,
• zestaw Holterowski dla pododdziału kardiologicznego,
• aparat do znieczulenia dla bloku operacyjnego,
• trzy ambulanse dla zakładu ratownictwa medycznego,
• dwa stacjonarne aparaty rtg z ucyfrowieniem oraz jednego aparatu
przewoźnego,
• dwa aparaty USG,
• tomografu komputerowego,
• mammografu dla potrzeb zakładu diagnostyki obrazowej.
Dostosowano pomieszczenia do nowo zakupionej aparatury. W porównaniu do 2008
roku stan techniczny szpitala poprawił się.
Niestety stan sanitarny Przychodni Specjalistycznych przy Zespole Zakładów Opieki
Zdrowotnej ul. Limanowskiego 20/22 w Ostrowie Wielkopolskim nie uległ poprawie,
w związku z brakiem możliwości technicznych. Przychodnie Specjalistyczne przy szpitalu nie
spełniają wymogów techniczno-budowlanych, w związku z czym Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny przekazał dalsze postępowanie Państwowemu Inspektorowi Nadzoru
Budowlanego, który już w roku 2007 wydał opinie, że obiekt nie nadaje się do dalszego
użytkowania (pismo Nr PINB-7143/41/07 z dnia 23.10.2007 roku).
Ponadto należy dodać, że od dnia 1 stycznia 2010 roku Przychodnie Specjalistyczne
przy ZZOZ zostały przejęte do nadzoru przez Wielkopolskiego Państwowego
Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu.
18
Lecznictwo otwarte.
• Liczba placówek ogółem (szpitale) - 66,
• Liczba placówek publicznych - 4,
• Liczba placówek niepublicznych - 62,
• Liczba przeprowadzonych kontroli - 75 (w tym 5 rekontroli),
• Liczba wydanych decyzji – 1.
•
NZOZ „Medyk-Dent” Ligota ul. Krotoszyńska 10 - kontrola wykazała brak
pomieszczenia na odpady medyczne – wydano decyzję, która zastała wykonana
i sprawdzona podczas rekontroli.
• SPZOZ „Familia Medica” Ostrów Wielkopolski ul. Kościuszki 15 - kontrola wykazała
brak szafki na narzędzia oraz środki do dezynfekcji w podręcznej sterylizatorni –
wydano zalecenia.
• SZOZ „Arka” Ostrów Wielkopolski ul. Dembińskiego 20 – kontrola wykazała brak
procedur wewnątrz - zakładowych – wydano zalecenia, które zostały wykonane i
sprawdzone podczas rekontroli.
• NZOZ Ośrodek Lecznictwa Rodzinnego, Ostrów Wielkopolski ul. Żwirki 2A kontrola wykazała brak aktualnych książeczek sanitarno-epidemiologicznych u
personelu zakładu – wydano zalecenia, które zostały wykonane i sprawdzone podczas
rekontroli.
• NZOZ „Sanus” Lewków ul. Szkolna 4 - kontrola wykazała brak szafy na odzież
wierzchnią i roboczą – wydano zalecenia, które zastały wykonane i sprawdzone
podczas rekontroli.
• NZOZ Międzynarodowe Centra Dializ Poznań Oddział Ostrów Wielkopolski przy ul.
Limanowskiego 20/22. Placówka posiada 2 sale wyposażone w sztuczne nerki firmy
Fresenius: 4 stanowiska [HBS(-), HCV(-), HBC(-)], 1 stanowisko na tzw. dializę
ostrą,
1 stanowisko [HCV(-), HBS(+), HBC(+)], 6 stanowisk HCV(+), HBS(-),
HBC(-)],
3 stanowiska [HCV(+), HBS(+), HBC(+)].
PPIS w Ostrowie Wielkopolskim pobiera próbki wody do analizy (przed RO5 )
z częstotliwością 1 raz w miesiącu. W 2009 roku powstały pomieszczenia dla nowej komórki
organizacyjnej – Zespół Domowej Dializoterapii Otrzewnowej oraz nowej sali hemodializy.
• Ośrodek Leczenia Kompleksowego w Ostrowie Wielkopolskim ul.
Wrocławska 81. Placówka posiada następujące poradnie: Laryngologiczną,
Okulistyczną, Ginekologiczną, Endoskopową, Chirurgiczną, Stomatologiczną,
Poradnie Rehabilitacyjną oraz Diagnostykę Laboratoryjną i pomieszczenie
sterylizatorni. Obiekt zakończył prace wykazane w programie
dostosowawczym.
• NZOZ „Zdrowie” Ostrów Wielkopolski ul. Bema 27- w obiekcie zakończyły
się prace remontowo – modernizacyjne ujęte w programie dostosowawczym.
• NZOZ „Laboratorium” Ostrów Wielkopolski ul. Wrocławska 28 – obiekt
został przeniesiony do nowopowstałego budynku mieszczącego się przy ul.
Wrocławskiej
25-27
w Ostrowie Wielkopolskim - obiekt spełnia wymogi rozporządzenia Ministra
Zdrowia
z 2006 roku.
• NZOZ Przychodnia Lekarza Rodzinnego Ostrów Wielkopolski ul. Mertki 13 –
pomieszczenia obiektu zostały dostosowane do rozporządzenia Ministra
Zdrowia
według
przedstawionego
i
zatwierdzonego
programu
5 odwrócona osmoza - przed procesem demineralizacji wody.
19
dostosowawczego.
Stan sanitarny obiektów publicznych i niepublicznych w powiecie ostrowskim jest
dobry. Z roku na rok stan techniczny obiektów ulega polepszeniu poprzez prowadzenie prac
remontowo – modernizacyjnych oraz poprzez zakup nowego, coraz lepszego sprzętu
medycznego.
Do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Ostrowie Wielkopolskim
nie wpłynęła żadna skarga dotycząca złego stanu sanitarnego w obiekcie służby zdrowia.
Indywidualna Praktyka Lekarska, Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska,
Grupowa Praktyka Lekarska, Indywidualne praktyki lekarzy dentystów, Indywidualne
specjalistyczne praktyki lekarzy dentystów, Grupowe praktyki lekarzy dentystów.
•
•
•
Liczba placówek ogółem - 162 ( 142 miasto, 20 wieś),
Liczba przeprowadzonych kontroli i rekontroli - 96 (w tym 3 rekontrole),
Liczba wydanych decyzji -1.
Wydana decyzja dotyczyła złego stanu technicznego (tj. zniszczone, brudne ściany)
gabinetu stomatologicznego w Sośniach. Pozostałe gabinety lekarskie systematycznie
podnoszą stan sanitarno – techniczny oraz standard wykonywanych usług (instalowanie
aparatów do RTG, wymiana aparatury na nowszą).
Indywidualne Praktyki Pielęgniarek i Położnych, Indywidualne Specjalistyczne
Praktyki Pielęgniarek i Położnych, Grupowe Praktyki Pielęgniarek i Położnych.
Działalność kontrolno-represyjna:
• Liczba obiektów objętych kontrolą – 29 (16 miasto i 13 wieś),
• Liczba przeprowadzonych kontroli i rekontroli – 22,
• Liczba wydanych decyzji – 0.
W skontrolowanych obiektach nie stwierdzono naruszenia przepisów sanitarno –
technicznych.
Inne obiekty świadczące usługi medyczne nie będące ZOZ-ami (tj. Punkt Analiz
Medycznych w Raszkowie, Centrum Logopedii ul. Grabowska w Ostrowie Wielkopolskim,
Rehabilitacja ul. Śmigielskiego 20 w Ostrowie Wielkopolskim).
Działalność kontrolno-represyjna:
• Liczba obiektów objętych kontrolą – 3,
• Liczba przeprowadzonych kontroli i rekontroli – 3,
• Liczba wydanych decyzji – 0.
W skontrolowanych obiektach nie stwierdzono naruszenia przepisów sanitarno –
technicznych.
Inne obiekty użyteczności publicznej
•
Liczba obiektów w ewidencji na dzień 31.12.2009 roku w miastach 54 i na terenach
wiejskich 67,
• Skontrolowano w mieście – 10 obiektów, na wsi – 4 obiekty,
• Wydano 1 decyzję administracyjną na zły stan sanitariatów oraz pomieszczeń
socjalnych na cmentarzu parafialnym przy ul. Limanowskiego w Ostrowie
Wielkopolskim.
Skontrolowano 4 samochody pogrzebowe. Samochody pogrzebowe spełniają
wymagania techniczne i sanitarne, jakie powinien spełniać środek transportu drogowego do
przewozu zwłok i szczątków ludzkich (Dz. U. Nr 38, poz. 362 z 23 lutego 2005 roku
w sprawie wydawania zezwoleń na przewóz zwłok i szczątków ludzkich). Skontrolowano
20
także 2 autobusy PKS – stan sanitarno – techniczny jest dobry. Skontrolowano także 1 środek
do przewozu chorych – stan techniczny dobry.
Interwencje
W 2009 roku wpłynęły 22 prośby o interwencję.
Najczęściej pojawiające się prośby o interwencję dotyczyły spraw porządkowych na
posesjach, nieprawidłowości odprowadzania ścieków oraz dokarmiania kotów. Wpłynęły
ponadto interwencje:
• dotycząca prowadzenia działalności w zakresie medycyny estetycznej w gabinecie
kosmetycznym,
• 3 dotyczące występowania szczurów,
• 2 dotyczące złego stanu sanitarno – porządkowego w placówce służby zdrowia.
Wszystkie interwencje były rozpatrywane lub przekazywane zgodnie z kompetencjami
innym jednostkom.
Inne prace
Wydano:
• 15 postanowień związanych z organizacją imprez masowych,
• 61 zezwoleń na ekshumacje zwłok,
• 7 postanowień na sprowadzenie zwłok do kraju,
• 1 decyzja na wywóz zwłok poza granice kraju,
• 5 postanowień przekazania sprawy zgodnie z kompetencją,
• 1 postanowienie na środek transportu do przewozu zmarłych.
Zapraszano i współuczestniczono we wspólnych kontrolach z przedstawicielami
Powiatowego Nadzoru Budowlanego, Powiatowego Inspektora Weterynarii, Policji, Straży
Miejskiej i Ochrony Środowiska.
Szkolenia pracowników, narady:
Uczestniczono w szkoleniach zewnętrznych:
• omawiano sterowanie jakością w nadzorze oraz procedury .
• systematycznie omawiano i aktualizowano przepisy prawne,
• zorganizowano naradę z przedsiębiorcami wodociągowymi.
Badania zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego:
W PSSE prowadzono pobór prób w kierunku oznaczeń pyłu PM106 zgodnie
z harmonogramem. Pobrano 314 prób. Badania pyłu PM10 wykonuje laboratorium WSSE
w Poznaniu.
Z dniem 31 grudnia 2009 roku Powiatowa Stacja Sanitarno –Epidemiologiczna
zaprzestała pobierania prób pyłu z uwagi na wygaśnięcie porozumienia między Głównym
Inspektorem Sanitarnym a Inspektorem Ochrony Środowiska.
6 PM10 - pył zawieszony, składa się z cząstek o średnicy mniejszej niż 0.01 mm, które wnikają do płuc
i większość tam pozostaje (na tych cząstkach absorbują się i są wdychane najniebezpieczniejsze toksyny,
np. dioksyny i furany, które są odpowiedzialne za epidemie alergii i nowotworów).
21
3. HIGIENA ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU
Zadaniem sekcji HŻŻiPU jest sprawowanie nadzoru w zakresie przestrzegania
przepisów sanitarnych określających wymagania higieniczne i zdrowotne w następujących
zakładach:
• produkujących żywność (wytwórnie lodów, automaty do lodów, piekarnie,
ciastkarnie,
wytwórnie napojów bezalkoholowych i wód mineralnych, zakłady
garmażeryjne, młyny, wytwórnie makaronów, koncentratów spożywczych,
wytwórnie używek),
• wprowadzających żywność do obrotu (sklepy spożywcze, kioski spożywcze,
magazyny hurtowe),
• żywienia zbiorowego otwartego (restauracje, pijalnie piwa, punkty małej
gastronomii),
• żywienia zbiorowego zamkniętego (stołówki szkolne i przedszkolne, stołówki
i bufety pracownicze, bloki żywienia w domach opieki społecznej, w
szpitalach, żłobkach, bursach szkolnych i internatach, na koloniach,
półkoloniach i obozach),
• wytwórnie oraz miejsca obrotu przedmiotami użytku (m.in. opakowań
żywności),
• obiekty ruchome i tymczasowe, środki transportu artykułów spożywczych.
Na dzień 31.12.2009 roku liczba w/w obiektów wynosiła 1343, w tym obiektów
żywnościowo-żywieniowych z wyłączeniem środków transportu oraz wytwórni materiałów
i wyrobów do kontaktu z żywnością i miejsc obrotu przedmiotami użytku 1333.
W roku 2009, na podstawie całorocznego harmonogramu pracy nadzoru nad
obiektami, a także planu poboru próbek, na wnioski stron (m.in. interwencje), w ramach
współpracy z innymi jednostkami kontrolnymi (Inspekcja Weterynaryjna, Inspekcja Nadzoru
Farmaceutycznego) a także w ramach współpracy z organami Policji oraz z inicjatywy
Głównego Inspektora Sanitarnego, skontrolowano 722 obiekty, w tym również środki
transportu, wytwórnie materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością oraz miejsca obrotu
materiałami do kontaktu z żywnością, przeprowadzając w nich łącznie 955 kontroli
i rekontroli. Efektem stwierdzonych uchybień w trakcie przeprowadzania czynności
kontrolnych stało się wydanie 74 decyzji związanych z działalnością represyjną dotyczącą
nieprawidłowości sanitarno-technicznych, nałożenie 53 mandatów karnych kredytowych na
sumę 8.850 zł za zaniedbania dotyczące uchybień bieżącego stanu sanitarnego oraz
wprowadzanie artykułów spożywczych przeterminowanych. Z uwagi na stwierdzone
nieprawidłowości i uchybienia, na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego, 4 obiekty
otrzymały ocenę “negatywną”, w tym 3 sklepy spożywcze i 1 zakład małej gastronomii.
Przyczyną “negatywnej” oceny w/w zakładów było wprowadzanie do obrotu środków
spożywczych przeterminowanych oraz brak prowadzenia procesu dezynfekcji naczyń
wielokrotnego użytku. W 2009r., w ramach nadzoru nad obiektami żywienia zbiorowego
zamkniętego (placówki przedszkolne, placówki szkolne, żłobki, turnusy kolonijne
i półkolonijne, domy pomocy społecznej) dokonano również oceny sposobu żywienia na
podstawie przedstawionych jadłospisów. Łącznie przeprowadzono analizę 21 wybranych
jadłospisów w 20 placówkach żywienia zbiorowego zamkniętego. Jadłospisy oceniono
teoretycznie, wyłącznie pod kątem jakościowym, nie dokonując obliczeń w odniesieniu do
poszczególnych składników odżywczych. W ocenie teoretycznej przede wszystkim wzięto
pod uwagę obecność produktów zawierających białko pochodzenia zwierzęcego, warzyw,
owoców oraz produktów i przetworów zbożowych, a także urozmaicenie posiłków
22
i wykorzystanie sezonowości poszczególnych produktów. Przeprowadzone analizy nie
wykazały nieprawidłowości.
Charakterystyka stanu sanitarnego obiektów żywnościowo-żywieniowych
Stan sanitarny zakładów żywnościowo-żywieniowych w roku 2009 przedstawiał się
następująco w odniesieniu do poszczególnych grup obiektów:
1) Wytwórnie lodów (wg ewidencji 2 obiekty), automaty do lodów (wg ewidencji
2 obiekty)
W obrębie tej grupy zakładów przeprowadzonych zostało 5 kontroli sanitarnych oraz
rekontroli, które nie wykazały zaniedbań stanu sanitarno-higienicznego. W roku
sprawozdawczym w tej grupie obiektów pobrano również do badań laboratoryjnych
16 próbek żywnościowych, z których żadna nie uległa zakwestionowaniu.
2) Piekarnie (wg ewidencji 17)
Sprawując nadzór nad w/w zakładami, skontrolowano 17 piekarni, przeprowadzając
w nich 30 kontroli i rekontroli. Na podstawie stwierdzonych uchybień sanitarnohigienicznych wydano 3 decyzje przymuszające do usunięcia nieprawidłowości
w ustalonym terminie oraz za zaniedbania dotyczące bieżącego stanu sanitarnego
nałożono 2 mandaty karne. Wydane decyzje dotyczyły przede wszystkim złego stanu
technicznego pomieszczeń zakładów, złego stanu sanitarno-technicznego powierzchni
stykających się z żywnością. Ponadto, w tej grupie obiektów pobrano do badań 5
próbek żywnościowych, z których 1 uległa zakwestionowaniu z uwagi na
nieprawidłowe znakowanie.
3) Ciastkarnie (wg ewidencji 15)
W tej grupie zakładów przeprowadzono 25 kontroli sanitarnych i rekontroli w celu
sprawdzenia wykonania obowiązków wynikających z wcześniej wydanych decyzji.
Kontroli poddano 15 ciastkarni, w których na skutek stwierdzonych nieprawidłowości
wydano 1 decyzję administracyjną przymuszającą do ich usunięcia. W tej grupie
obiektów nie nałożono żadnego mandatu karnego. Kontroli poddano także jakość
zdrowotną wytwarzanych produktów, w związku z czym pobrano do badań
laboratoryjnych 8 próbek, z których żadna nie uległa zakwestionowaniu.
4) Pozostałe zakłady produkujące żywność (młyny gospodarcze, wytwórnie
garmażeryjne, wytwórnie koncentratów, wyrobów cukierniczych, inne
wytwórnie żywności, wytwórnie napojów bezalkoholowych i wód mineralnych,
przetwórnie owocowo-warzywne – wg ewidencji łącznie 27 obiektów)
W ramach działalności nadzorowej w w/w zakładach przeprowadzono w sumie 23
kontrole i rekontrole, podczas których stwierdzone nieprawidłowości spowodowały
wydanie 2 decyzji administracyjnych przymuszających do usunięcia uchybień.
Wydanie decyzji związane było z niewłaściwym stanem technicznym pomieszczeń
w zakładzie. Ponadto, pobrano również do badań laboratoryjnych 16 próbek
żywnościowych, z których żadna nie została zakwestionowana. W tej grupie obiektów
nałożono 1 mandat karny za nieprzestrzeganie bieżącego porządku i czystości
w pomieszczeniach obiektu.
23
5) Obiekty obrotu żywnością (sklepy spożywcze, kioski spożywcze, magazyny
hurtowe, obiekty ruchome i tymczasowe, inne obiekty obrotu żywnością – wg
ewidencji łącznie 889 obiektów)
Sprawując nadzór nad w/w obiektami, przeprowadzono w nich 527 kontroli
sanitarnych i rekontroli, a stwierdzone uchybienia w trakcie czynności kontrolnych
spowodowały wydanie 44 decyzji w drodze represji ze względu na zły stan techniczny
pomieszczeń, brak wystarczającej ilości wag, zły stan techniczny powierzchni
pozostających w kontakcie z żywnością (kloc do dzielenia mięsa), skorodowane
elementy urządzeń chłodniczych brak prawidłowo zabezpieczonej rampy dostawczej.
Za bieżący stan sanitarny (m.in. brak czystości i porządku, brak segregacji
w urządzeniach chłodniczych, wprowadzenie do obrotu przeterminowanych środków
spożywczych) nałożono 29 mandatów karnych kredytowych. Kontroli poddano
również jakość środków spożywczych poprzez pobór 254 próbek do badań
laboratoryjnych w kierunku oznaczeń mikrobiologicznych oraz fizykochemicznych,
z czego 13 próbek zostało zakwestionowanych ze względu na niewłaściwe
znakowanie, niewłaściwe cechy organoleptyczne oraz zafałszowanie produktu.
6) Zakłady żywienia zbiorowego otwarte (restauracje, kawiarnie, zakłady małej
gastronomii – wg ewidencji łącznie 250 obiektów)
W tej grupie obiektów w roku 2009 przeprowadzono w sumie 236 kontroli
i rekontroli, a stwierdzone uchybienia spowodowały wydanie 12 decyzji w drodze
represji, w tym 1 o częściowym unieruchomieniu obiektu (zakład małej gastronomii
z automatem do lodów) z uwagi na ponadnormatywną liczbę Enterobacteriaceae
w próbce lodów z automatu. Pozostałe wydane decyzje dotyczyły głównie złego stanu
technicznego pomieszczeń, braku wydzielonego i prawidłowo wyposażonego miejsca
obierania warzyw, braku siatek w otwieranych oknach pomieszczeń produkcyjnych).
Ponadto, nałożono 21 mandatów karnych za bieżące uchybienia sanitarne (m.in. brak
czystości i porządku, brak segregacji w urządzeniach chłodniczych, nieprawidłowe
magazynowanie półproduktów i surówek, brak prowadzenia zapisów w ramach
opracowanych dobrych praktyk higienicznych i produkcyjnych, brak odzieży roboczej
dla pracowników). W tej grupie obiektów pobrano do badań laboratoryjnych
14 próbek, w tym uwzględniając 6 próbek (3 ciasta oraz 3 wymazy czystościowe
z drobnego sprzętu) pobranych w ramach otrzymanego zgłoszenia zatrucia
pokarmowego po uroczystości weselnej zorganizowanej na sali OSP. Wśród
14 pobranych próbek, 5 z nich uległo zakwestionowaniu, w tym
1 z uwagi na ponadnormatywną liczbę Enetrobacteriaceae w próbce lodów
z automatu oraz 4 próbki (w tym 1 wymaz czystościowy) ze względu na obecność
pałeczek Salmonella.
7) Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte (wg ewidencji 130 obiektów)
Do tej grupy należą stołówki pracownicze, bufety przy zakładach pracy, bloki
żywienia w przedszkolach, szkołach, domach opieki społecznej, szpitalach, bursach
i internatach, na koloniach, półkoloniach i obozach. Prowadząc nadzór nad w/w
obiektami przeprowadzono w nich 78 kontroli sanitarnych i rekontroli oraz wydano
13 decyzji administracyjnych w drodze represji. Decyzje nakazujące usunięcie
uchybień sanitarnych przede wszystkim dotyczyły złego stanu technicznego ścian
i sufitów, brak prawidłowo urządzonego pomieszczenia obieralni warzyw i zmywalni
naczyń stołowych, niewłaściwy stan techniczny powierzchni stykających się
z żywnością oraz sprzętu produkcyjnego. W tej grupie obiektów w roku
sprawozdawczym do badań laboratoryjnych pobrano 64 próbki (głównie wymazy
24
czystościowe z powierzchni stykających się z żywnością oraz rąk pracowników)
z bloku żywienia Szpitala Miejskiego wraz z kuchenką mleczną i kuchenkami
oddziałowymi. Spośród 64 próbek 2 uległy zakwestionowaniu z uwagi na obecność
Staphylococcus aureus. Po przeprowadzonej dezynfekcji, dokonano ponownego
poboru próbek w celu sprawdzenia skuteczności przeprowadzonych procesów
dezynfekcyjnych. Żadna z próbek nie uległa zakwestionowaniu.
8) Wytwórnie przedmiotów użytku (wg ewidencji 2 obiekty) oraz miejsca obrotu
przedmiotami użytku (wg ewidencji w roku sprawozdawczym 1 obiekt)
W roku 2009 skontrolowano 1 wytwórnię opakowań żywności oraz 1 zakład
zdobienia wyrobów ceramicznych, w którym przeprowadzono kontrole związane ze
złożonym wnioskiem o dokonanie granicznej kontroli sanitarnej partii towarów
przekraczających granicę. Ponadto, m.in. w ramach powiadomień w systemie RAPEX
(system wczesnego ostrzegania dotyczący kosmetyków i przedmiotów użytku)
przeprowadzono kontrole kosmetyków w 4 obiektach drogeryjno-kosmetycznych oraz
2 kontrole w ramach systemu RASFF (system wczesnego ostrzegania dotyczący
środków spożywczych i pasz) i RAPEX w miejscu obrotu przedmiotami użytku.
Skontrolowano również jakość zdrowotną materiałów i wyrobów do kontaktu
z żywnością poprzez pobór 5 próbek z tej grupy produktów oraz 3 próbki kosmetyków
(pasta do zębów oraz kosmetyki przeznaczone do pielęgnacji dzieci). Żadna z próbek
nie została zakwestionowana.
9) Stan sanitarny środków transportu
W roku sprawozdawczym, przeprowadzono oględziny 7 samodzielnych środków
transportu do przewozu artykułów spożywczych. Wszystkie kontrole środków
transportu zostały wykonane na wnioski przedsiębiorców. Każdy spośród
skontrolowanych pojazdów został zaopatrzony w książkę kontroli sanitarnej oraz
zeszyt mycia i dezynfekcji, w który wpisywane są przeprowadzane zabiegi mycia
części ładunkowych pojazdów. Środki transportu przeznaczone do przewozu
artykułów łatwopsujących się i wymagających chłodniczych temperatur
przechowalniczych, były zaopatrzone w specjalne agregaty pozwalające na
utrzymanie stosownej temperatury chłodniczej dla przewożonych środków
spożywczych. Każdy z kierowców przewożących artykuły spożywcze posiadał
aktualne badania do celów sanitarno-epidemiologicznych. Bieżący stan sanitarnotechnicznych pojazdów w trakcie przeprowadzanych kontroli nie budził zastrzeżeń.
Ponadto, przeprowadzono również kontrole środków transportu, które stanowiły
element działalności danego zakładu.
10) Obiekty żywnościowo-żywieniowe – sezonowe
Na obszarze działalności PSSE w Ostrowie Wielkopolskim istnieją obiekty działające
tylko w okresie letnim. Zlokalizowane są one głównie nad zalewem PiaskiSzczygliczka w Ostrowie Wlkp., w miejscowości Antonin, w obrębie oraz na koronie
Stadionu Miejskiego, a także ogródki letnie znajdujące się na ostrowskim rynku.
W 2009 roku przed rozpoczęciem sezonu letniego oraz w trakcie prowadzenia
działalności, w w/w obiektach przeprowadzono łącznie 31 kontroli i rekontroli,
nakładając 1 mandat karny za zły bieżący stan sanitarny. Natomiast nie wydano żadnej
decyzji administracyjnej w związku z działalnością represyjną. Ponadto,
przeprowadzono również kontrole obiektów ruchomych, podczas imprez masowych,
zorganizowanych na terenie powiatu ostrowskiego.
25
Jakość zdrowotna środków spożywczych
Prowadząc nadzór nad zakładami żywnościwo-żywieniowymi, Państwowa Inspekcja
Sanitarna sprawuje również kontrolę nad jakością i bezpieczeństwem produkowanej lub
wprowadzanej do obrotu żywności poprzez pobieranie próbek do badań laboratoryjnych.
W okresie sprawozdawczym do badań pobrano łącznie 382 próbek, w tym 264 w kierunku
oznaczenia parametrów mikrobiologicznych. Wśród 382 próbek pobrano również 6 próbek
w związku z otrzymanym zgłoszeniem zatrucia pokarmowego, z których 4 próbki uległy
zakwestionowaniu z uwagi na obecność pałeczek Salmonella. W związku z zaistniałym
faktem, zostało przesłane zgłoszenie do Powiatowego Lekarza Weterynarii w Ostrowie
Wielkopolskim oraz pisemnie powiadomiono zarządcę sali OSP, który wydał zakaz
organizacji jakichkolwiek uroczystości na w/w sali, do czasu przeprowadzenia dezynfekcji.
Ponadto, w roku 2009 wśród 382 próbek, do badań laboratoryjnych pobrano także 64 próbki
z bloku żywieniowego Szpitala Miejskiego wraz z kuchenką mleczną i kuchenkami
oddziałowymi.
Spośród 382 próbek, na podstawie otrzymanych wyników badań, 21 próbek uległo
zakwestionowaniu, w tym 8 z uwagi na niewłaściwe oznakowanie, 5 ze względu na
zafałszowanie, 4 z uwagi na obecność pałeczek Salmonella (zatrucie pokarmowe), 2 ze
względu na obecność Staphylococcus aureus, 1 z uwagi na zawyżoną liczbę
Enterobacteriaceae oraz 1 z powodu niewłaściwych cech organoleptycznych.
Interwencje
Do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Ostrowie Wielkopolskim
wpłynęło w 2009 roku 11 interwencji na uciążliwości stwarzane przez zakłady żywnościowożywieniowe. Przedmiotem tych interwencji były:
•
brak czystości i porządku w obiekcie lub jego najbliższym otoczeniu,
•
niewłaściwa sprzedaż produktów spożywczych niepakowanych,
•
przeterminowane artykuły spożywcze,
•
żywność o niewłaściwych cechach organoleptycznych.
Wśród otrzymanych interwencji w 2 przypadkach przyjęto również interwencje
dotyczące bezpośrednio konkretnych środków spożywczych.
W przypadkach, gdy potwierdziły się zarzuty, zastosowano środki prawne
przysługujące Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu (mandaty karne,
decyzje administracyjne) lub sprawę przekazano właściwemu organowi według kompetencji
lub do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, na terenie którego mieści się
zakład produkcyjny. Ponadto, w roku 2009 rozpatrywano również interwencje dotyczące
zakładów żywnościowo-żywieniowych, przekazane przez inne organy kontrolne lub Policję.
26
Współpraca z innymi jednostkami kontrolnymi
W roku 2009, w ramach współpracy z Inspekcją Weterynaryjną przekazano wyniki
badań kwestionowanych próbek produktów pochodzenia odzwierzęcego, a także
zorganizowano spotkanie, podczas którego omówiono zagadnienia dotyczące działań
w ramach wzajemnej współpracy związanych z bieżącymi sprawami nadzorowymi –
zagadnienia dotyczące sprzedaży jaj spożywczych, odpadów pochodzenia odzwierzęcego
oraz postępowania ze zwrotami wyrobów z firmowych sklepów mięsno-wędliniarskich.
Zorganizowano również spotkanie z Kierownikiem Nadzoru Farmaceutycznego
Delegatury w Kaliszu oraz przeprowadzono wspólnie kontrole w 2 aptekach w zakresie
sprzedaży i znakowania suplementów diety. Ponadto, w ramach wzajemnej współpracy,
zostały także przeprowadzone kontrole dyskotek oraz sklepu z dopalaczami „smartszop” wraz
z funkcjonariuszami Policji.
27
4. HIGIENA DZIECI I MŁODZIEŻY
Sekcja Higieny Dzieci i Młodzieży nadzoruje publiczne i niepubliczne obiekty
nauczania i wychowania. Pod nadzorem w 2009 roku znajdowały się 173 placówki:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
1 żłobek,
52 przedszkola,
52 szkoły podstawowe,
12 szkół podstawowych filialnych,
13 zespołów szkół ogólnokształcących,
13 gimnazjów,
7 zespołów szkół ponadpodstawowych,
1 zasadnicza szkoła zawodowa,
5 liceów,
1 szkoła policealna,
4 szkoły wyższe,
11 innych placówek oświatowo - wychowawczych.
W roku 2009 przeprowadzono 251 kontroli w zakresie bieżącego stanu sanitarnohigienicznego ze szczególnym uwzględnieniem warunków do utrzymania higieny osobistej
w placówkach stałych oraz w placówkach letniego wypoczynku. Oceniano bezpieczne
i higieniczne warunki pobytu dzieci i młodzieży w powyższych placówkach, zgodnie
z obowiązującym Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia
2002 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach
i placówkach. Analizie poddano również postępowanie z odczynnikami chemicznymi
w pracowniach chemicznych i warunki zdrowotne w pracowniach komputerowych.
W jednym zespole szkół wydano decyzję dotyczącą poprawy stanu technicznego
podłóg i zalecenia decyzji wyegzekwowano. Wykonane zostały zalecenia decyzji dotyczące
modernizacji sali gimnastycznej w zespole szkół. Ponadto w jednym przedszkolu otwarto
nowy blok żywieniowy a w innym został on gruntownie zmodernizowany. W trakcie
wykonania są zalecenia decyzji dotyczące modernizacji toalet w liceum ogólnokształcącym.
W ramach badań problemowych poddano analizie plany zajęć dydaktycznowychowawczych w 3 szkołach podstawowych, 1 zespole szkół ogólnokształcących
i 1 gimnazjum. W wyniku oceny rozkładu zajęć lekcyjnych stwierdzono, że zostały
uwzględnione zasady higieny pracy umysłowej w zakresie:
• równomiernego rozłożenia zajęć dydaktycznych w poszczególnych dniach tygodnia,
• różnorodności zajęć w każdym dniu,
• niełączenia w kilkugodzinne bloki zajęć z tego samego przedmiotu.
W większości szkół nie uwzględniono natomiast przerwy 20 minutowej i zajęć z elementami
ruchu w każdym dniu tygodnia. Stosowane przerwy 5-o minutowe umożliwiają dostosowanie
do komunikacji miejskiej, która dowozi dzieci do szkół.
Oceniono dostosowanie mebli przedszkolnych do wzrostu przedszkolaków, gdyż
w myśl rozporządzenia z 31 grudnia 2002 roku: „sprzęty, z których korzystają osoby
pozostające pod opieką szkoły lub placówki, dostosowuje się do wymagań ergonomii”.
Badaniami objęto 3 przedszkola. Dokonano analizy 245 stanowisk pracy przedszkolaka,
z czego liczba dzieci siedzących nieprawidłowo wynosi 26. W trakcie kontroli szkół udziela
się instruktażu dyrektorom placówek w zakresie dostosowania mebli do wzrostu dzieci i ich
prawidłowego oznakowania zgodnie z Polską Normą PN-ISO 1729-1:2007 dotyczącą
28
wymiarów funkcjonalnych mebli szkolnych i przedszkolnych.
Coraz więcej placówek posiada atesty i certyfikaty na wyposażenie (meble, krzesła,
ławki szkolne, przedszkolne, sprzęt na placu zabaw, sprzęt sportowy). W 2009r.
zmodernizowano Ogród Jordanowski poprzez wymianę wszystkich elementów placu zabaw
na nowe z atestami.
Higiena Dzieci i Młodzieży dokonuje pomiarów temperatur w salach zajęć w okresie
grzewczym gdyż „w pomieszczeniach, w których odbywają się zajęcia powinno zapewnić się
temperaturę, co najmniej 18ºC”.Temperatura mierzona w kontrolowanych placówkach
w okresie grzewczym była prawidłowa.
Prawidłowo ocenione zostało utrzymanie stanu sanitarno-higienicznego sprzętu
sportowego wykorzystywanego podczas lekcji WF np.: materace, kozły, zabawek i sprzętu
używanego do prowadzenia zajęć z dziećmi w żłobkach i przedszkolach oraz ich mycie.
W październiku 2009 roku przeprowadzono akcję ważenia tornistrów w szkołach.
Z przeprowadzonych badań wynika, że udział książek, zeszytów i zeszytów ćwiczeń
w danym dniu nie przekracza 10% wagi ciała uczniów. Zbyt ciężkie plecaki i tornistry
stwierdzono u dzieci klas I, II, III i VI. Nadmierny ciężar plecaków spowodowany był
noszeniem przez uczniów innych dodatkowych przedmiotów nie wymaganych na zajęciach
lekcyjnych np.: napój w butelce, pamiętnik, segregator, dodatkowe piórniki. W celach
informacyjnych pozostawiany był w placówkach oświatowych list Państwowego
Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu skierowany do rodziców dzieci
szkolnych, aby codziennie kontrolowali zawartość tornistrów i plecaków. Szkoły również
zapewniają uczniom szafki i półki w klasach na ćwiczenia, pomoce plastyczne, dydaktyczne.
W okresie wiosenno-letnim przeprowadzone zostały kontrole pod kątem stanu
technicznego i zabezpieczenia piaskownic obiektów oświatowo-wychowawczych, podczas
których stwierdzono, że ich stan techniczny jest dobry a piasek wymieniony w sezonie.
Z uwagi na wzrost zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne przeprowadzono
kontrole obiektów oświatowych pod katem zapewnienia odpowiednich warunków do
utrzymania higieny osobistej, oraz szkolenia w Powiatowej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej dla dyrektorów szkół, nauczycieli placówek oświatowo-wychowawczych,
organów prowadzących, które dotyczyły profilaktyki grypy. Dyrektorzy szkół i przedszkoli
otrzymali ulotki i materiały edukacyjne do wykorzystania w działalności oświatowowychowawczej wśród nauczycieli na radach pedagogicznych, zebraniach z rodzicami
i lekcjach wychowawczych z uczniami. Dodatkowo prowadzono monitoring frekwencji
w szkołach i przedszkolach, który w cotygodniowych meldunkach przekazywany był do
Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu i do Powiatowego
Centrum Zarządzenia Kryzysowego przy Starostwie Powiatowym w Ostrowie
Wielkopolskim.
W roku szkolnym skontrolowano wszystkie obiekty, a niektóre dodatkowo pod kątem
przygotowania szkół do nowego roku szkolnego 2009/2010. W trakcie przeprowadzonych
kontroli sierpniowych stwierdzono podjęcie przez szkoły prac porządkowych i remontowych
Szczególnie widoczne jest to w ilości powstających nowych obiektów sportowych
i modernizacją już istniejących oraz tworzeniem boisk sportowych ze specjalistyczną
nawierzchnią. W 2009 roku oddano do użytku nową salę sportową z całą infrastrukturą do
prowadzenia zajęć sportowych w: Szkole Podstawowej Nr 7 w Ostrowie Wielkopolskim,
Gimnazjum w Lewkowie, Gimnazjum w Gorzycach Wielkich oraz zmodernizowaną salę
gimnastyczną w Zespole Szkół Usługowych w Ostrowie Wielkopolskim. Przedszkola także
stopniowo zmieniają swój wizerunek poprzez wyposażanie placów zabaw w nowy, kolorowy
sprzęt z atestem, dotyczy to również miejskich i wiejskich placów zabaw. Ze względu na duże
zapotrzebowanie na miejsca pobytu dla dzieci przedszkolnych powstały dwa nowe obiekty
innych form wychowania przedszkolnego i jedno niepubliczne przedszkole na terenie miasta.
29
Dokonano kwalifikacji 15 obiektów do wypoczynku letniego, tj.: półkolonii, kolonii, obozu, –
przed rozpoczęciem turnusów, oraz 23 kontrole stanu bieżącego warunków wypoczynku
w trakcie ich trwania. W wyniku przeprowadzonych kontroli uchybień nie stwierdzono.
W roku 2009 przeprowadzono 251 kontroli w zakresie bieżącego stanu sanitarnohigienicznego w placówkach stałych oraz placówkach letniego wypoczynku. Oceniano
bezpieczne i higieniczne warunki pobytu dzieci i młodzieży w powyższych placówkach, ze
szczególnym uwzględnieniem warunków do utrzymania higieny osobistej w szkołach. Stan
sanitarny w placówkach oświatowo-wychowawczych uległ znacznej poprawie przez
prowadzone remonty bieżące.
30
5. HIGIENA PRACY
Znajomość zagrożeń występujących w środowisku pracy jest niezbędna do podjęcia
działań zmierzających do zmniejszenia ich niekorzystnego wpływu na zdrowie lub
całkowitego ich wyeliminowania. Pracownicy sekcji higieny pracy sprawują nadzór nad
zakładami pracy, w których występują, bądź też mogą wystąpić zagrożenia środowiska pracy
oraz kontrolują poziom tych zagrożeń i sposób podejmowanych działań prewencyjnych.
Ponadto prowadzą nadzór nad produkcją i dystrybucją chemikaliów niebezpiecznych, w tym
prekursorów środków odurzających.
Nadzór bieżący nad zakładami pracy, postępowanie administracyjne i egzekucyjne
Spośród 466 zakładów znajdujących się w ewidencji skontrolowano 100.
Przeprowadzono w sumie 127 kontroli, w tym w ramach nadzoru nad substancjami
i preparatami chemicznymi 33, nadzoru nad prekursorami kat. II i III - 2, nadzoru nad
produktami biobójczymi – 4, nadzoru nad czynnikami i procesami o działaniu rakotwórczym
lub mutagennym – 16, nadzoru nad czynnikami biologicznymi – 8, nadzoru nad detergentami
– 3. Skontrolowano 5 obiektów zajmujących się obrotem substancjami i preparatami
chemicznymi. Skontrolowano 16 podmiotów stosujących substancje i preparaty chemiczne.
W 32 zakładach stwierdzono przekroczenia NDS/NDN czynników szkodliwych. Ogółem
narażonych jest 750 osób.
W wyniku podjętych czynności kontrolnych wydano 27 decyzji administracyjnych
w tym: 7 decyzji dotyczyło poprawy warunków pracy, 2 decyzje dotyczyły przeprowadzenia
badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia. Łącznie wydano 47 nakazów.
22 nakazy dotyczyły poprawy ogólnych warunków pracy.
Najczęściej stwierdzane uchybienia dotyczyły: niewłaściwych warunków
technicznych pomieszczeń pracy i zaplecza higieniczno-sanitarnego, braku oceny ryzyka
zawodowego, niewłaściwych warunków stosowania substancji i preparatów chemicznych.
W 2009 roku poprawiono warunki pracy 48 pracownikom związane
z przekroczeniami NDS/NDN w 1 zakładzie, poprzez reorganizacje stanowisk pracy
i działania techniczne a także ograniczenie produkcji z jednoczesną likwidacją części
stanowisk pracy.
Choroby zawodowe
W 2009 roku wydano 4 decyzje administracyjne dotyczące chorób zawodowych:
- 2 decyzje o stwierdzeniu choroby zawodowej,
- 2 decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej.
31
Tab. 1 Choroby zawodowe stwierdzone w 2009 roku na terenie powiatu ostrowskiego
Lp. PKD
1.
2.
80.1
0
63.2
1
Zawód
Stwierdzona jednostka
chorobowa – numer w
wykazie
Czynnik, który
wywołał chorobę
Nauczyciel
15.3
Nadmierny wysiłek
głosowy
Dyżurny
ruchu
21
Hałas
Tab. 2 Decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej
Lp.
PKD
Zawód
1.
2.
63.21
34.30
Elektromonter
Operator pras
jednostka chorobowa –
numer w wykazie
4
21
Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi
W trakcie kontroli wykonywanych w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego
w zakładach pracy, w których występują czynniki rakotwórcze, zwraca się szczególną uwagę
na działania profilaktyczne.
W powiecie ostrowskim narażonych na czynniki rakotwórcze jest 198 osób w 31
zakładach pracy (37 kobiet, 161 mężczyzn). W zakładach tych przeprowadzono 16 kontroli.
W 1 zakładzie stwierdzono brak przekazania informacji do Państwowego Wojewódzkiego
Inspektora Sanitarnego o substancjach, preparatach, czynnikach lub procesach
technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy, brak
oceny ryzyka zawodowego uwzględniającego czynnik rakotwórczy na stanowisku
sprzedawcy paliw, brak aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia
oraz brak aktualnych kart badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na
stanowiskach pracy.
Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi, prekursorami narkotyków gr. II,
produktami biobójczymi
Podczas kontroli zakładów, w których znajdują się chemikalia niebezpieczne,
szczególną uwagę zwraca się na: spełnianie wymogu dostarczania oraz formy i treści kart
charakterystyki substancji i preparatów niebezpiecznych, egzekwowanie od zakładów
obowiązku posiadania kart charakterystyki oraz obowiązku podjęcia działań
zapobiegawczych na podstawie posiadanych kart, prawidłowość oznakowania opakowania
substancji i preparatów niebezpiecznych, dokumentację dotyczącą przeprowadzonych szkoleń
z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, stopień objęcia opieką lekarską pracowników
zatrudnionych w kontakcie z substancjami i preparatami niebezpiecznymi.
U przedsiębiorców wprowadzających do obrotu substancje i preparaty chemiczne
32
przeprowadzono 9 kontroli oraz 16 kontroli u przedsiębiorców stosujących substancje
i preparaty chemiczne. Ogółem wydano 9 decyzji administracyjnych. Najczęściej
stwierdzanymi nieprawidłowościami były: niewłaściwe warunki magazynowania, brak karty
charakterystyki u stosujących, niewłaściwe oznakowanie preparatów i brak zgodności karty
charakterystyki z etykietą znakującą preparat u producentów.
Nadzór nad czynnikami biologicznymi
Nadzór nad czynnikami biologicznymi reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia
z dnia 22 kwietnia 2005 roku w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia
w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te
czynniki. Określa ono międzyresortowe ramy prawne i formułuje minimalne wymagania
w stosunku do stanowisk pracy, na których występuje narażenie na czynniki biologiczne.
W rozporządzeniu dużo miejsca poświęca się obowiązkom pracodawcy dotyczącym oceny
ryzyka pracowników narażonych na działanie w/w czynników oraz podjęcia odpowiednich
działań w celu ochrony ich zdrowia.
Na straży przestrzegania w/w przepisów prawnych stoi m.in. Państwowa Inspekcja
Sanitarna, która w roku 2009 przeprowadziła w tym 8 kontroli sanitarnych, 5 kontroli
dotyczących produkcji rolnej, 1 kontrola u przedsiębiorców zajmujących się przetwórstwem
i produkcją spożywczą, 1 kontrola w przedsiębiorstwie wodociągów i kanalizacji, 1 kontrola
w służbie ochrony zdrowia. W tym zakresie w kontrolowanych zakładach nie stwierdzono
nieprawidłowości.
Współpraca ze Służbą Medycyny Pracy
Współpraca ze Służbą Medycyny Pracy dotyczyła postępowań w sprawach chorób
zawodowych. Opracowano i przekazano do Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy
oddział w Kaliszu 1 kartę oceny narażenia zawodowego pracownika z podejrzeniem choroby
zawodowej, prowadzono także konsultacje w zakresie prowadzonych postępowań.
Promocja zdrowia
Pracownicy sekcji Higieny Pracy w 2009 roku w czasie kontroli nadzorowych
informowali pracodawców i pracowników o zasadach stosowania i konserwacji środków
ochrony indywidualnej oraz o celowości sprawnego funkcjonowania systemu udzielania
pierwszej pomocy przedmedycznej, a także wskazywali na skutki zdrowotne palenia tytoniu.
Informacje na w/w tematy przekazywano w formie krótkich pogadanek. Gdzie było to
możliwe, po uprzednim uzyskaniu akceptacji pracodawcy, przekazywano materiały
promocyjne zachęcając do ich rozpowszechniania wśród pracowników a także ich
wykorzystywania przy okazji szkoleń i narad.
33
6. OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA
Stanowisko ds. Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia podejmuje działania
edukacyjne, których celem jest doskonalenie zdrowia i jakości życia. Edukacja zdrowotna
i promocja zdrowia adresowana jest do jednostek promujących zdrowie w szczególności do
szkół. Społeczność szkolna (w tym przede wszystkim uczniowie) poprzez edukację
zdrowotną może odkrywać wybory służące zdrowiu. Promocja zdrowia podejmuje wiele
różnorodnych działań popularyzujących zdrowy tryb życia. Obejmuje ona następujące bloki
tematyczne: higiena osobista i otoczenia, bezpieczeństwo w życiu codziennym, aktywność
ruchowa, praca i wypoczynek, żywienie oraz zapobieganie uzależnieniom i innym
zagrożeniom dla zdrowia.
Przedsięwzięcia z zakresu wychowania zdrowotnego dla placówek oświatowych powiatu
ostrowskiego w roku szkolnym 2008/2009.
I. Programy krajowe.
1. Profilaktyka HIV/AIDS
W związku z podniesieniem poziomu wiedzy na temat HIV/AIDS oraz zmniejszeniem
liczby zakażeń HIV przesłano 30 kwietnia 2009 roku do dyrektorów: 77 szkół
podstawowych, 27 szkół gimnazjalnych i 15 szkół ponadgimnazjalnych informacje na temat
„Międzynarodowego Dnia Pamięci Zmarłych na AIDS”, zachęcając do zorganizowania
w placówkach edukacyjnych akcji informacyjnych. Jednocześnie poinformowano
o możliwości uzyskania w PSSE materiałów edukacyjnych (filmy, broszury, ulotki).
Na stronie internetowej PSSE zamieszczono informację prasową Krajowego Centrum
ds. AIDS oraz adresy punktów konsultacyjno-diagnostycznych, w których można wykonać
test anonimowo i bezpłatnie.
Przesłano pakiety informacyjne w wersji elektronicznej dla dziennikarzy 5 lokalnych
mediów.
Przekazano do 3 gazet lokalnych informację w związku z „Akcją 2500” Urzędu
Wojewódzkiego w Poznaniu dotyczącą badań testowych w kierunku HIV w ramach kampanii
„Wróć bez HIV”. Ukazał się artykuł w „Gazecie Ostrowskiej” pod tytułem „Bezpłatne
badania”.
1 grudnia 2009 roku we współpracy z Zarządem Rejonowym PCK w Ostrowie
Wielkopolskim z okazji Światowego Dnia AIDS zorganizowano „Marsz Milczenia” ulicami
miasta pod ratusz ostrowski, któremu towarzyszyła karetka pogotowia ratunkowego i wóz
policyjny. Pod ratuszem odczytano odezwę, która miała na celu uwrażliwienie uczestników
marszu oraz zebranego społeczeństwa powiatu ostrowskiego na problem zakażeń HIV
i choroby AIDS. Poinformowano społeczeństwo o rozprzestrzenianiu epidemii na świecie,
w Polsce oraz na terenie województwa wielkopolskiego. Na zakończenie marszu młodzież
ułożyła wstążeczkę z czerwonych zniczy jako znak solidarności z chorymi na AIDS.
Pracownicy Oświaty Zdrowotnej przeprowadzili dystrybucję 200 ulotek i 200 broszur
i tematyce HIV/AIDS. W marszu uczestniczyło 440 przedstawicieli (nauczyciele, pedagodzy,
uczniowie z 20 szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych).
W/w akcja została nagłośniona 1 grudnia 2009 roku w telewizji kablowej „Proart”,
gdzie Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrowie Wielkopolskim udzielił
wywiadu na temat zakażeń HIV.
34
Materiały oświatowe z kampanii rozprowadzono w:
• hotelach (3 placówki),
• ZZOZ - poradnia specjalistyczna, POZ (2 placówki),
• areszcie śledczym (1 placówka),
• placówkach oświatowo-edukacyjnych (21 szkół gimnazjalnych i
ponadgimnazjalnych),
• wśród uczestników szkolenia „Młodzieżowych Liderów Zdrowia” zorganizowanego
przez pracowników Oświaty Zrowotnej (15 pakietów edukacyjnych),
• podczas Marszu Milczenia - wśród uczniów 20 szkół powiatu ostrowskiego oraz
społeczeństwa miasta Ostrowa Wielkopolskiego.
Wypożyczono filmy o tematyce zakażeń HIV/AIDS 5 szkołom ponadgimnazjalnym,
9 gimnazjom, 2 szkołom podstawowym, aresztowi śledczemu, stowarzyszeniu
„Św. Wincentego a Paulo”.
Liczba przeprowadzonych wizytacji w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych - 4.
2. Program ograniczenia zdrowotnych następstw palenia tytoniu.
•
Konkurs „palić, nie palić - oto jest pytanie?”.
W miesiącu lutym do dyrektorów szkół podstawowych powiatu ostrowskiego
przesłano pisma zapraszające uczniów klas V do udziału w konkursie. Konkurs został
nagłośniony poprzez zamieszczenie informacji wraz z regulaminem i zgodą przedstawiciela
ustawowego na stronie internetowej PSSE, a także poprzez informację do przedstawiciela
„Gazety Ostrowskiej”. Ukazał się artykuł w „Gazecie Ostrowskie” pt. „Palić, nie palić”. Na
konkurs wpłynęło 28 prac.
Komisja konkursowa, w skład której weszli: przedstawiciel starostwa powiatowegoreferat zdrowia, nauczyciel wychowania plastycznego oraz pracownicy oświaty zdrowotnej
PSSE, oceniła i wybrała 4 prace oraz wytypowała 1 pracę do etapu wojewódzkiego.
Dnia 22 kwietnia 2009 roku poinformowano o przebiegu i wynikach konkursu:
dyrektorów szkół, przedstawiciela „Gazety Ostrowskiej” - artykuł pt. „Logo bez nikotyny”29 kwietnia 2009 roku oraz zamieszczono informację na stronie internetowej PSSE.
Dnia 4 maja 2009 roku w PSSE odbyło się uroczyste podsumowanie konkursu,
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wręczył nagrody 4 laureatom.
Dnia 9 maja 2009 roku w piśmie do 4 dyrektorów szkół podstawowych zaproszono
laureatów etapu powiatowego wraz z opiekunami do uczestnictwa w finale na szczeblu
wojewódzkim.
Konkurs to bardzo chętnie przyjmowana forma kształtowania postaw i zachowań
wśród uczniów. Dystrybucja materiałów edukacyjnych dotycząca niepalenia odbywała się
według zapotrzebowania placówek oświatowych i medycznych.
•
Ocena sytuacji w zakresie palenia tytoniu w zakładach.
`
W miesiącu maju ubiegłego roku we współpracy z sekcją Higieny Pracy dokonano
oceny sytuacji w zakresie palenia tytoniu w dwóch ostrowskich zakładach pracy: DELPHI
POLAND S.A. (25 ankiet - ankietowanych 71% pracowników wydziału), WIRBET S.A.
(24 ankiety – ankietowanych 84% pracowników wydziału).
•
Programy „Czyste powietrze wokół nas” i „Moje Dziecko Idzie do Szkoły”.
W ramach w/w programów dnia 12 maja 2009 roku z inicjatywy PSSE w Ostrowie
Wielkopolskim zorganizowano wraz z Przedszkolem Nr 8 im. „Krasnala Hałabały”
w Ostrowie Wielkopolskim Konkurs Międzyprzedszkolny pod hasłem „Zdrowy Styl Życia”.
Celem konkursu było promowanie zdrowego stylu życia, kształtowanie postaw
35
prozdrowotnych, wyrabianie zdolności rozpoznawania zagrożeń zdrowotnych i ich
zapobiegania. Udział w konkursie wzięły zaproszone dzieci 6-letnie z 10 przedszkoli miasta
Ostrowa Wielkopolskiego – po 2 przedstawicieli. Wszyscy uczestnicy konkursu otrzymali
dyplomy uznania za wspaniałą postawę w konkursie oraz nagrody ufundowane przez WSSE
w Poznaniu i PSSE w Ostrowie Wielkopolskim. Panie nauczycielki przygotowujące dzieci
oraz organizatorki z Przedszkola Nr 8 otrzymały podziękowania w formie dyplomów. W dniu
20 maja 2009 roku w „Gazecie Ostrowskiej” ukazał się artykuł nt. w/w konkursu
pt. „O zdrowiu profilaktycznie”.
•
Szkolenie z zakresu antynikotynowego „Młodzieżowi Liderzy Zdrowia”.
Celem szkolenia było dostarczenie wiedzy na temat szkodliwego wpływu palenia
tytoniu na organizm ludzki. Dnia 10 marca 2009 roku przesłano 27 dyrektorom szkół
gimnazjalnych powiatu ostrowskiego pismo informujące o organizowanym przez PSSE
szkoleniu z zakresu edukacji antynikotynowej. Do dnia 31.03.2009 roku do PSSE wpłynęły
zgłoszenia 17 wytypowanych uczniów z 9 gimnazjów powiatu ostrowskiego.
W dniu 16 kwietnia 2009 roku przeszkolono 16 uczniów z 9 szkół gimnazjalnych
powiatu ostrowskiego. Uczestnikom szkolenia wręczono dyplomy MLZ wraz z pakietem
edukacyjnym (prezentacją multimedialną na płycie CD, broszury „Jak rzucić palenie”, ulotki
antynikotynowe, plakaty).
Dnia 6 maja 2009 roku ukazał się artykuł w „Gazecie Ostrowskiej” na temat w/w
szkolenia pt. ”Paleniu nie”.
Druga tura szkolenia odbyła się na przełomie października i listopada 2009 roku,
podczas której przeszkolono 20 uczniów z 10 szkół gimnazjalnych powiatu ostrowskiego.
Dnia 2 grudnia 2009 roku ukazał się artykuł w „Gazecie Ostrowskiej” pt. ”Paleniu – nie”.
•
Inne działania dotyczące informowania o szkodliwości palenia tytoniu.
8 maja 2009 roku umieszczono na stronie internetowej PSSE informację na temat
Światowego Dnia Bez Tytoniu.
W dniu 20 maja 2009 roku przesłano do kierowników 3 wyższych szkół w Ostrowie
Wielkopolskim informację na temat Światowego Dnia Bez Tytoniu, której celem było
zwrócenie uwagi na kwestię zdrowotnych, społecznych i ekonomicznych skutków palenia
tytoniu. W piśmie zachęcono do zorganizowania w swoich placówkach edukacyjnych akcji
informacyjnych ze wskazaniem, że istnieje możliwość uzyskania materiałów edukacyjnych.
•
Badania ankietowe na oddziale ginekologiczno-położniczym w ZZOZ - Ostrów
Wielkopolskim dotyczące „Zachowań zdrowotnych w ciąży” (m.in. palenia
tytoniu).
Dnia 23 czerwca 2009 roku za uprzednią zgodą pielęgniarki oddziałowej oraz
8 położnic oddziału przeprowadzono badania ankietowe. W w/w dniu na terenie oddziału
przebywało 11 położnic.
•
Wywiad prasowy nad ustawą o paleniu papierosów z PPIS w Ostrowie
Wielkopolskim.
5 sierpnia 2009 roku w „Gazecie Ostrowskiej” ukazał się artykuł nt. zakazu palenia
papierosów w zakładach pracy, placówkach gastronomicznych, przystankach, pt. „PUB bez
papierosów”. W artykule tym przedstawiono działania Powiatowej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Ostrowie Wielkopolskim w zakresie antynikotynowym (akcje,
konkursy, szkolenia uczniów gimnazjalnych – MLZ).
36
•
Światowy Dzień Rzucenia Palenia.
13 listopada 2009 roku przesłano do dyrektorów szkół podstawowych (77),
gimnazjalnych (27) i ponadgimnazjalnych (15) powiatu ostrowskiego informację na temat
Światowego Dnia Rzucenia Palenia, której celem było zwrócenie uwagi na kwestię
przedwczesnych zgonów z powodu palenia, łatwego uzależnienia i trudnego zerwania
z nałogiem oraz uświadomienia palaczom, że nałóg ich jest groźny dla zdrowia osób z ich
otoczenia. W piśmie zachęcono do zorganizowania w swoich placówkach edukacyjnych akcji
informacyjnych ze wskazaniem, że istnieje możliwość uzyskania materiałów edukacyjnych..
•
Doręczanie listów zapowiednich do badań ankietowych w ramach programu
naukowego organizowanego przez WHO, którego przedmiotem jest używanie
wyrobów tytoniowych - 140 listów na teren powiatu ostrowskiego.
•
Kampania Społeczna „Papierosy Pożerają Cię Żywcem”.
23 listopada 2009 roku przeprowadzono rozmowę z kierownikiem produkcji telewizji
kablowej „Proart”„w Ostrowie Wielkopolskim na temat emisji spotów Kampanii Społecznej
„Papierosy Pożerają Cię Żywcem”. Podczas rozmowy uzyskano zapewnienie, że będą one
emitowane od 25 listopada 2009 roku do 12 grudnia 2009 roku, od godz. 8.00 – 23.00, ilość
emisji 10x.
3. Program „Trzymaj Formę!"
Program „Trzymaj formę" współorganizowany jest przez Główny Inspektorat
Sanitarny oraz Stowarzyszenie „Polska Federacja Producentów Żywności” w ramach
realizacji strategii WHO dotyczącej diety, aktywności fizycznej i zdrowia. Celem programu
"Trzymaj formę!" jest edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych
nawyków wśród młodzieży szkolnej poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i
zbilansowanej diety, w oparciu o odpowiedzialność indywidualną i wolny wybór
jednostki.
W roku szkolnym 2008/2009 do realizacji program - III edycji przystąpiło 20
placówek edukacyjnych (1 szkoła podstawowa, 19 szkół gimnazjalnych). Programem
objętych zostało: 3685 uczniów szkół powiatu ostrowskiego.
II. Programy wojewódzkie
1. Program „Moje Dziecko Idzie do Szkoły”
Cele programu:
• podniesienie poziomu wiedzy rodziców dzieci sześcioletnich (oddziały
„0”przedszkolne i szkolne) na temat wybranych elementów zdrowego stylu
życia, w tym: prawidłowego żywienia, otyłości, wymogów sanitarnych przy
przygotowywaniu posiłków, wad wymowy, szczepień ochronnych, a także
higieny osobistej, jamy ustnej, wzroku, pracy;
• uświadomienie rodzicom ich roli w kształtowaniu prawidłowych nawyków
prozdrowotnych.
Inicjatorem programu jest Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Poznaniu
oraz Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej – Oddział Terenowy w Poznaniu.
Program realizowano wśród dzieci sześcioletnich (i ich rodziców) w placówkach
przedszkolnych oraz w szkołach podstawowych z oddziałami przedszkolnymi.
Zorganizowano dwie narady dla nauczycieli przedszkoli i szkół oraz pielęgniarek
środowiska nauczania i wychowania. W naradach uczestniczyły 64 osoby. Podczas narad
nauczyciele bądź pielęgniarki przedkładali zgodę dyrektorów szkoły lub przedszkola na
37
realizację Programu, co było warunkiem otrzymania materiałów edukacyjnych. Na terenie
powiatu ostrowskiego do programu przystąpiło 39 przedszkoli i 41 szkół podstawowych
z oddziałami przedszkolnymi. Programem objęto 950 dzieci sześcioletnich oraz ich rodziców.
Przeprowadzono 52 wizytacje w szkołach i przedszkolach, oceniając wdrożenie
i realizację programu.
2. Program „Wolność oddechu - zapobiegaj astmie”
Celem programu jest uświadomienie uczniom, ich rodzicom i opiekunom znaczenia
wczesnej profilaktyki astmy oraz stworzenie dzieciom zagrożonym chorobą możliwości
optymalnej jakości życia. Program na poziomie krajowym został zainicjowany przez Główny
Inspektorat Sanitarny, Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej oraz Polskie Towarzystwo
Alergologiczne. Partnerem Programu była firma Astra Zeneca.
Program Edukacyjny „Wolność Oddechu – Zapobiegaj Astmie” realizowany był w 10
szkołach podstawowych w powiecie ostrowskim. Adresatami Programu byli uczniowie klas
I oraz ich rodzice.
Na stronie internetowej PSSE umieszczono informację o realizacji programu
„Wolność Oddechu – Zapobiegaj Astmie”.
Przeprowadzono 10 wizytacji, podczas których sporządzono ocenę realizacji
programu w szkołach.
Programem objęto 627 uczniów klas I szkół podstawowych.
Program oceniony został przez koordynatorów szkolnych pozytywnie, w związku
z czym można wyciągnąć wnioski, że główny cel został osiągnięty tzn. program dostarczył
wiedzy na istotny dla rodziców, opiekunów, nauczycieli temat alergii – astmy, a także
w pozytywny sposób wpłynął na zachowanie dzieci klas I , gdyż uczył tolerancji i akceptacji
wobec chorych dzieci.
3. Program „Radosny Uśmiech – „Radosna Przyszłość”
Celem programu jest poznanie przez uczniów klas I i II szkół podstawowych zasad
higieny jamy ustnej, prawidłowej techniki i regularnego mycia zębów.
W roku szkolnym 2008/2009 podczas wizytacji w szkołach powiatu ostrowskiego
(5 ocen z realizacji programu) stwierdzono, że placówki kontynuują program w oparciu
o materiały z poprzednich edycji.
III.Inne przedsięwzięcia
1. Grypa sezonowa i typu A/H1N1/.
W związku z zagrożeniem wirusem grypy sezonowej i typu A/H1N1 przeprowadzono
3 szkolenia dla dyrektorów, nauczycieli placówek oświatowo-wychowawczych, organów
prowadzących placówki oświatowe oraz pielęgniarek środowiska nauczania i wychowania
(127 uczestników szkolenia). Na szkoleniach omówiono stan epidemiologiczny, objawy
nowej grypy, jak uniknąć szerzenia się grypy oraz przeprowadzono dystrybucję materiałów
informacyjnych. Wystosowano również pisma do dyrektorów szkół powiatu ostrowskiego
z całym pakietem materiałów dotyczących profilaktyki grypy celem wykorzystania ich
w działalności oświatowo - zdrowotnej wśród grona nauczycieli na radach pedagogicznych,
zebraniach z rodzicami, lekcjach wychowawczych z uczniami.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny udzielił 10 wywiadów mediom lokalnym
na temat grypy A/H1N1 i grypy sezonowej - 4 wywiady dla TV Proart oraz 6 wywiadów do
gazet lokalnych.
38
2. Propagowanie założeń Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem, Narodowego
Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych.
Według nadesłanych informacji z realizacji zadania dotyczącego „Profilaktyki raka
szyjki macicy i zdrowych piersi” koordynatorów szkolnych w roku szkolnym 2008/2009
przeprowadzono w placówkach oświatowych (5 szkołach gimnazjalnych, 9 szkołach
ponadgimnazjalnych) 109 prelekcji na temat profilaktyki raka szyjki macicy i zdrowych
piersi, w których uczestniczyło 1.769 osób (238 uczennic szkół gimnazjalnych, 1531 uczniów
szkół ponadgimnazjalnych).
3. Szkoły Promujące Zdrowie na terenie Powiatu Ostrowskiego.
Na terenie powiatu ostrowskiego do Wielkopolskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie
należy 5 szkół (3 szkoły podstawowe, 1 zespól szkól, 1 gimnazjum). W okresie
przygotowawczym jest 1 placówka edukacyjna - szkoła podstawowa w Ostrowie
Wielkopolskim.
W roku szkolnym 2008/2009 przeprowadzono 4 wizytacje w w/w szkołach oceniając
realizację interwencji programowych. W 1 placówce Szkół Promujących Zdrowie
sporządzono protokół. Zespół wspierający 2009 roku nie zwołał spotkania.
4. Projekt PL 0432 – „Bądźmy zdrowi, wiemy-więc działamy”.
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Ostrowie Wielkopolskim od
września 2009 roku realizuje Projekt PL 0432 „Bądźmy zdrowi – wiemy, więc działamy”
współfinansowany z Europejskiego Mechanizmu Finansowego.
Zadaniem Projektu jest ograniczenie negatywnych trendów w zakresie żywienia
i aktywności fizycznej poprzez dostarczenie praktycznej wiedzy w przystępny sposób. Ma na
celu zwiększenie świadomości społecznej dotyczącej wpływu żywienia i aktywności
fizycznej na poziom zdrowia, a także właściwych nawyków i umiejętności prozdrowotnych.
Pracownicy PSSE w Ostrowie Wielkopolskim przeprowadzili do listopada 2009 roku
pięć szkoleń dla dyrektorów przedszkoli, szkół podstawowych z oddziałami przedszkolnymi,
szkół gimnazjalnych, dla kadry pedagogicznej, pielęgniarek środowiska nauczania
i wychowania powiatu ostrowskiego. W szkoleniach udział wzięły 122 osoby.
W ramach Projektu przeprowadzono badania ankietowe wśród dzieci sześcioletnich
i ich rodziców, uczniów gimnazjalnych i ich rodziców oraz wśród edukatorów - nauczycieli,
aby ocenić poziom wiedzy uczestników i efekty prowadzonych działań (200 ankiet).
W okresie od stycznia do czerwca 2010 roku pracownicy PSSE zaplanowali 9 szkoleń
edukatorów przedszkolnych i szkolnych (kadry pedagogicznej: przedszkoli, szkół
podstawowych i gimnazjalnych), podczas których zostanie przeszkolonych 290 osób.
W kolejnym etapie nauczyciele i pielęgniarki szkolne w swoich placówkach, przeprowadzą
działania edukacyjne wśród dzieci 6-letnich i ich rodziców oraz w szkołach gimnazjalnych
wśród uczniów i ich rodziców.
Dobór wyżej wymienionych odbiorców jest celowy. W czasie nauki występują
2 okresy krytyczne rozwoju dzieci i młodzieży. Wiek 6-7 lat wiąże się ze zmianą trybu życia
– dziecko, które dotychczas większość dnia było aktywne ruchowo, zaczyna spędzać wiele
godzin w pozycji siedzącej, zaczyna także dokonywać pierwszych własnych wyborów
żywieniowych. Z kolei wiek 13-15 lat to czas dojrzewania, w którym następuje szybki rozwój
organizmu. Młodzież podatna jest na nieprawidłowe nawyki żywieniowe, proponowane przez
kulturę masową, będące czynnikiem ryzyka powstawania otyłości oraz niedożywienia
jakościowego.
Zaburzony obraz siebie może doprowadzić zwłaszcza u dziewcząt do anoreksji
i bulimii.
39
Na poziomie powiatowym pracownicy OZ i PZ w roku 2009 brali udział w pracach
komisji konkursowych organizowanych przez Zarząd Rejonowy PCK w Ostrowie
Wielkopolskim:
• XVII Mistrzostw Pierwszej Pomocy - Finału Powiatowego (40 uczestników z
8 szkół ponadgimnazjalnych),
• Turnieju Wiedzy o Zdrowiu dla uczniów szkół podstawowych powiatu
ostrowskiego (13 uczestników z 13 szkół),
• X Olimpiadzie Sportowo-Zdrowotnej PCK szkół ponadgimnazjalnych i
przedszkolaków (50 uczestników z 5 szkół ponadgimnazjalnych, 180
przedszkolaków z 15 przedszkoli),
• XVIII Edycji Ogólnopolskiej Olimpiady Promocji Zdrowia PCK w ramach
obchodów Światowego Dnia Rzucenia Palenia (9 szkół gimnazjalnych, 7 szkół
ponadgimnazjalnych, 16 uczestników),
oraz uczestniczyli w organizacji Gminnych Mistrzostw Ratownictwa Medycznego Nowych
Skalmierzyc (35 uczestników szkół podstawowych i gimnazjalnych Gminy Nowe
Skalmierzyce).
Stanowisko ds. Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia w ramach szerzenia
profilaktyki zdrowotnej współpracowało z:
• Ośrodkiem Profilaktyki i Epidemiologii Nowotworów „OPEN” w Poznaniu w
zakresie badań mammograficznych.
Ośrodek Profilaktyki i Epidemiologii Nowotworów „OPEN” w Poznaniu we współpracy
z Powiatową Stacją Sanitarno- Epidemiologiczną w Ostrowie Wielkopolskim w roku
2009 przeprowadził trzykrotne badania profilaktyczne w mammobusie dla kobiet
z grupy wiekowej 50-69 lat, które wcześniej nie chorowały na raka piersi. W badaniach
uczestniczyło 220 kobiet z roczników 1940-1959, które co dwa lata mogą i powinny
uczestniczyć w takim badaniu profilaktycznym.
Ośrodek „OPEN” w Poznaniu przy współpracy z PSSE w Ostrowie Wielkopolskim
w roku 2010 będzie nadal wykonywał badania mammograficzne w mammobusie.
Terminy pierwszych badań dla kobiet z roczników 1941-1960 wyznaczono na dzień 29
marca i 8 czerwca 2010 roku.
Bezpłatne badania mammograficzne zostały nagłośnione w „Gazecie Ostrowskiej”.
W związku z powyższym w dniach: 3.06.09 roku, 12.11.09 roku, 2.12.09 roku oraz
23.12.09 roku w gazecie ukazały się artykuły na w/w temat.
• Stowarzyszeniem Medihelp - partnerstwo w organizacji Pikniku Zdrowia.
• Mediami lokalnymi a w szczególności z Gazetą Ostrowską w zakresie promocji
zdrowia, nagłaśniania prowadzonych przez PSSE konkursów, działań promujących
zdrowie.
• Placówkami edukacyjno-oświatowymi i medycznymi, samorządami lokalnymi w
ramach realizowania programów profilaktycznych, interwencji nieprogramowych.
W roku 2009 udało się zrealizować zaplanowane działania, kontynuowano realizację
programów krajowych i wojewódzkich. Realizowano interwencje nieprogramowe,
uczestniczono w akcjach i imprezach promujących zdrowy styl życia.
Zorganizowano 3 narady, w których udział wzięło 47 osób oraz 13 szkoleń, na których
przeszkolono 249 osób, 1 konferencję prasową - 20 uczestników. Przeprowadzono 100
wizytacji w placówkach nauczania i wychowania (100% zaplanowanych), podczas których
dokonano 106 ocen realizacji programów prozdrowotnych w placówkach nauczania.
40
Podnoszono i doskonalono kwalifikacje, biorąc udział w szkoleniach i naradach
związanych z wdrożeniem i realizacją programów (Projektu PL 0432 „Bądźmy zdrowi,
wiemy, więc działamy”, programu antynikotynowego „Czyste powietrze wokół nas”).
Pracownicy OZ i PZ informowali media lokalne o działaniach PIS związanych
z promocją zdrowia, opracowywali sprawozdania miesięczne dotyczące kontaktów
z mediami, a także przygotowywali informacje umieszczane na stronę internetową PSSE.
41
7. ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY
Ustawowe obowiązki i zadania w zakresie Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego
wynikają z przepisów art. 3 ustawy z dnia 14 marca 1985 roku o Państwowej Inspekcji
Sanitarnej (Dz. U. z 2006r. Nr 122, poz. 851 z późn. zm.).
Zgodnie z powyższymi obowiązkami i zadaniami działania Zapobiegawczego
Nadzoru Sanitarnego w Ostrowie Wielkopolskim w roku 2009 obejmowały:
1. Uzgadnianie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie
oddziaływania na środowisko.
2. Opiniowanie projektu dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko.
3. Przeprowadzanie postępowania w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięcia
na środowisko zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 roku o udostępnieniu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227
z 2008r. z późn. zm..).
4. Opiniowanie dokumentacji projektowej dotyczącej budowy, rozbudowy,
nadbudowy, przebudowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych.
5. Zajmowanie stanowiska w sprawach o uzyskanie pozwolenia na użytkowanie
obiektów budowlanych na podstawie przepisów art. 56 ustawy z dnia 7 lipca 1994
roku – Prawo budowlane (Dz. U. z 2006r. Nr 156 poz. 1118 z późn. zm.).
Powyższe działania miały na celu zapewnienie właściwego stanu sanitarnozdrowotnego w nowo realizowanych oraz przebudowywanych obiektach poprzez
egzekwowanie gwarantujących zachowanie w nich odpowiednich warunków higienicznych
i zdrowotnych, odpowiednich warunków pracy, a także poprzez zapobieganie pogorszeniu
standardów jakości środowiska w zakresie warunków zdrowotnych dla osób
zamieszkujących i przebywających w sąsiedztwie obiektów mogących znacząco
oddziaływać na środowisko.
W roku 2009 Państwowa Inspekcja Sanitarna w Ostrowie Wielkopolskim wydała
876 uzgodnień, opinii sanitarnych oraz decyzji płatniczych.
W roku 2009 uzgodniono 19 zakresów i stopnia szczegółowości informacji
wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko oraz uzgodniono
9 projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wraz z prognozą
oddziaływania na środowisko. Projekty miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego dotyczyły głównie oceny warunków higieny środowiska w zakresie
zabudowy mieszkaniowej wraz z komunikacją, usług, elektrowni wiatrowych, zabudowy
handlowej wielkogabarytowej i przemysłowej, obiektów sportowych, składów, magazynów.
Ważnym elementem w działalności Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego było
ustosunkowanie się w formie opinii, co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania
przedsięwzięcia na środowisko w 96 przypadkach. Konieczność przeprowadzenia oceny
oddziaływania na środowisko stwierdzono w 36 przypadkach, natomiast w 60 przypadkach
odstąpiono od przeprowadzenia procedury. Powyższe zamierzenia dotyczyły głównie
budowy elektrowni wiatrowych, przebudowy, budowy dróg, kanalizacji, budowy
zbiorników podziemnych, odwiertu i eksploatacji studni głębinowych, zakładów stolarskich,
warsztatów.
W roku 2009 wydano 37 opinii przed wydaniem decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach. W tym wydano 1 opinię dla zamierzenia prowadzonego przez
Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.
42
Uzgadniając warunki realizacji powyższych przedsięwzięć wskazywano na
rozwiązania techniczne i organizacyjne ograniczające oddziaływanie na środowisko,
w szczególności wskazywano na zachowanie należytych odległości od terenów
podlegających ochronie akustycznej, na zastosowanie rozwiązań ograniczających
zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego i środowiska gruntowo-wodnego, na
zastosowanie materiałów budowlanych gwarantujących należytą trwałość i wytrzymałość
wykonanych budowli, a także wskazywano na stosowanie materiałów budowlanych
dopuszczonych do użytkowania w budownictwie oraz posiadających aktualne atesty
higieniczne, w celu zapewnienia odpowiednich warunków w nowo wznoszonych
budynkach. W każdym przypadku, przed uzgodnieniem warunków realizacji
przedsięwzięcia analizowano wpływ tych przedsięwzięć na zdrowie ludzi biorąc pod uwagę
charakter przedsięwzięć, ich rozmiar, wielkość i rodzaj zajmowanego terenu, przedstawioną
technologię oraz przewidywane rozwiązania techniczne i organizacyjne mające na celu
eliminowanie lub ograniczanie skutków realizacji tych przedsięwzięć.
W roku 2009 wydano 157 opinii sanitarnych uzgadniających projekty budowlane
i technologiczne oraz zaopiniowano 5 programów dostosowawczych Zakładów Opieki
Zdrowotnej do wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006 roku
w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym
pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2006r. Nr 213 poz. 1568
z późn. zm.).
Opiniowane dokumentacje dotyczyły głównie:
• obiektów żywnościowych (sklepy, mała gastronomia, restauracje, kioski, kompleks
gastronomiczno-hotelowy),
• zakładów kosmetycznych, fryzjerskich, solarium,
• zakładów opieki zdrowotnej, kliniki ortopedycznej,
• gabinetów lekarskich, położnych, pielęgniarek,
• małych przedszkoli, przedszkoli,
• zakładów rzemieślniczo – usługowych,
• hotelu.
Pracownicy Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego egzekwują odstępstwa od
wymogów budowlanych w zakresie braku oświetlenia, zaniżenia wysokości oraz zagłębienia
pomieszczeń w stosunku do otaczającego terenu wydawane przez Państwowego
Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego na etapie przed wydaniem opinii sanitarnej,
natomiast, gdy obiekt został zaopiniowany przez rzeczoznawcę ds. higieniczno-sanitarnych na
etapie odbioru sanitarnego.
W roku 2009 przekazano do użytkowania 191 obiektów i dokonano 15 kontroli
obiektów w trakcie budowy. W ramach tych czynności dokonywano przeglądu obiektów pod
kątem zgodności z uzgodnioną pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych
dokumentacją projektową wraz z wymogami sanitarnymi określonymi przez obowiązujące
przepisy.
Odbiory sanitarne dotyczyły:
• obiektów żywnościowych (sklepy, kioski, pijalnie piwa, mała gastronomia,
restauracja),
• zakładów fryzjerskich, kosmetycznych, solarium,
• aptek, Zakładów Opieki Zdrowotnej, gabinetów lekarskich, położnych, pielęgniarek,
• bloków żywieniowych w przedszkolach, małych przedszkoli,
43
•
•
•
•
•
•
hali produkcyjnych, magazynowych,
piekarni, ciastkarni,
stacji paliw, zakładów produkcyjnych,
sal gimnastycznych,
pawilonów handlowych,
stacji demontażu pojazdów.
W porównaniu z latami poprzednimi obserwuje się poprawę warunków
sanitarno – higienicznych w oddawanych do użytku obiektach. Dotyczy to głównie dużych
obiektów realizowanych od podstaw przez wyspecjalizowane firmy. Obiekty te wykonywane
są w całości z materiałów dobrej jakości, posiadających świadectwo Instytutu Techniki
Budowlanej i Materiałów Budowlanych Państwowego Zakładu Higieny oraz wyposażone są
w nowoczesne urządzenia produkcyjne, gastronomiczne, linie technologiczne.
Najczęściej stwierdzane usterki podczas dokonywanych odbiorów to: wentylacja
rozwiązana w sposób niewłaściwy, brak ciepłej wody przy punktach wodnych, niedostateczna
liczba umywalek i zlewozmywaków.
Powyższe odbiory dokonywane są zawsze wspólnie z pracownikami innych komórek
organizacyjnych Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w zależności od branży
dopuszczonego do użytkowania obiektu.
W roku 2009 wydano 362 decyzje płatnicze za czynności wykonywane w ramach
Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego.
44
8. SYSTEM JAKOŚCI W NADZORZE
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Ostrowie Wielkopolskim pracuje
w oparciu o wymagania i zalecenia normy PN-EN ISO/IEC 17020:2006 „Ogólne kryteria
działania różnych rodzajów jednostek inspekcyjnych”.
System jakości w PSSE w Ostrowie Wielkopolskim jest wdrażany odgórnie tzn.
poprzez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Poznaniu. Osobą odpowiedzialną
za prawidłowe funkcjonowanie systemu jakości w Powiatowej Stacji jest Główny Specjalista
ds. Systemu Jakości, który współpracuje z pełnomocnikami ds. Systemu Jakości
z poszczególnych sekcji.
Dyrektor PSSE w Ostrowie Wielkopolskim określa politykę jakości w której deklaruje
że, wprowadzony system zarządzania jakością przyczynia się do:
• sprawnego, kompetentnego i terminowego załatwianie spraw,
• ciągłego doskonalenia komunikacji pomiędzy Klientami i pracownikami
Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Ostrowie Wielkopolskim,
• wzrostu zaufania Klientów do świadczonych usług przez pracowników
Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Ostrowie Wielkopolskim,
• podnoszenia kwalifikacji pracowników poprzez systematyczne uczestnictwo
w szkoleniach.
Cele mierzalne dla Stacji na dany rok wyznaczane są odrębnie przez Dyrektora
podczas corocznego przeglądu zarządzania w trakcie, którego Dyrektor dokonuje oceny
przydatności, adekwatności, skuteczności i efektywności systemu zarządzania jakością.
Podstawowymi dokumentami opisującymi system zarządzania jakością są: Księga
Jakości, procedury ogólne systemu zarządzania jakością oraz instrukcje robocze opisujące
poszczególne obszary zarządzania.
Obieg dokumentów w Powiatowej Stacji odbywa się w oparciu o Instrukcję
Kancelaryjną, natomiast archiwizowanie dokumentów w oparciu o „Instrukcję w sprawie
organizacji i działania archiwów zakładowych i składnic akt”, które z dniem 1 stycznia 2007
roku zostały wyłączone z systemu zarządzania jakością.
Praca w oddziale nadzoru oraz na samodzielnych stanowiskach pracy w PSSE
w Ostrowie Wielkopolskim odbywa się w oparciu o procedury ogólne i instrukcje przekazane
z WSSE z Poznania oraz o procedury kontroli przekazane z Głównego Inspektoratu
Sanitarnego.
Jednym z głównych zadań oddziału nadzoru jest wykonywanie czynności kontrolnych,
które to oddział wykonuje zgodnie z udokumentowaną procedurą kontroli – „Sposób
przeprowadzania kontroli sanitarnej w ramach zapobiegawczego i bieżącego nadzoru
sanitarnego oraz zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych i zakażeń” PT/01 – procedura
powyższa dotyczy sekcji Epidemiologii, Higieny Komunalnej, Higieny Pracy, Higieny Dzieci
i Młodzieży oraz Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego.
Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku oraz stanowisko pracy ds.
Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia wykonują czynności kontrolne w oparciu
o procedury kontroli napisane indywidualnie dla każdej komórki.
W roku 2009 w oparciu o program auditów wewnętrznych na rok 2009 sporządzony
przez Głównego Specjalistę ds. Systemu Jakości WSSE w Poznaniu przeprowadzono
w Powiatowej Stacji trzy audity wewnętrzne. Zgodnie z decyzję Głównego Specjalisty ds.
Systemu Jakości WSSE w Poznaniu, audity wewnętrzne przeprowadzane były na zasadzie
auditów wymiennych pomiędzy Powiatowymi Stacjami województwa wielkopolskiego.
PSSE w Ostrowie auditowana była przez auditorów wewnętrznych Powiatowej Stacji
45
w Kaliszu.
Na podstawie w/w auditów stwierdzono, że system zarządzania jakością funkcjonujący
w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Ostrowie Wielkopolskim jest zgodny
z wymaganiami normy PN-EN ISO/IEC 17020:2006 2006 „Ogólne kryteria działania różnych
rodzajów jednostek inspekcyjnych” oraz dokumentacji systemu zarządzania jakością
w ocenianych zakresach. Pracownicy poszczególnych sekcji pracują zgodnie
z obowiązującymi procedurami. Dokumentacja systemowa w sekcjach prowadzona jest na
bieżąco. Obecnie w PSSE w Ostrowie Wielkopolskim 6 osób posiada uprawnienia do
przeprowadzania auditów wewnętrznych.
SYSTEM JAKOŚCI W LABORATORIUM MIKROBIOLOGII
I PARAZYTOLOGII
W 2009 roku w Laboratorium wykonano 6006 badań w kierunku nosicielstwa
pałeczek Salmonella/Shigella u pracowników branżowych. Przeprowadzono 369 badań osób
chorych z biegunką w kierunku chorobotwórczych pałeczek schorzeń jelitowych tj.
Salmonella, Shigella, Yersinia, enteropatogenne i werotoksyczne Escherichia coli 7. Zbadano
303 próbki kału w kierunku pasożytów przewodu pokarmowego (obecność form
rozwojowych i jaj). Ponadto wykonano 1214 badań testów do kontroli sterylizacji
w autoklawach - sporali A.
W 2009 roku w Laboratorium przeprowadzono remont punktu przyjmowania próbek
do badań, pracowni sporali i ciągu komunikacyjnego.
W sierpniu 2009 roku Laboratorium wystąpiło do Polskiego Centrum Akredytacji
w Warszawie o przyznanie akredytacji na wykonywanie badań. W grudniu odbył się audit
akredytacyjny, sprawdzający kompetencje techniczne Laboratorium, zakończony wynikiem
pozytywnym.
Do końca 2009 roku Laboratorium funkcjonowało pod nazwą Laboratorium Schorzeń
Jelitowych i Parazytologii, natomiast od stycznia 2010 roku zgodnie z obowiązującym
nowym statutem oraz regulaminem organizacyjnym PSSE nosi nazwę Laboratorium
Mikrobiologii i Parazytologii.
7 werotoksyczne – dawniej enterokrwotoczne Escherichia coli.
46

Podobne dokumenty