Maria Immaculata w otoku różańcowym z kościoła farnego w Krośnie

Maria Immaculata w otoku różańcowym
z kościoła farnego w Krośnie
11.08 – 13.11.2016
Z okazji święta Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny,
w Polsce znanego także jako święto Matki Boskiej Zielnej,
Muzeum Narodowe w Krakowie przygotowało w ramach
cyklu „Cudowna Moc Sztuki” pokaz wyjątkowego obrazu.
To Maria Immaculata w otoku różańcowym z kościoła
farnego w Krośnie – intrygujący wizerunek Matki Bożej –
prezentowany w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka, Oddziale
MNK.
Fot. Muzeum Narodowe w Krakowie
Obraz przedstawia
Matkę Boską
Niepokalanie Poczętą,
wolną od grzechu
pierworodnego.
Pogrążona
w modlitwie Maria ma
pod stopami księżyc
i węża, nad jej głową
wzlatuje gołąb Ducha
Świętego
Obraz namalowany farbami olejnymi na płótnie przedstawia
Matkę Boską Niepokalanie Poczętą, wolną od grzechu
pierworodnego. Pogrążona w modlitwie Maria ma pod
stopami księżyc i węża, nad jej głową wzlatuje gołąb Ducha
Świętego, a z chmur wychyla się błogosławiąc Bóg Ojciec.
Obraz miał pomagać w modlitwie różańcowej, polegającej
na rozważaniu piętnastu tajemnic (pięciu radosnych, pięciu
bolesnych i pięciu chwalebnych). Każda z tajemnic
oznaczona jest symbolem maryjnym podpisanym kolorem
złotym, ujętym w kwiat róży i listowie tworzące owalny otok
wokół postaci Marii.
Symbole maryjne to: speculum sine macula (zwierciadło bez
skazy), scala caeli (schody do nieba), quasi plantatio rosae
(jak krzewy róż), quasi palma (jak palma), fons signatus
(źródło zapieczętowane), turris David (wieża Dawida), hortus
conclusus (ogród zamknięty), templum Dei (świątynia boża),
porta clausa (brama zamknięta), quasi cedrus (jak cedr),
puteus aquarum (zdrój wód), quasi platanus (jak platan),
quasi oliva (jak oliwka), quasi cypressus (jak cyprys), porta
caeli (brama nieba). Symbole pochodzą głównie ze Starego
Testamentu.
Wzdłuż dolnej krawędzi obrazu biegnie napis: Tota pulchra
es amica mea, et macula non est in te. Jest to cytat z „Pieśni
nad pieśniami” 4,7 („Cała piękna jesteś, przyjaciółko moja,
i nie ma w tobie skazy”), od czasów wczesnochrześcijańskich
odnoszony do idei Niepokalanego Poczęcia Marii.
Obraz powstał w 1630 roku i był wprawiony w tzw. Złoty
Ołtarz Marii w farze w Krośnie. Jak trafił do Muzeum
Narodowego w Krakowie? Pod koniec XIX wieku rozpoczęto
restaurację kościoła. W 1912 roku ze względu na malowanie
1
Maria Immaculata w otoku różańcowym
z kościoła farnego w Krośnie
11.08 – 13.11.2016
prezbiterium usunięto z kościoła większość wyposażenia, w tym Złoty Ołtarz Marii, który uległ
zniszczeniu. „Ks. Koleński kazał zerwać dawną posadzkę, a dał nową płytkową, robotnicy wtedy
siekierami poczęli rozbierać wiekowe ołtarzyki tak, że misterne rzeźby uległy zniszczeniu,
próchniejące części odpadły” – pisał dwa lata później, w liście do Dyrektora Muzeum
Narodowego w Krakowie Feliksa Kopery Władysław Antoniewicz – nauczyciel i badacz historii
Krosna. To dzięki jego interwencji do Krosna przyjechał dyrektor Kopera, by obejrzeć wycofane
z kultu skarby. W liście do księdza proboszcza Antoniego Koleńskiego zaproponował przekazanie
Muzeum „niektórych starych zabytków” ze skarbca, zapewniając, że będą eksponowane jako
zabytki fary krośnieńskiej i że muzeum pokryje wszelkie koszty ich konserwacji.
Wybuch I wojny światowej wstrzymał negocjacje w tej sprawie, lecz w liście z 21 września 1915
roku proboszcz, mając na względzie krytyczną sytuację kościoła podczas działań wojennych, sam
proponuje oddanie zabytków muzeum. W nocy z 3 na 4 października Maria Immaculata w otoku
różańcowym (wraz z innymi dziełami i przedmiotami) zostaje pociągiem przewieziona do
Krakowa. Zabytki z fary krośnieńskiej zakupiło Muzeum Narodowe w Krakowie za kwotę 1500
koron i wiele z nich jest eksponowanych w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka.
Oprac. KB
2
Maria Immaculata w otoku różańcowym
z kościoła farnego w Krośnie
11.08 – 13.11.2016
Informacje dla zwiedzających:
Wystawa
Maria Immaculata w otoku różańcowym
z kościoła farnego w Krośnie
Pałac Biskupa Erazma Ciołka
Ul. Kanonicza 17
MNK Media:
KATARZYNA BIK
(695 981 817)
[email protected]
MARTA BOSAK
(606 207 728)
[email protected]
11.08 – 13.11.2016
Pliki do pobrania:
Pon.: nieczynne
Wt. – sob.: 10.00–18.00
Niedz.: 10.00–16.00
SERWER ftp.mnk.pl
UŻYTKOWNIK: media
HASŁO: fCZRRtme6w
Bilet normalny – 9 zł
Bilet ulgowy – 5 zł
Bilet rodzinny (maks. 5 osób) – 19 zł
Bilet grupowy normalny (min. 15 osób) – 7 zł
Bilet grupowy ulgowy (min. 15 osób) – 4 zł
Dzieci do 7 lat – wstęp bezpłatny
Dzieci i młodzież do 16 lat – 1 zł
Uczniowie i studenci do 26 lat – 1 zł
Niedziela – wstęp wolny
Organizatorzy:
Muzeum Narodowe w Krakowie,
Stowarzyszenie Instytut Dziedzictwa
Projekt realizowany przy wsparciu finansowym Województwa
Małopolskiego
Dofinansowano w ramach programu Narodowego Centrum
Kultury – Chrzest 966
Mecenas Muzeum Narodowego w Krakowie: PZU
3