Rynek kolejowy w Polsce z perspektywy przewoźnika.

Dokąd zmierzamy?
Rynek kolejowy w Polsce z perspektywy przewoźnika
DB
Mobility Rail
Logistics
DB Schenker
PolskaAG
S. A.
Christian Schreyer
Strategy
Transportation and Logistics (GSL)
Prezes Zarządu
Gdańsk, 25 września 2013
Polska jest atrakcyjnym rynkiem transportowym
i logistycznym ze względu na rosnące obroty towarowe.
6
PKB w Polsce
Zmiana rok do roku (%)
4
5,1
3,9
2
450
400
4,5
1,6
365
350
1,9
1,1
2,2
0
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
FC
FC
-2
Rynek transportowy w Polsce 415
w mld tkm
CAGR +4%
327
300
250
200
2008 2009 2010 2011 2012 2015 2020
FC
FC
-8
 Polska ósmym krajem pod
względem gospodarki w Unii
Europejskiej;
 Wysoki potencjał gospodarczy,
279
-4
-6
Polski rynek transportowy –
szeroki wachlarz możliwości
potwierdzony stabilnym
wzrostem produkcji i obrotu
towarowego, również w dobie
kryzysu;
 Znaczące ilości przewożonych
Eksport i import w Polsce
mld PLN
700
600
CAGR +7%
497
603
500
400
300
405
648
70
648
663
618
640
CAGR +11%
200
100
0
Exports
Imports
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
FC
FC
Towary obsługiwane w polskich
portach w mln ton
60
 Miejsce, gdzie krzyżują się
59
50
40
49
CAGR +5%
europejskie szlaki
transportowe;
30
 Brama łącząca Europę
20
Wschodnią z CIS / Azją;
 Dostęp do nowoczesnej
10
0
2008
Źródło: GUS, Eurostat, OECD, SRT, DB SR PL
towarów w branżach zależnych
od sektora transportow;
2009
2010
2
2011
2012
infrastruktury i rosnąca
zdolność przeładunkowa portów.
Polska ma wszystkie cechy, sprzyjające budowaniu
silnego rynku towarowych przewozów kolejowych.
Liberalizacja rynku
Wolny rynek, ponad 50
konkurujących ze sobą
przewoźników kolejowych:
Udział w rynku
I-VII 2013, wg ilości ton
Lotos
Kolej
4,0%
Rodzaje towarów
Geografia
Korzystne położenie
geograficzne - możliwość
rozwoju transportu
dalekobieżnego:
– tranzyt i połączenia
międzynarodowe,
– kierunki wschód-zachód
oraz północ-południe.
Znaczna część towarów
masowych transportowana jest
drogą kolejową:
Struktura towarowa
2012, wg ilości tons
Inni
16,0%
CTL
7,0%
Inne 17,7%
Chemikalia
4,9%
Drewno
4,9%
Grupa PKP
52,6%
Metale
5,3%
DB SR PL
20,4%
Rudy metali,
inne kopalniane.
28,5%
Węgiel, koks &
ropa naftowa
15,7%
Żywność i
produkty
Inne produkty
rolnicze 12,2% niemetalowe
10,8%
Źródło: GUS, UTK
3
Tym niemniej, udział transportu kolejowego w ogólny
podziale modalnym stale spada.
 Podczas gdy cały rynek transportowy
rozwija się, transport kolejowy pozostaje
raczej niezmienny;
Ładunki przewożone koleją
i transportem drogowym w mld tkm
300
Rail
Kolej
Road
Droga
250
200
 W przeciwieństwie do transportu
kolejowego, transport drogowy
odnotowywał wzrosty, nawet w latach
kryzysu;
150
100
50
0
2004
 Rynek coraz bardziej zdominowany
przez transport drogowy, podczas gdy
udział kolei spada;
2005
2006
2007
2008
2009
Podział rynku w Polsce
w %, na podstawie tkm
2010
2011
Kolej
Rail
Droga
Road
100
 Inne zagrożenia dla polskich, kolejowych
przewozów towarowych:
– Realizacja większej ilości połączeń
tranzytowych z Niemiec do Rosji przez
Czechy, Słowację i Ukrainę zamiast
przez Polskę;
– Projekt budowy szerokiego toru do
Wiednia.
Źródło: A. T. Kearney
80
60
66%
83%
40
20
34%
17%
0
2004
4
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2012
Kolej ma silne atrybuty przeważające nad transportem
drogowym i powinna stać się istotną gałęzią transportu.
 Infrastruktura transportowa uznawana
za „układ krążenia” gospodarki;
 Niezrównoważone wykorzystanie
infrastruktury kolejowej i drogowej
powoduje wzrost kosztów
zewnętrznych związanych z
rosnącym natężeniem ruchu
drogowego: wypadkowością i
zanieczyszczeniem środowiska.
Ponadto przeciążony transport
drogowy podnosi dodatkowo te koszty;
 Branża kolejowa to znaczący rynek
pracy – zatrudnia bezpośrednio ponad
60 000 osób, a pośrednio tworzy –
zgodnie z szacunkami – kolejne
300 000 miejsc pracy.
Transport drogowy w Polsce
mln tkm/road-km
600
Droga
75,33
500
Transport
śródlądowy
400
300
60,97
200
Kolej
100
20,97
0
0
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
200
Wypadki w transporcie w
Polsce na 1mld tkm, 2012
171,74
150
20
10
50
5
7,76
Kolej
Rail
5
50
100
Wypadki śmiertelne w Polsce
Per 1mld tkm, 2012
17,95
15
100
0
Źródło: GUS, Police, European Comission, Eurostat
Emisja CO2
Tony/tkm, 2011
5,60
0
Droga
Road
Kolej
Rail
Droga
Road
Infrastruktura kolejowa - jedno z największych utrudnień w
rozwoju polskiego kolejowego transportu towarowego.
… a ceny pozostają wysokie
Bardzo słaba jakość infrastruktury kolejowej…
Jakość infrastruktury kolejowej w wybranych krajach
Światowy Indeks Konkurencyjności, klasyfikujący 124 kraje
rank 1
Switzerland
France
5,0
4,5
4,0
3,5
3,0
2,5
2,0
1,5
1,0
0,5
0,0
rank 4
Germany
rank 7
Spain
rank 8
rank 12
Austria
rank 20
Lithuania
rank 23
Czech Rep.
Ukraine
rank 24
Slovakia
rank 25
4,4
3,3
2,5
2,0
3,6
2,7
2,1
1,1
0,4
rank 30
Russia
Poland
Średnia cena dostępu do infrastruktury dla pociągów
towarowych (EUR/pkm)
rank 77
 Gorsza jakość infrastruktury powodem niskiej, średniej prędkości – 23 km/h, dwukrotnie niższej od średniej Unii
Europejskiej. Na Śląsku średnia jest jeszcze niższa nieznacznie powyżej 10 km/h;
 Koszt dostępu do infrastruktury pozostaje bardzo wysoki w porównaniu z innymi krajami europejskimi;
 Koszty dostępu do infrastruktury stanowią około jednej trzeciej wszystkich kosztów przedsiębiorstw kolejowych;
 Dodatkowo, poważnym ograniczeniem jest brak równego, niedyskryminującego dostępu do infrastruktury
punktowej - niektóre terminale zarządzane są przez inne spółki kolejowe np. Małaszewicze i Swarzędz.
Żródło: World Economic Forum Global Competitiveness Report 2010-11, A. T. Kearney,
UTK
6
Inwestycje w infrastrukturę ważnym elementem poprawy
atrakcyjności kolejowego transportu towarowego.
Wydatki na infrastrukturę kolejową i drogową w Polsce
mld PLN
35
 Znaczna różnica w finansowaniu
Kolej
Rail
Droga
Road
30
25
 86 mld PLN planowane jest na rozwój
20
infrastruktury transportowej w nowym
planie budżetowym Unii Europejskiej
na lata 2014-2020, z zachowaniem
równowagi pomiędzy środkami na
projekty kolejowe i drogowe;
130 mld PLN
15
10
 Zrównoważone inwestycje
5
25 mld PLN
0
2004
projektów infrastrukturalnych– od 2004
z budżetu centralnego wydano
ponad 130 mld PLN na
infrastrukturę drogową, podczas gdy
na kolej przeznaczono tylko 25 mld
PLN;
2005
2006
Żródło: A. T. Kearney, PKP PLK
2007
2008
2009
2010
2011
7
2012
przyczyniają się do poprawy jakości
infrastruktury kolejowej, tworząc
odpowiednie warunki do łączeniu
różnych gałęzi transportu.
Podsumowując …
Chcemy włączyć się do dyskusji w poszukiwaniu najlepszych rozwiązań,
zachęcających klientów do korzystania z towarowego transportu kolejowego
 Wsparcie w budowaniu i poprawie wizerunku kolei
w Polsce;
 Współpraca z władzami, zarządzającymi infrastrukturą
i regulatorami rynku, zwłaszcza w obszarze:
– Opracowania długoterminowego planu rozwoju
infrastruktury kolejowej (zawierającego strategie
dla terminali);
– Ustalenia priorytetów w zakresie inwestycji w
infrastrukturę;
– Regulacji rynku;
– Stawek dostępu do infrastruktury;
– Transformacji i dostosowania do regulacji
europejskich.
8